Agam 03 Sthanang Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 117

આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, ‘સ્થાનાંગ’ સ્થાન-૯ સૂત્ર-૮૦૦ થી 802 (800) નવ કારણે શ્રમણ નિર્ચન્થ સાંભોગિકને વિસંભોગિક કરતા આજ્ઞાને અતિક્રમતો નથી,તે આ પ્રમાણે 1. આચાર્યના પ્રત્યેનીકને, 2. ઉપાધ્યાયના પ્રત્યેનીકને, 3. Wવીરના પ્રત્યેનીકને, 4. કુલ-૫. ગણ-૬. સંઘ પ્રત્યેનીકને -7. જ્ઞાન-૮. દર્શન-૯. ચારિત્રના પ્રત્યેનીકને. (801) બ્રહ્મચર્ય (અધ્યયન) નવ કહેલ છે - શસ્ત્રપરિજ્ઞા, લોકવિજય યાવતું ઉપધાનશ્રત, મહાપરિજ્ઞા. (802) બ્રહ્મચર્ય ગુપ્તિઓ નવ કહી છે - (1) વિવિક્ત શયન-આસનાદિ સેવનાર હોય, પણ સ્ત્રી, પશુ અને નપુંસક સંસક્ત શયનાદિને ન સેવે. (2) સ્ત્રી કથાને કહેનાર ન હોય. (3) સ્ત્રીના સ્થાનને સેવનાર ન હોય. (4) સ્ત્રીની મનોહર, મનોરમ ઇન્દ્રિયોને જોનાર, ચિંતવનાર ન હોય. (5) પ્રણીતરસ ભોગી ન હોય. (6) પાન, ભોજનના અતિ માત્રાએ આહારમાં સદા કર્તા ન હોય. (7) પૂર્વ રત, પૂર્વક્રીડિતનું સ્મરણકર્તા ન હોય. (8) શબ્દ-રૂપ-પ્રશંસાને અનુસરનાર ન હોય. (9) સાત-સૌખ્યમાં પ્રતિબદ્ધ થનાર ન હોય. નવ બ્રહ્મચર્યની અગુપ્તિઓ કહી છે - (1) વિવિક્ત શયન-આસનાદિ સેવનાર ન હોય પણ સ્ત્રી-પશુ-નપુંસક સંસક્ત સ્થાનને સેવનાર હોય. (2) સ્ત્રી કથા કરનાર હોય. (3) સ્ત્રીના સ્થાનોને સેવે. (4) સ્ત્રીની ઇન્દ્રિયોને યાવત્ ચિંતવનાર હોય. (5) પ્રણીતરસ ભોગી હોય. (6) પાન-ભોજનનો અતિમાત્રાએ સદા આહાર કરે. (7) પૂર્વરત, પૂર્વક્રીડિતનું સ્મરણ કરે. (8) શબ્દ-રૂપ-પ્રશંસાને અનુસરે. (9) શાતા, સુખમાં આસક્ત હોય. સૂત્ર-૮૦૩ થી 806 (803) અભિનંદન અહંતુ પછી સુમતિ અર્હત્ નવ લાખ ક્રોડ સાગરોપમ પછી ઉત્પન્ન થયા. (804) નવ સભુત પદાર્થો કહ્યા છે. તે આ - જીવ, અજીવ, પુણ્ય, પાપ, આશ્રવ, સંવર, નિર્જરા, બંધ, મોક્ષ. (805) - (1) નવ ભેદે સંસારી જીવો કહ્યા છે - પૃથ્વીકાયિકો, અપ્નાયિકો, તેઉકાયિકો, વાયુકાયિકો વનસ્પતિકાયિકો, બેઇન્દ્રિય, તેઇન્દ્રિયો, ચતુરિન્દ્રિયો, પંચેન્દ્રિયો. 2) પૃથ્વીકાયિકો નવ ગતિ, નવ આગતિવાળા કહ્યા છે - પૃથ્વીકાયિક, પૃથ્વીકાયિકમાં ઉત્પન્ન થતો પૃથ્વીકાયિકમાંથી યાવત્ પંચેન્દ્રિયમાંથી ઉત્પન્ન થાય છે. તે જ પૃથ્વીકાયિક પૃથ્વીકાયકત્વને છોડતો. પૃથ્વીકાયિકપણે યાવત્ પંચેન્દ્રિયત્નમાં જાય છે. (3 થી 10) એ પ્રમાણે અપ્રકાયિકો યાવત્ પંચેન્દ્રિયો પણ જાણવા. (11) નવ ભેદે સર્વે જીવો કહ્યા છે - એકેન્દ્રિય, બેઇન્દ્રિય, તેઇન્દ્રિય, ચઉરિન્દ્રિય, નૈરયિક, પંચેન્દ્રિય તિર્યંચો, મનુષ્યો, દેવો અને સિદ્ધો. (12) નવ ભેદે સર્વ જીવો કહ્યા છે - પ્રથમ સમય નૈરયિક, અપ્રથમ સમય નૈરયિક યાવત્ અપ્રથમ સમય દેવ અને સિદ્ધ. (13) નવ ભેદે સર્વે જીવોની અવગાહના કહી છે - પૃથ્વીકાયની અવગાહના યાવત્ વનસ્પતિકાયની અવગાહના, બેઇન્દ્રિયની અવગાહના યાવતું પંચેન્દ્રિયની અવગાહના. (14) જીવો નવ સ્થાને સંસારમાં વર્તતા હતા - વર્તે છે - વર્તશે, તે આ - પૃથ્વીકાયિકપણામાં યાવતુ પંચેન્દ્રિયપણામાં. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 117