Agam 03 Sthanang Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 31

આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, ‘સ્થાનાંગ’ કાલમાન થશે. 4 થી 9. એ રીતે ધાતકી ખંડના પૂર્વાદ્ધમાં અને પશ્ચિમાર્ટ્સમાં પણ કહેવું. 10 થી 15. એ રીતે. પુષ્કરવરદ્વીપાર્ટુના પૂર્વ-પશ્ચિમમાં કહેવું. 1. જંબુદ્વીપ નામક દ્વીપના ભરત અને ઐરાવત ક્ષેત્રમાં અતીત ઉત્સર્પિણીમાં સુષમસુષમાં નામક આરામાં મનુષ્યો ત્રણ ગાઉની ઊંચાઈવાળા હતા અને ત્રણ પલ્યોપમનું ઉત્કૃષ્ટ આયું હતું. 2. આ પ્રમાણે વર્તમાન અવસર્પિણીમાં જાણવું. 3. આગામી ઉત્સર્પિણીમાં પણ એમ જ જાણવું. 4. જંબુદ્વીપમાં દેવકુરુ-ઉત્તરકુરુમાં મનુષ્યો ત્રણ ગાઉ ઊંચા છે અને ત્રણ પલ્યોપમનું ઉત્કૃષ્ટ આયુ પાળે છે. એ પ્રમાણે યાવત્ પુષ્કરવરદ્વીપાક્કે છે. જંબુદ્વીપના ભરત અને ઐરાવત ક્ષેત્રમાં એક અવસર્પિણી અને એક ઉત્સર્પિણીમાં ત્રણ વંશો ઉત્પન્ન થયા છે - થાય છે અને થશે.-અરિહંતવંશ, ચક્રવર્તીવંશ, દસારવંશ. એ રીતે યાવત્ પુષ્કરવરદ્વીપાર્ટુના પશ્ચિમાર્ટ્સમાં જાણવું. જંબુદ્વીપના ભરત, ઐરવતમાં એક એક અવસર્પિણી, ઉત્સર્પિણીમાં ત્રણ ઉત્તમ પુરુષો ઉત્પન્ન થયા છે - થાય છે - થશે. અરિહંત, ચક્રવર્તી, બલદેવ-વાસુદેવ. એ પ્રમાણે યાવત્ પુષ્કરવરદ્વીપાર્ટુના પશ્ચિમાદ્ધમાં જાણવું. ત્રણ યથાયુષ્યને પાળે છે - અરિહંત, ચક્રવર્તી, બલદેવ-વાસુદેવ. - ત્રણ મધ્યમાયુને પાળે છે - અરિહંત, ચક્રવર્તી, બલદેવ-વાસુદેવ. સૂત્ર-૧૫૨ થી 154 (152) બાદર તેઉકાયિકની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ત્રણ અહોરાત્રિ કહી છે. બાદર વાયુકાયિકોની સ્થિતિ ઉત્કૃષ્ટથી 3000 વર્ષ પ્રમાણ છે. (153) હે ભગવનું શાલી, વ્રીહિ, જવ, જવજવ, આ ધાન્યોને કોઠામાં નાખેલા, પાલામાં રાખેલા, મંચો પર સ્થાપેલા, માળ ઉપર રાખેલા, ઢાંકણ મૂકી લીંપીને રાખેલા, ચોતરફ લીંપેલ, લંકિત કરેલા, મુદ્રિત કરેલા, ઢાંકેલા એવા ધાન્યોની કેટલો કાળ સુધી યોનિ રહે છે? હે ગૌતમ ! જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત, ઉત્કૃષ્ટથી ત્રણ વર્ષ સુધી. ત્યારપછી યોનિ વર્ષાદિથી પ્લાન થાય છે, પછી યોનિ ધ્વંસ અભિમુખ થાય છે, પછી યોનિ નાશ પામે છે, પછી તે બીજ અબીજ થાય છે પછી યોનિનો વિચ્છેદ-અભાવ થાય છે. (154) બીજી શર્કરામભા પૃથ્વીમાં નૈરયિકોની ઉત્કૃષ્ટ સ્થિતિ ત્રણ સાગરોપમ કહી છે. ત્રીજી વાલુકાપ્રભામાં નૈરયિકોની જઘન્ય સ્થિતિ ત્રણ સાગરોપમ છે. સૂત્ર૧૫૫ થી 157 (155) પાંચમી ધૂમપ્રભા પૃથ્વીમાં ત્રણ લાખ નરકાવાસો છે. ત્રણ પૃથ્વીમાં નૈરયિકોને ઉષ્ણવેદના કહી છે - પહેલી, બીજી, ત્રીજી નરકમાં. ત્રણે પૃથ્વીમાં નૈરયિકો ઉષ્ણ વેદના અનુભવતા વિચરે છે - પહેલી, બીજી, ત્રીજીમાં. (156) લોકમાં ત્રણ સમાન પ્રમાણવાળા, સમાન પાર્શ્વવાળા, દિશા-વિદિશા વડે સમાન છે - અપ્રતિષ્ઠાના નરક, જંબુદ્વીપનામક દ્વીપ, સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાન. લોકમાં ત્રણ સમાન પ્રમાણવાળા, સમાન પાર્શ્વવાળા, દિશાવિદિશાથી સમાન કહેલ છે - સીમંતક નરકાવાસ, સમયક્ષેત્ર, ઇષતુપ્રાભારા પૃથ્વી. (157) ત્રણ સમુદ્રો સ્વભાવથી ઉદકરસ વડે યુક્ત કહેલ છે - કાલોદ, પુષ્કરોદ, સ્વયંભૂરમણ. ત્રણ સમુદ્રો ઘણા મત્સ્ય, કાચબાના પાત્ર સ્થાનો કહેલા છે - લવણ, કાલોદ અને સ્વયંભૂરમણ. સૂત્ર-૧૫૮ થી 160 (158) લોકમાં શીલરહિત, વ્રતરહિત, ગુણરહિત, મર્યાદારહિત, પ્રત્યાખ્યાન અને પૌષધોપવાસ રહિત ત્રણ મનુષ્યો મૃત્યુ અવસરે મરણ પામીને નીચે સાતમી પૃથ્વીમાં અપ્રતિષ્ઠાન નરકમાં નૈરયિકપણે ઉત્પન્ન થાય છે - રાજા, માંડલિક, મહારંભી કૌટુંબિક. લોકમાં સારા શીલવાળા, સારા વ્રતવાળા, ગુણસહિત, મર્યાદા સહિત, પ્રત્યાખ્યાન અને પૌષધોપવાસ સહિત એવા ત્રણ મનુષ્યો મૃત્યુ સમયે મરણ પામીને સર્વાર્થસિદ્ધ મહાવિમાનમાં દેવપણે ઉત્પન્ન થાય છે - કામભોગ છોડનારા રાજાઓ, સેનાપતિઓ, પ્રશસ્તાર (શિક્ષાદાતા). મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 31