Book Title: Agam 03 Sthanang Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, ‘સ્થાનાંગ’ (252) ચાર પ્રકારે ભાષા કહી છે - સત્યાભાષા, મૃષાભાષા, સત્યા-મૃષાભાષા, અસત્યા-અમૃષા ભાષા. (253) ચાર પ્રકારે વસ્ત્રો કહ્યા છે - એક શુદ્ધ-શુદ્ધ, એક શુદ્ધ-અશુદ્ધ, એક અશુદ્ધ-શુદ્ધ, એક અશુદ્ધઅશુદ્ધ. એ પ્રમાણે ચાર પ્રકારે પુરુષો કહ્યા છે– એક શુદ્ધ-શુદ્ધ(કોઈ જાતિથી શુદ્ધ હોય અને ગુણથી પણ શુદ્ધ હોય) શુદ્ધ-અશુદ્ધ (કોઈ જાતિથી શુદ્ધ હોય પણ ગુણથી અશુદ્ધ હોય) ઇત્યાદિ ચાર ભંગ જાણવા. એ રીતે પરિણત અને રૂપથી વસ્ત્રની ચૌભંગી કહેવી - એ રીતે પુરુષો પણ જાણવા. ચાર પ્રકારે પુરુષો કહ્યા છે- શુદ્ધ અને શુદ્ધ મનવાળા, ઇત્યાદિ ચાર ભંગ. એ પ્રમાણે સંકલ્પ યાવત્. પરાક્રમના ચાર ભંગ જાણવા. સૂત્ર-૨૫૪ થી 256 | (254) ચાર પુત્રો કહ્યા છે - અતિજાત(પિતાથી વધારે સંપત્તિવાન), અનુજાત(પિતા સમાન સંપત્તિવાન), અવજાત(પિતાથી ઓછા ગુણવાન), કુલાંગાર(કુળમાં કલંક લગાડનાર). (255) ચાર પ્રકારે પુરુષો કહ્યા છે - એક સત્ય - સત્ય(જે પુરુષ પહેલા સત્ય આરાધક હોય અને પછી પણ સત્ય આરાધક રહે), એક સત્ય-અસત્ય ઇત્યાદિ ચાર ભંગ. એ પ્રમાણે પરિણત યાવત્ પરાક્રમ જાણવા. વસ્ત્રો ચાર પ્રકારે કહ્યા - એક શુચિ-શુચિ, એક શુચિ-અશુચિ, ઇત્યાદિ ચાર ભંગ જાણવા. એ પ્રમાણે ચાર પ્રકારે પુરુષ કહ્યા છે એક શુચિ-શુચિ(કોઈ પુરુષ શરીરથી પવિત્ર હોય અને સ્વભાવથી પણપવિત્ર હોય, ઇત્યાદિ ચાર ભંગ જાણવા. એ પ્રમાણે શુદ્ધ વસ્ત્રવત્ શુચિ યાવત્ પરાક્રમ કહેવા. (256) ચાર પ્રકારના કોરક-(કળી/ફૂલ) કહ્યા છે - આમ્રફલ કોરક, તાડફલ કોરક, વલ્લીફલ કોરક, મેંઢવિષાણ કોરક. આ પ્રમાણે ચાર પ્રકારે પુરુષ કહ્યા છે - આમ્રફળ કોરક સમાન યાવત્ મેંઢવિષાણ કોરક સમાન. સૂત્ર-૨૫૭ ચાર પ્રકારે ધુણ કહેલા છે - ત્વચા ખાનાર, છાલ ખાનાર, કાષ્ઠ ખાનાર, સાર ખાનાર. આ પ્રમાણે ચાર ભિક્ષુ કહ્યા છે - ત્વચા ખાનાર સમાન યાવતું સાર ખાનાર સમાન, ત્વચા ખાનાર ધુણસમાન ભિક્ષનું તપ સાર ખાનાર સમાન કહ્યું છે એટલે કઠીન કર્મોને ભેદનાર હોય છે. સાર ખાનાર ધુણ સમાન ભિક્ષુનું તપ ત્વચા ખાનાર સમ મંદ કહ્યું છે, છાલ ખાનાર ધુણ સમાન ભિક્ષુનું તપ કાષ્ઠ ખાનાર ધુણ સમાન વિશિષ્ટ કહ્યું છે. કાષ્ઠ ખાનાર ધુણ જેવા ભિક્ષુનું તપ છાલ ખાનાર સમાન સામાન્ય કહ્યું છે. સૂત્ર-૨૫૮ થી 260 (258) વ્રણ વનસ્પતિકાયિકો ચાર ભેદે કહેલ છે - અંગ્રેબીજ, મૂલબીજ, પર્વબીજ અને સ્કંધબીજ. (259) ચાર કારણે તત્કાળ ઉત્પન્ન નારક, નરકલોકથી મનુષ્યલોકમાં શીધ્ર આવવાને ઇચ્છે, પણ તે મનુષ્ય-લોકમાં આવવાને સમર્થ ન થાય, 1. હમણા ઉત્પન્ન નૈરયિક નરકલોકમાં ઉત્પન્ન વેદના વેદતો મનુષ્ય લોકમાં શીધ્ર આવવા ઇચ્છે પણ તે આવી ન શકે. 2. હમણા ઉત્પન્ન નૈરયિક, નરકલોકમાં નરકપાલો વડે વારંવાર આક્રમણ કરાતા મનુષ્યલોકમાં શીધ્ર આવવા ઇચ્છે પણ આવી ન શકે. 3. હમણા ઉત્પન્ન નૈરયિક નરકવેદનીય કર્મ ક્ષીણ ન થવાથી અવેદન-અનિર્જરાને કારણે મનુષ્યલોકમાં આવવા સમર્થ થતો નથી. 4. આ પ્રમાણે નરકાયુ કર્મ ક્ષીણ ન હોવાથી યાવત્ આવવા સમર્થ થતો નથી. આ ચાર કારણે હમણા મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 47
