Agam 03 Sthanang Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 111

11-l. આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ આઠ ગુણસંપન્ન સાધુ દોષની આલોચના કરી શકે - જાતિસંપન્ન,, કુલસંપન્ન, વિનયસંપન્ન, જ્ઞાનસંપન્ન, દર્શનસંપન્ન, ચારિત્રસંપન્ન, શાંત અને દાંત. (710) પ્રાયશ્ચિત્ત આઠ ભેદે કહ્યું છે - આલોચના યોગ્ય, પ્રતિક્રમણ યોગ્ય, તદુભય યોગ્ય, વિવેક યોગ્ય. વ્યુત્સર્ગ યોગ્ય, તપ યોગ્ય, છેદ યોગ્ય, મૂલ યોગ્ય. (711) આઠ મદસ્થાનો કહ્યા છે - જાતિમદ, કુલમદ, બલમદ, રૂપમદ, તપમદ, શ્રતમદ, લાભમદ, ઐશ્વર્યમદ. સૂત્ર-૭૧૨ આઠ અક્રિયાવાદી કહ્યા છે - એકવાદી, અનેકવાદી, મિતવાદી, નિર્મિતવાદી, સાતવાદી, સમુચ્છેદવાદી, નિત્યવાદી, નસંતિપરલોકવાદી. સૂત્ર-૭૧૩ થી 722 (713) આઠ પ્રકારે મહાનિમિત્તો કહ્યા- ભૌમ, ઉત્પાત, સ્વપ્ન, અંતરીક્ષ, અંગ, સ્વર, લક્ષણ, વ્યંજન-શાસ્ત્ર. (714) આઠ પ્રકારે વચનવિભક્તિઓ કહી છે - તે આ પ્રમાણે(૭૧૫) નિર્દેશમાં પ્રથમાં, ઉપદેશમાં દ્વિતીયા, કરણમાં તૃતીયા, સંપ્રદાનમાં ચતુર્થી તથા... (716) અપાદાનમાં પંચમી, સ્વસ્વામી સંબંધે ષષ્ઠી, સન્નિધાનમાં સપ્તમી અને આમંત્રણમાં અષ્ટમી. (717) તેમાં પ્રથમા વિભક્તિ નિર્દેશમાં-તે, આ, હું - આમ કહું છું. બીજી ઉપદેશક્રિયામાં - ભણ, કર - તેમ ‘તું કહે છે. (718) ત્રીજી કરણમાં - કરાયુ, લઈ જવાયું, તેના વડે, મારા વડે આદિ. નમો, સ્વાહોના યોગે ચોથી સંપ્રદાન (719) અપનયન, ગ્રહણ, ત્યાંથી, અહીંથી માં પંચમી અપાદાન. તેનું, આનું, ગયેલાનું, સ્વામી સંબંધે છઠ્ઠી. (720) સાતમી-તેમાં, આમાં, આધાર, કાળ, ભાવમાં થાય છે. આઠમી આમંત્રણી-જેમ કે, હે યુવાન, હે રાજા (721) આઠ સ્થાનોને છદ્મસ્થ સર્વભાવથી જાણતો નથી, જોતો નથી. તે આ - ધર્માસ્તિકાય યાવતુ ગંધ અને વાયુ. આ આઠેને ઉત્પન્ન જ્ઞાન-દર્શનધર અહંતુ, જિન, કેવલી જાણે છે - જુએ છે યાવત્ વાયુ. (022) આઠ પ્રકારે આયુર્વેદ કહેલ છે –કુમારભૃત્ય, કાયચિકિત્સા, શાલાક્ય, શલ્યહત્યા, જંગોલી, ભૂતવિદ્યા, ભારતંત્ર, રસાયણ. સૂત્ર-૭૨૩ થી 728 (723) દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રને આઠ અગ્રમહિષીઓ કહી છે. તે આ - પદ્મા, શિવા, શચી, અંજૂ. અમલા, અપ્સરા, નવમિકા, રોહિણી. - દેવેન્દ્ર દેવરાજ ઈશાનને આઠ અગ્રમહિષીઓ કહી છે - કૃષ્ણા, કૃષ્ણરાજી, રામા, રામરક્ષિતા, વસુ, વસુગુપ્તા, વસુમિત્રા, વસુંધરા. દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રના સોમ લોકપાલને આઠ અગ્રમહિષીઓ કહી છે. દેવેન્દ્ર દેવરાજ ઈશાનના વૈશ્રમણ લોકપાલને આઠ અગ્રમહિષીઓ કહી છે. આઠ મહાગ્રહો કહ્યા - ચંદ્ર, સૂર્ય, શુક્ર, બુધ, ગુરુ, મંગળ, શનિ, કેતુ. (724) આઠ પ્રકારે તૃણ વનસ્પતિકાયિક કહ્યા છે - મૂળ, કંદ, સ્કંધ, ત્વચા, શાખા, પ્રવાલ, પત્ર, પુષ્પ. (725) ચઉરિન્દ્રિય જીવોને ન હણનારને આઠ પ્રકારે સંયમ થાય છે - ચક્ષુમય સૌખ્ય નષ્ટ ન થાય, ચક્ષુમય દુઃખનો સંયોગ ન થાય. એ રીતે યાવત્ સ્પર્શમય સુખ આદિ જાણવુ. (726) આઠ સૂક્ષ્મો કહ્યા છે - પ્રાણ સૂક્ષ્મ, પનક સૂક્ષ્મ, બીજ સૂક્ષ્મ, હરિત સૂક્ષ્મ, પુષ્પ સૂક્ષ્મ, અંડ સૂક્ષ્મ, લયન સૂક્ષ્મ, સ્નેહ સૂક્ષ્મ. (727) ચાતુરંત ચક્રવર્તી રાજા ભરતના આઠ પુરુષયુગ સુધી અનુક્રમથી સિદ્ધ, બુદ્ધ થયા યાવત્ સર્વ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 111