Agam 03 Sthanang Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 60

આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, “સ્થાનાંગ’ યોજન પ્રવેશથી છે, ત્યાં ચાર મહર્ફિક દેવો યાવત્ પલ્યોપમસ્થિતિક છે - વિજય, વૈજયંત, જયંત, અપરાજિત. (326) ધાતકીખંડદ્વીપ ચક્રવાલ વિષ્કલ્પથી ચાર લાખ યોજન છે. જંબુદ્વીપની બહાર ચાર ભરત, ચાર ઐરવત ક્ષેત્રો છે, (અઢીદ્વીપમાં પાંચ ભરત અને પાંચ ઐરાવત છે. તેમાં જંબુદ્વીપમાં એક ભરત અને એક ઐરાવત છે.ધાતકીખંડમાં બે ભરત અને બે ઐરાવત છે. પુષ્કરવરાદ્ધદ્વીપમાં બે ભરત અને બે ઐરાવત છે.) એવી રીતે જેમ શબ્દોદ્દેશક બીજા સ્થાનનાં ત્રીજા ઉદ્દેશામાં કહ્યું, તેમજ અહીં બધું કહેવું. સૂત્ર-૩૨૭ થી 329 (327) ચક્રવાલ વિષ્કમ્ભવાળા નંદીશ્વરદ્વીપના મધ્યમાં ચારે દિશામાં ચાર અંજનક પર્વત છે - પૂર્વમાંદક્ષિણમાં-પશ્ચિમ-ઉત્તરનો અંજનક પર્વત. તે અંજનકપર્વત 84,000 યોજન ઊંચો છે, 1000 યોજન ભૂમિમાં છે. વિષ્કન્મ પણ 10,000 યોજન છે. પછી ક્રમશઃ ઘટતા-ઘટતા ઉપર તેનો વિષ્ફન્મ 1000 યોજનનો છે. તે પર્વતોની પરિધિ મૂલમાં 31,623 યોજન છે, પછી ક્રમશઃ ઘટતા-ઘટતા ઉપરની પરિધિ 3166 યોજન થાય છે. તે પર્વતો મૂળમાં વિસ્તૃત, મધ્યમાં સાંકડા અને ઉપર પાતળા અર્થાત્ ગોપુચ્છ આકૃતિવાળા છે. સર્વે અંજનરત્નમય, સ્વચ્છ, કોમળ, ઘંટેલ, ઘસેલ, નિરજ, નિષ્પક, નિરાવરણ શોભાવાળા, સ્વપ્રભાવાળા, કિરણો સહિત, સઉદ્યોત, પ્રાસાદીય, દર્શનીય, અભિરૂપ પ્રતિરૂપ છે. તે અંજનક પર્વતના ઉપરીતલે સમરમણીય ભૂમિભાગ છે. તે બહુસમ રમણીય ભૂમિભાગની બહુ મધ્યદેશ. ભાગમાં ચાર સિદ્ધાયતન (જિનાલયો) કહ્યા છે. તે સિદ્ધાયતનની લંબાઈ 100 યોજનની છે, પહોળાઈ 50 યોજન, ઊંચાઈ 72 યોજનની છે. તે સિદ્ધાયતનની ચારે દિશામાં એક-એક દ્વાર છે - દેવદ્વાર, અસુરદ્વાર, નાગદ્વાર, સુવર્ણદ્વાર. ત્યાં ચાર પ્રકારના દેવ રહે છે - દેવ, અસુર, નાગ, સુવર્ણ. તે દ્વારો આગળ ચાર મુખમંડપ છે. તે મુખમંડપની આગળ ચાર પ્રેક્ષાગૃહમંડપ છે. તે પ્રેક્ષાઘર મંડપના મધ્ય ભાગમાં ચાર વજમય અખાડા છે. તે વજમય અખાડા મધ્યે ચાર મણિપીઠિકા છે. તે મણિપીઠિકા ઉપર ચાર સિંહાસન છે. તે સિંહાસનો પર ચાર વિજયદૂષ્ય છે. તે વિજયદૂષ્યોની મધ્યમાં ચાર વજમય અંકુશ છે. તે વજમય અંકુશો પર લઘુ કુંભાકારે મોતીઓની ચાર માલા છે. પ્રત્યેક માળા અન્ય અડધી ઊંચાઈવાળી ચાર-ચાર માળાઓથી ઘેરાયેલી છે. તે પ્રેક્ષાઘર મંડપોની આગળ ચાર મણિપીઠિકાઓ છે, તે મણિપીઠિકાઓ ઉપર ચાર-ચાર ચૈત્યસ્તંભ છે. તે પ્રત્યેક ચૈત્યસ્તંભની ચારે દિશામાં ચાર-ચાર મણિપીઠિકાઓ છે. તે પ્રત્યેક મણિપીઠિકા ઉપર સર્વ રત્નમય ચાર જિનપ્રતિમાઓ છે, જે પર્ઘક આસને સ્તૂપાભિમુખ રહેલી છે. તેમના નામો-ઋષભ, વર્ધમાન, ચંદ્રાનન, વારિષણ છે. તે ચૈત્યસ્તૂપોની આગળ ચાર મણિપીઠિકાઓ છે, તે મણિપીઠિકા ઉપર ચાર ચેત્યવૃક્ષો છે, તે ચૈત્યવૃક્ષોની આગળ ચાર મણિપીઠિકા છે, તે મણિપીઠિકા ઉપર ચાર મહેન્દ્રધ્વજ છે. તે મહેન્દ્રધ્વજ આગળ 4 નંદા પુષ્કરિણી છે, તે પ્રત્યેક પુષ્કરિણીની ચારે દિશામાં ચાર વનખંડો છે - પૂર્વમાં, દક્ષિણમાં, પશ્ચિમમાં, ઉત્તરમાં વનખંડ. (328) પૂર્વમાં અશોકવન, દક્ષિણે સપ્તપર્ણવન, પશ્ચિમે ચંપકવન અને ઉત્તરમાં આમ્રવન આવેલ છે. (329) ત્યાં પૂર્વદિશાવર્તી અંજનકપર્વતની ચારે દિશામાં ચાર નંદાપુષ્કરિણીઓ છે. તે આ - નંદુત્તરા, નંદા, આનંદા, નંદિવર્દ્રના. તે નંદા પુષ્કરિણીઓની લંબાઈ એક લાખ યોજન છે, પહોળાઈ પ૦,૦૦૦ યોજન, ઊંડાઈ 1000 યોજન છે. તે પ્રત્યેક પુષ્કરિણીની ચારે દિશામાં ટિસોપાન-પ્રતિરૂપક છે. તે ત્રિસોપાન પ્રતિરૂપકની સામે ચાર તોરણો છે - પૂર્વમાં, દક્ષિણમાં, પશ્ચિમમાં, ઉત્તરમાં. તે પ્રત્યેક પુષ્કરિણીના ચારે દિશામાં ચાર વનખંડો છે - પૂર્વનું, દક્ષિણનું, પશ્ચિમનું, ઉત્તરનું. નામો પૂર્વવત્ છે. તે પુષ્કરિણીના મધ્યભાગમાં ચાર દધિમુખ પર્વતો છે. તે દધિમુખ પર્વત 64,000 યોજન ઊંચા, 1000 યોજન ભૂમિમાં, સર્વત્ર પથંક સમાન આકારવાળા છે, તેની પહોળાઈ 10,000 યોજન છે, 31,623 યોજન તેની મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 60