________________
જૈન ધર્મ અને એકતા
(જંગલ) છોડીને નગરીમાં વસવા લાગ્યા છે. તેમાં કઈ મઠાધીશ પણ થવા લાગ્યા..મઠાધીશનું વિકસિત સ્વરૂપ તે ભટ્ટારક.. પહેલાં ભટારક પણ નન જ રહેતા હતા. પાછળથી વસ્ત્ર પહેરવાની તેમની પ્રવૃત્તિ થઈ ગઈ. પરંતુ વસ્ત્ર પહેરવાથી તેમનું મુનિપદ રહ્યું નહિ.
તે પછી પંડિતથી દિંગબર ગ્રંથોમાં જ્યાં સાધુને વસ્ત્રની છૂટ આપી છે તેના ખુલાસા આપી તે ફક્ત અપવાદરૂપ છે એમ બતાવે છે.
એક દાખલે દિગંબરાચાર્ય શ્રી અપરાજિતસૂરિના લખાણને છે. દિગંબરાચાર્ય શ્રી અપરાજિતરિએ સલલિંગને અપવાદ લિંગ કહેલ છે. શ્રી અપરાજિતસૂરિ યાપનીય સંધના અનુયાથી હતા. એ સંધ
તાંબર સંમત આગને માનતો હતો. પરંતુ તેમના સાધુ નગ્નદિગંબર રહેતા હતાં. તેઓ નગ્નતાને જ મહાવીને ધર્મ માનતા હતા. પરંતુ અપવાદરૂપ સાધુને માટે વસ્ત્ર–પાત્રનું વિધાન કરતા હતા.
તેમણે આચેલક્ય આદિ દસ કલ્પનું વિધાન કરવાવાળી ગાથાનું વ્યાખ્યાન કરતી વખતે આચારાંગ આદિ સૂત્ર ગ્રંથમાંના ઉલ્લેખના આધાર પર સ્વીકાર કર્યો છે કે જે ભિક્ષુના શરીરવયવ સદોષ હોય અને પરિસહ સહન કરવામાં અસમર્થ હોય તે વસ્ત્ર ગ્રહણ કરે. પરંતુ તેમણે અચેલતાને ત્યકિ લિંબ બતાવતાં લખ્યું છે કે
સર્વ જિને અચેલ થયા હતા અને અચેલ થશે. જેમ મેરુ આદિ ઉપર રહેલી શાશ્વત પ્રતિમાઓ તથા તીર્થકરના માર્ગના અનુયાયી ગણધર અચેલ હોય છે તેમજ તેમના શિષ્યો પણ અચેલ હોય છે. એ રીતે અચેલતા સિદ્ધ થાય છે.
જેનું શરીર વસ્ત્રથી વેષ્ઠિત છે તે જિન ભગવાન સદણ નથી. જે નગ્ન તથા કાયોત્સર્ગમાં સ્થિત છે તે જિનસ્વરૂપતાને ધારણ કરે . છે. જે સચેલ છે તે પરિસહ સહન કરવાને સમર્થ હોય તે પણ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
