________________
૧૦૨
શ્ન ધર્મ અને એકતા
વાથી, જે અપેક્ષાથી વિધાન કરવામાં આવ્યું હોય તે અપેક્ષાઓ કે હાઓ નહિ સમજવાથી ઉત્પન્ન થાય છે અને તેને ઉપાય તો એ જ છે કે જ્ઞાની ગુરુ પાસે તે અપેક્ષાઓ, અર્થો, હેતુઓ સમજી લેવા.
આ બધા વિધે, મતભેદોને સમન્વય કરવાને બદલે “વેતાંબર સંપ્રદાયના બધા ફિરકાઓ– વે. મૂર્તિપૂજક, સ્થાનકવાસી, અને તેરાપંથ એ ત્રણેય પોતપોતાના જુદા જુદા સૂત્રો તૈયાર કરવાની પ્રવૃત્તિમાં પડ્યા છે.
તેમાં . મૂર્તિપૂજકે તે તેમના સૌથી પ્રાચીન ભંડારમાં સૌથી પ્રાચીન સૂત્રો કાઢીને મૂળપાઠ તૈયાર કરે છે તે પ્રવૃત્તિ તો ઘણું જ સારી અને પ્રશંસનીય છે અને બીજા ફિરકાઓ એ મૂળ પાઠ સ્વીકારે તે ઉત્તમ કામ થાય.
બાકી શબ્દોના જુદા જુદા અર્થ કરી જુદા જુદા સૂત્રે તૈયાર કરી બહાર પાડવાની પ્રવૃત્તિ તે ખરેખર ધર્મની એકતાને ઘણું જ હાનિકારક છે. તેમાં દરેક સંપ્રદાયના વિદ્વાનોના સમય અને શ્રમનો વ્યય છે તેમજ નાણુને અસાધારણ વ્યય છે અને એકતાને દૂર હડસેલી સંપ્રદાયવાદને મજબૂત કરવામાં આવે છે.
દરેક સંપ્રદાયને જુદા જુદા સૂત્રે બહાર પાડવામાં હતું એટલે જ છે કે તેમના સૂત્રોમાં તેમના જ મત પ્રમાણેને શબ્દાર્થ આપવામાં આવે એટલે અનેકાંતવાદને તિલાંજલી આપીને તેમના સંપ્રદાયવાદને મજબૂત કરવામાં આવે. નહિંતર જુદા જુદા સૂત્ર બહાર પાડવાની કઈ જ જરૂર નથી.
જે નવા સૂત્ર બહાર પાડવામાં આવે છે તે સૂત્રોમાં આધુનિક જમાને માગે છે તેવી કોઈપણ જાતની વિશિષ્ટતા હોય તો તે નવા બહાર પડતા સત્ર આવકારદાયક ગણાય. પણ તેવું તો કંઈ જ તે સમાં
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
