________________
જૈન ધર્મ અને સરના
શિથિલ પરિસ્થિતિને અનુરૂપ બનવા માટે સત્રોને શબ્દોના પિતાને અનુકળ નવા બેટા અર્થ ઉપજાવી કાઢવા તે તર્કવાદ છે..
પાંચમા આરાની શરૂઆતથી બુદ્ધિવાદ શરૂ થયે અને બુદ્ધિવાદે તકવાદ ઉપજાવ્યું છે. કાળના પ્રભાવથી મનુષ્યની શક્તિ હીન થી ગઈ. તેથી મનુષ્ય ચોથા આરાના જેવો કડક આચાર પાળવા અશક્ત બનતે ગયે. જેમ જેમ અશક્તિ વધતી ગઈ તેમ તેમ રાગ અને મેહ પણ વધતા ગયા, તેથી શિથિલાચાર વધતે મા, તે શિથિલાચારને ગ્ય ઠરાવવા માટે શબ્દોના નવા નવા અર્થે ઉપજાવવા માંડયા.
શિથિલાચારને 5 કરાવનાર તકવાદને પેટે દાખલ તે સાધુઓ માટેનું હાલનું નિશીત્ર–ભાષ્યચર્ણિસહિતનું નિશીયસત્ર.
પૂર્વાચાર્યોએ સાધુઓના શિથિલાચારને વેગ ઠરાવવા માટે નિશીથસત્રની ચૂર્ણિ વગેરે કરી નવા અર્થ ઉપજાવ્યા તેમ શ્રાવકના આચાર માટેના વિધાનમાં પણ શબ્દોના નવા અર્થે ઉપજાવ્યા.
દાખલા તરીકે સ્થૂળ બ્રહ્મચર્ય વ્રત અથવા સ્કૂળ મૈથુન વિરમણ વ્રત નામનું ચોથું અણુવ્રત. બ્રહ્મચર્ય એ જીવને શુદ્ધ સ્વભાવ છે. પણ જીવ અનાદિકાળથી વિભાવમાં વર્તતે આવ્યા છે, મૈથુન-અબ્રહ્મ સેવ આવ્યો છે. હવે જીવને બ્રહ્મચર્ય ઉપર લાવવાને માટે તેની કામવૃત્તિને અંકુશમાં લાવવી જોઈએ. તેટલા માટે જીવની કામવૃત્તિને પહેલાં પરિમિત બનાવવાને ઉપાય કર્યો, તે ઉપાય આ ચોથું અણુવત.
અણુવ્રતને હેતુ મનુષ્યની કામવૃત્તિને ક્રમે ક્રમે ઓછી ઓછી કરતા જઈ છેવટે તેને ક્ષય કરી તેને સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્યમાં લાવવાનું છે. એટલે આ વ્રતમાં શરૂઆતમાં ચેડા પર્વના દિવસમાં સંપૂર્ણ બ્રહ્મચર્ય પાળવાનું છે. અને આસ્તે આસ્તે તે પર્વના
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
