________________
પ્રકરણ ચાથું
એમ નળિળ પદને અર્થ ચર્થીકારે તો નગ્ન જ કર્યો છે પરંતુ શ્રી હરિભદ્રસૂરિએ* નગ્નના ઉપચાર નગ્ન તથા નિરુ૫ચરિત નગ્ન એવા બે ભેદ કરીને કચેલવાન સાધુને ઉપસ્તિ નગ્ન કહ્યા છે અને જિનકપીને નિરુપચરિત નગ્ન કહ્યા છે.
અહિંઆ એટલું સ્પષ્ટ કરી દઈએ છીએ કે દશવૈકાલિક સૂત્રમાં પણ જિનકલ્પ અથવા સ્થવિરકલ્પને નિર્દેશ નથી.
શ્વેતાંબર સંપ્રદાયમાં જ્યાંસુધી અલ્પલની પદ્ધતિ પ્રચલિત રહી ત્યાંસુધી ટીકાકારેને આપણે અચેલને અર્થ અલ્પચેલ કરતા જોઈ શકીએ છીએ. જેમકે નાહ્ય વેરા વસમસ્ત - ન્ય ત્યઆચારાંગ ટીકા, શીવાંકાચાર્ય, સૂત્ર ૧૮૨
પરંતુ જ્યારે સાધુ વધારે વસ્ત્ર રાખવા લાગ્યા ત્યારે અચેલને અલ્પચેલ અર્થ સંગત રહે નહિ તેથી ત્યારે અચેલને અર્થ કમમૂલ્યવાળું વસ્ત્ર એ કર્યો. જેમકે –
अचेल चेलाभावा जिनकल्पिकादीनाम् , अन्येषां तु भिन्नम् अल्पमूल्य ચેમ્ભમા ઉત્તરાધ્યયન ટીકા, નેમિચંદ્ર, પૃષ્ઠ ૧૭.
પરંતુ એમ કરવાથી. બીજા શબ્દોના અર્થમાં ગડબડ થઈ તેનું એક ઉદાહરણ આ પ્રમાણે છે
- આ લેખની શરૂઆતમાં કેશી ગૌતમ સંવાદની ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાંની એક ગાથા ઉદ્ધત કરી છે. તેમાં ભગવાન મહાવીરના ધર્મને અલક અને ભ. પાર્શ્વનાથના ધર્મને સંતત્તર બતાવ્યું છે.
* ' नमस्य वापि' कुचेलवतोऽप्युप वारनग्नस्य निरुपचरितनग्नस्य वा जिनकल्पिकस्येति सामान्यमेत सूत्रम् ।
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
