Agam 03 Sthanang Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 78

આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, ‘સ્થાનાંગ’ સ્થાન-૫ - ઉદ્દેશો-૧ સૂત્ર૪૨૩ પાંચ મહાવ્રતો કહ્યા છે - સર્વથા પ્રાણાતિપાતથી વિરમવું, સર્વથા મૃષાવાદ થી વિરમવું, સર્વથા અદતાદાનથી વિરમવું, સર્વથા મૈથુનથી વિરમવું, સર્વથા પરિગ્રહથી વિરમવુ. પાંચ અણુવ્રતો કહ્યા છે - સ્થૂળ પ્રાણાતિપાત વિરમણ, સ્થૂળ મૃષાવાદ વિરમણ, સ્થૂળ અદત્તાદાના વિરમણ, સ્વદારા સંતોષ અનેઇચ્છા પરિમાણ (પરિગ્રહ મર્યાદા કરવી). સૂત્ર-૪૨૪/૪૨૫ | (424) (1) પાંચ વર્ણો કહ્યા - કૃષ્ણ, નીલ, લાલ, પીળો, સફેદ. (2) પાંચ રસો કહ્યા - તિક્ત યાવત્ મધુર. (3) પાંચ કામ ગુણો કહ્યા - શબ્દ, રૂપ, રસ, ગંધ, સ્પર્શ. (4) પાંચ સ્થાને જીવો આસક્ત થાય છે - શબ્દ યાવત્ સ્પર્શ, એ પ્રમાણે (5) રાગ પામે છે, (6) મૂચ્છ પામે છે, (7) વૃદ્ધ થાય છે, (8) આકાંક્ષાવાળા થાય છે, (9) મૃત્યુ પામે છે. (10) પાંચ સ્થાનોનું અજ્ઞાન અને તેના અપ્રત્યાખ્યાન જીવોને અહિત-અશુભ-અક્ષમ-અકલ્યાણઅનાનુગામિતતાને માટે થાય છે - શબ્દ, રૂપ, રસ, ગંધ, સ્પર્શ. (11) પાંચ સ્થાનોનું જ્ઞાન અને તેનું પ્રત્યાખ્યાન જીવને હિત-શુભ - યાવત્ આનુગામિકતાને માટે થાય છે. શબ્દ, રૂપ, રસ, ગંધ, સ્પર્શ. (12) પાંચ સ્થાનોનું અજ્ઞાન અને અપ્રત્યાખ્યાન જીવને દુર્ગતિ માટે થાય છે તે શબ્દ, રૂપ, રસ, ગંધ, સ્પર્શ. (13) પાંચ સ્થાનોનું જ્ઞાન અને તેનું પ્રત્યાખ્યાન જીવને સુગતિ માટે થાય છે તે શબ્દ, રૂપ, રસ, ગંધ, સ્પર્શ. (425) પાંચ સ્થાનો વડે જીવો દુર્ગતિમાં જાય છે– પ્રાણાતિપાત, મૃષાવાદ, અદત્તાદાન, મૈથુન, પરિગ્રહથી. પાંચ સ્થાનો વડે જીવ સદ્ગતિમાં જાય છે - પ્રાણાતિપાત વિરમણ, મૃષાવાદ વિરમણ, અદત્તાદાના વિરમણ, મૈથુન વિરમણ, પરિગ્રહ વિરમણ. સૂત્ર-૪૨૬ થી 428 (426) પાંચ પ્રતિમા–અભિગ્રહ વિશેષકહી છે- ભદ્રા, સુભદ્રા, મહાભદ્રા, સર્વતોભદ્રા, ભદ્રોત્તર પ્રતિમા. 7) પાંચ સ્થાવરકાય કહ્યા - ઇન્દ્ર(પૃથ્વી), બ્રહ્મ(અપ), શિલ્પ(તે), સંમતિ(વાય) અને પ્રાજાપત્ય(વનસ્પતિ)-સ્થાવરકાય. પાંચ સ્થાવર કાયાધિપતિ કહ્યા - ઇન્દ્ર સ્થાવર કાયાધિપતિ યાવત્ પ્રાજાપત્ય સ્થાવરકાયાધિપતિ.. (428) પાંચ કારણે અવધિદર્શન ઉત્પન્ન થવાના પ્રથમ સમયે ક્ષોભ પામે છે– (1) અલ્પ જીવવાળી પૃથ્વીને જોઈને, (2) કુંથુઓથી વ્યાપ્ત પૃથ્વીને જોઈને, (3) અતિ મોટા સર્પના શરીરને જોઈને, (4) મહદ્ધિક યાવત્ મહાસૌખ્યવાળા દેવને જોઈને, (5) નગરોમાં પ્રાચીનકાળના અતિ મોટા નિધાનોને જોઈને, તે નિધાનો - પ્રાયઃ નાશ પામેલ છે સ્વામી જેના, જેની વૃદ્ધિ કરનાર કોઈ નથી, જેના વંશમાં કોઈ નથી, જેના સ્વામી - સ્વામીવંશજ અને ગોત્રીય કુળોનો સર્વથા ઉચ્છેદ થઈ ગયો છે તેવા તથા જે ગામ , આકર , નગર , ખેડ , કર્બટ , દ્રોણમુખ , પટ્ટણ , આશ્રમ , સંબધ , સંનિવેશમાં તેમજ શૃંગાટક, ત્રિક, ચકુષ્ટ, ચત્વર, ચતુર્મુખ, મહાપથોમાં, નગરની ખાળ , શ્મશાન , શૂન્યગૃહ , ગિરિકંદર , શાંતિગૃહ , શૈલગૃહ , ઉપસ્થાન,ભાવનગૃહમાં સ્થાપેલા છે તેને જોઈને પ્રથમ સમયમાં સ્કૂલના પામે. આ પાંચ કારણે ઉત્પન્ન થતા અવધિદર્શની પહેલા સમયે ક્ષોભ પામે. પાંચ કારણે પ્રધાન કેવલજ્ઞાન, કેવલદર્શન ઉત્પન્ન થવાના પ્રથમ સમયે ક્ષોભ પામે - અલ્પ જીવવાળી પૃથ્વીને જોઈને પહેલા સમયે ક્ષોભ પામે, બાકી પૂર્વવત્ યાવત્ ભવનગૃહમાં સ્થાપેલા નિધાનોને જોઈને પ્રથમ સમયે મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 78