Agam 03 Sthanang Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 36

આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, ‘સ્થાનાંગ’ આચાર્યપણે, ઉપાધ્યાયપણે, ગણિપણે. એ રીતે ઉપસંપદા અને વિજહણા (પદવી ત્યાગ) ત્રણ ભેદે જાણવા. સૂત્ર–૧૮૮ વચન ત્રણ ભેદે છે - તદ્વચન, તદન્યવચન, નોવચન. ત્રણ અવચન કહ્યા છે - નોતર્વચન, નોતદન્યવચન, અવચન. મન ત્રણ ભેદે છે - તર્મન, તદન્યમન, નોઅમન. ત્રણ અમન કહ્યા - નોતર્મન, નોતદન્યમન, અમન. સૂત્ર-૧૮૯ ત્રણ કારણે અલ્પવૃષ્ટિકાય થાય, તે આ - 1. તે દેશ કે પ્રદેશને વિશે ઘણા ઉદકયોનિક જીવો અને પુદ્ગલો ઉદકપણે ઉપજતા નથી, નષ્ટ થતા નથી, ચ્યવતા નથી કે ક્ષેત્ર સ્વભાવથી ત્યાં ઉપજતા નથી. 2. દેવો, નાગ, યક્ષ, ભૂતોને સારી રીતે ન આરાધ્યા હોય, ત્યાં ઉત્પન્ન થયેલ, પરિણત તેમજ વરસવા તૈયાર થયેલ ઉદક પુદ્ગલનું અન્ય દેશમાં સંહરણ કરી જાય. 3. મેઘના વાદળો વડે ઘેરાયેલ, ઉત્પન્ન થયેલ, પરિણત, વરસવાને માટે તૈયારનો વાયુકાય વિનાશ કરે છે. આ ત્રણ કારણે અલ્પવૃષ્ટિકાય થાય છે. ત્રણ કારણે મહાવૃષ્ટિકાય થાય, તે આ - 1. તે દેશ કે પ્રદેશમાં ઘણા ઉદકયોનિક જીવો અને પુદ્ગલો ઉદકપણે ઉપજે છે, નાશ પામે છે, ચ્યવે છે કે ક્ષેત્ર સ્વભાવથી ઉપજે છે. 2. દેવો, યક્ષ, નાગ, ભૂત સારી રીતે આરાધેલ હોય છે. તેઓ અન્યત્ર ઉત્પન્ન અને પરિણત અને વરસવા. તૈયાર થયેલ ઉદક પુદ્ગલોનું તે દેશમાં સંહરણ કરે છે. 3. ઉત્પન્ન થયેલ, પરિણત, વરસવા તૈયાર થયેલ મેઘને વાયુ નષ્ટ કરતો નથી. આ ત્રણ સ્થાનોથી મહાવૃષ્ટિ થાય છે. સૂત્ર–૧૯૦ ત્રણ કારણે તત્કાલ ઉત્પન્ન દેવ દેવલોકથી મનુષ્યલોકમાં શીધ્ર આવવા ઇચ્છે તો પણ શીધ્ર આવવા સમર્થ નથી. તે આ - 1. દેવલોકમાં તત્કાળ ઉત્પન્ન દેવ, દેવસંબંધી કામભોગોમાં મૂચ્છિત-ગૃદ્ધ-ગ્રથિત-અધ્યાપન્ના હોવાથી તે મનુષ્ય કામભોગોનો આદર કરતો નથી - સારા જાણતો નથી - આ પ્રયોજન છે એવો નિશ્ચય કરતો નથી. - નિદાન કરતો નથી, રહેવા વિચારતો નથી. 2. તત્કાલ ઉત્પન્ન દેવ દેવલોકના દિવ્ય કામભોગોમાં મૂચ્છિત-વૃદ્ધ-ગ્રથિત-આસક્ત હોવાથી તેનો માનુષ્ય પ્રેમ નષ્ટ થાય છે અને દેવલોક સંબંધી પ્રેમમાં સંક્રમિત થાય છે. 3. તત્કાલ ઉત્પન્ન દેવ દેવલોકના દિવ્ય કામભોગોમાં મૂચ્છિત યાવતું આસક્ત હોવાથી તેને એવું થાય છે કે હમણા ન જાઉં, મુહૂર્ત પછી જઈશ, તે કાળમાં અલ્પાયુષ્ક મનુષ્યો મરણ પામે છે. આ ત્રણ કારણે તત્કાળ ઉત્પન્ન દેવ, દેવલોકથી મનુષ્યલોકમાં શીધ્ર આવવા ઇચ્છે તો પણ શીધ્ર આવતો નથી. ત્રણ કારણે તત્કાળ ઉત્પન્ન દેવ દેવલોકથી મનુષ્યલોકમાં શીધ્ર આવવા ઇચ્છે તો શીધ્ર આવે છે 1. તત્કાળ ઉત્પન્ન દેવ દેવલોકના દિવ્ય કામભોગોમાં અમૂચ્છિત-અગ્રદ્ધ-અગ્રથિત-અનાસક્ત હોવાથી તેને એવું થાય છે કે - મારા મનુષ્યભવના આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, પ્રવર્તક, સ્થવિર, ગણિ, ગણધર કે ગણાવચ્છેદક છે, જેના પ્રભાવથી મને આવા પ્રકારની દિવ્ય દેવઋદ્ધિ, દિવ્ય દેવઘુતિ, દિવ્ય દેવાનુભાવ મળ્યો - પ્રાપ્ત થયો - સન્મુખ આવ્યો તો હું ત્યાં જઉં અને તે ભગવંતને વંદુ - નમું - સત્કારું - સન્માનું - કલ્યાણકારી, મંગલ, દેવરૂપ, ચૈત્યરૂપ માનીને તેમની પર્યુપાસના કરું. મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 36