Book Title: Agam 03 Sthanang Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
View full book text
________________ આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ ચાર પ્રકારે પુરુષ કહ્યા - કોઈ પુરુષ આસનથી ઊભા થાય પણ બીજાને ઉભા ન થવા દે. કોઈબીજાને ઉભા થવા દે પણ પોતે ઉભા થાય. કોઈ પોતે ઉભા થાય અને બીજાને પણ ઉભા થવા દે ઇત્યાદિ ચાર ભંગ . આ રીતે વંદન, સત્કાર, સન્માન, પૂજા, વાચના, પ્રતિપ્રચ્છના, વ્યાકરણ આદિની ચૌભંગી કહેવી. કોઈ સૂત્રધર હોય અર્થધર ન હોય, અર્થધર હોય સૂત્રધર ન હોય કોઈ બંને હોય. કોઈ બંને ન હોય. સૂત્ર-૨૭૦ થી 272 અસુરેન્દ્ર અસુરરાજ ચમરને ચાર લોકપાલો કહ્યા - સોમ, યમ, વરુણ, વૈશ્રમણ. એ રીતે બલીન્દ્રના ચાર લોકપાલો - સોમ, યમ, વૈશ્રમણ, વરુણ. ધરણેન્દ્રના ચાર લોકપાલો કાલપાલ, કોલપાલ, શૈલપાલ, શંખપાલ. ભૂતાનંદના ચાર લોકપાલો -કાલપાલ, કોલપાલ, શંખપાલ, શૈલપાલ. વેણદેવના ચાર લોકપાલો –ચિત્ર, વિચિત્ર, ચિત્રપક્ષ, વિચિત્રપક્ષ. વેણદાલિના ચાર લોકપાલો - ચિત્ર, વિચિત્ર, વિચિત્રપક્ષ, ચિત્રપક્ષ. હરિકાંતના ચાર લોકપાલો પ્રભ, સુપ્રભ, પ્રભકાંત, સુપ્રભકાંત. હરિસ્સહના પણ ચાર પ્રભ-સુપ્રભ, સુપ્રભકાંત, પ્રભકાંત. અગ્નિશિખના ચાર લોકપાલો તેજસુ, તેજ:શિખ, તેજસ્કાંત, તેજપ્રભ. અગ્નિમાનવના ચાર લોકપાલો તેજસ્, તેજ:શિખ, તેજપ્રભ, તેજસ્કાંત. પૂર્ણના ચાર લોકપાલો રૂપ, રૂપાંશ, રૂપકાંત, રૂપપ્રભ. વિશિષ્ટના ચાર લોકપાલો રૂપ, રૂપાંશ, રૂપપ્રભ, રૂપકાંત. જલકાંતના ચાર લોકપાલો જલ, જલરત, જલકાંત, જલપ્રભ. જલપ્રભના ચાર લોકપાલો - જલ, જલરત, જલપ્રભ, જલકાંત. અમિતગતિના ચાર લોકપાલો - ત્વરિતગતિ, ક્ષિપ્રગતિ, સિંહગતિ, સિંહવિક્રમ ગતિ. અમિતવાહનના ચાર લોકપાલો - ત્વરિતગતિ, ક્ષિપ્રગતિ, સિંહવિક્રમગતિ, સિંહગતિ. વલંબના ચાર લોકપાલો - કાલ, મહાકાલ, અંજન, રિષ્ટ. પ્રભંજનના ચાર લોકપાલો- કાલ, મહાકાલ, રિષ્ટ, અંજન. ઘોષના ચાર લોકપાલો - આવર્ત, વ્યાવર્ત, નંદિકાવર્ત, મહાનંદિકાવર્ત. મહાઘોષના ચાર લોકપાલો - આવર્ત, વ્યાવર્ત, મહાનંદિકાવર્ત, નંદિકાવર્ત. શક્રેન્દ્રના ચાર લોકપાલો સોમ, યમ, વરુણ, વૈશ્રમણ. ઈશાનેન્દ્રના ચાર લોકપાલો - સોમ, યમ, વૈશ્રમણ, વરુણ. એવી રીતે એકાંતરિત યાવતુ અચ્યતેન્દ્રના ચાર-ચાર લોકપાલો જાણવા. વાયુકુમાર ચાર ભેદે છે - કાલ, મહાકાલ, વેલંબ, પ્રભંજન. (271) ચાર ભેદે દેવો કહ્યા - ભવનવાસી, વ્યંતર, જ્યોતિષ્ક, વૈમાનિક. (272) ચાર ભેદે પ્રમાણ કહેલ છે. - દ્રવ્યપ્રમાણ, ક્ષેત્રપ્રમાણ, કાળપ્રમાણ, ભાવપ્રમાણ. સૂત્ર-૨૭૩ થી 275 (273) ચાર પ્રધાન દિશાકુમારી છે - રૂપા, રૂપાંશા, સુરૂપા, રૂપાવતી. ચાર પ્રધાન વિધુત્કમારી છે - ચિત્રા, ચિત્રકનકા, શતેરા, સૌદામિની. (274) દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રની મધ્યમ પર્ષદાના દેવોની ચાર પલ્યોપમ સ્થિતિ છે. દેવેન્દ્ર દેવરાજ ઈશાનની મધ્યમ પર્ષદાની દેવીને સ્થિતિ તે જ છે. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 50
