Book Title: Agam 03 Sthanang Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ (159) બ્રહ્મલોક અને લાંતક કલ્પમાં વિમાનો ત્રણ વર્ણવાળા કહ્યા છે - કાળા, લીલા, રાતા. આનતપ્રાણત-આરણ-અય્યત કલ્પે દેવોના ભવધારણીય શરીર ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ હાથ ઊંચા કહેલા છે. (160) ત્રણ પ્રજ્ઞપ્તિઓ કાલે ભણાય છે - ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિ, સૂર્યપ્રજ્ઞપ્તિ, દ્વીપસાગર પ્રજ્ઞપ્તિ. સ્થાન-૩, ઉદ્દેશા-૧નો મુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલ ભાવાનુવાદ પૂર્ણ સ્થાન-૩, ઉદ્દેશો-૨સૂત્ર-૧૬૧ લોક ત્રણ પ્રકારે છે - નામલોક, સ્થાપનાલોક, દ્રવ્યલોક...લોક ત્રણ ભેદે છે - જ્ઞાનલોક, દર્શનલોક, ચારિત્રલોક. ... લોક ત્રણ ભેદે - ઊર્ધ્વલોક, અધોલોક, તિર્થાલોક. સૂત્ર-૧૬૨ અસુરેન્દ્ર અસુરકુમાર રાજા ચમરની ત્રણ પર્ષદા કહી છે - સમિતા, ચંડા અને જાયા. સમિતા અત્યંતર છે, ચંડા મધ્યમ છે અને જાયા બાહ્ય છે. અસુરેન્દ્ર અસુરકુમાર રાજા ચમરના સામાનિક દેવોની ત્રણ પર્ષદા છે - તે આ સમિતા વગેરે અમરેન્દ્રની. માફક જાણવી. એ રીતે ત્રાયસ્ત્રિશકોની પણ જાણવી. લોકપાલોની ત્રણ પરિષદ્ - ગુંબા, ત્રુટિતા અને પર્યા. એ રીતે અગ્ર-મહિષીઓની પણ જાણવી. બલીન્દ્રની. - યાવત્ - અગ્રમહિષીની ત્રણ પર્ષદા તેમજ છે. ધરણેન્દ્રની, સામાનિકની, ત્રાયસ્ત્રિશકોની સમિતા, ચંડા, જાતા ત્રણ-ત્રણ પરિષદ છે. લોકપાલની અને અગ્રમહિષીઓ ની ઈશા, ત્રુટિતા, દઢરથા ત્રણપર્ષદા છે. ધરણેન્દ્રની માફક બીજા ભવન પિશાચેન્દ્ર પિશાચરાજા ‘કાલ'ની ત્રણ પરિષદ કહી છે - ઈશા, ત્રુટિતા, અને દઢરથા. એ રીતે સારું અગ્રમહિષીની પણ ત્રણ પરિષદ છે. એવી રીતે યાવત્ ગીતરતિ અને ગીતયશાની ત્રણ પરિષદ જાણવી. જ્યોતિર્મેન્દ્ર જ્યોતિષ રાજાની ત્રણ પરિષદ કહી છે - તુંબા, ત્રુટિતા અને પર્યા. એ રીતે સામાનિક અને અગ્રમહિષીની જાણવી. એમ જ સૂર્યની પણ જાણવી. દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રની ત્રણ પર્ષદા કહી છે - સમિતા, ચંડા, જાયા. જેમ ચમરની કહી તેમ યાવત્ અગ્રમહિષી ત્રણ પર્ષદા કહેવી. એ રીતે યાવત્ અય્યતેન્દ્ર અને લોકપાલ સુધી પણ ત્રણ પરિષદ જાણવી. સૂત્ર–૧૬૩ - ત્રણ યામ કહેલા છે - પ્રથમ યામ, મધ્યમ યામ, પશ્ચિમ યામ. તેમાં - તે ત્રણ યામમાં કેવલિ પ્રરૂપિત ધર્મ સાંભળવા પામે. જેમકે પ્રથમ યામમાં, મધ્યમ યામમાં અને છેલ્લા યામમાં. એ રીતે યાવત્ કેવલજ્ઞાનને પામે છે - ત્રણ વય-અવસ્થા કહી છે - પ્રથમ વય, મધ્યમ વય, પશ્ચિમ વય. અહીં બધુ યામ માફક કહેવું યાવતુ કેવળજ્ઞાન પામે. સૂત્ર-૧૬૪, 165 (164) 1. બોધિ ત્રણ ભેદે છે - જ્ઞાનબોધિ, દર્શનબોધિ, ચારિત્રબોધિ. 2. બુદ્ધ ત્રણ ભેદે છે - જ્ઞાનબુદ્ધ, દર્શન બુદ્ધ, ચારિત્રબુદ્ધ. 3. એ રીતે મોહ અને 4. મૂઢના (પણ જ્ઞાનાદિ ત્રણ-ત્રણ ભેદો જાણવા). (165) ત્રણ પ્રકારે પ્રવજ્યા (દીક્ષા) કહી છે - આલોક પ્રતિબદ્ધા, પરલોક પ્રતિબદ્ધા, ઉભયલોક પ્રતિબદ્ધા. વળી ત્રણ પ્રકારે પ્રવજ્યા કહી છે - પુરતઃ પ્રતિબદ્ધા, માર્ગતઃ પ્રતિબદ્ધા, ઉભયતઃ પ્રતિબદ્ધા. વળી પ્રવજ્યા ત્રણ ભેદે છે - પીડા ઉપજાવીને, બીજે સ્થળે લઈ જઈને, બોધ આપીને. પ્રવ્રજ્યા ત્રણ ભેદે છે - અપાત પ્રવ્રજ્યા, આખ્યાત પ્રવ્રજ્યા, સંગાર પ્રવ્રજ્યા. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 32
