________________
જૈન ધર્મ અને એકતા
વિશેષ કારણ એ છે કે સૂત્રો તન મૂળ સ્વરૂપમાં રહ્યા નથી મૂળ સૂત્રોમાંથી ઘણે ભાગ ભૂલાઈ ગયો છે એટલે વિચ્છેદ ગયે અને પૂર્વચાર્યોએ તેમના શિષ્યને મૂળ સત્ર ઉપર ટીકારૂપે સમજુતી આપેલી તે સમજુતીને ઘણો ભાગ પણ મૂળ સૂત્રમાં ભળી જઈ સૂત્ર તરીકે ઓળખાવા લાગ્યો તેથી સૂત્રને આગમ તરીકે ઓળખવા માંડ્યા.
દિગંબરે તો સૂત્રને વિચ્છેદ ગયા માને છે એટલે હાલના ઉપલબ્ધ સૂત્રને દિગંબરે માનતા નથી. તેથી તેઓ તેમના પૂર્વાચાર્યોએ નવા બનાવેલા ગ્રંથને આગમ તરીકે માને છે.
સૂત્રો સદંતર વિચ્છેદગયાની
દિગંબરની માન્યતા સાચી નથી, દિગંબરે અંગસૂત્રોને વીર સંવત ૬૮૩ સુધીમાં એટલે કે વિક્રમની બીજી શતાબ્દિની શરૂઆતમાં જ તદન વિચ્છેદ ગયા એમ માને છે અને તેથી તેઓ તાંબર–માન્ય સૂત્રોને સ્વીકાર કરતા નથી.
ત્યારે કષાયપાહુડ શ્રી ગુણધરાચાર્યે વિક્રમની બીજી શતાબ્દિમાં રચ્યું હતું તેનું વિવેચન કરતાં લખે છે કે
“વીર સવંત ૧૮૩ બાદ અંગો અને પૂર્વેનું એક દેશ (એટલે અધુરું) જ્ઞાન જ પરંપરાથી શ્રી ગુણધરાચાર્યને પ્રાપ્ત થયું અને તે ભારક ગુણધરાચાર્યે જે જ્ઞાન પ્રવાદ નામના પાંચમાં પૂર્વની દશમી વસ્તુની અંતર્ગત ત્રીજા કષાયપાહુડ અધિકારના પારંગત હતા તેમણે પ્રવચન વાત્સલ્યથી વશીભૂત થઈને ગ્રંથના વિચ્છેદ ભયથી સોળ હજાર પદ પ્રમાણે પદોસપાહુડને ૧૮૦ ગાથાઓ દ્વારા ઉપસંહાર કર્યો.”– (જયધવલા પુ. ૧ પાનું ૪૧)
એટલે કે વીર સંવત ૬૮૩ (વિક્રમની બીજી શતાબ્દિમાં) અંગ સને સંપૂર્ણ વિચ્છેદ ગયા નહોતા પણ પૂર્વો સહિત સર્વ અંગ સૂત્રોનું થોડું જ્ઞાન વિચ્છેદ ગયું હતું અને થોડું જ્ઞાન પ્રાપ્ત હતું.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
