Agam 03 Sthanang Gujarati Translation

Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar

Page 21

આગમસૂત્ર 3, અંગસૂત્ર 3, ‘સ્થાનાંગ’ વૃક્ષ છે. ગરુલજાતિય વેણુદેવ, પ્રિયદર્શન દેવો છે. ધાતકીખંડ નામના દ્વીપમાં - પ્રત્યેક બબ્બે- ભરત, ઐરાવત, હૈમવત, હૈરણ્યવત, હરિવર્ષ, રમ્યફ વર્ષ, પૂર્વવિદેહ, પશ્ચિમવિદેહ, દેવકુરુ, ઉત્તરકુરુ ક્ષેત્રો છે. બન્ને - દેવકુના મહાવૃક્ષો, દેવકુરુના મહાવૃક્ષના વાસી દેવો, ઉત્તરકુરુ, ઉત્તરકુરના મહાવૃક્ષો, ઉત્તરકુરુ મહાવૃક્ષના નિવાસી દેવો છે. બબ્બે-લઘુહિમવંત, મહાહિમવંત, નિષધ, નીલવંત, રુકમી, શિખરી પર્વતો કહ્યા છે. ત્યાં બબ્બે શબ્દાપાતી, શબ્દાપાતીવાસી સ્વાતિ દેવો, વિકટાપાતી, વિકટાપાતીવાસી પ્રભાસ દેવો, ગંધાપાતી, ગંધાપાતીવાસી અરુણ દેવો, માલ્યવંતપર્યાય, માલ્યવંતપર્યાયવાસી પધ્ધદેવો રહેલા છે. ધાતકીખંડ નામના દ્વીપમાં બબ્બે- માલવંત, ચિત્રકૂટ, પદ્મકૂટ, નલિનકૂટ, એકશૈલ, ત્રિકૂટ, વૈશ્રમણકૂટ, અંજન, માતંજન, સૌમનસ, વિદ્યુપ્રભ, અંકાવતી, પદ્માવતી, આશીવિષ, સુખાવહ, ચંદ્રપર્વત, સૂર્યપર્વત, નાગપર્વત, દેવપર્વત, ગંધમાદન, ઇષકાર પર્વત આવેલા છે. ધાતકીખંડ નામના દ્વીપમાં બબ્બે કૂટો કહ્યા છે- લઘુ હિમવંતકૂટ, વૈશ્રમણકૂટ, મહાહિમવંતકૂટ, વૈડૂર્યકૂટ, નિષધકૂટ, ચકકૂટ, નીલવંતકૂટ, ઉપદર્શનકૂટ, મણિકંચનકૂટ, શિખરીફૂટ, તિગિચ્છિકૂટ ધાતકીખંડ નામના દ્વીપમાં બન્ને પદ્મદ્રહ, પદ્મદ્રહવાસિની શ્રીદેવીઓ, મહાપદ્મદ્રહ, મહાપદ્મદ્રહવાસી. શ્રીદેવીઓ, એવી રીતે યાવત્ પુંડરીકદ્રહ, પુંડરીક દ્રહવાસી લક્ષ્મીદેવીઓ, ગંગા પ્રપાતહ યાવત્ રક્તવતી પ્રપાતદ્રહ એ દરેક બબ્બે છે. ધાતકીખંડ દ્વીપમાં બબ્બે- રોહિતા યાવત્ રૂપ્યકૂલા, ગ્રાહવતી, દ્રહવતી, પંકવતી, તપ્તકલા, મત્તજલા, ઉન્મત્તજલા, ક્ષીરોદા, સિંહસ્રોતા, અંતર્વાહિની, ઉર્મિમાલિની, ફેનમાલિની, ગંભીરમાલિની એ પ્રત્યેક નદી બબ્બે છે. ધાતકીખંડ નામના દ્વીપમાં બબ્બે - કચ્છ, સુકચ્છ, મહાકચ્છ, કચ્છાવતી, આવર્ણ, મંગલાવર્ત, પુષ્કલ, પુષ્કલાવતી, વત્સ, સુવત્સ, મહાવત્સ, વત્સાવતી, રમ્ય, રમ્યક, રમણીય, મંગલાવતી, પદ્મ, સુપÆ, મહાપદ્મ, પદ્માવતી, શંખ, નલિન, કુમુદ, સલિલાવતી, વમ, સુવપ્ર, મહાવપ્ર, વપ્રાવતી, વલ્થ, સુવલ્લુ, ગંધિલ અને ગંધિલાવતી વિજયો છે. ઉપરોક્ત 32 વિજયક્ષેત્રોની મુખ્ય નગરીઓ છે, તે બળે - ક્ષમા, ક્ષેમપુરી, રિષ્ટ, રિઝપુરી, ખગી, મંજૂષા, ઔષધિ, પુંડરીકિણી, સુસીમાં, કુંડલા, અપરાજિતા, પ્રભંકરા, અંકાવતી, પદ્મવતી, શુભા, રત્નસંચયા, અશ્વપુરી, રી, મહાપુરી, વિજયપુરી, અપરાજિતા, અપરા, અશોકા, વિગતશોકા, વિજયા, વૈજયંતી, જયંતી, અપરાજિતા, ચક્રપુરી, ખગપુરી, અવંધ્યા અને અયોધ્યા - ક્રમશઃ આ 32 રાજધાની પ્રત્યેક બબ્બે છે. ધાતકીખંડ નામના દ્વીપમાં મેરુપર્વત ઉપર બબ્બે - ભદ્રશાલવન, નંદનવન, સોમનસવન, પાંડુકવન છે. ત્યાં બબ્બે - પાંડુકંબલશિલા, અતિપાંડુકંબલશિલા, રક્ત-કંબલશિલા, અતિરક્તકંબલશિલા છે. બે મેરુ પર્વત, બે મેરુ ચૂલિકા છે. ધાતકીખંડ નામક દ્વીપની વેદિકા બે ગાઉ ઊંચી કહેલી છે. (7) કાલોદધિ સમુદ્રની વેદિકા બે ગાઉની ઊંચી કહેલી છે. પુષ્કરવાર દ્વીપાર્ટુના પૂર્વાર્ધમાં મેરુપર્વતની ઉત્તર-દક્ષિણે બે ક્ષેત્ર કહ્યા છે. તે બહુસમતુલ્ય યાવત્ ભરત, ઐરવત છે. તેમજ યાવત્ બે કુરુ કહ્યા છે - દેવકુરુ, ઉત્તરકુરુ. ત્યાં અતિ શોભાવાળા બે મહાદ્રમો કહ્યા છે - કૂટશાલ્મલી અને પદ્મવૃક્ષ. બે દેવો છે - ગરૂલ વેણુદેવ અને પદ્મ. યાવત્ છ પ્રકારના કાળ-આરાના ભાવોને અનુભવતા ત્યાંના મનુષ્યો વિચરે છે. પુષ્કરવરદ્વીપાર્ધના પશ્ચિમાધને વિશે મેરુપર્વતની ઉત્તર-દક્ષિણે બે ક્ષેત્રો કહ્યા છે - તે પૂર્વવતુ જાણવું. વિશેષ એ કે - વૃક્ષો કૂટશાલ્મલી અને મહાપદ્મ છે. દેવો ગરુલજાતીય વેણુદેવ અને પુંડરીક છે. પુષ્કરવરદ્વીપાદ્ધ મુનિ દીપરત્નસાગર કૃત્ “સ્થાન)” આગમસૂત્ર ભાવાનુવાદ Page 21