Book Title: Agam 03 Sthanang Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ પર્વતો કહેલા છે તે આ પ્રમાણે - ચંદ્રપર્વત, સૂર્યપર્વત, નાગપર્વત, દેવપર્વત, ગંધમાદન. (5) જંબુદ્વીપ નામક દ્વીપના મેરુ પર્વતની દક્ષિણ દિશામાં દેવકુરુ નામના કુરુક્ષેત્રમાં પાંચ મહાદ્રહો કહેલા છે તે આ પ્રમાણે - નિષધદ્રહ, દેવકુરુદ્રહ, સૂર્યદ્રહ, સુલ દ્રહ, વિધુ—ભ. () જંબુદ્વીપ નામક દ્વીપના મેરુ પર્વતની ઉત્તર દિશામાં ઉત્તરકુરુ નામક કુરુક્ષેત્રમાં પાંચ મહાદ્રહો કહેલા છે. તે આ પ્રમાણે - નીલવંતદ્રહ, ઉત્તરકુરુદ્રહ, ચંદ્રદ્રહ, ઐરાવતદ્રહ, માલ્યવંતદ્રહ. (7) બધા વક્ષસ્કાર પર્વત સીતા અને સીતાદા મહાનદી અથવા મેરુ પર્વતની દિશામાં 500 યોજન ઊંચા અને પ૦૦ ગાઉની ઊંડાઈવાળા છે. * ધાતકીખંડ દ્વીપના પૂર્વાદ્ધમાં મેરુ પર્વતની પૂર્વ દિશામાં સીતા મહાનદીની ઉત્તર દિશાએ પાંચ વક્ષસ્કાર પર્વતો કહ્યા છે. તે આ પ્રમાણે - માલ્યવંત, એ રીતે યાવત્ જેમ જંબુદ્વીપમાં કહેલ છે તેમ યાવત્ પુષ્કરવર શ્રીપાદ્ધના પશ્ચિમાર્ટ્સમાં વક્ષસ્કાર પર્વતો, દ્રહો અને ઉચ્ચત્વ કહેવું. * સમયક્ષેત્રમાં પાંચ ભરત અને પાંચ ઐરાવત છે એમ જેવી રીતે ચોથા સ્થાનના બીજા ઉદ્દેશામાં કહેલ છે તેમ અહીં પણ કહેવું યાવતુ પાંચ મેરુ પાંચ મેરુ ચૂલિકાઓ છે. વિશેષ એ કે - ઇષકાર પર્વત ન કહેવા. સૂત્ર-૪૭૩ કૌશલિક અરિહંત ઋષભ 500 ધનુષ ઊંચાઈવાળા હતા. ચાતુરંત ચક્રવર્તી રાજા ભરત 500 ધનુષની ઊંચાઈવાળા હતા. એ પ્રમાણે બાહુબલિ અણગાર પણ 500 ધનુષની ઊંચાઈવાળા હતા. બ્રાહ્મી નામક આ પણ એમ જ હતા. એ પ્રમાણે સુંદરી પણ (500 ધનુષ) જાણવી. સૂત્ર-૪૭૪ - પાંચ પ્રકારે સૂતેલો મનુષ્ય જાગૃત થાય છે. તે આ પ્રમાણે - શબ્દથી, સ્પર્શથી, ભોજન પરિણામથી, નિદ્રાક્ષયથી, સ્વપ્ન દર્શનથી. સૂત્ર-૪૭૫ | (475) પાંચ કારણે શ્રમણ નિર્ચન્થ, નિર્ચન્થીને ગ્રહણ કરતો, ટેકો આપતો, આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરતો નથી. તે આ પ્રમાણે - (1) સાધ્વીને જો કોઈ પશુ કે પક્ષીજાતિય મારતા હોય ત્યારે સાધુ સાધ્વીને ગ્રહણ કરે કે અવલંબન આપે તો આજ્ઞાને અતિક્રમતો નથી. (2) સાધુ સાધ્વીને દુર્ગમાં, વિષમ માર્ગમાં સ્મલન પામતી કે પડતી હોય ત્યારે ગ્રહણ કરે કે ટેકો આપે તો આજ્ઞા ઉલ્લંઘતો નથી. (3) સાધુ સાધ્વીને જળયુક્ત પાણીમાં, કીચડમાં, શેવાળમાં કે પાણીમાં લપસતી કે તણાતી હોય ત્યારે યાવત્ આજ્ઞા ઉલ્લંઘે નહીં. (4) સાધુ સાધ્વીને નાવ પર ચડાવતા કે ઊતારતા ગ્રહણ કરે કે ટેકો આપે તો આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરતો નથી. (5) ક્ષિપ્તચિત્ત, દૈતચિત્ત, યક્ષાવિષ્ટ, ઉન્માદપ્રાપ્ત, ઉપસર્ગપ્રાપ્ત, કલહ માટે તૈયાર થયેલી યાવત્ ભક્તપાનના પ્રત્યાખ્યાનને કરેલી સાધ્વી મૂચ્છ વડે પડતી કે ચલાયમાન કરાતી સાધ્વીને સાધુ ગ્રહણ કરે કે અવલંબના આપતા જિનાજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન કરતો નથી. સૂત્ર-૪૭૬ આચાર્ય ઉપાધ્યાયને ગણને વિશે પાંચ અતિશયો કહ્યા છે, તે આ - (1) આચાર્ય-ઉપાધ્યાય ઉપાશ્રયમાં પ્રવેશે ત્યારે પગને બીજા સાધુઓ દ્વારા ઝટકાવડાવે કે સાફ કરાવે તે આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન થતું નથી. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 87
