________________
૧૨૮
જૈન ધર્મ અને એકતા
શ્રાવણ વદ બારસથી શરૂ કરી ભાદરવા સુદ ચોથે પૂરા કરવાનું રાખ્યું છે. ત્યારે સ્થાનકવાસીઓ સૂત્રાનુસાર જ પર્વ માને છે.
આમ પર્વના દિવસે ત્રણે ફિરકામાં જુદા જુદા હોવા છતાં તેનું મૂળી ઉત્પત્તિ કારણ તો એક જ છે. અને પર્વમાં મુખ્ય દિવસ તે સંવત્સરી પર્વ છે. સંવત્સરી પર્વ એ ક્ષમાપના દિવસ છે. અને સંવત્સરીના દિવસની ઉત્પત્તિનું કારણ સર્વ જૈન સંપ્રદાયમાં એક જ અને એકસરખું મનાય છે. . અવસર્પિણને છઠ્ઠો આરે બેસતાં સંવર્તકસંહારક પવનથી જે ભયંકર નાશ પૃથ્વી ઉપર વર્તી રહે છે તેને ઘણાકે પ્રલય કહે છે. તે પ્રલય ઉત્સર્પિણ કાળના પહેલા આરાના અંત સુધી રહે છે. તે પછી અષાડ વદી એકમે ઉત્સર્પિણીને બીજે આરે બેસે છે એટલે પ્રલયકાળ પૂરે થાય છે, ત્યારે ભરતક્ષેત્રમાં પાંચ પ્રકારના મેઘની વૃષ્ટિ થાય છે.
દરેક પ્રકારનો મેઘ એક એક સપ્તાહ રહે છે અને તેની વચમાં બીજા તથા ચેથા વરસાદ પછી એક એક સપ્તાહ એટલે એકંદર બે સપ્તાહ ઉઘાડ રહે છે. પાંચ સપ્તાહ વરસાદના અને બે સપ્તાહ ઉઘાડના મળીને સાન સપ્તાહના ઓગણપચાસ દિવસ થાય છે. અને તે પછીના પચાસમે દિવસે સંવત્સરી પર્વ મનાય છે.
વેતાંબર દિગંબર અને ફિરકાના જૈનેને પચાસ દિવસ સંવત્સરી તરીકે માન્ય છે. પણ ફરક એ છે કે શ્વેતાંબર પર્વના બીજા દિવસે સંવત્સરી પહેલાના સાત દિવસથી શરૂ કરે છે ત્યારે દિગંબર સંવત્સરીના દિવસથી શરૂ કરી દશ દિવસ પર્વ મનાવે છે. તેમાં પણ હવે હૈ મૂર્તિપૂજકે સંવત્સરીને દિવસ એક દિવસ વહેલો એટલે ભાદરવા સુદ ચેથને મનાવે છે.
આ પ્રમાણે ત્રણ જુદી જુદી માન્યતા છે તેને સમન્વય નીચે પ્રમાણે જુદી જુદી રીતે થઈ શકે.
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
