________________
૨૦૮
જન ધર્મ અને એકતા
ધ્યાનના અવલંબન માટે લેવાથી ગુરુના ગુણની અને તીર્થકર ભગવાનના ગુણની ભાવના ઉત્પન્ન થશે.
અવલંબનથી અનેક ગુણની ભાવના પ્રગટ થતાં ગુણી થવાશે. વળી ફોટા ઉપરથી ગુરુની અને ભગવાનની ઓળખાણ રહેશે અને અનેક જાતના મંગળ થશે. વિદ્યોને નાશ થશે પણ ફટા લેનાર તથા સદાકાળે રાખનારે એ નિર્ણય કરી રાખવા કે ગુરુશ્રીના કે પ્રભુજીનાટાને સાવધ પાપ પૂજાથી પૂજવાની ત્રણેકાળમાં પદ્ધતિ પાડવી નહિ એમ સૈદ્ધાંતિક વાકયા છે તેને સિદ્ધ કરી રાખવા.
જ્ઞાનવાણના સિદ્ધાંત ધર્મધ્યાન તથા શુકલ ધાનના બત્રીશ ભેદ રહ્યા છે તેમાં અવલંબન ધ્યાનના ચાર ભેદ જણાવ્યા છે. તે પદસ્થ ધ્યાન, પિંડસ્થ ધ્યાન, રૂપસ્થ ધ્યાન અને રૂપાતીત ધ્યાન. એ ચારે પદમાં ત્રણ પદ તે સાકારી મૂર્તિ માટે છે. તેમાં જ્ઞાન અને શેયની ત્રિપુટી રહેલી છે.
3ય વિના જ્ઞાન નહિ. તેમજ ધ્યાતા ધ્યાન અને ધ્યેયની ત્રિપુટીમાં સ્ત્રીને અથવા તીર્થકર ભગવાનને ફેટે તે ય પદાર્થ છે. અને તે શેય, બ્રાયને ધ્યાતા આત્મા છવ પોતે ધ્યેયરૂપ લક્ષ પામે છે ત્યારે ખાનનું સ્વરૂપ એક વૃત્તિએ થાય છે. તે વખતે પ્રતિમાનું અવલંબન લેવા ગુને દ્રવ્ય કે સ્થાપના સ્વરૂપે થાય છે એ સિદ્ધાંત સાક્ષી છે.
શિાધકમિત્ર (લેખક)ને ઇરાદા કોઈપણ મતપથનું ખંડન કરવાનું નથી પણ સત્ય જણાવવાના છેકળિકાળમાં નિમિત્ત કારણે જે જે મતપંથ જે જે કારણે ઉત્પન્ન થયા છે તે તે મતપથાનું કાર્ય કારણ શોધી તેમાં રહેલ સત્યાસત્યનું પૃથકકરણ કરી પ્રગટભાવે જગતને બતાવી આપવું એ જ હેતુ છે.
પ્રતિમાની દ્રવ્ય પૂજા જિનપ્રતિમાની પૂજા કળે થાય છે પણ ભાવે થતી નથી.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
