________________
૧૦૬
જૈન ધર્મ અને એકતા
. સૂરોમાં પારસ્પરિક વિરોધ અને મતભેદના કારણે
•
સૂત્ર સંબંધમાં ખરી વાત એ છે કે અત્યારે જે સૂત્ર ઉપલબ્ધ છે તે સંપૂર્ણ મૂળ સૂત્રો તો નથી જ. તેમાંને છેડે ભાગ મૂળ હોય તો ના નહિ.
પૂર્વાચાર્યો તેમના શિષ્યોને શિખડાવવાને માટે મૂળ સૂત્રો ઉપર વિવેચન કરતા. આ વિવેચન પદ્યમાં કરતા કે જેથી શિષ્યને તે બરાબર યાદ રહી શકે. કારણ કે તે વખતે સત્રો મુખપાઠ જ રહેતા.
કમેક્રમે યાદદાસ્ત ઓછી થતી ગઈ તેમ તેમ મૂળ સૂત્રોને મેટે ભાગ ભૂલાતો ગયે. એટલું જ નહિ પણ પૂર્વાચાર્યોના વિવેચનને પણ જો ભાગ ભૂલાતો ગયો.
મૂળ સુત્ર અને પૂર્વાચાર્યોની કૃતિઓ જુદી પાડવામાં આવતી નહતી, તેમજ તેમની કૃતિમાં કઈ પૂર્વાચાર્ય પિતાનું નામ દાખલ કરતા નહેતા, પરંતુ પરંપરાથી મળેલ મૂળ તથા વિવેચનમાં જમાના પ્રમાણે જરૂરને ઉમેરે કરતા હતા. એટલે હાલના સૂત્રો તે મૂળ તથા પૂર્વાચાર્યોના વિવેચનેમાંથી યાદ રહેલે સંગ્રહ છે.
હાલના ઉપલબ્ધ સૂત્રમાં કેટલેક ઠેકાણે પરસ્પર વિરોધી વાતે અથવા મતભેદ જોવામાં આવે છે તેનાં અનેક કારણે છે. તેમાંના થોડાક નીચે પ્રમાણે છે
મતભેદનાં કારણે (૧) જુદા જુદા પૂર્વાચાર્યોના વિવેચનોને સંગ્રહ હોવાથી સૂત્રોમાં
ટલેક ઠેકાણે પરસ્પર વિરેધી બાબતો દેખાય છે કારણ કે જુદા
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
