Agam 03 Sthanang Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 131

આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ (10) શ્રમણ ભગવંત મહાવીર જે મેરુ પર્વત મેરુ ચૂલિકાએ સિંહાસને બેઠેલ યાવત્ જાગૃત થયા. તેથી શ્રમણ ભગવંત મહાવીર દેવ-મનુષ્ય-અસુર સહિત પર્ષદા મધ્યે કેવલી પ્રજ્ઞપ્ત ધર્મ કહેશે, પ્રરૂપશે યાવતુ ઉપદેશશે. સૂત્ર-૯૬૨, 963 (962) દશ ભેદે સરાગ સમ્યગદર્શન કહ્યું છે, તે આ પ્રમાણે - (963) તે આ - (1) નિસર્ગ રુચિ, (2) ઉપદેશ રુચિ, (3) આજ્ઞા રુચિ, (4) સૂત્ર રુચિ, (5) બીજ રુચિ, (6) અભિગમ રુચિ, (7) વિસ્તાર રુચિ, (8) ક્રિયા રુચિ, (9) સંક્ષેપ રુચિ, (10) ધર્મ રુચિ. સૂત્ર-૯૬૪, 965 (964) સંજ્ઞાઓ દશ કહી છે - આહાર સંજ્ઞા યાવત્ પરિગ્રહસંજ્ઞા, ક્રોધ સંજ્ઞા યાવત્ લોભસંજ્ઞા, લોકસંજ્ઞા, ઓઘસંજ્ઞા. નૈરયિકોને આ રીતે જ દશ સંજ્ઞાઓ કહી છે. એ રીતે નિરંતર યાવત્ વૈમાનિકોને જાણવી. (965) નૈરયિકો દશ ભેદે વેદનાને ભોગવતા વિચરે છે. તે આ - શીત, ઉષ્ણ, સુધા, પિપાસા, કંડુ, પરવશતા, ભય, શોક, જરા અને વ્યાધિ. સૂત્ર-૯૬૬ થી 76 (966) દશ સ્થાનોને છદ્મસ્થ સર્વભાવથી જાણતો-જોતો નથી. તે આ - ધર્માસ્તિકાય યાવતું વાયુ, (9) આ જિન થશે કે નહીં, (10) આ સર્વ દુઃખોનો અંત કરશે કે નહીં. આ દશેને ઉત્પન્ન જ્ઞાનદર્શનધર અરિહંત યાવત્ (જાણે છે કે, આ સર્વે દુઃખોનો અંત કરશે કે નહીં. (967) દશ દશાઓ કહી છે - કર્મવિપાકદશા, ઉપાસકદશા, અંતકૃત્ દશા, અનુત્તરોપપાતિકદશા, આચારદશા, પ્રશ્નવ્યાકરણદશા, બંધદશા, દ્વિગૃદ્ધિદશા, દીર્ધદશા અને સંક્ષેપિકદશા. (968) કર્મવિપાકદશાના દશ અધ્યયનો કહ્યા છે - મૃગાપુત્ર, ગોત્રાસ, અંડ, શકટ, બ્રાહ્મણ, નંદીષેણ, સૌરીક, ઉદુંબર, સહસોદાહ-આમરક અને કુમાર લિચ્છવી. (969) ઉપાસક દશાના દશ અધ્યયનો કહ્યા, તે આ પ્રમાણે - (970) આનંદ, કામદેવ, ચુલનીપિતા, સુરાદેવ, ચુલ્લશતક, કુંડકોલિક, સદ્દાલપુત્ર, મહાશતક, નંદિનીપિતા, સાલેયિકા (સાલિણી) પિતા. (971) અંતકૃત્ દશાના દશ અધ્યયનો કહ્યા, તે આ પ્રમાણે - (972) નમિ, માતંગ, સોમિલ, રામગુપ્ત, સુદર્શન, જમાલી, ભગાલી, કિંકર્મ, પલ્યક, અંબડપુત્ર. (973) અનુત્તરોપપાતિક દશાના દશ અધ્યયનો કહ્યા, તે આ પ્રમાણે -( 974) ઋષિ દાસ, ધન્ય, સુનક્ષત્ર, કાર્તિક, સંસ્થાન, શાલિભદ્ર, આનંદ, તેતલી, દશાર્ણભદ્ર, અતિમુક્ત. આ. દશ કહ્યા છે. (975) આચારદશાના દશ અધ્યયનો કહ્યા છે - (1) વીશ અસમાધિ સ્થાન, (2) એકવીશ શબલ દોષો (3) તેંત્રીશ આશાતના, (4) આઠ પ્રકારે ગણિસંપદા, (5) દશ ચિત્તસમાધિ સ્થાન, (6) અગિયાર ઉપાસક પ્રતિમા, (7) બાર ભિક્ષુ પ્રતિમા, (8) પર્યુષણા કલ્પ, (9) 30 મોહનીય સ્થાન, (10) આજાતિ સ્થાન. * પ્રશ્ન વ્યાકરણ દશાના દશ અધ્યયનો કહ્યા - ઉપમા, સંખ્યા, ઋષિભાષિત, આચાર્યભાષિત, મહાવીરભાષિત, સૌમક પ્રશ્નો, કોમલ પ્રશ્નો, આદર્શ પ્રશ્નો, અંગુષ્ઠ પ્રશ્નો, બાહુ પ્રશ્નો. * બંધ દશાના દશ અધ્યયનો કહ્યા છે - બંધ, મોક્ષ, દેવદ્ધિ, દશારમંડલિક, આચાર્ય વિપ્રતિપત્તિ, ઉપાધ્યાય વિપ્રતિપત્તિ, ભાવના, વિમુક્તિ, શાશ્વત અને કર્મ. * દ્વિગૃદ્ધિ દશાના દશ અધ્યયનો કહ્યા છે - વાત, વિવાત, ઉપપાત, સુક્ષેત્રકૃષ્ણ, બેંતાલીસ સ્વપ્ન, ત્રીશ મહા-સ્વપ્નો, બોંતેર સર્વસ્વપ્નો, હાર, રામ અને ગુપ્ત. એ દશ કહ્યા છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 131