Book Title: Agam 03 Sthanang Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ અસંવર પાંચ છે તે આ પ્રમાણે - શ્રોસેન્દ્રિય અસંવર યાવત્ સ્પર્શનેન્દ્રિય અસંવર. (466) સંયમ પાંચ ભેદે કહ્યો છે, તે આ પ્રમાણે - સામાયિકસંયમ, છેદોપસ્થાપનીય સંયમ, પરિહારવિશુદ્ધિ સંયમ, સૂક્ષ્મ સંપરાય સંયમ, યથાખ્યાત ચારિત્ર સંયમ. (467) એકેન્દ્રિય જીવોની હિંસા ન કરવાવાળાને પાંચ પ્રકારે સંયમ થાય છે. તે આ - પૃથ્વીકાયિક સંયમ યાવત્ વનસ્પતિકાયિક સંયમ. એકેન્દ્રિય જીવોની હિંસા કરવાવાળાને પાંચ પ્રકારે અસંયમ થાય છે. તે આ પ્રમાણે - પૃથ્વીકાયિક અસંયમ યાવત્ વનસ્પતિકાયિક અસંયમ. (468) પંચેન્દ્રિય જીવોની હિંસા ન કરવાવાળાને પાંચ પ્રકારે સંયમ થાય છે તે આ પ્રમાણે - શ્રોત્રેન્દ્રિય સંયમ યાવત્ સ્પર્શનેન્દ્રિય સંયમ. પંચેન્દ્રિય જીવોની હિંસા કરવાવાળાને પાંચ પ્રકારે અસંયમ થાય છે. તે આ પ્રમાણે - શ્રોત્રેન્દ્રિય અસંયમ યાવત્ સ્પર્શનેન્દ્રિય અસંયમ. સર્વે પ્રાણ-ભૂત-જીવ-સત્ત્વની હિંસા ન કરનારને પાંચ પ્રકારનો સંયમ થાય છે - એકેન્દ્રિય સંયમ યાવત્ પંચેન્દ્રિય સંયમ. | સર્વે પ્રાણ-ભૂત-જીવ-સત્ત્વની હિંસા કરનારને પાંચ પ્રકારનો અસંયમ થાય છે - એકેન્દ્રિય અસંયમ યાવત્ પંચેન્દ્રિય અસંયમ. | (469) તૃણ વનસ્પતિકાયિક જીવો પાંચ પ્રકારે કહ્યા છે, તે આ પ્રમાણે - અઝબીજ, મૂલબીજ, પર્વબીજ, સ્કંધબીજ, બીજરુહ. સૂત્ર-૪૭૦ - આચારો પાંચ પ્રકારે કહેલા છે. તે આ -જ્ઞાનાચાર, દર્શનાચાર, ચારિત્રાચાર, તપાચાર, વીર્યાચાર. સૂત્ર-૪૭૧ આચારપ્રકલ્પ પાંચ પ્રકારે કહેલ છે, તે આ પ્રમાણે - (1) માસિક ઉદ્ઘાતિત, (2) માસિક અનુદ્ઘાતિક, (3) ચાતુર્માસિક ઉદ્ઘાતિત, (4) ચાતુર્માસિક અનુઘાતિક, (5) આરોપણા. આરોપણા પાંચ પ્રકારે છે. તે આ પ્રમાણે - 1. પ્રસ્થાપિતા- ગુરુમાસ આદિ પ્રાયશ્ચિત્ત રૂપ તપસ્યાનો પ્રારંભ કરવો. 2. સ્થાપિતા- ગુરુજનોની વૈયાવૃત્ય કરવા આરોપિત પ્રાયશ્ચિત્તનો પ્રારંભ કરવો. 3. સ્ના- હાલ ઉત્કૃષ્ટ તપ છ માસનું કહેલ છે, તેનાથી અધિક પ્રાયશ્ચિત્ત ન દેવું. 4. અકૃસ્ના- છ માસથી અધિક પ્રાયશ્ચિત્ત આવે તો પણ છ માસનું જ પ્રાયશ્ચિત્ત દેવું. 5. હાડહડા- લઘુમાસ આદિ પ્રાયશ્ચિત્ત શીવ્રતાપૂર્વક આપવું. સૂત્ર-૪૭૨ (472) (1) જંબૂદ્વીપ નામક દ્વીપના મેરુ પર્વતની પૂર્વ દિશામાં સીતા નામક મહાનદીની ઉત્તર દિશામાં પાંચ વક્ષસ્કાર પર્વતો કહેલા છે. તે આ પ્રમાણે - માલ્યવંત, ચિત્રકૂટ, પદ્મકૂટ, નલિનીકૂટ, એકશૈલ. (2) જંબૂદ્વીપ નામક દ્વીપના મેરુ પર્વતની પૂર્વ દિશામાં સીતા મહાનદીની દક્ષિણ દિશામાં પાંચ વક્ષસ્કાર પર્વતો કહેલા છે. તે આ પ્રમાણે - ત્રિકૂટ, વૈશ્રમણકૂટ, અંજન, માતંજન, સૌમનસ. (3) જંબદ્વીપ નામક દ્વીપના મેરુ પર્વતની પશ્ચિમ દિશામાં સીતોદા મહાનદીની દક્ષિણ દિશાએ પાંચ વક્ષસ્કાર પર્વતો કહેલા છે. તે આ પ્રમાણે - વિદ્યુપ્રભ, અંકાવતી, પહ્માવતી, આશીવિષ, સુખાવહ. (4) જંબૂદ્વીપ નામક દ્વીપના મેરુ પર્વતની પશ્ચિમ દિશામાં સીસોદા મહાનદીની ઉત્તર દિશાએ પાંચ વક્ષસ્કાર મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 86
