Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina siddhAMta graMthamALA maNake 30 me. jaina dharma ane ekatA jaina dharma eka ja che te tAMbara sUtra tathA digaMbare zAstronA avataraNe ApI spaSTa rIte batAvatuM, saMpradAya saMbaMdhI aitihAsika tathA saiddhAMtika hakIkato rajU karatuM tathA ekatA mATe sarva saMpradAyanA samanvayanA vyavahAra upAyo darzAvatuM pustaka lekhaka-saMpAdaka nagInadAsa giradharalAla zeTha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzaka--zrI jaina siddhAMta sabhA(rajIsTarDanI vatI zeTha nagInadAsa giradharalAla, 259, lemiMTana roDa, zAMtisadana. muMbaI. 7. 5 he lI A vRtti 2016 vIra saM. 2486 1960 kiM ma ta rU. traNa mukaNasthAna- AnaMda prinTIMga presa : bhAvanagara muka-harilAla devacaMda zeTha, bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ prastAvanA bhUtakALanI covIsIomAM, vartamAnakALanI covIsImAM tathA bhaviSyakALanI grevIsIomAM ema traNeya kALamAM jainadharma ekaja che ane eka ja raheze, ema bhagavAna mahAvIre kaheluM che ema jainadharmane dareka saMpradAya mAne che. ane chatAM jainadharma aneka saMpradAyamAM vaheM- cAle che e satya hakIkta najare jovAya che. tyAre e saMpradAyanA anuyAyIo bhagavAnanA vacanane mAnatA nathI ema satyazodhaka saheje samajI zake tema che. * bhagavAna mahAvIre jainadharmanuM mULa anekAMtavAda che ema batAveluM che. e vAta sarva jaina saMpradAya mAne che ane chatAM teo potapitAnA saMpradAyanI puSTimAM ekAMtavAda dhAraNa kare che e satya hakIkata che. ane te batAve che ke A sarva saMpradAyavAdIo bhagavAna mahAvIranA vacana karatAM potAnA vacananI mahattA vadhAre gaNe che. niSpakSapAtapaNe avakana karanAra A vAta saheje samajI zake tema che. jinezvaradeva, nircathaguru ane jainadharmane na mAne tene miThAvI gaNavA evuM bhagavAna mahAvIranuM kathana che, paraMtu A saMpradAyavAdIo pitAne sAcA jaina ane bIjA jaina saMpradAyane mithyAtvI kahetAM jarAya acakAtA nathI. e sAbita kare che ke A saMpradAyavAdIo bhagavAna mahAvIranA vacana karatAM potAnA vacananI mahattA ghaNI vadhAre gaNe che. sarva tIrthakaree jainadharma phelA che, jainadharmanuM pratipAdana karyuM che. paraMtu koIpaNa tIrthakare potAnA nAmathI dharma calAvyo nathI ke tIrtha(caturvidha saMdha)nI pitAnA nAmathI sthApanA karI nathI. e vAta kabUla karavA chatAM paNa sthAnakavAsIoe te pitAne bhagavAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ mahAvIrathI paNa vadhAre jJAnI samajIne bhagavAna vardhamAna-mahAvIranA nAmathI caturvidha saMghanI sthApanA karI che. eTale ke sthAnakavAsIo mAne che ke bhagavAna mahAvIre potAnA nAmathI dharmatIrtha nahi calAvavAnI bhUla karI hatI te bhagavAna mahAvIranI bhUla sthAnakavAsIoe have sudhArI che. ane Ama bhagavAnanI, sarva tIrthaMkara bhagavAnanI gaMbhIra AzAtanA karI dharmamAM sauthI nIce utaravAnI sthAnakavAsIoe pahela karI che. jene jainadharma tarapha ane sarva tIrthakara bhagavAna mahAvIra tarapha saheja paNa pUjyabhAva hoya teo AvI jAtanI vartaNuMke karI zake nahi. ane chatAM AvI sarva vartaNuM ke thaI che eTaluM ja nahi paNa evI vartaNuM ke karavAmAM bhUla thaI che ema paNa e jaina saMpradAye mAnatA nathI. tyAre eka jaina tarIke mane A vAta kharekhara ghaNI ja zaramabharelI lAge che. zuM jene AvA hoI zake ? jaina sUvemAM jaina sAdhuo ane zrAvakonA je vRtAto vAMcavAmAM Ave che. tevA sAdhu ke zrAvaka atyAre kayAMya najare paDe che ? AMgaLIne veDhe gaNAya teTalA apavAda hoya to te judI vAta che. paNa ApaNe bhagavAna mahAvIranA vacanane avagaNIne ApaNI meLe ja ApaNuM pAyamAlI netarI che ema keAIne paNa vicAratAM khAtrI thaze. ApaNe badhAya pitAne jaina te kahevaDAvIe chIe ja paNa tenI sAthe ja tAMbara, digaMbara, sthAnakavAsI ke terApaMthanuM vizeSaNa to jarUra lagADeluM ja hoya che. ane tema karavAmAM abhimAna paNa teTaluM ja batAvAya che. paraMtu e abhimAnathI pitAne temaja samAjane keTaluM nukasAna thAya che ane thaI rahyuM che. te koI jotuM nathI, e ja moTA khedanI vAta che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ hiMdamAM sauthI moTA bhAga, dhaNA ja moTA bhAga jainAnA hatA te Aje sauthI nAneA bhAga thaI gayA che. rAjAo, pradhAnA, karmacArIo moTe bhAge jainA hatA te badhA atyAre ajaeNnA ja che. A zuM enDru nukazAna che ? ane haju paNa A nukasAna ApaNe sahana karatA ja rahIzuM ? teA teA pachI jainAnuM nAma bhusAvAnA ja vakhata Ave. jaina tarIke ApaNe nAbUda thavuM na hoya teA have ApaNe jAgavu ja joie. ApaNA bhedabhAva maTADI ApaNe ekasaMpa thavuM ja joie. ane ApaNe sau dhArIe te bhedabhAva maTADavA te sahelI ja vAta che. bhedabhAva hatA nahi e nirvivAda vAta che ane bhedabhAvathI unnati nathI e paNa cAkkasa ja che. tethI bhedabhAva maTADI ekasaMpa thavu e ja eka zreyaskara mA che. ane te mArga apanAvavA ja joie. te mATe hAlanA samaya sAnukULa che. prAcIna kALamAM audyo, vaidikA vagere anya dhI peAtAnA dharmanA pracAra karavA mATe zAstrArthathI vAvivAda karavAnuM AhvAhana karatA. ane ghaNIvAra temAM phAvI zake tema na hoya tyAre devAdhiSThita matrAnI sahAya letA. AvA vAdivavAdamAM game te pakSa kuttehama thAya pazu te kroha satyarUpa na gaNAya. te kroha satyanI nahi paNa baLajabarInI gaNAya. e anya dharmIonA cepa jainAne paNa lAgyA hatA. ane jaine te aMdarAaMdara ja eTale judAjudA jaina saMpradAyA vacce ja vAdavivAda karatA hatA. ane temAM dhaNI vAra te sabhyatA paNa gumAvI besatA hatA. paraMtu have jamAnA badalAyA che. leAkeA vAdavivAdanI paddhatine dhRNAnI najare jue che. Aje leAkeA saMpanI, saMgaThananI kiMmata, mahattA samajatA thayA che. vAvivAdamAM kaSAyavRttinuM jora rahe che e vAta leAkeA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ samajatA thayA che. eTaluM ja nahi paNa bhagavAnane dharma te kaSAyanAzane che e vAta paNa leke have sArI rIte samajavA lAgyA che. jenenA saMpradAyanA matabhedanuM kAraNa kriyAkAMDanI bhinnatA che. jainanA sarva saMpradAya jaina tatva siddhAMtane eka sarakhA mAne che tyAre kriyAkAMDanI bhinnatAthI ekatAmAM, saMgaThanamAM phAMcaDa nAMkhavI ane judA paDavAnI ke judA rahevAnI jarUrIAta gaNavI emAM buddhimattA zI che ? Aje vyavahAranA dareka kSetramAM saMgaThananI mukhya jarUrIAta batAvAya che. temaja saMgaThananI jarUrIAta dekhAya che. tevI ja rIte dharmamAM paNa saMgaThananI jarUrIAta dekhAya che. ApaNe have khaMDanAtmaka vRttine sadaMtara tyAga karIne sarva jainee ekatra thavAnI, saMgaThana karavAnI khAsa jarUra che. "anya liMge siddhA" jevI jenAmAM udAra vRtti che paNa te hAla chupAI gaI che. tene have bahAra lAvavAnI jarUra che. kriyAkAMDanI bAbatamAM pratyeka jenane tenI marajI mujaba kriyAkAMDa pasaMda karavAnI chUTa ApI jena siddhAMtane mAnanArA sarve ApaNA sagA bhAIo che evI jAtanA sAdhamI vAtsalyabhAvathI ekatra thaI ApaNuM saMgaThana karavAnI jarUra che. A kAmamAM zrAvaka zrAvikAonI sAthe tyAgIonA-sAdhu sAdhvIenA paNa saMpUrNa sahakAranI AvazyaktA che. sAdhu sAdhvIoe have khaMDanamaMDana karIne phATakuTa kaleza upajavanArA upadezane tajI daI sAdharmIvAtsalyane jhare AkhA jaina samAjamAM vaheto thAya te upadeza karavAnI jarUra che. sAdhu sAdhvIonuM dhyeya adhyAtma jJAnapracAranuM hovuM joIe. te yeya atyAre bahu gauNa banI gayuM che. ane sAdhu sAdhvIo pitAnA paMtha pracArane upadeza, saMpradAyavAdanA piSaNane upadeza karI samAjane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ kurUkSetra banAvavAnuM ane kaSAyanI vRddhi karavAnuM choDI daIne have bhagavAna mahAvIre prarUpelA adhyAtmajJAnane pracAra karavAmAM ane jainenuM saMgaThana karavAnA kAmamAM lAgI javuM joIe. sAdhu sAdhvInuM e ja sAcuM kartavya che. saMgaThananI IcchA hoya te jainonuM saMgaThana karavuM tadana saheluM che. paNa saMgaThananI IrachA ja na hoya athavA pitAnI khIlI khasavA devAnI icchA ja na hoya te jenenuM saMgaThana muzkela paNa teTaluM ja che. jainanA dareka saMpradAyamAM amuka sAdhuo temaja zrAvake pitAne pakSa khUba majabUtIthI pakaDI rAkhavAnA himAyatI che ja. paNa temanuM jora A jamAnAmAM divase divase ochuM thatuM jAya che. ane navI prajA to evA custa saMpradAyavAdIone jarApaNu gaNakAraze nahi ema atyAranA anubhava uparathI cekhuM dekhAya che. eTale turatamAM ja nahi te paNa bahu ja najadIkanA bhaviSyamAM vakhata evo Avaze ja ke jainene ekatra thayA vinA chUTake nathI ema saMpUrNa khAtrI thaze. tethI ApaNuM saMgaThana kevI rIte sahelAIthI thaI. zake tema che te batAvavAne A pustakamAM apa prayAsa karyo che. A pustakanI aMdara ame paMDita zrI becaradAsa dezanA "jaina sAhityamAM vikAra thavAthI thayelI hAni" nAmanA pustakamAMthI keTalAka avataraNe ApelA che. temaja paMDita zrI sukhalAlajInA lakhANamAMthI avataraNo ApelA che te saMbaMdhamAM thoDuM spaSTIkaraNa karavAnI jarUra dekhAya che. . paMDita zrI becaradAsa tathA sukhalAlajInI hAlamAM keTalIka azraddhALu mAnyatAone lIdhe gADha rUDhicusta saMpradAyavAdIo temanA lakhANane aspRzya jevuM gaNe che. temanuM badhuM ja lakhANa khoTuM che ema manAve Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ che athavA prarUpe che. je je bAbatamAM e paMDitazrIonI azraddhA hoya te te bAbatanuM temanuM lakhANa yathArtha na hoya te samajI zakAya tema che. paraMtu te sivAyanI bAbatamAM to sAcA mumukSunuM kartavya e che ke e paMDitazrIonAM lakhANa niSpakSapAtapaNe tapAsavA ane vicAravA joIe. ahIMA paM. becaradAsanA lakhANanA je avataraNe TAMkelA che temAM koI azraddhAvALI vAtane saMbaMdha nathI. temaNe temanA lakhANomAM aitihAsika ane sUtronI sAkSIe ApI che. temanuM A pustaka chapAyAne ghaNuM varSo thaI gayA hovA chatAM temanI aitihAsika ke sUtranI eka paNa vAtane kaI khetI karAvI zakyuM nathI. kAraNa ke temaNe enI aMdara aitihAsika ane sUtronA ullekho TAMkIne ja satya vAta lakhela che. paMDita zrI sukhalAlajI paNa prakhara aitihAsika anaveSaka che. ane temanuM aitihAsika saMzodhana eTaluM badhuM UMDuM che ke te jaina jainetaramAM eka sarakhI rIte mAnya che. eTale je saMpradAyavAdIo e bane paMDitazrIonA avataraNene aspRzya gaNAvatA hoya teo satyArthI nathI ema ja kahI zakAya. kAraNa satyAthI mumukSu to game tenI paNa satya vAta hoya te kabUla kare ja eTale evA rUDhicusto satyane apanAvavA IcchatA nathI ema ja kahI zakAya. sarva jenonA ekasaMpa, saMgaThananA rastA sUcavatuM A pustaka sarva vAMcake dhyAnathI be traNa vAra vAMcI jaIne badhI vAta lakSamAM rAkhaze te saMgaThananuM kAma saheluM thaI paDaze ema AzA rAkhuM chuM. zeTha nagInadAsa giradharalAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakAzakanuM vaktavya A sabhAnI zarUAtathI ja tene uddeza jaina dharmanA sarva saMpradAyonI ekatA mATe mukhyapaNe rahelo che. tene anusarIne amArA jaina siddhAMta mAsikamAM avAranavAra ekatA mATenA sUcaka lekhe prasiddha thatA rahyA che. hAlamAM e viSayamAM kAMIka vizeSa lekhe pragaTa karavAmAM AvyA hatA. te lekhe jaina samAja mATe vizeSa upayogI hovAthI teno saMgraha pustakarUpe bahAra pADavAnI amane vAMca taraphathI sUcanA maLI hatI. tene anusarIne ekatAne lagatI sarva mukhya bAbatanA vivecana sahita ane sarva saMpradAyanA samanvaya ane ekatA mATenA vyavahAra sucane sahitanuM ekatAnI saMbhavitatA darzAvatuM A pustaka prasiddha karatAM amane ghaNo AnaMda thAya che. "eka ja dharma" lekha mULa chapAyele temAM ghaNA sudhArAvadhArA karIne vyavasthita rIte prakaraNa pADIne A pustakanA pahelA bhAgamAM prasiddha karela che. muni mahArAje, vidvAne, paMDita A pustakamAMnI sarva hakIkata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 dhyAnathI vAMcIne hRdayamAM utAraze ane ekatAnI dizAmAM yathAzakya prayatna karaze te amane dhaNA vizeSa AnaMda thaze. A viSaya ghaNA mahatvanA che, dhaNA ja jarUrI che ane tethI samanvaya, ekatA saMbaMdhamAM niya letAM vakhata lAge te paNa svAbhAvika che. paraMtu te daramyAna sa saoNMpradAyAnA catuvidha sadhA nIcenI bAbate pALavAnuM nakkI karaze tApaNuM ekatAnI najIka satvara pahoMcI zakAze. ekatA mATe daza niyama ATalu tA karI ja 1. kAIpaNa eka saMpradAye khIjA sauMpradAyane mithyAtvI kahevA nahi. vItarAga deva, guru, dharmane mAne tene mithyAtvI kahe te asatya khelavAnu` pApa vahAre che. mATe tevA pApamAM paDavuM niha. 2. kAIpaNa eka saMpradAye khIjA saMpradAyanI viruddhanI vAta karavI nahi ke khaMDanama'DananA pustaka bahAra pADI virAdha jagADavA nahi te ja pramANe sAmayika patrAmAM ke vyAkhyAnAmAM ke bhASaNAmAM eka khIjA viruddha khAlavuM nahi ke khaMDanamaMDananI carcA karavI nahi. 3. sthAnakavAsI mUrtipUjAne bhale na mAne paNa temaNe zvetAMbara tathA digaMbara mUrti pUjA sAthe sahakAra rAkhavA, temanA utsaveAmAM banatAM sudhI bhAga levA. e ja pramANe digaMbarA tathA zvetAMkharAe sthAnakavAsIonA utsavAmAM bhAga levA. 4. dareka saMpradAye eka bIjAnA muni mahAtmAonA vyAkhyAnA sAMbhaLavA javuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ 11 5. eka bIjA saMpradAya vacce jhaghaDA utpanna karavA nahi. jhaghaDA utpanna thAya tevuM vartana karavuM nahi. mUrtipUjA, upAzraya, tIrtha vagere mATe ke tenI mAlikI mATe kaIpaNa jAtanA jhaghaDA utpanna karavA nahi. ane jhaghaDo utpanna thayela hoya tenuM anekAMta daSTithI ane bhrAtRbhAvathI samAdhAna karavuM, AgevAne bhArata samAdhAna karAvavuM. jarUra paDe te bannenI sahiyArI mAlikI rAkhavI ane brAtRbhAvathI salAhasaMpathI vartana karavuM paNa ahaMbhAva ane mamatva bhAva rAkhI keTe caDavuM nahi. 6. upAzraya, tIrtho, maMdire be saMpradAyanA saMyukta hoya tyAM eka bIjAe sarasAI karI, johukamI karI, jhaghaDA utpanna karavA nahi paNa bhrAtRbhAva darzAvI vAtAvaraNa zAMta ane premamaya rAkhavuM. che. koIpaNa eka saMpradAye bIjA saMpradAyanI viruddha uzkeraNIbharyA lekha lakhavA nahi, bhASaNa karavA nahi, vyAkhyA karavA nahi ke eka bIjA viruddha ayogya bhASA vAparI belavuM lakhavuM nahi. eka bIjAnI vAta khoTI hoya te zAstrIya rIte, saiddhAMtika rIte dalIla karIne, sUtra zAstranA ullekha ApIne satya jANavA samajavAnI khAtara sIma dhArmika bhASAmAM carcA karI zakAya. keIpaNa saMpradAya taraphathI je kaMI pustaka bahAra pADavAmAM Ave te sAMpradAyika dRSTithI taiyAra nahi karatAM zuddha jaina dharmane anusarIne ja taiyAra karIne bahAra pADavuM. eTale te sarva jainene eka sarakhuM upayogI thAya. khAsa jarUra paDe te pustakamAM te ThekANe mAnyatAbheda darzAvI zakAya. sarakAra taraphathI ke ajene taraphathI jene dharmanA keIpaNa phirakA viruddha koIpaNa pravRtti thAya tyAre tenI sAme UhApoha karavAmAM badhA saMpradAyoe sAtha Apavo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10. jaina dhArmika tahevAranI rajA mATe sarakAramAM arajI karavI hoya, te mATe kazIza karavI hoya tyAre sarva saMpradAe ekaThA thaIne saMyukta rIte arajI, kezIza karavI, ane te tahevAranA divase nakkI karavA mATe tithinA jhaghaDA karavA nahi paNa sarvee ekaThA maLI eka tithi nakkI karIne pachI ja sarakArane saMyukta arajI karavI. dareka saMpradAyanI mukhya saMsthAo, kaoNnpharansa, saMdhe, munimahArAje tathA AgevAne uparanA daza niyamane anusaravAnuM TharAve ane te pramANe te darekanA sAmayika patramAM jAhera kare to ApaNe sarva jene ekatAnI ekadama najIka AvI jaIzuM e nisaMdeha che. jaina siddhAMta sabhA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ - a nu kama Ni kA prastAvanA. prakAzakanuM vaktavya - bhAga pahelo saMpradAyavALuM aniSTa * * * prakaraNa 1. jainadharmanA rAva phirakAone samanvaya-ekatA 2. sUtro ane Agama - sU sadaMtara viccheda gayAnI digaMbarAnI mAnyatA sAcI nathI. ... paM. sukhalAlajIne abhiprAya ekAMta AgrahanuM pariNAma. ekAMta AgrahathI nukazAna sA amAnya karavAthI nukazAna 5. sukhalAlajIno aliMkAya. zvetAMbara digaMbaranuM Agama sAhitya ane prakAzana. 3. mUrtiA mUrtipUjAthI hAni mUrtipUjA e saMpradAyavAda che daza lakSaNa dharma ja sAco dharma che. saddaguNa dharmanA pradezamAM pahoMcatI hAni mUrtipUjAnI zarUAta. mUrti saMbaMdhI etihAsika hakIkata suramAM bhagavAnanI pUjAne dAkhala . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ * 49 55 65 173 vItarAganI mUrti. A te kevI viDaMbanA? jina pratimA jina sarikhI. 4. vetAMbara--digaMbarad. bha. mahAvIrane alakadharma. - vetAMbara sAhitya acelakadharmanA niyama. suvidhAno durUpayega. acelakatAne jinakalpanuM nAma apAyuM. jinakalpa viccheda gayAnI ghoSaNa. upadhinI saMkhyAmAM vRddhi acelaka ane nagnatAnA arthamAM parivartana. vastra saMyamanuM sAdhana che. * digaMbara sAhityanA AdhAre ... " digaMbara prathAmAMnA ullekho ... digaMbara muni zrI ratnAkaravarNane abhiprAya 5. munizrI kalyANavijayajIno abhiprAya. mUcha e ja parigraha che. ... 5. amukti .. ka, samanvaya kema thAya? "samanvaya saMbhavita kyAre? (1) sUtro Agame. mavetAMbara sUtro digaMbara graMthamAM pUrvApara virodha vetAMbara sUtromAM pArasparika virodha ane matabhedanA kAraNe "mavetAMbara nA anuge . 'digaMbara zAstronA anugo 83 100 - 105 106 107 TA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ tarkavAda kArmika ane sahAntika matabheda zrImad rAjacaMdranA udgAza (ra) mUrti pUjA. (3) zvetAMbaratna Tviga baratva (4) mukti 7. paryuSaNa parvanA samanvaya ... ... 1. siddhanA prakAre. ( sauMkalita ) 2.zvetAMbaratva digaMbaratva. ( paDita becaradAsajI dozI ) 3. zikho kayAre chUTA paDyA bhAga chIe. aitihAsika saiddhAMtika lekhA ane sUcanAo. 4. AnuprAjJatA zI rIte ? ( paDita khecaradAsajI dozI ) 5. saMgaThana. vicArasaMskRti, 7. ( 5. munizrI kalyANavijayajI mahArAja ) :: : : ( munizrI nyAyavijayajI mahArAja) 6. jainadharmAMnI ekatA sabaMdhamAM kaMIka sujhAva ( zrI agaracaMdajI nAhaTA ) kALa jJAna tattva ciMtAmaNI. ( tapavIjI mANekacaMdrajI mahArAja) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ... ... ... ... OM OM OM : ... ... 800 : OM ma 110 114 115 112 1rara 125. 127 135 145 159 160 103 18 159 www.umaragyanbhandar.com
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ ... . ... 8. ekatA mATe tapasvIjI mANekacaMdajInA udagAra digaMbara zvetAMbara vAda (padyanAbha jena) 1. jaina dharma ane samAja (padyanAbha jaina) 11. ApaNuM hAlanI sthiti (zrImad rAjacaMdra) 12. mithyAtva eTale zuM? (na. gi. zeTha) 13. sthAnakavAsI zvetAMbara digaMbara zabdane samanvaya. (sthA. A. zrI AtmArAmajI) anekAMta vicAraNuM. (munizrI nyAyavijayajI) sAMpradAyika durAgraha (munizrI nyAyavijayajI) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja jaina dharma ane ekatA bhAga pahelo ekaja dharma lekhaka-saMpAdaka nagInadAsa giradharalAla zeTha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ sapradAyavAdanuM aniSTa sampradAyo'pi kaSAyayogAt svagIvana 3HsthitamAtaneAti / sampradAyo'pi kaSAyanAzAdU AtmAnamutraiH para AdadhAti // saMpradAyacusta mANasa paNa kAyayeAge ( saMpradAyanI khAtara hAya te paNa) peAtAnA jIvananI durgati kare che tyAre saMpradAya vagaranA mANusa kaSAyanA abhAve peAtAnA AtmAne uccapadma para sthApita kare che. nAzAmbaratve na sitAmbaratve, na tarkavAde na ca tatthavAde / na pakSasevAzrayaNe na muSThi, kaSAyamuktiH kila muktireva // digaMbara thaI javAmAM ke zvetAMbara thaI javAmAM mukti nathI. tarkavAdamAM ke tattvavAdamAM mukti nathI. saMpradAya pakSamAM ke phrikAkhaMdhImAM mukti nathI paraMtu kyAyeAthI, rAgadveSathI mukta thavAmAM ja mukti che. --munizrI nyAyavijayajI mahArAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNuM paheluM jaina dharmanA sarva phirakAonA samavaya-ekatA kema thAya? jaina dharma ja mokSamArga che ane jaina dharma eka ja che. temAM koI saMpradAya nathI, haiI zake ja nahi. saMpradAya eTale matabheda ane tA. paraMtu matAgrahathI kadI mokSa prApta thaI zakato nathI. manuSyanuM lakSa mekSa prAptinuM che athavA hevuM joIe. ane e prApti mATe manuSya zuddha dharma jANa ja joIe. kAraNa ke yuddha dharma jANavAthI ja sAcA dharmanuM ArAdhana thaI zake, eTale ke saMpradAya vAdamAMthI mukta thaIne zuddha dharmanI oLakha karIne tenuM ArAdhana karavuM joIe. saMpradAyavAda te jaina dharmanI bahAranI vastu che. saMpradA vAda te ekAMtavAda che, kaSAyavAda che athavA kALayukatavAda che. eTale saMpradAyavAda te sAcA mokSa mArga nathI. sAcA Atmadharma nathI ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dhama ane ekatA bhagavAna mahAvIre anekAMtavAda prarUpyA che eTale ke vastune dareka bAjuthI tapAsIne nirNaya karavAnI AjJA kramAvI che. te AjJAnuM ullaMdhana karIne kAI paNa saMpradAya je khamatamAM ekAMtavAda dhAraNa kare tyAM te sapradAya bhagavAnanI AjJA bahAra varte che. ema cAsa mAnavu janoI e. sauMpradAyanuM kAraNa matabheda. matabhednu mukhya kAraNu abhimAna che, bIjuM kAraNu aNusamaja athavA ajJAna che. paraMtu je mANasa bhagavAna mahAvIranI AjJAne pradhAna mAnatA hoya te anekAMtavAdanA Azraya lIe ane matabhedane mahatva Ape nahi. bhagavAnanA sAcA bhaktamAM, sAcA anuyAyImAM saMpradAyavAda hAI zake ja nahi, saMpradAyavAdI bhagavAna mahAvIranA sAcA bhakta, sAcA anuyAyI hAI zake ja nahi. ekAMtavAda eTale khATuM jJAna athavA ajJAna. ane ekAMtavAda heAya tyAM Atmadharma nathI, eTale ke je kAI jJAna AtmAne mokSamArgamAM caDAve te sAcuM jJAna che. je kAI sUtra ke je kAI zAmagraMtha AtmAne mokSaprAptinA raste caDAve teja sAcuM sUtra, zAstra ke graMtha che. te ja satzAsra che, bhale pachI te game saMpradAyanuM hAya, Atmadharma tarapha na vALe te kuzAsra ja che, teja pramANe je vAMcana tathA zravaNu AtmavikAsa kare te ja sAcuM vAMcana zravaNu che ane Atmadharma tarapha na vALe te vAMcana zravaNa niSphaLa che, vakhatanA durUpayoga che. magrahe ( kALabaLe ) tene bhAva bhajavyA ane jaina dharmAMnA TukaDA karI nAMkhyA. bhAratabharamAM sauthI moTI saMkhyAmAM phelAyelA jaina dharma Aje tadna nAnA vartuLamAM samAI gayA che tyAre have rainAe gRta thavAnI jarUra che. anekAMtavAdathI. parasparanA matabheda mITAvI ekatA karavAnI, samanvaya karavAnI anivArya jarUra che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pahelu * mArI teA A jIMdagInI e AkAMkSA che. dazavarSa pahelAM me traNe phikAnI ekatA mATe InAmI hiraphAIthI, niSadha paNa lakhAvyA hatA, samanvaya ke ekatAnI vAta karavI e kAma khATuM kArya nathI paNa sArU kA che. alabatta, AvI vAtathI gADha rUDhicusta saMpradAyavAdIo mArA sAme cheDAI paDe ane mane gALA paNa Ape e taddana saMbhavita che. paraMtu mane jema mAna pratiSThAne mehu nathI tema sAMpradAyika virAdha ke gALAne Dara paNa nathI, ane ekatAnA AMdhralanA phelAvavA te dharmAM sevAnu ja eka kArya che ema huM mAnuM chuM. tethI jijJAsu bhAI enAM Agrahane mAna ApIne A saMbaMdhamAM mArA vicAra| TukAmAM lakhavA prerAyA chuM. ekatA mATe samanvayanI jarUra che. ane samanvaya mATe matabhedya je kAraNe athavA je rIte utpanna thayA te ane mULamAM satya zu che te sauthI pahelAM jANavAnI jarUra che. te jANyA pachI samanvayane vicAra karI zakAya. jaina dharmanI mukhya cAra zAkhA che--(1) sthAnakavAsI, (3) terApaMthI (3) zve. mUttipUjaka ane (4) digaMbara. pahelAM te e mukhya kAMTA ja hatA--zvetAMbara ane digaMbara. ane mUrtipUjaka hatA. paraMtu zvetAMbarA Agama sUtreAne mAne che tyAre bikhare| mULa sUtrAne viccheda gayA kahIne upalabdha sUtrAne mAnavA nathI tethI digamA temanA navA banAvelA Agama graMthAne mAne che. sthAnakavAsI zvetAMbara ja che. paraMtu zve. sUtrAmAM mUrti pUjAnu nAmanizAna nathI te sAbita karIne sthAnakavAsIe mUrtipUjAne mAnavA nathI. paraMtu sUtrAmAM merUparyaMta upara, devalAkamAM vagere ThekANe zAzvatI mUrti' hAvAnu lakhelu che tyAM te zAzvati mUrtie hatI ane che ema kabula kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekA - terApaNa sthAnakavAsImAMthI ja nIkaLela che. ane AdAna saMbaMdhInA temanA vicAra bIjA badhA jaina saMpradAyozI nirALA che. samanvaya athavA ekatA saMbaMdhI lakhavA pahelAM matabhedanA mukhya mudAmAM ApaNe jANI levA joIe. tethI pahelAM matabhedanA mudAonI sata lakhuM chuM. atyAre gaNavA besIe te matabhedanA mudA ghaNuM thaI jAya paraMtu mukhya matabheda te cAra bAbatane kahI zakAya te A pramANe - (1) sUtro mAnya amAnya che te. | (2) mUrtipUjA sUtrasiddha nathI ane mANasAdhaka nathI mATe amAnya che. (3) zvetAMbara ane digaMbaratva. (4) strImukti. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjA sUtra Agama ' sUtra Agamane samanvaya karavA mATe be rIte vicAra karavAno che(1) digaMbare satrone viccheda gayelA mAne che tethI zvetAMbarenA sutrone digaMbare mAnya gaNatA nathI. (2) kavetAMbaremAM paNa judA judA saMpradAyo potapotAnA sUtro mAne che ane potapotAnA sUtro pragaTa | mULa te gaNadharee banAvelA graMthAne ja sUtra tarIke mAnavAmAM AvatA hatA. paraMtu pAchaLathI AcAryoe banAvelAM graMthane paNa sUtro tarIke mAnavAmAM AvyA tyAre mULa satrone aMgasUtra tarIke oLakhavAmAM AvyA. ane pUrvAcAryone graMthone aMgabAhyasUtra tarIke oLakhavAmAM AvyA. sUtrone Agama kahevAmAM Ave che. Agama eTale paraMparAthI cAlyuM AveluM che. sUtre paraMparAthI cAlyA Ave che teTalA mATe ja tene Agama kahevAmAM Ave che ema nathI. sane Agama kahevAnuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA vizeSa kAraNa e che ke sUtro tana mULa svarUpamAM rahyA nathI mULa sUtromAMthI ghaNe bhAga bhUlAI gayo che eTale viccheda gaye ane pUrvacAryoe temanA ziSyane mULa satra upara TIkArUpe samajutI ApelI te samajutIne ghaNo bhAga paNa mULa sUtramAM bhaLI jaI sUtra tarIke oLakhAvA lAgyo tethI sUtrane Agama tarIke oLakhavA mAMDyA. digaMbare to sUtrane viccheda gayA mAne che eTale hAlanA upalabdha sUtrane digaMbare mAnatA nathI. tethI teo temanA pUrvAcAryoe navA banAvelA graMthane Agama tarIke mAne che. sUtro sadaMtara vicchedagayAnI digaMbaranI mAnyatA sAcI nathI, digaMbare aMgasUtrone vIra saMvata 683 sudhImAM eTale ke vikramanI bIjI zatAbdinI zarUAtamAM ja tadana viccheda gayA ema mAne che ane tethI teo tAMbara-mAnya sUtrone svIkAra karatA nathI. tyAre kaSAyapAhuDa zrI guNadharAcArye vikramanI bIjI zatAbdimAM racyuM hatuM tenuM vivecana karatAM lakhe che ke "vIra savaMta 183 bAda aMgo ane pUrvenuM eka deza (eTale adhuruM) jJAna ja paraMparAthI zrI guNadharAcAryane prApta thayuM ane te bhAraka guNadharAcArye je jJAna pravAda nAmanA pAMcamAM pUrvanI dazamI vastunI aMtargata trIjA kaSAyapAhuDa adhikAranA pAraMgata hatA temaNe pravacana vAtsalyathI vazIbhUta thaIne graMthanA viccheda bhayathI soLa hajAra pada pramANe padosapAhuDane 180 gAthAo dvArA upasaMhAra karyo."- (jayadhavalA pu. 1 pAnuM 41) eTale ke vIra saMvata 683 (vikramanI bIjI zatAbdimAM) aMga sane saMpUrNa viccheda gayA nahotA paNa pUrvo sahita sarva aMga sUtronuM thoDuM jJAna viccheda gayuM hatuM ane thoDuM jJAna prApta hatuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIju. te kaSAyapAhuDa upara AcAryazrI yativRSabhe vikramanI chaThThI zatAbdimAM cUrNa racI ane AcAryazrI vIrasena tathA jinasene vikramanI navamI zatAbdimAM dhavalA TIkA racI. sUtro je viccheda gayA hoya to tenuM jJAna paNa viccheda jAya. viccheda javuM eTale bhulAI javuM. kAraNa sUtro meDhe hatA. ane pachI yAda rahelA jJAnamAM mati vizvamathI ayathArthatA AvI gaI heya. - sUtre viccheda gayA pachI paNa sUtrajJAna yathArtha rahe che ema digaMbare kahe che te hisAbe vetAMbare pAse rahelA sUtromAM paNa yathArtha jJAna che ema temaNe kabUla karavuM joIe. kAraNa ke nahitara kaSAyapAhaDanI TIkA ayathArtha jJAnamAMthI niSpanna thaI che ema mAnavuM paDe. paraMtu ahiMyA to TheTha vikramanI navamI sadImAM AcArya zrI vIrasena tathA jinasene maLIne sATha hajAra bleka pramANe jayadhavalA nAmanI moTI TIkA racI che ane tene pramANa Agama tarIke mAnya gaNavAmAM Ave che. A uparathI mAnavuM ja paDaze ke pUrva tathA aMga sUtronuM ekadezIya jJAna TheTha vikramanI navamI zatAbdi sudhI prApta hatuM eTale ke satra saMpUrNa viccheda nahotA gayA paNa tene keTaleka bhAga viccheda gayo hato ane bAkIne bhAga mejuda hato. bIjI vAta e che ke zrI guNadharAcAryane bhaTTAraka (vastradhArI) kahevAmAM Ave che. paraMtu te vakhate bhaTTAraka prathA cAlu nahotI eTale guNadhara vetAMbarAcArya hoya ema anumAna thAya che. . bhaTTAraka saMpradAyane prAcInatama senagaNa vikramanI navamI zatAbdimAM zarU thayo hato. ane temAM pahelA AcArya caMdrasena, bIjA AryanaMda ane trIjA vIrasena thayA hatA. te vIrasena AcArye dhavalA tathA jayadhavalA TIkAo racI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA pUrvanuM jJAna viccheda jatuM hatuM tethI temAMthI uddhRta karIne digaMbarAcAryAe kaSAya pAhuDa tathA pAkhaMDAgamanI racanA karI esa digaMbarA kahe che tyAre eka prazna uThe che ke te ja pramANe agIAra maMga sUtromAMthI uSkRta karIne digaMbarAcAryae krama kAI carcyA nahi ? jema digaMbarA pUrvanA jJAnanA thADA aMzane sAcavI zakayA tema bIjA badhA sUtronA jJAnane kema sAcavI na zakayA ? sauthI adharU jJAna pUrvAnu... tuM, eTale pUrvA vahelA viccheda gayelA te sau kAI samajI ane mAnI zake che. paraMtu agIyAra aMganuM jJAna tA pramANamAM ghaNa sahelu heI te ekdama viccheda jaI ke nahi, chatAM digabarA sUtrone sa MpUrNa rIte viccheda gayA mAne che ! jyAMsudhI pUrvanA thADA bhAga paNuM yAda hatA tyAM sudhI agIyAra aMga pUrNa athavA thADA tA yAda hatA ja ema koI paNa samaju mANasa samajI zake tema che. kaSAya pAhuDa tathA dekhaDAgama pustakA racAyA tyAreja pustakADha karAyA hatA tema te vakhate agIyAra sUtro yAda hatA te dhni barAe pustakADha kema na karyAM? pUrvAnI pahelAM aMgasUtronuM jJAna te! viccheda na ja gayuM hoya eTale pUrvanuM jJAna hatuM tyAre sUtronu jJAna paNa tu ema te mAnavuM joI e. athavA adhurA yAda hatA tA jeTalA yAda hatA teTalA paNa kema sAcavyA nahi ? kema pustakArUDha karyAM nahi ? vaLI sUtro viccheda gayA che evI digaMbarAnI mAnyatA khoTI che te digaMbarAnA graMthA uparathI ja joI zakAya che. digaMbara graMthaiAnI " TIkAomAM " dazavaikAlika 27 sUtra " uttarAdhyayana sUtra" vagerenA nAma maLI Ave che. zrI akalaMka devanA rAjavAtimAM pAMcamA aMga vyAkhyA prajJaptinA keTalAka adhikAra lakhelA che te sarva zvetAMbara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM mAnya ane hAlamAM meda vyAkhyA prajJaptisUtramAM vidyamAna che, tethI siddha thAya che ke vyAkhyA prApti (bhagavatI ) sUtra viccheda javAnI jAta khoTI che. e ja rIte bIjA sUtro viccheda javAnI vAta paNuM khoTI che. paM. sukhalAlajIne abhiprAya keTalIka dhArmika bAbatamAM azraddhALu paraMtu aitihAsika anaveSaNamAM ajoDa evA paMDitathI sukhalAlajIe paNa kahyuM che ke- zvetAMbarene mAnya sAdhAraNa Agamika sAhityane digaMbara phirake mAnato ja nathI. te ema kahe che ke asalI Agamika sAhitya kame krame lepabaddha thayA pahelAM ja aneka kAraNethI nAza pAmyuM. Ama kahI te sthAnakavAsI-zvetAMbara ubhaya mAnya Agamika sAhityane bahiSkAra kare che ane tenA sthAnamAM tenI potAnI paraMparA pramANe IsvIsananA bIjA saikAthI racAyela manAtA amuka sAhityane Amika mAnI tene avalaMbe che. ahIM prazna e che ke je IsvIsananA pahelA bIjA sekAthI mAMDI racAyelA khAsa digaMbara sAhityane te phirakAnA AcArya ane anuyAyIoe jIvita rAkhyuM che temaNe pote ja asalI Agama sAhityane sAcavI kema na rAkhyuM? asalI Agama sAhityanA sarvathA vinAzaka kAraNae te phirakAnA navIna ane vividha vistRta sAhityane vinAza kema na karyo? : "ema to kahI nahi ja zakAya ke digaMbara phirakAe judA khAsa khAsa racela zAstronA samaya pahelAM ja e vinAzaka kAraNa hatAM ane pachI evA na rahyAM. kAraNa ke ema mAnavA jatAM evI kalpanA karavI paDe ke - vIraparaMparAnA asalI Amika sAhityane sarvathA vinA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 jena madha ane ekatA karanArAM baLoe samAna kSetra ane samAna kALamAM haiyAta brAhmaNa ane bauddha asalI sAhitya ke te vakhate racAtA sAhitya upara vinAzaka asara na karI ane karI hoya to te nAmamAtranI. A kalpanA mAtra asaMgata ja nathI paNa anaitihAsika suddhAM che. "bhAratavarSanA koI paNa bhAgamAM vartamAna ke racAtA sAhitya viSe evAM pakSapAtI vinAzaka baLa kayAre ya upasthita thavAne ItihAsa prApta nathI thato ke e baLee mAtra jaina sAhitya sarvathA viccheda karyo hoya ane brAhmaNa tema ja bauddha sAhitya upara dayA dAkhavI heya. A ane AnA jevI bIjI keTalIye asaMgatio ApaNane ema mAnavA prere che ke vIraparaMparAnuM asalI sAhitya (bhale tenA baMdhAraNamAM, bhASA svarUpamAM ane viSaya carcAmAM kAMIka pheraphAra ke dhaTADe vadhAre thayela hoya toya) vastuta: nAza na pAmatAM akhaMDa rIte hayAta ja rahyuM che. A daSTie jotAM e asalI sAhityane vAraso digaMbara phirakA pAse nathI paNa vetAMbara ane sthAnakavAsI e be phirakA pAse che" A uparathI samajI zakAya che ke sUtro sadaMtara viccheda gayA che evI digaMbanI vAta yathArtha nathI. vIra nirvANa savaMta 900 sudhI paNa amuka aMze pUrva tathA sUtro yAda hatA ane te zvetAMbara AcArya zrI devaddhi gaNue pustakArUDha karyA hatA. sUtro saMpUrNapaNe yAda nahotA e vAta kharI che. paNa tethI viccheda gayA che ema kahI na zakAya. eTale sUtra tadana viccheda gayA che evA digaMbarenA AgrahamAM aMdaranuM kAraNa juduM dekhAya che. ane te e ke digaMbare ekAMtapaNe acelakavAdane pakaDI beThA tyAre sUtreAmAM acelakanuM vidhAna chevA chatAM azakta sAdhuo mATe ekathI traNa vastranI chUTa paNa hatI. e chUTanA virodha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM. khAtara digaMbaree ekAMtavAda pakaDI sUne amAnya karyA. jaina dharmanA mukhya siddhAMta anekAMtavAdane siddhAMta karIke mAnya karavA chatAM digaMbaree AcAramAM anekAMtavAdane tilAMjalI ApI. AvetAberAe acelakavAda kabula karavA chatAM have te pALI ne zakAya evo Agraha pakaDI temaNe paNa anekAMtavAdane tilAMjalI ApI! digaMbaroe nizcayanayane prAdhAnya ApyuM tyAre zvetAMba e vyavahAranayane prAdhAnya ApyuM. ane atyAre paNa temanuM baMnenuM mAnasa tevI rItanuM ja dekhAya che. ekAMta AgrahanuM pariNAma- digaMbaree alakapaNuM-nagnapaNane ekAMta AgrahathI pakaDI rAkhyuM tethI pariNAma e AvyuM ke(1) strI nagna rahI zake nahi tethI strIne cAritra ane mekSa hoi zake nahi ema digaMbarene jAhera karavuM paDyuM. (2) vastra vinA pAtra laI jaI zakAya nahi tethI pAtra rAkhavAnI baMdhI karavI paDI. (3) pAtro vinA AhAra lAvI zakAya nahi ane AhAra lAvyA vinA tIrthakara bhagavAna AhAra karI zake nahi tethI kevaLI bhagavAnane AhAra heya nahi ema jAhera karavuM paDayuM. (4) nagnavAdanA kAraNe upara pramANe strImukti, kevaLIbhuktine niSedha karyo. te uparAMta gRhasthaliMga mukti, aliMga mukti vagere aneka bAbatane digaMbarene niSedha karavo paDyo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14. jaina dharma ane ekala A temanA nidhe. temane ja ( digaMbarenA zAstrathI viruddha jAya che. tenI keTalIka vigata " jaina paraMparAne itihAsa" nAmanA pustakamAM pAnA 318 thI 325mAM ApI che tathA u. zrI yazovijayajInAM prathAmAM tathA zrI AtmArAmajInA tasvanirNaya prAsAda pustakamAM ApI che te sthaLa saMkecane lIdhe ahiM ApI nathI te jijJAsue tyAMthI joI levI. ekAMta AgrahathI nukasAna. vastrapAtra vagere upAdhine niSedha karI nagnatAne Agraha rAkhavAthI digaMdhane ghaNuM nukasAna thayuM che. temAnuM chuM ke nIce pramANe che-- (1) nagnatAthI dharmanI ane saMpradAyanI niMdA thAya che ane dharma pracAra aTakI jAya che. (2) vihAramAM aDacaNa ubhI thAya che. (3) bALa nagna sAdhune joI Dare che. (4) sabhya samAja ghaNuM kare che ane pitAnA gharamAM AvavA detA nathI. (5) sarakAra nagnane rastAmAM cAlavAnI baMdhI kare che.. (6) jinazAsanane aneka rIte nukasAna pahoMce che. phakta be cAra hAthanA kapaDAne paNa niSedha karavAthI e nukasAna uThAvavuM paDe che. vastradhArI muni badhe jaI zake che ane AvA nukasAnethI dharmane bacAve che. ( () ajainanA AhAra paNa baMdha thaI jAya che. kAraNa ajene nagna sAdhune gharamAM AvavA detA nathI temaja AhAra pANI devAmAM ghaNA kare che tethI ajainane tyAM gocarIe jaI zakyatuM nathI. ekaja gherathI gocarI karavI paDe che tethI AdhArmika Adezika Adi doSa lAge che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa mInu 15 (9) gurubhaktine tilAMjalI ApavI paDe che. gurune batAvI, gustI AjJAnusAra gurudatta AhAra levAnA lAbha gumAve che. ane gurune atAvyA vinA AhAra levAthI cit svacchatAne avakAza maLe che. (10)' pAtranA abhAvamAM bimAra tathA vRddha mATe AhAra pANI lAgI zakAtA nathI, tema gRhasthanA lAvelA AhAra pANI laI zakAtA nathI tethI nirAhAra rahevu paDe che. (11) evI sthitimAM bimAra vruddha Araudra dhyAnamAM paDI jaI AtmAnuM akalyANu karavAnA sabhava che. pAtra hAya teA e sarva dekhAthI bacI javAya che. ane digambara pUrvAcAnA graMthAmAM pAtranI chUTa che. (12) karabhAjInA hAthamAMthI khArAkanA Aza nIce paDI jAya che. tethI jIva virAdhanA tathA nidA thAya che.. (13) mahAvIra bhagavAne sthApela caturvidha sadhane mibarAe khaDita karela che kAraNa ke temAM sAdhvI saMdha ja nathI. strI digabara rahI zake nahi mATe sAdhvI thaI zake nahi tethI digabarAmAM caturvidha saMgha ja nathI. digabarAmAM jaina siddhAMta viruddhanI keTalIka kheATI mAnyatAo paNa pravarte che. temAM traNa kAraNeA che-- (1) nagnatvanA Agahane lIdhe nagnatvanI viruddha jatI bAbateAnA asvIkAra karavA mATe te te bAbateAthI UlaTI prarUpaNA karavI paDI. (2) zvetAMbasethI chUTA paDIne temanA ane temanA sAhityanA saMpa khAvAthI. mULa mAnyatA bhUlI javAthI zikhara AcArcoe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA pitapatAnI kalpanA anusAra navI navI mAnyatAo pravartAvI. (3) brAhmaNanuM samAjamAM varcasva thatuM joIne digaMbaree brAhmaNonA ghaNA AcAravicArenuM anukaraNa karyuM. ane e khoTI mAnyatAo pravartAvatI vakhate digaMbare temanA ja pUrvAcAryoe banAvelA sAstromAM zI zI prarUpaNa karI che te jovAnuM vicAravAnuM ja bhUlI gayA, eTale digaMbarenI ghaNIkharI mAnyatAo temanA ja zALAnA vidhAnanI viruddha jAya che. digaMbarenA jevI vetAMbare upara brAhmaNanA AcAra vicAranI asara thaI nathI kAraNa ke zvetAMbara mULa jaina siddhAMtane cIvaTapaNe vaLagI rahyA hatA. digaMbaronI mAnyatAo temanA ja zAstronI viruddha che te munizrI darzanavijayajIe temanA "vetAMbara digaMbara" nAmanA pustakamAM digaMbara zAstronA aneka ullekhe ApIne batAvI ApyuM che. dareka jijJAsu jene e pustaka jarUra vAMcI javuM. sUvo amAnya karavAthI nuksAna sUtrone amAnya karavAthI diMgaberee paNa ghaNuM gumAvyuM che. jemake - (1) jaina pAribhASika zabdone badale vaidika paribhASAnA zabdo apanAvyA che. jemake-purANa. purANa zabda mULa vaidika dharmamAM vaparAto hato. digaMbaree te zabda apanAvI jaina mahAtmAonA caritrane purANuM nAma ApyuM che. digaMbaranA naichika zrAvaka nAmamAM brAhmaNemAM naiSThika brahmacArI nAma che tenuM anusaraNa che. (2) gRhasthanA AcAramAM paNa vaiSNanA AcArane digaMbaree apanAvela che. yajJopavita, kamaMDala, zada mukti niSi, chUtAchuta, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM zuddhAzuddhi vagere ghaNuM AcAze jena siddhAMtanI viruddha heI tevA AcAra paNa digaMbara gRhasthAnA AcAramAM dekhAya che. (3) bIjA satranI peThe Avazyaka sUtra paNa amAnya karavAthI digaMbaramAM Avazyaka sUtra ja nathI. hAlamAM temaNe sAmAyika pratikramaNa pAThe banAvyA che paNa temAM krama temaja vigatane saMpUrNa abhAva che. zvetAMbaranA Avazyaka sUtranI sAthe digaMarenA sAmAyika pratikramaNanA pAThenI sarakhAmaNI karavAthI A vAta turata samajAI jaze. (4) teja pramANe AlocanA-AleyaNuM paNa digaMbaramAM letAMbara jevI nathI. UMDA utaratAM AvuM bIjuM ghaNuM nIkaLI Ave. digaMbare temanA munioe paNa darareja sAmAyika karavI joIe ema kahe che. te uparathI samajI zakAze ke temanI pAse sAmAyikane pATha ja nathI. kAraNa ke sAmAyika pAThathI te sAdhu dIkSA dhAraNa kare che tethI sAdhu te niraMtara sAmAyikamAM ja che eTale sAdhune rAja sAmAyiA karavAnI heya ja nahi. 'paM. sukhalAlajIne abhiprAya etihAsika anveSaNamAM ajeDa paMDita sukhalAlajIe paNa A saMbaMdhamAM ghaNuM spaSTa ane satya lakhyuM che te vAMcake jANavA jevuM hAIne atre udhRta karuM chuM digaMbara phirakAe asalI Agamika sAhityane avagaNavAmAM, tene bahiSkAra karavAmAM mAtra vidyAnA keTalAka aMze gumAvavA pUratI ja bala nathI karI paNa e sAthe eNe vIraparaMparAnAM ghaNuM AcAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadharma ane ekatA ane vicArene vAraso gumAvyuM che. Agamika sAhitya choDavA sAthe enA hAthamAMthI paMcAMgInA pravAhane sAdhavA ane piSavAne senerI avasara ja cAlyo gaye. e te eka abAya satya che ke madhyakALamAM keTalIka . zatAbdie daramyAna mAnanIya digaMbara gaMbhIra vidvAnonA 'hAthathI racAyela dArzanika, tArkika ane anya prakAranuM vividha sAhitya evuM che ke te mAtra harakeI jenane ja nahiM paNa harake bhAratIya sAhitya ane saMskRtinA abhyAsIne mAna utpanna kare tevuM che. tema chatAM etihAsika daSTie kabUla karavuM joIe ke je digaMbara paraMparAe Agamika ane paMcAMgI sAhitya sAcavI, tenuM saMvardhana ane vyAkhyAna ke vivaraNa pitAnI ja DhabeM karyuM hota te e paraMparAnA gaMbhIra vidvAnoe bhAratIya sAhitya ane jaina sAhityane eka sanmAnavardhaka bheTa ApI heta. khera ! A uparathI ekaMdare bhAre abhiprAya kevaLa atihAsika 'daSTie paNa, e baMdhAya che ke zAstronI bAbatamAM vIraparaMparAnuM je kAMI paNa akhaMDa pratinidhitva Aje jovA maLatuM hoya te te. tAMbara paraMparAne ja AbhArI che. huM jyAre digaMbara paraMparAnI puSTi ane tenA samanvayanI dRSTie paNa tAMbarIya paMcAMgI sAhitya jouM chuM tyAre mane cakhuM lAge che ke e sAhityamAM digaMbara paraMparAne poSaka thAya evI akhUTa sAmagrI che. * amuka muddA para matabheda thatAM tene ekAMtika AgrahanuM rUpa apAtAM je hAni digaMbara paraMparAne uThAvavI paDI che tene khyAla e paMcAMgI sAhityane taTasthabhAve vAMcyA sivAya AvI na zake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIju , . "je e sAhityamAMnA amuka vidhAne digaMbara paraMparAne baMdha besatA Ave tema na hatuM to te paraMparAnA vidvAna e vidhAne vize, e sAhityane choDyA sivAya paNa, jemAM brAhmaNa ane bauddha paraMparAmAM banyuM che ane jema eka ja tatvArtha graMthane svIkArI tenI judI judI vyAkhyAomAM banyuM che tema, vividha UhApoha karI zaktA hatA, athavA te bhAgane svAmI dayAnaMde smRtipurANa AdimAMnA aniSTa bhAgane prakSita kahyo che tema, prakSipta kahI, bAkInA samagra paMcAMgI bhAgane satkArI paraMparAnuM pratinidhitva mULa rUpamAM kAMIka vizeSa sAcavI zakyA hota." A uparathI samajI zakAze ke saiddhAMtika tAtvika sAhityamAM khAsa matabheda nathI. sukSma bAbatomAM te banne phirakAomAM aMdaraaMdara matabhede che ane te rahevAnA ja. e matabhedone te matabheda tarIke svIkAravAnA ja hoya, e matabhedo evA mahatvanA paNa nathI ke je judA paDavAnuM kAraNa bane. eTale bane phirakA ekabIjAnuM siddhiAMtika -nAvika sAhitya apanAve to temAM koI vAMdho naDe tema nathI, ane ema thavAthI jainenA badhA phirakAmAM jaina dharmanA jJAnane vizeSa phelA thaI zakaze. na AcAra sAhityamAM khAsa matabheda paDe tevuM che, paraMtu tene rasto e che ke banne phirakAnA vidvAne sAthe besIne siddhAMtAnusAra carcA karIne je je vidhAna pegya lAge tene mAnya rAkhIne ane kADhI nAkhavuM. Ama karavAthI sarvamAnya AcAra sAhitya utpanna thaI jaze, A satramAM niyamana karelA sacelapaNane zvetAMbare jema pALa na zakyA ane vizeSa chuTa levI paDI tema acelakapaNuM saMpUrNa pALI na zakAya ane cheDI chUTa levI paDe ema mAnya rAkhyuM heta te dharmamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA taDA paDavAne vakhata ja na Avata. te ja pramANe digaMbarae acalakapaNa jema chUTa calAvI lIdhI tema celasapaNamAM "chUTa calAvI hAthI heta te dharmamAM taDAM paDavAne vakhata na ja AvatA thayuM te thaI gayuM paNa hajI bhala sudhArI zakAya tema che. hajI paNa banne pakSanA sAdhu yunio ane vidvAne anekAMtavAhane mAnya rAkhI anekAMtavAdane Azraya lIe te bane plene bhegA thavAmAM koI ja vAMdho Ave tema nathI. samyagraSTi jIvanuM eja kartavya che. tAMbara digabaranuM Agama sAhitya ane prakAzana have ApaNe vetAMbara saMpradAyanA tathA digaMbara saMpradAyanA Agama sAhitya ane prakAzana viSe vicAra karIe. digaMbare temanA pUrvAcAryoe banAvelA graMthane Agama tarIke mAne che. A digaMbaranI sAhitya prakAzana saMsthAo che tevI saMsthAo tAMbaremAM paNa nathI ane sthAnakavAsImAM te mIMDuM ja che. sthAnakavAsI pAse sUtra sivAya koI sAhitya ja nathI, ane satrathananuM apekSApUrvaka saMpUrNa rahasya samajAvatI sthAnakavAsI pAse satranI eka paNa TIkA nathI. sAcI samajutI ApanArI TIkA sivAya mULa satra paNa nakAmA thAya che. zvetAMbare pAse ghaNuM vizALa sAhitya paDeluM che tenA pramANamAM temanuM chapAyeluM sAhitya ghaNuM ja ochuM che. digaMbare je rIte Adhunika rIte vyavasthitarUpamAM temanuM sAhitya bahAra pADe che tevI ja rIte kavetAMboe paNa bahAra pADavuM joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAsaNa bIlanuM saMpradAyavAdathI eka sauthI moTuM nukasAna e thayuM che ke eka saMpradAye bIjA saMpradAyanuM sAhitya vAMcavAnI ja baMdha karI. temAM paNa sthAnakavAsIo mekhare eTale temanuM jJAna saMkucita banI gayuM. zAna ochuM thaI gayuM. jJAnanI vizALatA cAlI gaI tenI sAthe, hadayanI vizALatA cAlI gaI ane saMkucitatAnuM ja sujya sthapAI gayuM C ane jemaNe bIja saMpradAyanuM sAhitya vAMcyuM temaNe sAcuM jJAna meLavavAnI daSTithI na vAMcyuM, jJAnanI vRddhi athe na vAMcyuM paNa sAmA saMpradAyanA khaMDana arthe tenuM sAhitya vAMcyuM. temanA AtmAne lAbhane badale nuksAna ja thayuM. khaMDanamaMDanathI temaNe temanAmAM potAnAmAM ja kaSAyanI bharatI karIne temanA pitAnA AtmAnuM ja akalyANa sAdhyuM ane jaina dharmanA phAMTAone daDha karyA. saMpradAyavAda ghaTADavAne badale vadhAryo. dareka janane dareka saMpradAyanuM sAhitya vAMcavuM joIe, paNa te phakta jJAnavRddhinI dRSTithI ja, khaMDanamaMDanathI kaleza vadhAravA mATe nahi ja. jyAM koI paNa puratakamAM ke graMthamAM saMpradAyavAda jevuM, matabhedavALuM lakhANa vAMcavAmAM Ave tyAM vAMcake anekAMta daSTi rAkhavI joIe. sAmA saMpradAyanI mAnyatA khoTI che ema satvara kahI nahi. nAMkhatAM tenI apekSAe tene mata sAce che athavA hevo joIe ema samajavuM joIe. saMpradAyanA matabhedamAM ghaNuMkharuM apekSAbheda che. amuka apekSA vAta sAcI hoya paraMtu e eka ja apekSA sAcI che ema pakaDI rAkhavuM te ekAMtavAda che ane e ja sarva jhaghaDAnuM mULa heya che. sthAnakavAsIo bIjA saMpradAyanuM eTale ke mahilA, tA baranuM ane digaMbaranuM sAhitya vAMcavAne pratibaMdha kare che tethI temane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA ja keTaluM badhuM anahada nukasAna thayuM che te temanI hAlanI ekadama pachAta sthiti ja batAvI Ape che. sthAnakavAsIoe sUtra sivAya bIjuM koI sAhitya vAMcavAnI baMdhI karIne potAnA ja paga upara kuhADa mArela che eTale ke teo zuddha jaina dharmanA moTA bhAganA jJAnathI vaMcita rahyA che. ane tethI ja teo keI navuM tAttvika pustaka paNa bahAra pADI zakyA nathI ke je mahatvazIla hoya ane jemAM AdarazIla bane. sthAnakavAsIoe have temanI saMkucita vRttino tyAga karavo joIe, nahitara temanI hayAtI sadaMtara jokhamAI jaze te nakkI che. - prAcIna sAhitya badhuM vetAMbarenA bhaMDAramAM heIne temanI pAse vizALa sAhitya che ane AgaLa temaNe ghaNuM sAhitya bahAra paNuM pADeluM, paraMtu hAlamAM temanI e pravRttimAM bhAre oTa AvI heya ema dekhAya che. - jana dharmanA tad, siddhAMta sarva saMpradAyone ekasarakhA mAnya che. chatAM phakta saMkucita vRttithI ja ekabIjAnuM tAtvika sAhitya vAMcavAnuM baMdha karIne teo jJAnane pracAra ja ocho karI nAkhe che. * prAcIna kALamAM zvetAMbaramAM AvI vRtti nahatI. digaMbara che upara paNa zvetAMbara AcAryoe TIkAo racI che. e hakIkata pUravAra kare che ke AgaLanA zvetAMbare keTalA badhA udAra hatA. tyAre digaMbare te pahelethI saMkucitapaNuM dAkhavI rahyA che. digaMbaree eka paNuM zvetAMbara zAstrIya graMtha upara kaI TIkA racI nathI, tAMbare pAse vizALa sAhitya hovA chatAM temanA sAhityamAM paNa keTalIka UNapa che je digaMbara sAhityathI purAI zake tema che. te ja pramANe digaMbara sAhityanI uNapa tAMbara sAhityathI pUrAI zake tema che. . . . . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIju celaka alAkane vAdavivAda te jaMbusvAmInA nirvANa pachI tIta thato jato hato. chatAM taDA paDayA nahotA. judA judA saMpradAya tarIke jAhera thayA nahatA. te vakhate ghaNuM AcAryo, munio acelaka hovA chatAM teo celaka AcAryo muniomAM paNa mAnya hatA. te arasaparasa jJAnIne mAna ApatA ja hatA. eTale te vakhate acelaka AcArya ke muninA banAvelA che sacelaka munio paNa AdarathI apanAvatA hatA. - eTale ja kalakattAnI tAMbara saMsthA - sIdhI graMthamALA taraphathI digaMbara AcArya bhaTAraka alaMka devanA racelA sabhAgya pramANu praha, siddhivinizcaya TIkA vagere graMtha bahAra pADelA che. uparAMta karmaprakRticUrNa, zatacUrNa, sittarIcUrNae traNeya cUrNa digaMbara AcAryazrI yativRSabhanI banAvela che te paNa zvetAMbaree apanAvelI che. chavanA saMsAramaNanuM kAraNa karmabaMdhana che. tethI jaina sAhityamAM karma saMbaMdhanA sAhityane pramukhasthAna che. karma saMbaMdhI tAMbara sAhitya nIce pramANe che- karmaprakRti-mULa, cUrNa, TIkA. zataka-mULa, cUrNa. sittarI-mULa, cUrNa. karmagraMtha. paMcasaMgrahaHkarma prakRti, zataka, sittarI, kaSAyaprAbhRta ane - satyama e pAMcane saMgraha. | karma saMbaMdhI digaMbara sAhitya nIce pramANe che kaSAyapAhuDamULa tathA cUrNa. . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekA ' kapApA -La, caNuM tathA jAdhavalA TIkA sahita. - vaDAgama-mULa tathA dhavalA tathA mahAdhavala TIkA sahita. gAmahusAra-chavakAMDa, karmakAMDa. ' - labdhisAra, sapaNusAra : paMca praha vagere. kaSAyapAhuDa-pAMcamA jJAnapravAda pUrvanI dazamI vastu(vibhAga)nA bIjA prakaraNa pAsa pAhuDa uparathI AcArya guNadhare pata karela che. AcArya guNadharane pAMca pUrvanuM jJAna hatuM. paraMparAe Arya bhaMga athavA maMsu tathA Arya nAgahastIne kaSAyapAhaDanuM jJAna prApta thayeluM temanI pAsethI AryamaMgunA ziSya ane AryanAmahastInA aMtevAsI zrI yativRSabhane te jJAna prApta thayuM. te pachI temaNe kaSAyapAhuDa upara cUrNa racI. tenI upara AcArya virasene jayadhavalA TIkAnA vIza hajAra loka racI te pachI teo svargavAsI thatAM temanA ziSya jinasene bAkInI cAlIsa hajAra lekTramANa TIkA racI. eTale ekaMdara jAdhavalA TIkA 60 sATha hajAra zlekanI thaI. pakhaMDAgama-AcArya dharasena giranAranI guphAmAM na karatA hatA. temane be pUrvanuM jJAna hatuM. temaNe pitAne mRtyujhALa najIka joIne pUrvanuM jJAna viccheda na jAya teTalA mATe temaNe be munione bolAvIne temane be pUrvanuM jJAna karAvyuM. (zikhaDAvyuM. temanA nAma puSpadaMta ane bhUtabali hatAM. jJAna prApta karyA pachI temaNe bIjA agrAyaNI pUrvanA cayana limbi nAmanA adhikAramAM cothA pApaDa mahakarmaprakRti parathI vAgamanI racanA karI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa, bIjI : ; 5.. tenA pAMca bhAga upara AcArya virasene 2000 loka pramANu TIkA racI. mULa chaThTho bhAga racanAra bhaTTAraka bhUtabalie pote ja trIsa hajAra leka pramANu TI sahita racelo hato. : gAmaDusAra-parakhaMDAgama uparathI AcArya nemicaMdra sihAMta caddhatae gemasAra lakhela che. labdhisAra kSapaNasAra paNa temaNe ja racela che. paMcasaMgraha-AcArya amitagatie lakhela che. e pramANe digaMbara graMthanI thI vigata joI te uparAMta bIjA maLe, paNa cheuparanA sarva graMtha hiMdI anuvAda sahita prasiha thayela che. have vetAMbara athenI thoDI vigata joIe. | karmaprakRti ( kamAyakI agrAyaNa nAmanA bIjA pUrvanI pAMcamI vastu (vibhAga) mahAka...DIpAhuDa nAmanA cothA pAhuDamAMthI AcArya zivazarmAe udbhUta karela che. - zataka prakaraNae paNa AcArya zivazarmAe upara pramANe ja bIjA pUrvamAMthI udbhUta karela che temAM so gAthA che tethI taka kahevAya che. sittarI. (saptatikA)-graMthakAranuM nAma nathI, paNa teNe kahyuM che ke te agrAyaNI nAmanA bIja pUrvanA mahAmUDIpAhuDamAMthI eka biMdu mAtra udbhUta karela che. temAM sittera gAthA che tethI sittarI kahevAya che. A traNeya graMtha upara hiMgabara AcAryazrI yativRSabhe cUrNae. racelI che ane te tAMbare taraphathI nIce pramANe prasiddha thayela che karmaprakRti cUrNa tathA sittarI cU-muktAbAI jJAna maMdira, kalo gujarAta, tarasathI. . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ zvetakaNI ~~~~Ira samAja, rAjanagara taraphathI. ka prakRtinI bhrUNI uparathI zrI malayagirijIe TIkA lakhI che tenuM gujarAtI bhASAMtara paNa prasiddha thayela che. paMcasa mahuzrI caMdramahattarAcArye racela che. ane temAM ma prakRita, zataka, sittarI, kaSAya prAbhUta (pAhuDa) ane sakrama e pAMcanA sAra che. tenI upara pazu zrI malayagirijIe TIkA lakhI che tenA gujarAtI anuvAda prasiddha thayela che. karma graMtha--devendrasUrinA racelA che. have zvetAMbaranu A pAMca graMthanu sAhitya zikharAnA yAya-- pAhuDa, dgakhaMDAgama vagere sAthe sarakhAvatAM zvetAMbara sAhitya ghaNuM ja ochuM ane nAnuM dekhAya che. nainA sAhitya pUrvamAMthI uSkRta thayela che chatAM "zvetAMbaranuM sahitya cADu ane diga MbaranuM sAhitya ghaNuM vizALa che bIjuM A tenu uparakta sAhitya siddhAMtanu -tattvanuM ja 4, tA te sAhitya zA mATe arasaparasa apanAvavuM nahi ? uparanuM sAhitya racanAranA samaya uparathI paNa kAMIka vizeSa jANavAnuM maLe che tethI temanA samaya nIce ApavAmAM Ave che-- AcAryanuM nAma guNadhara sarasena puSpadma ta bhUtamali zivazarmA Aya nAgahastI } jaina dharma ane netA } aAja samaya vikrama saMvata zarUAta pahelAM eka zatAbdi agAu. vikramanI "" " " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 104 bIjI mAtA.i aujI zrutAbdi pAMcamA satAbdi. pAMcamI zatAbdi www.umaragyanbhandar.com
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa bIjuM pativRSabha vikramanI zrI zatAbdinuM paheluM caraNa (zarUAta) , navamI zatAbdi. varasena ! jinasena Avazyaka niryuktinI gAthA 238 mAM zivabhUtine AThamA niha. tarIke gaNavela che ane tenI gAthA 240mAM tene samaya vIra saMvata 608 eTale vikamanI bIjI zatAbdi Apela che. eTale ke te samaya pahelAM koI chUTuM paDyuM na hatuM. tyAM sudhI badhA eka ja jaina dharmanA anuyAyI tarIke oLakhAtA hatA. bIjuM mutAvatAra zloka 128, 134 thI 14 pramANe AcArya zivabhUtinAM (1) zivaguNa, (2) zivadatta, (3) bhUtamati ane (4) tabali ema bIjA cAra nAma hatA. kaSAyapAhuDa AcArya guNadhare vikrama saMvata zarU thayA pahelAM eka varSa pahelAM racela che. AcArya dharasena, puSpadaMta ane bhUtabali bIjI zatAbdimAM thayela che. te saurASTramAM te vakhate tAMbara munio ja hatA eTale dharasenAcArya vetAMbara hevAne saMbhava rahe che. ane temaNe je be ziSyane be pUrvanuM jJAna ApyuM temAMnA eka bhUtabali che. temane samaya zivabhUti (nihava gaNavelA) nA samayane barAbara maLatA ja che. te te paNa avetAMbara ziSyane ja zvetAMbara dharasenAcAryuM jJAna ApyuM heya ema dhArI zakAya che. ane tema hoya te puSpadaMta paNa thatAMbara ja heya. te pachI ema anumAna thaI zake ke zivabhUti u bhUtabalie pUrvanuM jJAna meLavyA pachI turatamAM ja Avazyaka niryuktimAM varNavela. prasaMga banyo che ane tethI puSpadaMta ane bhUtabalie chUTA paDyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ 23. jaina dharma ane e pachI pakhaMDAgama banAvela hoya. eTale kharUM kahIe to kaSAyapAhuDa tathA SaTrakhaMDAgama vetAMbara AcAryonA banAvelA gaNAya. bIjuM. kaSAyapAhuDa, karmaprakRti, zataka ane sittarI e cAra graMthanI cUrNa lakhanAra AcArya tivRSabha te Arya maMgu athavA masunA ziSya ane Arya nAgahastInA aMtevAsI hatA. Arya maM@ (maMgu) tathA nAgahastInAM nAma letAMbara paTTAvelImAM ja che digaMbara paTTAvalImAM nathI. eTale te yativRSabha AcArya paNa "vetAMbara havAne saMbhava che, ane tethI ja temanI traNa cUo pitAMbara bhaMDAramAM hatI. athavA bIjI rIte ema paNa che ke zvetAMbare eTalA udAra hatA ke teo diMgabara mAnyatAvALA jJAnI munione khuzIthI apanAvatA, hatA. jemake umAsvAmI (svAti), samatabhadrAcArya, akalaMkadeva vagerene tAMbaree mAnya gaNelA che te pachI digaMbara sAhityane sarvamAnya gaNI zvetAbane apanAvavAmAM kaI vadhe he na joIe, . A saMbaMdhI saMpUrNa vigata mATe jijJAsue upara jaNAvelA sarva prathA je chapAIne prasiddha thayelA che te joI levA. uparanI saghaLI vigata te grathimAMthI ja levAmAM AvI che. zvetAMbare pUrvamAMthI uddhAreluM temanuM sAhitya nIce pramANe jaNAve che ke - bIjA agrAyaNa pUrvamAMthI siddha prAkRta, saMsakta nikti. - pAMcamA sAnapravAhamAMthI- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ - karaNa bIjuM - navacakra chaThThA satyapravAhamAMthI- uvasaggahara stotra, jIvasamAsa, paMcakalpa, mahAkalpa, saNatikA, zataka (satika ane zataka chaThThAmAMthI nahi paNa bIjA pUrvamAMthI uddhArela che te upara jaNAvAI gayuM che ane gi. eTha) AThamA karmapravAdamAMthI-- parisaha nAmanA adhyayana navamA pratyAkhyAna pravAdamAMthI- ghaniryukti, kalpasUtra, dazAzrutaskaMdha, nizIyasatra, vyavahArasUtra, sthApanAkalpa, dazamA vidyApravAdamAMthI- pratikaH5. . A uparAMta dazavaikAlikasUtranA adhyayane judA judA pUrvamAMthI uskRta karelA ema manAya che paraMtu A bAbata tenA TIkAkAra zrI dvabAhu svAmIe 18 mI mAthAmAM bIjo vikalpa e paNa jaNAvyuM che ke -" athavA bAra aMga graMthamAMthI zrI zayaMbhava svAmIe temanA putra manaka upara anugraha karavA mATe A graMtha tAravI kADhyo che." che ane zrI bhadrabAhu svAmIne A vikalpa ja sAce hoya ema dekhAya che. kAraNake dazakAlikasUtranA adhyayane AcArAMga, samavAyAMga, ThANuga, uttarAdhyayana vagere sUtronA adhyayanamAMthI udhRta karelA hoya tema te te adhyayanenI sarakhAmaNuM karatAM samajAya che. niyukti vagere graMthe je zvetAMbare pahelA bhadrabAhu svAmI eTale Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ na dhama ane ekatA caudapUva bhadrabAhusvAmIe racelA ema mAne che te temanI bhUla che. e sarva graMtha bIjA bhadrAbAhusvAmIe racelA che tenI sarva vigata meM mArA "jainasatra, ItihAsa ane samIkSA" nAmanA pustakamAM ApI che. bIjA bhadrabAhu svAmI pUrvadhara nahotA. eTale temanA graMtha pUrvamAMthI udhUta karelA nathI te saheje samajI zakAya tevI vAta che. eTale zrI bhadrabAhasvAmInA graMthe pUrvamAMthI uddhata karelA che evI vetAMbaranI vAta sAcI nathI. cauda pUrvadhArI bhadrabAhasvAmI digaMbarane temaja tAMbarene ekasarakhI rIte mAnya che. eTale cauda pUrvadhArI bhadrabAhusvAmInA banAvelA graMtha heya tene digaMbare amAnya kare ja nahi, digaMbaree amAnya karelA graMthe caudapUrvI bhadrabAhusvAmIne nathI e svataH siddha thaI jAya che. vaLI pUrvanuM jJAna viccheda gayA pachI banelA pustake pUrvamAMthI udbhUta thayelA heI ja na zake. eTale pUrvanuM jJAna viccheda thayA pahelAMnA kayAM pustake kaNe kayAre banAvelA che tenI vigata na hoya tyAMsudhI te pustake pUrvamAMthI uddharelA che ema kema mAnI zakAya? eTale ekaMdara jatAM pUrvamAMthI uddhareluM sAhitya zvetAMbare pAse bahu ochuM che paraMtu ekaMdara rIte zvetAMbare pAse dharma sAhitya ghaNuM vizALa che. tAMbaree vyavahArane prAdhAnya ApyuM che tyAre digaMbaree nizcayane prAdhAnya ApyuM che. vyavahAra tema ja nizcaya banenI jarUra che ema te banne saMpradAya mAne che. paraMtu zvetAMbara graMthomAM mukhyatve vyavahArane anusarIne ja vivecana heAya che tyAre digaMbara graMthomAM vizeSa karIne nizcayane anusarIne vivecana hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 4 vetAMbaree nizcayane gauNa svarUpa ApavAthI temanA graMthamAMthI nizayanuM kharuM svarUpa yathArtha rIte saMpUrNapaNe jANI zakAtuM nathI. hama digaMbaree vyavahArane gauNa karI nAMkhavAthI temanA graMthamAMthI vyavahAranuM yathArtha svarUpa jANI zakAtuM nathI. tethI ane saMpradAyanA sAhityane niSpakSapAta rIte barAbara abhyAsa karanArane ja zuddha jainadharmanuM sAcuM svarUpa samajamAM AvI zake tema che, mATe banne saMpradAye ekabIjAnuM sAhitya apanAvavAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM mUrtipUjA mUrti pUjAthI hAni bIje mudde mUrtipUjA saMbaMdhI che. temAM be jAtanA matabheda che. (1) sthAnakavAsI mUrtipUjAne dharma tarIke mAnatA nathI tyAre tAMbara digaMbara mUrtipUjA mAne che. (2) bIje matabhedabhavetAMbara ane digaMbara vacce che. vetAMbara mUrtine vastrAlaMkArathI zaNagAre che tyAre digaMbara te zAstra siddhAMta viruddha mAne che. vetAMbara sUtromAM mUrtipUjA nathI e te sAcA AgamajJAnI AvetAMbare paNa khAnagI rIte te kabUla kare che ja, paraMtu rUDhicusta saMpradAyavAdIonI bIkathI jAheramAM kabUla karatAM nathI. paraMtu temAMthI paMDita becaradAsajI tathA zrI jinavijayajI jevA niDara puruSoe te jAhera rIte paNa kabUla kareluM ja che. mUrtipUjA e saMpradAyavAda ja che. keTalAka gADha saMpradAyavAdIo mUrtimaMDananA tAnamAM ema paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM kahetAM acakAtA nathI ke mUrti ja samaktinuM kAraNa athavA bhUtithI ja samaktanI prApti thAya che. AvuM kahenArA pitAne bhale mahApaMDita mAnatA hoya paraMtu kharekhara te temane bALaka je gaNI zakAya kAraNa ke temane samatinA sAcA svarUpanI paNa samajaNa nathI. zAstrakAroe samyakatva upajavAnA daza kAraNa athavA daza prakAra batAvyA che temAM mUrti ke mUrtipUjAnuM nAmanizAna paNa nathI. temaja samaktiInAM lakSaNomAM paNa mUrtipUjAnuM nAmanizAna nathI. vaLI je gADha saMpradAyavAdIo mUrtine nahi mAnanArAne mithyAtvI kahe che athavA nAstika kahe che teo paNa kharI rIte bALajI ja gaNuM zakAya. kAraNa ke temane jainadharma mithyAtva zene kahe che tenI ja khabara nathI. vItarAga devagurudharmane nahi mAnanArane ja jainadharma mithyAtvI kahe che. paNa jinadevagurudharmane mAnanArA mithyAtvI kahevAtA nathI. temaja temane nAstikanA arthanI paNa khabara nathI. jinadevagurudharmane mAnanArA heya te nAstika nahi paNa Astika ja kahevAya che. mUtine mithyAtva ke nAstiktA sAthe kazo saMbaMdha nathI. prAcIna kALamAM mUrtipUjA nahotI te vAta amArA "jana sutro. itihAsa ane samIkSA pustakamAM tAMbara vidvAnonA abhiprAya ApIne ja batAvI ApelI che ane mUrtipUjA sUtrasiddha che evuM maMDana karanArA vetAMbarenA lagabhaga ghaNAkharA muddAono javAba ame pragaTa karelA "satya dharma prakAza" pustakamAM Apele che eTale te saMbaMdhamAM ahIM vizeSa lakhavAnI jarUra nathI. paraMtu sAmAnya rIte thoDuM kahevA jevuM che te ahIM lakhIe chIe. - daza lakSaNa dharma ja sAco dharma che sAce dharma te atI muttara vagere daza lakSaNa dharma che ane te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ " jaina dharma ane ektA sarva jaina saMpradAyane ekasarakhI rIte mAnya che, te AvA svAbhAvika dharma tarapha dharmabhAvanA vahevaDAvavAne badale mUrtipUjAnI, tenAM darzana pUjana, bega dharAvavA ane tene lagatA jhaghaDAo vaherI levAmAM mANasanI dharmabhAvanA rekAI jAya che. daza lakSaNa, daza saguNa e ja khare dharma che e vicAra na rahetAM mUrtipUjana e ja dharma che ema samajIne mANasa saddaguNa karatAM mUrtine vadhAre mahatva Ape che ane sahamNe, dayA, paropakAra dhAraNa karavAne badale mUrtipUjAne te avasthanuM kartavya samaje che. sadaguNa dharmanA pradezamAM pahoMcatI hAni Ama pavitra dharmabhAvanA mUrtipUjAnA bhAge vahI jatI hovAthI saddaguNa dharmanA pradezamAM e vahana AgaLa vadhI zakatuM nathI. tethI saguNa e ja dharma che e vAta mUrtipUjakAmAMnA ghaNA jaNa eTale lagabhaga seMkaDe navANuM TakA jeTalA te A janmAro pUre thaI jatAM sudhI jANavA pAmatA nathI. paNa jeo mUrtipUjA e dharma che evuM mAnatA nathI teo pahelethI ja sadaguNanuM AcaraNa e ja dharma che evuM sAMbhaLatA zikhatA thAya che. ane tenA pariNAme mUrti nahi pUjanArAo sAmAnya rIte dharmamAM vadhAre kartavyaniSTha nIvaDe che. temanI dharmabhAvanAne pravAha ekanA eka ja vahanamAM saddaguNa tarapha ja vaheto hovAthI brAtRbhAva, parepakAra, yA, kSamA saMgama, vidyAbhyAsa vagere ghaNu saddaguNe puSTa thAya che. jema mUrtipUjake mAne che ke -" darzana karavA nahi jAuM te dharma cUkI jaIza"--tema mUrti nahi pUjanArAo dharmanI daSTie jene kartavya samaje che tene nahi anusare te dharma cUkI jaIza ema mAne che. AvI mAnyatAnA pariNAme cAritramAM temane naMbara caDhata rahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjI kahevAnI talakha ema nathI ke dareka mUrtipUjaka guNI che.sacavA sadguNI hAI zake ja nahi keTalAya mUrtipUjako paNa sadguNI, tA niSThAmAM custa heAya che ja. pazu sAmAnya rIte dharmabhAvanA Ape maLa nahI jAya' che eTalu ja kahevAnA uddeza che. mUrti pUjAmAM saMkhyAbaMdha mANusA evA nIkaLI ke jeo AkhA janmArAmAM ekeyavAra mUrti pUjA karavA gayA na hAya. tevI ja rIte mUti nahi pUjanArAmAM paNa keTalAka mANasa sadguNane mAna nahi ApanAmAM AvAnA salava ja. paNa vicArazIla mANasana vahelA ke moDA sAcA dharmAMnA Azraya khALavA nIkaLyA vinA cAlatuM ja nathI. pApamAM racyApacyA rahenArAone temanuM aMtaHkaraNa vahelA mehu OMkhyA vagara rahetuM nathI. ethI nidAna uttarAvasthAmAM paNa dhamanuM rakSaNa roAdhavA nIkaLyA vagara te raheze nahi. ane eve vakhate paNa jo te sadguNa tarapha prIti karatA thaze te te peAtAnA suMddhi, mana zarIranA upayAga dharmArAdhanamAM, dharmasevAmAM karaze. eTale tenu khI raheluM jIvana dharma ke bya ajavavAmAM jaze. 1 paNa jo te vakhate athavA janmathI ja te mUrtipUjAne ja dharma gaNIne temAM ja jakaDAI gayelA haze te parApakAra Adi uttama na sAdhanAthI te vimukha ja raheze. r vaLI mUrtipUjAthI thatI dravyahAMni kAMI ochI nathI. madirA baMdhAvavAmAM, mUrti sthApana karavAmAM, tene bhebi dharAvavAmAM, pUtnamA bhaNAvavAmAM, tenA AzritAne sASavAmAM vagere aneka rIte dara vase kaDA rUpInA dhumADA karAya che. paNa jyAM mUrti pUjAno rivAja na hAya tyAM udAratA, dAna, sakhAvatane jharA paropakAraka svamika kalyANanA kAmamAM reDAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA akSarAnA sayAga je jJAna Ape che te jJAna hArA mUrtine saMyoga karavAthI maLI zakatu nathI. ane mUrtio jo jJAnanA sa MketarUpe hoya to e mUrtione page lAgavAnuM, vastrAbhUSaNa paherAvavAnu ane khIjI hArA dhAmadhumAnuM prayAjana zu che ? pAlItANA vagerenA meLAomAM janAra lAkhA laoNkA mUrtinA kayA satanA abhyAsa kare che ? . k mUrti pUjAthI dharmabhAvanA jAgRta rahe che, TakI rahe che ke vRddhi pAme che ema mAnanArA mATe madirA bhale hA paNa jee saMkhyAbaMdha diza AMdhavAmAM parama dharma che evA upadeza kare che teo dharma tA nahi paNa vyavahAre ya samajatA nathI ema lAge che. zrAvakrA kALakSepa vinA zAMtithI ane sahelAIthI darzana-pUjA karI zake teTalA ja madiranI upayeAgitA gaNI zakAya. eTale ke darzIna pUjAnI jarUrIAta mATe zrAvaka zrAvikAnI sakhyAnA pramANamAM jarUra hAya tenA karatAM vadhAre driA baMdhAvavAthI te maMdiza lAbhakArakane thavAne badale vadhAre hAnikAraka thaI paDe che. vadhu paDatI sa MkhyAmAM mardiza apUja ane aMdha paDayA rahe che. tethI dharmane badale pApanuM ja kAraNa bane che. apUja baMdha madirAmAM mUrti vagerenI cArIo tathA mUrtinA mAthA tADIne laI javAnI cArIo thAya che te A vAtanI sAbitIrUpa che. mANasa bhUkhyA peTe dharma karI zakto nathI e eka vyavahArU satya hakIkata che. eTale vadhu paDatA madiza AMdhavAmAM kharacAtA nANAMne durUpayoga bacAvI te nANAMnA upayoga zrAvAnI sthiti sudhAravAnA kAmamAM vaparAya, temane jJAna ApavAnA kAmamAM vaparAya temAM sAce dharma che ema kAI paNa samaju mANusa kabUla karyA vinA raheze nahi. evA bacelA nANAM zrAvakAnA uddhAra mATe khavAmAM Ave te tethI dharmanA ghaNA vizeSa phelAvA thAya temaja dharmAMnA ghaNA vizeSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM ullota thAya kAraNa ke duHkhI zrAvake barAbara dhamAMrAdhana karI zake nahi paNa temanuM du:kha TaLatAM temanA mananI zAMti thatAM teo vizeSa prakAre dharmAcaraNa karI zake, eTale e ja khare svAmIvAtasalya dhama che ane e ja khare dharmane udyota che. mUrtipUjAnI zarUAta zrI javAharalAla neharUe sarva dhakhoLAne saMpUrNa upayoga karIne hiMdustAnane zarUthI 1945 sudhIne pramANabhUta itihAsa lakhIne Discory of India DiskavarI opha iDiAnA nAmathI prasiddha karela che temAM temaNe bhAga pAMcame prakaraNa AThamAM India and Greece nAmanA prakaraNamAM nIce pramANe lakhyuM che- A jANavuM rasaprada che ke bhAratamAM mUrtipUja grIsamAMthI AvI. vaidika dharmamAM koI paNa jAtanI mUrtipUjAne niSedha hato. bhAratamAM maMdire ane mUrtio na hatAM. keIka jAtiomAM azAMtaH mUrtipUjAnA cinha jaNAtA hatA, paNa mUrtipUjA vyApaka na hatI. prathama buddhadharmIo mUrtipUjAnA sakhata virodhI hatA. ane buddhanI mUrtio ane putaLAM UbhA karavAnI sakhta manAI hatI. paNa grIka saMskRti ane sthApatyanI suMdaratAne prabhAva bhAratanA sImADAkhAsa karIne aphaghAnistAna [ te vakhate bhAratamAM hatuM ] mAM ghaNe hato ane dhIre dhIre teNe bhAratamAM pagapesAro karyo. zarUAtamAM buddhanI kaI mUrti banAvavAmAM AvI nahotI. paNa epelonI [ AjanI bedhisatvanI mUrti jevI ] mUrtio banavA lAgI. eprile buddhane pUrvajanma manAya che. epalenI pUjA thavA mAMDI, dhIre dhIre buddhanI pitAnI mUrtio banavA mAMDI. buddhanI mUrtioe hiMdu dharmane mUrtipUjA mATe preraNA ApI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ ane teo paNa mUrti pUjA karavA lAgyA. mA samAjI jevA brAhmaNA] tethI alipta mUrti mATeno prathama hiMdustAnI tathA jIddamAMthI AvyA che. mUrti sabaMdhI aitihAsika hakIkta sUti sabadhI aitihAsika hakIkata A pramANe che---- paMDitazrI ecaradAsajIe temanA jaina sAhityamAM vikAra thavAthI thayelI hAni" nAmanA pustakamAM nIce pramANe lakhyuM che-- jaina dharma ane ekatA jo ke vaidika dharma [AjanA ja rahyo. parzIyana zabda 'zruta' paNa "pracalita devAlaya ke mUrti e kAMI caitya zabdanA pradhAna a ke mULa artha nathI. eTaluM ja nahi paNa te ane arthA tadna pachInA ane rUDhinA karelA che. sUtrAnA TIkAkAro paNa sUtreAmAM Avela caitya zabdanI vyutpatti ( cittavi: ma yA) te kharAkhara jaNAvI che. --puSTha 122. 68: " caitya zabdanA prAraMbhika artha * ciMtA upara caNelu smAraka cinha hato. * jyAre te sthaLe smArakane jALavI rAkhavA ke eLakhAvavA pASANukhaMDa ke zilAlekha mUkavAmAM AvatA tyAre caityanA atha pASANumaMDa ke zilAlekha thayA. " jyAre te smAraka cinha upara jhADa vapavAmAM AvatuM tyAre satyanA atha caityakSa thayA. " jyAre te smAraka cinhane devakulikAnA [ devaLInA ] ghATamAM anAvavAmAM AvatuM tyAre caityanA artha devaLI paNa thayA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIju. jyAre te sthaLe caNelI devaLAmAM pAdukAone padharAvavAmAM AvatI tyAre cetyane artha pAdukA sameta devaLI ke mAtra pAdukA thaye. jyAre te sthaLe bhavya moTuM devAlaya caNavAmAM AvatuM ane temAM mUrtio padharAvavAmAM AvatI tyAre cityane artha devAlaya ke mUrti che. paraMtu jyAre citAdAha sivAyanA sthaLAMtare devAla caNAyAM ke temAM mUtio sthapAI tyAre caityane arthe rUDha thaye."--pAnuM 119-120. "je paitye mAtra yAdagIrI mATe hatAM te pachIthI pUjAvA lAgyAM. krame krame te sthaLe devakulikAo thavA lAgI, temAM caraNapAdukAo sthapAvA lAgI ane pachI bhaktonI hoMzathI te ja jagyAe meTAM moTAM devAlaye ane moTI moTI mutie paNa virAjavA lAgI. A sthiti ATalethI ja na aTakI, paNa have te gAmegAma ane eka gAmamAM paNa zerIe zerIe tevAM aneka devAlo baMdhAI gayA che ane baMdhAtAM jAya che."--pAnuM 118. huM AgaLanA eka pramANamAM jaNAvI gayo chuM ke ApaNA pUrvajoe cityone pUjavA mATe nahi paNa te te maranAra mahApuruSanI yAdagIrI rAkhavA mATe banAvyAM hatAMparaMtu pAchaLathI tenI pUjA zarU thaI hatI ane te Aja sudhI paNa cAlI AvI che. je bhAI eka padArthanA vikAsakramane itihAsa samajI zake che te ja bhAI uparanI bAbatone sahajamAM samajI zakaze. paraMtu je hajAInA manamAM vartamAna dharma, tenA vartamAna niyamo ane temAM parApUrvathI pesI gayelI keTalIka asaMgata rUDhio tathA vartamAna mati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA pUja vagere aneka bhAsatuM haze-rAjA bharatanA samayanuM lAgatuM haze te baMne huM jAte zAstro vAMcavAnI bhalAmaNa karyA sivAya bIjuM kAMI samajAvI zakato nathI."--pAnuM 127. paMnyAsa zrI kalyANavijayajI gaNi paNa temanA "jinapUjApaddhati, nAmanA pustakamAM lakhe che ke - * "tIrthakara bhagavAnanA paramapAsaka banelA gRhastho temanA virahamAM temanuM darzana karavAne tarasatA ane mUratA paNa te kaMI evI vastu na hatI ke koInI IrachA mAtrathI maLI jAya. pariNAme teo potAnI darzanecchAne pUrNa karavA temanA AkAre cItarAvIne ke temanA pratibiMba karAvIne potapotAnA gharamAM rAkhatA ane temanA dIdAra nIrakhI nIrakhIne nayanene tRpta karatA. "Ama manuSyanI darzanecchAmAMthI mUrtine prAdurbhAva thaye. vastrapaTTa, phalakapaTa AdinA rUpamAMthI dhIre dhIre dhAtu, ratna, pASANu sudhI pahoMcIne e mUtie eka suMdara zilpAkRtinuM rUpa dhAraNa karyuM. sArAmAM sArA kiMmatI pASANo tathA senA, cAMdI, tAmra, pitaLa Adi dhAtuonI mUrtio banavA lAgI." A uparathI samajI zakAya che ke aitihAsika rIte paNa prAcIna kALamAM mUrtipUjA astitvamAM nahotI. - digaMbara paMDita AzAdharajIe paNa temanA sAgAradharmAmRta pustakamAM jaNAvyuM che ke:-"A paMcamakALa dhikkArane pAtra che ke A kALamAM zAstrAbhyAsIone paNa maMdira ke mUrtio vinA cAlatuM nathI. * mUrtipUjA mekSa sAdhaka nathI paraMtu atyAre have bALajIvomAM dharmabhAvanA utpanna karavA mATe eka ApavAdika bhAga banI gayo che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ phA prakaraNa trIjI ema paNa dekhAya che, jene tema anusaravuM hoya te mATe amArA viSa nathI. paraMtu je laoNkA mUrtipUjAmAM ja eka pratika vyatA mAne che tene sadguNA meLavavA tarapha ochuM lakSa rahe te svAbhAvika che. mUrti pUjAne mAnavA chatAM jenI pUjA karavAmAM Ave che te vItarAga bhagavAnanI, je sadguNu Adi prApta karavAnI AjJA che te tarapha lakSa ke prayatna na hoya te peAtAnuM kharU` prayAjana siddha thatuM nathI. kAraNa ke jenI pUjA karavAmAM Ave che te bhagavAnanI AjJAnuM pAlana catuM na heAya tA athavA e prati durlakSa hAya tA mUrtipUjA nAmamAtra phare che, mATe mUrtipUjA mAnanArAoe e vAta lakSamAM rAkhavI jarUrI che. jinapUjA jina sarikhI kahevAmAM Ave che tenA hetu e che ke je bhagavAna anaMta jJAnadarzana prApta karI siddhagatine pAmyA ane ApaNA upara jemanA anaMta upakAra che te bhagavAnanI guNusmRti mATe ApaNA upara anata upakAra che evA bhagavAna pratye peAtAnI krUrajarUpa ka`vya hovAthI tevA anaMtaguNAnI pUjA yogya ja che. paraMtu jo te bhagavAnanI AjJA bahAra athavA e prati durlakSa karIne karavAmAM Ave te e pUjA vAstavika pUjA nahi TharatAM nAmamAtra pUjA kare che. evI pUjA karavA karatAM bhagavAnanI AjJAnuM dravya, kSetra, kALa, bhAva mujaba pAlana karavuM e vadhAre zreyaskara che. bhagavAna mahAvIranI pUjA zrAvakrA kevI rIte javAharalAlajI mahArAje sUtranA eka dAkhalAthI raju karIe chIe. karatA hatA te zrI batAvyuM che te atre sUtramAM bhagavAnanI pUjAnA dAkhalA eka divasa eka deve sakpAlaputranI pAse AvIne kahyuM ke devAnupriya ! kAle devAnA paNu deva evA mahAtmA (maddAmAdAna) ahIM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ 42 jaina dharma ane ekatA padhAranAra che e mahAtmA bhUta, bhaviSya ane vartamAna kALanI vAta spaSTa jANe che temaja traNe lokane hastarekhAnI jema pratyakSa dekhe che. teo traNe loka ane traNa kALane jANe che, tema che. saghaLuM aizvarya temanA tejamAM chupAI rahyuM che. temanuM darzana traNe lokanA prANuo harSa sahita kare che ane pitAnuM ahebhAgya mAne che. ame devatAo paNa temanA darzana mATe utkaMThA dharAvIe chIe ane darzana karIne AnaMda pAmIe chIe. e mahAtmAne sauthI mahAna mAnIne svarga, matyu ane pAtALa e traNe lekanA prANIoe temanI mahApUjA karI che. he devAnupriya! e triloka vibhUti mahAtmA jyAre padhAre tyAre tame e maMgaLamaya prabhune vaMdana karaje. devatAe A sUcanA bhagavAna mahAvIranA padhAravAnA viSayamAM karI che. devatAe bhagavAna mahAvIranA zubhAgamanI sUcanA ApatAM aDAlaputrane kahyuM che ke-e mahAtmAnI pUjA traNe lekanA prANIoe karI che. devatAnA A kathanane e artha nathI ke traNe lekanAM prANIee bhagavAnanI pUjA jaLa, puSpa, dhUpa, dIpa AdithI karI hoya. A prakAranI pUjA karavAthI te bhagavAna mahAvIranA mahAtmA vizeSaNanI sArthaktAne lopa thAya che, kAraNa ke mAhaNe" e upadeza jaLa, agni, vanaspati Adi jene mATe paNa che. jaLa, puSpAdivaDe pUjA karavAthI emAMnA jIva avazya bharI jAya che. potAne mATe jIvenuM mRtyu thAya e bhagavAnane kadApi svIkArya heI zake nahi. A uparAMta, pUjA pUjyane anusAra thayA kare che. saMsAramAM paNa dekhAya che ke leke ThAkurajInI pUjA caMdana, puSpa AdithI kare che. ane bharavanI pUjA tela, bAkaLA vageraNI kare che. tela, bAkaLAthI bakurajInI pUjA karavI e ThAkurajInI avajJA mAnavAmAM Ave che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM e pramANe je prabhue saMsAranA keI paNa jIvane nahi mAravAnA upadeza Ape che te prabhunI pUjA jaLa, puSpa AdithI karIne temAMnA jIvono nAza kare e pUjAnA nAme bhagavAnanI avajJA thAya, eTalA mATe devatAnA kathanane e artha kadApi na hoI zake ke jaLa, puSpAdithI bhagavAnanI pUjA karI. bhagavAna mahAvIranI pUjA kayA prakAre karavAmAM AvatI hatI tene mATe opapAtika sUtramAM pramANa maLe che. bhagavAna mahAvIranA parama bhakta rAjA keNike bhagavAnanI pUjA karI che enuM varNana zrI papAtika sUtramAM nIce. pramANe chesamai mAve mAla vena samie amitAjI te nahIM - (1) savitAne raDyA vikasaraLag. (2) acitANa davvANa' avi usaraNayAe, (3) pattA kapAsa nA vALa, (4) cakkhu phAse aMjali paggaheNa, (5) maLag bhAvavALI, samaNa bhagavauM mahAvIra tikkhutA AyAhiNa payAhiNa karettA vadati mama sittA, livihAe, pajjuvAsaNayAe pajjubAsai ta jahA.-kAiyA, vAiyA, mANasiyAe, (1) kAiyA-tAba saMkuiyAgahatyapAe sussusamANe Nama samANe amimuhe. vigaeNa paMjaliuDe pajjuvAsai, (2) vAyA-tra naM mA vAdAra raheze te to mata viAimey bhate ! adiddhameya bhaMte ! icchiya meya mama / paDicchiya me bhI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 44 jaina dharma ane ekatA icchiya paDijchiya meya bhate. vase jaheNa tubme vadaha apaDikUlamANe pajtuvAsai, (3) mANasiyAe-mahatA saMvega jaNaittA tibna dhammANurAgahato anusAra 1 artha-rAjA keNika pAMca abhigame karIne bhagavAna mahAvIranI pAse gayA. e pAMca abhigama A pramANe che - (1) pAna, phula Adi sacitta dravyo dUra , . (2) acita dravya, vastrAbhUSaNa Adi pAse rAkhyA, vijaLavAi zabdamAMthI ja pADIne keTalAka evA artha kare che ke--lAkaDI, chatrI jeDA (pagarakhAM) vagere jevI aceta -vastuone paNa dUra karyA, bahAra mUkyA. (3) ekapaTa dupaTTAnuM uttarAsaMga karyuM, (4) bhagavAnane dekhatAM ja baMne hAtha joDIne potAnI AMkhanA pAse lAvI rAkhyA, ane (5) manane anya jagyAethI rekIne bhagavAnanI bhaktimAM eka tAna karyuM. A pramANe pAMca abhigama karIne rAjA keNika zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse gayA ane zramaNa bhagavAna mahAvIrane tikhuttonA pAThathI vaMdanA namaskAra karyA tathA mana, vacana ane zarIra e traNa prakArathI prabhunI pUjA-bhakti karavA lAgyA. zarIra, mana ane vacanathI keNika rAjAe A pramANe upAsanA-bhakti karI. (1) zarIrathI-hAtha paga saMkecIne, baMne hAtha joDIne namratA tathA vinayapUrvaka bhagavAnanI sAme besI gayA. ane bhagavAnanI suzruSA karavA lAgyA, ema zarIrathI bhakti karavA lAgyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM - ' (2) vacanathI-jema jema bhagavAna vacana uccAratA tema tema he bhagavAna ! ema ja che, he bhagavAna ! satya che, he bhagavAna! barAbara satya che. saMdeha rahita che, he bhagavAna! huM icchuM chuM, huM vizeSa IcchuM chuM ane Ape je kAMI kahyuM te barAbara che. ema kahIne te bhagavAnanI vacanadvArA sevAbhakti karavA lAgyA. (3) manathI-manamAM mahAna vairAgyabhAva dhAraNa karIne temaja tIvra dharmAnurAgarata banIne manathI bhagavAnanI sevA-bhakti karavA lAgyA. A pAThathI spaSTa che ke bhagavAna mahAvIranI pUjA traNa prakAre karavAmAM AvatI mAnasika, vAcika ane kAyika, manamAM temanuM dhyAna dharavuM, smaraNa karavuM e mAnasika pUjA che, vacanathI temanA guNagAna karavA e vAcika pUjA che ane paMcAMga namAvIne namratApUrvaka namaskAra karavA e kAyika pUjA che. bhagavAna vItarAganI pUjA e prakAre thAya che. - je padArtho rAga utpanna karanAra tarIke manAya che, te vItarAga bhagavAna para caDhAvavA athavA bheTa dharavA e pUjA nathI paNu bhagavAnanI avajJA che. rAga utpanna karanAra vastuone te bhagavAna pahelethI ja tyAga karI cUkyA che. e tyAgelI vastuone jeNe tyAgI te tene tenA para ja caDhAvavI emAM temanI pUjA nathI. AvetAMbara mUrtipUjakee mUrtine vastrAlaMkArathI zaNagArIne pUjAmAM ghaNe ja ADaMbara vadhArI dIdhA che ane e rIte teo zAMtamUrtinI aneka prakAre viDaMbanAo karI rahyA che. tethI AghAta pAmIne De. zrI jayaMtilAla ema. badAmI (paTaNuM)e "prabuddha jaina" patranA tA. 15-6-1945 nA aMkamAM vItarAga mUrtinI A te kevI viDaMbanA nAmane lekha lAkSaNika Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ ve jaina dharma ane ektA bhASAmAM lakhI te viDa'anAonuM varNana karI satya samajAvavAna prayatna karyo che, te lekha atre uSkRta karU chuM zAnta ane padmAsane ala kRta yAnidhi kevalajJAnI! mahAprabhu nirjana nirAkAra tIrthaMkara ! vIrAnA vIra te AtmAnA uddhAraka! Aja karyAM tArI zAnta mukhamudrA ne kacAM gayA amIjharatAM cakSuo ? eka dhyAne AtmAsahu sacavA sUcavatuM jAmA vAghA taLe kema saMtADayuM padmAsana ? deted ' dharma ghelachAe zilpanA zAnta saumya bhAva veDayA ne kRtrima ananta AbhUSaNA caDhAvyAM. zAmAMnA niyama ulladhI zAnta' sarjAyelI mUrti rAgI banAvI. ratnAjaDita muguTa pahezavI sukhabhAva vikRta kIdhAM; hIrA meAtI pAnAe aga maDhI saTika sauMdaya gauNa gaNyu. vAghA, jAmA, sAphA cI kRSNanA zRMgAranI spardhA kIdhI. jIvAjIvanI sUkSmatAnA sAdhakane puSpAnA DhagalAe DhAMkI * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjI ahiMsAne upahAsI. anya dharmanA annakoTa' avagaNI ananta vaividhyabharyAM navedya dharyAM. phUlalAda e jIvahiMsA jANavA chatAM chAmAnI chAma chalakAvI. emAM kharA dharma mAnyA ne AtmAnI mukti gaNI! kharI rIte~~ dharmasthAnA evA hAya ke jyAM dInane dInatA na dekhAya, dhanikanI ghelachA na dekhAya ne, AtmamuktinA eka ja mAge dIna ane dhanika samatala rahI Anade ekasarakhAM pagalAM pADe nirAgI, nilepa, nirmAha alabhya-mAkSasukhagAmI prabhu ! prArthanAnA avala nakAja jJAnIoe tane AkAra ApyA; pAdacaNu sevI AtmA ekatA ANavA caMdghana pUjA ne stuti svIkArI; pa dharma dharA ane sAdhujanAe adhazraddhAnA AzarA lai manamAnyA dhama vyavahAra racyA; pUjAmAM vaividhya ANyu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat A www.umaragyanbhandar.com
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ na dharma ane ekata rathayAtrA, svanAM, ujamaNuM-- saMpatti reDatA aneka mArgo yojyA. jyAM dhanikanI pUjA thaI ne - dinenAM duHkha na bhAMgyAM. paNa have he zivagAmI! aMdhazraddhAne aMcaLa aLagA thaya ne kAraNa ane satya samajavA mAnava jAgyuM, rUDha bhakti ane ADaMbara aLagAM karI satya dharma samajavA kutuhalatA AvI, zAsanadeva!. dAkhavI ke AgamamAM AjJA che AhavI ke racavI amAre suMdara AMgI ? dharmakAje ekendriya hiMsA avagaNavI? pUjA karavI zaNagAranI ke prabhunI? dAkhava. satya dAkhavI aMdhAre athaDAtAne mArga sUjaDa ke vipathagAmI banatA aTake aTakAve. ' zAnti sthira preraNA pAtI, ekAgratAnuM AhavAna karatI, namaNAM nayane zAMti sUcavatI, sthApatyanI maMgaLamayI mUrti ! bhavya mahAkalAne avagaNatA dharmanAM kahevAtA sthAne saddha ke-- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ 46 prakaraNa bIjuM tane tALAM sAMkaLathI mukta kare, akhila mAnava jAtane tArAM darzana de ne satya ahiMsAe sarvane dere. tuja darzane nahAya baMdhana. bhAvika Ave ane praNipata karI samyaka darzana jJAna cAritra ahiMsA satya siddhAMtane prArthanA karatAM AtmAmAM UtAre. tuM AMgaNe nahAya ADaMbara AMgI, nhAya vastrAlaMkAra, puSpAdi, darzanakAja dvAra khullAM hoya jyAM heya varNantarabheda. jainatva svIkAre te jaina tuja mUrtinAM darzana pAve vaMdana karatA karatA Atma muktinA paMthe saMcare. . vaLI tA. 10-10-1959nAM "jaina" patramAM zrI bApulAla kALIdAsa sadhANune lekha prasiddha thayela che te paNa hAlanI sthiti batAvanAre heI atre udhUta karuM chuM jina pratimA jina sarikhI ? mUrtipUjAmAM nahi mAnanArA dharmabaMdhuone samajAvavA mUti mAnanArA varga "jinapratimA jina sarikhI"nuM sUtra reja sAme dhare che, bIjI sacoTa dalIle kare che, ane krodha paNa kare che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA Aja huM mUrti mAnanArA zvetAMbarazio bAMdhavone pUchavA IcchuM chuM ke A badhI dalIle A jinaprati jina sArikhInuM sUtra e mAtra vakIlAtI dalIla che ke ene tame hRdayathI sAcuM mAnI prAmANikatApUrvaka amalamAM mUkavA prayatna kare che? Aja ApaNuM najara sAme kharekhara zuM banI rahyuM che te jovA ane samajavA mATe ApaNuM AMkha, magaja ane udaya khullAM che? ApaNe badhIra to nathI banI gayA ne ? jinezvara bhagavAna vicaratA hoya ane je zAMti, samatA, namratA ane viveka sahaja rIte viksI Ave evuM vAtAvaraNa ApaNe jinamaMdiramAM vikasAvyuM che kharuM ? ema karavAne badale UlaTI dizAnA vaheNa kema najare paDe che? vItarAga vAtAvaraNanuM saMzodhana ane saMsthApana karavAnI javAbadArI ApaNI mUrtipUjakonI nathI te pachI kenI che? Aje jinamaMdiranuM vAtAvaraNa kevuM che? devamaMdiranI divAle vilAyatI raMgothI tIvra vAsavALI banI gaI 9 che. gADha raMganA citroe jina pratimAnA zAnta sAdA mAdhyamane visa rAvI potAnA ja alaga AkarSaka coke bhAva vadhe che. devamaMdiranuM Ama havAmAna virala banyuM che ! kezarano vaparAza dhavala pratimA upara kALA DAgha pADe che. karAra apavitra Ave che. DAghane aTakAvavA TIkA caDavA paDe che ane pratimA kurUpa bane che. paNa ahIM to "keu sune na mArA pukArA koI pAra ja na sAMbhaLe. evo ghATa jAme che. ane A zaNagAra, A sonuM cAMdI. eNe to vItarAganI rahI sahI AzA naSTabhraSTa karI dIdhI che. pratyakSa bhagavAnanA zarIra upara senuM cAMdI caDAvavAnuM sAhasa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM karI zakAya kharUM? ApaNe bhakitanI vAta karIzuM. paNa viveka vagaranI bhaktine artha zo ? " sAcI bhakti te haMsa taNI pare, khIra naya karaze yArA !"mAM munizrI mohanavijayajIe bhaktinuM lakSaNa bAMdhI ApyuM che. te to ApaNe bhUlI ja gayA chIe. jarmana viveka che. viveka vagarane dharma te dharma nathI rahe, gALI viveka vagaranI bhakti kevI? sonAnA zaNagAramAMthI ApaNe vItarAga nIpajAvavA mAgoe chIe, loDhuM vAvane ApaNe choDa ugADavA mAgIe chIe, kavi valevIne ApaNane mAkhaNa joIe che. kevI che A vicitratA? - kaI ajJAna, bheLA bALajIvonuM bahAnuM AgaLa dharaze paNa Aja te sonAcAMdIthI DhaMkAyelA devanAM darzana durlabha banI gayAM che. mAre lAgelAM khaMbhAtI tALAM ane jhINuM jhINI jALImAM deva dekhAtA nathI. cIvaTathI jonAra ane samatAthI devamaMdiramAM thebhanArane zaMkAnI AMkhe gherI vaLe che. have koI yAtrALa, devamaMdiramAM zAMtithI besI zakato nathI. saMsAranI ciMtA choDI ghaDI be ghaDI arihaMtanuM nAma japI zakato nathI. eNe jaladIthI devamaMdira bahAra nIkaLI javuM joIe. Aje pUjyane parigrahanA pAsalAmAM pADyA che. ane pUjanArAne corATanI zaMkAmAM mUkI dIdhA che. parvanA divasomAM vadhAre khullI hoya che. bhagavAnanA deha upara mUlyavaMtA mugaTe caDe che, yAtrALuo ubharAya che. ane e badhAnI cekI karatI peDhInI kamITIo jaina samAja sAme avizvAsanI darakhAsta rajU karatI khaDI hoya che. ene mana zaMkAthI kaI para nathI. bhale e kaI mIlamAlika hema bhaLe e kaI gAmaDIye bALa jIva hoya, AvI che Aja mUrtipUjanI dazA? bhale na vicArIe. bhale vicArakAnA vivekane nakArIe. bhale mAnasazAstranA niyamone avagaNae paNa pariNAma to AvavuM joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA te ja AvyuM che. jaina samAja vItarAgane badale ladAyelAM sAnAcAMdInA pUjArI banyA che. paisA ene paramezvara che ane enI paraparA jevAM kIti" bhapakA, DholanagArAM, abhimAna ane mana kaMkAsanA jALAM ahIM namI gayAM che. A zaNagAra ane sAnAcAMdInA samarthanathI vItarAganA dana ADe dhummasano dherI divAla khaDI thaI che ane ene papALI zAsronA zabdomAM kahIe tA jainasamAja aMtarAyaka AMdhI rahyo che. enA phaLasvarUpe jainasamAjane jANe sAcI sUjha dubha banI che. ane chelle chelle jyAre makSIjI jevAM tIrthAnA vicAra karIe chIe tyAre tA mastaka zaramathI DhaLI paDe che. hAthathI rojeroja bhagavAnanA dehane cuthavA ane mUrkha "jinapratimA jinasArikhI " elavuM evI chetarapIDI kayAMya jovA maLaze kharI ?! kharI mA ane sAvakImAnA draSTAMta karatAMya ApaNe te badatara nIvaDayAM. khALakanA jIvana khAtara kharI mAe pAtAnA hakka jatA karyAM. paNa ApaNI zvetAMbara-digaMbara ane para MparA tA devapratimAnI sAvakImA anI beThI. AvA adhApA, AvA buddhibhrama kyAMya zAA jaDaze kharA? A prasaMgeAmAM prabhu pratye prema nathI paNa mAlIkInA meAha che, prabhuprema hAta tA Aja TheraThera prAcIna jinapratimA apUja paDI che, va-maMdiza jhaDapabhera khaDiyAmAM pheravAI rahyAM che, tyAre eka pratimA mATe AvA kajiyA ane AvuM vartana, emAM mAha sivAya bIjuM zuM hAya? kAnA phaisale bhale banne jItyA haze. bhale cukAdAe pUjAnA vArA nakkI karI ApyA haze paNa enA amala tA eka apakRtya banI gayuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa trIjuM 53 che emAM koI zaMkA nathI. ene ukela na Ave tyAM sudhI jenAmAja eka mahApAtakamAM phasAyele che ema samajavuM rahyuM. jainasamAjanI rahIsahI samaja A vahetA jakhamane rUjhAvavAmAM kAragata thAya ema prArthanA karavI rahI. chelle A vedanAne vyakta karatI mArI eka kAvyapaMkti nedhuM - khullI bIDI AMkhaDInAM rUDerAM rU5nA- kajIyA keraTamAM jaIne mAMDIyA he! varavA e kesale bhUlIne bhAnasAna, reja reja deha mAre cuMthIo hejI ! have te bAluDAM mArAM ja japa hajI" bha0 mahAvIranI vedanA Araje." jaina paryuSaNaka-saM. 2014] aMtamAM "jinapratimA jinasArikhI"nuM moM sUtra sArI rIte AcaraNamAM utarI satyavaktA banIe e AzA sAthe viramIe! jaya arihaMta ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cAthu zvetAMbaratva digaMbara va mUrtipUjA saMbadhI ApaNe khAsa jANavA yogya vIdhA pachI have ApaNe matabhedano trIjo mukhya muddA digaMbaratvanA che te saMbaMdhamAM paNa jANI levuM joI e. bAbatA jANI zvetAMbaratva ane alabatta, A uparAMta matabhedanA khIjA paNa dhaNA muddA che ja ane temAM paNa kevaLInA AhAranA mukhya muddo che paraMtu uparokta munnanI apekSAe A khIjA badhA muddA kaMIka gauNu che ane tenA samanvaya uparanA cAra muddAnI samanvaya thayA pachI sahelAIthI thaI zake tema che. zvetAMbara eTale zveta, sapheda vastra dhAraNa karanAra. digaMbara eTale dik dizAe jenu vajra che te eTale ke nagna rahenAra. zvetAMbaranA sAdhu zveta vastra dhAraNa kare che ane biranA sAdhu vasrarahita nagna rahe che te uparathI A nAmeA paDelA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cAlu mA zvetAMbarA kahe che ke bhagavAna mahAvIranA samayamAM zvetAMbara digaMbara ane prakAranA sAdhu hatA ane te sacela acelaka kahevAtA. cela eTale vastra. sacela eTale vastra sahita ane sacelaka eTale vastra dhAraNa karanAra. acelaka eNTale vastra rahita nagna rahenAra. paraMtu A zomAM kAMIka khAdha AvavAthI, vAMdhA jaNAvAthI tene khale sthavirapI ane jinakalpI nAmeA ceAjAmAM te ApaNe AgaLa upara jozuM. have zvetAMbaranA sUtrA ane graMthAmAM A sabaMdhamAM zuM lakhyuM che. temaja digaMbara graMthAmAM zuM lakhyuM che te paDita zrI kailAsacaMdra zAstrIe saMvata 2001mAM hiMdImAM lakhelA temanA mAvAna mahAvIThA nejA dharma nAmanA pustakamAM sUtrA tathA graMthAmAMthI avataraNA TAMkIne batAveluM che tethI te pustakanA gujarAtI anuvAda ahiM ApuM . bhagavAna mahAvIranA acelaka dharma bhagavAna mahAvIra jaina dharmanA chellA tIrthaMkara hatA. digaMbara tathA zvetAMbara ane saMpradAya temane peAtAnA dharmaguru mAne che. temaja tame ema paNa mAne che ke teo je dharmanu pAlana kare che te dharma bhagavAna mahAvIre upadezelA che, tepaNa temAM sAdhuonA vastra paridhAna mAmatamAM tIvra matabheda che. digambara saMpradAya kahe che ke sAdhuone dizA e ja vastra eTale ke nagna rahevAnA upadeza vIraprabhue ApelA hatA tethI e ja AdaraNIya che. zvetAMbara saMpradAya kahe che ke sAdhuone vastra paheravAnA upadeza vIraprabhue ApelA hatA. tethI vIraprabhunA ze! upadeza hatA te viSayanA vicAra ane saMpra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ 56 jaina dharma ane ekatA dAyAnA sAhityanA AdhArathI ahiM karavAmAM Ave che. pahelAM zvetAMbara sAhityanA AdhArathI vicAra karIe. 1. zvetAMbara sAhitya Avazyaka niyuktimAM lakhyuM che ke sa va egadUseNa NimAyA jiNavarA bauvIsa. gAthA 237, acAvIse tI karA eka vasrasahita pratrajita thayA hatA. -- AnA upara bhAkAra zrI jinabhadra gaNie lakhyu che ke niruvamadhii saMhRNaNA caunANA'ti sayasatta saMpaNNA / acchiddapANipattA jiNA jiyaparIsahAM savve // 2581 // tamhA jahutta dese pAvati na vatthapattara hiyA vi / tajJAhaLa ti tetti tA taLAhaLa na ~ti ! 2082 // tahavi gahiegavatthA savattha titthovaesa tyati / aminikkhamati savve tammi cue'celayA hoti // 2586 // vize. bhA. artha--sarva jina bhagavAna vajraRSabhanArAca saMdhayadhArI hoya che. cAra jJAnavALA ane satvasaMpanna heAya che. temanA hastapuTa drirahita hAya che. ane tee parisahAne jItavAvALA hoya che. tethI vajrapAtra Adi upakaraNAthI rahita hAvA chatAM temane ukta deSA lAgatA nathI. temane mATe vastrapAtra saMyamanA sAdhana nathI tethI te tene grahaNu karatA nathI. tathApi savastra tIrthanA upadeza karavA mATe IMdre ApelA eka devadUSya laI ne dIkSA dhAraNa kare che. jyAre te vasu paDI jAya che tyAre sarva tI karo acela, vasrahita thaI jAya che. A uparathI spaSTa samajAya che ke cAvIzeya tIrthaMkarA vastrAdikanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cAthuM tyAga karIne dIkSita thayA hatA. paraMtu iMdre temane eka dRSya Apyu hatu.. ane te, savatra tInA upadeza karavA mATe bhagavAne thADA vakhata dhAraNa karyuM hatuM. eTale I ke vastra ApavAnuM ane bhagavAne te svIkAravAnuM prayAjana eTaluM ja hatu ke bhagavAnane temanA ziSyA nagna rahe te ISTa nahAtu athavA savasratA paNa grAhya hatI. chatAM paNu bhagavAna mahAvIranA dhama acelaka kahevAyA. uttarAdhyayana sUtramAM grevIzamA adhyayanamAM kezI gautama saMvAdamAM dezI svAmI gautamasvAmIne prazna karatAM kahe che ke-- Acelako ya je dhammo jo imo saMtarUtarA / desidA vaDhaDhamANeNa pAseNa a mahappaNA // ega ghambhe pavattANaM duvidhA liMgakappaNA | ubhaesi padidvANamaha saMsayamAgadA // a bhagavAna mahAvIre acelaka dharmanA upadeza karyo ane bhagavAna pArzvanAthe sa2ela dharmanA upadeza karyo tenuM zuM kAraNa ? OM zrI haribhadra AcArye paNa bhagavAna mahAvIranA dharmane acela * batAvyo che. temaNe - pathAzaka " mAM kahyuM che ke AcelakA dhammo purimassa ya pachimassa ya jiNassa / majhagANa jiNANa hoi sacelA acelA ya // 12 // a--prathama ane aMtima jinane dhama acelaka che ane vacamAMnA khAvIza tI karAtA dharma saMcela che temaja ayela paNa che. uparanA ullekhothI eTalu spaSTa thaI jAya mahAvIra pAte acelaka rahyA hatA ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat che ke bhagavAna temaNe acelaka www.umaragyanbhandar.com
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ektA dharma upadeza karyo hato. have A viSaya upara vizeSa prakAza pADavAne mATe e jovuM joIe ke acelaka dharmanA mukhya niyama kayA hatA. - alaka dharmane niyama sAdhuone mATe hama prakAranA sthita kalpa batAvyA che. kalpa vyavasthA athavA samyapha AcArane kahe che. e daza kapanuM pAlana sAdhue avazya karavAnuM hoya che. tethI tene sthita kalpa kahe che. te sthita ka5 A pramANe che-- " Acelakkudesiya sijjAyara rAyapi -kiikamme / vane zamaNe mAruM vizva -kalapasUtra. artha-(1) acalakSaNuM (2) uddiSTane tyAga, (3) vasatikartAnA piMDa Adine tyAga, (4) rAjapiMDane tyAga, (5) kRtikarma, (6) mahAvrata. (7) puruSanI ceSTatA, (8) pratikramaNa, (9) eka mAsa sudhI ja eka sthAna upara rahevuM ane (10) varSAkALamAM cAra mAsa sudhI eka sthAna para rahevuM. ahiM e vAta dhyAnamAM rAkhavA yogya che ke A kapamAM mahA vratane gaNuM levA chatAM alaka kalpane judo tathA sauthI prathama gaNelo che. ethI paNa mahAvIrane dharma acelaka hevAne samarthana maLe che. sAdhunA cha guNa hoya che.- bhavyALi rAga kA- mahAnizItha a, 3 arthAta prANAtipAta viramaNa, mRSAvAda viramaNa, adattAdAna viramaNa, maithuna viramaNa ane parigraha viramaNa e pAMca mahAvata tathA chaThTha rAtribhojana viramaNa. e cha mULa guNa pratyeka sAdhune dhAraNa karavAnuM Avazyaka che. te dhAraNa karavAthI temane sarva sukSma hiMsA, asatya, corI, mithuna ane parigrahathI virata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ makaraNa zizu - have AcArazAstrane maulika graMtha AcArAMgasUtra saMbaMdhamAM kahevAmAM Ave che ke jemAMnAM sUtre ja AgaLa jatAM matabhedanuM kAraNa mAM hatA. tenA cheDA ullekha upara daSTipAta karIe. AcArAMga sUtranA lekasAra nAmanA pAMcamA adhyayananA bIjA uddezAmAM cAritranuM varNana che, tenA sUtra bIjAmAM lakhyuM che ke- ___ A tI keyAvati lAgasi pariggahAvaMtI, se appa vA bahuM vA aNu vA thUla vA cittama ta aktimata' vA eesu cetra pariggahAva'tI, etadeva egesi mahAbhayaM bhavai logavitta ca Na uvehAe, ee saMge aviyANao? saLaMga sUtra 150 (hAla 149) ' arthalamAM jeTalA parigrahavALA che temane parigraha alpa hoya ke ghaNe haya, sUkSma hoya ke sthULa heya, saceta hoya ke aceta. hoya paraMtu te sarve parigrahavALA gRhasthomAM ja aMtabhUta hoya che. A parigraha te parigrahavALA mATe mahAbhayanuM kAraNa che. saMsAranI dazA jANIne tene cheDe, jeo A parigrahane jANatA nathI teone parigrahathI thavAvALo mahAbhaya nathI hoto. AmAM aNumAtra [ a5] paNa parigrahane mahAbhayanuM kAraNa batAvela che, tathA alpa, ghaNuM, sUkSma, sthaLa tathA sacetana acetana vizeSaNothI e paNa spaSTa thaI jAya che ke ahiM sUtrakAra dravya parigraha, upara jora daI rahela che kAraNake te mamatvanuM kAraNa hovAthI bhayakAraka che. che. AgaLa chaThThA adhyAyanA trIjA uddezAmAM pahelA sUtramAM kahyuM eya khu muNI AyANa sayA suyakkhAyadhamme vihRyakappe nijjho sahana je acele parighusie tarasaNa bhikkhussa ne| eva bhavai parijjuNNe mevatthe vattha bAissAmi, sutta jAissAni, sUI jAissAmi, saMghissAmi, sIvissAmita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA jakasissAmi, dukkasissAmi, parihissAmi, pAuNissAmi, aduvA tattha parikkamata bhujjo acela taNaphAsA phusati, egayare annayare virUvarUve phAse mahiyAsei acele lAghava AgamamANe / tave se abhisamannAgae bhavai, jaheyaM bhagavayA paveithaM tameva amisabhiccA, savao, savvaktAe saMmatameva smbhijaannijjaa| evaM te siM mahAvIrANaM cirarAya puvvAi vAsANi riyamANa, daviyANa pAsa ahiyaasiy|| .. saLaMga sUtra 102 (hAla 185) artha-e pramANe suAkhyAta dharmavALA tathA AcAranA paripAlaka je muni karmabaMdhanA kAraNe karmone choDIne, ala-vastrarahita rahe che te bhikSune--mArA vastra jIrNa thaI gayA che, vastra bhAgIza athavA vastra sAMdhavAne doro bhAgIza, saMya mAgIza, phATelA vastrane sAdhIza, je vastra nAnuM hoya te temAM bIjuM vastra joDIne meTuM karIza, meTuM haze te phADIne nAnuM karIza tyAre tene paherIza athavA oDhIza. athavA bhramaNa karatA te acela bhikSune tRNasparza thAya che, ThaMDI lAge che, garamI lAge che, DAMsa macchara DaMkha dIe che (karaDe che." -AvI AvI ciMtA te bhikSane satAvatI nathI. acelapaNumAM laghutA mAnIne te bhikSu parasparamAM aviruddha aneka prakAranA parisone sahe che. ema karavAthI te bhalA prakArathI tapane dhAraNa kare che. e rIte cirakALa sudhI saMyamanuM pAlana karavAvALA mahAvIra bhagavAne bhavya jIvane je tRNasparza Adi parisahe sahana karavAnuM batAvyuM che te pramANe sahana kare. sUtra 102 (hAla naM. 185) e pramANe acelatAmAM lAghava batAvIne AgaLa AThamA vimekSa adhyayananA cothA uddezAmAM te vastranuM vidhAna kastAM sUtra 1-2mAM lakhyuM che ke-- je bhikkhu ttihiM vatthehiM parikhusie, pAyacautthehiM tassa NaM no evaM bhavai pautya vatthaM jAissAmi, se ahesaNijjAI vatthAI jAijjA ahAparigahiyAI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cAlu sa batthaI dhArijjA, no ghAijjA nA dhAyaratAI vatthAI thArijjA, apali ovamANe gAma taresu bhonacelie, evaM khu vatyadhArissa sAmaggiyaNa kahapuNa evaM jANijjAuvAika te khalu mate gimhe paDivanne ahAparijunnAi vatthAi parihavijhjA. aduvA saMtaruttare aduvA Amacele aduvA egasADe aduvA acele. . -saLaMga sUtra 208-209 (hAla na. 211-212) a--je bhikSu traNa vastra ane cAthuM pAtra rAkhe che tene ema nathI thatuM ke ceAthuM vastra mAgIza. (jo tenI pAse vastra na hoya ane zItakALa AvI jAya te) teNe eSaNAne anusAra ja vastra mAgavuM joI e ane jevuM maLe tevuM ja rAkhavu joI e. teNe vastrane dhAvuM na jo e. dhAIne ra MgeluM vastra teNe rAkhavu na joIe. gAmAMtare jatAM vastrAne chupAvavAM na joI e. e pramANe e avamacelaka arthAt apa vastravALA sAdhu thAya che. A vastradhArI sAdhunI sAmagrI che. jyAre zItakALa vItI jAya ane grISma Rtu AvI jAya tyAre vastra jINu na thayAM hoya te tene kayAMya rAkhI dIe ( ane nagna vihAra kare. paNa zItakALa cAlI javA chatAM ThaMDI paDatI hAya tA) vasene peAtAnI pAse rAkhe, jarUra paDe tyAre ADhe, jarUra nahAya tyAre utArI nAkhe, athavA traNamAMthI e vastra rAkhI lIe athavA eka zATaka rAkhI lIe athavA agela thaI jAya--sUtra 208, 209, te pachI sUtra 216mAM e vastra rAkhavAvALA bhinnune mATe paNa evuM ja vidhAna karyuM che, ane lakhyuM che ke--je bhikSune ema mAlUma hoya ke huM azakta chu' ane gRhasthane dhera bhikSA mAgavA jaI na zakuM tyAre jo kAI tene bhAjana lAvI Ape te te teNe pAchu kADhavu joI e. AgalA sUtra naM. 215mAM evA rAgI sAdhune mATe bhakta parinAthI jIvana tyAgI devAnuM Avazyaka batAvyuM che paraMtu AcAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekA khaMDana karavAno niSedha karyo che. AgaLa AThamA adhyAyanA sAtamA uddezAnA pahelA sUtramAM lakhyuM che ke - je bhikSu acela-saMyama dhAraNa kare che tene je e vicAra Ave ke huM tRNasparzanI bAdhAne sahana karI zake, zItasparzanI bAdhA sahana karI zakuM, uSNu sparzane bAdhA sahana karI zakuM paraMtu lajajAnA pracchAdanane choDavAne asamartha chuM. to te kaTibaMdha-laMgoTa dhAraNa kare che.-sUTa 220 ( hAla naM. 223 ). * A pramANe AcAga mutramAM zIta parigraha sahana kasvAne asamartha sAdhune mATe phakta zItakALamAM vadhAremAM vadhAre traNa vara sudhInuM vidhAna karela che ane lajajAzIla sAdhune mATe phakta laMgATInI anujJA ApI che. bAkI te ala vihAra karavAnI AjJA ApI che. ane temAM lAghava batAvyuM che. - bIjA aMgasUmAM paNa prAyaH vizeSa avasthAmAM ja vastranuM vidhAna kareluM maLe che. bAkI to alatAnuM ja pratipAdana che. Amika sAhityanA viziSTa abhyAsI paMDita beyarase temanA jena sAhityamAM vikAra pustakamAM 51 me pAne kahyuM che ke aMgasUtrAmAM dIkSita thavAvALA munine mATe mAtra be upakaraNa-eka pAtra ne bIjuM jeharaNahaNuM karavAnI vAta Ave che. - eka vAta dhyAnamAM rAkhavA yogya che ke AcArAMga sUtramAM jinakapa ane sthavira kalpane saketa suddhAM paNa nathI. ane je mArI asAvadhAnatA na thaI hoya te bIjA prAcIna aMga sAhityamAM paNa enA bhedane kaI ullekha nathI. saMbhava che ke e bhedane ullekha niyukti kALathI thayela dekhAya che. paraMtu teya A AcArAMga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ saranI niryuktimAM ke Avazyaka niryuktimAM te nathI paNa kalpasUtranI niryuktimAM jarUra che. ane te pachInA sAhityamAM te pratyeka carcAmAM bhedono ullekha dekhAya che. TIkAkAromAM AcArya &lAMka, abhayadeva tathA malayagiri ullekha gya che. temanI TIkAomAM, muLa sUtramAM na hovA chatAM temaNe jinakalpa sthavira kalpanA bhedono ullekha karyo che. AyAma Adi sUAnI TIkkAmAM zIlAMaucAye pitAnI ene acelakatAne jinakapane AcAra ane sacelakatAne sthavirakalpane AcAra batAvyuM che. TIkAkArAnI to vRtti ja evI thaI gaI dekhAya che ke je kaMI kaThora-kaDaka AcAra che te sarva jinapIenA ane je kaMI sukhazILa AcAra te sthavirakapIone che. 2. suvidhAne durUpaga uttarakAlIna zvetAMbara sAhityanA avelekanathI mAluma paDe che ke zrI AcArAMga sUtramAM zIta-asahiSNa tathA lajajALu bhikSuone mATe je vastra tathA laMgeTInI suvidhA (chUTa) ApI hatI teNe ja bhagavAna mahAvIranA acelaka dharmane dhIre dhIre sacela banAvI dIdhuM. suvidhA-chUTa eka evI vastu che ke jene durUpayoga thavAnI adhika saMbhAvanA rahe che. samudAyamAM kaI evA viralA ja jovAmAM Ave che ke je ApelI chUTane lAbha levAnI ceSTA na kare. bAkI moTA bhAganA mANase te zene mATe kevI paristhitimAM chUTa apAI che tene vicAra nahi karatAM chUTane lAbha uThAvavAne ja utsuka rahe che. jyAre mumukSuonA manamAM evuM ThasAvavAmAM Ave ke kaThera ane kaTakA kIrNa mArgathI je sthAna para pahoMcI zakAya che te ja sthAna para Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 jaina dharma ane ekatA tyAre kace| vicArazILa bIjA sukhada mAthI paNa pahoMcI zakAya mANasa sukhada mArga choDIne duHkhada kAra mArge javAne svIkAra karaze ? kAraNake mArga sAdhyuM nathI paNu sAdhana che. chUTachATanuM duSTapariNAma kevuM AvyuM te saMbadhamAM munizrI kalyANavijayajI temanA zramaNa bhagavAna mahAvIra pustakanA 22 me pAne nIce pramANe lakhe che " A. rakSitanA svavAsa pachI dhIre dhIre sAdhuonA nivAsa vastIomAM thavA lAgyA ane tenI sAthe ja nagnatAnA aMta AvatA gayA. pahelAM vastImAM jatI vakhate ja kaTibaMdhanA upayAga thatA hatA te vastImAM vasavAthI niraMtara thavA lAgyA. dhIre dhIre kaTivastranA AkAra- prakAra paNa badalatA gayA. pahelAM mAtra zarIranuM guhya aMga DhAMkavAnA jaM vizeSa khyAla rakhAtA ane pachI saMpUrNa nagnatA DhAMkavAnI jarUrIAta samajANI. ane teTalA mATe vastranA AkAra-prakAra paNa badalavA paDayA. pariNAme tenuM nAma kiTabaMdha maTIne culapaTTa ( colapaTTa ) nAnuM vastra nAma paDayuM. " ', 3, acelakatAne jinakalpanuM nAma apAyuM A pramANe jyAre mahAvIranA acela dharmanA anuyAyIonA eka pakSa dhIre dhIre nagnatAne sAva cheDI beTho tyAre temanI sAme e prazna upasthita thayA ke zrI AcArAMga sUtramAM acelakatA pratipAdaka ullekhe che tenA ze! upAya karavA ? te ullekha emane ema rahe te temanA mAnuM pUrU samana thaI na zake. tethI te ullekhAnA je upAya karavAmAM AvyA te munizrI kalyANavijayajI mahArAja temanA zravaNu bhagavAna mahAvIra pustakanA 292 me pAne nIce pramANe varNave che-- "AcArAMga sUtranA acelakatA pratipAdaka ullekhAne jina Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cothuM kalpa pratipAdaka TharAvI dIdhA hatA ane te samayanA graMthakAra cAlakanI gaNanA sthavirakapIonA mULa upakaraNemAM karI cUkyA hatA, - 4. jinakalpa vicacheda gayAnI ghoSaNa AcArAMga satramAMnA acelatA pratipAdaka ullekhane jinakalpa pratipAdaka TharAvavAthI paNa eka samasyA UbhI thaI ke je koI ema pUchI bese ke Apa jinakalpa dhAraNa kema nathI karatA ? vira5 ja kema dhAraNa kare che ? te tenuM koI zAstrIya samAdhAna nahotuM. A samasyAne paNa zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNe bahu khUbIthI ukela Aryo. temaNe temanA vizeSAvazyaka bhASyamAM jabUsvAmInA makSa javA pachI jinakalpa viccheda gayAnI ghoSaNuM karI dIdhI ! A pramANe meTA meTA mRtadhAe paNa temanA pakSamAM vadhatA jatA zithilAcArane rokavA prayatna nahi karatAM tenuM samarthana karavAnA prayatna karyA vizeSAvazyaka bhASyanI ukta gAthA 2593 mI che ane te A pramANe che- maNa paramohi pulAe AhAraga khavaga vvasame kappe / saMjamatiya kevalisijmaNA ya jaMbummi pucchiNNA // artha-jaMbusvAmInA nirvANa pachI daza vAnAne lepa thaye chemana 5ryava jJAna, 2. paramAvadhi jJAna, 3. pulAlabdhi, 4. AhAraka zarIra, 5. kSapakazreNI, 6. upazamazreNI, 7. jinakalpa, 8. saMyamatrika, ha. kevaLajJAna, 10. siddhigamana. A ghoSaNa upara paM. becaradAsajIe lakhyuM che ke bhASyakArathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA jinabhahajIe A je jinavacana karyuM che ke jabunA samayathI dA vAta viccheda gaI. AvA prakAranA ullekha te e ja karI zake ke je bhUsvAmInI pachI thayA hoya to huM vicAraka pAThakane pUruM chuM ke jaMbusvAmInI pachI evA keNu pacIsamA tIrthaMkara thayA ke jenA vacanarUpa A ullekha thaI zake (mAnI zakAya?) A eka ja Rhi paraMtu evA saMkhyAbaMdha ullekha amArA kuLaguruoe pavitra tIrthakaranA nAma upara caDAvI dIdhA che2. rA. vi. pRSTha 74. ' vizeSAvazyaka bhASyamAM ja sauthI paheluM vasa mATenuM joradAra samarthana jevAmAM Ave che 5 upadhinI saMkhyAmAM vRddhi AnuM pariNAma e AvyuM ke upadhionI saMkhyAmAM vRddhi thatI thaII. je kramathI vRddhi thaI te munizrI kalyANavijayajI mahArAja A pramANe varNave che- pahelAM dareka vyakita dITha eka pAtra rAkhavAmAM AvatuM paraMtu ArakSitasUrie varSAkALamAM eka mAtraka nAmanuM bIjuM pAtra rAkhavAnI je AjJA dIdhI hatI tenA pariNAme AgaLa jatAM mAtraka mAtra avasya dhAraNIya upakaraNa thaI gayuM e ja rIte jhoLImAM bhikSA lAvavAno rivAja paNa lagabhaga e ja samaye cAlu thayo ane te kAraNathI pAtranimittaka upakaraNanI vRddhi thaI. pariNAme sthavirenA kula 14 cauda upakaraNenI vRddhi thaI te A pramANe-1), pAtra, (2) pAtrabaMdha, (3) pAtrasthApana, (4) pAtrapramArjanikA, (5) paTala, (6) rajANu, (7) gucchaka, (8-9) be cAdara, (10) UnanuM vastra ( kAMbaLI), (11) rajoharaNa, (12) mukhavAstrikA, (13) mAtraka ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa Ayu (14) celapaTa. A upadhi auSika eTale sAmAnya mAnavAmAM A ane AgaLa jatAM temAM je kaMI upakaraNa vadhatA gayA tene " aupagrahika " kahevAmAM AvyA. aupagrahika upadhimAM sastAraka, uttarapa daMDAsana ane IMDa e Asa ullekhanIya che. A sana uparA AjanA sarvAM zvetAMbara jaina muni rAkhe che. " huM acelaka ane nagnatAnA arthamAM parivartana ApaNe upara joI gayA ke bhagavAna mahAvIrano dharma ayela che. temanA sAdhu ni tha kahevAtA hatA ane kahevAya che ane te apagriha mahAvratadhAraka hAya che. e sivAya temane mATe zIta, uSNa ane nagnatA jevA parisaMhA sahana karavAnA ullekha zAstramAM che. acelakatva pratiSThAraka dhAroga sUtranA vAkayone jinapa pratipAdaka banAvI daI ne ane jinakalpa viccheda javAnI dhoSaNA karIne pazu. pracalita sthavira mAtu pUrepUruM samarthana karavAnuM zakaya nahatuM. athavA ema kahevu joI e ke graMthakArAne temanA AcArAne paNa thaI gayA hatA ane temanI manovRtta paNa e ja saMcAmAM DhaLelI hatI. tethI acela tathA nAganya jevA spaSTa zabdanI vyAkhyAmAM paNa teone parivartana karatA ApaNe joI zakIe chIe. eTaluM ja nahi paNu parigrahaviramaNamAM paNa abhyaMtara parigraha mamatvanA tyAga upara jora dIe che. ahI ame evA thAMDAka sthaLeAnA nirdeza karIe chIe. tattvArtha sUtranA zvetAMbara saMmata pAThamAM paNu nAmanya parisahanA ullekha che. tenA artha karatAM sUtra 99nI vyAkhyAmAM siddhasenagaNui kahe che ke nAganya parigrahanA evA Azaya nathI ke koI upakaraNa ja na rAkhavu', jemake digambara sAdhu hoya che. paraMtu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jana dharma ane ekatA pravacanamAM kahelA vidhAna anusAra nagna levA joIe. vacamAM ziSya prazna kare che ke-daza prakAranA kapamAM Acelaka kalpa paNuM Avazyaka che. tene uttara ApatAM gaNijI kahe che ke- tamAruM kahevuM ThIka che. paraMtu e Avelakya je prakAranuM kahevuM che te prakAranuM ja karavuM joIe. tIrthakara kapa-janakalpa te juduM ja che. tIrthakara janmathI traNa jJAnanA dhAraka hoya che, ane cAritra dhAraNa karavAnI sAthe thAra jJAnanA dhAraka bane che. eTalA mATe temanuM pANipAtra bhejI thavuM ane eka devaduSya dhAraNa karavuM te yukta che. paraMtu sAdhu to temanA upaderAnuM pAlana kare che, chaNa, khaMDita ane AkhA zarIrane DhAMkavAmAM asamartha evuM vastra oDhe che. evuM vastra rAkhIne paNa acelaka ja che. jema nadI utaratI vakhate mAthe lapeTela kapaDAvALe manuSya savastra hovA chatAM nagna kahevAya che tevI ja rIte guha pradezane DhAMkavAne mATe cAlapaTa dhAraNa karavAvALA sAdhu paNa gaNijIe te jinakalpane phakta jinenI vastu ja TharAvI dIdhI ! eTale temanA anuyAyI te kalpane dhAraNa karI na zake ! samajAya che ke gaNijInA vakhatamAM phakta calapeTa ja pracalita hato. have pUrepUrA savastra rahevAno rivAja thaI gayo che tyAre paNa TIkAkArane savastra sAdhuonA acelakatvanA samarthanamAM e ja javAba detA jaNAya che. dazavaikAlikamAM eka sUtra A prakAranuM Ave che- nagiNasya vA vi muNDassa doharomana haMsi / mehuNa upasaMtassa ki vibhUsAI kAri# // 64 // AmAM batAvyuM che ke nAgA, muMDA mAthAvALA, lAMbA nakha ane vALavALA tathA maithunathI virata sAdhune AbhUSaNanuM zuM prayojana che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cAthuM ema naLiLa padane artha carthIkAre to nagna ja karyo che paraMtu zrI haribhadrasUrie* nagnanA upacAra nagna tathA niru5carita nagna evA be bheda karIne kacelavAna sAdhune upasti nagna kahyA che ane jinakapIne nirupacarita nagna kahyA che. ahiMA eTaluM spaSTa karI daIe chIe ke dazavaikAlika sUtramAM paNa jinakalpa athavA sthavirakalpane nirdeza nathI. zvetAMbara saMpradAyamAM jyAMsudhI alpalanI paddhati pracalita rahI tyAMsudhI TIkAkArene ApaNe acelane artha alpacela karatA joI zakIe chIe. jemake nAhya verA vasamasta - nya tyaAcArAMga TIkA, zIvAMkAcArya, sUtra 182 paraMtu jyAre sAdhu vadhAre vastra rAkhavA lAgyA tyAre acelane alpacela artha saMgata rahe nahi tethI tyAre acelane artha kamamUlyavALuM vastra e karyo. jemake - acela celAbhAvA jinakalpikAdInAm , anyeSAM tu bhinnam alpamUlya cembhamA uttarAdhyayana TIkA, nemicaMdra, pRSTha 17. paraMtu ema karavAthI. bIjA zabdonA arthamAM gaDabaDa thaI tenuM eka udAharaNa A pramANe che - A lekhanI zarUAtamAM kezI gautama saMvAdanI uttarAdhyayana sUtramAMnI eka gAthA uddhata karI che. temAM bhagavAna mahAvIranA dharmane alaka ane bha. pArzvanAthanA dharmane saMtattara batAvyuM che. * ' namasya vApi' kucelavato'pyupa vAranagnasya nirupacaritanagnasya vA jinakalpikasyeti sAmAnyameta sUtram / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ 99 jaina dharma ane ekatA alakano artha alpamUlyavALA vastra karanAra TIkAkArazrI temacaMdra AcArya saMtarArane artha A karyo che nara eTale vaddhamAnasvAmInA sAdhuonI apekSAe pramANa tathA varNamAM viziSTa tathA vAra eTale mahAmUlyavAna hovAnA kAraNe pradhAna evA vastra jemAM dhAraNa karAya che. enI matalaba e thaI ke pArzvanAthanA sAdhu mahAmUlyavALA ane citravicitra kapaDA paheratA ane bhagavAna mahAvIranA sAdhu alpamUlyavALA paheratA hatA. AcArAMga sUtranA vikSa adhyayanamAM paNa vastranA prakaraNamAM tattara pada Ave che. jemake-gaDha juga purva gAnniA havAle kahyuM hema te gimhe paDivanne ahAparijumnAI vatthAI pazdrivijjA aduvA saMtaruttare aluvA moma, mahuvA pAsA aTuvA ave (satra 29. hAla 212). ene artha zIlAMkAcA sAMtara che uttara-oDhavAnuM jenuM e karyo che. eTale ke vastranI AvazyaktA hoya tyAre evI lIe ane pachI utArIne pAse rAkhI lIo, * alakanA vAstavika artha vastrAbhAvanI sAthe A arthanI saMgati ThIka besI jAya che. eTale ke mahAvIra svAmIne dharma acelaka hatA, temanA sAdhu sadA nagna rahetA hatA ane bhagavAna pArzvanAtha dharma sAntA hatA, temanA sAdhu AvazyakatA paDaye vastra oDhI letA hatA. sAMtattarane A artha ja saMgata pratIta thAya che, jema acelamAM "cela" zabda vastranA arthamAM che ane "a" teo niSedhaka che tevI rIte sAMtattaramAM uttara pada vastravizeSa arthamAM che ane sAMtara tenI avadhi batAve che. uttara ane pradhAna karavAthI mahAmUlyavAnanI eka vicitra kalpanA karavI paDe che. A lekhanI zarUAtamAM paMcAzakanI eka gAthA udhRta karI che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa thayuM chI temAM bhagavAna AdinAtha ane bhagavAna mahAvIranA dharmane acelaka ane vacamAMnA bAvIza tIrtha karenA dharmane sacela-acela batAvyuM che. samajavAnI vAta e che ke je mahAvIranA dharmamAM paNa sAdhune vasa paheravAnI AvazyaktA hatI te temanA dharmane paNa sacela acela batAvavA joItA hatA, mahAvIranA dharmane acela phakata ja kema batAvyo ? paraMtu jyAre acelane artha alpacela athavA alpamUlyuela e karI dIdho ane sacelane artha karI dIdhuM mahAmUlyavAna raMgaberaMgI vastra ! tyAre AdinAtha ane mahAvIranA dharmane acelaka ane vacamAMnA tIrthakaranA dharmane sala-ala kahevAmAM bhaya kyAM rahyo ? - paristhiti vaza thaIne alane je artha karyo te AcArAMga sUtranA sUtra naM. 209 thI bAdhita thaI gaye. temAM TIkAkAra zrI zIlAMkAcAryanA anusAre paNa be vacadhArI sAdhune "avamala' eTale alpacela kahyA che. eka vasadhArIne ekazATaka kahyA che ane . * : vastrahInane acela kahyA che. bIjI eka Apatti paNa che. je acelane artha alpacela ke alpa mUlyacela dhAraNa karatA ho to acela athavA nagna parisahu thaI nathI zakto. kAraNa ke alpa ke a85mUlya vastra dhAraNa karavA e sAdhune mATe parisaha nathI. alpa vastra dhAraNa karavAthI zIta tumAM ThaMDIne trAsa paDI zake temaja DAMsa maccharathI bacavAnuM kaThina thaI zake. paraMtu tene mATe te zIta parisaha ane "samasaka parisaha jua gaNavelA ja che. eTale nagna parisaha to tyAre ja caritArtha thAya ke jyAre manuSya taddana nagna heya, tenI kAmendriya nirAvaraNa heya. * * Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ ge jaina dhama ane ekatA duzavakAlika sUtranA ThThA adhyayanamAM lakhyuM che ke Buttons jaM vivatya va pAya vA kaMbala pAyapu chaNaM / vi saM jamalajjaho dharati pariharati a // 19 // G tenA artha karatAM zrI haribhadrasUrijIe lakhyu che ke pAtra vagere saMyama mATe che ane vajra lajjA mATe che. vajra vinA zrI AdinI upasthitimAM viziSTa zrutAbhyAsathI rahita sAdhu nirlajja thaI zake che. je AthI spaSTa thAya che ke sAcI nagnatA mahAparisaharUpa che, ane temAMthI bacavAne mATe vastra dhAraNa karavAmAM Ave che. eTale savastra che temane nagna parisaha satAvI zakto nathI. tathA jo mahAmUlya raMgaberaMgI vastra dhAraNa karavAvALAne paNa nigraMtha kahI zakAya tA pachI 'sagraMtha' kAne kahevA ? A lekhanI zarUAtamAM AyArAMga sUtramAMthI eka sUtra ( hAla naM. 149) uSkRta kareluM che. temAM aNumAtra parigrahavALA vratIne gRhastha ja kahelA che. e sUtranI vyAkhyAmAM AthAya zIlAke zakA uThAvI tenuM samAdhAna karyuM che te jANavA jevuM che tethI ahi ApyuM cheH-- malpenApi parigraheNa parigrahavattvamataH pANipura bhAjineA digaMbarA: sarajaskavATikAdayo'parigrahAH syuH teSAM tadabhAvAt / naitadasti tadabhAvAdityasiddho hetuH / tathAhi sarajaskAnAmasthyAdiparigrahAt vATikAnAmapi picchikAdi pariprahAd antatazva zarIrAhArAdiparigrahasadbhAvAt / dharmopaSTambhakatvAdadoSa iti cet tadaitaratrApi samAnaM kiM digaMbara grahagraheNagrava iti. . zakA--jo thAya paNa parigrahathI kAI parigrahI kahevAtu hAya te tadUvyatirekeNa aMganAdau sacamA` pAtrA... . lamjArthaM vatra viziSTa zrutapariNatyAdirahitasya nirlajjatApapatteH / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat * www.umaragyanbhandar.com
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa caNuM hAthamAM AhAra karavAvALA digaMbara sarajaka veTika vagere paNa aparigrahI kahevAze kAraNake temane aNumAtra parigraha nathI hato. samAdhAna--e ThIka nathI. temane aNumAtra paNa parigraha hato nathI evuM kathana asiha che, kAraNa ke sarajaska kapAla vagere rAkhe che ane voTika paNa pIDI vagere rAkhe che. eTaluM ja nahi paNuM zarIra, AhAra vagere parigraha te temane rahe che ja. zaMkA-e to dharmasevanamAM sahAyaka che tethI temAM deSa nathI. samAdhAna vastrapAtrAdika paNa dharmasevanamAM sahAyaka che. digaMbaratvanA AgrahathI zuM lAbha che? AnI matalaba e thaI ke jIvatAM parigrahathI chUTAtuM nathI te tenA tyAgane daMbha karavAthI zuM lAbha che ? vastrapAtranuM samarthana karavAvALA sarva AcAryoe A yukti ja batAvI che. AcArya zIlAMkanA 4i vikarALa zabdo pokArI pikArIne acelakatvanI vyarthatA batAve che ane tene mahAvIrano dharma mAnavAmAM Ave che! 7. varu saMyamanuM sAdhana che? zIta tathA lajajAnI bAdhAne sahana karavAmAM asamartha sAdhuone mATe auSadhanI jema sevanIya vastrane sarva sAdhuoe apanAvI lIdhA. ane jyAre temane mATe vastra vinA saMyama dhAraNa karavAnuM azakya banI gayuM tyAre kahevA mAMDayuM ke pAtra ane rajoharaNanI mAphaka vastra paNa saMyamanuM sAdhana che. - A to enA jevI vAta thaI ke koI vaive atisAranA rogamAM aphINa sevananI salAha ApI paNa te manuSya to aphINane badhANa ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra thaI gayA ! teNe aphINune jIvananI jarUrIAta mAnI lIdhI. evI ja dazA vastranI thai che. vastra lajjAne mATe hatuM tA uttarakAlIna TIkAkArAe a ja sayama karavAnA karI dIdhe ! chaggAracana: tA.-zrIuttarAdhyayana TIkA dhRSTa 15. e rIte lA mATenA varSane saMyamanu sAdhana anAvI dIdhuM ! vaane lajjAne badale sayamanuM sAdhana banAvI dIdhuM ! jaina dharma ane ekatA - paraMtu rajoharaNa pratilekhananuM sAdhana hAvAthI tathA pAtra zauca hmAdi yiAone mATe prAsuka jaLa rAkhavAnuM sAdhana hovAthI te saMyamanA sAdhana che tevuM vastra saMyamanuM sAdhana nathI paNa asayamanu ja sAdhana che. kAraNake piDaniyuktimAM vasradhavananI vidhi batAvanAM kahyuM che ke varSARtunA prAraMbha thatA pahelAM ja vastrane dhAI levuM joIe. varSARtumAM dhAvAthI aneka doSonI saMbhAvanA che. jo varSARtu pahelAM vajra dhAyuM na hAya teA melA vastrane pANInA sparza thavAthI mela bhInI thAya ane tethI panaka nAmanI vanaspativizeSa pracuratAthI utpanna thaze ane tema thavAthI prANInA dhAta thaze. vaLI AgaLa lakhyuM che kesAdhugmAnI pAse e vasra kAzAnA ( sutarAu ?) hoya che ane eka kakhala hoya che. ADhatI vakhate kaiAzAnuM eka vastra a Mdara zarIrane aDIne rahe tema ADhAya che. vastrane traNu divasa sudhI sauthI upara AvuM joI e. ema karavAthI te vastramAM jo jU hAya tA te bhUkhathI pIDAI te athavA 'DIthI pIDAne te bahAranA vastrane cheDIne aMdaranA vastramAM cAlI Ave che athavA zarIrane cITakI rahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat vastra dhAyA pachI tene suvavAnI vidhi batAvatAM lakhyu che ke e rIte zodhana- karavA chatAM vastramAM kAI ja rahI jAya che. dheAtI ( www.umaragyanbhandar.com
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cAlyu 75. vakhate masaLavA chatAM je I buM jIvatI rahe to sUryanA tApamAM marI jAya che. tethI tenI rakSAne mATe vone chAMyAmAM sukavavA jaIe. chAMyAmAM ke taDakAmAM vastrane pahoLuM karI sukaveluM hoya tene niraMtara, jotAM rahevuM joIe ke jethI koI corIne laI zake nahi. pUrvokta, vidhithI prayatnapUrvaka dhevA chatAM vAyukAya Adika jIvonI virAdhanA thAya che temaja jUnA ghAtarUpa asaMyama paNa thAya che. tenI zuddhine mATe prAyazcitta karAya che. . A uparathI spaSTa thAya che ke vastra asaMyamanuM kAraNa che. tene dhovAmAM trasa jIvene ghAta thAya che temaja cArane bhaya rahe che ane te parigrahanI mukhya nizAnI che. eTale ahiMsA mahAvrata tathA parigraha mahAvratanA ghAtaka hevAthI vastrane saMyama athavA jIva rakSAnuM sAdhana kahI zakAya nahi. vastranI chUTa rahevAthI kaSTa sahana nahi karI zakanAra sukhazILa. vyakti paNa sAdhu thaI zake che. e rIte vastrane saMyamanuM sAdhana karI zakAya che. paraMtu tenuM paNa duSpariNAma AvyuM che te pratyakSa che. uttarakAlIna graMthakAra tathA TIkAkAre vagara prasaMge paNa vastra pAtra. Adine ullekha tathA samarthana karatA najare paDe che temaja nigraMtha dharmanA pravartaka parama vItarAgI jinonI mUrtione paNa vastrAlaMkAranuM samarthana karatA najare paDe che e kevI AzcaryanI vAta che? vaLI ethI vadhAre Azcarya e vAtanuM che ke bhagavAna mahAvIrane devadUSya apAvIne. thoDA samaya pachI temane nagna vicaratA jaina zAstromAM batAvela che chatAM Aje e ja zAstronuM mAnavAvALA e ja bhagavAna mahAvIranI nagna pratimAnA darzana nathI karI zakatA. jemanA dharmamAM nagnatA Adarza gaNAtI te Aje nagnatAthI jeTalA gabharAya che teTalI sacaMtAnA upAsaka paNa tenAthI nathI gabharAtA! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ jana dhama ane ekatA kalpasUtranI TIkAmAM zrI vinayavijayajI upAdhyAye lakhyuM che ke jyAre brAhmaNe bhagavAna pAse yAcanA karI hatI tyAre bhagavAne tene devadUSane aradhe bhAga daI dIdhA hatA. udAra dAnI bhagavAne niSNajana paNa vastrane ardho bhAga dAna dIdhe te vAta bhigavAnanI ziSyasaMtatinI vastrapAtronI mamatAne sucita kare che. A kathana Aje satya pratIta thaI rahyuM che. vaLI zvetAMbara sAhityamAM bhagavAna mahAvIranA samayanA manuSyone vikajaDa batAvyA che. jyAre kezIsvAmIe gautamasvAmIne prazna karyo ke bhagavAna mahAvIra ane pArzvanAthane dharma eka ja che te bhagavAna mahAvIre temanA dharmane kayA kAraNathI acelaka rAkhyo ane pArzvanAthane sAtattara? tyAre gautamasvAma uttara Ape che kebhagavAna pArzvanAthanA samayamAM manuSya saraLa ane buddhimAna hatAM. 'bhagavAnane Azaya barAbara samajatA hatA. arthano anartha nahetA karatA, paraMtu bhagavAna mahAvIranA samayamAM manuSya maMdabuddhivALA ane kuTila che. tethI bhagavAne spaSTarUpathI dharmane alaka rAkhyo. paMcAzakamAM bhagavAnanA dharmane duranupAlanIya batAvyo che. tene artha karatAM TIkAkArazrI abhayadevasUri kahe che ke caramALAmattimjin sAdhUnAM duranupAlA duHkhAnupAlanIyaH sa eva duranupAlakaH / teSAM banahana sena tene dhyAnena desArtha sevAraMmavAta eTale aMtima jina bhagavAnanA sAdhu vakrajaDa hoya che. game te bahAnAthI heya padArthonuM sevana kare che. - vajaDane A artha Aje akSarazaH ghaTita thate dekhAya che. ema na hoya te acelaka dharmane AjanA jevI viDaMbanA thaI na hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cothuM paMDita becaradAsajI A viDaMbanAnuM citraNa temanA jena sAhityamAM vikAra nAmanA pustakamAM 39-4mA pAne A pramANe kare che- mUrtipUjaka saMpradAya kaMdarAvALI mUrtine ja pasaMda kare che, ene ja mekSanuM kAraNa mAne che. jotarAga-sanyAsI-phakIranI pratimAne, eka bALaka upara jema ghareNuM lAde tema zaNagArI tenI zobhAmAM vadhAre the samaje che. ane vaddhamAna vA itara jinanI mUrtine videzI zeSAka (jAkITa, kelara, ghaDIALa vagere) paherAvI tenuM ramakaDAM jeTaluM saurya paNa naSTa karI nAkhI ulaTabharyA janmane hA lIdhe jAya che. A samAjanA kuLaguruoe pitAne pasaMda paDelA vastrapAtravAdanA samarthana mATe pUrvanA mahApuruSone paNa civaradhArI banAvyA che. ane vardhamAna mahAzramaNanI namratA na dekhAya tevo paNa prayatna karyo che. vaLI e viSayanA aneka graMtha lakhI vastrapAtravAdane ja sajajaDa karavAne teo mathI rahyA che. teone mATe ApavAdika manAe vastrApAtravAdane mArga vartamAnamAM autsargika mArga jevo thaI gayo che. "teo tyAM sudhInuM paNa mAMDe che ke game tevA agamya jaMgalamAM, game tevI bhISaNa guhAmAM ke game te parvatanA dama zikhara upara bhAvanA bhAvatAM kevaLajJAna pAmelA puruSa vA strIne jainI dIkSA mATe zAsanadeva (1) vastra paherAve che !!! ane vastra vinAnA kevaLIne amahAvatI tathA acAritrI kahetAM paNa acakAtA nathI. teonA manamAM koI navaccuM rahe te gamatuM nathI. jANe varapAtra vinA koIne Are ja na hoya !!kaI jhADAnA daradIne vaidya aphINa khAvAnuM cIMdhyuM hoya ane pachI te daradI jema niraMtarane mATe aphINiya-aphINano kharIdAela ane aphINane gulAma-banI jAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jina dharma ane eka che tema e pakSane sAdhuo hAra vastra ane pAtranA ApavAdiya vidhAnane paNa e ja rIte vaLagI rahI tenA gulAma banI gaelA jevAmAM Ave che." A pramANe zvetAMbara sAhityanA adhyayanathI evA niSkarSa para pahoMcIe chIe ke 1. bhagavAna mahAvIrane dharma acelaka hatuM. temanA sAdhu nagna digaMbara rahetA hatA. paraMtu je sAdhu je zIta parisaha sahana karavAne azakta asamartha hatAM temane mATe zIta kALamAM ekathI traNa vastra sudhI rAkhavAnI anujJA hatI. ane je sAdhu lajajAne jItavAne asamartha hoya to tene kaTibaMdhamplageTInI anujJA hatI. 2. dhIre dhIre samaye palaTA lIdhA. ane mahAvIranA acelakamAmane e samayamAM sthAe be ka5mAM vibhAjita karIne nagnatAne jinakapIone AcAra TharAvI dIdhuM. vaLI evI paNa cheSaNuM karI dIdhI chejaMbuvAmInA nirvANu bAda jinakalpa vicacheda gayo che. 3. dhIre dhIre upadhionI saMkhyAmAM vRddhi thatI gaI ane alane artha alpacela ke apamUlyala e karI dIdhuM. e rIte bhagavAna mahAvIranA alaka dhamane nirvastramAMthI savastra banAvI dIdhuM. . 2. digabara sAhityanA AdhAre giMbara saMpradAyanA sAhityamAM sAdhune mATe vastrane sarvadhA niSedha che. bhiMbara matAnusAra agIAramI pratimAnA dhAraka utkRSTha zrAvaka khaMDacela-vastra dhAraNa kare che ane te jyAre muni bane che tyAre te vastrane paNa choDIne alaka thaI jAya che. juo nakaraM zrAvakAcAra. gAthA 147 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cAlu zvetAMbara sAhitya anusAra jene aiATaka muni hevAmAM Ave che te Tvigabara sAhitya anusAra utkRSTa Avaka che. e utkRSTa Avaka para baDIne suni samudAyamAM rahe che, liMkSA bena e che ane tapazcaryA kare che. Dang vimbara zAhityamAM sAdhunA aThAvIsa mULa zu alakhyA che---- 5 mahAvrata, 5 samiti 1 iMdriyane jya, 1 leca, huM Avazyaka, 1 acela, 1 asnAna, 1 bhUmizayana, 1 daMtadhAvana, 1 ubhA ubhA bhAjana, 1 ekavAra bheAjana. eTale digaMbara muni nagna hoya che ane pratilekhanane mATe merapIchI tathA zauca Arti mATe Avazyaka prAsukajaLa sadA sAthe rAkhavA mATe eka kamaMDaLa pAtAnI pAse rAkhe che. bhojananA samaye zrAvakAnA ghara pAsethI nIkaLe che, dharanA kharajI pAsethI jo kA zrAvaka navadhA bhaktithI temane Amatra tA 46 doSa TALIne tenA ghera UbhA UbhA pAtAnA pANipAtramAM ( hastasa pUTamAM) bhAjana kare che. zvetAMbara sAhityamAM sAdhune mATe je daza kalpa A zyaka matAvyA che ane jemAM acelakatA prathama kalpa che eja daza kalpa. digambara sAhityamAM paNa che. kruka mAtra eTalo ja ke digaMbara sAhityamAM acelakatAnA eka ja artha maLe che--vastranA abhAva. khIne kAI atha temAM nathI. sabhava che ke e ja kAraNathI temAM uttakAlIna eka e graMtha sivAya bIjA koI graMthamAM jinakalpa nA 4 sthavira kalpanA kAI nirdeza nathI. kAraNa ekapAnA eka mAtra uddeza e ja pratIta thAya che ke kaThina AcAra nipane sAMpI' dIza ane zithilAcAra sthavira pamAM. paraMtu tenI evI matalakha nathI ke digaMbara para pasanA sAdhunA sAcAmAM kAI zithilatA nathI AvI, digaMbara sAdhu paNa vana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA (jaMgala) choDIne nagarImAM vasavA lAgyA che. temAM kaI maThAdhIza paNa thavA lAgyA..maThAdhIzanuM vikasita svarUpa te bhaTTAraka.. pahelAM bhaTAraka paNa nana ja rahetA hatA. pAchaLathI vastra paheravAnI temanI pravRtti thaI gaI. paraMtu vastra paheravAthI temanuM munipada rahyuM nahi. te pachI paMDitathI diMgabara graMthomAM jyAM sAdhune vastranI chUTa ApI che tenA khulAsA ApI te phakta apavAdarUpa che ema batAve che. eka dAkhale digaMbarAcArya zrI aparAjitasUrinA lakhANane che. digaMbarAcArya zrI aparAjitarie salaliMgane apavAda liMga kahela che. zrI aparAjitasUri yApanIya saMdhanA anuyAthI hatA. e saMdha tAMbara saMmata Agane mAnato hato. paraMtu temanA sAdhu nagnadigaMbara rahetA hatAM. teo nagnatAne ja mahAvIne dharma mAnatA hatA. paraMtu apavAdarUpa sAdhune mATe vastra-pAtranuM vidhAna karatA hatA. temaNe Acelakya Adi dasa kalpanuM vidhAna karavAvALI gAthAnuM vyAkhyAna karatI vakhate AcArAMga Adi sUtra graMthamAMnA ullekhanA AdhAra para svIkAra karyo che ke je bhikSunA zarIravayava sadoSa hoya ane parisaha sahana karavAmAM asamartha hoya te vastra grahaNa kare. paraMtu temaNe acelatAne tyaki liMba batAvatAM lakhyuM che ke sarva jine acela thayA hatA ane acela thaze. jema meru Adi upara rahelI zAzvata pratimAo tathA tIrthakaranA mArganA anuyAyI gaNadhara acela hoya che temaja temanA ziSyo paNa acela hoya che. e rIte acelatA siddha thAya che. jenuM zarIra vastrathI veSThita che te jina bhagavAna sadaNa nathI. je nagna tathA kAyotsargamAM sthita che te jinasvarUpatAne dhAraNa kare . che. je sacela che te parisaha sahana karavAne samartha hoya te paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cothuM parisaha sahana karatA nathI. e guNe jaIne acelatA jina bhagavAne kahelI che. jeo vastra paherIne paNa pitAne nigraMtha kahe che tene mATe zuM bIjA pAkhaMDI sAdhu nircathI nathI ? ame ja nigraMtha chIe, te nathI, e kevaLa kathanamAtra che. kaI madhyastha ene mAnI zake nahi. vastramAM deSa che. acelakatAmAM aparimita guNa che tethI acelakatAne Avasyaka AcAra rahyo che." e pramANe aparAjitasUrie acelakatAnuM samarthana karyuM che. vaLI AgaLa jatAM temaNe lakhyuM che ke--" bhAvanAmAM ema kahyuM che ke bhagavAna mahAvIra eka varSa sudhI vastradhArI rahyA te pachI acalakanagna thaI gayA, te temAM aneka vivAda che. keIema kahe che kejeNe bhagavAna mahAvIranI kAMdha upara vastra nAkhyuM hatuM teNe te ja divase te vastra laI lIdhuM. bIjA kahe che ke cha mahinAmAM e vastra kAMTA vagerethI chinnabhinna thaI gayuM. vaLI koI kahe che ke eka varSa pachI khaMDelaka brAhmaNe te vastra laI lIdhuM. keI kahe che ke havAthI UDI gayuM ane mahAvIre tenI upekSA karI. vaLI koI kahe che ke pahelAM jeNe rAkhyuM hatuM teNe ja pharIthI bhagavAnanI kAMdha upara nAkhI dIdhuM. ema aneka mata hevAthI temAM keI tattva dekhAtuM nathI. je bhagavAne sacetaliMgane pragaTa karavA mATe vastra grahaNa karyuM hatuM te temane te vastrane vinAza i kema thaye? sadA te vastra dhAraNa karavuM ja joItuM hatuM......tathA je vastra-prajJApanA temane ISTa hatI to prathama ane aMtima jinane dharma acelaka che e vacana mithyA kare che. tathA navasthAnamAM je ema kahyuM che ke-jema huM acelI chuM tema aMtima tIrthaMkara paNa acela haze temAM paNa virodha Ave che. vaLI je bIjA tIrtha kare savastra hatA te vIra bhagavAnanI mAphaka temanA vastratyAgano Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ektA kALa kema nathI kahyo ? eTale sarva jaina tIrthakarone dhama acelaka hato. paNa vizeSa avasthAmAM azakta sAdhu vastrapAtra grahaNa karI zaktA hatA. tattvArtha sUtranI sarvArthasiddhi nAmanI TIkAne eka aMza laIne je vidvAne vastrapAtranuM samarthana kare che te tavArtha sUtranA navamA adhyayanamAM sUtra 47mAM nigraMthanuM varNana che, temAM TIkAkAre kahyuM che kebhaavliNg pratItya pancApi nigraMthA liMga no bhavanti, dravyaliMga pratItya mAgyA: bhAvaliMganI apekSAe pAMceyanigraMtha liMgavALA che. paraMtu vyaliMganI apekSAe bhajanA che. A pramANe paMDitazrI kalAsacaMdrajIe temanA uparokta pustakamAM lakhyuM che. te uparAMta digaMbara graMthamAMnA ullekhe ke batAvuM chuM upareta tatvArthasUtramAM kayAMya paNa vasatyAma anivArya batAvela nathI. temAM paNa bakuza nirmathane to zarIra ane saMskArane anusaranArA kahelA che. vaLI upara paMDitajIe batAvyuM che tema dravyaliMga(veSa Adi bAhya svarUpa)ne pAMceya nirmamAM vikalpa (bhajanA) svIkArela che eTale ke dravyaliMga e pAMceya nigraMthamAM hoya paNa kharUM ane na paNa hoya. eTale TIkAkAe ahi e artha dhAraNa kare che ke kaI vAra muni vastra dhAraNa karI zake che. tattvArtha satranA dazamA adhyayananA chellA sUtramAM sihanA prakAranuM varNana che. temAM je prakAra liMgane che. tenI sarvArthasiddhi TAmAM sagraMtha temaja nirmadha ane ligethI ati kahela che. ahiMA paLamAM nathI to paNa vidvAno potAnA mata anusAra sagraMtha nirca thanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cothuM kAlpanika bheda pADIne pitAnA matane samarthana kare teTale ja artha svIkAre che athavA te ja artha kare che. digaMbara munizrI ratnAkara vaNano abhiprAyaH have mahAkavi digaMbara munizrI ratnAkara varNae temanA bharatezvara vaibhava" nAmanA pustakamAM lakhyuM che te uta karuM chuM. temaNe vastraparigraha saMbaMdhamAM 71 me pAne lakhyuM che ke - "zAstrane marma samajyA vinA kevaLa vastrane ja paricaya samajI teno tyAga karanAra kAMI muni nathI. paNa vastranA jevA ja gaNuM loka ane traNuM zarIra paNa parigraha che ema samajIne kevaLa AtmAmAM tRpta rahevAvALA ja kharA gI che. parigrahanI vacce besI rahevA chatAM paNa teo parigrahathI alaga che. zarIranI aMdara rahevA chatAM paNa teo zarIrathI judA che." vaLI 127 me pAne teozrI mUrtipUjA ekSasAdhaka nathI ? batAvatAM lakhe che ke "kAMsAmAM, pittaLamAM, sonAmAM, cAMdImAM ane pattharamAM (eTale tenI mUrtimAM) bhagavAnanI kalpanA karIne upAsanA karavI te vyavahAra bhakti che. bIjA zabdomAM tene kRtrima bhakti paNa kahI zakAya che. "bhagavAna pitAnA AtmAmAM che ema samajIne upAsanA karavI e utkRSTa dharma che. bhagavAnane bahAra (mUrtimAM) sthApIne upAsanA karaze to tethI puNasabaMdha thaze, tethI svargAdika sukhanI prApti thaze. je bhagavAnane potAnA AtmAmAM sthApIne upAsanA karaze te sarva karmone nAza thaI mokSasukhanI prApti thaze." vaLI teozrI jinendra maMdira mATe lakhe che ke Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA A zarIra ja jinendra maMdira che. mana ja siMhAsana che. nirmaLa AtmA jinendra bhagavAna che. bahAranA anya vikalpone choDIne aAMkha mIMcIne e prakAre joIe to sAcesAca jinadeva ApaNI pitAnI ja aMdara darzana dIe che." 5. munizrI kalyANavijyajIne abhiprAya. have paM. zrI kalyANavijyajI gaNie temanA zramaNa bhagavAna mahAvIra nAmanA pustakamAM 298 thI 301 pAnAmAM lakhyuM che te ahiM uSata karuM chuM-- sAdhue karavAnA vinayanuM varNana karatAM digaMbara AcAryazrI zivArya kahe che ke-Asana ApavuM, upakaraNa ApavA, ucita zarIrane sparza karavo (vizrAma mATe pagacaMpI karavI vagere), samAcita kArya karavA, bhojana lAvavuM, saMthAre kara, upakaraNanI pratilekhanA karavI yAdi rIte zarIrathI sAdhuvargane je upakAra karavAmAM Ave tene kAyika vinaya kahe che. bhagavatI ArAdhanAnI 310 mI (hAlanA chApela pustakamAM 205 naMbara che,-na. gi. zeTha) gAthAmAM te spaSTa rUpathI AhAra bejana AdidvArA sAdhu anya sAdhunI vaiyAvRtya kare evuM vidhAna che. te mAyA sejjAgAsaNisejjA uvadhipaDilehaNA uvagAhiMde / AhArosahavAyaNa viki caNuvvattaNAdIyA // artha-nivAsasthAna, Asana, upAdha ne aupagrahika upakaraNanI pratilekhanA karavI, AhAra, auSadha, vAcanA ApavI, maLamUtra Adi bahAra paraThavA, zarIra mardana Adi karavuM vaiyAvRtya kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cothuM (noMdha- A gAthAne bhagavatI ArAdhanA pustakamAM A pramANe artha karyo che--zAsthAna, besavAnuM sthAna, upakaraNanuM pratilekhana karavuM, AhAra, auSadha daI upakAra karavo, vyAkhyAna karavuM, meluM upADavuM, munine eka bAjuthI bIjI bAju pheravavA, besADavA vagere kArya karavA te vaiyAvaya che-na. gi. zeTha). e ja bhagavatI ArAdhanAnI gAthA 665-668 mAM (hAlanA chApela pustakamAM naM. 662 thI 665 che--na. gi. zeTha.) saMlekhanA karavAvALA sAdhunI sevA saMbaMdhI vyavasthA batAvatAM zrI zivArya kahe che ke -"labdhivAna tathA saraLa prakRtinA cAra muni tene yogya nirdoSa AhAra lAve tathA cAra evA ja nirdoSa pANI lAve, cAra muni kSepakane mATe prastuta AhArapANInA dravyanI sAvadhAnIthI rakSA kare tayA vayAvRtya karIne muninA maLamUtra Adine paraTha temaja samaya para upadhi, zayA saMthAra AdinI pratilekhanA kare." e ja graMthanI gAthA 692 mAM graMthakAra kahe che ke -" tela tathA kasAyalA dravyathI kSepakane vAraMvAra kogaLA karAvavA joIe ke jethI tenI jIbha tathA kAna baLavAna ane mukha tejasvI rahe." (hAlanA chApela pustakamAM A gAthAne naM. 688 che-na. mi. zeTha). tathA tenI 703 (hAlana chApela pustakamAM naM. 698 che. na. gi. zeTha ) nI gAthAmAM graMthakAra kahe che ke "je kSapakanI IcchA hoya te tenI samAdhine mATe sarva prakAranA AhAra lAvIne tene khavaDAvavA joIe ane pachI eka eka kama karatA jaIne pahelAnA AhAra para laI Ave tema ja kamazaH bhojanane tyAga karAvIne tene pANu para lAvavA joIe." mULAcAra nAmanA digaMbara pustakanA samAcArAdhikAranI che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ 86 jaina dharma ane ekatA. jAya e 174 mI gAthAmAM vevizva zabdanI vyAkhyA karatAM zrI vasunaMdI bamaNuMcArya lakhe che ke -bAtha-zaiyAmRtyu thi thApArAdihim arthAta vaiyAvRtyane artha zArIrika pravRtti tathA AhAra bAdithI upakAra kare te che. AcArya vakera mULAcAranA samayasArAdhikAranI 61 mI gAthamAM kahe che ke -"sAdhuoe sAdhvIonA upAzrayamAM utaravuM (rahevuM), sivuM, savuM, abhyAsa kare ke AhAravihAra karavo na joIe." - priya pAThakagaNuM! je AcArya guNadhika upAdhyAya, tapasvI, ziSya, durbaLa, samA , gaNa, kuLa tathA saMdhanA AhAra, auSadha AdithI vinaya vaiyAvRtya karavAnI sAdhune AjJA kare che, kSapakane mATe cAra cAra sAdhuonI AhArapANI lAvavA tathA maLamUtra paraThavA mATe niyata karavAnuM vidhAna kare che, tene sarva prakAranuM bhojana lAvI ApavAnI tathA tela AdithI kogaLA karAvavAnI salAha dIe che tathA je AcArya sAdhuone sAdhvIonA sthAnamAM AhArapANa karavAno niSedha kare che te AcAryane mATe zuM ema kahI zakAya ke teo pAtra rAkhavAnA virodhI hatA ? ApaNe jANIe chIe ke teo pote hAthamAM bhejana karavAvALA hatA. topaNa sAdhuone upara mujaba upadeza detA. hatA, eno artha e ja che ke temanA samayamAM apavAda mArgathI vastrapAtra rAkhavAmAM AvatA hatA. je ema na heta te temanA pAtrasAdhya kAryonA vidhAnane kaMi artha ja rahe nathI. "gRhasthanA gharamAM ja sAdhu bhejana kare e je pahelAM ekAMta niyama hota to sAthvInA upAzrayamAM AhAra karavAne niSedha karavAnI AvazkatA ja na paData. upara pramANe munizrI kalyANavijayajIe lakhyuM che te uparAMta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa coyu. eja bhagavatI ArAdhanA graMthanI 690 mI gAthAmAM lakhyuM che ke mATe sArA sArA AhAranA padArtho judA judA pAtromAM rAkhIne te kSepakanI pAse lAvIne tene batAvavA joIe." A uparathI paNa te vakhate pA rakhAtA te siddha thAya che. mUcha e ja parigraha che. vetAMbare mUcha, mamatvane parigrahanuM kAraNa mAne che, parigrahanuM utpattisthAna mAne che tevI ja rIte digaMbare paNa mAne che. digaMbara jainAcArya zrI zubhacaMdrAcArye temanA jJAnArNavanA 16mA prakaraNanA pamAM blekamAM kahyuM che keniSi muni cAr samu: saMvata: yato mUcchaiva tattvazaiH saMga sUtiH prakIrtitaH // niHsaMga eTale ke bAhya parigraha rahita heya paraMtu mamatva, mUccha sahita hoya to te muni niSparigrahI banI zakato nathI. kAraNake tatvajJAnI vidvAnoe mUcchane parigrahanI utpattinuM sthAna mAnela che. vaLI e ja graMthanA 18mA prakaraNanA 12-13mA zlokamAM zayyAsanopadhAnAni, zAstropakaraNAni ca / pUrva samyak samAlocya, pratilikhya punaH punaH // praNatosya prayatnena, kSita vA pAtA bhavatyavikalA sAdhArAdAnasamitiH sphuTam // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ jana dharma ane ekatA je muni zayA, Asana, upadhAna (esIkuM), zAstra ane upakaraNa Adine pahelAM barAbara joI karIne hAthamAM lIe, tenuM pheravI- pheravIne pratilehaNa kare ane pachI yatnApUrvaka nIce mUke tevA sAdhune avikaLa, saMpUrNa AdAnanikSepaNa samiti spaSTa rIte paLe che. zrI kuMdakuMdAcAryo mULAcAramAM sAdhunI upAdhi pragaTapaNe A pramANe kahI che NANuvahiM saMjamavahi, taunnuvahimaNa maviuvahiM vA / payada gahaNipakhevo samiDhI AdANanikkhe vA // pustaka, padikA, baMdhana Adi jJAna upadhi, jenAthI saMyama pALI zakAya te saMyama upadhi, tapa upadhi tathA anya prakAranI upadhi -e sarvane yatanApUrvaka grahaNa karavA mUkavA tethI saMpUNa AdAnanikSepa samiti thAya che. bhAvasaMgrahamAM kahyuM che ke uyavaraNa ta gahiya jeNa Na bhago havei cariyassa / gahiya puttha ya vANa joga jauM jassa ta teNa // jenA grahaNathI cAritrane bhaMga na thAya evuM upakaraNa grahaNa karavuM ane grahaNa karelA pustaka, pAnA Adi upakaraNe cAritrane saMga nathI karatA kAraNa ke je vAste yogya upakaraNa hoya te tene vAste grahaNa karAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ 89. prakaraNa cothuM digaMbara munine (1) zayA, (2) Asana, (3) upadhAna, takiye, esIkuM, (4) zAstra, (5) zAstranuM upakaraNa, (6) padikA, (7) baMdhana, (8) derA vagere, (9) tRNa, ghAsanuM prAvaraNa, (10) pIMchI, (11) kamaMDaluM vagere upakaraNo rAkhavAnI AjJA che. temAM je mUchI rAkhe to parigrahI che ane mUcha na rAkhe te aparigrahI che. te ja rIte sAdhu vastramAM mUccha rAkhe te parigrahI che ane mUcha na rAkhe te aparigrahI che. eTale vastrane niSedha akAraNa che. A kALamAM upakaraNa rAkhyA vinA saMyamanuM pAlana thaI zakatuM nathI tethI ja digaMbara sAdhune uccheda thavA jevuM thaI gayuM che ane bhaTTAraka parigrahadhArInI saMkhyA khUba vadhI che. hAthIne je gadheDe upADI na zake tema vajaSabhanArAca saMdhayaNuvALA je kaThina AcAra pALI zake tevo AcAra A paMcama kALanA chellA sevA saMdhayaNavALA mANase pALI na zake e sau koI samajI zake tevI vAta che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM strI mukti matabhedane ethe muddo strImuktine che. zvetAMbare (sthAnakavAsI tathA mUrtipUjaka) strI muktine mAne che. tyAre digaMbare strImuktine mAnatA nathI. A bAbatanI hakIkata saMkalita karIne nIce ApuM chuM. digaMbara saMpradAyano mukhya graMtha je Agama tarIke gaNAya che te ja khaMDAgamanI muDabadrInA bhaMDAramAMnI prAcIna pratamAM "saMjaya" pada hatuM ane Aje paNa e saMjada pada te prAcIna pratiomAM che. A pada uparathI strInA mekSanI siddhi thAya che. A saMbaMdhamAM rUDhicusta digaMbara vidAe vAMdho uThAvyuM hatuM ane tethI pre. hIrAlAla ane vidvAne vacce ghaNI lAMbI carcA thaI hatI ane saMjada rAbda tyAM mULamAM che te pramANe tyAM joIe ja te vAta paNa te carcAmAMthI siha thayelI dekhAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM te uparAMta strIne mukti che te batAvanArA pakhaMDAgamamAM ghaNA ullekha che. jemake pakhaMDAgama (dhavala) pustaka 1, pRSTa 333mAM lakhyuM che ke strIomAM cauda guNasthAna hoya che. vaLI SaTrakhaMDAgAma pustaka, 2 pRSTa 514thI 530 AlApa naM. 114 thI 138mAM manuSyaNa (manuSyastrI)ne cauda guNasthAnaka kahyA che tyAM manuSyaNInA cauda guNasthAnanA AlApa gaNAvatAM saMjJinI, asaMzinI, AhAriNI, anAhAriNI, sAkAraupaginI, anAkAraupayoginI vagere zabdA vAparelA che. AthI sAbita thAya che ke te zabdo strI zarIradhArI manuSya mATe vaparAyelA che. paNa bhAva strI mATe vaparAyela nathI. eja pustakamAM pRSTa 67da thI 683mAM bhAstrInA AlApa naM. 295thI 310mAM- saMjJika, asaMjJika, AhAraka, anAhAraka, sAkAra upagI, anAkAra upayogI vagere zabdo vAparelA che. e uparathI sAbita thAya che ke e zabdo puruSavAcaka zarIramAM jene bhAva strIrUpa che tene mATe te zabda vAparelA che. eTale upara manuSyaNI mATenA cauda guNasthAna kahyA che te strIzarIradhArI mATe ja che. pakhaMDAgama (dhavala) pustaka 2 pRSTha 436mAM kahyuM che ke aMtarakaraNa karyA pachI aMtarmuhUrta gayA pachI vedane udaya naSTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA thAya tethI A nivRttikaraNa guNasthAnanA bIjA bhAgavatI jIvone maithuna saMjJA rahetI nathI. A ullekhe uparathI vAMcake samajI zakaze ke digaMbare jene mULa sUtra tarIke mAne che te pakhaMDAgama graMthamAM strIne mukti hoya che te spaSTa batAveluM che. tatvArtha sUtra "vetAMbara temaja digaMbara baMne saMpradAyane mAnya graMtha che. tenA navamA adhyayanamAM pAMca prakAranA nircathanuM varNana che. tenuM vizeSa svarUpa te graMthanI digaMbara mAnya sarvArthasiddha tathA rAjavArtika nAmanI TIkAomAM samajAvela che. tenI aMdara kayAMya paNa vastratyAga anivArya batAvela nathI. temAM paNa bakuza nircane to zarIra ane upakaraNanA saMskArane anusaranArA kahelA che. vaLI dravyaliMga (veSa Adi bAhya svarUpa) to pAMceya nirgamAM vikalpa (bhajanA) svIkArela che eTale ke dravyaliMga e pAMceya nircamAM heya paNa kharuM ane na paNa hoya. TIkAkAree ahiM e ja artha karela che ke kaI kaI vAra muni vastra dhAraNa karI zake che. tasvArtha sUtranA dazamA adhyayananA chelA sUtramAM siddhanA prakAranuM varNana che temAM je prakAra liMgane che tenI sarvArthasiddha TIkAmAM sagraMtha temaja nigraMtha baMne liMgathI mukti kahelI che. digaMbara graMtha gemasAramAM paNa strIne mekSa kahela che. tenI gAthA A pramANe che - aDayAlA puveyAya itthIvoya hu~tI cAlIsA / vIsanapusagaveyA samae egeNa sijhati // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcamuM artha-ekI samaye eka sAthe puruSa vede 108, zrIde cAlIsa ane napuMsakavede vIsa cha siddhapadane pAme. strImukti sAme digaMbanI dalIle nIce pramANe che - 1. vastra hoya tyAM sudhI cAritra na gaNAya ane strI sarvathA vastra " vinA rahI na zake eTale strIne cAritranI ArAdhanA saMbhavatI nathI. 2. strI game tevI durAcAriNuM heya paNa vadhumAM vadhu chaThThI narakamAM jAya paNa sAtamI narakamAM na jAya. eTale je strImAM sAtamI narakamAM javA yogya karma bAMdhavAnI tAkAta nathI te strImAM mokSa prApta karavAnI paNa zakti na hoya. 3. strIe pUrva bhavAMtaramAM mAyAmohanIya karmanuM upArjana karyuM hoya che tethI strIveda maLe che, mATe strI mAyAvI ja hoya che. 4. sAdhu te vanavAsI ja hoya che. jyAM ghaNuM manuSya Adine saMdharTa hoya tyAM sAdhu rahe nahi, kAraNa ke tyAM jJAna tathA dhyAnane AghAta thAya che ane strIthI te ekalA rahevAtuM nathI. strIthI te vastImAM ja rahI zakAya. kAraNa nahitara zIlamAM vidana paDe che. upara digaMbara graMthonA ullekha karIne temAM strImukti zAstra siddha che te batAvyuM che temaja vastra rahita rahevAnuM anivArya batAveluM nathI. uparAMta vize khulAse nIce pramANe che' (1) cAritra e AtmAnA guNa che. vastra vagere bAhya padArtho cAritra guNamAM vighAtaka thAya ja e ekAMta niyama nathI ane e bAhya vastu cAritramAM vidhAtaka ja thatI heya te vastranI mAphaka zarIra paNa cAritramAM bAdhaka kema na thAya ? mAne ke vastrane saMyoga tame cheDazo paNa zarIrane saMga te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ 4 jaina dharma ane mA ke tema nathI. e tA AyuSya pUrNa thAya tyAre ja chUTe, mATe vastradi khAdya vastunA sAga mAtrathI cAritranA abhAva mAnave e kAI pazu rIte ucita nathI. bAhya vastu uparanI mUrchA, Asakti, parigraha buddhi e cAritra guNamAM vidhAtaka thAya che. mujhjhA parlRi vrutto e daza vaikAlika sUtranuM vacana che. vastunA saMyoga hAvA mAtrathI parigrahanI kalpanA karavI te sa`thA anuSita che. parigrahanI kalpanA karavAmAM samavasaraNamAM birAjamAna parigrahI mAnavAnA prasaga strIne cAritrana sabhave e je jo bAhya vastunA saMcAga mAtrathI Avaze tA tA tIrthaMkara bhagavaMtA ke thaI te dharmadezanA Ape che temane paNa Avaze. mATe vastrane saMyoga hAvA mAtrathI cana jaina dananA siddhAMtanI apekSAe sathA ayeAgya che. jaina darzananA mukhya siddhAMta tA anekAMtavAda che. jo anekAMta darzIna dravyathI anya liMgIone paNa meAkSanuM pratipAdana kare che te saMyamanI ArAdhanAmAM upakAraka cha`prAma; vastra pAtrAdi uparaNA hovA mAtrathI mekSA niSedha kare e bane ja nahi ane e pramANe jaina darzana te vastra hAvA mAtramAM mekSanA niSedha kare teA anekAMtavAdarUpI mukhya siddhAMtane ja bhaMga thAya. jaina darzana te eka ja vAta kare che ke kaSAyathI mukti e ja kharI mukti che. khAdyaveSamAM vastra hoya ke na hoya te sAthe muktinA saMbaMdha nathI. muktinA sabaMdha tA kAya muktinI sAthe che. jyAM kaSAya mukti che tyAM ja meAkSa che. (2) dhama, artha ane kAma e traNa puruSArthamAM artha ane kAma Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa pAMcama pa puruSArtha e sa'sAranuM kAraNa che. kAma purUSAnI apekSAe a puruSAmAM prAyaH aDhAra pApasthAnakanu sevana vadhu pramANumAM che. puruSane artha temaja kAma puruSAmAM a'puruSArthanI pradhAnatA vadhu hAya che. ane te kAraNe vadhAre pramANamAM pApasthAnakanuM sevana thatuM. hAvAthI puruSa sAtamI naraka jAya che. strInA vanamAM atha tathA kAma puruSArtha paikI kAmanI praLatA che. apuruSAnI apekSAe kAmapuSAmAM pApasthAnAnu` sevana ahulatAe kAMIka apa heAvAnA saMbhava che. te kAraNuthI strInA AtmA sAtamI narakamAM na jAya te te anucita nathI. mAkSanI prApti tA atha ane kAma e banne puruSArthInA sathA abhAva thAya ane meAkSanuM sAdhya rAkhIne dha puruSArthanI ArAdhanA thAya teA ja thaI zake che. je AtmAnA jIvanamAM vadhu paDatA avaLA puruSArtha na hoya te AtmAnA jIvanamAM meAkSane lAyaka anukULa puruSA paNu pragaTa na thAya e vAta kema ane strIveda e judI bAbata che ane zarIranA AkAra strInA e judI khAkhata che. strIvedanA uya eTale je karmAMnA udayathI puruSaprati viSayavAsanA jAge tenuM nAma strIveda. e mAhanIya karmAMnA udyathI hAya che ane jyAMsudhI e mAhanIya kramanA udaya janma strIvedanA uddaya athavA teA purUSa vedanA ke napu sakavedanA udaya hoya tyAMsudhI kAI paNu AtmAne vItarAgabhAva prApta na thAya ane mekSa paNa na pAme e vAta kharAkhara che. paraMtu navamA guNusthAnake aMdha, uya ane sattAmAMthI vaine abhAva yA pachI strInA zarIranA AkAra mAtra meAkSa prApta karavAmAM pratibaMdhaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA thAya e vAta karIne mAnavA lAyaka nathI. (3) strIne jema mohanIya karmane udaya heya che temaja upazama ane kSaya paNa hoya che ja. anaMtAnubaMdhI kaSAyane upazama ke kSaya thAya tyAre ja samyakatvanI prApti thAya che ane apratyAkhyAna kaSAyane upazama athavA kSaya thAya tyAre ja dezaviratipaNuM prApta thAya che. te pramANe strIne paNa pratyAkhyAnIya kaSAyane upazama ke kSaya thAya tyAre sarva viratipaNuM prApta thaI zake che. strIne sarva virati cAritra na hoya to te navamA guNasthAnaka sudhI pahoMcI zake nahi ane navamA guNasthAne traNa vedane udaya che eTale strI navamA guNasthAne pahoMce che te nakkI thAya che. eTale strI paNa, sarvavirati thaImekSa prApta karI zake che. khaMkhaDIgama pramANe paNa strIne caudamuM guNasthAnaka ane mokSa che ja. (4) vaLI ekAkI vicaratAM paNa zuddha hoya te kAMIpaNuM zILane bhaMga thato nathI, strIomAM to evuM bairya hoya che ke tene devo paNa calAyamAna karI zakatA nathI. tema ja paMthamAM vicaratAM mamatva paNa saMbhave nahi. kAraNa ke tenA manamAM te vItarAga bhAva ja hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa chaThuM samanvaya kema thAya ? samanvaya saMbhavita kayAre? matabhedanA mukhya muddAo saMbaMdhI hakIkata jANuM lIdhA pachI have badhA saMpradAyonI ekatA saMbhavita kyAre banI zake, badhA saMpradAne samanvaya kayAre saMbhavita thaI zake te vicArIe. 1. mULa satya hakIkta zuM che te jANyA pachI paNa ApaNe je cAlu rUDhine ja custapaNe vaLagI rahIe te samanvaya ke ekatA thavAne saMbhava ja nathI. jeo satya vastu, samajavA jeTalI buddhivALA na hoya teo to rUDhine vaLagI rahe te mAnI zakAya che. paraMtu jeo buddhizALI che, samajadAra che, vivekI che temaNe to satyane grahaNa karavA taiyAra thavuM ja joIe. 2. ekatA ke samanvaya karavo hoya te dareka saMpradAye pitAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ jana dharma ane ekatA matane Agraha cheDIne, sAMpradAyika rUDhicustatA choDIne satyane apanAvavAne taiyAra thavuM joIe. ane dravya-kSetra-kALa-bhAvane anusarIne zAstranA marma--rahasyane apanAvavA taiyAra thavuM joIe. che. paraMparAgata mAnyatAo je siddhAMta viraha sAbita thAya te choDI daIne siddhAMtika satyane apanAvavA taiyAra thavuM joIe. ' 4. zAstranA niyamanA zabdone vaLagI nahi rahetAM te niyamo je kAraNe banAvyA che ane batAvAyA che te mULa kAraNa eTale viSayonuM rahasya samajIne te pramANe vartavA taiyAra thavuM joIe. 5. sUtrakAra tathA TIkAkAre hAlanA vidvAne karatAM vadhAre vidvAna hatA ema mAnavuM ja paDaze. ane temanA zabdone mArI macaDIne pitAnA mata pramANene ja artha karavAnI vRti choDI devI joIe ane zabdonA sAcA artha apanAvavA taiyAra thavuM joIe. 6. jemake liMga zabda vaparAya hoya tyAM tenA bhAva liMga ane vyaliMga ema bheda pADI, pitAnA matane anukULa hoya tevo eka ja bhedane svIkAra kare te yogya nathI. kAraNa ke ema hota te sUtrakAre athavA TIkAkAre pote ja zA mATe bhAvaliMga ke dravyaliMga, zabda vAparyo nahi? te ja pramANe hiMsAnA bheda, svarUpa hiMsA jevA sUtra kAre kahyA nathI. te potAnI mAnyatAne sAcI batAvavA navA bheda utpanna karavA te kaI rIte yogya nathI. 7. mATe nijamatanA Agrahane kAraNe evA bheda pADI ardha satya svIkAravAne badale liMga, veda, hiMsA, kama prati vagerenA sAcA ane pUrA artha svIkAravAne taiyAra thavuM joIe, 8. pUrvAcAryoe mULa sUtramAM nahi tevA pheraphAra ne niyama batAvelA te phakta dharmane TakAvI rAkhavAnI suha buddhithI ja te te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa cha vakhatanI paristhiti joIne karelA hatA. Aje paristhiti judI che te te pramANe ApaNe ekatA mATe ane mULa dharmane vaphAdAra thavA mATe navA pheraphAra ke navA niyame karavA paDe te karavAne ane tene anusaravAne taiyAra thavuM joIe. 9. AtmakalyANa tarapha najara rAkhavI joIe ane bhatAgraha cheDI devo joIe. matAgrahathI mela nathI paNa baMdhana che. tethI muma mATe matAgraha nakAme che te bhUlavuM nahi. 10. ektAnuM lakSya rAkhIne matabhedamAM anekAMtavAdanuM zaraNa laIne samAdhAna karavuM. jarUra paDe tyAM be mata svIkAravA. jema - tAMbaramAM siddhAMtika ane kArmaNika mata ema banne mata batAvAya che tema. ane tatva kevaLIgamya rAkhavuM. have matabhedane samanvaya kema karI zakAya tene vicAra karIe. su-Agamo zvetAMbara sUtromAM strImukti, kevaLI kavaLAhAra vagere bAbate digaMbara mAnyatAnI viruddha che tethI digaMbaree bhavetAMbara ane amAnya karyA hoya ema samajAya che. paraMtu navI zodhakhoLa pramANe A bAbatamAM digaMbara zAstrone viruddhamata nathI ema sAbita thatuM dekhAya che. to pachI digaMbarene vetAMbaranA sUtro amAnya karavAnuM kAraNa rahevuM joIe nahi, A viSe AgalA prakaraNamAM vigatathI kahevAI gayuM che. mukhya siddhAMtonI bAbatamAM te khAsa kAMI pharaka nathI. eTale zvetAMbara digaMbara banne saMpradAye banenA Agamo eka sarakhI rIte mAnya karI zake tema che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ jene dharma ane ekatA zvetAMbara saMgA vetAMbaranI mULa mAnyatA evI che ke NacavAnanI pahelI detA vakhate ja gaNadhare sthapAya ane gaNadhare tarata ja eTale te ja divase athavA te pachInA divase sUtre race. A saMbaMdhamAM atyAre ghaNA vidvAne ema kahe che ke je A vAta sAcI hoya te aMge sattAmAM bhagavavAnI pahelI dezanA pachI banelA banAvonI vAta AvavI na joIe tyAre atyAranA upalabdha sAmAM tevI vAta che. digaMbara sUtrone amAnya gaNe che tenA kAraNomAM A paNa eka kAraNa che. ' AnuM samAdhAna ema thaI zake che ke hAlanAM sUtromAMne ghaNo kharA bhAga mULa sUtrane nathI. paNa mULa sUtro uparanA vivecane ja hAlamAM sUtrarUpe oLakhAya che. mULa sUtrane ghaNekhare bhAga te bhUlAI gaye hate. pahelAM to sarva sUtro mukhapATha ja hatA. bAradukALInA kAraNe te mULa sUtrane ghaNe bhAga bhUlAI gayuM hatuM. bIjI vAranI bAradukALImAM paNa je thoDuM yAda hatuM temAMthI paNa ghaNuM bhUlAI gayuM. eTale ke pustakArUDha thatAM thatAMmAM to ghaNuM ghaNuM bhUlAtuM AvyuM hatuM. eTale hAla upalabdha che te mULa uparanA vivecanane paNa thoDoka bhAga ja che. ema kahI zakAya. eTale mULa sUtra uparanA aNudhare tathA AcAryoe kahelA vivecanemAM bhagavAnanI pahelI dezanA pachInI hakIkata AvI che temAM kAMI agya nathI. AcAryo temanA vivecanamAM ziSyane samajAvavA mATe bhagavAnanA vakhatamAM banelI vAta kare te svAbhAvika che. AthI keI ema zaMkA uThAve ke e pramANe hAlanA sUtrane . bhagavAnanA vacane kahI zakAya nahi. te je satya hakIkata che te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa 7 svIkAravI ja joIe. hAlanA aMga samAne zabda zabda bhagavAne kaho che te ja che ema kahI zakAya nahi. tema mAnI paNa zakAya nahi ja. paraMtu temAM bhagavAnanA zabdo uparanuM gaNadhara mahArAjanuM temaja pUrvAcAryonuM vivecana che e te cokkasa ja che. alabata temAM keTaloka bhAga mULa paNa haze ja ane teTalo bhAga bhagavAnanA zabda tarIke gaNAya. bhagavAne arthathI kahelA ane gaNadhara mahArAje guMthelA aMga sUnI ja A vAta che. bAkI bIjAM badhA aMga bAhya sUtro to haMgavAmAM mahAvIranA nirvANa pachI ghaNAM varSo pachI pUrvAcAryoe racelAM che. tethI temAM to bhagavAnanA vacane heI zake ja nahi. aMga bAhya sUtre te phakta bhagavAnanA vacananA vivecana rUpa ja hoya. ane ema ja gaNAya. dukALanA prabhAve tema ja avasarpiNI kALanA pratApe athavA bhasmagrahanA pratApe, game te saMte kahe paNa sAdhu munionI yAdadAsta ghaNuM ochI thaI gaI te satya hakIkata che ane e smRtibhraMzanA kAraNe yAda karI karIne bheguM karavA jatAM paNa zrutamAM ghaNo pheraphAra thaI gaye heya te svAbhAvika che ema vidvAnee ghaNI vakhata jAhera paNa kareluM che. hAlanA sUtromAM je aneka visaMvA, vize dekhAya che tenuM eka kAraNa upara pramANe kALanA prabhAve pheraphAra thavAnuM che. AvA visaMvAdI virenI TIpa pustakarUpe era sAdhu saMmelana vakhate munizrI mizrI lAlajIe taiyAra karelI te vaheMcavAmAM AvelI hatI. ane e vidhI bAbatene haju sudhI koI khulAso karI zakayuM nathI. A visaMvAdo viSe viSe vizeSa spaSTIkaraNa A prakaraNamAM ja AgaLa upara kareluM che A uparAMta keTalAka virodhAbhAsa te mULanA artho nahi samaja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 zna dharma ane ekatA vAthI, je apekSAthI vidhAna karavAmAM AvyuM hoya te apekSAo ke hAo nahi samajavAthI utpanna thAya che ane tene upAya to e ja che ke jJAnI guru pAse te apekSAo, artho, hetuo samajI levA. A badhA vidhe, matabhedone samanvaya karavAne badale "vetAMbara saMpradAyanA badhA phirakAo- ve. mUrtipUjaka, sthAnakavAsI, ane terApaMtha e traNeya potapotAnA judA judA sUtro taiyAra karavAnI pravRttimAM paDyA che. temAM . mUrtipUjake te temanA sauthI prAcIna bhaMDAramAM sauthI prAcIna sUtro kADhIne mULapATha taiyAra kare che te pravRtti to ghaNuM ja sArI ane prazaMsanIya che ane bIjA phirakAo e mULa pATha svIkAre te uttama kAma thAya. bAkI zabdonA judA judA artha karI judA judA sUtre taiyAra karI bahAra pADavAnI pravRtti te kharekhara dharmanI ekatAne ghaNuM ja hAnikAraka che. temAM dareka saMpradAyanA vidvAnonA samaya ane zramano vyaya che temaja nANune asAdhAraNa vyaya che ane ekatAne dUra haDaselI saMpradAyavAdane majabUta karavAmAM Ave che. dareka saMpradAyane judA judA sUtre bahAra pADavAmAM hatuM eTale ja che ke temanA sUtromAM temanA ja mata pramANene zabdArtha ApavAmAM Ave eTale anekAMtavAdane tilAMjalI ApIne temanA saMpradAyavAdane majabUta karavAmAM Ave. nahiMtara judA judA sUtra bahAra pADavAnI kaI ja jarUra nathI. je navA sUtra bahAra pADavAmAM Ave che te sUtromAM Adhunika jamAne mAge che tevI koIpaNa jAtanI viziSTatA hoya to te navA bahAra paDatA satra AvakAradAyaka gaNAya. paNa tevuM to kaMI ja te samAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa che. 103 jovAmAM Avatu nathI. eTale te trA pAchaLa kharacAtA lAkhA rUpIAne apavyaya ja gaNAya. zvetAMbara jaina samAjanA traNe phrikAmAM A rIte nakAmA lAkhe rUpIA veDaphAI jatA aTakAvavA mATe ekatAnI khAsa jarUra che. bhagavAna mahAvIre AvA judA judA saMpradAyA prakheAdhyA nathI. mATe khATI DhAMsAtAMsI mUkI daIne badhA phrikAe ekatra thane, anekAMtavAdanA Azraya lane samAnya sUtreA banAvavA joie, te mATe dareka phrikAnA vidvAna sAdhuoe bhegA thaIne sUtrAmAMthI je je rAkhto mATe matabheda ke pAThabheda heAya te saMbaMdhamAM zAstrIya rIte, saiddhAMtika rIte carcA karIne sAcA zabda ane sAcA artha nakkI karavA joie. eTale sUtreAnA samanvaya karavA mATe sauthI pahelI jarUra e che ke mUtrAnA arthamAM je apekSA, hetu garbhita hAya te sUtranI aMdara te ja ThekANe spaSTatAthI samajAya tema lakhI nAkhavu ke jethI zaMkA upajavAnuM sthAna rahe nahi. ane eka ja viSayamAM jyAM jyAM judIjudI rIte pratipAdana kareluM DAya tyAM tenuM zuddha svarUpa athavA mULa ravarUpa zodhI kADhavA mATe mULa siddhAMtane anusarIne khAsa niyamA ghaDI kADhavA joIe. ane niyamA pramANe je vAta pratikULa lAge tene prakSepa gaNI rada karavI joIe. ane temAM jyAM pratikULa nahAvA chatAM matabheda paDe tyAM anekAMtavAdane Azraya laI ane vAta svIkArI zakAya tA svIkAravI ane tattva vaLI gamya rAkhavu. jyAM zvetAMbara saMpradAyanA badhA krikAonA vidvAnA matabhedanu nirAkaraNa na karI zake ke samanvaya na karI zake, tyAM digaMbara zvAsa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA matane cAra laIne paNa banI zake teTaluM nirAkaraNa ke samanvaya karI zakAya. alabatta A sarva vidvAnuM ja kAma che ane te temaNe niSpakSahatapaNe ja karavuM joIe ane ema thAya to ja sUnA samanvayanuM kAma saheluM thaI zake. A uparAMta digaMbara zAstro sAthe paNa samanvaya karavAne che. je ke mULa siddhAMtamAM kAMI taphAvata nathI paraMtu keTalIka bAbatamAM gerasamajathI paNa matabheda hoI zake te paNa tapAsavAnuM hoya ja. dAkhalA tarIke-AjasudhI ApaNe mAnatA AvyA chIe ke A lokane "AkAra nIcethI goLa che ane te sAta rAju vyAsane che ane upara jatAM ghaTato jaI madhyamAM phakta eka rAju vyAsa jeTalo ja rahI jAya che. vaLI upara jatAM vadhato jaI sADA traNa rAju uce jatAM pAMca rAja vyAsa thaI jAya che. vaLI tyAMthI upara ghaTato jyAM sADAtraNa rAju uMcAIe pahoMcatAM eka rAju vyAsa rahI jAya che. A pramANe lekane AkAra, manuSya paga pahoLA karI bane hAtha Da para rAkhI ubhuM rahe tyAre tene jevo AkAra thAya tevo AkAra lekano che. A ApaNI cAlu mAnyatA che ane A jagaNInuM ghanaphaLa sAta rAju ghanapramANa eTale 7874=343 ghanarAjunuM kaheluM che. paraMtu aloka tathA UTharvalemAMnA kSetranuM juduM juduM dhanamaLa kADhIne meLavatAM 343 ghanarAja karatAM ghaNuM ochuM thAya che. e vAta gaNitathI hisAba karIne digaMbarenA pakhaMDAgama zAstranA cethA bhAvamAM batAvelI che temAM gaNitanI vigata temaja samajutI paNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekajI ThuM ane te pramANenA hisAbathI taphAvata dekhAtAM SaTrapsa DAgAmanI dhavala nAmanI TIkA racanAre lAkanA AkAra nIcethI samayeArasa siddha karyAM che ane tenA sa MpAdaka prezaphesara zrI hIrAlAla jaine lAkaDAnA mADelA (AkRtie) banAvI khAtrI karI che ke dhavalAkAranuM lakhavuM barAbara che, pramANabhUta che. tethI temaNe te meDelA (AkRti )nAM keTalAMka citrA khu te pustakamAM Apela che. te uparathI samajAya che ke lekane AkAra nIcethI samagaiAraNa che ane pUrva pazcima e dizAmAM upara kahelI ApaNI mAnyatAnusAra e ja krama pramANe madhya sudhI enDru thatu jAya che paraMtu uttara dakSiNa me dizAomAM tenA AkAra vegAsana jevA UbhA dekhAya che eTale uttara dakSiNa dizAmAM badhe sAta rAju pramANu hAya che. A pramANenA AkAra mAnIne judA judA kSetrAnuM ghanamULa kADhIne saravALeA meLavatAM kharAkhara 343 dhanarAju thaI jAya che. zvetAMbara vidvAneAe A hisAba tapAsIne khAtrI karI levI joI e ane te hisAba barAbara jaNAya te te vAta svIkArIne ApaNI jUnI mAnyatAmAM teTalA sudhArA karavA joie. jI paNa AvI bAbate tapAsIne samanvaya karavAthI zvetAMbara digaMbara AgamAne samanvaya thaI zake tema che. digaMbara prathAmAM pUrvApara vidha digaMbara graMthAmAM paNa pUrvApara aneka viAdhe che. evA keTalAka virAdha, vivecana sahita nAMdhIne brahmacArI zrI mULacaMda desAIe " jinAgama " nAmanA pustakamAM pragaTa karela che. eTale mibarIe paNa e sarvAM virAdhI bAbato. eTale matabhedone zvetAMbara mata sAthe sarakhAvIne, maLate mRta grahaNa karIne bIjo mata eDI devA joIe ke jethI AJamanA kharAbara samanvaya thaI jAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 jaina dharma ane ekatA . sUromAM pArasparika virodha ane matabhedanA kAraNe * sUtra saMbaMdhamAM kharI vAta e che ke atyAre je sUtra upalabdha che te saMpUrNa mULa sUtro to nathI ja. temAMne cheDe bhAga mULa hoya to nA nahi. pUrvAcAryo temanA ziSyone zikhaDAvavAne mATe mULa sUtro upara vivecana karatA. A vivecana padyamAM karatA ke jethI ziSyane te barAbara yAda rahI zake. kAraNa ke te vakhate satro mukhapATha ja rahetA. kamekrame yAdadAsta ochI thatI gaI tema tema mULa sUtrone meTe bhAga bhUlAto gaye. eTaluM ja nahi paNa pUrvAcAryonA vivecanane paNa jo bhAga bhUlAto gayo. mULa sutra ane pUrvAcAryonI kRtio judI pADavAmAM AvatI nahatI, temaja temanI kRtimAM kaI pUrvAcArya pitAnuM nAma dAkhala karatA nahetA, paraMtu paraMparAthI maLela mULa tathA vivecanamAM jamAnA pramANe jarUrane umere karatA hatA. eTale hAlanA sUtro te mULa tathA pUrvAcAryonA vivecanemAMthI yAda rahele saMgraha che. hAlanA upalabdha sUtramAM keTaleka ThekANe paraspara virodhI vAte athavA matabheda jovAmAM Ave che tenAM aneka kAraNe che. temAMnA thoDAka nIce pramANe che matabhedanAM kAraNe (1) judA judA pUrvAcAryonA vivecanone saMgraha hovAthI sUtromAM Taleka ThekANe paraspara viredhI bAbato dekhAya che kAraNa ke judA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ - 107 prakaraNa chaThuM judA pUrvAcAryoe potapotAnI mati anusAra vivecana karyuM heya tethI keTalAka viSayamAM matabheda pesI gaye heya. kamabaddha vivecana yAda nahi hovAthI athavA yAda nahi rahevAthI viSayano saMbaMdha tUTI gayo. tethI gerasamajutI utpanna thavA jevuM banyuM che. (3) sUtramAM kaye ThekANe kaI apekSAthI amuka vastunuM pratipAdana kara vAmAM AveluM che te noMdhAyeluM nahi hevAthI gerasamaja UbhA thavA jevuM banyuM che. () sUtronA viSe cAra vibhAgamAM vaheMcAyelA che tene cAra anu ga kahe che. sutromAM kayA ThekANe kayA anugane lakSI vyAkhyAna kareluM che tene kyAMya kaze ullekha karavAmAM Avela nathI. tethI gerasamajutI utpanna thaI virodha dekhAya che. (5) sUtronA mULa hAdane uvekhIne tabAjI calAvIne navA beTA artha upajAvIne matabheda Ubhe karela che. (6) karmagraMtha ane siddhAMta prathAnA nirUpaNamAM matabheda che. AmAMnA pahelA traNa kAraNe zarUAtanA vivecana uparathI samajI zakAya che, bAkInA eTale chellA traNa kAraNe saMbaMdhI thoDuM vivecana karIe. Pve. sUtronA anuge che. sUtronA cAra anuyoge A pramANe che-(1) dravyAnuyoga, (2) caraNakaraNanuga, (3) gaNitAnuga ane (4) caritAnuyoga athavA kathAnuyoga. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ejhatA - kAmuka kravya eTale taravA ane anuyoga eTale mImAMsA. davyAnuyoga eTale AtmA vagere dravyonI mImAMsA athavA tanuM vivecana. dravyAnuyoga tattvajJAnane viSaya che ane te nizcayanayane anusare che. tharaNukaraNanuga-caraNakaraNanugamAM kriyAkAMDa, dainika Avazyaka, zrAvaka tathA sAdhunA AcArenuM vivecana che. caraNakaraNAnugamAM vyavahAranayathI vivecana karavAmAM Avela hoya che. gaNinAga-gaNatrInuM jemAM vizeSa kAma hoya tevA viSayanI mImAMsA gaNitAnugamAM che. jemake pRthvInuM varNana, svarga naraka vagerenuM varNana eTale ke khagoLa tathA bhUgoLanA parimANonuM varNana e gaNinAnugo viSaya che. caritAnuyoga kalpita ke aitihAsika kathAcaritrone saMgraha- te pitAnuyoga athavA kathAnuga. emAM dhArmika, sAmAjika Adi sarva viSayane lagatI kathAo hoya che. A cAra vibhAgo athavA anuyogo viSayane anulakSIne pADavAmAM aAvela che. paraMtu te vibhAga pramANe ja alaga alaga satro nathI, paraMtu dareka sUtramAM ekathI vadhAre anugone lakSIne kathana che. paraMtu temAM kaye ThekANe kayA anuyogane anusarIne athavA kaI apekSAe te kathana che te spaSTatAthI kahevAmAM AveluM hotuM nathI, ane tethI ja gerasamaja UbhI thAya che ane paraspara virodha dekhAya che. [, zvetAMbara anuyogenuM zuM zuM prayojana che, temAM kayA kapA viSayo rAmAya che tenuM vistRta varNana karavAmAM AveluM nathI. paraMtu digaMbaremAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa chavuM terA anuyoganuM ghaNuM vitata- varNama che dimAM paNa cAra anu manAya che jA. paraMtu temavA nAmamAM ane tethI tenA vimAM paNa cheDe pharaka che.. siMbara zAstranA ane digaMbare zAsonA cAra anuyogo A pramANe mAne che- (1) prathamAnuga eTale kathAnuyoga athavA caritAnuya. (2) karaNAnuyoga (3) caraNAnuga ane (4) dravyAnuyoga. prathamAnuga-maMdabuddhivALAne kathA, vArtA, caritrothI sAmAnya dharmanuM jJAna ApI zakAya che. tethI kathAnuyogane pahele mUke che eTale ke kathAne prathamAnuga kahela che. kathAnugamAM saMsAranI vicitratA, puNya pApanAM phaLa ityAdi mahA puruSonAM caritroThArA nirUpaNa karI ne dharmamAM lAvavAno prayAsa che. karaNanuga-karaNanuga bhAvane mAne che. jIva pahelAM bhAva kare che ane pachI te pramANe yiA-vartana kare che. tethI prathamAnuga pachI pahela karaNanuga mUkayo che. tIrthakara bhagavAne kevaLajJAnamAM jema jANyuM tema karaNAnuyogamAM vyAkhyAnathI yathArtha padArtha jaNAvavAnuM mukhya prayojana che, paNa temAM AcaraNa karAvavAnI mukhyatA nathI. karmaprakRtionuM varNana, karmaphaLa bhogavavAnA sthAnanuM varNana, jInI tathA kamanI vizeSatA, guNasthAna, mANA, traNa lokamAM svarga naraka AdinuM varNana vagere varNanethI jIvane samajaNa ApI tene dharmamAM lAvavAne A anuyogane prayatna che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA karaNa eTale gaNita kAryanA kAraNarUpa je sUtra tene anuyoga athavA adhikAra te karaNAnuyoga che. A anugamAM gaNita varNananI mukhyatA che. karaNAnuga zarIra Adi nekamane bAdhaka nathI mAnato paNa mAtra kamane ja bAdhaka mAne che. karaNanaga vastrAdikane bAdhaka nathI mAnato. maraNa karaNAnuga bhAvane mAne che tethI te mUcchane parigraha mAne che. karaNAnugamAM pAMca bhAvamAMthI cAra bhAva mAnavAmAM Ave che. (1) dayika, (2) aupathamika, (3) kSApazamika ane (4) kSAyika. karaNAnuyogamAM ja saMvara nijerAnA bheda paDe che, karaNAnuyogamAM ja jJAnanA labdhi ane upagarUpa bheda paDe che ane buddhipUrvaka ke abuddhipUrvaka rAgAdi karaNanuyogamAM ja mAnavAmAM Ave che. caraNanuga-bhAva pachI AcaraNa Ave che tethI karaNanuga pachI caraNAnuyogane mukela che. caraNAnuga e mAtra bAhya vyavahAra che. temAM AcAranI mukhyatA che. caraNanuyAga bAhya padArthane parigraha mAne che eTale vastrAdikane bAdhaka mAne che. caraNanuga dharmanA sAdhano, vrata, anuDAnenuM nirUpaNa karI rAganA kAraNane choDAve che, karma choDavAne upadeza Ape che. kAraNa ke saMsArI jIne padArthomAM rAga thAya che. padArtha rAga karAvate nathI paNa caraNanuga kAraNane tyAga karavAne upadeza Ape che. je ke kharUM te mUcchabhAva, mamatvane tyAga karavo e ja kAryakArI che, caraNAnuyoga chAstha chone buddhigamya vAtonuM ja vyAkhyAna kare che. te nekamane sAdhakabAdhaka mAne che tyAre karaNanuga amuhipUrvaka samayavatI paryAyanI vAta kare che ane karmane sAdhakabAdhA mAnato nathI paraMtu dravyakamane bAdhaka mAne che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNa chaThuM dravyAnuyoga vyAnugamAM dravyanuM ane taravAnuM, AtmAnA davyaguNaparyAyanuM kathana kareluM che. dravyAnuga nizcayanayane ja anusare che. temAM upacArathI kathana nathI thatuM. sukhaduHkhanuM je yathArtha kAraNa che e ja batAvavAmAM Ave che. AtmA potAnA bhAvathI ja sukhI ke duHkhI thAya che. arihaMta deva nirmatha guru tathA sallAstra koI para-jIva upara upakAra karI zakatuM nathI e kathana dravyAnuyoganuM ja che. dravyAnuyoga phakta pariNAmika bhAvane ja mAne che. je jIvane davyAnuganuM jJAna nathI te chava pitAnuM kalyANa karI zakato nathI. upara pramANe digaMbara anuyogonuM bahu TUMkAmAM meM varNana ApyuM che. te uparathI joI zakAze ke pahelAM to temanA nAmane kama ulaTo che. che. anugamAM dravyAnuga pahele ane kathAnuyoga chelle che tyAre digaMbamAM kathAnuga pahele che ane dravyAnuyoga chelle che. paraMtu bIje me pharaka e che ke zvetAMbaramAM caraNakaraNanuyoga e eka ja yoga che, tenA digaMbaree be bhAga karI nAkhyA che-(1) karaNanuga ane (2) caraNanuga. karaNanaga bhAvapradhAna che tyAre caraNanuga kriyApradhAna che. vetAMbaramAM gaNitAnuga alaga che tyAre digaMbaree gaNitAnuyogane karaNanugamAM bheLavI dIdhuM che. takavAda sUtronA arthamAM matabhedanuM pAMcamuM kAraNa tarkavAda che, satranA nirUpaNamAM je hetu hoya, satranuM je hAI hoya tene uvekhIne navI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane saranA zithila paristhitine anurUpa banavA mATe satrone zabdonA pitAne anukaLa navA beTA artha upajAvI kADhavA te tarkavAda che.. pAMcamA ArAnI zarUAtathI buddhivAda zarU thaye ane buddhivAde takavAda upajAvyuM che. kALanA prabhAvathI manuSyanI zakti hIna thI gaI. tethI manuSya cothA ArAnA jevo kaDaka AcAra pALavA azakta banate gaye. jema jema azakti vadhatI gaI tema tema rAga ane meha paNa vadhatA gayA, tethI zithilAcAra vadhate mA, te zithilAcArane gya TharAvavA mATe zabdonA navA navA arthe upajAvavA mAMDayA. zithilAcArane 5 karAvanAra takavAdane peTe dAkhala te sAdhuo mATenuM hAlanuM nizItra-bhASyacarNisahitanuM nizIyasatra. pUrvAcAryoe sAdhuonA zithilAcArane vega TharAvavA mATe nizIthasatranI cUrNi vagere karI navA artha upajAvyA tema zrAvakanA AcAra mATenA vidhAnamAM paNa zabdonA navA arthe upajAvyA. dAkhalA tarIke sthULa brahmacarya vrata athavA skULa maithuna viramaNa vrata nAmanuM cothuM aNuvrata. brahmacarya e jIvane zuddha svabhAva che. paNa jIva anAdikALathI vibhAvamAM vartate AvyA che, maithuna-abrahma seva Avyo che. have jIvane brahmacarya upara lAvavAne mATe tenI kAmavRttine aMkuzamAM lAvavI joIe. teTalA mATe jIvanI kAmavRttine pahelAM parimita banAvavAne upAya karyo, te upAya A cothuM aNuvata. aNuvratane hetu manuSyanI kAmavRttine krame krame ochI ochI karatA jaI chevaTe tene kSaya karI tene saMpUrNa brahmacaryamAM lAvavAnuM che. eTale A vratamAM zarUAtamAM ceDA parvanA divasamAM saMpUrNa brahmacarya pALavAnuM che. ane Aste Aste te parvanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa chaThuM 11 divaso eTale brahmacarya pALavAnA divase vadhAratA javAne A vratane udeza che. A udezane bara lAvavAne mATe pahelAM te manuSyane saMsAranI bIjI sarva strIone choDIne tenI potAnI patnI sAthe ja tenI kAmavRttine saMtoSavAnI chUTa ApI. tevI ja rIte strIne saMsAranA sarva puruSone choDIne tenA patithI ja kAmavRtti saMtoSavAnI chUTa ApI. A pramANe puruSane tenI patnI sivAya bIjI sarva sIe parasI thaI ane tenI patnI te svastrI athavA svadArA thaI. ane strIne bIjA badhA puruSe parapuruSa thayA ane phakta pitAne pati te ja svapuruSa thaze. eTale A vratanuM bIjuM nAma svadArAsaMtoSa ane parastrItyAga evuM paDyuM ane strInA vratanuM nAma e rIte ja svapatisaMtoSa ane parapuruSatyAga ema thayuM. A vrata eka ja che paraMtu kALaprabhAve kAmavRtti vadhatI gaI tethI kAmavRtti poSavA chatAM vratabhaMga na thAya tevA upAyo zodhavA mAMDyA. eTale sauthI pahelAM to A vratanA be vibhAga karI nAMkhyA -(1) svadArAsateSa vrata ane (2) parastrItyAga vrata. te pachI A vratanA aticAramAMnA zabdonA judA judA artha karI bane teTalI vadhu chUTa levAnA prayAso thaI gayA. eTale ke mULa hetu kAmavRtti dabAvavAne hato te dhyAnamAM ja nahi letAM kAmavRttinA paSaNamA ja upAya karyo. jemake-A vratane bIje aticAra aparigrahItAgamanane che. aparigrahItA (a-nAtha) hevAthI temAM parastrIpaNAne abhAva gamyo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 jainadharma ane enA ane te parasI nathI ke tenI sAthenA gamananI chUTa apAI ! pahelo aticAra Ivarika parigrahItAgamanane che. irika eTale bhADuM ApIne thoDA vakhata mATe rAkhelI strI. tevI strI vezyA hoya ane vespA parastrI nathI ema gaNuM vezyAgamananI chUTa ApI! . - vaLI vezyAe bIjA koI puruSanuM bhADuM lIdhuM che chatAM tenI sAthe gamana kare te ja te pAradAra kahevAya ema tarka calAvI vezyAgamananI chUTa ApI! . evI rIte eka ja chatane be vratamAM pheravI nAMkhIne pUrvAcAryoe - aneka rIte evI chUTa ApI che ke A vratanuM ja paNa arthasAdhakapaNuM rahyuM nathI. : AvI rIte bhakta zrAvane khuza karavA mATe ghaNuM zabdanA pUrvakaryoe manamAnatA artha upajavI matabheda UbhA karyA che. kArmika ane saiddhAMtika satabheda keTalAka viSayomAM sUtronA vidhAnamAM ane karmagraMthanA vidhAnamAM matabheda che. tyAre sUtronuM vidhAna pramANa gaNavuM ke karmagraMthonuM vidhAna pramANu gaNavuM e mere prazna thaI paDe che. tethI te saMbaMdhI thaDe vicAra karavo joIe. hAlanA upalabdhasUtro e meTe bhAge mULa sUtro uparanA pUrvAcAryonA vivecane yAda rahele saMgraha che e ApaNe A lekhanI zarUAtamAM joI gayA chIe. kALanA prabhAve yAdazakti ochI thatI javAthI ghaNuM bhUlAI gayuM. tethI A vivecanomAM judA judA pUrvAcAryonI judI judI mati anusAranI prarUpaNuM hoya te svabhAvika che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa ThuM karmathe mULa, caudamAMnA bIjA ane pAMcamA pUrvamAMthI uddhArelA che tethI mULa karmone athArtha gaNI zakAya. karmamaye uparanA cUrNi, vRtti vagere vivecane paraMparAthI maLelA jJAna upasaNI pUrvAcAryoe lakhelA che, tethI karmagraMthomAM paNa sukSma bAbatamAM matabheda dekhAya che. sUbo ane karmagraMthonI A satya hakIkata, sthiti che. A uparathI sUtro ane karmamAMthI vadhAre pramANe kene gaNavA te vAMkA pitAnI meLe samajI zakaze. zrImad rAjacaMdranA udgAre zrImad rAjacaMdra sUtra saMbaMdhI ghaNuM lakhyuM che te paNa jANavA jevuM che. tethI temanA lakhANomAMthI thoDAka avataraNa ahi ujjata karuM chuM. zrImadda lakhe che ke - "zrImata vardhamAna jina vartamAna zAsananA carama tIrthakaranI zikSAthI hAla mekSamArganuM astitava varte che. e temanA upakArane suvihita puruSe vAraMvAra Azcaryamaya e che kALanA devathI apAra mRtasAgarane ghaNe bhAga visarjana thata ga ane biMdumAtra athavA apamatra vartamAnamAM vidyamAna che. .........ata alpa rahyuM chatAM matamatAMtara ghaNuM chatAM, samAdhAnanAM keTalAMka sAdhane parokSa chatAM, mAhAtmApuruSanuM kavacitatva chatAM Aryajane ! samyagdarzana, zrutanuM rahasya evo paramapadane paMtha, AtmAnubhavanA hetu samyaphaDyAritra ane vizuddha AtmadhyAna Aje paNa vidyamAna che e parama harSanuM kAraNa che. vartamAnakALanuM nAma dusamakALa che. tethI duHkhe karIne-dhaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA aMtarAyathI, pratikULatAthI, sAdhananuM durlabhapaNuM hevAthI-mokSamArganI prApti thAya che. paNa vartamAnamAM mekSamArgane viccheda che ema ciMtavavuM joItuM nathI."-pAnuM 581. " (nedha-mokSamArgane vicacheda eTale mokSamArganuM yathArtha nirUpaNa karanAra sUtra siddhAMtane viccheda che ema ciMtavavuM nahi. na.mi. zeTha.) "siddhAMtanAM bAMdhA viSe ema samajavuM ke ApaNuM buddhi na pahoMce tethI te vacane asata che ema na kahevuM, kAraNa ke jene tame asata kahe che te zAstrathI ja prathama to tame jIva, ajIva evuM kahetAM zikhyA che. arthAta te ja zAstrone AdhAre ja tame je kAMI jANe che te jANyuM che. - te pachI tene asata kahevA te upakArane badale deSa karavA barAbara gaNAya. vaLI zAstranA lakhanArAo paNa vicAravAna hatA tethI te siddhAMta viSe jANatA hatA. mahAvIra svAmI pachI ghaNe varSe lakhANa che mATe asata kahevA te doSa gaNAya."--pAnuM 684. - "sUtro ane bIjA prAcIna prAcIna AcAryo tadanusAra racelAM ghaNuM zAstro vidyamAna che. suvihita pue te hitakArI matithI ja racyAM che. koI matavAdI, haThavAdI ane zithilatAnA piSaka * puruSoe racelA keTalAMka pustake sUtrathI athavA jinAcArathI maLatAM na AvatAM hoya ane prajananI maryAdAthI bAhya hoya te pustakanA udAharaNathI prAcIna suvihita AcAryonA vacanane uthApavAno prayatna bhavabhIrU mahAtmAo karatA nathI, paNa tethI upakAra thAya che ema jANI tenuM bahumAna karatA chatA yathAyogya sadupayoga kare che." -pAnuM 581 jinAgama che te upazama svarUpa che. upazamaravarUpa evA soe upazamane arthe te prarUpyAM che. te upazama AtmAthe che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 prakaraNa chaThuM anya koI prayojana artha nathI. AtmArthamAM je tenuM ArAdhana karavAmAM na AvyuM to te jinAgamanuM zravaNa, vAMcana niSphaLarUpa che. e vArtA ane te niHsaMdeha yathArtha lAge che.. . duHkhanI nivRttine sarva jIva Icche che ane duHkhanI nivRtti, duSpa jenAthI janma pAme che evA rAgadveSa ane ajJAna Adi doSanI nivRtti thayA vinA, thavI saMbhavatI nathI. te rAgAdi nivRtti eka AtmajJAna sivAya bIjA keI prakAre bhUtakALamAM thaI nathI, vartamAnakALamAM thatI nathI, bhaviSyamAM thaI zake tema nathI, ema sarvajJAnI puruSane bhAsyuM che. mATe te AtmajJAna jIvane prajanarUpa che. tene sarvazreSTha upAya saguvacananuM zravaNavuM ke sazAstranuM vicAravuM e che. je ke jIva duHkhanI nivRtti Icchato hoya, sarvathA duHkhathI muktapaNe tene prApta karavuM hoya tene e ja eka mArga ArAdhyA sivAya anya bIjo koI upAya nathI. mATe jIve sarva prakAranAM matamatAMtarane, kuLadharmane, lAka saMgArUpa dharmane, eAvasArUpa dharmane udAsabhAva bhajI eka AtmavicAra kartavyarUpa dharma bhaja yogya che. patrAMka 375 "sUtra, zAstro, cauda pUrvanuM jJAna, munipaNuM, zrAvakSaNa, hajAre jAtanAM sadAcAraNa, tapazcaryA Adi je je sAdhane, je je mahenata, je je puruSArtha kahyA che te eka AtmAne oLakhavA mATe, zodhI kADhavA mATe, kahyA che. te prayatna ja AtmAne oLakhavA mATe, zodhI kADhavA mATe AtmAne arthe thAya te saphaLa che nahitara niSphaLa che. jo ke tethI bAhAphaLa thAya paNa cAra gatine cheda thAya nahi." -pAnuM 716, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 jaina dharma ane ekatA satra ane siddhAMta e be judI che. sAcavavA sArU siddhAMta cararUpI peTImAM rAkhavAmAM AvyA che. dezakALane anusarI sUtra racavAmAM eTale guMthavAmAM Ave che. ane temAM siddhAMtanI gUMthaNI karavAmAM Ave che. te siddhAMta game te kALamAM, game te kSetramAM pharatA nathI athavA khaMDitapaNane pAmatA nathI. jo tema thAya to te siddhAMta nathI siddhAMte game te dezamAM, game te bhADAmAM, game te kALamAM lakhANuM heya to paNa asiddhAMtapaNAne pAmatA nathI." pAnuM 75. siddhAMta che te pratyakSa che. jJAnInA anubhavagamyanI Abata che, temAM anumAnapaNuM kAma AvatuM nathI. anumAna e tarkane viSaya che. ane tarka e AgaLa jatAM keTalIkvAra khaTe paNa paDe. paraMtu pratyakSa je anubhagamya che temAM kAMIpaNa khaTApaNuM samAtuM nathI. jyAMsudhI anubhavagamya na thAya tyAMsudhI supratIti rAkhavA jarUra che ane apratIti krame krame karI anubhavagamya che." -pAnuM 51. satra, siddhAMta, zAstro puruSanA upadeza vinA phaLatAM nathI. pasAra je che te vyavahAra bhAgamAM che. ekSamArga to pheraphArajaLo nathI, eka ja che. te prApta karavAmAM zithilapaNuM che. jIvane amUcchita karavo e ja jarUranuM che." -AnuM 754. - digaMbara 12. sone amAnya karyA che te yogya nathI te darzAvavA rImad rAjacaMdra lakhyuM che ke mekSamArga prakAza" pustakamAM vartamAna jinAgama ke je zvetAMbara saMpradAyane mAnya che tene niSedha karyo che te kartavya nathI. vartamAna mAgamamAM amuka sthaLe vadhAre sahanA sthAna che paNa sAruSanI daSTie jotAM tenuM nirAkaNuM thAya che mATe upazama daSTie te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ maraNa rahe 1 ghAgamA avalAkana karavAmAM saMzaya bya nathI. 3. patrAMka 80deg khIje ThekANe paNa zrImade lakhyuM che ke siddhAMtane dhaNA bhAga viccheda gayA. mAtra ceADA rahelA bhAga para sAmAnya samajaNuthI zakA karavI cegya nathI. je zaMkA thAya te vizeSa jANanArane pRthvI. tyAMthI sanamAnatA uttara na maLe tApaNu ni vacananI zraddhA caLavicaLa karavI nahi. anekAMta zailInA svarUpane viralA jANe che. " :: mUrti pUjA saMpradAyAnA matabhedanA khIjo muddo mUrti pUjAneA che tenA samanvaya mATe have vicAra karIe. mUrtipUrjA saMbaMdhI upara ApelI vigatA uparathI ApaNe samajI zakIe chIe ke (1) bhagavAna mahAvIranA vakhatamAM jainamAM mUrti pUjAnuM nAmanizAna nahetu. paNa bhagavAna mahAvIranA nirvANu po mUrti pUjA zarU thayelI, (2) zvetAMbara sUtrAmAM kyAMya mUrtipUjAnI vAta nathI. (3) mUrtipUjA meAkSasAdhaka nathI. (4) zarUAtamAM mUrtine badale pAda pagalAM hatAM. pachI mUti thaI. (5) mUrtipUjA paNa pahelAM tadna sAdI hatI, tenI vidhimAM vadhArA thatA ja gayA ane vadhatAM vadhatAM Aje zvetAMbarAmAM khUba khUba vadhI gaI che temaja vastrAbhUSaNa RNugAra paNa pahelAM nahAtA te paNa khUba vadhI gayela che te eTale sudhI ke sAcu' AtmakalyANa bhUlI javAyuM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA pUjA sabaMdhamAM eka dalila che ke zrAvakAne vyavahAramAM Dagale ne pagale sAvala vana karavuM ja paDe che. tethI temanI pUjanavidhimAM paNa sAvadha vidhi-vana hAya tAM tenA virAdha karavA na joIe. 120 ahiM A vicAravAnuM e che ke vyavahAramAM teA jIvana calAvavA mATe na chUTake sAvadya vartananI chUTa levI paDe che. paraMtu dharmanA kAmamAM, prabhupUjAmAM te sAvadya vidhinI chUTa na hoya te ja kalyANakArI gaNAya, mATe pUjana vidhi banatAM sudhI taddana nivadya rAkhavI e ja hitAvaha che. yAda rAkhavuM ke anyasthAne kRtaM pApa, dharmasthAne kRtaM pApa, dharmasthAne vinazyati / vajralepo bhaviSyati // anyasthaLAe karavAmAM AvelAM pApA dharmasthAne ( dharmAMrAdhanathI ) nAza pAme che paraMtu dhasthAne ja pApa karavAmAM Ave teA te vajralepa samAna gADha bane che. panyAsazrI kalyANuvijayajI mahArAjanI lakhelI " jinapUjA paddhati" pustikAmAM A vAta vigatavAra jaNAvelI che te joI levA vAMcakAne vinaMti che. paraMtu-- mUrtipUjAnAM mULa bahu UMDA gayelAM che tethI te nAbUda karI zakAya tema nathI. vaLI AjanA jamAnAmAM ajJAna lekAne eTale ke bALavAne dharmabhAvanA TakAvavA mATe dravya avalaMbananI jarUra rahe che. eTale ke mUrti ke je dravya avalaMbana che tenI jarUra rahe che. tethI temane mATe mUrtivaMdana pUjana Avazyaka baMne che. kAraNa ke kAMI paNa vyasAdhana vinA teo manane dha'bhAvanAmAM ke dharmAMcAramAM pravartAvI saktA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa chaThuM 121 camatkAra tyAM namaskAra " e ukti manuSyasvabhAvanuM barAbara nirUpaNa kare che. eTale keTalIka mUtiomAM camatkAra joIne paNa leke AkarSAya che ane tene mAnavA pUjavA lAge che. mUrtionA A jAtanA camatkAra athavA prabhAva vyaMtara devo batAve che. mUrtipUjAmAM zraddhA rAkhanArA je jIvo AyuSya pUrNa karI baMtara devagatimAM jAya che teo temanI zraddhAne anusarIne mUtine prabhAvazALI dekhADe che ane mUrtinI pUjA kare che. A rIte paNa mUti bALavAmAM dharmabhAvanA TakAvavAmAM sahAyabUta thAya che. tethI mUrtipUjA bALajIvo mATe Avazyaka bane che. tethI- samanvaya mATe ema karavuM joIe ke mUrtipUjAmAMnI vikRtio kADhI nAkhIne hAla turata sAdI pUjA rAkhavI ane dhIre dhIre tana nAbuda thAya tema karavuM. jemake - - (1) mUrtipUjA phakta bALajIvomAM dharmabhAvanA utpanna karavA temaja TakAvI rAkhavA mATe ucagI che mATe mUrtipUjA phakta bALajIvo mATe ja upayogI gaNavI. (2) bananAM sudhI phakta mUrtinA darzana karavA pUratI ja jarUrIAta gaNavI. paraMtu ema na banI zake tema hoya che eTale ke bALajIvone darzananI sAthe pUjA karavI hoya te pUjAnI vidhi ekadama sAdI ane nivagha rAkhavI. . (3) mUrtipUjA na kare ane na mAne teone bALajIvo karatAM caDIAtI kaTinA gaNavA. - . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA (4) mUrti khUna karatAM vrataniyame vadhAre zubhaLAyaka che ema bhAra daine samajAvavuM. ra Ama karavAthI mUrtipUjaka ane amUrtipUjaka vaccenuM vaimanasya nIkaLI jaze. temaja zvetAMbara diga Mbara vaccenuM mUrti saMbadhanuM vaimanasya pazu nIkaLI jaze. vaLI mUrtipUjanArA bALajIvA UMcI kiTamAM AvavA mATe mUrti pUjAno tyAga karI vrata niyameAmAM vadhAre dhyAna detA thaze, niyamA vadhAre pramANumAM AdaratA thaze. sthAnakavAsIoe A pramANe samajAvavAnA vadhAremAM vadhAre prayatna karavA joI e. ke jethI leAkamAnasa mUrtipUjAne pradhAnatA nahi sthApavA ku cheADI devA taiyAra thAya. zvetAMbaratva digabaratva trIjo matabheda zvetAMbaratva gi kharatvanA che. eTale ke sAdhunA solakatva athavA vastradhAraNanA ane acelakatva athavA vajra rahita nagna rahevAnA che. A saMbaMdhamAM upara ApelI hakIkata uparathI ApaNe samajI sakIe chIe ke (1) cAvIzaya tIthaMkarAno dharma acelaka ja hatA ane ( 2 ) bhagavAna mahAvIre acekalakatvanA ja upadeza karelA hatA. (3) sAdhunI zarIra zakti lakSamAM lakne azakta sAdhuo mATe ThaMDImAM oDhavAne mATe bhagavAne eka garama ane khe sutarAu vastranI chUTa ApI hatI. (4) je sAdhu lajjA parisane sahana karI na zake tenA mATe kaDhibadha--laMgoTInI paNa bhagavAne chUTa vyApI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ prANa chaThuM 12a. (5) sacelaka zabda sUtromAM kayAMya vaparAyale nathI, kAraNa ke sacelaka dharma hato ja nahi. (6) digaMbara saMpradAya acalatAne ekAMtikapaNe vaLagI rahyo. (7) zvetAMbara saMpradAya vastradhAraNanI jarUrIAtane ekAMtikapaNe vaLagI rahyo. - (8) digaMbara pUrvAcAryoe apavAda tarIke vastra dhAraNuM svIkAryuM che temaja digaMbara sAdhuomAM paNa zithilatA AvI gaI che te svIkAryuM che. (9) kALakrame vetAMbaramAM vastraparigraha asAdhAraNarIte vadhI gayo che (10) jinapI vikalpI zabdo acelaka salakane badale navA mUkavAmAM AvyA che. te pachI- samanvaya mATe ApaNe nIce pramANe vicAravuM joIe. (1) karmanA kSaya mATe saMyama levAmAM Ave che ane tapa karavAmAM Ave che. tapa-saMyamanuM sAdhana zarIra che ane tene AdhAra, mananA bhAva ane zarIranI zakti upara che. (2) tIrthakara bhagavAne zarIrazakti lakSamAM laIne nircathane oDha vAnA vastra rAkhavAnI chUTa ApI hatI temaja lajajA DhAMkavA. mATe kaTibaMdha-lagoTanI chUTa ApI hatI. (3) bhAva te nagnatAnA hevA chatAM lAcArIe keTalAka nine Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 jaina dharma ane ekatA eTalI chUTa levI paDatI hatI. (4) vastranI chUTa saMyama-AtmakalyANamAM sahAyaka thavA mATe che kAraNa ke azakta sAdhune teTalI Tu na hoya te AraudradhyAna thavAne ane tethI Atma kalyANa bagaDavAno saMbhava che. (5) atyAre sAmAjika paristhiti evI che ke nagna rahI zakAya tema nathI. rAjya paNa nagna mANasane rastAmAM pharavA dIe nahi. mATe vastranI jarUra che. (6) aDhI hajAra varSa pahelAMnA karatAM atyAre mANasanA zarIranI zakti ghaNIja ghaTI gaI che. zarIra ghaNAM ja nabaLAM thaI gayAM che. (7) nagna sAdhune vaMdana karavA mATe jatAM strIone to ghaNe ja sakeca thaze. nagna sAdhune pitAne strIne joIne vikAra na thAya topaNuM nagna sAdhune joIne strImAM vikAra utpanna thavAno saMbhava che ane tema thAya to te nagnatAne deSa lAgyo gaNAya. mATe atyAre (1) sAdhunA be varga karavA-acelaka ane sacelaka. alaka-nagna rahe, maMdira upAzrayamAM ekAMtamAM rahe, atyAre digaMbara AmnAyamAM paLAtA niyamo pALe. paNa bahAra nIkraLe tyAre kaTibaMdha-laMgeTa dhAraNa kare. sacelaka-atyAranA sthAnakavAsI tathA ve. mUrtipUjaka sAdhuomAM judI judI jAtane zithilAcAra, parigraha - vadhI gayela che tene mATe jarUra pUratA ja vastra pAtranI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa chaThuM chUTa TharAvavI ane atyAranI paristhitine anukuLa niyame bAMdhI zithilatA parigrahane kAbumAM lAvavA. ane uttarottara zithilatA parigraha ghaTatA jaI aMte taddana nAbuda thAya tevA niyamo banAvavA ane te niyame sakhtAIthI paLAvavA. (2) sacelaka sAdhune mATe dIkSAnAM paccakhANamAM temanI ghaTa pramANene AgAra rAkhavo. AjanA saMjogAnusAra anivArya hoya tevI ja chUTa ApavI paraMtu navakeTie paccakhANa lIdhA pachI aNaghaTatI chUTa laI levAya ane tethI aticAra lAge ke vrata bhaMga thAya tema karavuM egya nathI. sacelaka sAdhu karatAM acelaka sAdhu ucca koTinA gaNAya te samajI zakAya tevuM che. nagnatAmAM saMyamatapanI utkRSTatA che te sau koI samaje che. bhagavAnanA vakhatamAM atyAranA karatAM ghaNuM vadhAre sArI zarIra zakti hatI chatAM paNa bhagavAne traNa vastranI chUTa ApI hatI. to atyAranI ghaNI ghaTI gayelI zakti joIne dravya-kSetra-kALa-bhAva atusAra gya chUTa levAmAM jarA paNa AjJA bahAra javA jevuM thatuM nathI. kAraNa ke mukhya hetu to saMyamanA nibhAva mATe zarIrane nibhAvavAne che. paraMtu jenAmAM parigrahane bhAva dekhAya tene AjJA bahAra gaNu. digaMbaranA agIAramI zrAvaka pratimA dhArI zrAvakanA be prakAra che tevI rIte sAdhunA paNa upara pramANe be prakAra rAkhavAmAM khAsa kAMI Apatti jevuM dekhAtuM nathI. 5. strI mukti ceAtho muddo strImuktine che. digaMbara saMpradAyanA mAnya SaTa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane tenA khaMDagama pramANe strImukti siddha thAya che ja eTale digaMbare te mAnya rAkhe eja AjJAnusAra gaNAya, temAM samanvaya karavA jevuM rahetuM ja nathI. - matAgrahano dAva e eka evo bhayaMkara duSa che ke sAcI vajunA pratyakSa pUrAvA maLavA chatAM matAgrahI AtmA sAcI hata mAnavA taiyAra thatA nathI, jema digaMbare "saMjada? zabdathI cI mukti sAbita thatI hovA chatAM te svIkAravA taiyAra nathI tema sUtramAM mUrtipUjAnuM vidhAna na hovA chatAM mUrtipUjaka baMdhuo paNa potAnA matAgrahamAM e sAcI vastunA pratyakSa pUrAvAne paNa grahaNa karatA nathI. e paNa eTaluM ja ziyanIya cheparaMtu have e bane e jAtane matAgraha tajI de. e IcchavA yogya che. meM to mArI sAmAnya buddhithI ekatAnsamanvaya mATenA mArA vicAro TuMkAmAM jaNAvyA che. vidvAnane A saMbaMdhamAM uhApoha karavA mArI vinaMti che ke jethI teo samavanyathI ekatA sAdhavAnuM punya hAMsala karI zake. dhArmika patro paNa A saMbaMdhamAM temanA vicAre darzAve ema huM IcchuM chuM. A saMbaMdhamAM jarUra pUratI DIka aitihAsika hakIkata tathA viddhAnenA abhiprAya A pustakanA bIjA bhAgamAM Avela che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #143
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa sAtamuM paryuSaNa parvane samanvaya lekhakaH zrI nagInadAsa giradharalAla zeka tAMbara jemAM sauthI moTuM parva paryuSaNa parva manAya che tyAre giMbara jainomAM sauthI moTuM parva daza lakSaNadharma kahevAya che. paryuSaNa parva zrAvaNa vada terasathI zarU thaI bhAdaravA suda pAMcame pUruM thAya che. daza lakSaNadharma parva bhAdaravA suda pAMcamathI zarU thaI bhAdaravA suda caudase pUrNa thAya che. eTale paryuSaNa parva ATha divasanuM che tyAre daza lakSaNadharma parva daza divasanuM che. . vetAMbara mUrtipUjaka jaine pahelAM to paryuSaNa parva zravaNa vada terasathI ja zarU karatA hatA. paraMtu kAlakAcAryanA prasaMga pachI temaNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #144
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 jaina dharma ane ekatA zrAvaNa vada bArasathI zarU karI bhAdaravA suda cothe pUrA karavAnuM rAkhyuM che. tyAre sthAnakavAsIo sUtrAnusAra ja parva mAne che. Ama parvanA divase traNe phirakAmAM judA judA hovA chatAM tenuM mULI utpatti kAraNa to eka ja che. ane parvamAM mukhya divasa te saMvatsarI parva che. saMvatsarI parva e kSamApanA divasa che. ane saMvatsarInA divasanI utpattinuM kAraNa sarva jaina saMpradAyamAM eka ja ane ekasarakhuM manAya che. . avasarpiNane chaThTho Are besatAM saMvartakasaMhAraka pavanathI je bhayaMkara nAza pRthvI upara vartI rahe che tene ghaNAke pralaya kahe che. te pralaya utsarpiNa kALanA pahelA ArAnA aMta sudhI rahe che. te pachI aSADa vadI ekame utsarpiNIne bIje Are bese che eTale pralayakALa pUre thAya che, tyAre bharatakSetramAM pAMca prakAranA meghanI vRSTi thAya che. dareka prakArano megha eka eka saptAha rahe che ane tenI vacamAM bIjA tathA cethA varasAda pachI eka eka saptAha eTale ekaMdara be saptAha ughADa rahe che. pAMca saptAha varasAdanA ane be saptAha ughADanA maLIne sAna saptAhanA ogaNapacAsa divasa thAya che. ane te pachInA pacAsame divase saMvatsarI parva manAya che. vetAMbara digaMbara ane phirakAnA jainene pacAsa divasa saMvatsarI tarIke mAnya che. paNa pharaka e che ke zvetAMbara parvanA bIjA divase saMvatsarI pahelAnA sAta divasathI zarU kare che tyAre digaMbara saMvatsarInA divasathI zarU karI daza divasa parva manAve che. temAM paNa have hai mUrtipUjake saMvatsarIne divasa eka divasa vahelo eTale bhAdaravA suda cethane manAve che. A pramANe traNa judI judI mAnyatA che tene samanvaya nIce pramANe judI judI rIte thaI zake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #145
--------------------------------------------------------------------------
________________ prakaraNa sAtamuM (1) saMvatsarIne divasa-jinAjJA bhAdaravA suda pAMcamanI saMvatsarI karavAnI che. ve. mUrtipUjakee bhagavAna karatAM gurune mahattva ApIne bhAdaravA suda cotha TharAvI che, paraMtu bhagavAna karatAM guru vizeSa hoI na zake. guru paNa bhagavAnanI AjJAne AdhIna che. vaLI kAlakAcAryanuM cothanI saMvatsarI karavAnuM pharamAna hamezane mATe nahotuM, paraMtu eka ja varSane mATe khAsa kAraNane laIne karyuM hatuM, to have jina bhagavAnanI AjJAnusAra bhAdaravA suda pAMcamanI saMvatsarIne vetAMbara mUrtipUjaka jaine svIkAra kare to temanI sAcI ArAdhakatA gaNAya, bhagavAna karatAM gurune mahattva ApavuM e bhagavAnanI mahAAzA tanA che ane te virAdhakatA che. (2) bIjo pharaka parva kyAre zarU karavAM tene che. sUtra pramANe pAMcamA varasAdane chelle divasa ogaNapacAsamo che, tethI pacAsamA divasanI saMvatsarI gaNavAmAM AvI che. saMvatsarInA AgalA divaso varasAdanA che. varasAdanA divasamAM parva ujavAya ke dharmadhyAna karavAmAM Ave te muzkelIbharyuM gaNAya. jema varasAdanA divasa choDIne pachI ja saMvatsarI TharAvavAmAM AvI che te ja pramANe varasAdanA divase choDIne pachIja parvanA divase TharAvavAmAM Ave to te vadhAre cAgya gaNya, chatAM sUtra zAstramAM paryuSaNa parva zrAvaNa vada terasathI ja zarU karavAnI AjJA che ema koI sUtrajJa zodhI batAve che te pramANe vicAra karavo joIe. paNa sUtramAM tevI AjJA na hoya te varasAdanA upara pramANenA hisAbe to bhAdaravA suda pAMcamathI ja paryuSaNa parva je zarU karavAmAM Ave te te vadhAre gya gaNI zakAya. (3) kSamApanAne divasa-vetAMbare saMvatsarIne kSamApanA divasa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #146
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 jaina dharma ane ekatA gaNe che tyAre digaMbara saMvatsarInA divasane badale pUrNimAne kSamApanAne divasa gaNe che ane ema chatAM paNa digaMbare saMvatsarInA divase eTale pAMcame kSamA guNa upara ja pravacana kare che eTale temanAmAM kSamAnA pravacana ane kSamApanAnA divasamAM pharaka Ave che. - eka vicAra ema che ke kSamApanA parvanI zarUAtamAM thai jAya to badhAnA mana halakA thaI jAya, keine keAinI sAme veravidha rahe nahi ane te pachI taya dharmanI ArAdhanA vizeSa zAMtithI thaI zake. A vicAra paNa khAsa dhyAnamAM levA jevo che ane digaMbare jyAre pAMcamathI kSamAnuM pravacana zarU kare che tyAre temaNe te pAMcamane divasa kSamApanAnA divasa tarIke apanAvavo joIe. to pachI sarva jene ekI sAthe bhAdaravA suda pAMcame kSamApanA karI zake e eka uttama maMgaLakArI goThavaNa kahevAya. (4) parvanA divasa ATha ke daza tene vicAra paNa karavo joIe. vetAMbare je, upara vicAraNA karI te pramANe bhAdaravA suda pAMcamathI paryuSaNa parva zarU kare to ATha divasanuM parva rAkhe ke daza divasanuM te bahu mahattvane pharaka banaze nahi. ATha divasano Agraha heya te digaMbara karatAM zvetAMbare be divasa vaheluM pUrNa karI zake. nahitara dharmArAdhana be divasa vadhAre thAya to temAM Amika lAbha vadhAre che ane nukasAna kaMI nathI. sutra pramANe te paryuSaNa parva eka divasanuM ja che paraMtu zrI chavAbhigama sUtramAM naMdIzvaradIpanuM varNana che tyAM kahela che ke, tyAM deva ATha divasa parvo ujave che. te anusAra zvetAMbaree Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #147
--------------------------------------------------------------------------
________________ prAraNa sAtamu 1 panA ATha divasa rAkhyA hoya ema lAge che. tyAre ddigaMbarAnA daza divasa mATe koI zAstrIya AdhAra nathI. (5) padmarAdhananI rIta-panA ArAdhananI rItamAM paNa zvetAMbarA digaMbarAmAM pharaka che tema sthAnakavAsIomAM paNa pharaka che. sthAnakavAsIomAM paNa judA judA prAMtamAM judI judI rIta che. digaMbarA panA dRza divasa manAve che. ane dA lakSaNa dharmAMnA daza prakArAmAMnA ekeka prakAranA ekeka divasa manAve che. eTale ke te te divase te te prakAranA dharmanuM pravacana thAya che. tyAre zvetAMkharAmAM judI judI prathAo che, kalpasUtra vaMcAya che, mahAvIra janma ujavAya che vagere aneka rIte dharmAMrAdhana thAya che. kAIpaNa rItanuM ke koIpaNa jAtanuM' dharmArAdhana lAbhakAraka ja che, paraMtu saghaLA ja jainA eka divase eka ja jAtanuM dharmArAdhana kare tA te vizeSa prabhAvazALI gaNAya, sarva jainA ekapa che tenA tAdRzya citAra khaDA thAya. daza lakSaNa dharmAMnA dareka guNa dharmanuM ekeka divasa pravacana karavA uparAMta zvetAMbara mUrtipUjaka tathA sthAnakavAsInI rIta pramANe pasUtra vagerenA pravacane uparanA visAmAM sAthe sAthe ja gAThavI zakAya. rathayAtrA varadhADA paNa zvetAMbara digaMbaranA eka sAthe ane eka ja divase gAThavI zakAya. sthAnakavAsI paNa temAM temanI IcchA mujaba bhAga laI zake. tapasvIonA varadhoDA paNa te pramANe eka sAthe eka ja divase gAThavI zakAya ane ekatAnA svarUpane mUrtimaMta karI zakAya. panuM nAma anukULa paDe te mATe deza bhakSaNu paryuSaNu pava " ema rAkhI zakAya ane bhAdaravA zuda pAMcamane saMvatsarI pa athavA saMtsarInA divasa kahI zakAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 66 www.umaragyanbhandar.com
Page #148
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAra jaina dharma ane ekalA uparanI koIpaNa vicAraNuM upara dhyAna ApavAmAM na Ave ane pitAne Agraha pakaDI rAkhavAmAM Ave to bhArata jene mahAmaMDaLe je zrAvaNa vada bArasathI bhAdaravA suda caudasa sudhInuM parva gaNavAnI sUcanA karI che te paNa kAMI khoTI nathI. temAM sau saune pitapatAnI cAlu praNAlikA pramANe rAdhanA karavAnI chUTa che paNa te uparAMta parvanA divasa vadhAravA jeTale pheraphAra che. pitAnI cAlu rItamAM je koI kaMIpaNa pheraphAra na karavA Icche to te pramANe parvanA divasa vadhAre gaNavAmAM kAMI nukasAna nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #149
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA bhAga bIjo siddhAMtika ane aitihAsika hakIkta ane sUcanAo Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #150
--------------------------------------------------------------------------
________________ A bIjA bhAgamAM ApelA lekhe 1. siddhanA prakAre. 2. vetAMbaratva digaMbaratva. 3. digaMbare kayAre chUTA paDyA? 4. kAjIprAjJatA zI rIte? 5. saMgaThana. vicAra saMskRti. 6. jaina dharmanI ekatAne sujhAva. 7. tapasvI zrI mANekacaMdajInA vicAre. (1) kALajJAna ciMtAmaNa. (2) ekatA mATenA uddagAre. 8. digaMbara zvetAMbara vAda 9. ApaNI hAlanI sthiti. 10. mithyAtva eTale zuM? 11. sthAnakavAsI, zvetAMbara, digaMbara zabdene samanvaya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #151
--------------------------------------------------------------------------
________________ siddhanA prakAro - saMkalita karI lakhanAra zrI nagInadAsa giradharalAla zeTha anyaliMga siddha vagerenuM vivecana . zAstromAM siddha bhagavaMtanA paMdara bheda batAvyA che temAM traNa prakAre be be bhede ane traNa prakAre traNa traNa bhede maLI sihanA nIce pramANe paMdara bhedo thAya che. siddha paryAya prApta thayA pachI te e siddha bhagavatemAM koIpaNa prakArane bheda nathI. paMdara bhede varNavyA che te to siddhapaNuM prApta thavA . agAunI avasthAne lakSamAM rAkhIne kahevAyA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #152
--------------------------------------------------------------------------
________________ 136 jaina dharma ane ekatA pahelA be bheda-(1) jina siddha ane (2) ajina siddha. mese janAra AtmA tIrthaMkarapada bhogavIne mokSe gayela che ke sAmAnya kevaLI thaIne gayela che e apekSAe A be bheda che. bIjA be bheda-(3) tIrthasiddha ane (4) atIrthasiddha. mekSe janAra AtmA tIrthanI, zAsananI sthApanA thayA agAu mekSe gayela che ke tIrthanI sthApanA thayA pachI mekSe gayA che e apekSAe A be bheda che. trIjA be bheda -(5) eka siddha ane (6) aneka siddha. mekSe javAnA samaye AmA ekale mokSe gaye ke aneka AtmAonI sAthe mele gaye e apekSAe A be bheda che. pahelA traNa bheda-(7) strIliMga siddha, (8) puruSaliMga siddha ane (9) napuMsakaliMga siddha. mekSe jatI vakhate zarIrane AkAra strIne hatuM, puruSa hato ke napuMsakane hato e apekSAe A traNa bheda che. bIjA traNa bheda-(10) svaliMga siddha, (11) anya liMga siddha ane (12) gRhiliMga siddha. mekSe jatI vakhate jaina sAdhune veSa hato, anya darzananA sAdhuno veSa hatuM ke gRhasthane veSa hato e apekSAe A traNa bheda che. trIjA traNa bheda-(13) svayaM buddha siddha, (1) pratyekabuha siddha ane (15) budhita siddha. makSanA asAdhAraNa kAraNusvarUpa saMyama grahaNa karavAnA pariNAma ApoApa thayA, koI vairAgyajanaka nimitta dekhIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #153
--------------------------------------------------------------------------
________________ 137 thayA ke tIrthaMkara Adi kAI nA upadeza sAMbhaLIne sayamanA pariNAma thayA e apekSAe traNa bheda. bhAga 2. prakaraNa 1. Ama judI judI pUrvAvasthAnI apekSAe siddha bhagavaMtanA bhedya samajavAnA che. ane temAM paNa kharI rIte te e athavA traNa bhedamAM ja sasiddha bhagavaMtAnA samAveza thAya che. anaMtA siddha bhagavAmAMthI keTalAka jinasiddha hAya ane keTalAka ajina sidda hAya, athavA e anaMtA sidghomAMthI keTalAka tItha siddha hAya ane keTalAka atI siddha hoya, athavA e anaMtA sidghomAMthI keTalAka eka siddha hAya ane keTalAka aneka siddha hoya, paNa judI judI apekSAe kalpelA A bambe bhedyathI trIna kArya bheda vALA siddha bhagavatA nathI. e ja pramANe traNa traNa bhedamAM paNa vizeSa cAthA kAI bheda vALA siddha bhagavaMtA nathI. vartamAna siddha paryAyanI apekSAe e siddha paramAtmAmAM kAI bheda ja nathI, bheda pADanAra karmanA AtmA sAthe sayeAga hoya tyAre ja bheda paDe. AtmasvarUpanI apekSAe sarva siddo eka sarakhA che. pUrvAvasthAnI apekSAe je bhedo pAvAmAM Avela che temAM paNa ghaNuM mahatva che. jaina darzananI vizALatAnuM e bhedothI bhAna thAya che. hAya, puruSanI hoya ke napuMsakanI hAya pazu AtmAnA meAkSane lAyaka svabhAva dazAnA puruSArtha jo jAge te mekSa prApta karavAmAM zarIranI AkRti bAdhaka nathI thatI. AkRtithI puruSa ke strI ke napuMsaka meAkSanA adhikArI hAI zake che. zarIranI AkRti nI teja pramANe zarIra upara veSa jaina sAdhunA hrAya, bilakula nagnAvasthA hAya athavA vastra hoya ke gRhasthanA veSa hAya tApaNu khAdyaveSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #154
--------------------------------------------------------------------------
________________ 138 jaina dharma ane ektA muktimAM bAdhaka thatuM nathI. bAhya veSa game te hoya paNa bhAvathI jene jenA darzana pariName te AtmA muktine adhikArI che. Ama paMdara bhede siddha kahyA kAraNa ke rAgadveSa ane ajJAna jenA gayA tenuM game te ve, game te jagyAe ane game te liMge kalyANa thAya che. AvI suMdara anekAMtavAdanI vAta A bhedomAMthI jANuvAnI maLe che. vetAMbara tathA digaMbara mAnya tatvArtha sUtramAM bAra bAbate vaDe siddhanI vizeSa vicAraNA karI che te A pramANe kSetra, kALa, gati, liMga, tIrtha, cAritra, pratyeka buddha bedhita, jJAna, avagAhanA, aMtara, saMkhyA ane alpa bahu e bAra bAbata vaDe siddha che ciMtavavA. (chelluM saro). TIkAkAranuM vivaraNa siddha thayA pachI siddhanA jIvamAM kaI khAsa prakArane bheda nathI hato, paraMtu bhUtakALanI daSTie teonA bheda vicArI zakAya. ane te dareka bAbatamAM yathAsaMbhava bhUta ane vartamAna daSTi lAgu pADIne ja vicAraNA karavI. 1. kSetra-eTale sthAna, jaDyA. vartamAna bhAvanI daSTie badhAne siddha thavAnuM sthAna eka ja siddhakSetra athata Atmapradeza athavA AkAza pradeza che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #155
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 1. 129 bhUta bhAvanI daSTie eka ja sthAna nathI kAraNa ke janma daSTie paMdara karma bhUmimAMthI siddha thanAra hoya che ane saMharaNa daSTie samagra mAnuSa kSetramAMthI siddhi meLavI zakAya che. 2. kALa-avasarpiNI Adi laukikakALa. vartamAna daSTie siha thavAnuM koI laukika kALacakra nathI ane eka ja samayamAM siddha thavAya che. bhUtadaSTie janmanI apekSAe avasarpiNu utsapiNuM ane anavasarpiNa, anutsarpiNamAM janmelo siddha thAya che. e ja rIte saMharaNanI apekSAe ukta badhA kALamAM siddha thAya che. 3. gati-vartamAna daSTie siddha gatimAM ja siddha thAya che. bhUta daSTie je chelle bhava laI vicArIe te manuSya gatimAMthI ane chellAnA pahelAne bhava laI vicArIe to cAre gatimAMthI siddha thAya che. 4. liMga-eTale veda ane cilDa. pahelA eTale veda artha pramANe vartamAna dRSTie aveda ja siddha thAya che. bIjA liMga eTale cinha artha pramANe vartamAna daSTie aliMga ja siddha thAya che. bhUta dRSTie je bhAvaliMga-AMtarika yogyatA-laIne vicArIe te svaliMga eTale vItarAgapaNe ja siddha thAya che. ane dravyaliMga eTale bAhya veSa laI vicArIe te svaliMga eTale jaina liMga, para liMga, eTale jenetara paMthanuM liMga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #156
--------------------------------------------------------------------------
________________ 10 jaina dharma ane ekA ane gRhastha liMga ema traNe liMge siddha thAya che ane dravya liMga eTale khAdya AkArathI vicArIe teA puruSa, strI ane napuMsaka e traNa veda siddha thAya che. 5. tI - koI tI kara rUpe ane kAI atIrthaMkara rUpe siddha thAya che. atI karamAM kAI tI cAlu hAya tyAre ane kAI tI cAlu na hoya tyAre paNa siddha thAya che. 6. cAritra----vamAna daSTie siddha thanAra cAritrI ke acAritrI nathI hatA. ! bhUta dRSTie jo chellA samaya laIe te yathAkhyAta cAritrathI siddha thAya che. ane te pahelAMnA samaya laI e tA traNa, cAra ane pAMceya cAritrathI siddha thAya che te A pramANe-- (1) sAmAyika, (2) sUkSma sa parAya ane (3) yathAkhyAta e traNa. tathA (3) chepasthApanIya, (ra) sUkSma saMparAya ane (3) yathAkhyAta e traNa. (1) sAmAyika, (2) parihAra vizuddhi, (3) sUkSma saparAya ane (4) yathAkhyAta e cAra. / (1) sAmAyika, (2) cheHpasthApanIya, (3) parihAra vizuddhi (4) sUkSma saMparAya ane (5) yathAkhyAta e pAMca. 7. pratyeka yuddha bAdhita~~~eTale pratyeka kheAdhita ane yuddha kheAdhita baMne siddha thAya che. je kArDanA upadeza vinA peAtAnI jJAna zaktithI ja meSa pAmI siddha thAya che te svayaM yuddha e prakAranA che--eka arihaMta ane khIjA arihaMtathI bhinna je kAI eka ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #157
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 1. bAhya nimittathI vairAgya ane jJAna pAmI siddha thAya che. bane pratyeka bedhita kahevAya che. jeo bIjA jJAnI dvArA upadeza pAmI siddha thAya che te buddha badhita. 8. jJAna-vartamAna daSTie phakta kevaLajJAnavALo ja siddha thAya che bhUta daSTie be, traNa ke cAra jJAnavALA siddha thAya che. be eTale atikRta, traNa eTale mati, mRta ane avadhi athavA mati, mRta ane mana:paryava. cAra eTale mati, zrata, avadhi ane mana:paryava. 9. avagAhanA-uMcAI jaghanya pRthakatva hIna sAta hAtha ane utkRSTa pAMcase dhanuSa upara dhanuSa pRthakatva jeTalI avagAhanAmAMthI siddha thAya che. A bhUtadaSTie kahyuM. vartamAna daSTie je avagAhanAmAMthI siddha thayA hoya te ja be tRtIyAMza avagAhanA kahevI. 10. aMtara-koIpaNa eka siddha thayA pachI lAgalA ja jayAre bIjA siddha thAya che tyAre te niraMtara siddha kahevAya che. janya be samaya ane utkRSTa ATha samaya sudhI niraMtara siha cAle che. jyAre keInI siddhi pachI amuka vakhata thayA bAda ja siddha thAya tyAre sAMtare siddha kahevAya che. baMne vaccenI siddhinuM aMtara jaghanya eka ane utkRSTa cha mAsanuM hoya che. 11. saMkhyA-eka samayamAM jaghanya eka ane u4STa ekaso ATha siddha thAya che. 12, alpa bahu-ochA vadhatApaNuM. kSetra Adi je agiyAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #158
--------------------------------------------------------------------------
________________ 142 jaina dharma ane ekatA khAmatAnA upara vicAra karavAmAM AvyA che te dareka bAbatamAM sabharatA bhedyanu dAdara ochA vadhatApaNuM vicAravuM te alpa bahutva vicAraNA. jemake--kSetra siddhamAM saharaNa karatAM janma siddha saMkhyAtaguNA heAya che. temaja UlAka siddha sauthI thADA hAya che. adheAlAka siddha tethI sakhyAtaguNA ane tiryaM gloka siddha tethI sakhyAtaguNA hoya che. samudra siddha sauthI thADA hoya che ane dvIpa siddha tethI saMkhyAtaguNA hoya che. A rIte kALa Adi dareka bAbatamAM apa bahutvanA vicAra karavA. strIliMga siddha saMbaMdhamAM AgalAlekhamAM pUratu lakhAI gayuM che tethI te viSe ahiM kAMi lakhavAnuM rahetuM nazrI. tethI anya liMga vagere mATe jANavA jevI hakIkata ApIe chIe. anyaliMga siddha jaina zAsanamAM sAdhunA bAghaveSa hAya eTalA mAtrathI mukti nathI svIkArI. bAlaveSa sAdhunA hoya ke tApasa parivrAjakanA hoya paraMtu bhAvathI jaina zAsana jene pariNamyuM hoya arthAt kSAyikabhAve samyagdarzana, jJAna, cAritra Adi AtmikaguNe pragaTa thayA hoya tene ja muktinA adhikArI mAnyA che. ethI svaliMga eTale jaina sAdhunA veSanI kAMI kiMmata nathI ema na samajavuM. svaliMgamAM mokSanA aMtaraMga sAdhanAnI jeTalI anukULatA che teTalI anyaliMga ke gRhaliMgamAM nathI, anyaliMga ke gRhaliMgamAM vartamAna valkalacIrI temaja marudevA mAtA vagere je je AtmAone kevaLajJAna Adi * lAbhA prApta thayA che te badhAya ahulatAe pUrvabhavAmAM anekavAra svaliMgane dhAraNu karavA dvArA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #159
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 1. - 13 cAritranI ArAdhanA karanArA hatA. eTale svaliMganuM kAMI prajana nathI ema samajavAnuM nathI. svaliMga, anyaliMga ane gRhaliMga e traNa prakAranA siddhomAM sarvathI vadhu saMkhyA svaliMge siddha thayelAonI ja che. anyaliMga ane gRhaliMganI apekSAe svaliMge siddha thayelA AtmAonI saMkhyA anaMtagaNuM che. e vAta vicArAya to mekSanA ataMraMga sAdhanonI anukULatA mATe anukULa bAhya sAdhananI khUba jarUra che e bAbata barAbara samajAyA sivAya nahi rahe. mekSanuM aMtaraMga kAraNa samyakatva Adi AtmabhAva ja che. AtmA AtmAvaDe ja AtmAne arthAta mekSane prApta kare che e vAta yathArtha che paraMtu anukULa bAhya sAdhana sivAya aMtaraMga AtmabhAva prApta thate nathI. e daSTie svaliMganI eTale ke jaina sAdhuveSanI anyaliMganI apekSAe pradhAnatA che. anya sAdhuonA bAhya AcAranI apekSAe jaina sAdhuonA bAhya AcAre khUba ja ucca keTinA che. game te jaina sAdhu haze te paNa sUryAsta pachI ane savAre sUryodaya thayA bAda be ghaDI eTale samaya na thAya tyAMsudhI AhAra te zuM paNa pANInuM TIpuM paNa mukhamAM nAkhavAnI IcchA paNa na kare. bhale pachI game tevo unALe hoya ke mAMdagIne prasaMga hoya. jaina sAdhunA pAtramAMthI sUryAsta thayA pachI AvatI kAla mATe reTalI ke bIjI kaI khAnapAnanI vastu to nahi maLe paraMtu sopArInA TukaDA jevI sAmAnya cIja tenA pAtramAM na hoya, game tevA pratikULa saMjogomAM paNa jaina sAdhu meTara gADI, relave, hAthI, ghoDA, ratha vagere. koI paNa vAhanane upaga na karI zake. ane jyAM sudhI ja dhAbaLa kSINa na thAya tyAM sudhInA pitAnA jIvanamAM sadAya pAdavihArI ja hoya. jaina sAdhu game te pratiSThita hoya eTale AcArya hoya chatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #160
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 jaina dharma ane ekatA tenI mAlikInuM gharabAra, khetara ke khaLuM koI paNa cIja na hoya. jyAre jyAre je je sthaLe jaina sAdhu Ave te te sthaLanA mAlikanI rajA laIne pachI ja te sthAnakamAM utare. game tevo kAMTAvALo rasto hoya chatAM jaina sAdhu pagamAM caMpala na pahere. jaina sAdhu koI paNa eka gRhasthane tyAM pATale mAMDI jamavA na bese. jaina sAdhune te gocarI mAdhukarI vRttithI ja bhikSA grahaNa karavAnI hoya. jaina sAdhune kaMcana, kAminIne sarvathA tyAga hoya, ajANapaNAmAM strIne sparza thaI jAya to paNa tene prAyazcitta levuM paDe. anyadarzananA sAdhuomAM bahulatAe AvA suMdara bAhya AcAre nahi jovAmAM Ave. koI koI vAra jainetara saMpradAyamAM paNa koI viziSTa vyaktio hoya che ene niSedha nathI paraMtu eTaluM jarUra ke jaina sAdhunA jevA AcAravicAre che tevA AcAre anya darzanamAM bahu ja ochA jovAmAM Avaze. bhAvArtha e che ke aMtaraMga vizuddhi prApta karavAnuM sAdhana jeTaluM svaliMgamAM che teTaluM anyaliMga ke gRhaliMgamAM nathI. svayaMbuddha ane pratyeka buddhane taphAvata jAtismaraNa jJAnathI athavA avadhijJAnathI pitAne pUrvabhava jANIne bedha pAmyA tene svayaMbuddha kahe che, ane vRSabha, IndradhanuSa vagere bAhyavastu dekhIne vairAgya-dha pAme che tene pratyeka buddha kahe che. svayaM buddhane pUrvAdhIta buta hoya to svayaM dIkSA laI ekAkI | vicAre che ane pUrvAdhIta buta na hoya to avazya gurunI pAse jaIne dIkSA lIe che ane temanI sAthe vicare che. pratyeka buddha te pUrvabhavAdhIta zrutajJAnI ja hoya che. te jaghanyathI agIAra aMga tathA utkRSTathI kAMIka nyUna daza pUrva bhaNele jANavo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #161
--------------------------------------------------------------------------
________________ vetAMbaratva digaMbaratva - lekhaka paMDita zA becaradAsa dozI. sarvathA tya, khulluM satya, zuddha satya eka evuM bhAre rasAyana che ke tene manuSya mAtra jIravI zakatuM nathInirbheLa satya pizAca jevuM bihAmaNuM lAge che te paNa parama zAMti te temAM ja rahelI che. vikAsanI parAkASThAe pahoMcanAra manuSya mATe je ri te hi te ja po zeSAvAne che.-pAnuM 20-21 upara jaNAvyA pramANe zrI vardhamAna, temanA anuyAyI sthavire ane temanuM pravacana-e badhAnI eka sarakhI anAgrahI ane svAdAdanI sthiti haivA chaMtA vartamAnamAM vaddhamAnanA zAsanamAM eka pakSa namratAnI ja piSe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #162
--------------------------------------------------------------------------
________________ 146 na dharma ane ekatA koI mumukSuthI prAraMbhamAM namratA na sahI zakAtI hoya te tenI munitAne niSedha kare che. mArA jevA pramANe temanA sAhityamAM (digaMbara graMthamAM) AdAna samiti ane pAriSThApanikA samitinI vihitatA hovA chatAM paNa teo kAraNika vastrapAtravAdane e kaDaka niSedha kare che ke jene pariNAme tene vartamAnamAM munimArgane lepa sahavA paDe che. jema keI manuSya potAnA putrane ema sUcave ke bhAI! tAre paMDita parIkSA pAsa karavAnI che paNa tuM yAda rAkhaje ke tAre ekaDA bagaDA ghuMTavA mATe paMDita pAse jvAnuM nathI. pahelI, bIjI ke trIjI ema kamavAra goThavAyela pustake paNa zikhavAnA nathI, paraMtu parabAyuM ja paMDita thavAnuM che. A sUcanA jevI ja te pakSanI vaccapAtravAdanA niSedha mATe prabaLa Agraha dazA che. e samAja A prakAre nagnatAne pika hovA chatAM mUrtivAdane svIkAre che. ane te mATe vartamAnamAM moTAM dhiMgANuM karavAnuM paNa cUkate nathI. A sthiti vartamAna digabara samAjanI che. eka bIje bhavetAMbara pakSa che te vastrapAtravAdane ja avalaMbe che. upara jaNAvyA pramANe tenA sUtramAM spaSTapaNe alaktAnuM vidhAna che. chatAM acelaka zabdane "anudaya kanyA"nI je pitAne anukULa artha kare che. ane tene pariNAme Aje e samAjanA sAdhuo vacapAnanA poTalA rAkhatA thaI gayA che. A samAjamAM bhAre saMpradAya (mUrtipUjaka mAga) mUtivAdane ja svIkAre che. ane te eTale sudhI ke mUrtine nAme moTI moTI peDhIo rAkhI lAkhanuM dhana me karavAmAM ja IdrAsana (!) lAbha joI rahyA che. mUrtine nAme videzI nyAyAlayomAM jaIne samAjanI lAkhonI saMpatti spara pANI pheravI rahyo che-pAnuM 328. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #163
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2, prakaraNa 1. vartamAnamAM AdarzamAM Adarza sahastha je mitratA sAcavatA dekhAya che tenI sarakhAmaNI karatAM e acelaka vardhamAnanA (1) cA enuM palluM taddana nIcuM name che. huM mAnuM chuM tema teo pitAnI A jatanI pravRttithI mahAzramaNa vardhamAna tathA temanA pravacananI AzAtanA karatA hoya ema jaNAya che. teo e jAtane bhISaNa mUrtivAda svIkAre che ke temAM, vartamAnamAM to ahiMsAdevI paNa hemAI gayAM che. teo jJAnanI pUjAe bhaNAve che, jJAna pAse lADavAnA, patAsAnA ane paisAnA DhagalA kare che-karAve che paraMtu temanAM saMtAna vidyAvihIna thatAM jAya che, temanuM sAhitya bhaMDAremAM baMdha bAraNe saDatuM jAya che. jJAnanA pUjArI (pUjA-ari) te pakSe rAnabhaMDAre upara khaMbhAtI tALAM mArI tene potAnuM kadI banAvI dIdhuM che. pAnuM 4-41 zvetAMbaranAM sa kahe che ke va ane pA rAkhavAM paNa e. te sivAya nabaLA, sukumAra ane regIo mATe saMyama pharArAya che. je sAdhuo va na rAkhe te kaDakaDatI TADhamAM asahanazIla sAdhuone zuM thAya ? tApa saLagAvIne tApaNuM karatAM je hiMsA thAya che te karatAM vacce rAkhavAmAM eTalI hiMsAne saMbhava nathI. - sAdhuone vizeSa karIne jaMgalamAM rahevAnuM hovAthI tyAM DAMsa, macchara vagere jaMtunAM upadrava thavAno vizeSa saMbhava che mATe je sAdhu eTaluM duHkha sahI zakato nathI te je vastra na rAkhe te tene vinA kAraNe saMyama pALatAM pAchA paDavuM paDe che. vaLI je sAdhue lajajAne chatI nathI tene paNa vastra rAkhavAnI jarUra che. kAraNake te (sAdhu) phATelaTela vA jAnuM, meluM ke kAma UtareluM vastra potAnI keDa upara vIMTIne lajAne jItavAno prayAsa karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #164
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA raka che. jyAre tene jarApaNa lona jAne bhaya raheto nathI tyAre te vAba na rAkhe to paNa cAlI zake che. e prakAre pAtra rAkhavAmAM paNa saMyamanI ja sAdhanA samAyelI che, jamatI vakhate mArA hAthamAM laIne snigdha ane dUta (kavavALo ) bAhAra karavAthI tene keTaloka bhAga nIce paNa paDe che ane te dvArA kapila (STie ahiMsAne virodha saMbhava che. vaLI je sAdhu bimAra hoya, pathArImAMthI uThavAnI jenI zakti - laya tene paNa pAtra sivAya cAlI zakatuM nathI. ne pAtra hoya te tene mATe bIje sAruM pAtra dvArA tAcita AhAra lAvI zake che. tema pAtra hoya to ja tenAM kharacupANI rItasara thaI zake che. je sAdhuo vasapAtra sivAya paNa nirdoSa saMyama pALI zake che teo mATe vastrApAtra rAkhavAnI kaI rAjAnA nathI. cheka vikramanA sAtamA AThamA saikA sudhI te sAdhuone kAraNe ja vastra rAkhatA. te paNa mAtra eka kavivara (kAchaDI ja ) ane kadivasa paNa jo akAraNe pahera vALa AvavuM che te sApha kuMsANa gaNAtA A hakIkatane zrI haribhadasarie potAnA saMbaMdha prakaraNamAM (pRSTa 14) A rIte jaNAvI che--" kalaba, dubaLa, zramaNa leca karatA nathI, pratimAnuM vahana kastAM lAje che, zarIrane mela uDe che, jeDA paherIne hiMDe che ane kArya vinA (gajana vinA) kaTipaTa (kaTika va, kAchaDI)ne bAMdhe che. A rIte sAdhuone mAtra eka kaTivastra rAkhavAnuM ja daDha thAya che. ane te paNa sUtra sAhityanI saMkalanA thayA pachInA grAthI eTale ke arvAcIna graMthathI. A saMbaMdhe AcArAMga sUtramAM nIce pramANe jaNAyuM che- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #165
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 2. 19 ( ahiM ApatizrIe AcArAMga sUtranA sUtra na. 360, 361, 362, 813, 824, 433, 444, 429, 424, 45, 832, 841, 849 ane 250nA avataraNA TAMkelA che te sthaLasa kAcane lIdhe ahi ApyA nathI. jijJAsue sUtramAM ne levA) ane parisaha e traNa kAraNe sthAnAMga sUtramAM paNa lajjA, ghRNA eka vastra rAkhavAnI chUTa ApI che. e rIte zvetAMbarAnA e prAmANika graMthAmAM mane te kyAMya ema lAgatuM nathI ke vajrapAtra mATe ja vizeSa Agraha karAye hAya athavA te sivAya saMyama nathI ja, te sivAya mukti nathI ja, te sivAya kalyANa nathI ja ema paNa kahevAyu' hAya. temAM te ema sApha sAph jaNAvyu` che ke je sAdhuo vajrapAna vinA paNa nirdoSa saMyama pALI zakatA hoya, teone mATe teA vajrapAtranI jarUra nathI. ane je sAdhue te vinA saMyamane pALI zakavA jeTalA samartha na heAya te vajrapAtrate ( eka ke be varSane ane ekAda pAtrane) sakhe te paNa harakata nathI. baMnenuM dhyeya sayama che, tyAga che ane Atmaya che. vajrapAtra rAkhanAre tenA gulAma banavAtu nathI. ane nagna rahenAre nagnatAnA gulAma banavAnuM nathI. tAtpa e ke kAIpaNa sthitinA dAsa na banatAM, kAI jAtanA ekAMta durAgraha na karatAM jeTalI jarUrIyAtA (upAdhi ) ochI thAya tema karavAnA prayatna karavAnA che. e ja prayatnavALA mArga va mAne AcarelA che ane A graMthAmAM nAvAelA che. te ja mAmAM tyAga che, Atma svAtatrya che ane ghara avAnA sAra pazu temAM ja che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #166
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA ugra saMyamanA piSaka digaMbara prathae paNa jema sAdhuone khAvAnI chUTa ApI che tema saMyama nimitte ja vastrapAtranI paNa chUTa ApavI joIe. je te prathAmAM te jAtanuM vidhAna na hoya to huM mAnuM chuM ke te tenA racanAranI khAmI che. digaMbaranA rAjavArtika graMthamAM ra71 me pAne AThamA sUtramAM jaNAvyuM che ke ahiMsArUpa mahAudyAnanI rakSA karanAre tenI pharatI pAMca vaDe bAMdhavAnI che te A pramANe-vANune saMyama, manane saMyama, jatAM AvatAM sAvadhAnatA, letAM mUktAM (eTale upakaraNane letAM mUkatAM) sAvadhAnatA ane Alekita khAnapAnamAM sAvadhAnatA. A ullekhamAM khAnapAnanI sAvadhAnatAne jude ullekha karela hevAthI AdAna nikSepaNamAM tene saMbaMdha jaNAto nathI tethI e cothI vADane saMbaMdha nircanA upakaraNe (vastrapAtra vagere) sAthe ghaTAvA saMgata ane ucita jaNAya che. digaMbarenA jJAnArNava graMthanA 190 me pAne zleka 12-13mAM kahyuM che ke -"zayA, Asana, esikuM, zAstrane sAcavavAnAM upakaraNe -e badhAne barAbara joI vAraMvAra tapAsI lete mUkate sAdhu avikalapaNe AdAna samitine sAcavI zake che." temAM A ja prakaraNamAM vyutsarga samitine (nikSepaNA samitine) paNa ullekha che. upara zAnArNavane upakaraNone lagato ullekha zAstropakaraNone paNa nirdeza kare che to te, zarIrapakaraNe ane te paNa auSadhavata vaparAtAM vastrapAtrane ekAMtika niSedha zI rIte kare ? te vaLI vartamAnane nAme cAlatAM pravacanamAM, temAM paNa :niSa bAhyasAmagrImAM kyAMya ekAMta saMbhavI zakato nathI, kAraNa ke te pravacananuM nAma ja anekAMtika darzana che. chatAM je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #167
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 2. pA vartamAnane nAme cAlatA cApaDAmAM tenA munime AvI mAhya sAmagrImAM paNa kyAMya ekAMtanA AMkaDA pADavo hAya tA tA te cApaDAnA vihavaTa vamAnAnugAmI che. evuM kadI paNa mAnI zakuM nAMhu. svIkArI zake nahi, pachI bhale te zvetAM marAnA hAya ke dviga arAnA hAya, astu. A uparathI vAMcako samajI zakaze ke zvetAMbaratA ane diga'baratAnI bhI'ta kevaLa AgrahanA ja pAyA upara caNAelI che. banne sapradAyanA prAcIna graMthAnA vajrapAtra mATe ekasarakhA abhiprAya che chatAM vartamAnamAM te viSe je bhISaNu matabheda jaNAya che. tenuM mULa kAraNu ane saMpradAyanA pUnA guAnA ane vartamAna kuLaguruonA durAgraha, svAcchagha, zaithilya ane mumukSutAnA abhAva-e sivAya bIjI kaI hoI zakatu nathI.--pAnAM 45thI 60 * have teA vamAna, sudharmA ke ja.--kAI pratApI naTa mAthe na hovAthI teoe zIghra kahI nAkhyuM ke jinanA AcAra jinanA nirvANunI sAthe ja nirvANane pAmyA che. jinanI jevA saMyama pALavAne joItu carIrabaLa ke manobaLa have rahyAM nathI. tema ucca koTinA AtmavikAsa ane parAkASThAnA tyAga mAga paNa have lApAye che, mATe have teA vamAnanA samaye je chUTA levAtI hatI temAM paNa sayamanI sagavaDanAnI khAtara (!) vadhArA karavAnI jarUra jaNAya che. bhArA dhAravA pramANe teA A saMkrAMti kALamAM ja zvetAMbaratAnu ane diga kharatAnuM khIja vavAyuM che, ane jammUsvAmInA nirvANu pachI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #168
--------------------------------------------------------------------------
________________ 15ra jaina dharma ane ekatA e bIjane ja piSaNa maLyA karyuM hoya ema mane lAge che. A hakIkata kAI narI mArI kalpanA nathI. paraMtu te bAbatane vartamAna paNa Take ApI rahyA hoya ema mane lAge che. vizeSAvazyaka bhASya (ya. caM. pRSTha 1035) mAM gAthA 2593 mAM jaNAvyuM che ke--jabUsvAmInA nirvANa pachI nIce jaNAvyA pramANe daza vAnane lepa thayo che- 1. mana:paryavasAna. 5. kSapakazuM khyAta, parihAra viruddha 2. paramAvadhijJAna. 6. upazamaNuM. sukSmasaMparAya) 3. pulAka labdhi . jinaka95. 9. kevaLajJAna 4. AhArakazarIra. 8. saMyamatrika (yathA- 10. siddhigamana. vizeSAvazyakanA A ullekhane bhASyakAra zrI jinabhadrajIe tIrthakara vacana (jiNavayaNa) kahyuM che ane TIkAkAra zrI mAladhArI hemacaMdrajIe paNa mAkhI upara mAkhI karIne te ja vAtane daDha karI che, zraddhAMdhatAnI alihArI che ! gAthAmAM lakhyuM che ke "jabUte samaye ATalAM vAnAM vicchinnA thayAM che. A rItano ullekha che te ja manuSya karI zake ke je ja busvAmInI pachI thayo hoya, to huM vAcakane pUchuM chuM ke je bhUsvAmI pachI ra5 mA evA koNa tIrthaMkara-jina thaI gayA che ke jemanA vacanarU5 A ullekha hoI zake? A ane AvA saMkhyAbaMdha ule te pavitra jinene nAme ApaNuM kuLaguruoe caDAvI dIdhA che jene lIdhe ApaNe kazuM vivekapUrvaka vicArI zakatA nathI. A kAMI eNe hamastarANa che? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #169
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhagama. 2 prakaraNa 2. - A hakIkatathI ATalI vAta to spaSTa thAya che ke jaMbusvAmI pachI jinakalpano lepa thayAnuM jaNAvIne have pachI jinakalpanI AcaraNane baMdha karavI ane te rIte AcAranArAone utsAha ke virAgya naSTa karavA e ullekhamAM e sivAya bIjo kaI udeza che mane samajAto nathI. - jaMbusvAmInA nirvANa pachI jinakalpa vicchiA zayAne je vAle karavAmAM Avela che ane tenI AcaraNuM karanArane jinAjJA bAhya samajavAnI svArthI ekataraphI ane daMbhA dhamakIne te paNa je pITAelo che temAM ja vetAMbaratA ane digabaratAnA viSavRkSanuM bIja samAyeluM che ane te bIjapanA samAra bhane (!) paNa te ja samaya che ke je samaya jaMbUsvAmI. nA nirvANane che. A uparAMta e samaye mULa nakhAyAnAM bIja aneka pramANe che. jemAnuM eka bauddhagraMthamAMthI ane bIju digaMbaranI paTTAvalI uparathI huM tAravI zakya chuM. buddha dharmAnusArI sUtrapiTakanA majijama nikA nAmanA graMthamAM 54. 243mAM eka ullekha A pramANe maLe che-"meM evuM sAMbhaLyuM che ke eka samaye bhagavAna buddha, zAma dezamAM sthAsamAmamAM viharaddhA hatA te vakhate jJAtaputra nigraMtha paNa hatA. A jJAtaputranA nircAmAM dhIbhAva (judAI) thaye hatA, teonuM bhADayuM hatuM ane teomAM kalaha thaye hatA. judA thayelA nirca paraspara bakavAda karatA viharatA hatA." ene matalaba A che ke-jabUsvAmI pachI arthAta vardhamAnanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #170
--------------------------------------------------------------------------
________________ 154 jaina dhama ane ekatA nirvANu khAda 64 varSe temanA nicAmAM e taDa paDayA hatA jemAnu eka narama taDa ema kahetu hatu` ke have jinakalpa vicchinna thaI gayA che tethI ApaNe tene AcarI zakIe ja nahi tyAre khIjuM garama taDe te jinakalpanuM pakSapAtI hatuM ane tenI AcaraNAnI paNa himAyata tuM hatuM. A be taDanA matabhedanA ja ullekha e baudda thAmAM hAya tema A gAyanA laghu vRSkiLA pada uparathI ApaNe ghaNI saraLatAthI avadhArI zakIe chIe. A hakIkatane digaMbarAnI 'paTTAvalI paNu puSTa karatI lAge che. zvetAMbarAnI ane digaMbarAnI paTTAvalImAM vamAna, sudharmA tathA jaMkhanAM nAma te ekasarakhI rIte ane eka ja kramathI noMdhAelAM che. paraMtu tyAra pachI AvatAM nAmeAmAM taddana judAI jAya che ane te eTalI adhI ke ja'asvAmI pachI temAMnu eka paNa nAma sarakhuM jaNAtuM nathI. A prakAre ja asvAmI pachIthI ja A paTTAvalIe taddana judI judI gaNAvA lAgI tenuM jo koIpaNa kAraNa hAya tA te A eka ja che ke je samayathI taddana judA judA padma gharanAM nAmeAnI ceAjanA ArabhAI te ja samaye eTale jammUsvAmInA niCNa bAda e vamAnanA sAdhuomAM taphA paDI gayA hatA te paDI gayelA bheda dhIre dhIre dveSa ke veranA rUpamAM pracchannapaNe malye jatA hatA. ( te vakhatanA ) mumukSuomAM je vacale vaDhatA arthAt je pUrA mumukSu na hatA paNa atyAranI jema matAgrahI hatA te kaI rIte peAtAnI hastIne AdrA sthApavAne IcchatA hatA. eTale teomAM eka pakSa vaapAtravAdamAM ja mukti jotA hatA ane bIjo pakSa nagnatAmAM ja mukti mAnatA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #171
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2 prakaraNa 2. 15ma have tyAgane AcAramAM mUkavAnI vAto dUra rahI paNa pitAnA pakSane vardhamAnanA nAme caDAvavAnA tAnamAM teo evA eka samayanI rAha jotA hatA ke je samaye jAheramAM hehA ke kajiye karyA sivAya te bane chUTA paDI jAya. vIranirvANa pachIne A samaya dezanI prajA mATe ghaNe bhISaNa hato. vIra nirvANane pUrAM be varSa nahi vItyAM hoya teTalAmAM te magadhamAM eka sAthe bAra dukALI paDI hatI. vaLI vIranirvANa pachI pAMcamA chaThThA saikAmAM pharIne te bAra varSanA bhayaMkara dukALa rAkSase magadhane pitAnI dADhamAM lIdho hato. A bhISaNa samaye tyAgIonAM tape paNa tyAM hatAM, AcAre paNa pharI gayA hatA ane annanA abhAve dina para dina smRtizaktine nAza thato hovAthI je paraMparAgata kaMThastha vidyA cAlI AvatI hatI te paNa bhUlAI javA lAgI hatI. tene meTe bhAga viramRta paNa thaI gayo hato. paraMtu have je yAda hatuM tene jALavI rAkhavuM evI bhAvanAthI sukALanA samaye mathurAmAM AryazrI skaMdilAcAryuM bAkI rahelA badhA mRtadharane belAvyA hatA. temAM jeo matAgrahI, sukhazILa ane narama taDanA hatA teo paNa AvyA hatA. jene jene je je yAda hatuM te badhuM teo utarAvavA lAgyA. paNa AmAM ja matabheda thayo ke nircanA AcAre mATe zuM lakhavuM ? zuM nagnatAnuM ja vidhAna karavuM ke vastrapAtravAdanuM ja vidhAna karavuM ? eka kahe ke nagnatAnuM ja vidhAna karavuM tyAre bIje kahe ke vastrapAtravAdanuM ja vidhAna karavuM. AvI takarAra hevA chatAM paNa dIrdhadarza skaMdila munie ane tyAra pachInA uddhAraka devaddhigaNie satramAM te kayAMya nagnatAnuM ja ke kayAMya vastrApAtravAdanuM ja vidhAna karyuM nathI. paraMtu yathAyogya te banne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #172
--------------------------------------------------------------------------
________________ jana dharma ane ekatA bAbatene nyAya Ape che. mAdhurI vAcanAnA mULapuruSa ane valabhI vAcanAnA mULapuruSa e ane mahAtmAone huM hRdayapUrvaka kezika abhinaMdana karuM chuM ke teoe te te samayanA koI jAtanA vAtAvaraNamAM na AvI AcArapradhAna AcArAMga sUtramAM sAdhuonA AcAranI saMkalana karatAM sAdhAraNa paNe ja bhikSu ane zikSaNanA AcAre jaNavyA che. temAM kayAMya jinakapa ke sthaviraka5 tathA "vetAMbara ke digaMbaranuM nAma paNa AvavA dIdhuM nathI dhanya che te anAgrahI mahApuruSone, dhanya che teonI mumukSatAne ane dhanya che teonI jananIne. - mArI dhAraNA che ane te ghaNe bhAge kharI che ke A mAthurI vAcanAnA samaye ja te sAdhuomAM spaSTarUpe be pakSe paDyA hatA. vetAMbaramAM digaMbare viSe je daMtakathA che te vIrAta pha9 mAM digaM. -arenI utpatti jaNAve che. te te daMtakathAmAM jaNAvela samaya ane mAthurI vAcanAne samaya lagabhaga pAse pAse hovAthI upara jaNAvelI mArI kalpanAne Teko maLavAne saMbhava che. basa. have eka maganI be phADa thaI. tala tArA ne maga mArA thayA. eka pitAne be putroe pitAne majhiyAre vaheMcI laI pitAnA dhara vacce eka seTI bhIMta caNavI zarU karI. baMne putrone vardhamAna upara bhamatva hovAthI te bannee potapotAnA siddhAMtane vardhamAnane nAme caDAvI AgrahanA AvezathI anekAMta mArga ane apekSAvAdanA varlDa mA-nanA mULa niyamane teDI paraspara zabdAlandInuM mahAbhArata mAMDayuM. eke ekane beTika (beDiye) kahyo, nindava kahyo tyAre bIjAe tene javAba bhraSTa ane zithila zabdomAM vALyo. banne pakSoe sapATAaMdha pitapotAnA pakSane prabaLa karavA pitAnI anucita ane ekAMtika kalpanAne paNa vahemAnane nAme caDAvI te jAtanAM zAstro (zo?) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #173
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. karake 2. paNa ghaDI nAkhyA. -te zrI siddhasena divAkare temanA vAdAtriciMkAmAM kahyuM che ane baMdhuo AvezamAM te AvezamAM e vAta paNa vIsarI gayA ke muktatAnA vizeSa sabaMdha AtmA ane tenI vRtti sAthe che ke vasapAtra ane nA sAthe ? te banne pakSe bhaviSyanI prajAne pAtAnA pakSamAM ja yuktinA paTTAnA dastAvejaM maLI mUkavAnI achAjatI ane bAliza vAta paNa karI nAkhI che. jenA pariNAme vartamAna prajA kharekhara muktine ( zAMtithI muktina asatine ) meLavI rahI che. evuM huM pratyakSapaNe anubhavuM chuM. teAe pakSA-te paNa akATaya pakSo mAMDayA. ane balena prajAnA AdhyAtmika baLanuM khedAnamedAna thaI jAya, mAnasika aLanuM satyAnAza vaLI naya tA paNa ghera pAye ane kSA sAthenI rIte teoe pAtAnuM viziSTa khaLa A raste ja khavA mAMDayuM, ane je vAta vamAne nahAtI kahI, je vamAna pravacanamAM tenA sAMkaLanArAoe thaDAvI nahAtI te ja vAtane teoe vamAnane nAme caDAvI ne teoe aneka graMthA lakhavA mAMDayA. TIkAkArazrI zIlAMkasUrijIe dhaNA ThekANe evA ullekha karyAM che ke A tA jinakakSmInA AcAra che.'* A sUtra jinakalpIne uddezIne lakhAyuM che,' ane ' A vAta te jinakalpIne Te tema che. ' paraMtu e jAtane' mULaspazI a karatAM keTaleka ThekANe tA pAtAnA sapradAyathI paNa virU* gayA che. AcArAMga sUtramAM pRSTa 113 mAM 556 mI kalamamAM, pRSTha 19 ma 824mI kalamamAM ane rR. 194 mAM 841 mI kalamamAM eksarakhI rIte bhikSu bhikSuNInA AcArA noMdhAyA che. chatAM TIkAkArazrIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #174
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina ma ane ekatA e lamAnA bhAvane jinakalpIone mATe ghaTAvavAnuM sAhasa karI spaSTapaNe pAtAnA sAMpradAyika siddhAMtanA khAdha karyAM che. kAraNa ke zvetAMbara sa MpradAyamAM jinayanA adhikArI tarIke puruSane gayelA che. paNa sIne nathI gaNI. A jhadhaDe paraspara sAdhuonA ja hatA ane che. paNa teoe AvAnI kriyApaddhatimAM paNa te jhagaDAne umerIne te pavitra paddhatine vAMcchita na karavAnI cUka karI nathI. ane tema karI zrAvakAnI etAmAM bhaMgANu pADI teone paNa pAtAnA jevA kalahI ane jakkI banAvavAnA prayAsa karyo che. tethI vartImAna zvetAMbara spriMgabaranA mahAsamarAMgaNutu' senApatya paNa tene ane tenA vartamAna satAnA ne ja chAje che. --pAnAM 73 thI 84. --temanA jaina sAhityamAM vikAra thavAthI thayelI hAni nAmanA pustakamAMthI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #175
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara kayAre chUTA paDyA? lekhaka pa, muni zrI kalyANavijyajI mahArAja noMdha zvetAMbara paMDitazrI becaradAsa dezIe valabhIvAcanA pachI digaMbara jaina saMghamAMthI chUTA paDyA ane temanuM navuM sAhitya UbhuM karyuM te batAvyuM che. - zvetAMbara panyAsa zrI kalyANavijayajI jeo purAtatvavettA paMDita che temaNe "zramaNa bhagavAna mahAvIra" nAmanuM pustaka raceluM che. temAM UMDA saMzodhanapUrvaka sarva vAte lakhI che. te pustakamAM sunizrIe digaMbaranA ItihAsa saMbaMdhI paNa ghaNI vAte lakhI che ke je pa. becaradAsajInuM samarthana kare che. e pustakamAM prastuta aitihAsika lekhanuM prakaraNa paNa ghaNuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #176
--------------------------------------------------------------------------
________________ 160 jaina dharma ane ekatA lAMbuM che, 66 chAsaTha pAnAnuM che te badhuM atre ApI zakAya tema nathI. eTale temAMnA DAka phakarAo ja udhata karUM chuM. paraMtu tethI paNa vAMcakane vastusthitino yathArtha khyAla AvI zakaze. jijJAsune mULa pustaka vAMcI javAnI vinaMti che. -(na. gi. zeTha.) jo ke A na "mULasaMgha' atyAra sudhI e ja jena (dhatAM. baranA) AgamethI kAma calAvatA hatA, te paNa mahAvIrano garbha haraNa, temane vivAha vagere aneka vAto teo nahetA bhAnatA ane tethI teo dhIre dhIre temanuM navuM sAhitya nirmANa karatA jatA hatA ..siddhAMta bhedane kAraNe teoe pharIthI prativAda kara zarU karyo ane pariNAme bane paraMparAmAM taDAphaDI vadhavA lAgI. vikramanI chaThThI sadInA vidvAna AcArya kudakuMda, devanaMdI vageree prAcIna paraMparAnI sAme majabUta mera bAM. pahelAM je satra, niryukti Adi prAcIna Agamane temanA pUrvAcAryo mAnatA hatA te badhuM mAnavAno temaNe asvIkAra karI dIdhe. ane temanA pitAnA mATe AcAra tathA darzana vizvaka svataMtra sAhityanI racanA karI ane temAM vacamAtra rAkhavAne ekAMtarUpathI bidha karyo. ane e ekAMtika niSedhanA kAraNathI temane sImukti tathA kevIbhaktine paNa niSedha karavo paDyo. kAraNa ke strIne sarvathA. alaka mAnavuM anucita hatuM ane vastra sahitane mukti mAnI levAthI vadhArI pratispardhita (vetAMbare)ne niSedha thaI zake nahi. e ja pramANe kevaLIne kavaLAhAra mAnavAthI temanA mATe lAvavAne pAtrane paNa mAnavuM paDe tethI pAtradhArI sthavirenuM khaMDana thaI zake nahi -pRSTa 30ra-305 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #177
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 3. 161 upara ApaNe joI gayA ke digaMbara zivabhUtie je saMpradAya calAvyA hatA te dakSiNamAM jaIne "yApanIya saMgha' nA nAmathI prasiddha thaye hatA. jo ke karNATaka dezamAM tenuM paryApta mAna tathA pracAra hatA to paNa vikamanI chaThThI zatAbdInI lagabhaga tenA sAdhuomAM kaMIka caityavAsanI asara thaI gaI hatI, ane teo rAjA vagerenI taraphathI bhUmidAna vagere levA lAgI gayA hatA. arvAcIna kuMdakuMda jevA tyAgIone e zithilatA sArI na lAgI, temaNe kevaLa sthULa parigrahane ja nahi paNa AjasudhI (te vakhata sudhI) saMpradAyamAM je ApavAdika liMganA nAmanI vasapAtranI Ta hatI tene paNa virodha karyo ane tyAM sudhI zvetAMbara Agama graMtho jene teo pramANu mAnatA hatA tene paNa aprAmANika TharAvyA. vetAMbara AgamenA AdhAra upara ja temaNe temanI tAtkAlika mAnyatA anusAra navA dhArmika graMtha nirmANa karavAnuM zarU karyuM. kuMjamaMda vagere jeo prAkRta bhASAnA vidvAna hatA temaNe prAkRtamAM ane devanaMdI Adi saMskRtanA vidvAnoe saMskRtamAM graMtha nirmANa karIne temanI paraMparAne parApekSatAthI mukta karavAne udyoga karyo-pU4 327 tAMbara jaina Agama vikramanI cothI sadImAM mathurA tathA valabhI ane chaThThI sadInAM prathama caraNamAM mAthura tathA vAlabhya saMdhanI saMmilita sabhAmAM vallabhImAM vyavasthita karIne pustakArUDha ryA. temAM sthAnAMga tathA aupapAtika sUtramAM tema ja Avazyaka niryuktimAM sAta ninhAnA nAma tathA temanA nagare ullekha karyo che. teone mAtra sAdhAraNa viruddha mAnyatAnA kAraNe zramaNa saMdhanI bahAra mUkavAmAM AvyA hatA. temAM chellA nindava gaSThA mAhila che te vikrama saM. 114 mAM saMdhathI ahita thayA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #178
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA je vikAsanI thI zatAbadI sudhI paNa digaMbara paraMparAmAM kevI kavaLAhAra tathA rI tema ja vadhArInI mukitane nidhi pracalita thaI gayA hota temane paNa nihAnI saNImAM na mUkavAnuM keI dhAraNa nahatuM. paraMtu ema nahetuM che. tethI samajAya che ke vikamanI pAMcamI zatAbdI sudhI pitAMbara vidhI siddhAMta pratipAdaka vartamAna digaMbara para parA prAdurbhAva thaye nahe. 4 vikamanI sAtamI sadInI pahelAMnA koIpaNa lekhapatramAM vartamAna disaMbara paraMparA saMmata mutakevalI, dazapUrvadhara, aMgapAThI AcAryo, gaNe, gaccha ane saMghone nAmellekha maLato nathI. digaMbara paraMparA pAse eka paNa prAcIna paTTAvalI nathI. temanI pAsenI badhI paTTAvalIo bAramI sadInI pachInI che ane temAM varNavelA prAcIna gusakrama tata avizvasanIya che. | mutakevalI bhadrabAhunA dakSiNamAM javA saMbaMdhInI je kathA digaMbara graMthAmAM upalabdha thAya che te vikramanI dazamI sadI pachInI che. dakSiNamAM javAvALA bhadrabAhu vikamanI keTalIye zatAbdIo pachInA AcArya che. e vAta zravaNa belagalanI pArzvanAthavastinI lagabhaga zaka saMvata pararanI AsapAsamAM lakhelA eka zilAlekhathI tathA digaMbara saMpradAyanA darzanasAra, bhAvasaMgraha Adi grathI siddha thaI cUkayuM che. : else mRtakevaLI bhadrabAhunA nAmathI digaMbara saMpradAyanI prAcInatA viSayaka vidvAnane abhiprAya nirmaLa thaI jAya che. ane nizcita thAya che ke zrutakevaLI bhadrabAhunA vRtAMtathI digaMbara saMpradAyane kazo paNa saMbaMdha ja hate. digaMbara vidvAnoe je vAta mRta vaLI bhavabAhunA nAme caDAvI che te sarvane saMbaMdha vAstavamAM bIjA, jaye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #179
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2 prakaraNa 3. tiSI bhadrabAhunI sAthe ja che pU. 328 thI 3.... digaMbarenI pAse prAcIna sAhitya nathI. temanA sauthI prAcIna AcArya kuMdakuMdanA e che ke je vikAsanI chaThThI sadInI kRtio che. catiRSabhanu "tilayapati," sivAyanuM "bhagavatI ArAdhamA " Adi kaI kaI graMtha kuMdakuMdanI pUrvenA hevAne saMbhava che paraMtu te sAhitya eTaluM DuM che ane ekadezIya che ke tethI digaMbara saMgama dAyane nirvAha thavo kaThina che. AvetAMbara jaina AgamamAM pustakone padhamAM gaNela nathI ane te rAkhavAthI prAyazcitanuM vidhAna kaheluM che tyAre nAmamAtrane parigraha na rAkhavAnA himAyatI digaMbara athakAra sAdhu pustakanI upAdhi rAkhavAnI AjJA TIe che. tethI e siddha thAya che ke sAyuomAM pustaka rAkhavAmAM pracAra thayA pachI ja te saMpradAya vyavasthita thayela che-pRi 331-02 upara kahevAI cUkyuM che ke digabara saMpradAyanuM pUrvanAma yApanIya rA" hatuM ane te "vetAMbara paraMparAnA AcAravicAranuM anusaraNa karavAvALA ane ghaNebhAge na Agamone mAnavAvALA hatA. paraMtu pAchaLanA kima kharAcArya yApanIyasaMdhaviSayaka temane pUrva saMbaMdha visarI gayA ane nagnatAnA samarthaka hovA chatAM vetAMbarIya Agama temaja AcAravicArenA kAraNe temane mAra" nI upamA ApatAM paNa sakevAyA nathI.-AnuM 35 (ahIM pachI munizrI kalyANavijayajIe "khaccara" kahA saMbaMdhanA digaMbara pustakanA ullekha ApyA che tathA te pachI digaMbara graMthakAree temanA graMthomAM tAMbara prathAnI keTalIya gAthAo "ta. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #180
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dhama ane ekatA karI che tenI dhaNI vigatA ApI che. jijJAsue te sa te pustakapAMthI joI levu.--na. gi. ro ) * * * upara ame digabara sapradAyanA je e prAcIna graMthAnI mImAMsA rI che tethI traNa vAta spaSTa thAya che------ (1) vikramanI pAMcamI sadI sudhI digaMbara saMpradAya paNa moTebhAge zvetAMbara AgamAne ja mAnatA hatA. (2) prAraMbhamAM digaMbara mathakAra pAtAnI racanAmAM mukhya AdhAra zvetAMbara jainAgamAnA ja letA hatA. (3) para`parAgata keTalAka Agamika paribhASAnA zabdonA artha nahi samajAvAnA kAraNe kayAMka kayAMka digakhara pracAra peAtAnI kalpanAthI kAma letA hatA. pariNAme kAI krAI vAtamAM zvetAMbara sapradAyathI te alaga paDI gayA. -pAtuM 344 * * digaMbara saMpradAyanI zrutAvatAra kathAmAM karyAMprakRtiprAmRta tathA mAyaprAmRta graMthAnA nirmANune je vRttAMta ApyA che temAM paNa amane tA evI ja pratIti thAya che ke e graMthAnA kramaza: jJAtA dhasena tathA guNadhara muni prAcIna sthavira ( vetAMbara ) paraparAnA sthavira hAvA joIe. kAraNa ke dharasenanA nivAsa giranAranI pAse batAvyA che ane tyAM tA te vakhate zvetAMbara para parAnA AyAryAM ja vicaratA hatA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat * guNadhara muni pAsethI nAgahastI tathA A bhakSue kaSAyaprAkRta zIkhavA saMbaMdhIne vRttAMta paNa vicAraNIya che. kAraNa ke zvetAMbara www.umaragyanbhandar.com
Page #181
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 3. 165 saMpradAyamAM paNa nAgahastI tathA Aryamanu nAmanA be AyAoMne patto maLe che, digaMbara paraMparAmAM nahi, vaLI khAsa dhyAna ApavA jevI vAta e che ke digaMbara saMpradAya je dharasena tathA gara dhara muniothI temanA AgamanI utpatti batAve che temanA viSayamAM teo kAMI paNa (jarApaNu) mAhitagAra nathI. mRtAvatAramAM inaMdI kahe che ke, "dharasena tathA guNadhara gunA vaMzane pUrvApara krama ame jANatA nathI. kAraNake temane krama kahevAvALA keI Agama ke muni nathI." kevuM Azcarya che? e bane mRtadhara zvetAMbara paraMparAnA haze te kAraNathI ja digaMbara para parAne temanA viSayamAM adhika mAhitI maLI nahi hoya, A sarva vAtonA vicAronI uparAMta eTaluM kahevAne amane jarA paNa saMkeca thato nathI ke digaMbara saMpradAyanA je je AcAravicAranA maulika graMtha che te tAMbara AgamanA AdhAra uparathI banelA ane digaMbarenA dArzanika sAhityanI jaDa vetAMbarAcArya vAcaka umAsvAti kRta sabhASya tattvArtha sUtra ja che e kahevAnI bhAgye ja AvazyaktA rahe che-pAnuM 347 bhadrabAhunA dakSiNamAM javAnI ghaTanA vikramanI pAMcamI sadInI aMtamAM devadvigaNi kSamAzramaNanA samayamAM banI hatI. te samaye uttara bhAratavarSamAM dukALa paDyo hato ane te pachI sukALa thatAM valabhImAM vetAMbara saMghanuM eka moTa bhAre saMmelana thayuM hatuM. temAM mAtharI tathA vAlathI vAyanA enuM ekIkaraNa tathA pustakalekhana saMbaMdhI cirasmaraNIya kArya saMpanna thayuM hatuM, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #182
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA A avAjIne paTanAne zrutakevaLI bhadragAhanI sAthe joDIne vinaMbara lekhakoe temanA saMpradAyane prAcIna TharAvavAnI kinna karI che. paraMtu digaMbanA ja lekhAthI e ghaTanA bIjA tabAhu badhI siddha thAya che e vAta je digabe dhyAnamAM vIe to teo vetAMbaranI arvAcInatA siddha karavAnI caNA karI paNa kare nahi ema ame samajIe chIe. -SAnuM 348 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #183
--------------------------------------------------------------------------
________________ RnuprAjJatA zI rIte ? lekhaka pati zrI ecaraDhAsajI DhAzI * gAMdha zvetAMbara samAjamAM sAmAnya rIte kahevAmAM Ave che ane mAnavAmAM Ave che ke bhagavAna pArzvanAthanA ziSyA nuprA hatA tethI temane vo vigerenI vizeSa chUTa hatI tyAre bhagavAna mahAvIra svAmInA ziSyA jaDa ane vakra hatA tethI temanA mATenA AcAra kaDaka banAvyeA hatA. e te samajI zakAya tevI sAmAnya vAta che ke jaina dharmanA siddhAMtA zAzvata che ane tethI tenA pratipAdghanamAM dareka tImAM ekasarakhI ja vAta hAsa temAM pheraphAra heAI zake nahi. eTale upara kahI tevI RjuprAjJatAnI mAnyatAmAM bhUla che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #184
--------------------------------------------------------------------------
________________ 168 jaina prema ane ekatA * te bhUla zI che te paDijIe nIcenA lekhamAM spaSTa rIte samajAvyu che. A lekha temanA " jaina sAhityamAM vikAra thavAthI thayelI hAni " nAmanA pustakamAMnA pAnA 60thI 7ramAMthI uddhRta karela che. te eTalA mATe ke e uparathI jaina dharmano AcAra niyamA tA badhA tIrthomAM sarakhA ja hatA te spaSTa rIte samajI zakAya. 1. gi. zeTha. ApaNe sAMbhaLIe chIe ke viDela vamAnanA samaye bhagavaMta pArzvanAthanA sAdhuo paNa hatA, tene ApaNe RjumAna tarIke gaNIe chIe. mArA dhAravA pramANe sabhya saMsAramAM evu saMbhavatuM nathI ke je vivekI ane saraLa hoya te jaDa ane vakra karatAM vadhAre ArAma bhAgave ke vadhAre chUTa le. huM...tA dhArUM chuM ke jaDa ane vakra karatAM vivekI ane saraLa manuSyA upara vadhAre javAbadArI che. je jAtanu AtharaNa teo AcaraNe teja AcaraNa taraphe vakra ane jaDAnI pravRti thaze. vakra ane jaDAne teA kahevAnI chUTa che ke vivekI kare ema amAre karavuM e ja amAre mATe hitarUpa che. Ama hAvAthI vivekI ane saraLa manuSyAe tA peAtAnA AcAra evA sudRDha ane apavAda vinAnA rAkhavA joie ke jethI teonI pAchaLa cAlanArA varga paNa sudRDha ane nirapavAdI AcArone pALI zake AvI vastusthiti hAvA chatAM ApaNA sAMbhaLavAmAM ema Ave ke Rju ane prAna sAdhue karatAM vakra ane jaDa sAdhuonA AcAra vizeSa kaThina ane dusaha karavAmAM AvyA che. RjuprAna sAdhuo pacaraMgI vastro, rezamI vasro ke bahumUlyavaoN paherI pazu zake ane vajaDa sAdhuoe te zakyatAnusAre acela ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #185
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 4. Re rahevuM joI e. ( vastra rahita ke ekavastra athavA dvivastI, te paNa vajra jUnuM, melu, TeluM, gRhasthe vApareluM ke jevuM maLe tevuM sudhAryAM vinAnuM kAraNe ja vaparAya ) samudAyane uddezIne karelu khAnapAna RjuprAnA laI zake ane te ja khAnapAna vyaktinI dRSTie paNa vADA mATe dUSita gaNAya. Rju prAmA rAjapiMDa paNa laI zake ane vajaDAthI teA tene levAya ja niha. te pratikramaNanI kriyA mATe kAmacArI hAI zake ane vajrajaDAe tA kriyA niraMtara ane niyamita karavI joI e. te zayyAtaranA dharatuM jamI zake ane vaDAthI tenA gharanA AhAra levAya ja nahi, tathA vihAra, jyeSTha kaniSThanI vyavasthA mATe vaMdanAdi vyavahAra mATe RjuprA nira'kuza rahe ane teja kAryo mATe vajaDAne gurunI parataMtratA rAkhavI paDe. AmAMnA niraMkuza AcArabhagavaMta pArzvanAthanA RjumAna sAdhuonA che. ane sAMkuza AcAra bhagavaMta vamAnanA vajjaDa sAdhuone che. ahIM huM vAMcakAne peAtAne ja pUM chuM ke e AtanA AcArAmAM kathA AcAramAM vizeSa sAJa jaNAya che ane kayA . Acara vizeSa maryAdita jaNAya che. mArI dhAraNA pramANe te vAMcakAne vamAnanA ja AcArAmAM tyAga kasoTI ane maryAdA jaNAvAM joi e. jo tyAganA atha jarUrIAtA ochI karavAnA hoya, je tyAganA artha nirkuzatAne rAkavAnA hAya, jo tyAganA a sahana karavAnA hoya ane jo tyAganA artha maryAdAmAM rahevAnA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #186
--------------------------------------------------------------------------
________________ p* jaina thama ane ekatA hAya tA sau kAI eka avAje bhula karo ke vamAnanA ja AyArImAM tyAga, sunitA ane vairAgya bharapUra bharyAM che ane prANa puruSAmAM te te AcAromAM anukULatA, ArAma, yathecchati tA ane amaryAdA taravarI rahI che. kadAca pAnAtha svAmInI haiyAtimAM temanA ziSyomAM A jAtanuM mukhazIla vana nahi hAya paraMtu temanu nirvANa thayA pachI te khe( pArzvanAtha ane mahAvIra ) dharmAcAryAMnA 250 varSanA vacagALAnA phrAI paNa vakhate pArzvanAthanA saMtAno upara te samayanA AcArahIna brAhmaNa guruonI asara thaI hAya ane tene laIne teoe pAtAnA AcAromAM kaDakapaNa kADhI nAkhI, ghaNA narama ane sukara AcAro anAvI lIdhA hoya e saMbhavatu ane ghaTatu che. dhArA ke ApaNA kAI pADeAzI haMmezAM nAtA dheAtA hAya, khAte pItA hAya, managamatAM vastro paNa paheratA hoya ane tenI AvI rItalAta hAvA chatAM te eka sAdhu ke bhikSu guru tarIke peAtAnI pratiSThA athavA pUnyatA jALavI zakatA hoya tA huM nathI dhAratA ke tenA khIjo tyAgI pADeAzI tenA AcaraNane anusaravAmAM vadhAre vilaMba karI zake, kliSTa AcArAne pALavAmAM, lajjAne jItavAmAM, zarIrane vaza rAkhavAmAM ane evI khIjI paNa aneka tyAganI bAbatamAM mAnava prANI mULathI ja DhIlA rahelA jovAya che. ethI te jyAM sudhI peAtAnI sagavaDatA sacavAya tevA AcArAne, tevA vicArAne ke tevI kriyAone pALatAM jo dharmAcaraNa karI zakatA hAya tA tevA sukara niyame tarapha jhaTa vaLI jAya che ane jyAM bhUkhyA rahevAnu` kahevAmAM AvatuM hAya, acela rahevAnA AcAra paLAtA hAya tathA jyAM zarIranI pratyeka sagavaDatAne rAkhavAmAM AvatI hoya te bAjue te javalleja vaLe che, athavA vaLavA chatAM bhAgye ja nivighne pAra paheAMge che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #187
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 4. aMbasanamAM huM joI zake huM tene vaddhamAna jevA samartha yogI puruSanI pAse paNa namra thavAmAM pArzvanAthanA saMtAne acakAyA che. teoe vardhamAnanI parIkSA mAtra sUkI vApha parIkSA levA keTalAka prazno pUkyA che ane jyAre temanI pAsethI tenAM managamatAM samAdhAna teone maLyAM, temAM pArzvanAthanI sAkSI bhaLI tyAre ja teoe vahemAnane paNa mAthu namAvyuM che. sUtramAM jyAM jyAM vardhamAna ane temanA nirmane samAgama caele che tyAM badhe ThekANe nirca thae temane pradakSiNa daI ane vaMdana karI pitAnA vaktavya athavA pRSTavyanI zarUAta karelI che evI saMkalana jaDI Ave che eTaluM ja nahi paNa skaMda jevA anya matI tApase paNa vamAnane maLatAM ja jaina nircAne chAje te temane satkAra karela che evI paNa meM bhagavatIsUtranA bIjA zatakamAM mojuda che. paraMtu jyAM jyAM pArdhapatyanI vAta Ave che tyAM sarvatra teoe vardhamAna ke temanA virene maLatAM ja sAdhAraNa satkAra karyAne paNa lekha maLato nathI. kiMtu teoe vartamAna ke temanA vize jANe jaI ane teonI sAthe vAtacIta karI temane oLakhyAne, temane vaMdanAdi karyA ane temane dharma svIkAryAne ullekha maLI Ave che.. (ahIM paMDitathIe sUtromAMthI tevA dAkhalAo TAMkyA che te sthaLa saMkocane lIdhe atre ApI zakAyA nathI ) * vamAnanI AsapAsanA pApanI sukhazILatAmAM mane te mInamekha jevuM jaNAtuM nathI. tema teonI RjutAmAM ane prAjJatAmAM mAro jarAya matabheda nathI. mArA matabheda eTalo ja che ke teo keIta jAtanA sukhazIla AcArene lIdhe sajuprANa nahatA paNa jyAre teone Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #188
--------------------------------------------------------------------------
________________ 172 jina dharma ane ekatA vartamAna taraphathI ke temanA mitra taraphathI jyAre koI samajavavAmAM AvatuM tyAre teo te bAbatane zIdhra samajI letA ane zIva svIkArI laI potAnA vartanamAM ghaTato pheraphAra paNa karI letA. * zarUAtamAM pote svIkArelI sukhazIlatAnI custatAne lIdhe ke bIjA koI kAraNathI teoe vaddhamAna athavA tenA nirgathe sAthe eka bhinnadhamI jevuM vartana bhale calAvyuM hoya, paNa jyAre te badhA paraspara vizeSa samAgamamAM AvyA tyAre samAgamamAM AvanAra te pratyeka pArdhapatya vardhamAnane kaDaka tyAgamArga anusaryo che. te vAta sUtromAM ApelA pArdhapatyonA pratyeka ullekhane chaDe ghaNuM saraLa ane nikhAlasa zabdomAM TaMkAelA Aja paNa jovAmAM Ave che. e zabda ja te pApatyanI bAjutA ane prAjJatAne sAdhavA pUratA che paNa teonA te banne guNene, te sukhazIla AcAra sAthe saMbaMdha hoya ema mane to bhAsatuM nathI, dha-pArzvanAtha svAmInA anuyAyI zrI kezIsvAmI vagere mahAvIra svAmInA anuyAyI thayA kAraNake temane khAtrI thaI ke pArzvanAtha svAmI ane mahAvIra svAmInI prarUpaNAmAM jarApaNa pharaka nahote, banne ekaja dharmanuM pratipAdana karatA hatA. badhA tIrthakarone dharma eka ja hoya temAM jarApaNa pheraphAra na heya. -na. gi. zeTha, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #189
--------------------------------------------------------------------------
________________ saMgaThana ane vicArasaMskRti lekhakaH munirAjazrI nyAyavijayajI mahArAja jananI aMdara Aje kusaMpanI je AdhI uDI rahI che te samAjanI dArUNa dubhAMgyatA sUcave che. mahAvIra deve je caturvidha saMghanI sthApanA karIne badhAyane saMgaThananA sUtramAM baddha karyA hatA temAM Aje TheraThera phaTa pesI gaI che. saMsArane sAmyavAdano mahAna upadeza ApanAra mahAvIra svAmIe sAmyavAdI saMghanuM je mizana sthApyuM hatuM temAM Aje sAmyavAdane badale vaiSamyavAde sthAna lIdhuM che ane tenuM viSama viSa samAjane vicitra moha mUcchamAM paTakI rahyuM che. jyAM juo tyAM prAyaH phATaphaTa hoya ja. bhAgye ja koI gAma evuM nIkaLaze ke jyAMnA saMghamAM ke nAtajAtamAM taDa paDela na hoya. je Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #190
--------------------------------------------------------------------------
________________ 174 jana dharma ane ekatA samAjanI AvI chinnabhinna dazA heya ane je samAjamAM iSa devanAM dhanora vAdaLa cAre bAju chavAyelAM hoya te samAjanI caDhatI samajavI ke paDatI ? vItarAga dharma jevo dharma maLavA chatAM verajheranAM kaluSita adhyanavasAya upara kAbu na meLavI zakAya to te dharma meLavyAnI asara zI. thaI gaNavI ? vicAralijatA e te chAno naisargika svabhAva che. eka bIjAnI vicArabhinnatA sahI levAmAM je Atmagaurava che te kaluSita pariNAmane ubhare kADhavAmAM nathI ja. balake tema karavAmAM to AtmA patana che. pitAne sAcuM jaNAya te madhyasthavRttithI, sAmA pratye hitabuddhathI ane mAyALu vyavahArathI sAmAne, samajAvavuM e ja mahAnubhAvonuM udAracarita heya. vicArabhinnatAne viruddhatAnuM rUpa ApavuM e khare ja mAnasika kamajorI che. ApaNuM banne hAtha che paNa je te ekabIjAthI bhinna thaI jAya te te bannene melA ane gaMdA thavA vakhata Ave. teo eka bIjAthI saphAI mATe kAma na Ave eTale te bannenA upara melanA thara evA 'bAjhI jAya ke temAM kIDA paDe ane pariNAme te bannene saDavAno vakhata Ave. A viruddhatAnuM phaLa. - jyAM badhAonAM hRdayamAM vItarAgadharmane ArAdhavAnuM eka ja lakSyabiMdu hoya tyAM sAdhAraNa matabhedane meTA rUpa ApI kalaha kelAhala vadhAra e DahApaNuM na gaNAya. je vaNike, je mahAjane potAnI ke bIjI nAta-jAtanA game tevA AMTIghuMTIvALA keyaDAne ukelI nAkhavAmAM ane kajIyA-TaMTAone patAvavAmAM ghaNuM bAheza gaNutA te ja vaNike, teja mahAjane, bahu dilagIrI sAthe kahevuM paDe che ke, potAnA dharamAM saLagatA kalahAnalane samAvavAmAM khare ja kAra banI gayA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #191
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAgara. makarANa 5. A kAyaratA temanA buddhijaMthane eTalI AbhArI nathI jeTalI temanI kusaMpatine AbhArI che. "ziyALa tANe sIma bhaNI. ane kataruM tANe gAmaNuM" AvI dazA je samAjamAM vartatI hoya te saMdha dvArakA kevI rIte pahoMcI zake " koIpaNa takarArane pheMsalo lAvavA mATe sarva prathama madhyasthavRtti dhAraNa karavAnI jarUra che. "sAcuM ne sArUM te ja bhAre pakSa evuM udAra mana rAkhavAnI jarUra che. jyAM abhiniveza, pakSamA athavA matAlpatA hoya tyAM saMtoSakAraka pariNAma na ja Ave. DAhyA mANanuM kAma e ja hoya ke samAja hitanI AgaLa teo pitAne pakSameha ja kare ane taTastha daSTie sAmI bAjIne vicAra karatAM pitAne paNa nabaLe jaNAya te tatkALa tene tyAga karI sAmAnA vicArane grahaNa kare. che. ahakAra vivaza thaI pitAne kakko khare kasyA jatAM samAjahita chuMdAI javAnuM je ghera pApa lAge che ene vicAra karavAmAM Ave ane evA pApathI karavAmAM Ave to evA pApa-zIonI beThakamAM azAMtivALuM pariNAma AvavAne bhAgye ja saMbhava rahe. khulI vAta che ke je je rege samAjamAM ghuselA che, jenAthI samAjanI khuvArI thaI rahI che te saghaLAne IlAja karyA vagara temanuM kalyANa nathI. sarva prathama DAhyA vicAraka sajajane samAjanI rUSNu dazApara vicAraNA karavAne ekatrita thavAnI AvazyakatA che ane tamAma durgati eka mAtra kusaMpane AbhArI che e samajAI jatAM saMgaThananA upAyo tarapha vicAradaSTi deDAvavAnI jarUra che.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #192
--------------------------------------------------------------------------
________________ 176 jaina dharma ane ekatA bhalA ! jananI eka janarala pArlAmenTa (mahAsabhA) heAya te kevuM sAruM! enI aMdara hiMdustAnanA jaina vastIvALA dareka prAMtanA DALA, prauDha vicArake cuMTAyelA hoya. A mahAsabhAnuM evuM sabaLa baMdhAraNa heya ke e eka prakAre jaina samAjanI zAsanakatra gaNAya. A "samAja sabhA" taraphathI vyavahArika ke dhArmika sudhArAonI je je janAo pAsa thAya tene amala AkhI jena AlamamAM barAbara thAya. vizaMkhalatA athavA chinnabhinnatAne ane jaina samAjamAM behudA rAga AlApAya che, vicitra sure nIkaLe che ane jene jema phAvyuM tema te hAMkaye rAkhe che, managamatA khela khelAya che, nathI koI pUchanAra, nathI koI kahenAra, nathI koI sAMbhaLanAra, ane nathI keI sudhAranAra. A badhI aMdhAdhuMdhI saMgaThana-zaktine vikAsa nathI thayo tyAMsudhI che. saMgaThana sUtranA dera para jyAre jaina jIvana zarU thaze tyAre te samAjanuM navajIvana prAraMbha thaze ane anukrame tenI caDhatI kaLA tenuM prAcIna gaurava tene pAchuM apAvaze. upara batAvelI "pArlAmeMTa" athavA " mahAsabhA ke samAja sabhA" koIpaNu mahaMtanI khoTI zarama nahi rAkhe. te potAnI prajJAzakti ane gaMbhIradaSTi anusAra samAja-vyavasthA karaze. temAM bIjaene vyartha vacce AvavAnI ane nakAmuM mAthuM mAravAnI cekhI nA pADaze; eTaluM ja nahi paNa je rUDhi-vahevAre tene samAja hAni karanArA jaNAze tene paNa te ukheDI pheMkI devA cUkaze nahi. gaMgApravAhane mULaddagama jema himAlayamAMthI che tema sAmAjika dhArmika unnati-pravAhane mULadagama aikyamAMthI che. aMtaHkaraNamAMthI mela nIkaLI jatAM jyAre temano paraspara meLa thAya che tyAre teo ekI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #193
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 5. 1es. bhAvanA satramAM baha thAya che ane temAMthI je saMgaThana zakti pragaTa thAya che te ja te manasvIone temanA abhyadayanI upAdAna-sAmagrI pUrI pADe che. e saMgaThana zaktinA prabhAve temanI aMdaranI nabaLAio jema jema dUra thatI jAya che tema tema teomAM AtmabaLane vikAsa thato jAya che ane pariNAme te manavIone samAja duniyAnI daSTimAM mAnava gaNAvA lAge che. sAdharmika-vAtsalyanAM guNagAna jenomAM jANItAM che saMgaThananuM mULa emAMja samAyeluM che. sAdharmika vAtsalyanI bhAvanAomAM saMgaThananI ja bhAvanAo bharelI che. saMgaThana baLanI puSTinA IrAdA para ja te bhAvanAonAM maMDANa che. -lekhakanA vIradharmano punaruddhAra pustakamAMthI. sAMkaDA vADA parama vItarAga mahAvIra devanuM vizALa dharmakSetra, temanA zAsananuM vizALa medAna mUkI keTalAke je sAMkaDA vADAmAM bhaLI jAya che te ekadama geravyAjabI che. tame game tyAMthI jarUra sAre lAbha uThAve, game te puratakadvArA jarUra sArUM jJAna meLo, jemAM rasa paDe te vAMcIne temAMthI sArI bAbata jarUra grahaNa kare. paNa tema karatAM eTaluM dhyAnamAM rAkhavuM jarUranuM che ke ethI mahAvIra devanA zAsananuM muLa nizAna na cUkAvuM joIe, guNanA rAgI avazya bane, game tyAMthI guNa prahaNa kare ane koIpaNa guNInA guNane prazaMse e zubha ane sajajanecitta che. paNa ethI e pariNAma AvavuM to aniSTa ja gaNAya ke dhorI mArga karatAM koI mANasanA kahevAtA vADAnA "anuyAyI" thavuM game. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #194
--------------------------------------------------------------------------
________________ 178 jaina dharma ane ekatA keTalAka ' sudhAraka ' gaNAtA paNa A yugamAM nAkhA vADAne meASavAmAM AnaMda mAne che e ochA duHkhanI vAta nathI. emAM mATe bhAge nA dAMbhiktAnu ja sAmrAjya pravarte che, jyAM vADAbaMdhIme teADavAnI jarUra che tyAM sAvabhauma sanAtana bhAthI judA vADA nirmANa karavA agara tene pASaNu ApavAnA prayatna karavA e vyAjabI gaNAya ke ?--pAnAM 12. sacelakatva acelakatva nagnavAda ane vavAda e ane ekAMtarUpe sadASa hAI agrAhya che. mukti na teA nagnatA sAthe dhAyalI che, na anagnatA sAthe. tenu upAdAna te Atma samAdhi che. nagna ja zramaNa kahevAya athavA anagna ja zramaNa kahevAya e aMte mAnyatAo bhramAtmaka che. nagna ane anagna e ane mArgo zvetAMbara pravacanamAM upadezAyalA che. nagnane ja mukti lAbha mAnavAno Agraha rAkhavA na dhare. siddha paMdara bheda signalAbhanuM varNana ahu upayukta che.--pAnu 31-32 jaina dharmanI bhinna bhinna zAkhA prazAkhAo nIkaLavAnu mukhya kAraNu kriyAbheda che. kriyAbene cALA cALA cIkaNA karI jaina dharma cALaNIe caLAtA AvyA che ane caLAI rahyo che e ochA duHkhanI vAta nathI. kriyAbhedAnI carcAmAM mane kazuM' vajuda jevuM jaNAtuM nathI. strImAkSa, Acelaya, prabhupUjAvidhi, aMgaracanA, Avasyaka kriyAdi, mUrtipUjA vagere vagere tathA cAtha, pAMcama, adhika mAsa, tithibheda, kyAbheda, e vagere bAbatene aMge jaina dharmAMnA mahAna saMdhamAM samaye samaye judA judA bhAgalA paDatA AvyA che. A vivAdAspada bAbata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #195
--------------------------------------------------------------------------
________________ sAga 2 prakaraNa 5. * * * pitApitAnA vargamAM ekabIjAthI viruddha rUpe evI kakkara jAmI gaI che ke e badhA vargonuM ekIkaraNa thavuM azakyAya jaNAya che. bhagavAnanuM mAnasa te jANeluM ja che ke teo mekSa mATe strIone anyAya na Ape, elajya ane sacelatva e banne upara bhagavAnanA zAsanane sikako che-pAnuM 33 - digaMbaree "nagnavAda para jora mAryuM che tema vetAMbara saMskRtimAM vavAda ke dravyaliMgaSanI bhAvanAne raMga pUrA hoya ema jovAmAM Ave che. AcArya hemacaMdranA "Adizvara caritramAM Adarza bhavanamAM kevaLajJAna pAmela "bharatane zaka kahe che ke he vilina ! dravyaliMgane grahaNa kare jethI huM tamane vAMdu ane tamAre nimaNotsava karUM. tyAre bharate dIkSA lakSaNa svarUpa paMcamuSTi lonca karyo ane pAsenA devatAe raju karela "rajoharaNuM" pramukha upakaraNa grahaNa kayo. tyAre Idra bharatane vAMdhA ! kevaLI paNa adIkSita hoya, dIkSA varSa saMpanna na heya te kadI vaMdA nathI." (kevI sAMpradAyikanA !!) mArI dRSTimAM te tAMbAnA mULa pravacana AcArAMga AdimAM pharamAvyA mujaba nagnAnagnAtmaka anekAMta darzana ja na dharmanuM kharUM svarUpa samajAya che. mAre namra mata te huM e jaNAvyuM ke ahadarzananI sAcI pUjA, sAMpradAyika saMskAranI saMkucita vRttione alaga karI daI vidhidaSTA ahaMnadevanI vizva vyApaka tattvadaSTinA ucca dheraNapara potAnI vicArubuddhi sthApana karavAmAM che.--pAnAM 37-38 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #196
--------------------------------------------------------------------------
________________ 80 jenalama ane ekatA e che maTe - samayanI paristhiti Aje kaTTara matavAdIone paNa eka thaI zakitasaMgaThana karavAnuM suNAvI rahI che. saMsArI jIvanadhArIo paNa rASTranA bhalA arthe pitAnA mAtAbhiniveza ane Agraha melI daI pitAnuM namatuM mUkI ekabIjA sAthe majya sAdhavAno prayAsa sevI rahyA che. anya dharmanA labdhaprati kAcA paNa pitAnA buddhi pradezane vizALa banAvI pitAnA dharmane vikAsa sAdhavA, pitAnA samAjane AgaLa dhapAvavA jAhera medAnamAM pakI paDayA che. tyAre na kemanA AjanA dharmaguruo kaI sthiti para che? teo Aje kayAM udhe che? samayadharmanuM kaI temane bhAna? kSamAzramaNa gaNAtA teone Aje aMdara aMdara laDatAM zarama paNa nathI AvatI! zAsanane lajavanArA jhaghaDAgAra samAjamAM jhaghaDAnI heLI saLagAvIne zAsanane kayAM paTakavA mAge che? zAsana sUtradhAra gaNAtA sAdhuo ja zAsanavighAtaka pravRtti vadhAryuM jAya e evuM dilagIrIbharyuM che? A yugamAM zAsana sevAnI kevI sarasa taka maLI che e emane nathI javuM ke? kharekhara, je saMyukta baLathI racanAtmaka kArya uThAvAya to A yuga, zAsanano pracAra karavA mATe mahAna anukULa che. paNuM aMdaranA vikhavAda ane vera virodha e karavA de kema ? A badhA tophAna eka mAtra mananI kaDavAzamAM ja che ane e mana paNa kevuM ? "nirgAnuM! zramaNonuM! munirAjenuM !! ajaba! e kaDavAza maTe te gAtuM hamaNuM ja zilApara AvI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #197
--------------------------------------------------------------------------
________________ ta re re! - mana bhAga 2. prakaraNa 5. jAya! paNa e ze maTe !! - pAnuM pha3-67. eAthe- dharmanI parAkASTA saMpUrNa bhAgamAM Ave che. dharma amuka hada sudhI saMsArI ke bhegI jIvanane sahacArI hoya che. gRhastha jIvanamAM bega ane dharma bannene sahacAra che. bhAganA samayamAM bhegAkAra pariNAma hoya che ane dharmanA samayamAM dhamakAra pariNAma hoya che. Ama gRhasthanuM jIvana, bhogIjI vana ane dhArmika jIvana ema ubhayAtmaka heIne paNa potAnA pravAsane AgaLa dhapAvavAmAM saphaLa bane che. dharmane sahacAra kevaLa sAdhuone ja heya ane gRhasthanA jIvana sAthe dharmane levA devA na hoya ema bhAkhavuM e sarAsara mUrkhatAbharyuM" che, evuM bhAkhavAmAM kharekhara gRhastha dharmanI virAdhanA karavAnuM pApa che. - tyAga mArga kevaLa evAmAM ja che ane evA vagara Atma vikAsane mArga koI paNa rIte na ja sAMpaDe ema je kaI kahetA hoya te e teonI gerasamaja che. evA vagara paNa anekAneka AtmajIvana jIvyA che ane AtmavikAsanI pUrNa dazAe pahoMcyA che. tyAre ethI viparIta evAdhAraka paNa keTalAka bharIne ghera durgatinA bhAjana thayA che. guNasthAnene vikAsa evA sAthe ja baMdhAya che ema kaM nathI. ghAdhAraka paNa pahelA guNasthAnakamAM pharato hoya ane mAthe pAghaDI, TopI ke phALIyuM caDhAvela paNa AtmazreNInA bhanehara naMdanavanamAM ramaNa karI rahyo hoya ema zuM nathI banatuM ke? mAthA uparanA pAghaDI jene "gRhastha" batAvI rahI hoya te ja aMdarakhAne zramaNa sAdhu paNa heI zake, ane ethI ulaTuM, ovAthI sucavAtA muni aMdarakhAnethI gRhastha karatAM paNa napAvaTa prANuM heI zake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #198
--------------------------------------------------------------------------
________________ dhana - game te rIte kevaLa othAmAM ja tyAga samAthAnI zarU pADavI karatAM zAstrimAM ja kalyANa sAdhana rahyAnuM upadezavuM e vaNa mahApaNa bhareluM che. . e grahaNa karavAnI svArthapaSaka vAta tarapha AMkha mIMcAmaNA thavA saMbhava che. paNa cAritrasaMpanna thavAno upadeza kharekhara AvakAradAyaka gaNAze. TANe TANe eghAnI arthazaca puSTithI ekadezIyatA, vArthaparAyaNatA, lobhagrastatA, mehamugdhatA ane vastutatvanI ane bhijJatAnAM hAsyAspada pradarzane khullAM paDI jAya che. tyAre saMyama ane cAritranI bhAvamayI puSTi hajAre lekanAM hadayapara eka divya prakAza ke che. . upadezakanI upadezakatAnuM mahatva yAritramaya jIvana pratye janatAnAM mAnasa vALavAmAM che. sadavartana ane bhAva vizuddhi pariNamatAM, cAritranI utkRSTa bhUmikA para AvavAne bhAllAsa jyAre jene pragaTI nIkaLaze tyAre te ghASane grahaNa karavA ujamALa hadaye bahAra Avaze.- pAnAM 73 thI 76 anekAMta darzama- vicAranI athaDAmaNane lIdhe jyAre prajAnAM mAnasa muMbdha bane che ane vAtAvaraNa azAMta bane che tyAre tattvadazao prajAnI sAme syAdvAdane prakAza dhare che ane vastusthitine judI judI daSTie aneka rIte tapAsI samanvaya karavAne mArga samajAve che. svAdvAdane siddhAMta A rIte avakana daSTine vizALa banAve che ane saMkucitadaSTithI utpanna thanArA kelAhalene zamAve che. Ama rAgadveSanA bhaDakA zamAvI janatAmAM maitrIbhAva reDavAmAM syAdvAdanI upayogItA che. jaina upadezanuM rahasya eka ja che ane te rAgadveSanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #199
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNuM che. nivRttimAM che. e eka ja mAtra jana pravacananuM mukhya dhyeya che. A dhyeya AjanA jaine guruomAM keTaluM ramI rahyuM che ? je guonAM panotAM pagalAM TheraThera jhaghaDAnI heLI saLagAvI mUke, jemanI kajIAkhara manedazAmAMthI nIkaLatA ekAMta-mUDha pravacane bhoLI prajAne uzkerI mUke ane evA bhaLAone hathiyAra banAvI jeo sAmAvegane gALo bhAMDavAmAM ane dharmamArganA eka pathIDA phakta pitAne ja mAnavAmanAvavAmAM ane pitAne na vADa vadhAravAnuM jora batAvavAmAM bahAdUrI mAne, temanAthI anekAMtadarzanane mahimA prasaravAnI AzA zI rIte rAkhI zakAya? kadAgrahanA ghora aMdhakAramAM AthaDatA ane ISyaSanI bhaThThImAM zakAtA sAdhue pote ja durgatimAM dhasI rahyA hoya te bIjAnuM zuM bhaluM karI zakavAnA hatA? AvA kamanasIba guruo hamezAM duniyAne zrApa rUpa ja lekhAyA che. dareka samajadAra Aje cekhuM joI rahyA che ke samAjamAM cAlI rahelA dhArmika jhaghaDAonuM mULadugama sthAna sAdhue che. temanAmAM samanvayavAdane abhyAsa heta te samAjamAM A bakheDA ubhA thavA na pAmata. jagatanA chuTA chuTA vizRMkhala vicArasUtrane rItasara suyojita karI, samanvaya daSTie saMgaThita karI, te badhAne aMge cAlatI takarArane olavavI ane prajAnA ukaLatA mAnasapara zAMta rasanuM siMcana karavuM ei anekAMtavAdane siddhAMta pATha ane projanapoTha che. mahAvIrano A padArthapATha keTale mahatvapUrNa che e AjanA abhyAbhyAsI ane durAgrahI guruo kayAre samajatA thaze? jyAre teo e mahAna pAThane hRdayaMgama karI prajAnA ukaLATa para zAMta sudhAnI rasadhAra varasAvaze ? " Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #200
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA bhagavAnanuM anekAMtavAdI zAsana ekalA odhAmAM ja mukti batAvatuM nathI. bhagavAnanuM pravacana paMdara bheTe mukti batAve che. bhaga vAna cembu bhAkhe che ke-cAhe sAdhune veSa hoya ke na hoya, cAhe odho hoya ke na hoya, cAhe digaMbara hoya, zvetAMbara hoya, pItAMbara heya, raktAMbara hoya ke anyabara heya, cAhe. ramI hoya ke puruSa heya, keIpaNa mAnava heya ane keIpaNa sthitimAM hoya paNa rAgadveSathI mukta thatAM kaivalya sthitine jarUra prApta thAya, matalaba ke kaSAyathI mukta thavAmAM ja mukti che. ane kaSAyathI mukta thavAnA vyApAramAM "e ekAMte joIe ja, odhA vagara kaSAya nAza thAya ja nahi" e mAnyatA tadana bhUla bharelI che. cAritra kAMI evAmAM nathI paNa cAritra te AtmAmAM che. ' cAritra sAdhanamAM mukhya kArya eka mAtra kaSAya jayanuM che. e e kAryathI ja dIpe che. anekAMta to e ke jemAM anekane aMta Ave, arthAta AtmA ane moha e dvata-Agane aMta Ave ane AtmA ati zuddha svarUpe pragaTe e aneta. anekAMtamAM jAtibhedane sthAna na hoya, AtmavikAsamAM caDe te ucca ane paDe te nIca, mahAvIranA lakSAvadhi vratadhArI zrAvakAmAM sarvotkRSTa gaNutA daza zrAvake koNa hatA? emAM kaI oisavAla, pioravADa ke vIsA dazA hatA ke ? nahi ja. kaI tA kaNabI, to koI hatA paTela-pATIdAra, te koI kuMbhAra. aMtyaje ane cAMDAle paNa mahAvIranAM caraNanuM pAraNu laine pitAne AtmavikAsa sAdhI gayA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #201
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 5. 185 satyanA mArge cAlanAra bhaMgI uMca che ane asatyanA raste cAlanAra brAhmaNa ke zrAvaka paNa nIca che. khare jene koI paNa hoI zake. rAgadveSane jItavAne abhyAsa kare che jenA jenAmAM zuddha jijJAsu daSTi heya, guNane pUjArI heya, jenA jIvanamAM ahiMsAno nivAsa hoya ane je satyane upAsaka hoya te koI paNa mumukSa, jaina . Ama saMpradAya bahAranA paNa vAstavika jainatvanA pathe kharA jena banIne pitAnuM AtmakalyANa sAdhe che. matabhedo hovA chatAM paraspara udAra vyavahAra rAkhI saMganabaLamAM vie na paDavA devAmAM ja sAdhanA sAdhutvanI kharI kiMmata che. matabheda chatAM maitrI rAkhI zakavAnuM vizALa sUtra samajavAmAM jeTalI DhIla thAya che teTalI ja harakta che. matabheda chatAM paraspara meLa rAkhI kAma karavAnuM DahApaNa je divase gurudeva dAkhavaze te dhanya divase samAja pitAne khA tAraNahAra maLyAne vipula AnaMda anubhavaze ane te punita ghaDIthI zAsananI jyota pharI jhagamagavA mAMDaze. pAnAM 88 thI 192, (lekhakanA vicArasaMskRni pustakamAMthI) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #202
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadharmano saMpradAyomI ekatAnA saMbaMdhamAM kAMIka sujhAve lekhakaH zrI agaracaMdajI nItA. noMdhana karata mAsikanA juna 15tnA aMkamAM zrI agaracaMdajI nAhaTAne tenA dharma siMghAva utA che - meM kucha kSaNa e nAmane lekha pragaTa thayela che. e lekhamAM lekhake spaSTa karyuM che ke Ajano vakhata ekatA mATe khAsa anukULa che. chatAM A bAbatamAM pUratuM dhyAna ApavAmAM nahi Ave te AjanI ApaNI ugatI navI prajAmAMthI dharmabhAvanAne lopa thavAne paNa saMbhava che. lekhake keTalAka mukhya matabheda kema maTADI zakAya tene mATe sujhAva paNa TuMkAmAM batAvyA che. sujhAva hiMdI zabda che. tene Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #203
--------------------------------------------------------------------------
________________ hAga 2 prakaraNa 6. artha - "e bAbatamAM mane je kAMI sujha paDe che te pramANenI mArI sUcanA" e kaIka thAya che. gRjarAtImAM ene maLatuM koIpaNa zabda amane nahi maLavAthI ame muMjhAve zabda ja vAparyo che. zrI agaracaMda nAhaTA mUrtipUjaka saMpradAyanA che ane anubhavI temaja vidvAna che. teo paNa ekatAnA himAyatI che te temanA A lekha uparathI samajI zakAya che. -- ne. zi. zeTha. jaina dharma "AcAramAM ahiMsA ane vicAramAM anekAMta"ne pradhAnatA Ape che. paraMtu tenA anuyAyIoe jayAre jaina dharmanA A bane pradhAna tane jIvanamAM utAravAnuM ochuM karI nAkhyuM tyAre nAnI nAnI vAtomAM paraspara rAgadeSa vadhavA lAgyA ane tethI jaina dharma ghaNA saMpradAyamAM vibhakta thaI gaye.. pratyeka vastune aneka bAju hoya che ane te sarvane dhyAnamAM rAkhIne varatu svarUpane nirNaya kara e anekAMtane mukhya uddeza che. virodhI vicAradhArAone samanvaya karIne saunI sAthe mitrI ane premabhAva vadhAravA, koInI sAthe daiSa te na ja rAkhe ane samabhAvamAM rahevuM e jaina dharmane pradhAne saMdeza che. ekAMta Agrahane mithyAtva kaheluM che (te che mita6) paNa ApaNe to A siddhAMtane phakta carcAno viSaya banAvI rAkhe che. tethI ApaNe ApaNI meLe je ekAMta AgrahanI jALamAM phasI gayAM chIe. tethI ApaNe ApaNA sAdhAraNa matabhedonI paNa samanvaya karI zakatA nathI ane matabhedanI khAI vadhatI cAlI che. . ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #204
--------------------------------------------------------------------------
________________ 188 jaina dharma ane ekatA dareka saMpradAyamAM aneka gacchamata thaI gayA che. ane teo jaina dharmanA mULa vItarAga bhAvathI haThI jaIne potapotAnA 27matanA Agrahane pradhAnatA detA rahyAA che. ekabIjAnuM khaMDanamaMDana jorathI cAlI rahyuM che. vAdavivAda tasvanirNaya mATe nahi paNa pitAnA ga7matanA vijayane mATe karavAmAM Ave che. tethI parasparamAM TheSanAM bIjAropaNa thayAM ane tene lIdhe saMgaThitarUpamAM bheLA maLIne kAma karavAnI zakti ghaTI gaI. ekabIjAne nIcA pADavAmAM, nIcA batAvavAmAM ane pitAnI tUtI bajAvavAmAM ja badhI zakti kharcAvA lAgI. tenuM pariNAma Ave te ja AvyuM. eTale ke jaina dharmane prabhAva ghaTavA lAge ane jenonI saMkhyA ghaNI ochI thaI gaI kALadoSathI thavAnuM hatuM te thaI gayuM. teno vizeSa AlecanA karavAthI icchita kAmanI siddhi thavAnI nathI. upara je TuMkAmAM carcA karI tene uddeza eTale ja che ke, ApaNe ApaNuM kamajorInA kAraNe de dhyAnamAM rAkhIne tene parihAra karIne ekatA ane saMgaThananA upAyane vicAra karIe. - keTalAka lake kahyA kare che ke have saMpradAyabheda maTavAnA nathI. huM e vAtanuM samarthana karato nathI. vizvanA ItihAsamAM pahelI asaMbhava ghaTanA jevuM samasta rAjyanuM vilInIkaraNa paNa saMbhavita banI gayuM to tanenA saMpradAya ane gacchamatanA bheda kema na maTI zake? ApaNe ApaNI saMkucita, anudAra ane asahiSNu vRttine lIdhe pitapatAnI kheMcatANamAM lAgI gayA chIe tethI ekabIjAthI judA ane cheTA (ra) dekhAIe chIe. ekanuM mukha pUrva tarapha bIjAnuM mukha pazcima tarapha che. tethI baMne sAmasAmenA kinArA para ubhelA dekhAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #205
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNu 6. paraMtu raste te vacce ja che. ApaNe ApaNI dizA badalIe tyAre ja meLa bAge. baMne ekabIjAnI sanmukha AvI jAya ane madhyanA kendra biMdu para pahoMcavAnI pragati kare. potAnA Agrahane hIlo kare, samanvayane madhyama mArga zodhI kADhe to maTavA asaMbhava nathI. ApaNe ApaNuM kheMcatANathI ja matabhedanI divAlo ubhI karI che. bhegA maLavAnI IcchA hoya te matabhedanI divAlone teDIne, ma banenI vAta banI rahe, parasparanA hadayanuM milana thAya, sAthe sAthe cAlI sake evo mArga sugamatAthI nIkaLI zake. bane akkaDa banelA che paNa teo hAthamAM hAtha meLavIne ekabIjAne gaLe lagADIne bheTI paDe te kevuM suMdara dekhAya ? to te pharIthI navI haniyA ApaNe vasAvI zakIe ! ane pharIthI ekavAra mahAvIranA ke jaina dharmanA upAsaka kahevaDAvavAnuM gaurava prApta karI zakIe. saMpradAya ke gamatanuM lebala have ame caTADeluM nahi rAkhIe eTaluM ja ApaNe karavAnuM che. huM to mAnuM chuM ke ApaNuM saumAM kaMIka paNa sAMpradAyika Agraha rahele ja che ane tethI ja kAma kaThaNa lAge che paNa have bhUmikA taiyAra thaI rahI che. AjanuM vAtAvaraNa bahu ja anukuLa che, ghaNu ke eka ja jhaMDA nIce AvavA taiyAra che. phakta ApaNe ahiMsA ane anekAMtane pUrNa svarUpathI dhyAnamAM rAkhIne mArgadarzana ApavAnI ja jarUra che. - kriyAkAMDa vidhividhAnamAM je pharaka che te te have suratamAM ja khalAsa thavAnuM che. kAraNa ke ApaNuM zikSita yuvAne tene choDatA ja jAya che. AjanA zikSita yuvAnomAM sAmAyika, pratikramaNa, vrataniyama, bhayAbharya, tapa, ughApana vagere karavAvALA bhAgye ja maLaze. teo sarva kahe che ke amane jena dharmanI mULabhUta vAtanI jANakArI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #206
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA joIe tethI AvatI peDhI mahAvIranA ke jaina dharmanA aMDA nIce ghaNI saraLatAthI AvI zakaze. keTalAka junavANI rUDhivAdIonI khIcaDI thaDA vakhata sudhI jarUra judI pakAvAtI raheze to paNa AjanA vAtAvaraNanI temanA upara 5NuM ghaNuM asara paDI gaI che. jIvanabhara khaMDanamaMDana karavAvALA ane kaTTaratA nibhAvavALA paNa have narama paDI gayA che. have teo pArasparika jhaghaDA, vivAdane cAhatA nathI. dIrgha kALanA junA saMskArane vaza banIne kaMI nimitta maLatAM kaI kaIleke jhaghaDI bese e judI vAta che paNa have koI tene protsAhana devAvALA nahi maLe. taTastha ane vicAraka lake te tene kharAba ja kaheze. eTale atyAranA samayanI to mAgaNI che ke je kaI saMgaThana ke ekatAnA premI hoya teNe teno avAja bulaMda rIte uThAvavAnI jarUra che. ApaNe ekabIjAthI vadhAre ne vadhAre haLImaLIne rahIe, ekabIjAnA utsavamAM bhAga laIe, ekabIjAnuM sAhitya vAMcIe ane tene abhyAsa karIe, ekabIjAnA munionI pAse jaIe, temanA vyAkhyAna sAMbhaLIe ane bhegA maLIne saMpradAyabheda nAbuda karavAnA mArgane vicAra karIe, kyAMya paNa jhadhaDe thAya te baMne pakSanA sArA lekene maLIne parasparane jhaghaDe maTADI daIe ane navA jhaghaDA utpanna thayA pahelAM ja tene rekI daIe. sauthI pahelAM ApaNe zvetAMbara ane digaMbara e be mukhya saMpradAyonA avAMtara bheda bhaTADavAne prayatna karavo joIe. kAraNake jeTalA bheda ochA raheze teTalI bhegA maLavAnI saraLatA vadhu raheze. bIjI vAta e paNa che ke vetAMbaranA badhAya u5saMpradAya jaina Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #207
--------------------------------------------------------------------------
________________ I ! Agramene bhagavAnanI vANu tarIke mAne che. saunI e Agame tarapha ekasarakhI zraddhA che. tethI pAchaLanA AcAryAnA kAraNe e Agamana pATha ke tenA arthamAM aMtara pharaka paDela chetene mATe ApaNe sAthe maLIne sAyA pATha tathA arthane niNa karI laIe te sAthe prasta banI jAya, kAraNa ke AyAnA matanI apekSAe bhagavAna mahAvIranI vANInuM suhala vadhAre che. keI AcAryuM keI bAbatane judA rUpamAM samajI lIdhI hoya te AjanA taTastha vicAraka vidvAna e bhUlanuM saMzodhana karI zake che. jemake AgamamAM kayAMka kaI pAThabheda hoya te AjanA samasta jaina jainetara bhaMDAmAMnI prAcInatama praticonA AdhArathI kayo pATha june ane prAmANika che tene ' nirNaya karI zakAya che. e ja rIte jyAM jyAM arthanA saMbaMdhamAM matabheda heya tene nirNaya paNa prAcIna niryukti, cUrNa, bhASya, TIkA Adi prAcIna sAdhano tathA bauddha temaja vidikagrAmAM e zAno prAga ane tenA karelA arthanuM anusaMdhAna karIne vAstavika artha ka he Ie tene nirNaya karI zakAya che. AgaLanA jamAnAmAM sarvapratiyone upayoga karI zakavAne saMbhava nahato, te vakhate AjanA jeTalA sAdhane sulabha nahotA. eTale atyAre to phakta aMgrahahaThavAdanA kAraNe bhale pATha ke arthane nirNaya na thAya ane potapotAnI kheMcatANa cAlu rAkhe, paNa tane nirNaya karavAnI je zuddha bhAvanA hoya te kaI kaThaNAI pratIta thatI nathI. paravatI ne pradhAnatA devAnuM choDI daIne mULa agame tathA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #208
--------------------------------------------------------------------------
________________ 192 jaina dhama ane ekatA tenI prAcIna paraMparA rUpamAM tenA sabadhanA sAhitya para ja adhika zera devAmAM Ave ane je kAMI nizcaya thAya tenA svIkAra karavAmAM pAchA na hare te badhA matabheda maTADI zakAya che. saMpradAya, mata ke AcAya kAI sarvajJa tA nahAtA ja. ane jaina Agama tA sarva praNIta manAya che tethI tene ja mahatva ApavuM e cita ane Avazyaka che. vidhividhAna ke bAhya AcArIthI mukti tA che nahi. AMtarika zuddha, rAgadveSanu upazana, samabhAvanI vRddhi ane pAthanI nivRttane ja pradhAnatA devI joie. zvetAMbara tathA mibara aMte sapradAyAmAM utpanna thayelA aneka gacchamata atyAre nAmaroSa thaI cUkyA che. thADAka ja gaccha rahI gayA che. temAM paNa kAI kAInA anuyAyI tA bahu ja ceADA che. eTale teo kyAM sudhI TakI zakaze te vAMcA samajI zake tema che. moTA moTA vidvAna AcAryAnI paraMparA paNa visti thaI gaI che. zvetAMbara saMpradAyamAM 84 gaccha kahevAtA hatA, temAM pazu nAnI moTI kSAkhA bhedo umerIe tA tenI saMkhyA ethI paNa vadhI jAya che paNa Aje temAMthI kharatara gaccha, tapAgaccha, AMcaLIyA gaccha, pAyacaMda gaccha, lAMkAgaccha evA pAMca sAta guccha ja bacelA che. sthAnakavAsI tathA tereDapathI (terApathI) tA lAMkAmAMthI ja nIkaLyA che. eja rIte bikhara saMpradAyamAM paNa cAra pradhAna saMdha tathA tenA keTalAka gaNuccha hatA paNa Aje temanAM nAma pratihAsanA vidyArthI ja jANatA haze! Aje te mukhyatve terApathI tathA vIsapaMthI e emAM ja AkhA digaMbara samAjanA samAveza thaI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #209
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2 prakaraNa 6. 193 te prayatna karavAthI A DAka matabhede, jarUra maTADI zakAya tema che, athavA kamamAM kama, samanvaya to jarUra karavo joIe, ke jethI aNabanAva ocho thAya, sau maLIne dharmArAdhana ane dharma pracAra karI zake, paraspara sahayoga ane sahAnubhUti rahe ane ekabIjAnI niMdA, khaMDana ke virodha kaI na kare. tAMbara tathA digaMbara saMpradAyamAM maLa bheda paNa bAhyAcArane che. tAvika vAta to eka ja che. ekano Agraha che ke digaMbaratva vinA mukti nathI maLatI, bIjA vastra hoya to paNa mukti maLI zake che ema mAne che. paNa atyAre to paMcamakALa che temAM A kSetrathI keIne mekSa nathI tema kevaLI paNa nathI ke jethI kavaLAhArane prazna che. zrI muktisaMbaMdhamAM matabheda hovAthI ja nagnatvane Agraha che. vAstavamAM puruSabheda samApta thavAthI ja mukti thAya che, veSa liMga muktinuM pradhAna kAraNa nathI. vitarAganI mUti, vibhUSaNa alaMkAra rahita ja heya te baMnene samAna5thI mAnya thaI zake che, prAcIna nAgamamAM jinakalpa ane alaMkAra rahita ja maLe che. mUrtipUjA sArA bhAvonI utpAdaka che. vireAdha to dazya pUjAmAM thatI hiMsAne lIdhe che. to ADaMbara ane jIvahiMsA kamamAM kAma thAya. evI vidhi ane bhAvapUjA sthAnakavAsI tathA terahapaMthI saMpradAyane bAdhaka hevI na joIe. muhapattine upayoga rAkhavAne mATe che. je eka saMpradAya bAMdhavAnuM choDI dIe ane bIjo saMpradAya bolatI vakhate tenA upagamAM pUre viveka rAkhe to e vivAda samApta thaI jAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #210
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA dhyAdAna saMbaMdhI matabhedamAM paNa vyavahAra ane niya tathA sAdhu ane zrAvakanA bhedane sAme rAkhIne yathAcita AcaraNa karavAmAM Ave je te bheda maTI zake che che e pramANe bIjA sarva bhemAM ApaNe IcchIe te sahajamAM samanvaya thaI zake tema che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #211
--------------------------------------------------------------------------
________________ kALajJAna tattva ciMtAmaNi lekhaka pU. sava, tapIcha zrI mAlajI mahArAja . tapasvIoe temanA (1) zAMti nivAraNa saMvAda tathA (2) kALajJAna tatva ciMtAmaNi e che pustakAmAM ti, mUrti pUjA ane chabI phaTAcitra viSe zAdhAre vivecana karIne je hakIkane jaNAvI che. te meM banne pustakamAMthI upta karIne ekatra karIne atre Ape che. te sarva sthA. samAjane khUba samajavA vicAravA jevI che. khAsa karIne Aje jyAre seMkaDe bake hajAre sthAnavAsIo mUrtipUjaka banI gayA che ane banatA jAya che te huM najare jouM chuM tyAre khAsa vicAravA jevI che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #212
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA sthA. saMghapati ane netA gaNAtA pAte temaja temanA kuTuM zrIone maMdire jatAM, snAtrapUjA vagere pUjA bhaNAvatA me najare joyelA che. keTalAya sthAnakavAsIne meM mUrtimAM zraddhA dharAvatA joyA che. keTalAye sthAnakavAsIne ghera mUrtinI pUjA karAtI joI che. koIne tyAM lAkaDAnA nAnakaDA maMdighATanI beThakamAM mUrti joI che tA kAI ne tyAM lAkaDAnA pArTIA upara joI che. 196 Ama saMkhyAmadha sthAnakavAsIone meM mUrtimAM zraddhA rAkhatA joyA che. jo ke te sarva sthAnakavAsI ja gaNAya che. vaLI khIjA keTalAya, hajArAnI saMkhyAmAM Ave teTalA, nAnA nAnA gAmAmAM, gAmaDAmAM mUrti pUjaka banelAnA mane riporTa maLelA che. vastIpatrakamAM te sthAnakavAsI lakhAve che athavA kahe che. paraMtu vatanamAM mUrtipUjaka che. temane sthAnavAsInA artha zuM che te paNa khakhara nathI. A pramANe banavAnA ghaNA kAraNA che. jemake- sthA. samAja nI atyaMta saMkucitavRtti, satyane ke jJAnIne samajavAnI IcchA ja nahi, dhama tattva siddhAMtanuM ajJAna, gAmaDAmAM sAdhu-sAdhvInA vihAra badha vagere aneka kAraNA che. manuSyamAM kAmavRtti hAya te kharAba che, vikAravAsanA kharAba che. srI pratyenA mAhu kharAba che, te kAmavRtti, vikAravAsanA, mohane vakhADI kADhavAne badale keTalAka dhama guruoe strIone ja vakhADI kADhI, strIne ja narakanI khANu anAvI dIdhI, pazu kAmavRtti kharAba che ema samajAvyu` nahi. ema kAmavRtti sAme jhu Mbesa upADavAne badale strIo sAme ja jhuMbesa upADI, Ivaga ne ja kharAba cItarI mAryAM. strIvargane ja niI kADhyo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #213
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 7. 197 tevI ja rIte sthAnakavAsIoe maraNane badale kAne ja arAtha cItarI mAyu", mUrti mokSasAdhaka nathI ema batAvavAne badale mUrtine ja patthara gaNI vakhADI kADhI ane mUrti mAnanArane mithyAtvI kahI vakhADI kADhyA, niMdI nAkhyA. sAvadha mUrti pUjA dhasiddhAMta viruddha che ema samajAvavAne aThThale pUjAne ja vakhADI kADhI. chabI, citrA oLakhANa mATe che, pujA mATe nathI ema samajAvavAne badale chabI citrAnA ja virodha karyo. pariNAme Aje gharAgharamAM para dhama guruonA temaja prathaDa hiMsAvAdI netAonA phATA citrA mAna pAme che. dIvAlA zaNagAre che paNa sthAkavAsInA ekapaNa gharamAM dhArmika citranuM nAma nizAna dekhAtuM nathI. kALa-samayane samajavAnuM ane te pramANe vavAnu te bhagavAnanuM ja pharamAna che, AjJA che. paraMtu atyAre sthAnakavAsIo kALa-samayane samajavA jake dhyAnamAM levA ja IcchatA nathI. ane pariNAme peAtAnI saMkhyA hajArAnA hisAbe ghaTatI jAya che tenA vicAra paNa karatA nathI. pacAza varSa pahelAM samAja Az2anA jeTalA samajadAra nahAtA, jAgRta nahAtA tethI tapasvIjI mahArAje zAstrAnusAra karelI vAtA para koI e dhyAna ApyuM nahAtu ane ghaNAye ulaTA virAdha karyAM hatA. paraMtu Aje jJAna samaja vadhyA che tyAre sthAnakavAsIoe jamAnA ALakhavA ja joIze athavA teA nAbuda thavA taiyAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #214
--------------------------------------------------------------------------
________________ 8 jaina dharma ane ekatA rahevuM joIe. paNa temaNe jo pitAnI hastI TakAvI rAkhavI haze te satyAsatyane, dharmAdharmane siddhAMtanI rUe vicAra karIe nirNaya kare ja paDaze. jamAnAne anusarIne siddhAMtane bAdha na Avato hoya teTalI jarUranI chUTachATa ApavI ja paDaze. nahi tara jamAnAne anusarIne navIna yuvAna varga pitAnI meLe ja chUTa laI leze ane tyAre dharmane TakAve muzkela paDaze. dhArmika kriyAonuM Aje sthA. upAzrayamAM lilAma thAya che, dIkSArthIonI vastuonA dharmane nAme lilAma thAya che, mUrtipUjakenI dhArmika kriyAonuM aMdha anukaraNa thAya che vagere aneka bAbate sAbita kare che ke have sthAnakavAsI yuvAnanuM mAnasa badalAI rahyuM che. A vAta samajAvavA mATe ja tapasvIjI mahArAje temanA pustakonA nAma -"kALa jJAna tatva ciMtAmaNi" ane "bhrAMti nivAraNa saMvAda" - evA arthasUcaka nAma ApelA che. sthAnakavAsIo kALajJAnane samajIne bhrAMtinuM nivAraNa karIne vartana rAkhe ema IcchuM chuM. ' -na. gi. zeTha. kaLikALa mUrtipUjA vivecana mAre A sthaLe yathArtha siddhAMta vANInA AdhArathI kahevuM paDe che ke manuSya lekamAM anAdi kALathI yakSa devonI sthaLe sthaLe ane gAme gAma pratimAo vAsarUpe che. gAmegAma ane ThAme ThAma yakSanI rakSA che. te devone leke saMsArI sukhaduHkhanA saMdezAmAM pUje che eTale ke cakSanI pUjA te sukhanA svArthane mATe ja che. yakSapUjA te anAdikALanuM saMsAra vyavahAranuM khAtuM che paNa dharma kalyANa khAtuM arthata pAramArthika khAtuM nathI. jema saMsAra vyavahAranA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #215
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. praka@ 7. hitArthe aSTAMga nimittAne leke mAne pUje che temaja pakSanI pratibhAo leke saMsAra sukha mATe mAne pUje che. manuSya karatAM devAnI zakti ghaNI ja vadhAre che mATe manuSya devane sukha bhegAthe mAne che ane pUje che. svargalokamAM je zrI jinezvarajInI pratimAjI che te pratimAjI te anAdi kALanA zAzvatA che. te zrI jina pratimAnA sihAyatane te pahADa, parvata ane svarganA dareka vimAne eka eka che. te sidhAyatanamAM rahelA zrI jina pratimAjIne devo rAjanA mAna khAtara, rAjanA hita mATe sadAkALa mAne che ane pUje che. svargalekamAM dhama puruSArtha nathI, dharmakriyA nathI, mekSakriyA nathI, dAnapuNya yiA nathI to pachI dharmanI mAnyatA kyAMthI ja hoya ? naja hoya. te te de gatabhave uttama kriyAnAM dharmo pALIne te pavitra dharma karaNanAM zubha phaLa bhogavavA mATe devapaNe upajelA che ane devAMgI sukha bhogave che. te IdrAdika devatAo rAjazAMti mATe zrI jinapratimAjIne sadAkALa AdhAra rAkhe che. te anAdi kALane temane jIta vyavahAra che. te denAM je mUrtipUjananA vyavahAre che te vyavahAra manuSyalakane dAkhalA purAvA levA mATe koI kALe thayela nathI, thaze paNa nahi e anAdi siddhAMta mArga che. manuSyalakanA pratimA pUjananA hetu ane kAraNe he dharma jijJAsuo ! A vizvamAM traNa zakti anAdithI cAlI Ave che-(1) manuSyazakita. (2) devazakti ane (3) arihaMtaprabhu zakti, temAM puNyazakti thI manuSyane bhava maLe che, dharmazaktithI devane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #216
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA avatAra maLe che. ane jJAna zaktithI arihaMtaprabhuno avatAra maLe che. sAmAnya puNya ane sArA svabhAvanI je zakti te manuSyanI zakti che. manuSyothI asaMkhyAta guNI vadhAre devanI devAMgI zakita che. dethI anaMtagaNuM vadhAre arihaMta devenI jJAna zakti che. e traNe zaktinAM baLe manuSyazaktimAMthI pedA thAya che. je AtmAo manuSyagati pAmIne dayA, satya, nIti, nyAya bAhAcavuM, zama, dama, dAna ane evI bIjI zubha vRttivALA che tevA manuSyomAMthI keTalAka manuSyo manuSyanI bhAvanA vaDe manuSya thAya che. keTalAka manuSya mahAdayALu.....vagere aneka saguNuM jIvo saMsAranI vAsanAmAM bhare to meTA yakSa deva thAya che ane keTalAeka vikArI vAsanA vaDe mRtyu pAme te cosaTha jAtinA devadevIo paNe upaje. mahAjJAnI, mahAvairAgI, mahAtyAgI mahAna sAdhaka sAdhu munie niSkAmatAe mRtyu pAme te vaimAnika deva indradeva paNe upaje che. je manuSya mahAdharmakriyA, mahAjJAnakriyAnI bhAvanAe puNyAnuM baMdhI puNya, dhamanubaMdhI dharma bAMdhIne svargalokamAM upaje te tyAMthI evI manuSyalekamAM arihaMtaprabhu paNe avatAra dhAraNa kare. upasaMhAra mahAna puruSanI haiyAtI pachI ja tevA mahAna zaktivALA mahAtmA puruSanI pratimAo pUjAya che. dareka manuSyo pachI te game te dharmanA heya paNa teo pitapatIkA kuLa devane ane kuLadevIone pUje che. paNa jyAre manuSya upara mahAna saMkaTa ke Aphata AvI paDe che tyAre kuLadevadevIne cheDIne mahAna satvavALA yakSadevone mAne pUje che. manuSyone saMkaTa nivAraNa mATe vANavyaMtara deva, bhavanapati deva, jyotiSI deva ane vaimAnika deva e cAreya jAtinA devanI mUrtinuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #217
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 7 2" avalaMbana levuM paDe che kAraNa ke manuSyanI zakti karatAM devanI zakti asaMkhyAta guNI che. tethI devo mRtyulokanA manuSyone vAraMvAra moTAmAM moTI sukhasAja Ape che ane vakhato vakhata paracA paNa pUre che tathA vaMchita kAma paNa bajAvI Ape che. tevA nyAyavALA dAkhalA siddhAMtamAM ThAmaThAma che. manuSya jyAre agnimAM baLavA mAMDe che athavA pANImAM DubavA bhADe che tyAre tevA duHkhIA manuSyo yakSadevanuM smaraNa kare che ke turata eka sekanDamAM koTAnakoTi yojanathI zIghagatie AvI pahoMce che ane manuSyone bacAve che. eTale ke dukhIA cha yakSadevenI sahAya mAge che ane yakSadeva ApatakALamAM temane madada paNa kare che. tethI yakSadevanI pratimAo anAdi kALathI pUjAya che. te temanI dharma karaNInuM phaLa che. mRtyulokamAM dareka ThekANe deva devIonA AzramavALI jagyA che. te deva devI gAmogAmanA dareka jaLa Azrama, sthaLa Azrama, dareka jhADa, dareka pahADa vagerenA tamAma vastu padArthanA rakhavALA che. te deva varaso varasa vidhipUrvaka naivedya mAge che. te naivedya je vArSika na thAya te manuSyalokanuM ahita duHkha kare che, vAraMvAra duHkha upajAve che. ane je varase varasa temanI vidhi pramANe naivedya sacavAya te dareka dezanA manuSyane anukULa kALa pramANe sukhazAMti upajAve che. tethI saMsArI lokone dravye saMsArakhAte te mUrtinuM sadAkALa avalaMbana levuM paDe che. te paNa saMsArI lekeno anAdi vyavahAra cAlyo Ave che. te siddhAMta pramANuM vAkya siddha vAkaya vacana che, te saMsAra khAte che. sAkArI arihaMta prabhu tIrthakara prabhu A manuSya lekamAM pUjAya che ane sarva leke temane pUje che te dharmabuddhie, kalyANanI buddhie, saMsAra taravAnI buddhie. dhamajIvo arihaMta prabhune pUje che, mana vacana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #218
--------------------------------------------------------------------------
________________ 22 * jaina dharma ane ekatA kAyA vaDe bhakti kare che, mahAdharmaprabhAvaka prabhAvanA kare che. jethI bhAvanAe mahAprabhunI bhakti kare che tevI niSkAmI bhAvanAe, nirvikArI, sarvajJAnI, prabhusvarUpe prabhumAM laya pAmI jAya che. sArAMza e che ke saMsAranA anaMta janma jarA mRtyunA duHkhathI mukta thAya che ane mekSamAM nirvANapade, Izvarapade paramAtmA thAya che. anaMtaguNanA dhaNu, anaMtazaktinA dhaNI zrI jinezvara prabhunI pratimAo A lekamAM zAMti sukha mATe, paralokanA hita mATe avalaMbana tarIke ArAdhAya che. te prabhunA pratimAjIne jJAnI leke pratimAjI tarIke mAne che paNa sAkSAta prabhu tarIke mAnatA nathI. je je sthaLoe je je tIrthakara deve nirvANa pAmyA hoya te te sthaLe zrI dayALu arihaMta prabhunI anaMta yoga sAdhavAnI zaktinA je je anaMta guNarUpa, dravyarUpa, paryAyarUpa padArthomAM vAsanA pariNamI gaI hoya tevA pavitra paramANuvALA je je sthaLe che te te sthaLoe javAthI UMcI UMcI bhAvanA utpanna thatI UMcA UMcA pavitra guNanI prApti thAya che. ane anaMta nirjarA thAya che, tevA hetuthI ja zrI arihaMta devanI pratimAo pUjAya che, paNa chakAyanI hiMsA mATe pUjAtI nathI tema keIjJAnI mahApuruSo hiMsA svarUpe pUjatA paNa nathI. svargamAM je zrI jina pratimAo che te te anAdi kALanI zAzvatI che. te ni pratimAjImAM prabhAvika anaMta guNe rahyA che. tevA guNanuM avalaMbana devatA leke sukhasamRddhinA hita mATe le che. jema manuSyalokamAM mahA camatkArI vastuo paikI kalpavRkSa ciMtAmaNuM, caMdanavRkSa ane sugaMdhI mahApadArthonA avalaMbanathI anaMtadukhane nAza thAya che temaja te nyAye zrI jinapratimA paNa mahAna camatkArI ciMtAmaNuM che. tenA avalaMbanathI devAne anaMta zAMti maLe che temaja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #219
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2, prakaraNa 7 varganA deva zrI jinezvaranA pratimAjInA prabhAvathI pitapotAnI hadamaAMdo lopI zakatA nathI. tema bIjA koI devo paNa eka bIjAnI hada lepavAnI arajI karatA nathI. mahA prabhunI anaMta zaktinA dravyo siddhAlayanI jina pratimAnA kaDyapaNe pariName che. tethI te pratimAne IMdrAdika sarva devo mAne che. aneka prabhAva zrI jinapratimAnA mAnathI sacavAya che. zrI jina pratimA sarva vidhone hare che, sarva duHkhone TALe che ane mahA maMgaLa AnaMda Ape che e prauDha pratApa zrI jinapratimAne che. mATe devendro ane asaMkhya devo svArtha sukhanI buddhie mAnatA AvyA che ane mAnaze. paraMtu dharma mATe, kalyANa mATe, taravA mATe te koI kALamAM devAnI bhAvanA thaI ke thavAnI nathI. tIrthakara prabhu nirvANa pAme tyAre temanA biMbakhAkhanA keTalAeka avayavo IdrAdi deve lIe che ane bAkI tenI bhabhUti sarva manuSya paNa lIe che. te camatkArI vastunA baLathI kaI chane saMkaTa duHkha AvatuM nathI. tevI mahA triratnasiddhi ciMtAmaNI camatkArI jaDI buTTI che. tethI dareka tIrthakaranA kAvya avayavo vyavahAranA sukha mATe hamezAM pUjAya che. te paNa dravyazaktinuM baLa jANavuM. manuSya lAkamAM jinapatimAM anAdithI nathI. (dha- tapasvIjIe mUrtinI zarUAtane itihAsa temanA pustakamAM Ape che te meM choDI dIdhuM che. -na. gi. zeTha.) manuSya lekanA manuSyo kAI kALe prabhunI mUrti prabhunI AkRtie karatA nathI te pUje te kyAMthI ? kAraNa ke prabhu anaMta zaktivALA che tevA prabhu Apa svarUpe jJAna svarUpe pUjAya che paNa paramUrti svarUpe pUjAtA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #220
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA je jJAnazakti AtmasvarUpamAM che te jJAnazakti parasvarUpamAM jatI AvatI nathI, tema tevI jJAnazakti jaDa svarUpe pariNamatI paNa nathI. e nirvivAda satya che. prabhu anaMta jJAnI mahA citanya svarUpe che ane jaDa pratimA te jaDa svarUpe che. tema prabhu nirvikArI svarUpe che tathA nirAkAra svarUpe che. to pachI tevA nirAkArI bhagavAnane sAkArI zI . rIte banAvAya ? kadApi koI paNa dharmamatAvalaMbI e khulAso kare ke amArI vRttithI ane bhAvanAthI prabhune ja svarUpe thavuM paDe che to e khulAse kevaLa kalpanAmaya che. bhAvanAva prabhu keI kALe pratimArUpa thatA nathI. prabhujI nirvikArI pada cheDI vikArI padamAM AvatA nathI. kadApi koI dharmAvalaMbI ema kahe ke bhakta kene darzana devA ane asurene saMhAra karavA mATe prabhujIne pratimA rUpe avataravuM paDe che te te kathana vaMdhyAputra jevuM ane khapuSpa jevuM asaMgata che. kAraNake prabhujI pote hastinuM pada choDIne rAsabhanA padane svIkAra karatA ja nathI. prabhujI pite nirvikArI ajara amara che tevA nirAkArI prabhu AkAra vastumAM mUrti svarUpe praveza karIne janma mRtyunA adhikArI thatA nathI tema thayA nathI. eja jJAnI vivekI puruSonI jJAna buddhinI samajaNa che. keTalAka mata paMthavALAo ema paNa mAne che ke maMtra vaDe sAkSAta mUrtimAM prabhuno vAsa thAya che te vAta veLu pIlIne tela kADhavA jevI nirarthaka che. kAraNa ke maMtrathI je pratiSThA thatI hoya ane prabhu padhAratA hoya to potAnA marahuma mA dIkarAmAM maMtrothI pratiSThA karIne jIvatA zA mATe karI zaktA nathI? mATe mAthI prabhuane pratimAmAM padharAvI zakAtA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #221
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 7. 201 prabhu anaMta zaktivALA che tethI teo mUrti svarUpe thAya te temanuM teA mUrti svarUpe thavAthI ulaTu anaMtagaNu apamAna thAya che. kAraNa ke keTalAka mUrkha leAkA mUrtinuM khaMDana kare che, apamAna kare che, keTalIka mUrti pANImAM taNAI jAya che, agnimAM baLI jAya che ane kAI vakhate mUrtine cAra cArI jAya che. je mUrti pAte ja prabhu DhAya athavA mUrtimAM prabhujIne Aveza hAya tA koInI tAkAta che ke prabhu sAme kAI AMgaLI cIMdhI zake ke prabhumUrtinu kAI haraNu karI zake athavA prabhujI taNAI jAya, aLI jAya ke tUTI phUTI jAya ! prabhujI tA akhaMDa che tevA akhaMDa prabhune jaDa svarUpe jaDa harAvavA te ajJAnI leAkAne bhUlAvA khavarAvavA barAbara che. prabhune jaDa TharAvavA e akAya che. akAthI anata chtA saMsAramAM rakhaDayA che ane rakhaDaze. prabhujI nirvikArI ane tamArI pUjA vikArI che, prabhu nirvAMgI ane tamArI pUjA bhAgI che. prabhu nirmAhI ate tamArI pUjA mAhavALI che. prabhu yALu ane tamArI pukhta hiMsAvALI che. prabhu anaMtaveAnA nAtha che evA asaMkhya jIvIne haNIne prabhu pAse dharA che. vaLI dIvAnI moTI lAITA karavAthI anaMta jIvA haNAya che tathA vanaspati kAyanI hiMsA thAya che mATe prabhu hiMsAthI rIjhaze ke khIjaze tenA vicAra karazeA nahi. prabhu traNukALamAM rIjhaze nahi paNu khIjavA svarUpa tamAre ceArAzI lAkha jIvAyeAninA avatAra karavA paDaze. mATe dareka mahAjJAnI mahAtmA puruSA prabhujIne jaDa svarUpe mAnatA nathI tema prabhu ja che evI kalpanA paNa karatA nathI. tema bhaktibhAve prabhune jaDa mAnI pIne temanI pUjA arthA paNa karatA nathI. eja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #222
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA jJAnI viSedhI jAtu cAlu che. e siddhAMta jJAnInuM kramAna che. te kramAnane aMgIkAra karI anA iajJAna dehamAM ghusIne vyApI rahela che te dehamAMthI ajJAnanA jJAnadaSTivarDa nAza karI, dUra kareA ane AtmAne jJAnaprakAzamAM lAve. LikALanA dANe purANI kome pakSanI hAjarA hajura pratibhA rAtI hatI tevI prabhu tulya pratimAnuM khaMDana rIte mizrarAvatAra ne giranA nAmanI pratimAone vaLa AjIvikA mATe dAkhala karela che. vaLI teTalA mATe ja pUjA, sevA, bhakti ane mahimAnA aneka prabhAvika pustakA paNa banAvyA che. ane lAkhA jIvAne jaDa svarUpe prabhune pUjAthIne avaLe raste dAbyA che. pAchaLathI lAmAM matabheda dharmabhedda thavAthI leA judAjudA mata paMthanA vADA bAMdhatA gayA ane lAkhA leAkAne sAvatA gayA. A sa asaMyati kALanA prabhAva jANuvA. mUrti bhaDanA kALa aDhAraso varSoMnI lagabhagane che tenI sAkSI pratihAsa mAomAM che temaja jaina dharmanA keTalAka prathAmAM paNa che. anya dhama mata pacavALAe jaina lekAnu joIne ja pAta`AtAMnA dharmo, dhikArIone Izvara harAvIne temanI pratimA besADela che. pratimAjInu' avalakhana levAthI thatA phAyadAA pratimAnA avalaMbana guNu te pUjAbhakti samajavI nahi. paNa dareka jaDa padmamAM traNa guNa rahyA che-- (1) avalaMbana guNu, (ra) ALakhANa guNa ane (3) maMgaLagraMNu. avala mana guNu- jene jeTalA vaibhava che tene teTale jaDapadArthanA dhavala ane guNa jANuve..udAharaNa tarIke joIe te, raste cAlatAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #223
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2 prakaraNa 7. 27 lAkaDInuM avalaMbana, hAlatAM cAlatAM varatAnuM avalAMbana, dAdara caDatAM pagathI ane kaTheDA ke deraDAnuM avalaMbana, bhUkha tarasamAM anAja ane pANInuM avalaMbana, rogamAM auSadhanuM avalaMbana vagere jaDa padAcaeNnA hajAre avalaMbana levA paDe che. jaDa padArthanuM avalaMbana che te jIvataranuM jIvana che. oLakhANa guNa-mAtA pitA, dIkarA dIkarI, hetu mitro vageremAM tathA pazu pakSI vagerenA je je pheTA che te temanI oLakhANana che. phaTA pote jaDa padArtha che paNa mAvataranA TiA okhANa khAtrI Ape che. te pheTA dekhIne mAvataranA guNonI bhAvanA utpanna thAya che athavA yAdI Ape che te oLakhANu guNa mahA moTAmAM moTo dravya sthApanA nikSepa che. maMgaLa aNa sArA rUDA sugaMdhI padArtho maMgaLa kartavyamAM maMgaLarUpa thAya che ane vidvone dUra kare che. te lApasInuM maMgaLa, geLAM maMgaLa, sAkaranuM maMgaLa. te miSTAnna maMgaLa raDAM bhejana dareka kAryanA vidhane nAza kare che. tema vana maMgaLathI vA maLe che. zukananA maMgaLathI kAma zubha thAya che. tevA mAMgaLika jaDa padArthothI hajAre jAtanA maMgaLa guNa thAya che. - siddhAMtanI sAkSI- zrI ThANAMga satranA AThame ThANe ATha maMgaLanA. maMgaLarUpe nAme jaNavyA che te AThe maMgaLa jaDa padArtha che chatAM aneka duHkha ane vighane nAza kare che. " * jyAMsudhI kamane AdhIna cho tyAM sudhI maMgaLanuM sAdhana sukharUpa che. - jema raste cAlatAM bhamIne AdhAra levo paDe che tathA caratA, taratAM ane pharatAM vAhanone AdhAra levo paDe che tema jyAMsudhI mekSe nathI pahoMcyA tyAMsudhI puNyamaMgaLane AdhAra levuM paDe che, temaja gune ke, rthikara bhagavAnane pheTa citra maMgaLarUpe oLakhANa rUpe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #224
--------------------------------------------------------------------------
________________ 208 jana dharma ane ekatA dhyAnanA avalaMbana mATe levAthI gurunA guNanI ane tIrthakara bhagavAnanA guNanI bhAvanA utpanna thaze. avalaMbanathI aneka guNanI bhAvanA pragaTa thatAM guNI thavAze. vaLI phoTA uparathI gurunI ane bhagavAnanI oLakhANa raheze ane aneka jAtanA maMgaLa thaze. vidyone nAza thaze paNa phaTA lenAra tathA sadAkALe rAkhanAre e nirNaya karI rAkhavA ke guruzrInA ke prabhujInATAne sAvadha pApa pUjAthI pUjavAnI traNekALamAM paddhati pADavI nahi ema saiddhAMtika vAkayA che tene siddha karI rAkhavA. jJAnavANanA siddhAMta dharmadhyAna tathA zukala dhAnanA batrIza bheda rahyA che temAM avalaMbana dhyAnanA cAra bheda jaNAvyA che. te padastha dhyAna, piMDastha dhyAna, rUpastha dhyAna ane rUpAtIta dhyAna. e cAre padamAM traNa pada te sAkArI mUrti mATe che. temAM jJAna ane zeyanI tripuTI rahelI che. 3ya vinA jJAna nahi. temaja dhyAtA dhyAna ane dhyeyanI tripuTImAM strIne athavA tIrthakara bhagavAnane pheTe te ya padArtha che. ane te zeya, brAyane dhyAtA AtmA chava pote dhyeyarUpa lakSa pAme che tyAre khAnanuM svarUpa eka vRttie thAya che. te vakhate pratimAnuM avalaMbana levA gune dravya ke sthApanA svarUpe thAya che e siddhAMta sAkSI che. ziAdhakamitra (lekhaka)ne irAdA koIpaNa matapathanuM khaMDana karavAnuM nathI paNa satya jaNAvavAnA chekaLikALamAM nimitta kAraNe je je matapaMtha je je kAraNe utpanna thayA che te te matapathAnuM kArya kAraNa zodhI temAM rahela satyAsatyanuM pRthakakaraNa karI pragaTabhAve jagatane batAvI ApavuM e ja hetu che. pratimAnI dravya pUjA jinapratimAnI pUjA kaLe thAya che paNa bhAve thatI nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #225
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAga 2 prakaraNa 7. A pratimAnI dravya pUjA jinapratimAnI pUjA e thAya che paNa bhAve thatI nathI, pUjA be prakAranI khe1) bhogapUjA ane (2) tyAgapujA. bhegapUjA te phaLa, phUla, dhUpa, dIpaka vagere aneka prakAre dravyapUjA kahevAya che. te pUjA bhogI mahApuruSo tathA devatAonI che, ane sAgapUjA te jJAna, darzana, cAritra, tapa, tyAga, vairAgya vagere aneka dharmabhAvanA kartavya karavAthI tyAgapUjA kahevAya che. te mATe svargalokamAM devone jinapratimA dravya ciMtAmaNI ratna samAna che. tethI te pratimAne dareka devo sau saunI kalya AzA pUrI pADavA dravya AzAe dravyapUjA kare che. e anAdi devavyavahAra che. bhAvapUjA dharmanuM mULa dayA che, te ahiMsAsvarUpa che. sarvachanI rakSA karavI te ja ahiMsA. te Amika kalyANudharma che. mahAprabhunI daSTimAM sarva jIve AtmabhUta mAnyA che. temAM koI jIvane jUnAdhika nathI mAnyA. te mATe bhAvapUjA te ahiMsA abhedasvarUpa che. temAM hiMsA samAtI nathI. jema amRtamAM jhera samAtuM nathI tema bhAvapUjAmAM dravyapUjA samAtI nathI. teTalA mATe dravyapUjA dravyanuM lakSaNa che paNa bhAva nathI. bhAvapUjA ja dharma kalyANanuM lakSaNa che ane te ja mokSanuM lakSaNa che. sAdhumAgI ne samAja ane mUrtipUjaka jaina samAja e banne vacce mAMhomAMhe eka bIjAne mUrti saMbaMdhI ekAMta pakSe khaMDanamaMDana karavAne kajA bharelo bheda jhaghaDe cAlyo Ave che. te saMbaMdhe te bannene kALasamayane doSa pale (vaLagADa) vaLage che. - te banenA vaLagADa kADhavAnA maMtra taMtro jo saMyoga yoga hAlanA samayamAM tevo vAdI puruSa nathI te mATe banenA jhaghaDAthI huM mukta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #226
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane enA chuM; kAraNake jaina siddhAMta sutromAM vastutatva, vastusvabhAva, tatvajJAna, tatvasvarUpe je cAra nipAnA svarUpe varNavyA te dareka nikSepa-svarUpa dvidhe ane bhAve oLakhANa AdhArabhUta avalaana che. ' | nyAya hetu-jema dAdara, nisaraNu, sIDIe thaDatAM deraDAnuM avavaikhana AdhAra, pUla para cAlatAM kaThoDAnuM avalaMbana AdhAra che tema dhama raste cAlatAM, mekSa nisaraNIe caDatAM dravyarUpa deraDuM, lAkaDI, nisaraNI, sIDIne AdhAra che. prabhue koine khaMDanamaMDana karavAno hukama Ape nathI, chatAM jamAne kudarata tarIke jIA karAve che, te kajIAthI sarva mukta thAo, - sAdhubhAgI jaina samAja ane mUrtipUjaka jaina samAja e be vacce mUrtio na rAkhavI, na mAnavI evo bheda nathI. te viSe bannene abheda, eka ja mata sarakhe che. phakta pheraphAra eTale che ke mUrti jaDa padArtha che tene caitanyasvarUpa prabhu tarIke mAne che ane sAvalapUjA karI dharma kANu mAne che. eTale viveka bahArane ridhara dekhAya che. bAkI rAga nA ADAbeTA kaleza kachaA jaghala tattva samajya vinA kare che. te pramANe tame keya sura vidhI karaze nI eka bApanA putra jANI parama heta rAkhe e jJAna dharmalakSaNa che. prabhu ke gurunI chabI koI jijJAsu ahaMta mahAprabhu tathA susAdhunI chabI pADe, paDAve, bevarAve te kRtya zAstra viruddha ke dharma viruddha thatuM nathI. kAraNa ke te kRtya tamArA saMsAravyavahAra khatAnuM che te vize sAdhune na zako thavuM ke na Adeza Apo. te vize sAdhune dharma bIpaNAno che. je dhaNI pitAnI meLe chabI khatAM taNA letAM te mATe kemerA sAka karatAM je pApa thAya te pApa sAdhujane lAgatuM nathI, kAraNake banI gari vinA paya pAvAnI meLe AvI zakatuM nathI. . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #227
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2, prakaraNa 7. 1 je sAdhujI ii paDAvavAmAM rAjI thatA hema, kAI manuSyane hukama ApatA hAya tA chabbI paDAvavAnuM tathA kaeNmerA vagere dhAvAnuM pApa sAdhujIne lAge ja, e niHzaMka che. jaina zAstranA nyAya pramANe mUrtiyA, khImA rAkhavA tathA temanuM jJAnaSTie oLakhANunuM avagnAna levAmAM grAsaviruddha ke dhaviha Aya AvatA nathI. sAdhumAgI saMpradAyAmAM ghaNAkharA jIvA bhIphATAnA virodhI che tenuM kAraNa e che ke ajJAnanA huDapaNuM hA nAnuM vera che. ajANapothI ekAMta pakSe sthApanAne ucApI tAMkhI che tethI te jIve prabhunA nAmanA ane sthApanAnA prativAdI kahevAya che. havenA kALa-samaya evA viSama AvyA che ke dareka jainanA thAM anya dharmanA dasa gurunI bhIDyA tathA rAkSasI mAyAnA phATA ghaghara thADAI gayA che. tethI dareka jIvane savAramAM tAM vikArI pApI rAkSasI mAyAvALA manuSyanA amaMgaLakArI dana thAya che. tethI nipratidina maMgaLa muhUrtanI hAni thatAM, satya, satyamru ane satyadevanI bhAvanAnA vicAre haMmezAM jhAMkhA paDatA jAya che. chevaTa vara prAmAM dhamanA svabhAvathI aSTa thatA jAya che te kharI khAtrIthrI tame sa jANI zakA che. paNa kheDA cheDe apavAdane laine dharma ma MgaLa kalyANa karI zA nathI. tema durAgraha cheAr3I satya samajI zakatA nathI. jema saMsArI lo bhAtApitA, bhAI, bahena mitrA vagerenI khI paDAlI gharamAM rAkhe che te pUjavA mATe gharamAM rAkhatA nathI paNa haMmezAM sesamAtranI yAdagIrI rAkhavA mATe le che ane rAkhe che. tema tI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #228
--------------------------------------------------------------------------
________________ zara jaina dharma ane ekatA kara gaNadharo thAya upAdhyAya mahaMta susAdhunI chabI maMgaLanA hita mATe dharmanA mAna khAtara dhI puruSAnI yAdagIrI zakhavA nitya maMgaLa avalaMbana rAkhavAmAM ThAmaThAma gharamAM dharmanI zraddhA che ane temanI vaMzaparaparAmAM dharma ke che. tethI gurubhaktinI bhAvanA pragaTa karavA temanI kkhI avalaMbanarUpe gharamAM rAkhavAthI prAtaHkALe jAgatAM uThatI vakhate sanmukha darzana tarIke najare paDaze, tenAM darzana jotAM mahAma'gaLakArI ucca bhAvanA pragaTa zAya che ane vazaparaparAmAM dharmanI zraddhA cAlI Avaze. dharmAMgurunI kkhIthI tathA bIjA ArTa maMgaLa tathA cauda svapna ane daza pavRkSa vagere aneka phATA citrA hAvAthI jaina leAkAnI kharI khAtrI oLakhANu dharma tarIke vartAze. tevA aneka zubhahetuthI siddha maheta mahAtmAonI kSmInI ghaNI jarUrIAta che. te sivAya sarAga bhAve sarva sAdhu sAdhvInI khkhI levAnI kA kALe jarUrIAta nathI ema havethI jANI dravya avalakhana levA dharmaguru vagerenI dravya nizAnI tarIke kkhI rAkhavI, rakhAvavI ema samaya-- aLa sUcave che. te viSe nidAnI dRSTi rAkhazA nahi. tapasvIjInuM khIjuM eka pustaka " abheda dha svarUpa " nAmanu che, temAM temaNe jainadhama eka ja che, abheda che te pahelAM batAvIne pachI atyAranA vADA, saMpradAyAnI hakIkata ApI che temAM lakhyu " jyAre jyAre je je mahAtmAoe je ne kALe je je salADA mata paMtha kADhyA ane sthApyA tyAre tyAre te te mahAtmAoe te te kALa pavitra dharmAMnA uAra karavA ane jaina samAjane dharmanI ucca Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #229
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 7. ATie laI javA ucca pravRttinI zreNI karela che. " paNa te dareka mahAtmAoe dIrghadraSTithI jJAnabuddhie tulanA karI hota to te mahAtmAo samajI zakta ke vIrazAsana-dharmamAM bIjA matabhedyarUpe mata kaDhAya nahi. ema kharI rIte jANI-samajI zakyAnI temanI agaNita vizALa buddhi vikAsavaMta hatI. rAka " paraMtu tevA nipuNa netAone paNa kaLikALe kALanA svabhAve bhUla khavaDAvI che. tyArabAda pAchaLathI kALAMtare eka eka dhama matabhedyamAMthI ApaApanI svecchAe aneka vADArUpe matabheda bAMdhatA gayA. dr vIrazAsanamAM, jainadharmamAM matabheda pADI judA sapradAya kaDhAya nahi e eka sAduM satya judA paDanAra sa` pUrvAcAryAM samajyA hota teA Aje che tevI jainadharmanI sthiti thAta nahi. paNa kaLikALe mahAtmAone paNa e bhUla khavaDAvI ema upara pramANe samajA vIne tapasvIjI chevaTamAM lakhe che ke 66 have A saMbaMdhamAM tAtkAlika yAjanA, paraspara kacchane vRddhimAM nahi lAvavAnuM saMgIna baMdhAraNu nahi thAya teA dharmanA mULa svarUpano lApa thaze ane vIraprabhunA uttama mekSamAM ApaNe gumAvI besatAM adhAtinA parANA thaIzuM' e vAta niHzaMka che. " vaLI A ujjavaLa dharma' cALaNImAM caLAtA raheze teA paMcama DhALanA cheDAne tA dIkALanI vAra che paNa te pahelAM ja najIkamAM ja sajJa vIraprabhunA niSkalaMkI dharmanA laya thaze tevA samaya jovAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ane chellA pArAmAM nIce pramANe lakhe che-- " yadyapi A bhArI (ektAnI) pavitra dhAraNA UMcAmAM UMcI jevI tevI vIrazAsananI bhaktivALI che chatAM cAlu jamAnAnA vAtAvaraNa www.umaragyanbhandar.com
Page #230
--------------------------------------------------------------------------
________________ 14 jainadhama ane ekatA mAM tene sthAna maLavAnI ghaNI AchI vakI rahe che. tathApi bhaviSyamAM kaI paNana vIra mana samaya zvAna, satyazodhaka, nyAyamArganA utsAhI, miLa muddivAna, khara tApaNa khecI nItarAga dharmanI sUma sthitie pahoMcaze tyAre mArI dhAraNAne puSTi mAro ane te vakhate mArA savinaya vacamAM satya AbhAsamAM Avo e vAta ni:sadehu dhruva che. " meM eka varSa agAu ja lakhyuM hatu` kenanAM bhaviSyamAM mahApuruSa jarura nAgaro ane jainadharmanI ekatA karaze. tapasvIjI paNa ema kahI gayA che te uparanAM temanA lakhANathI samajI zakAya che. ApaNe atyArathI ja ekatAnA prthe paLazu tA bhAvI mahAtmA puruSanuM kArya kSaNa saraLa thaI jaze ane dharmanI vizeSa unnati thaI zakaze. mATe nonA sarva fikAne sArI vinati che ke te atyArathI ja A AkhatamAM ghaTatuM karavAnuM zarU kare. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat -l. gi. za www.umaragyanbhandar.com
Page #231
--------------------------------------------------------------------------
________________ ekatA mATe tapasvI mahAtmA muni zrI mANekacaMdrajI ma. nA udagAra nedha eka saMpradAyamAM aneka saMvADA, ga vagere peTA vibhAge ISTa nathI tema jaina dharmanA judAjudA saMpradAya paNa I nathI. sthAna lasI saMpradAyanA gAMDaLa saMdhADAmAM tapasvI mahAmA muni zrI mANeka caMdrajI mahArAja thaI gayA. teozrI tadana binasAMpradAyika vicAranA hatA ane ektAne baMdha karatA hatA. temaNe saMdhADAone temaja samAne uddezIne ghaNuM lakhyuM che. savAkAne rezIne lakhyuM che temAMnuM zaNa saMpradAyene paNa lAgu paDe che. temanA lakhANamAMnA keTalAka phArasa temanA jIvanacaritranA pRSTha 33-77mAM Apela che te ane udbhuta ' na. mi. roDa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #232
--------------------------------------------------------------------------
________________ 216 jaina dharma ane ekatA he matavAdio! he gacchavAdio! he saMdhADA samudAyavAdio ! tame zrI mahAvIrazAsanamAM jainadharmane bhinnabhinna svarUpe svacchede sau saunA nAmathI vahecI bhAgalA pADIne, gAmagirAsanI peThe, vADA vALIne saMdheDA (saMdhADA) bAMdhI beThA che. ane dareke dareka judIjudI marajI mujabanI samAcArI gaThavI kADhI che. ane zrI mahAvIrazAsananA nAmane badale potapotAnA gAmaThAmane nAme zAsana calAvo che. tathA haTha svabhAvathI dhakelImArI kare che ane daMbha paNe vyaliMganuM vyAti doSayukta sevana kare che. tathA guruo ane guruonI vRttio svacchede calAve che. ziSya ziSyanI vRttio svacchede cAle che. satrasiddhAMtanA pramANuthI ochI adhikI ane viparIta prarUpaNuM kare che, karAve che, ajJAnI chone jJAnI mAne che, asatyane satya mAne che, satyane asatya mAne che, puNya kartavyamAM pApa mAne che ane pApa kartavyamAM puNya mAne che, dharmamAM adharmanI brAMti rAkhe che, adharmamAM dharmanI brAMti rAkhe che. dharmakriyAmAM pApanI bhrAMti rAkhe che, samadaSTimAM miththAbuddhinI bAMti rAkhe che. mithAdaSTimAM samadaSTinI brAMti rAkho cho. guNImAM avaguNInI brAMti rAkhe che. saddaguNImAM durgaNanI jAMti, kugumAM gunI brAMti, tyAgamAM bhoganI bhrAMti ane puNyAnupuNyamAM pApAnupApanI brAMti rAkhe che. - tathA jJAnata ane dharmatamAM krAMtivALA banIne rAgadveSavaDe pakSApakSImAM tathA matabheda ane saMdhADAdamAM paDIne IrSA, niMdA, a khAI, asatya, kUDAM kalaMka caDAvavA vagere dhamasANa macAvIne temAM racIpacI rahyA che. pitapotAnA svArtha mATe potapotAnuM baLAtA keTalAka jIvonuM bagaDe che tene khyAla kare !!! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #233
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 8. 217 dharabAra cheAMDIne vADA sadhADAmAM guMcavAI gayA, mAthuM mukyuM paNuM mana mukyuM nahi. vALanA lAca kIdhA paNa viSayAnA leAca kIdhA nahi. pagarakhAM utAryAM. pazu ahaMkAra utAryAM nahi, khairIkarAMnI vAsanA cheDI paNa celAyelIAnI vAsanA cheDI nahi. tene pariNAme samadaSTipAnI prApti thaI zakI nahi. tethI vADA sadhADAnA matabhedamAM tame paDyA ane bIjAne temAM jALanI peThe phasAvA che. hai vADAsadhADAvALA matavAdi ! maherabAnI karIne vicAra karI ane have vADAsa dhADAnI svacchaMdratA cheADIne tamArUM prathama kalyANu karA ane pachI jagatanu kalyANa karavA kaTibaddha thA eTalI namra prArthanA che. Apa sa rIte samajI zakazo ke matabhethI rAgadveSanI vRddhi thAya che. rAgadveSathI saMsAranI vRddhi thAya che, saMsAranA anaMta janmamaraNanI vRddhi thAya che, anaMta janmamaraNuthI anaMta kALanI vRddhi thAya che. mATe huM mata sadhADAvALAo! tame sava ALapapALanA sadhaLA Agraha durAgraha cheADIne AtmajJAnanuM pAna karI, AtmAnA anubhava karA. AtmAnA anubhavathI tamAne khAtrI thaze ke paMtha sadhADAvALAnA matabhedothI bhUtakALamAM kAI jIva taryAM nathI teA vartamAnakALamAM tame kayAMthI taraze ? svamate svaccha Mde kadI tarAtu ja natho. jo tarAtuM ja hAta tA pachI jainadharma ane jainadharmInI AjJAnI jarUrata ja karyAM rahI matabheda vaDe teA cAra jJAnanA dhaNI mahAvijJAna mahAsama hatA te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #234
--------------------------------------------------------------------------
________________ Ra jaina dharma ane eka paNa ana ta AramAM raLI paDyA che. mATe AjakAlanA vADA saMdhADAnA kadAcahathI tarAze nahi paNa bhavajaLa taravAnuM sAdhana mAtra zrI jainadharma ane mahAvIr zAsana che. anaMta jIvA mahAvIra zAsananA nAmathI tarI gayA che ane tare che. vaLI ApaNe pazu tarIzuM. vartamAna samayamAM kaLikALanA mahAtmya satya dha` cuMcAI gayA che. paNa ApaNI pharaja have e che ke mata, paMtha, sabADAnA cuMthaNA cheDI daIne zrI mahAvIrazAsana, ane zrI jainadharmAMnI vijaya dhvajA ke tema vartAvu joe. dhanA sarvAM kArya zrI vItarAga devanI AzAne AdhIna che. zrI vItarAmadevanI AjJA vagara dhakhIja niSphaLa thAya che mATe kalyANunI jarUra heAya tA sa matabhedanI Apa ApanI 45nAnI AjJAe chADIne zrI vItarAga AjJA, vItarAga dharma AjJA, vItarAga jina vyavahAra AjJA pALIne jJAnanI AsanA, vAsanA, prArthanAvRtti ane zubha zuddha pravRttithI AtmAnA uddhAra karavA e ja kharekharA dharmo che. e pramANe vartavuM thaze to ja dharmaLa bIjanI kAryasiddhi thaze. temAMye jo anaMta bhavamAMthI eka ke e jIva jUna bAkI tthA haze tA zrI vItarAga AjJA pramANe vRtti nahi rahe. e eka kALanA ajama mahimA ane parAkrama che. A vAta siddhAMtathI siddha che. zrI zramaNu bhagavAna mahAvIra prabhue judAjudA matabheda vAya AMbADA bAMdhavAnI krAILu AcAryane chArA ApelI nathI. tema maha vIra zAsana ane madhana vinA khIjA koIpaNa paMca ke vADAsalADANI (sapradAyathI ) uddAma / nathI te vAta siddhAMtamAM pramANathI sa samajuM khvAe samajavA tathA vicAravA gya che. zrI rANIMga" sUtranA navame rANe nava kAraNe gabheda cheDavA zrI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #235
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2 prakaraNa 8. . 1 mahAvIradeve AjJA ApI che. te AjhAma pATha e che ke pahelA bele AcArya, bIje bele upAdhyAya, trIje bole gaNa, be kuLa, pAMcame bele saMdha, cha bele jJAna, sAtame bele darzana, AThame bele cAritra ane navame bole tapa. e nava mahApuruSonA nava gaccha kahevAya che te nava ganI mahAmahe ke ekabIjAnA gaguNa - viruddha AzAtanA, abhakti, avinaya, IrSA, niMdA, apamAna kare, avaguNu bele, jUThA AkSepa Ape tathA tevA dharmohI, gusnehI, zudrohI, kRtadhI, vizvAsaghAtI, marmabhedI vAta upadezI abheda kare, taDAM paDe, kusaMpa kare, dharmanI phajetI kare eka bIjAnA ho dabAve, rAgadeSanI dhamAla macAve, asamAdhinI kaja kare, ochI adhikI ane viparIta prarUpaNa kare to tevAnI sAthenA bAra prakAranA saMjogI ga choDI devA. tevA kadAgrahI haThIlAo sAthe dharmasaMbaMdhIne saghaLe vyavahAra cheDIne zuddha vyavahAramAM pravarte evI zrI mahAvIra prabhunI ane anaMta tIrthakaranI AjJA che. te ja pramANe rAdhA matabhedakALA saMdhAkAnA vyavahAra ekabIjAnA matabheda viruddha che. eka bIjAnA matanuM zaru eka bIjA karatA nathas eka bIjA sAthe pUrNa rAccAIthI eka bIjA bolatA nathI tema saMza abhiprAya paNuM ApatA nathI. paNa ulaTA taTakaraNamAM ekabIja saMdhADAvALAo sAmasAmA ekabIjA upara apalo rAkhe che. eka bIjAne teDI pADavA, mArI pADavA mATe ekadhyAnanI vRttio pravRtti kare che. kaLikALane deSa che. keIpaNa vADA saMdhADAnA matabhedamAM bhaLavuM te ulamAMthI nIkaLIne cUlamAM paDavA jevuM thAya che, teTalA mATe keIpaNuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #236
--------------------------------------------------------------------------
________________ 220 jaina dharma ane ekatA matabheda vADAsaMdhADAmAM rahevAthI ke bhaLavAthI AtmAnI unnati nathI 5Na ulaTI adhogati thAya che, e te nirvivAda vAta che. -tapasvIjI racita kALajJAnatatvaciMtAmaNI 98 ra8 thI kare * upara pramANe vADAsaMdhADAne uddezIne lakhyuM che paraMtu e sarva vAta saMpradAyane paNa eka sarakhI rIte lAgu paDe che. uparAMta saMkadAnI ektA mATe paNa teozrI lakhe che ke, , sAdhumAga jainasamAja ane mUrtipUjaka jaina samAja e bannene mAhamAMhe eka bIjAne mUrti saMbaMdhI ekAMta pakSe khaMDanamaMDana karavAne kajA bharela bheda jhaghaDe cAlyo Ave che. te saMbaMdhe bannene kALasamayane deza-pale (vaLagADa) vaLagyA che, te bannenA palA (vaLagADa) kADhavAnA maMtra, taMtra, je saMjoga joga hAlanA samayamAM te vAdI puruSa nathI, te mATe he bhAIo!te bannenA jhaghaDAthI huM mukta chuM kAraNake jaina siddhAMta satrAmAM vastutattva, varatusvabhAva, tatvajJAna tatva svarUpe je cAra nikSepasvarUpa dravya ane bhAve oLakhANa AdhArabhUta avalaMbana che. nyAya, hetu-jema dAdara, nisaraNI, sIDIe caDatAM deraDAMnuM avalaMbana, AdhAra tathA pUrva upara cAlatAM kaTheDAnuM avalaMbana, AdhAra ane raste cAlatAM lAkaDInuM avalaMbana AdhAra che. tema dharmaraste dareka ne cAlatAM mekSa nisaraNIe caDatAM dravyarUpa deraDuM, lAkaDI, nisaraNI, sIDInuM avalaMbana AdhAra che. * te viSe jaina siddhAMta ane prabhue tame koIne khaMDanamaMDana karavAne hukama ApyuM nathI. chatAM jamAne kudarata tarIke kajiyA karAve che, te kajiyAthI sarva mukta thAo. -tapasvIjInA racelA zramanivAraNa uke samAdhitaMtramAMthI.. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #237
--------------------------------------------------------------------------
________________ digaMbara zvetAMbara vAda lekhaka zrI pavanAbha jaina noMdha jenadharma ane samAjane utkarSa kema thAya ?" e nAmanI eka lekhamALA zrI pavanAbha jene hiMdImAM lakhelI tene gujarAtI anuvAda prabuddha jana nA mArca 1948nA aMkamAM pragaTa thayela. temane eka bhAga ahIM pragaTa karIe chIe. * digaMbara tathA zvetAMbara saMpradAyano samanvaya, ekatA kema thAya te saMbaMdhI lekhake pitAnA vicAre darzAvI je sUcane karyA che te jANavAvicAravA je tene atre pragaTa karela che. -na. gi. zeTha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #238
--------------------------------------------------------------------------
________________ 222 jana dharma ane ekatA digambara zvetAmbara vAda sAmAjika praznomAM digambara vetAmbaravAda khAsa sthAna dharAve che. AjanA taruNa ane zikSita vargomAM A vAknI AlecanA vAraMvAra thaI cUkI che. te uparathI anumAna thAya che ke Ajane zikSita samAja A vAdathI para rahI tene aMta lAvavA Icche che, eTaluM ja nahi paraMtu samasta jaina samAjanuM ekIkaraNa karavAnI IcchA rAkhe che. jo ke upara pramANe vicAra dharAvate taraNuvarNa hasti dharAve to paNa samAjanA karNadhAre, tyAgI saMsthAo, paMDitavarga vagere to sanAtana sAmpradAyikatAthI baMdhAyelA che ane te sAMpradAyiktAne ja puSTa karatA rahe che. A sAMpradAyikatAne prabhAva vidvAne para paDyo che ane sAhityasaMzAdhake paNa tenA zikAra banyA che. A vAdane aMta lAvavAnI javAbadArI have navazikSita taruNe para che. jaina samAjanuM ekIkaraNa karavuM e teonuM kartavya che. A daSTithI A vAdanI samAlocanA ApaNe ahIMyA saMkSepamAM karavAnI che. e kAI madhyama mArga zodhavAnuM che jyAM A bane vadane samanvaya thaI zake, ane bhaviSyamAM jaina samAja A jherI sAmpradAyika baMdhanathI mukti pAme. bha. mahAvIranA nirvANa pachI jaina samAjamAM je mukhya Aje lana thayA temAM A banne sampradAyone udbhava khAsa yAna dharAve che. A vAda kayArathI zarU thaye tene je ke koI nirNaya nathI thayo te paNa A bAbatamAM bane rAmbAnI alaga alaga dalIla che. jagata parivartanazIla che ane paristhiti sahA eka nathI rahetI. A vAta tene kahevAnI keI AvazyakatA che kharI ? yuga pramANe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #239
--------------------------------------------------------------------------
________________ tyAga 2, prakarAra ApaNe badalAvuM paDe che ane kalAka ucca Adarzone adanA rUpamAM ja rAkhavAnI pharaja paDe che. mavahAra ane samAjanI evI keTalIka sImAo che ke jenuM pAlana samAjamAM rahetAM ApaNe karavuM paDe che. digambara jaina sAdhusaMdhane ItihAsa ApaNane batAve che ke vacalA samayamAM uttara bhAratamAM brikhara munionuM astitva nahatuM. A paraMparAne tyAM uchera thaye hato. dakSiNamAM A paraMparA ghaNu lAMbA samaya sudhI jIvita na rahI zakI. musalamAna ane anya hiMsApradhAna saMskRtinuM AkramaNa uttara bhAratamAM thayuM ane phaLasvarUpa A paraMparAne uccheda thaye. nahi to uttara bhAratamAM ATalA digambare hovA chatAM di. munionI paraMparA zA mATe naSTa thAya ? dakSiNamAM paNa bhaTTArakAnI gAdIo kevI rIte sthapAI ? jaina samAje vyavahAru banavuM joIe. padanI pratiSThA mAnya rAkhavI e alaga vAta che ane vyavahAramAM tenI pratiSThAnuM rakSaNa karavuM e judI vAta che.. * - - - AjanA digambara AmnAyamAM 50 varSa pahelAM A. zAnisabarajIe pharIthI A paramparAne uddhAra karyo hato. pU. AcAryajI pratye AdarabhAva rAkhavA chatAM paNa ApaNe e samIra paDaze ke avalakasampradAya AjanA yugamAM prajinakArI nathI thaze. jo koI vidhAyaka kArya sAthe ApaNI matalaba hama te mAne ucca mAnavA chatAM kahyuM tene sAmAjika rU5 ApaNuM ane vyavahAramAM arikatAne tyAga kare e jarUrI che, vetAmbara zAstuo viSe paNa A saMbaMdhamAM kahevAnI jarUra che. eka zATaka' rahevAnI parA to kyAranI cAlI gaI che. Aja ve. niSkAraNa parigraha temAM vadhdha che. temAM niyamana levuM ja joIe, teNe je samAjamAM upayegI banavuM hoya te niHsaMzaya parivAhanuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #240
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA pramANa ochuM karavuM joie athavA te sIdhI rIte zrAvaka saMsthAmAM sAmela thaIne pite adhika upayukta banavuM joIe. A praznanI carcAthI ApaNe ema icchIe chIe ke- (1) guNa daSTithI acetatva ei che. 2) vartamAna yugamAM vasadhAraNa yogya che. (3) vadhAraNamAM Avazyaka sImA rAkhavI jarUrI che. e daSTi rAkhIne ApaNA netAo samaje ke A bane sampradAyanA bheda haDAvI bannene eka karavAnI AvazyaktA che. zrAvakemAM A bheda upayukta nathI kAraNa ke zrAvake te "digaMbara" che ja nahi. mRtipUjA bIjo prazna mUrtipUjA sAthe saMbaddha che jenuM parizIlana thavAnI AvazyaktA che. mUrtipUjA viSe ane mUrtinA svarUpa viSe jyArathI jhagaDe zarU thayo che tyArathI jaina samAjanA pUrvasthita be samAjone vivAda kaTu banyo che ane eka na pakSa A saMgharSamAMthI nikaLyo che. bhAratamAM mUrtipUjA kayArathI zarU thaI tene ItihAsa upalabdha nathI, te paNa jaina AgamAM je "maityazabda Ave che temAMthI zabdazAstrIoe e spaSTIkaraNa karyuM che ke citya zabdamAM mULa zabda citA che. mRta lekenI citA para cabutarA nirmANa karavA, smRticinhanA rUpamAM tenAM caraNa zilA para aMkti karavA A tenuM mULa rUpa che. * .. jana tIrthakaronA je sarvamAnya nirvANakSetra che temAM caraNe ja aMkti che. mUrtio te pachI rathApita karavAmAM AvI che. e vakhatanI je mUrtio upalabdha che te sarve nircanya che, alaMkAra rahita che. ema tevuM te svAbhAvika che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #241
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAga ra prakaraNa la amArAmAM je anicchiidha ane mahinAmAM alaMkAranI bhArata AvI te aNuM anya dharmonA prabhAvanuM pariNAma che ja vakhate je maMtranuM samaraNa karavAmAM AvyA che te mukhya, dAma, jAnI kalpanA ane mahavanAdika vagera vedika che. je vedanA abhyAsa karyo che temane A samajAvavAnI AvazyakatA che ja nahi. vaiSNamAM rAdhAkRSNanI sAlaMkAra pUjA thatI hatItenuM anudaraNa, tAara samAjamAM thayuM ane nirvastra mUrtione mugaTa caDhAva, netra lagADavAM vagere vidhine pracAra thaye. temAM vItasaga mUrti upara anyAya thAya che. ane bhaktinuM pradarzana thavAne badale arthanuM pradarzana thAya che ATalI samajaNa paNa ApaNAmAM dekhAtI nathI. je maMdiramAM baMne jAtanI pUjA kAyadAnAM baLa upara thAya che tyAMnI mUrtione keI jenetara eka vAra jaine jue te te jenone kalAvihIna prANIo samaje. "devAgamanabheyAnacAmarAdi vibhUtayA mAyAviSyapi dAnate nAtaravamasi ne mahAna che evuM kahevAvALA ApaNA AcAryo karyAM ane AvA bAhya ADe. bamAM garva ane dveSa vadhAravAvALA ApaNe kyAM ? pratyeka vicArazIla jene evI paddhatine tyAga karavo joIe. yAda rAkhavuM joIe ke 500 varSa pahelAM kAtivIra laMkAzAhe mUrtipUjAne virodha karyo. ane nave pakSa sthA. mUrtipUjA thoDI hata sudhI jarUraupayogI che, paraMtu te nihApa hevI joIe: acelatvane Adarza je ucca che ane vetAmbare paNa je te Adarzane mAne che, ane ema chatAM jo ke vyavahArika daSTithI ApaNe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #242
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA pUrNa aparigrahI banI zakatA nathI te paNa eTaluM te havuM ja joIe ke e Adarzane ApaNe kalaMkita na karIe ane duniyAmAM ApaNI sukatAnuM pradarzana na karIe. A bAbatamAM ApaNe je samajutI karavAnI che te saMbaMdhamAM nIcenI bAbato para ApaNe dhyAna rAkhavuM joIe. (1) mUrtipUjAne Avazyaka mAnavI na mAnavI e vyaktigata prama che, kAraNa ke vyaktinI yogyatA pramANe tene upayoga che. (2) jyAM caraNanI sthApanA pUrvakALathI che tyAM kaI navuM maMdira na bAMdhe. (3) koI paNa AbharaNa mUrti para caDhAvavAmAM na Ave. (4) nircanthamUrtine ane mAne, je rIte pahelAM paNa mAnatA hatA. (5) banenA alaga maMdira athavA te bhaMDAra na rahe. (6) banne samAjanA gusvargane nivAsa eka ja rahe. (7) sthAnakavAsI samAja paNa koIe mUrtipUjA mAnavI yA na mAnavI te tenA adhikAra upara cheDe. Agama prasthAnuM prAmAya saela ane acelavAda tathA mUrtipUjA vagere vAde pachI ApaNA vivAdane trIje viSaya Agama che. pahelAM ApaNe joI gayA chIe ke AcArya bAhunA saMdhe, uttarabhAratamAM je jaina saMghe AganI racanA karI hatI tene bahiSkAra karyo hato. jaina samAjanA eka prAcIna sAhityanA saMgrahane A rIte bahiSkAra thAya e bhAre Azcaryajanaka che ane te mATe evuM ja koI * AgamanI racanA te bhana mahAvInA vakhatamAM ja gaNadharoe karI hatI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #243
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 9. mahatvapUrNa gaMbhIra kAraNa hovuM joIe ema lAge che. | digambara thatAara vAda kevI rIte zarU thayo tene je ke haju sudhI pheMsale ApaNe nathI ApyuM te paNa A bAbatane jyAre ApaNe vicAra karIe chIe tyAre ema pratIta thAya che ke uttarabhAratamAM je saMdha rahyo temAM ane dakSiNa bhAratamAMthI je saMdha Avyo temAM jarUra DuM aMtara haze. ekazaTaka" prathA bha. mahAvIranI pahelAM havAne ApaNe svIkAra karIe chIe te paNa teno artha e nathI ke teNe vastranI sAthe bIjAM upakaraNa, adhika vastra ane anya parigraha na rAkhyo hoya. A. bhadrabAhunA saMghe A atirektA dekhI haze tyAre tene tyAga karyo haze ane tyAre Agama graMthane paNa bahiSkAra karyo haze. A have aitihAsika pramANothI siddha thayuM che. digambaranA Agama (pakhaMDAgama ityAdi) tAmbaranA AgamonI racanA pachI racAyA che, tene niSkarSa e nikaLe che. (1) A. bhadrabAhune saMdha dakSiNa bhAratamAMthI pAchA AvyA te pahelAM ja AganI racanA* A. sthUlabhadrajIe karI hatI. . (2) A. bhadrabAhunuM Agamana jyAre uttarabhAratamAM thayuM tyAre temaNe A. sthUlabhadranA saMdhane "ekazATakathI paNa adhika parigrahayukta je ane banne saMdhamAM bheda paDyo. (3) A. bhadrAbAhunA sAthe temano bahiSkAra karyo. (4) A. bhadrabAhunAM ziSyoe pakhaMDAgama Adi granthonI racanA karI je dakSiNamAM rahI. (5) A. sthUlabhadaparamparAnA Agama mAtra uttarabhAratamAM ja rahyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #244
--------------------------------------------------------------------------
________________ 2 jaina dharma ane ekatA A jAtane bheda Aja sudhI rahyo che ane teNe ApaNI vacce eka mahAna bhayaMkara evuM sAmpradAyika jherI bIja vAvyuM che. varSo pahelAM ApaNuM jIvanamAM eka eve prasaMge upasthita ye hato, jeNe ApaNI paraspara premabhAvanAnI kasoTI karI hatI enI vAta che ke ApaNe ApaNI zuddha sAmpradAyikatAnuM prana paradharmIonI sAme karyuM.' prasiddha bauddha paMDita sva. dharmAnaMda kauzaSmIjIe AgamAMthI DAka pAThe udhRta karyo ane temAM mAMsAhArane ullekha che evuM temaNe siddha karyuM. tenAthI jaina samAjanuM vAtAvaraNa keTalAka divase sudhI bahu garama rahyuM ane temanI viraha khUba joramAM hIlacAla cAlI. Ama bane e svAbhAvika hatuM, paraMtu teno yogya uttara ApavAnuM sAhasa keIe na karyuM.' digambara jaina samAjanA keTalAka vidvAnoe ema jAhera karyuM ke A ulekha vetAmbare AgAmAM che ane A vetAMbara Agame ja pramANabhUta nathI ane tethI amArA bha. mahAvIra mAMsAhArI nahotA. ApaNe mAnI laIe ke vetAmbarenA mahAvIra digambaranA mahAvIrathI judA hatA, ema chatAM paNa duniyAnI sAme ApaNe ApaNuM je pradarzana karyuM te to kharekhara, nindanIya hatuM, jainadharmAbhimAnIonuM kartavya hatuM ke tenuM yogyarUpe spaSTIkaraNa kare jemAM ApaNuM Ijjatane prazna hato, temAM paNa ApaNe sAmpradAyikatAthI kAma lIdhuM. A keTalA duHkhanI vAta che? - ApaNe anekAntavAdI kahevAIe chIe, ane samasta duniyAnA dharmone samanvaya karavAmAM pratiSThA samajIe chIe. sAntAnantane vAda, : : * ? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #245
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 9 miyAnityanA vAda, rUpI arUpInA vAda, bhedabhedanA vAda, e sarve vAdyanA carcA karavAmAM ApaNe ApaNA samaya ane zakti kharacIe chIe. 'v e anekAntavADhanA zuM upayoga che ke je koI paNa granthanA vinA abhyAse baLAtkAre mAhiSkAra karatI vakhate amane sa buddhi na Ape ? e ahiMsAvAdanA zuM upayoga che ke je amArI vaccenA vizvane jIvI na zake ? e sAmyavAdanI kaI pratiSThA che ke je vANIzauyamAM ja pAtAne zreSTha samajavAvALA evA ApaNane namra na banAve ? ane e mahAvIranA yajayakAra khelavAnA paNa zuM artha che ke je bha. mahAvIranI pratiSThAne hAni pahoMce eve samaye paNa sAmpradAyikatAnA nAza na karI zake ? ApaNe satyazeAdhaka banavuM joI e. prAcInatAthI AgaLa vadhIne, ApaNA pUrvajoe je karyuM che temAM sudhArA karIe ane Apasa ArpasamAM prema rAkhIe. strI svataMtra hatI ke nahi AvA vivAdathI zuM kAyade ? A vAdya buddhine sASavA mATe ApaNe karatA nathI, paraMtu ApaNI sAmpradAyika zreSThatA vadhAravA mATe ja karIe chIe. viSayamAM vyaktigata vicArabhinnatA samajIne temAM je saMkucita neti Ave che tenA tyAga krama na karIe ? * AgamasAhitya prAcIna che, ApaNA prAcInatama jIvananA e tihAsabhaDAra che, tene ApaNe apanAvavuM joie. paraMtu keTalA evA vidvAnA che ke jeNe A AgamasAhitya vAMcyu hAya ! vAgyA pahelAM ja tene apramANa kahevuM e tA garva che, dveSa che. ApaNA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #246
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA samAjanA samaju lokenuM e prathama kartavya che ke AgamanuM prAmANya jAhera kare. vetAmbara saMpradAye paNa digambaranA AgamanA prAmANyo pUrNatayA svIkAra karavo joIe. sthAnakavAsI samAje AganA thoDA bhAgane tyAga karyo che te ucita nathI. jaina samAjanI ekatA sthApanA karavA mATe nIcenI bAbatene ApaNa sarvee apanAvavI joIe. (1) vetAMbarIya lekhAtA Agama granthanuM prAmANya svIkAravAmAM Ave. (2) zvetAMbara samAja paNa digambara granthane apanAve. (3) sthAnakavAsI paNa A bannenuM anukaraNa kare. (4) je viSaya para vivAda che tenuM zedhana badhAM maLIne kare ane te vAdanA viSaya AcAryone vaiyakitaka mata samaje. (5) "jinAgamanI pUjAmAM sarva Agama grantha ekatrita rahe. Ama karavAthI ApaNane samajAze ke Aja je Agama sAhitya apUrNa lAge che te ja tyAra pachI pUrNa dekhAze. zuM e AzcaryanI vAta nathI ke eka saMpradAya pAse je che te barAbara bIjAnI pAse nathI. je ApaNe eka thavuM hoya te e Avazyaka che ke pitAnI jIda choDIne sI mukta hRdayathI eka bIjAne apanAve. upara traNa viSaya para je vicAra rajU karyA che te bhale deSapUrNa heya te paNa kaI madhyama mArga apanAvavAnI jarUra te che ja, che vadhato tyAga karIne paNa ApaNe eka bhUmikA para AvavuM te paDaze ja. A badhuM tyAre ja banI zake tema che ke jyAre ApaNe sau ekatra thai jainatvanA zuddha rU5ne apanAvIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #247
--------------------------------------------------------------------------
________________ jainadharma ane samAja lekhaka zrI padmanAbha jaina noMdha "jainadharma ane samAjane utkarSa kema thAya?" e nAmanI eka lekhamALA zrI padmanAbha jaine hiMdImAM lakhelI tene gujarAtI anuvAda "prabuddha jaina" nA mArca 1948nA aMkamAM pragaTa thayele temane eka bhAga ahIM pragaTa karIe chIe. jenanA sarva saMpradAyoe ekatra thaIne bhaviSyamAM kema vartavuM, zuM karavuM joIe te viSe lekhaka potAnA vicAra rajU kare che te jANavA jevA hoIne atre pragaTa karela che. ' -na. gi. zeTha. have ApaNe ApaNuM bhaviSyakALanA jIvana viSe vicAra karavAne che. A bhaviSyakALa samIpa che ane tenA tarapha ApaNe mahAna vegapUrvaka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #248
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra3ra jaina dharma ane ekatA kheMcAI rahyA chIe. je samAja ane vyakti duniyAnI sAthe cAlatI nathI tenuM Aja mRtyu che. je mahAna prasthAnamAM pAchaLa rahyo tenuM vartamAna naSTa thayuM che ane tene mATe bhaviSyakALa nathI. A pragatizIla duniyAmAM vikAsazIla manuSyone ja duniyA oLakhe che. have ApaNe A tarapha daSTi rAkhIne vicAra karavAnuM che ane AjhAdabhAratane upara uThAvavAnuM che. ApaNe pitAnI jAtane ucca banAvIne e divya AnaMdamAM pUrNarUpathI sAga devAnuM je rIte zakya hoya te mArga ApaNe zodhavAne che. ApaNI badhI cetanazaktio, Arthika baLa, naitika saMskRti ane ucca tattvajJAna e rIte ekatra karavuM paDaze ke jenA pariNAme duniyAnI pratyeka vyakti tIrthakara bane. A badhuM je ApaNe sAdhya hoya te tenuM ekameva prathama sAdhana ApaNuM saMgaThThana che. A rIte je ekatA sthApavAnI che, te kaI sAmrAjya sthApavA mATe athavA te durbaLe upara AkramaNa karavA mATe nathI. ektA sthApavAnuM mULa upaya eTaluM ja che ke sarve sAthe cAle, sarvanuM cintana eka haya, sarvanuM sukhadukha eka haya, sarvanA prANu ane pratiSThA eka hAtha, sarvane jaya ane jayASa eka haya, sarvano utsAha ane umaMga eka theyane mATe hoya, jena samAjamAM AjasudhI saMgaThThana mATe bahu prayatna karavAmAM AvyA che ema kahevAmAM Ave che, paraMtu atyAra sudhI jema saMgaThThana kahevAmAM Ave che te sadoSa hatuM, arthAta virodhI daLa upara AkramaNa karavAnA IrAdAthI sainya ekatrita karavAmAM Ave che e prakAranuM te saMgahana hatuM. ApaNI saMsthAo jue ! jena beDIMgamAM paNa hajAre bhedazvetAmbara beDIMga, digambara baDaga, sthAnakavAsI boDIMga, mati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #249
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. karI le pUjaka joDI ApaNuM maMdira juo ! pralijha juo ! uparA juo! graMthamALAo jue ! gurukuLa jevA ucanAne dhAraNa karavAnuM vALI saMsthAo jue che aMdha jevAM nAmane apanAvavAvALA svayaMsevaka daLo juo ! bhAratavarSanI saMsthAo juo e dareka jagyAe dareka saMsthAmAM pratyeka kAryamAM mA bheda che. zuM ApaNe paraspara viruddha saMskRtinAM santAne chIe? ApaNuM prazno samAna nathI? ApaNe bhagavAna eka nathI ? ApaNA AcAryo mATene bhaktibhAva samAna nathI, ke jethI ApaNe daitabhAvanuM jherI bIja vAvIe chIe ane tene zrImaMtonA sAmpradAyika dhanavarasAdathI vadhArIe chIe ane tenAM phaLane ati regyadAyI samajIe chIe? - taruNa jaina zvamAja para Aje pharaja AvI paDI che ke te AvA bhedane dUra haThAve. ApaNe have e prayatna karavA pAchaLa maMDI paDavuM joIe, ane samAjanA adhikArIvarga pAse mAMgaNI karavI joIe ke bhAratavarSanI sabhAo eka hoya, ApaNuM zikSaNa saMsthAo pratyeka jaina mATe khullI hoya, ApaNI Arthika zakti sarvanA upAgamAM Ave ane eka etha, eka saMsthA, eka AcAra, eka vicAra ane eka netA ApaNA mATe rahe. sa ni eka e bhAvanA ApaNumAM daDha thavI joIe, ane jyAM sudhI zarIramAM raktanuM eka biMdu heya, temaja manamAM umaMganI dhArA heya tyAMsudhI e bhAvanA naSTa na thavI joIe. emAM ja bha. mahAvIra pratyenI bhakti che, anekAnta che, ane emAM ja ApaNe ahiMsAdharma mUrtimana thAya che. e bhAvanA mUrtimana thAya tyAre ja ApaNu dharmamAM vizvadharma hevAnI zakyatA UbhI thavAnI che. navI duniyAno eka ja deza che ke eka thAo, saMgaThita thAe, samAna thAo ane pragatizIla rahe. ApaNI sAme Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #250
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra34 jaina dharma ane ekatA je mahAna prazna upasthita thayo che tene ukelavA mATe saMgaThita thavAnI khAsa jarUra che. mAtra zrImanta hovuM emAM ja pratiSThA nathI. ApaNA samAjanI bhItaramAM pahoMce, strI jIvana tarapha jue ane gAmaDAomAM jaIne juo ke tyAM je jaina kahevaDAve che te sAcesAca jaina che? Aje jaina samAjamAM evA keTalA vidyArthIo athavA te sevaka che ke jeNe jaina samAjanA A starane jA heya? khetI karavAvALe A samAja, vyApAra nahi karate e madhyama jIvana vitAvavAvALA anya jaina samAja. koIe joyuM che tenuM duHkha, tenI ajJAnatA ane tenI mUDhatA ? ane kaI divasa anubhavyuM che ke A varga garIba che, azikSita che, anya samAjamAM te dhIre dhIre praviSTa thavA lAge che, te anya dharmane apanAvI rahyo che ane pitAnI jAtane jaina tarIke oLakhAvatAM zaramAya che? ApaNuM samAjamAM strIjIvanane gharanI cAra dIvAlamAM pUrI devAmAM AvyuM che ane bAhya havAthI tathA svaccha jIvanathI tene vimukha karavAmAM AvyuM che. jarA paNa pragati karyA vagara jevI janme che tevI ja te cAlI jAya che. joyA che te dhanavAnene ke je potAnA dhanane zilAmUrtiomAM baddha kare che, pitAne kIrtistaMbha rope che ane paisAnA jora para kIti kamAya che ? je ApaNe A paristhiti sudhAravI hoya te ApaNe ekatrita thavuM joIe, samAjanA praznomAM rasa le joIe, samAjanI rUDhione toDavI joIe, tyAgI saMsthAomAM parivartana nIpajAvavAnI hiMmata rAkhavI joIe ane svArthatyAgathI buddhipUrvaka pote A mArgamAM jhukAvI devuM joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #251
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 9. 235 mAtra Arthika sudRDhatAthI ApaNe pratiSThA prApta karI zakIzuM ema samajavuM bhUlabhareluM che. jyAMsudhI truddhinA vikAsa nathI thayA, mana saMskArI nathI anya, jJAnaprApti mATenI dhagaza UbhI nathI thaI tyAMsudhI duniyA ApaNane ALakhavAnI nathI. haidrAbAdanA nijhAma karADapati che, paraMtu tethI teNe kAMI pratiSThA prApta karI che kharI ? mAravADI samAja sAnAnA ghareNAM caDhAve che paNa tethI tene kadi bhAna maLyu. kharU ? che kAI vivekAnaMda, rAmatIrtha, rAdhAkRSNa jevA ApaNAmAM ke je Ama duniyAmAM caitanyanuM sarjana kare ? che kAI ravIndra ApaNA samAjamAM che ke jeNe Ana yAtrA karI heAya ? che keAI mahAna vidvAna, mahAna vaijJAnika, sAhityaka, kavi, kalAkAra, dezabhakta, svAtyAgI vIru hutAtmA yA sevAbhAvI AtmA ? zA mATe nathI, tene kASTha divasa vicAra karyAM che ? peAtAnI truTio joine ApaNe kadi zarama anubhavI che ? jo te truTi ApaNe sudhAravI heAya tA zikSaNupracAra karA. kevaLajJAnanA mahimA gAvAvALA ane bha. mahAvIranI sarvajJatA para vAda macAvavAvALA jaina samAjamAM eka paNa buddhizALI evI vyakti nathI ke jenI sAme duniyAnuM mAthuM jhUke, A paNa eka cintanIya vAta che. ApaNe IcchIe ke ApaNA samAja zikSita hAya, duniyAnA vividha jJAnane pacAvavAnuM tenAmAM sAmarthya hAya, evI kAI paNa zAkhA na rahe jemAM jaina samAja paheAMcyA na heAya. ApaNA bhaviSyakALa ujjavaLa jovAnI tamannA jAge teA te paNa eka moTA sudhArA che ke jene svIkAryA sivAya UMce caDhavu zakaya nathI. zikSaNanA A kSetrane sa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #252
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ekatA vyApI karavAnI bAbatamAM ApaNA khyAla nIce pramANe cheH (1) pratyeka prAntamAM jainAnI jeTalI zikSaNusaMsthAe che tenu ekIkaraNa thAya. ekIkaraNunA artha e che ke prAntika jaina sabhAnA Adeza anusAra A savA~ saMsthAonuM saMcAlana karAya ane e prakAre je prAntika zikSaNazAkhAe ekatrita thaze. tenA saMbadha madhyavatI zikSaNasaMsthA sAthe rahe. (2) prAntanI je yunivarsiTI ahiM A che, te samAM jaina cera hAya, jema ke Aje banArasamAM che. samasta bhAratanI pratyeka yunivarsiTImAM evI saMsthAe hoya ke je jaina vidyArthIone ucca zikSaNa mATe madada kare. (3) A prakAre prAthamika, madhyama tathA ucca zikSaNasa MsthAo ekatra thAya ane tenuM saMcAlana kendriya jaina sabhAnA zikSaNa vibhAga dvArA thAya. (4) jyAM jainAne samAja khUba mATe che evA samAjamAM jaineAnI svataMtra kAleja ane Avazyaka hoya teA svataMtra jaina yurnivarsiTI paNa sthapAya. (5) samAjanA zrImaMtA pAsethI A zikSaNakSetra mATe madada levAmAM Ave ane prAnta prAntanA vibhAgamAM je jaina maMdira yA bhaMDAra che temAMnI milkatane upayAga zikSaNa mATe karavAmAM Ave. (6) ApaNI eka kendriya lAyabrerI hoya jemAM jainadarzananuM samagra sAhitya upalabdha hAya. (7) jaina samAjamAM keTalIka prakAzana saMsthA che te sarvanAM saMbaMdha mukhya saMsthA sAthe rahevA joIe. kendriya sabhAne eka sAhitya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #253
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2, prakaraNa, 9, raNa sadhaka vibhAga hoya ane tenI taraphathI sthaLe sthaLe sAdhanakAryanuM niyaMtraNa heya. umara praNe athavA to anya prakAre ApaNe zikSaNakSetramAM ekatrita, thavuM ati Avazyaka che. A sarva mATe je zaktinI jarUra che te badhI jaina samAja pAse che. mAtra eka vastunI kheTa che ke je. sI prathama Avazyaka che, ane te kheTa che kAryaniSTha, utsAhI sevakanI vyaktionuM nirmANa karavuM prathama Avazyaka che ane te tarapha ApaNe prayatna rahe te upara nirdiSTa karela sarva kArya AsAnIthI thaI zake tema che. samAjanI samartha vyaktionI kadara karavI, temanAmAM saMskRti, sevAbhAvanuM nirmANa karavuM ane temane saMgaThita karavA. A kArya che ke kaThina che to paNa prayatna karatAM kazuM azakya nathI. A badhuM tyAre ja thaI zake ke jyAre ApaNI zakitao te tarapha phelAvIe ane pitAnI jAnapathI ja dareka kAmanI zarUAta karIe. jaina samAjanI sAmAjika ane zaikSaNika unnati bAbatamAM vicAra karyA pachI have ApaNe ApaNA vividha aMgone vicAra karavAne rahe che. ApaNu, adbhutara praznonuM dhIre dhIre nirAkaraNa thatuM jaze athavA to paristhitinA bhANuthI temAM ukAnti thavAnI, paraMtu je dene ApaNe dhaTaka chIe, je mAnavatAnuM aMga chIe te deza ane mAnavatA pratye ApaNe kAMIka kartavya che tene anna vicAra karo jarUrI che. AjanI duniyA havAnI jema zIkAgati karavAvALI che duniyAnAM itihAsamAM je mahAna Andolata, vicAra ane AcAranA kSetramAM thayA che te sarvathI adhika krAtikArI Andolana A yugamAM thayA che ApaNuM jIvana, tenA vividha prazno katAtithI parivartita thayA che. ane tene ApaNe dararoja anubhava paNa karIe chIe. ApaNe deza Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #254
--------------------------------------------------------------------------
________________ 228 jaina dharma ane ektA svataMtra thayuM che ane Aja e svataMtra dezanI sAme je mahAna prazna che tene ukela karavAnI javAbadArI jaina samAja para paNa che. haMmezA taTastha rahevuM, "amArA bALabaccA ane ame evI vRtti rAkhI svArthI banavuM, athavA "amArA maMdira ane ame e jAtanI saMkucitatA pitAnA manamAM rAkhavI e badhuM dhekhAbAjIne khela che. emAM ApaNe TakI zakavAnA nathI, to pachI ujajavaLa bhaviSyanI AzA te kema rakhAya ? dezanA pratyeka AjolanomAM ane praznomAM ApaNe purogAmI rahevuM joIe, harijana madira praveza heya ke hindu musalamAnane prazna hoya, jemAM ApaNe AcAra tatvajJAnathI vibhinna na hoya, evA saghaLA kAryakSetramAM ApaNe samarasa thavuM joIe. AcAra ane vicAra eka na rahI zake, e huM mAnuM chuM. Ama chatAM paNa ATale to mAre Agraha che ke AcAra ane vicAramAM bhale antara rahe, paraMtu virodha na rahe. harijananA maMdira pravezanI bAbatamAM jaina samAjanI evI dhAraNA che ke jainonA maMdiramAM harijanane praveza yuktiyukta nathI. harijana jaina banIne Ave che te lene koI vAMdho nathI. A paNa nA kahevAnI eka judI ja rIta che. maMdira jevA pavitra sthaLamAM, puNyakSetramAM, manuSya manuSyane jAtivAra vibhakta karavA e kaI jAtanI ahiMsA che ? ApaNe ApaNI sarva saMsthAo samagra samAja mATe khullI mUkI devI joIe. saune satkAra ane hRdayathI sanmAna karavAnI vizALatA ApaNAmAM hevI joIe. je virodha che te tatvabhedathI nathI, paraMtu uccanIcanI kapanAthI che. ApaNe ApaNuM jIvana bIjA jevuM banAvIe te ApaNA samAjanuM vizeSa vasiyi zuM rahe ? ApaNuM sAdhuone gRhastha banAvavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #255
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2prakaraNa 9 239 prayatna thaI rahyo che, ApaNuM maMdiramAM ajainane paNa joDavAmAM Ave che, ApaNuM karmakAMDane mithyA samajavAmAM Ave che. have kaho ke "ame jaina chIe' ema kahevaDAvavA mATe ApaNI pAse ApaNuM potAnuM kahevAya evuM zuM rahyuM ? ApaNe rASTrajIvanamAM a5 chIe, laghumatI chIe, to paNa ApaNe ApaNuM mATe svataMtra vyavasthA mAgavAmAM svataMtra nathI. je evo prayatna karavAmAM Ave to kemIbhAvano Aropa mUkAya che. Ama rahevAthI ApaNe samAja "jaina" kevI rIte raheze? A prazna hRdayathI pUchavAmAM Ave che te tene uttara e che ke kharUM jainatva" to nityajIvanamAM ahiMsA dharmanuM pAlana karavuM emAM che. ApaNe ApaNuM bAhya saMsthAo bhale vyavasthita rAkhIe ane hajAra vAra ApaNe potAnI jAtane jaina kahevaDAvIe, to paNa jyAM sudhI jIvanamAM e tatva lAvIe nahi tyAM sudhI ApaNe jaina nathI. kayAre evo samaya Avaze ke jyAre ApaNA samAjamAM eka mahAna hemacandra pharIthI uccAra-jejUdharmara ghamatuM satata sarvavyaprdaayii Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #256
--------------------------------------------------------------------------
________________ ApaNI hAlanI sthiti atyAre vItarAga devane nAme jaina darzanamAM eTalo badho mata, cAle che ke te mata, te matarUpa che paNa satarUpa, jyAM sudhI vItarAga devanI AjJAnuM avalaMbana karI pravartatA na hoya tyAMsudhI, kahI zakAya nahi. e mata pravartanamAM mukhya kAraNe mane ATalAM saMbhave che- (1) pitAnI zithilatAne lIdhe keTalAka puruSoe nigraMtha dazAnI prAdhAnyatA ghaTADI heya. (2) paraspara be AcAryone vAdavivAda. (3) mehanIya karmane udaya ane te rUpe pravartana thaI javuM. (4) prahAyA pachI te vAtane mArga maLata heya to paNa te durlabha bodhitAne lIdhe na grahyo. (5) matinI nyUnatA. (6) jenA para rAga tenA chaMdamAM pravartana karanArA ghaNuM manuje. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #257
--------------------------------------------------------------------------
________________ zAba 2 prakaraNa 11. (7) ku5ma kALa, ane (8) zAstrajJAnanuM ghaTI javuM. 241 eTalA badhA matA saMbaMdhI samAdhAna thaI niHza'kapaNe vItarAganI AjJArUpe mA pravarte` ema thAya te mahAkalyANu, paNa tevA sajIva AA che. meAkSanI jijJAsA jene che tenI prAthanA tAte vara mAmAM hAya che. paNa leAka ke AdhadaSTie pravanArA puruSA temaja pUrvanA duTikanA udhdhane lIdhe matanI zraddAmAM paDelA manuSyA te mAnA vicAra karI zake ke khAdha lai zake ema tenA keTalAka dula bhakheAdhi gurUA karavA de ane matabheda TaLI paramAtmAnI AjJAnuM samyagdazAthI ArAdhana karatAM te matavAdIone joI e e bahu asaMbhavita che. sata sarakhI buddhi AvI - I, saroAdhana I, vItarAganI AjJArUpa mArganuM pratipAdana thAya e sathA jo ke ane tevuM nathI tA paNa sulabhameAdhI AtmAo avazya te mATe prayatna karyAM kare tA pariNAma zreSTha Ave e vAta mane savita lAge che.--patrAMka 40 meAkSanA mArga e nathI, je je puruSo mekSarUpa paramazAMtine bhUtakALe pAmyA te te sadhaLA satpuruSA eka ja mAthI pAmyA che, vartamAna kALe paNa tethI ja pAme che, bhaviSyakALe paNa tethI ja pAmaze. te mArgamAM matabheda nathI, asaraLatA nathI, utpatatA nathI, beThAbeDha nathI, mAnyAmAnya nathI. te saraLa mA` che. te samAdhimA che tathA te sthira mAM che ane svAbhAvika zAMtisvarU5 che. sakALe te mAMnuM hAvApaNuM che. te mArgImAM mata pAmyA vinA kAI bhUtakALe mekSa pAmyA nathI, vartamAnakALe pAmatA nathI ane bhaviSyakALe pAmaze nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #258
--------------------------------------------------------------------------
________________ jana dharma ane ekatA ghaNuM karIne vartamAnamAM kAM te zuSkakriyA pradhAnapaNamAM jIve mekSamArga kaye che athavA bAghakriyA ane zuddha vyavahAra kriyAne uthApavAmAM mekSa karyo che athavA svamatikalpanAe adhyAtma graMtha vAMcI kAna mAtra adhyAtma pAmI mekSamArga kahe che. ema kapAyAthI jIvane satsamAgama Adi hetumAM te te mAnyatAne Agraha ADe AvI paramArtha pAmavAmAM sthaMbhabhUta thAya che. je che zuSkakriyA pradhAnapaNAmAM mekSamArga kalpe che te che ne tathArUpa upadezanuM piSaNa paNa rahyA kare che. jJAna, darzana, cAritra ane tapa ema mekSamArga cAra prakAre kahyo che chatAM prathamanA be pada te temaNe visAryA jevuM hoya che. ane cAritra zAbdane artha veSa tathA mAtra bAhya viratimAM samajyA jevuM hoya che. tapa zabdane artha mAtra upavAsa Adi vratanuM karavuM te paNa bAhya saMjJAthI temAM samajyA jevuM hoya che. vaLI kavacita jJAna, darzanapada kahevA paDe te laukikakathana jevA bhAnA kathanane jJAna ane tenI pratIti athavA te kahenAranI pratItine viSe darzana zabdane artha samajavA jevuM rahe che. je che bALakiyA (eTale dAnAdi) ane zuddha vyavahAra kiyAne uthApavAmAM mokSamArga samaje che te che zAstronA koI eka vacanane aNasamajaNabhAve grahaNa karIne samaje che. dAnAdi kriyA je kaMI ahaMkAra AdithI, nidAnabuddhithI ke jyAM tevI kriyA na saMbhave evA chaThThA guNasthAna Adi sthAne kare che te saMsAra hetu che ema zAstro mULa Azaya che paNa samULagI dAnAdi kiyA uthApavAne zAstrone hetu nathI, te mAtra potAnI matikalpanAthI niSedhe che. temaja vyavahAra be prakAranA che- 5) eka paramArtha mULa hetu vyavahAra ane (2) bIje vyavahArarUpa vyavahAra. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #259
--------------------------------------------------------------------------
________________ ra43 bhagA. 2 prakaraNa 11 pUrve A jIve anIvAra vyavahAra karyA chatAM AtmArtha thaye nahi ema zAstromAM vAkaye che. te vAkya grahaNa karI saMDo vyavahAra uthApanArA pote samajyA evuM mAne che paNa zAstrakAre te tevuM kazuM kahyuM nathI. je vyavahAra paramArtha hetumULa vyavahAra nathI ane mAtra vyavahAra hetu vyavahAra che tenA durAgrahane zAstrakAre niSe che. je vyavahAranuM phaLa cAra gati thAya te vyavahArane vyavahArahetu vyavahAra kahI zakAya, athavA je vyavahArathI AtmAnI vibhAvadazA javA egya na thAya te vyavahArane vyavahArahetu vyavahAra kahevAya. ene zAstrakAre niSedha karyo che te paNa ekAMte nahi, kevaLa durAgrahathI athavA temAM ja mekSamArga mAnanArane e niSedhathI sAcA vyavahAra upara lAvavA karyo che. ane paramArthamULa hetu vyavahAra zama, saMvega, nirveda, anukaMpA, AsthA athavA saddaguru, salphAstra ane mana, vacana Adi samiti tathA guti tene niSedha karyo nathI. ane tene je niSedha karavA yogya hoya te zAstro upadezIne bAkI zuM samajAvavA jevuM rahetuM hatuM ke zuM sAdhane karAvavAnuM jaNAvavuM bAkI rahetuM hatuM ke zAstro upadezyAM ? arthAta tevA vyavahArathI paramArtha pamAya che ane avazya jIve te vyavahAra grahaNa karo ke jethI paramArtha pAmaze ema zAstronA Azaya che. zuSka adhyAtmI athavA tenA prasaMgo te Azaya samajyA vinA te vyavahArane uthApI pitAne tathA parane dulabhAdhipaNuM kare che-patrAMka 422. kalyANa je vATe thAya che te vATanAM mukhya be kAraNuM jovAmAM Ave che. eka te je saMpradAyamAM AtmAthe badhI asaMgapaNAvALI kriyA hoya, anya koI paNa arthanI irachAe na hoya ane niraMtara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #260
--------------------------------------------------------------------------
________________ na dhama ane ekatA jJAnadazA upara jIvAnu citta huMya temAM avazya kalyANu janmavAnA joga jANIe chIe. ema na heAya te te jagane sabhava thatA nathI. atra tA leAka saMjJAe, esa'jJAe, mAnA, pUjA, padmanA mahattvArtha, zrAvaka AdinAM pAtApaNArthe ke evAM bIjA kANuthI japatapAdi, vyAkhyAna Adi karavAnuM pravartana thaI gasu che te Atmathe kaI rIte nathI, AtmAnA pratiadharUpa che. mATe jo tame kaI IcchA karatA huM teA tenA upAya karavA mATe bIjI je kAraNu kahIe chIe te asagapaNAthI sAdhya thaye kAI divase paNa kalyANu thavA saMbhava che. asagapaNu eTale AtmA sivAyanA sagaprasagamAM paDavuM nahi. saMsAranA saMgInA saMgamAM vAtacIta Adi prasaMga ziSyAdi karavAnA kAraNe rAkhavA nahi. ziSyAdi karavA sAthe gRhavAsI vepavALAne pheravavA nahi. dIkSA le teA tAruM kalyANa thaze evA vAkya tIrthaMkara dhruva kahetA nahotA. tenA hetu eka . e paNa hatA ke ema kahevu e paNa tenA abhiprAya utpanna thavA pahelAM tene dIkSA ApavI che te kalyANa nathI. jemAM tI karadeva AvA vicArathI vartA che temAM ApaNe cha cha mAsa dIkSA levAne upadeza jArI rAkhI tene ziSya karIe chIe te mAtra ziSyA che. AtmA nathI. pustaka che te jJAnanA ArAdhanane artha sarva prakAranA potAnA mamatvabhAva rahita rakhAya te ja AtmA che, nahi teA mahAna pratibaMdha che. te paNa vicAravA yogya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #261
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAga 2. prakaraNa 11 245 A kSetra ApaNuM che ane te kSetra jALavavA cAturmAsa tyAM rahevA mATe je vicAra karavAmAM Ave che te kSetra pratiSadha che. tIrthaMkara va tA ema kahe che ke dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI e cAre pratimadhathI jo AtmA thatA hAya athavA nizva thavAtuM hAya tA te tI karadevanA mArgamAM nahi, saMsAranA mArgamAM che--patrAMka 430 zarIra Adi aLa ghaTavAthI sarva manuSyAthI mAtra zikhara vRttie vatI ne cAritranA nirvAha na thaI zake tethI jJAnIe upaderolI maryAdApUrvaka zvetAMbarapaNethI vartamAnakALa jevA kALamAM cAritranA nirvAha karavAne arthe pravRtti che te niSedha karavA cAgya nathI. temaja vanA Agraha karI dizamara -vRttinA ekAMta niSedha karI vasramumbaMdi kAraNAthI cAritramAM zithilapaNuM paNa kavyuM nathI, diga Mbara ane zvetAMbarapaNu* deza, kALa, adhikArI cAge upakAranA hetu che. eTale jyAM jJAnIe jema upadezyu tema pravartatAM AtmA ja che. zrImad rAjacadra, patrAMka 807, jaina mArga zu? rAgadveSa ane ajJAnanuM javuM te, vADAmAM kalyANa nathI. ajJAnInA vADA hAya, vItarAganA mArga anAdritA che. jenI rAgadveSa ane ajJAna gayAM tenu kalyANu, bAkI ajJAnI kahe ke mArA dharmathI kalyANa che te te mAnavuM nahi, ema kalyANu hAya nahi.--zrImad rAjacaMdra, pAnuM 730 --zrImad rAjacaMdra pustakamAMthI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #262
--------------------------------------------------------------------------
________________ mithyAtva eTale zuM? lekhaka zrI nagInadAsa giradharalAla zeTha, prAcInakALamAM tAMbara digaMbarane matabheda thayA tyArathI teo eka bIjAne mithyAtvI kahetA AvyA che. te ja pramANe sthAnakavAsIo mUrtipUjakathI chUTA paDyA tyArathI teo eka bIjAne mithyAtvI kahetA rahyA che ane Aje paNa keTalAka sAdhu sAdhvIo temanA vyAkhyAnamAM e ja pravRtti calAvI rahyA che. ane e rIte eka jAtanuM kalezamaya vAtAvaraNa saracha rahyA che. tyAre mithyAtva eTale zuM te ApaNe cekasa rIte ane yathArtha rIte jANavuM joIe. zAstromAM vyAkhyA che ke vItarAga deva, guru ane dharmane mAne te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #263
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2 prakaraNa 11. samakitI ane jenane deva, guru, dharmane nahi mAnatAM anya deva, guru, dharmane mAne te mithyAtvI. uparanI vyAkhyAne vizeSa spaSTa rIte samajavA mATe sUtromAM mithyAtvanAM prakAre pADIne samajAvela che. zrI ThANuga sUtramAM mithyAtvanA daza prakAra kahyA che te mULa, tene artha ane tenI TIkAne artha je pAyela che te huM ahiM uSNata karuM chuM. ' (1) apane dhama sA. adharmamAM dharmanI saMjJA. apauruSeya veda Adi zAstro mRtanA lakSaNathI hIna hovAthI temAM Agama saMjJA, dharmabuddhi rAkhavI temAM viparItapaNuM che tethI te mithyAtva. (eTale ke jaina Agama sivAyanA jainetaranA zAstrone Agama tarIke athavA Agama jevA mAne temAM dharma mAne te mithyAtva.) (2) e ja . dhamamAM adharmanI saMzA. Apta lakSaNavALA samyapha (yathArtha vRtamAM (jinAgamamAM) eTale ke Apta vacanarUpa zuddha dharmamAM adharmanI buddhi ne mithyAtva. kAraNa ke jenetare mAne che ke-badhAya puo rAgAdivALA che ane asarvajJa che, kAraNake puSapaNuthI jema huM, ItyAdi pramANathI anApta puruSa che, ane AtanA abhAvathI teNe upadezeluM zAstra dharmarUpa nathI, ityAdi kukalpanAthI anAgama buddhi te mithyAtva. (3) samaje (3) jamAiNA. unmArgamAM mArganI saMzA. unmArga eTale jaina dharmanA mokSamArga pratye apaMthavastutatvanI apekSAe viparIta zraddhAna. temAM jJAna anuSThAnarUpa bhArga saMjJA, kuvAsanAthI temAM mArganI buddhi te mitva. () jaLa mA nA mArgamAM unmArganI saMjJA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #264
--------------------------------------------------------------------------
________________ KA jaina dharma ane ekavA ratnatrayarUpa meAkSamArgane viSe ummA nI muddhi te mithyAtva (5) agnIvatu nIya sannA. ajIvamAM jIvanI saMjJA, AkAza, paramANuM vagere ajIva padAti viSe jIva saMjJA. jemake jainetarA kahe che ke puruSa vella A badhuMya jaDa caitanya puruSarUpa che pratyAdi ma'tavyathI " pRthvI, jaLa, pavana, agni, yajamAna, AkAza, caMdra ane sUrya e ATha mUrtio mahezvara saMbaMdhInI hAya che. ema mAnavu' te mithyAtva. (6) zIvajI acIva rahyA. jIvanamAM jIvanI sattA. pRthvI vagere jIvAne viSe avanI saMjJA, jemake jainetarA kahe che ke pRthvI vageremAM jIvA heAtA nathI, kAraNake ucchavAsa Adi prANInA dharmAnA sAkSAtkAra thatA nathI, ema mAnavuM te mithyAtva. (jainadharma pRthvI vageremAM ekendriya jIva che ema mAne che tyAre bIjA dharmo tema nathI mAnatA mATe te bIjA dharmanI mAnyatA te mithyAtva. (7) asAghuttu bhADu tA. asAdhumAM sAdhu sannA. chakAyanA varSathI nahi nivartelA, auzikAdi AhAranuM bhojana karanArA ane abrahmacArI evA ( jainetara ) masAdhuone viSe sAdhupaNAnI buddhi te mithyAtva. (8) sAhulu balAku sA. sAdhumAM asAdhunI saMjJA. brahmacarya Adi guNayukta sAdhuone viSe asAdhu saMjJA te mithyAtva. jemake jaitarA kahe che ke--A sAdhue kuMvArA ja ( paraNyA vinA ) dIkSA lIdhela che ane aputrasya tirnAsti e nyAye temanI gati nathI, athavA te snAna karatA nathI, gaTTA rahe che. mATe temanI gati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #265
--------------------------------------------------------------------------
________________ lAga 2. prakaraNa : 12 nathI vagere viddhaparUpa buddhi te mithyAtva. (9) amuttenu mutta sajja. amuktamAM muktanI sattA 4 jee mukta che eTale ke kama sahita che ane lAvyApAramAM pravatelA che temane viSe muktanI sannA. jemake-- " aNuikhAgni AThe prakAranA aizvaryasiddhine pAmIne haMmezAM puNyavAna nivrutta AtmA thayA thakA parama dustarane tarIne pAme che" ItyAdi jainetara vikalpa nAtmaka muddhi te mithyAtva. (10) mutela amutta LA. muktamAM acutanI samA mukta eTale sa kakRta vikArathI rahita ane ana ta jJAna, darzIna, sukha tathA vIyukta siddha jIvAne viSe amuktanI sattA. jemake jainetarAmAM mAnyatAe che ke--AvA prakAranA vA nathI ja kAraNa ke anAdi kanA sacAmane nivAravAnuM azakya che, anAdi paNAthI AkAza ane AtmAnA sAganI jema. athavA mukta ve nathI kAraNa mukta jIvAnu mujhAyela dIvAnI jema samAnapaNa hAvAthI, athavA AtmAnuM ja nAstikapaNuM che vagere vagere vikalpeArUpa muddhi te mithyAtva che. uparanA mithyAtvanA dazeya prakAramAM jainadharmanI mAnyatA viruddhanI mAnyatAne mithyAtva kahe che. paraMtu jainadhamane, jainadhamanA siddhAMtAne ane jainadhamanA deva tathA guAne AmanAramAM matabheda utpanna thatAM temane mithyAtvI kahevAnuM kArya sUtramAM dekhAtuM nathI. chatAM dimAza, zvetAMmbara mUrtipUjAne tathA sthAnakavAsIne mithyAtvI kahetAM acakAtA nathI temaja zve. mUrti pUjA digaMbarAne tathA sthAnakavAsIone mithyAtvI kahetAM acakAtA nathI. tevI ja rIte sthAnakavAsI paNu zvetAMbara zikharane mithyAtvI kahetAM acakAtA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #266
--------------------------------------------------------------------------
________________ 150 jaina dharma ane ekatA nathI. A vAta traNeyanA aneka pustakA sAbita karI zake tema che. samatinuM lakSaNa che--jinadeva, guru, dharmanI zraddA. sthAnakavAsI, zve. mUrtipUjaka temaja digaMbarA--sarvAM ekasarakhI rIte jinadeva, guru ane dharmanI zraddhA rAkhe che. eTale traNeya mAnyatAvALA ekasarakhA samakitI kare che. teA temane mithyAttvI krama kahI zakAya ? dAkhalA tarIke sthAnakavAsI uparanA mithyAtvanA pAMcamA prakAranA dAkhalA AgaLa dharI kahe che ke mUrtipUjA jaDa mUrtine bhagavAna mAne che mATe teo mithyAtvI. tevI ja rIte mUrti pUjako paNa sthAnakavAsIne teo mUti eTale bhagavAnane nathI pUjatA mATe mithyAtvI kahe che. Aje paNa ghaNe ThekANe sAdhu sAdhvIe A jAtanI ekbIjAne mithyAtvI kahevAnI prarUpaNA karI rahela che. alabatta mUti ke mUrti pUjAnuM nAmanizAna paNuM aMgasUtrAmAM nathI. chatAM paNu. mUrtipUjA Aje lagabhaga be hajAra varSathI rUDha thaI gaI che te turata nAbuda thaI zake tema nathI tyAre tene mithyAtva kahevAthI te zuM nAbUda thaI zako ? nahi ja, mUrti pUjA mUrtine - khUda bhagavAna teA nathI mAnatA paNu bhagavAnanI mUrti mAne che, eTale mUrtine sava nathI mAnatA paNa preraNArUpa ( AkAra ) mAne che. eTale e rIte paNa mUrti mithyAtvanA bhAMgAmAM AvI zakatI nathI. hA. mUrtipUjA mUrtine sajIva bhagavAna tarI mAne teA te jarUra mithyAtvI re. eTale mUrti pUjAne mithyAtvI kahevA ke mAnavA te khoTu che. ane sAruM nathI. tevI ja rIte mUrtipUjA mUrtine nahi mAnanArAone mithyAtvI kahe te paNa eTaluM ja khATu che. ane eTaluM ja kharAba che. zvetAMbara, dvigaMbara ke sthAnakavAsI, badhAya enA e ja jaina Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #267
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2 prakaraNa 12. vamane mAnanArA che chatAM teo ekabIjAne mithyAtvI kahe ke bIjI rIte gALo dIe temAM dharma nathI paNa adharma ja che. kAraNake evI mavRttimAM TheSa, abhimAna ane tiraskAra bharelA paDayA che. ane evI manovRtti te dharyuM nathI. Aje ApaNe saMpathI jIvavuM che ke kusaMpathI e sauthI paheluM vicAravuM joIe. saMpathI unnati che, utkarSa che, kusaMpathI patana che. atyAra sudhI jainenI je asAdhAraNa paDatI thatI AvI che te A kusaMpanA kAraNe ja che. e kusaMpa matAgrahathI utpanna thayo che, ekAMtavAdathI utpanna thayela che. jainadharma anekAMtavAdI che, mATe matAmaha ane kusaMpane tilAMjalI ApI sarva jainAe anekAMtavAdane Azraya laI saMpathI rahevuM joIe. ekasaMpathI baLavAna banavuM joIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #268
--------------------------------------------------------------------------
________________ sthAnakavAsI, zvetAMbara, digaMbara zabdone samanvaya. lekhaka sthAnakavAsI hiMdI zramaNa saMghanA pU. AcArya zrI AtmArAmajI mahArAja noMdha sane 194ramAM pU. AcArya (te vakhate upAdhyAya) zrI AtmArAmajI mahArAje lakhelI "sthAnakavAsI" nAmanI eka nAnakaDI pustikA sudhIAnAthI bahAra paDelI, temAM mahArAjazrIe sthAnakavAsI zabdanI zAstrIya rIte artha-mahattA batAvI che temaja digaMbara, vetAMbara ane sthAnakavAsI zabdano samanvaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #269
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 13. karI ekarUpatA batAvI che. te jANavA samajavA jevuM hAIne tene gujarAtI anuvAda ane pragaTa karIe chIe. mahArAjazrIe ThekaThekANe saMskRta tathA mAtrathI mULa pATha ApelA che te sthaLasaMkecane lIdhe ApI zakAyA nathI. -na. gi. zeTha tAMbara saMpradAyamAM mUrtipUjAne Agamavihita nahi mAnanAra saMpradAya sthAnakavAsI nAmathI prasiddha che. tenuM sthAnakavAsI nAma kyAre ane zA mATe paDyuM te saMbaMdhamAM aitihAsika tathya game te hoya paraMtu zAstrIya daSTithI tene vicAra karatAM je tathya pratIta thayuM tenuM digadarzana karAvavAne amAre A udyoga che. AzA che ke pAThakagaNu zAMtithI tenuM avalokana karaze. zAstrIya daSTithI vicAra karatAM pratIta thAya che ke sthAnakavAsI zabda dravya tema ja bhAva bane arthothI prayukta thayela che. e zabdano prayoga pahelAM eka mAtra parama tyAgI jaina sAdhuomAM ja thato hato. te pachI tenA anuyAyI varga mATe prayukata thayo. jema jana paraMparAmAM zvetAMbara ane digaMbara e baMne zabdone saMbaMdha eka mAtra sAdhuvargathI ja te ane pachI te baMne saMpradAyo mATe rUDha thaI gayo. eja pramANe saMyamarUpa sthAnamAM nivAsa karavAvALA sAdhu dharmamAM prayukta thavAvALA sAdhu mATe vaparAte sthAnakavAsI zabda paNa bAdamAM tenA anuyAyI vargamAM prayukta thavAthI saMpradAyano ja te nAmathI ullekha thavA lAge. sthAnakavAsI zabdamAM sthAnaka ane vAsI ema be zabda joDAyelA che. sthAnaka ane sthAna e baMne eka ja arthanA vAcaka che. sthAna zabdane artha rahevAnI jagyA che ane vAsIne artha te jagyAmAM rahenAra ema thAya che. rathI simiti- thAna, zAnaM pati Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #270
--------------------------------------------------------------------------
________________ jaina dharma ane ektA sthAna, rAja sati thAnakArANI. arthAta zAstravihita dravya ane bhAvarUpa sthAnamAM nivAsa karavAvALAne sthAnakavAsI kahevAya che. keza AdimAM sthAnanA aneka artha batAvyA che. temAM dravya ane bhAvarUpa bane sthAnanuM grahaNa kareluM che. ane prastuta prakaraNamAM e ane artha abhipreta che. tethI ahiMyA e baMnene kramasara vicAra karavAmAM Avela che. dravya sthAnaka jo ke sthAna-sthAnaka zabdano prasiddha artha amuka prakAranuM kSetra, -bhUmi ke nivAsa karavAnI jagyA ema che ane e artha ja ThIka che. paraMtu ahiMyA sthAnaka zabdano artha kaMIka vizeSatA mATe che tenuM digadarzana karAvavAmAM Ave che. . jenAgamamAM paMcamahAvratadhArI saMyamazIla munionA nivAsasthAnane upAzraya nAmathI ullekha karelo che. arthAta dhyAnane mATe jaina munine zAstramAM je je sthAnamAM rahevAnI AjJA ApI che te sthAnane upAzraya nAmathI saMbodhela che. e ja upAzraya athavA vasatIne "sthAnaka' kahevAnI paraMparA cAlI Avela che athavA ema kahIe ke upAzraya ke sthAnaka e bane zabdo eka ja arthanA vAcaka, paryAyavAcI che. tAtparya e che ke mUrtipUjAne Agamavihita mAnavAvALA ane nahi mAnavAvALA e be paraMparAomAM kramazaH upAzraya ane sthAnaka zabdano vyavahAra-upaga thavA lAge. A baMne zabdomAM arthata kaI bheda nathI, paraMtu saMpradAyabhedathI eka ja arthanA vAcaka be zabda grahaNa thaI gayA. temAM keIpaNa prakAranuM anaucitya pratIta thatuM nathI. - eka saMpradAyamAM upAzraya zabda prasiddha rahyo tyAre bIjA saMpradAye ene ja anurUpa bhAvane adhikatA Apate paNa enAthI kaMIka vadhAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #271
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. prakaraNa 13. 255 guNaniSpanna "sthAnaka" zabdane grahaNa karyo. e baMne nAma yuktisaMgata ane zAstranudita nAme che. temAM vivAdane koI sthAna nathI. pAThakane e te sArI rIte vidita che ke zAstromAM sAdhune aNa gAra kahelA che. temane potAnuM kaI ghara hetuM nathI. tema teo pitAne mATe kaI ghara banAvatA nathI. tema ja temanA nimittathI banAvelA gharamAM rahevAnI paNa zAstramAM AjJA nathI. eTalA mATe zramaNuM (sAdhu) ane zramaNe pAsaka( gRhastha)nA dharmadhyAnane mATe vyavahAramAM AvavAvALA upAzraya ke sthAnaka kevA ane kevA prakAranA hovA joIe e bAbatane ulekha jenAgamamAM spaSTa zabdomAM karelo che. AcArAMga sUtranA prathama aMganuM zayA adhyayana prAyaH A ja viSayanA varNanathI bhareluM che. tema ja praznavyAkaraNanA AThamA adhyayanane nimnalikhita satrapATha e ja viSayane A pramANe khulAse kare che. (mULamAM pATha Apela che te lAMbe hevAthI atre Apela nathI.) A pAThane bhAvArtha e che ke - devakuLa, yakSa AdinA sthAna, sabhA, prapA(pIAu), parivAjakasthAna (maTha, Azrama), vRkSamULa, ArAma, guphA, Akara (jyAM lekhaMDa AdinI kriyAo thatI hoya), udyAna, yAnazALA, kuNyazALA, maMDapa, smazAna, zUnyagraha, zailagraha (parvatanI aMdara thatuM makAna), dukAna vagere prakAranA anya sthAna jemAM bhATI, pANuM, bIja, lIletArI, ghAsa vagere sacitta padArtha na hoya tathA trasaprANI -strI, pazu ane napuMsaka AdithI rahita zuddha vasatI hoya ane je sAdhunA nimittathI banAvela na hoya temaja tenI aMdara sAdhunA nimittathI keIpaNa prakAranA AraMbhasamAraMbhanI kriyA karI na hoya to tevA zuddha sthAne upAzraya, vasatI ke sthAnaka kahe che. AtmasamAdhine mATe evA ja zuddha, nirdoSa ane vivikta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #272
--------------------------------------------------------------------------
________________ 256 ma kAma ane ekatA sthAnomAM jaina munie nivAsa karavo joIe, kAraNa ke evA sthAnomAM rahevAthI saMyamanuM yathAkta pAlana ane AtmasAbhAdhinI prApti thAI AvA sthAne ke jyAM saMyamanirvAhane mATe jaina munio samaye samaye AvI rahe che tene zramaNa pAzraya paNa kahe che. ane te munio pAse javAvALA gRhasthane zramaNopAsaka nAmathI ullekha kare che. - zrI bhagavatI sUtra za. 8, u. 5 mAM kahyuM che ke zrama pAkyamAM je kaI zramaNopAsake (jaina gRhasthe) sAmAyika karI heya ane tyAM je tenI koI vastunuM apaharaNa thayuM hoya to te sAmAyika pachI te vastune tyAM zodhe che. te vastu e ja gRhasthanI haya, bIjA koInI nahi, kAraNa ke sAmAyikamAM te gRhasthane mamatvano tyAga nathI. vartamAna samayamAM je loke prAyaH ema kahe che ke-cAle, darzana karavA tathA vyAkhyAna sAMbhaLavA sAdhunA upAzraye ke sthAnake jaIe " AvuM temanuM kathana AgamanirdiSTa prathAne pratikULa nathI. paraMtu nyAyasaMgata ane AgamAnudita che. eTale A AkhAya vivecanane sAra e nIkaLe ke-je sthAna sAdhunA nivAsa mATenA mukhya uddezathI banAvavAmAM AvyuM na hoya tathA je pUrvokta dethI rahita hoya tathA jemAM rahevAthI dharmadhyAnanI vRddhi ane kAma-rAga AdinI nivRttimAM sahAyatA bhaLe temaja samaya samaya para AvIne saMyamazIlavALA paramatyAgI jaina muni jyAM nivAsa kare te sthAnanuM nAma upAzraya, vasatI ke sthAnaka che. A pramANe Agama daSTithI tene dravyasthAnaka kahevAmAM Ave che tathA temAM nivAsa karavAvALA sAdhu dravyarUpathI sthAnakavAsI kahevAya che. bhAvasthAnaka Agama saMmata nirdoSa ane vizuddha sthAnamAM nivAsa karavAvALA ja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #273
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2. karaNa 12 G AtmasamAdhi upalabdha karI ke e kAraNa ke AtmAdhi mATe bhAvasRddhinI sAthe sAthe dravyaruddhitI paNa bhAre AvazyaktA hema che. dravyazuddhi prAya: bhAvazRddhimAM bhAre sahAyakartA thAya che tethI sthAne sthAne zAstrakArAe sAdhuone mATe ekAMta ane cAMtiprada sthAnamAM ke jyAM kAI paNa prakAre saMyamane bAdhA na pahoMce tyAM rahevAnI ane kAmarAga vavaka sthAnanA tyAga karavAnI AjJA ApI che. paraMtu kevaLa dravyazuddhithI AtmasamAdhi tathA sayamanI nirmULatA nathI thaI zakatI tethI meAkSAbhilASI munine dravyarUpa sthAna pachI bhAvarUpa sthAnane gAvAnI nivAsabhUmi banAvavA mATenI AvazyaktA rahe che. gAtmAnI svAbhAvika guNapasthiti e tenu bhAvasthAna che. mAvA ema kahe ke tyAMnA zauyamika, sAyika, meSatriya, maulika ane pAriAmika e pAMca bhAvAmAMthI kSAvibhAva ja mukhya bhAvasthAna che. kAraNu ke kramabadhananA sathA kSaya thavAthI ja sAyimbhAva prApta cAya che. A bhAvasthAnane prApta karavAne mATe bhAvasaMyamane aheNu karavA joIe ane bhAvasaMyamane mATe sAmAyika cAritravALA vizuddhatara sayamasthAnAmAM nivAsa karavA joie. eTale ke tenu' ( cAritranuM) yathAvat pAlana karavuM parama Avazyaka che. eTalA mATe paramasAdhya meAkSasthAnanI prAptinA nimitta bhAvasaMyamanI ArAdhanA karavAvALA jaina muni sAmAyika, IMdyapasthApanIya parihAravizuddhi, sUkSmasa parAya, ane yathApyAta e pAMca prakAranA cAritrabhedyanA vana karelA saMyamasthAnAmAMthI vizuddha ane vizuddhatara sacamasthAnAmAM nivAsa kare che arthAt tenuM samyak prakAre ArAdhana kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #274
--------------------------------------------------------------------------
________________ rapa0 jana dharma ane ekatA che tethI ukta bhAva5 saMyamasthAnamAM vAsa karavAthI tene bhAvasthAnakvAsI kahevA tathA mAnavAmAM Ave che. tyAre "zAna saMyamAdirUpe samyakcAritre vasati tacchIla iti sthAnakavAsI' ema guNaniSpana yaugika vyutpatti dvArA ukta bhAvanI spaSTatA tema ja prAmANikatA sunizcita thaI, jAya che A pramANe upara batAvela dravya tathA bhAvasthAne sthAnakemAM vAsa karavAthI jaina bhikSu sthAnakavAsI kahevAya che ane te koI paNa prakAre anucita nathI. ahiMyA zaMkA thaI zake ke jemAM vyAkaraNanA anusAra sthAna zabdane stha arthamAM ke pratyaya lAgavAthI sthAna ane sthAnaka e baMne eka ja arthanA vAcaka manAya che. te pramANe mULa jainagamomAM paNa kyAMya sthAna zabdane badale sthAnaka zabdano ullekha che ke nahi? tenA javAbamAM kahevAnuM kensamavAyAMga sUtramAM dvAdazAMgInuM varNana karatI vakhate samavAyAMga sUtranA adhikAramAM eka sUtrapATha che. (mULamAM Akhe pATha Apela che te sthaLAbhAvane lIdhe ahiM Apela nathI.) TAigara (thAne rAta) evo ullekha che tyAM sthAna zabdanA arthamAM ja sthAnaka zabdanuM vidhAna spaSTa rIte jovAmAM Ave che, mATe Agama paNa sthAna ane sthAnaka zabdonI abhinnatAnuM samarthaka che vAstavamAM sarvotkRSTa ane satizAyI sthAna te mekSasthAne che. te dhruva che, zAzvata che ane sarva prakAranI bAdhAothI rahita che. te ekSasthAnane prApta karavAvALA ke temAM nivAsa karavAvALAne janma, jarA, maraNa tathA Adhi vyAdhine keI bhaya raheto nathI. makSasthAna lokanA agrabhAgamAM sthita che. paraMtu tene prApta karavuM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #275
--------------------------------------------------------------------------
________________ 259 bhAga 2 prakaraNa 12 atyaMta kaThina che. tene prApta karavAvALA AtmAone mATe koI prakAranuM koI kartavya bAkI rahetuM nathI. teo saMsAranI janmamaraNaparaMparAne aMta karIne sadAne mATe kRtakRtya thaI jAya che. A mekSanuM bIjuM nAma sihasthAna athavA siddhonI nivAsabhUmi evuM nAma paNa che. eTale e mokSarUpa sthAnamAM nivAsa karavAvALA siddha bhagavAnane ja yathArtharUpathI sthAnakvAsI kahI zakAya ke mAnI zakAya. te pachI sarvetkRSTa kevalya vibhUti dvArA parama punIta jIvanamukta sthAnamAM nivAsa karavAvALA tIrthakara tathA anya kevaLI sthAnakavAsI che. tyAra pachI mekSasthAnane prApta karavAnI tIvra abhilASA rAkhavAvALA jaina muni vizuddha bhAvathI saMyamarUpa sthAnamAM vAsa karavAthI tema ja bhAva saMyamane pioSaka nirdoSa sthAnaka, upAzraya, vasatI AdimAM nivAsa karavAvALA jaina munine sthAnakavAsI kahevAmAM Ave che. A pramANe siddhothI mAMDIne vartamAna jaina munio sudhI sarva sthAnakavAsI che. emAM zaMkAne sthAna nathI. pratyeka zabdanA artha nirdezamAM dravya tathA bhAva baMnene grahaNa karavAmAM Ave che ane te pramANe grahaNa karavAM ja joIe. nahitara zabdArtha adhUre rahI jAya. eTalA mATe koI paNa zabdane artha karavA TANe dravya tathA bhAva bannene sanmukha rAkhavA joIe ane te pramANe upara sthAnakavAsI zabdanA arthamAM batAvavAmAM AvyuM che. e ja rIte jaina paraMparAmAM upalabdha thatA digaMbara ane zvetAMbara zabdo paNa dravya tathA bhAva baMnene laine pravRtta thayela che. dravyathI digaMbara te che ke jenA zarIra para kaI vastra nathI. ane bhAvathI digaMbara temane manAya che ke jeo aMtarathI sarvathA nagna che, jemanA AtmA karmarUpa vastrathI sarvathA rahita che. . . Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #276
--------------------------------------------------------------------------
________________ ja pAka ane eka Avo dazAmAM kAI digaMbara saMpradAyanA anuyAyI ema kahe ke digaMbarava prApta karyA vinA mekSa ne thAya che temAM te koI paNa aNacita kahetA nathI. bhAvadaSTithI temanuM kahevuM barAbara che. e ja pramANe dravyathI zvetAMbara te che ke je muninAM vastra zveta che. ene bhAvathI zvetAMbara temane kahevAya ke jeo aMdarathI sarvathA veta che. eTale ke jeo paramazaH parama nirmaLa zuidhyAnarUpa vastrothI yukta che. tethI je ema kahIe ke tAMbara thayA vinA mokSa prApta karavA asaMbhava che, te temAM kaMI paNuM anucita nathI. e ja pramANe sthAnakavAsI saMpradAyanA keI anuyAyI ema kahe je mekSaprAptinI icchA hoya to sthAnakavAsI bane. te e paNa barAbara che. kAraNa jyAM sudhI AtmA bhAvasaMyamarUpa sthAna-sthAnakamAM vAsa karate tha yathAkhyAta cAritrane prApta karIne kSAyika bhAvamAM nahi pahece tyAM sudhI mekSanI prApti kaThaNa ja nahi paraMtu asaMbhava che. upasaMhAra A AkhAya lekhane sArAMza e che ke jene AgamAM je arthamAM upAzraya zabdane prAga thayuM che te ja arthamAM sthAnaka zabdanuM grahaNa che. upara batAvAI gayuM ke tAMbara paraMparAmAM be saMpradAya pracalita che-eka mUrtipUjAme Agamavihita nathI mAnatA ane bIjA saMprazAyanI mAnyatA tenAthI viruddha che - pahalAmAM te racAnaka ane upAya bI zAkhA pracalita raho eka bIjAmAM bhAga upAyo zabda ja apanAvavAmAM Avyo, paNa sthAnaka kaho ke upAM, artha te banene eka ja che. zabdabhedanuM kAraNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #277
--------------------------------------------------------------------------
________________ 1 bhAga A sAMpradAyika vicA-vibhinnatA che evA amArA vicAra che. e sivAya eTalu paNu smaraNamAM rahe ke sthAnakavAsI zabda pahelAM tA devatA, dravya ane bhAvarUpa sthAnakamAM vasavAthI jaina muni sudhI ja sImita rahyo ane pachI ddigaMbara ane zvetAMbara zabdanI peThe taddanuyAyI varSoMmAM prayukta thane eka sapradAyamAM rUDha thaI gayA ane te pramANe AjasudhI pracalita rahyo che. mAtra 1 aMtamAM pAThAne nivedana che ke sthAnakavAsI zabdanA sabaMdhamAM zAstrIya dRSTithI amArA je kAMI vicAra hatA te ame ApanI sAme upasthita karI dIdhA. AzA che ke anya jaina vidvAnA paNa A viSaya upara kaIka prakAza pADavA prayatna karaze. noMdha- AvI rIte samanvaya nahiM karatAM je zvetAMbara digaMbara mUrtipUjaka jainAne mithyAtvI mane athavA mithyAtvI kahe te te pote ja mithyAtvI Thare che. tevI ja rIte mUrtipUjA sthAnakavAsIne mithyAtvI mAne ke kahe te teo paNa ayyAtvI kare che. na gi: zeTha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #278
--------------------------------------------------------------------------
________________ mana : anekAMta vacAraNa upajAti digambarA nAma digambaratve sitArA nAma sitAmbaratve / ekAntato muktipada padanti berAyamANAzca miyo bhavanti / digaMbare digaMbarapaNAmAM ane sitAre (vetAMbare) sitAara (vetAMbara)paNAmAM ekAntapaNe mukti karyo che ane arasaparasa vairavirodha calAve che. paraspareAkaluSI bhavantaste zAntimAdhAya vicArayeyuH / tvanItisindhAntadizA maheza ! sadyaH samAdhi zamadaM labheran / paraspara IrSAthI kaluSita banI rahelA teo je zAMtithI, tArA nItisiddhAMtanI rIte vicAra kare te he mahezvara ! teonuM tatkALa zAMtikAraka samAdhAna thaI jAya. kaSAyamuktAvavagatya muki budhdhvA'pyayanAsaktisamartha yogam / / jJAtvA krama sAdhanasaMprayaca . ko nAma nindiyati vatAvAdam // keyAya muktithI mukti jANyA pachI, anAsaktiyoganuM sAmartha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #279
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhAga 2 prakaraNa 13. samajyA pachI ane sAdhanAmArganA kramanuM bhAna karyA pachI keNa vavAdane vaDe? na mukti saMsAdhanayogamArgo vanA vinA nyUnadazo yadi syAt / / nagno vimucyeta kathaM na tarhi satAmanekAntavicAraNeyam // muktilAbhanA sAdhanabhUta je yogamArga che temAM je vastra vagara khAmI na AvatI hoya te nagnanI mukti kema nahi thAya ? Ama sujJa mANasanI anekAMta vicAraNA hoya. * sAMpradAyaka durAgraha mumukSavo'pi vidvAMsaH sAMpradAyikadurgrahAt / kliSTacetaH pariNAmI santo gacchanti kA patham? // tamapAsya sadAlokarAdhi kAluNyakAriNam / jihAsuzAntamadhyasthavRttinA bhAvyamAtmanA / mumukSu vidvAna hevA chatAM paNa sAMpradAyika durAgrahamAM paDI jaI pitAnI manovRttine kaSAyakaluSita banAve che ane pariNAme Udhe raste caDI jAya che. sAMpradAyika durAgraha satyAlokane AvanAra che temaja manovRttine kaluSita banAvanAra che mATe tene dUra karI jijJAsue zAMta ane madhyasthavRttinA banavuM joIe. -munizrI nyAyavijayajI mahArAja Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com
Page #280
--------------------------------------------------------------------------
________________ amArAM prakAzano khalAsa thayelA 1 dharmamaya jIvana 3 prAtaHsmaraNa lA. 2 9 samAnaka vArtA 13 je. si. elasaMgraha bhA. 3. 14 mArganusArInA 35 bela 15 jenadharma ane terApaMtha 16 satyadarzana - 30 jainadharma ane ektA 31 karmanuM svarUpa 32 aMtagaDasaNa 33 jIvanamAM keLavaNInuM sthAna 34 bharAvatI ArAdhanA - 35 yuvakamaMDaLa. vArtA 36 ghanazILa-tapa 37 amArI paravazatA. vArtA 38 prAta maraNa bhA. 3 . 39 mahAvIra caritra 40 je. si. bAlasaMgraha bhA.4 41 brahmacarya darzana .. hAlamAM maLatAM 2 prAta maraNa bhA. 1 3-50 4 jena sutro-ItihAsa 3-50 5 sAmAyika sUtra 3-50 6.zi.bolasaMgraha bhA.1 2-00 cha pratikramaNa bhA. 1 150 8 atikramaNa bhA. 2 -00 10 vIravANI bhAga 1 250 1 esibalasaMgrahabhA 22-00 12 ahiMsAdarzanabhA.1-2 2-00 17 ahiMsAdarzana bhA.3 150 18 satyadharmaprakAza 2-50 10 AlAmaNA kSamApanA 1-00 20 samAdhimaraNa 0-25 21 vIravANuM bhA. 2 2-50 22 zramaNopAsaka AnaMda 2-00 23 samyagdarzana 24 dharmamAM zenI jarUra che-25 25 hazalakSaNadharma ra00 26 bhAvanA 3-00 27 Avazyaka sUtra 28 sthA.mu.prabhAvakamrasaMge 0-50 29 guNAnurAgakula 100 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com