________________
ભાગ ૨ પ્રકરણ ૧૧. સમકિતી અને જેનને દેવ, ગુરુ, ધર્મને નહિ માનતાં અન્ય દેવ, ગુરુ, ધર્મને માને તે મિથ્યાત્વી.
ઉપરની વ્યાખ્યાને વિશેષ સ્પષ્ટ રીતે સમજવા માટે સૂત્રોમાં મિથ્યાત્વનાં પ્રકારે પાડીને સમજાવેલ છે. શ્રી ઠાણુગ સૂત્રમાં મિથ્યાત્વના દશ પ્રકાર કહ્યા છે તે મૂળ, તેને અર્થ અને તેની ટીકાને અર્થ જે પાયેલ છે તે હું અહિં ઉષ્ણત કરું છું. ' (૧) અપને ધમ સા. અધર્મમાં ધર્મની સંજ્ઞા.
અપૌરુષેય વેદ આદિ શાસ્ત્રો મૃતના લક્ષણથી હીન હોવાથી તેમાં આગમ સંજ્ઞા, ધર્મબુદ્ધિ રાખવી તેમાં વિપરીતપણું છે તેથી તે મિથ્યાત્વ.
(એટલે કે જૈન આગમ સિવાયના જૈનેતરના શાસ્ત્રોને આગમ તરીકે અથવા આગમ જેવા માને તેમાં ધર્મ માને તે મિથ્યાત્વ.) (૨) એ જ . ધમમાં અધર્મની સંશા.
આપ્ત લક્ષણવાળા સમ્યફ (યથાર્થ વૃતમાં (જિનાગમમાં) એટલે કે આપ્ત વચનરૂપ શુદ્ધ ધર્મમાં અધર્મની બુદ્ધિ ને મિથ્યાત્વ.
કારણ કે જેનેતરે માને છે કે-બધાય પુઓ રાગાદિવાળા છે અને અસર્વજ્ઞ છે, કારણકે પુષપણુથી જેમ હું, ઈત્યાદિ પ્રમાણથી અનાપ્ત પુરુષ છે, અને આતના અભાવથી તેણે ઉપદેશેલું શાસ્ત્ર ધર્મરૂપ નથી, ઇત્યાદિ કુકલ્પનાથી અનાગમ બુદ્ધિ તે મિથ્યાત્વ. (૩) સમજે (૩) જમાઇણા. ઉન્માર્ગમાં માર્ગની સંશા.
ઉન્માર્ગ એટલે જૈન ધર્મના મોક્ષમાર્ગ પ્રત્યે અપંથવસ્તુતત્વની અપેક્ષાએ વિપરીત શ્રદ્ધાન. તેમાં જ્ઞાન અનુષ્ઠાનરૂપ ભાર્ગ સંજ્ઞા, કુવાસનાથી તેમાં માર્ગની બુદ્ધિ તે મિત્વ. () જળ મા ના માર્ગમાં ઉન્માર્ગની સંજ્ઞા.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
