Agam 03 Sthanang Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 132

આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ * દીર્ધદશાના દશ અધ્યયનો કહ્યા છે - ચંદ્ર, સૂર્ય, શુક્ર, શ્રીદેવી, પ્રભાવતી, દ્વીપસમુદ્રોપપત્તિ, બહુપત્રિકા, મંદર, સ્થવિર, સંભૂતિ વિજય, સ્થવિર પદ્મ ઉચ્છવાસ નિઃશ્વાસ. * સંક્ષેપિક દશાના (દશ) અધ્યયનો કહ્યા છે - (1) સુલ્લિકા વિમાન પ્રવિભક્તિ, (2) મહતી વિમાના પ્રવિભક્તિ, (3) અંગચૂલિકા, (4) વર્ગચૂલિકા, (5) વિવાહ ચૂલિકા, (6) અરુણોપપાત, (7) વરુણોપપાત, (8) ગરુલોપપાત, (9) વેલંધ-રોષપાત અને (10) વૈશ્રમણોપપાત. | (976) દશ સાગરોપમ કોડાકોડી ઉત્સર્પિણીકાલ છે અને દશ સાગરોપમ કોડાકોડીનો અવસર્પિણીકાલ છે. સૂત્ર-૯૭૭ નૈરયિક દશ ભેદે કહ્યા - અનંતરોપપન્નક, પરંપરોપપન્નક, અનંતરાવગાઢ, પરંપરાવગાઢ, અનંતરાહારક, પરંપરાહારક, અનંતરપર્યાપ્તા, પરંપરપર્યાપ્તા, ચરિમા, અચરિમા. એ રીતે વૈમાનિક પર્યન્ત કહેવું. ચોથી પંકપ્રભા પૃથ્વીમાં દશ લાખ નરકાવાસો કહેલા છે. રત્નપ્રભા પૃથ્વીમાં જઘન્યથી નૈરયિકોની સ્થિતિ 10,000 વર્ષ છે. ચોથી પંકપ્રભામાં ઉત્કૃષ્ટથી નૈરયિક સ્થિતિ દશ સાગરોપમ છે. પાંચમી ધૂમપ્રભામાં જઘન્યથી નૈરયિક સ્થિતિ દશ સાગરોપમ છે. અસુરકુમારની જઘન્ય સ્થિતિ 10,000 વર્ષ છે. એ રીતે યાવત્ સ્વનિતકુમાર જાણવી. બાદર વનસ્પતિકાયિકો ની ઉત્કૃષ્ટથી સ્થિતિ 10,000 વર્ષની છે. વાણવ્યંતર દેવોની જઘન્યથી સ્થિતિ 10,000 વર્ષ છે. બ્રહ્મલોક કલ્પ ઉત્કૃષ્ટથી દેવોની સ્થિતિ દશ સાગરોપમ છે. લાંતક કલ્પ દેવોની જઘન્ય સ્થિતિ દશ સાગરોપમ છે. સૂત્ર-૯૭૮ દશ સ્થાન વડે જીવો આગામી ભવમાં કલ્યાણ થાય એવા કર્મોને કરે છે - (1) નિયાણુ ન કરવાથી, (2) સમ્યક્ દષ્ટિપણાથી, (3) યોગવાહિતાથી, (4) ક્ષમા વડે સહન કરવાથી, (5) જિતેન્દ્રિયતાથી, (6) અમાયિતાથી, (7) અપાર્શ્વસ્થ-તાથી, (8) સુશ્રામણ્યતાથી, (9) પ્રવચન વત્સલતાથી, (10) પ્રવચન ઉદ્ભાવના-પ્રભાવનાથી. સૂત્ર-૯૭૯ આશંસા પ્રયોગ દશ ભેદે છે - (1) આલોક આશંસા પ્રયોગ, (2) પરલોક આશંસા પ્રયોગ, (3) દ્વિધાલોક આશંસા પ્રયોગ, (4) જીવિતાશંસાપ્રયોગ, (5) મરણાશંસા પ્રયોગ, (6) કામ આશંસા પ્રયોગ, (7) ભોગ આશંસા પ્રયોગ, (8) લોભાશંસાપ્રયોગ, (9) પૂજાશંસાપ્રયોગ, (10) સત્કારાશંસા પ્રયોગ. સૂત્ર-૯૮૦ ધર્મ દશ ભેદ હોય છે. તે આ - ગ્રામધર્મ, નગરધર્મ, રાષ્ટ્રધર્મ, પાખંડધર્મ, કુલધર્મ, ગણધર્મ, સંઘધર્મ, મૃતધર્મ, ચારિત્રધર્મ, અસ્તિકાય. સૂત્ર-૯૮૧, 982 (981) સ્થવિર દશ ભેદે કહ્યા - ગ્રામસ્થવિર, નગરસ્થવિર, રાષ્ટ્રસ્થવિર, પ્રશાસ્તૃસ્થવિર, કુલસ્થવિર, ગણસ્થવિર, સંઘસ્થવિર, જાતિસ્થવિર, શ્રુતસ્થવિર, પર્યાયસ્થવિર. (982) પુત્રો દશ ભેદે કહ્યા - આત્મજ, ક્ષેત્રજ, દત્તક, વિનયિત, ઓરસ, મૌખર, શોંડીર, સંવર્ધિત, ઔપયાચિતક, ધર્માન્તવાસી. સૂત્ર-૯૮૩ થી 987 (983) કેવલીએ દશ અનુત્તર કહ્યા છે - અનુત્તર જ્ઞાન, અનુત્તર દર્શન, અનુત્તર ચારિત્ર, અનુત્તર તપ, અનુત્તર મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 132