Book Title: Buddha ane Mahavira
Author(s): Kishorlal Mashruvala
Publisher: Navjivan Prakashan Mandir
Catalog link: https://jainqq.org/explore/004911/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20x buddha ane mahAvIra Shi + 3eung P kizoralAla ghanazyAmalAla mazarUvAlA Tai G t 10000 COOMANK55 Q Shi Duo jang Wan 5 Nu no gr + degC @ 35 Wan Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha ane mahAvIra kizoralAla ghanazyAmalAla mazarUvALA navajIvana prakAzana maMdira gUjarAta vidyApITha amadAvAda-380 014 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMdara rUpiyA (c) navajIvana TrasTa, 1923 pahelI AvRtti, 1923 sudhArelI bIjI AvRtti, 1929 sAtamuM punarmudraNa, prata 3,00, oNkTobara 205 ISBN 81-7229-124-8 (set) prakAzaka navajIvana prakAzana maMdira, amadAvAda ane gUjarAta vidyApITha, amadAvAda vatI jitendra ThAkorabhAI desAI vyavasthApaka TrasTI navajIvana TrasTa, amadAvAda-380014 mudraka jitendra ThAkorabhAI desAI navajIvana mudraNAlaya, amadAvAda-380 014 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayojakanuM nivedana 'dharmane samajo' pustaka saMpuTa navajIvana ane gujarAta vidyApITha taraphathI saMyukta rIte prakAzita thAya che. navajIvana ane gUjarAta vidhApITha taraphathI atyAra sudhImAM dharmasamabhAvane dhyAnamAM rAkhI karavAmAM AvelAM sAmAnya vAcakane rasa paDe tevAM prakAzano A saMpuTamAM samAvI lIdhAM che. jagatanA mukhya mukhya dharmo tathA tenA sthApakono paricaya vAcakane A saMpuTamAMnAM prakAzanomAMthI maLI raheze. gUjarAta vidyApIThanA maiyAmAM badhA pracalita dharmona vize saMpUrNa Adara rAkhavAnuM ane vidyArthIonA AtmavikAsane arthe dharmanuM jJAna ahiMsA ane satyane dRSTimAM rAkhIne ApavAnuM gAMdhIjInA sIdhA mArgadarzana heThaLa nakkI karavAmAM AveluM che. te mujaba gUjarAta vidyApIThanA pUrva-snAtaka mahAvidyAlayomAM badhA dharmonA zikSaNano abhyAsakrama AdhAra pAThayakrama tarIke anivArya che. anya yunivarsiTIomAM paNa prathama varSanA abhyAsakramamAM jagatanA dharmono vaikalpika pAThayakrama pracalita che. navajIvana TrasTanA dastAvejamAM tenA uddezonI pUrtisAra je je pravRttio karavAnuM sUcaveluM che temAM hiMdumAM vaselI badhI judI judI komo vacce ekacano pracAra karavAnuM sUcavavAmAM AvyuM che. e hetu mATe navajIvane gUjarAta vidyApIThamAM prasthApita karelA anAmata korAmAMthI sahAya maLavAne pariNAme A pustaka saMpuTa sAmAnya vAcakane paravaDI zake tevI rAhtadaranI kiMmate ApavAnuM zakaya banyuM che. gAMdhIjI prasthApita baMne saMsthAonI badhA dharmonI sAcI samajaNa phelAvavAnI javAbadArI che. vaLI uccazikSaNamAM have mUlyazikSaNa tathA tulanAtmaka dharmonA zikSaNanuM mahattva svIkArAtuM jAya che. kendra sarakAranA mAnavasaMsAdhana maMtrAlaye tathA yojanA paMca tema ja vizvavidyAlaya anudAna Ayoge A prakAranA naitika mUlyonI keLavaNI karanDA zikSaNane protsAhana ApavAnuM nakkI karyuM che. Ane anulakSIne A pustaka - saMpuTa uccazikSaNamAM kArya karatA sahu koine upayogI dho evI AzA che. 'dharmana samajo'nA A pustaka-saMpuTa mAraphata gAMdhIjIno sarvadharma - samabhAvano saMdezo sarvatra vasatA gujarAtI kuTuMbomAM prasaraze evI AzA che. 3 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakanuM nivedana sva. kizoralAlabhAInuM A pustaka navajIvane paheluM I sa. 1923mAM prasiddha kareluM. tyAra pachI temaNe emAM sudhArA karyA hatA ane tenI sudhArelI bIjI AvRtti 1929bhAM prasthAna kAryAlaya taraphathI bahAra paDI hatI. ane tyAra bAda 1937mAM trIjI AvRtti bahAra paDI hatI. te pachI ema vicAra karyo ke, A rIte bIjethI prasiddha thayelI emanI badhI cepaDIo eka ja jagAethI navajIvanamAthI bahAra paDe e sAruM che. A cepaDInI nakalo have silaka rahI nathI. eTale tenuM punarmudraNa karavuM joIe. A pramANe, te have navajIvana taraphathI bahAra paDe che. zALAomAM Itara vAcana tathA bhaNatA prauDhanA vizeSa vAcanamAM e khUba upayogI nIvaDaze. sAmAnya vAcake paNa A vAMcavA jevo prabaMdha che. zrI kizoralAlabhAI meTA vicAraka hatA, sAdhaka hatA. kaI dRSTie temanA jevA dharmaparAyaNa purava ApaNA be avatArI mahApuru, buddha ane mahAvIrane ArAdhatA e, AthI karIne samajavA jevI bAbata gaNAya. tethI A pustaka dharmajJAna mATe sAmAnya vAcana tarIke paNa upayogI nIvaDaze evI AzA che. 23-11-11 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA A nAnakaDI pustakamALAmAM judI judI prajAemAM atizaya pUjAyelA keTalAka mahApuruSonA TUMkA jIvanaparicaya karAvavA dhAryu che. A paricaya karAvavAmAM je dRSTibiMdu dhyAnamAM rAkhyuM che e vize e zabda lakhavA Avazyaka che. ApaNe hiMdue mAnIe chIe ke jyAre pRthvI parathI dharmanA lepa thAya che, adharma vadhI paDe che, asuronA upadravathI samAja pIDAya che, sAdhutAneA tiraskAra thAya che, nirbaLanuM rakSaNa thatuM nathI, tyAre paramAtmAnA avatAro prakaTa thAya che. paNu avatAre kevI rIte prakaTa thAya che, e pragaTa ya tyAre emane keve kSaNe oLakhavA ane emane eLakhIne athavA emanI bhakti karIne ApaNA jIvanamAM kevA pheraphAra karavA e jANavuM jaranuM che, yaMtra eka paramAtmAnI zakti sattA ja kArya karI rahI che. mArAmAM tamArAma sarvemAM eka ja prabhu vyApI rahyo che. enI ja zaktithI sarvenuM halana-calana-valaNu che. rAma, kRSNa, bhu, Izu vageremAM paNa e ja paramAtmAnI zakti tI. tyAre ApaNAmAM ane rAmakRSNuAdikamAM zephera ? eNu mArA-tamArA jevA ja manuSya dekhAtA hatA; emane pazu mArI-tamArI mAphaka du:khe, veThavAM paDayAM hatAM ane puruSArtha karavA paDayo hatA; chatAM ApaNe emane avatAra zA mATe kahIe chIe ? hunnare varSe lAtI gayAM chatAM zuM kAma ApaNe emane pUgye chIe ? AtmA satyakAma-satyasaMkalpa che' evuM vedavacana che, je ApaNe dhArIe, icchAe te prApta karI zakIe evA ene artha Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya che. je zaktine lIdhe ApaNI kAmanAo siddha thAya che ene ja ApaNe paramezvara-paramAtmA-brahma kahIe chIe. jANeajANya paNa e ja paramAtmAnI zaktinuM Alekhana - zaraNa - laI ApaNe je sthitimAM Aje chIe te sthiti prApta karI che; ane bhaviSyamAM je sthiti prApta karIzuM te paNa e ja zaktinuM Alambana laIna karIzuM. rAma-kRSNa paNa e ja zaktinuM Alambana laI pUjanIya bane evuM pada prApta karyuM hatuM; have pachI je manuSyajAtinA pUjApAtra thaze te paNa e ja zaktinuM Alambana laIne. ApaNAmAM ane emanAmAM pharaka eTale ke ApaNe mUDhapaNe - ajANa paNe e zaktine upayoga karIe chIe; emaNe buddhipUrvaka enuM Alabana lIdheluM. bIjo pharaka e ke ApaNe ApaNuM zudra vAsanAone tRpta karavA paramAtmA zaktine upaga karIe chIe. mahApuruSanI AkAMkSAo, emanA Azaye mahAna ane udAra hoya che, ene ja mATe e AtmabaLane Azraya le che. pharaka trIjuM e ke sAmAnya janasamAja mahApuruSonAM vacanone anusaranAra ane emanA AzrayathI tathA emanA uparanI zraddhAthI pitAne uddhAra mAnanArA hoya che. jUnAM che e ja emano AdhAra hoya che. mahApuru kevaLa zAne anusaranArA nathI hotA, e zAstronA racanArA ane vArA paNa thAya che. emanAM vacano e ja zAstro thAya che. * ema Acaro e ja anyane dIvAdAMDIrUpa thAya mAM paramatattva oLakhI lIdhuM che. emaNe potAnuM antaHkaraNa zuddha karyuM che. evA sajJAna, saviveka ane zuddha cittane je vicAra che, je AcaraNa cogya lAge te ja saRAstra, te ja marma. kaI paNa bajAM zAstro emane bAMdhI zakatAM nathI ke emanA nirNayamAM pharaka pADI zakatAM nathI. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNe ApaNA Azayone udAra banAvIe, ApaNI AkAMkSAene ucca bAMdhIe ane prabhunI zaktinuM jJAnapUrvaka Alambana laIe to ApaNe ane avatAra gaNAtA puruSa tattvataH judA nathI. vIjaLInI zakti gharamAM geThavAyelI che, ene upayoga ApaNe eka zuddha ghaMTaDI vagADavAmAM karI zakIe tema ja te vaDe dIvAnI paMktithI AkhA gharane zaNagArI zakIe. te ja pramANe paramatattva ApaNu pratyekanA hRdayamAM virAjI rahyuM che, enI sattA vaDe ApaNe eka zuka vAsanAnI tRpti karI zakIe athavA mahAna ane cAritravAna thaI saMsArane tarI jaIe ane bIjAne tAravAmAM madadagAra thaI e. mahApuruSoe pitAnI rageragamAM anubhavAtA paramAtmAnA baLathI pavitra thavA, parAkramI thavA, paraduHkhabhaMjana thavA AkAMkSA dharI. emaNe e baLa vaDe sukhaduHkhathI para, karuNahRdayI, vairAgyavAna, jJAnavAna ane prANImAtranA mitra thavA IcchA karI, svArthanA tyAgathI, IdrinA jayathI, manane saMyamathI, cittanI pavitratAthI, karuNAnI atizayatAthI, prANImAtra taraphanA atyaMta premathI, bIjAnAM du:khano nAza karavA potAnI sarva zakti arpaNa karavA mATenI niraMtara tatparatAthI, pitAnI atyaMta kartavyaparAyaNatAthI, niSkAmatAthI, anAzaktithI ane nirahaMkAsapaNAthI, gurujanone sevI temanA kRpApAtra thavAthI e manuSyamAtrane pUjanIya thayA. ApaNe dhArIe to ApaNe paNa evA pavitra thaI zakIe, evA kartavyaparAyaNa thaI zakIe, eTalI karuNu vRtti keLavI zakIe, evA niSkAma, anAsakta ane nirahaMkArI thaI zakIe. evA thavAno ApaNe niraMtara prayatna rahe e ja temanI upAsanA karavAnuM hatuM. jeTale aMze ApaNe emanA jevA thaIe eTale aMze ja ApaNe emanI samIpa pahoMcyA ema kahevAya. je ApaNe emanA jevA thavA prayatna na hoya to ApaNe kareluM emanuM nAmasmaraNa Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa vRthA che, ane e nAmasmaraNathI emanI samIpa javAnI AzA rAkhavI paNa vRthA che. A jIvanaparicaya vAMcI vAMcanAra mahApuruSone pUjata thAya eTaluM basa nathI. emanI mahattA zAne lIdhe che te pArakhavA zaktimAna thAya ane temanA jevA thavA prayatnazIla thAya te ja A pustaka vAMcavAne zrama saphaLa thayo gaNAya. chevaTamAM eka vAkya lakhavuM ghaTe che. AmAM je kAMI navuM che te vicAre mane prathama sUjhayA che ema nathI kahI zakate. mArA jIvananA dhyeyamAM tathA upAsanAnA dRSTibiMdumAM parivartana karI nAkhanAra, mane aMdhArAmAMthI ajavALAmAM laI janAra mArA pUjyapAda gurudevane e mATe huM gaNuM . chatAM emAM je khAmI hoya te mArA ja vicAra ane grahaNazaktinI samajavI. - rAma ane kRSNanA lekha mATe huM rA. bA. cintAmaNi vinAyaka vaidyanAM e avatAronAM caritronA gujarAtI anuvAdakane ane buddhadevanA caritra mATe zrI dharmAnaMda kosaMbInA "buddhalIlA sAra-saMgraha ane "buddha, dharma ane saMghane aNuM chuM. mahAvIranI vastu bahudhA hemAcArya kRta "triSTizalAkA puruSane AdhAre che ane Izu mATe bAIbalano upayoga karyo che. mAgazara vada 11, kizoralAla gha0 mazarUvALA saMvata 1979 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 khIjI AvRttinA khulAsAmAMthI A pustakanI bIjI AvRtti kADhavA huM mArI anumati ApavAmAM AnAkAnI karyAM karatA hatA. kAraNa ke, joke pustakanI prasiddha thayelI samAleAyanAe badhI anukULa hatI, chatAM gAMdhIjInA saMbaMdhathI mArA sAthI jevA kahI zakAya evA eka mitre e pustakAneA bahu bArIkIthI abhyAsa karI e upara vAMdhAonI yAdI rajU karI che. emane mata evA thaye che ke meM JA pustakAmAM "rAmanI kevaLa viDaMbanA karI che", "kRSNane tA vaLI dhANu ja kADhI nAkhyA che", ane "buddhane mAthe karavAmAM paNu bAkI nathI rAkhI. pote jaina na hAvAthI mahAvIra' vize e TIkA karavA asamartha hatA. paraMtu ekae jaina mitrae mahAvIranA mArA Alekhana vize peAtAnA tIvra asateASa pragaTa karyAM hateA, ane Izu khrista'vize e gujarAtI khristIonA vAMdhAo paNa AvelA che. 'sahajAnaMda svAmI'nuM pustaka saMpradAyamAM amAnya jevuM rahyuM che ema kahevAne harakata nathI. A sthitimAM pustaka pharIthI prasiddha thAya te pahelAM TIkAkAronI dRSTithI mAre e pustaka karI pharI vicAra javAM joI e ane e jemane gamyAM hAya temane zA kAraNuthI gamyAM e jANavuM joI e ane bIjI AvRttine jarUra paDe te sudhAravI joI e ema mane lAgyuM. A kAraNathI bIjI AvRtti kADhavA mATe mArA utsAha maMda hatA, paNa bAI raNacheDajI mistrAtA Agraha cAlu ja hAvAthI chevaTe mAre emanI icchAne vaza thaI bIjI Antta kADhavA anumati ApavI paDI che. anumati ApI che' eTale, arthAt, pustaka pharIthI dhArI paNa gayuM! chuM, ane keTaleka bhAga pharIthI lakhI nAkhyuM che. paNuM je sudhArA karyAM che tethI mArA TIkAkArIne saMtevI zaMkA evI khAtarI ApI zakatA nathI. UlaTuM, A jIvanacaratrAnA pratApI nAyake pratye mAruM valaNu jyAM jyAM pahelI AvRttimAM meghama raheluM hatuM te vadhAre spaSTa thayuM che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A jIvanacaritramALAnuM nAma navajIvana prakAzana maMdire pahelI AvRttimAM "avatAralIlA lekhamALA" rAkheluM ane te meM rahevA dIdhuM hatuM. paNa e nAmanI yogyatA viSe mArA manamAM zaMkA hatI ja. avatAra' zabdanI pAchaLa sanAtanI hiMdunA manamAM je vizeSa ka95nA rahelI che, te kalpanA ane mAnya nathI e to pahelI AvRttinI prastAvanA vAMcatAM ja spaSTa thAya che, ane te kalpanAnI sAthe pioSAtI bhrAmaka mAnyatA kADhI nAMkhatA chatAM rAma-kRSNAdika mahApuruSa pratye pUjyabhAva jALavI rAkhavo e A pustakano eka hetu che ema kahevAmAM harakata nathI. vaLI "avatAra zabda sAthe "lIlA" zabdanuM joDANa vaizva saMpradAyamAM khAsa prakAranI mAnyatA nirmANa kare che, ane "lIlA" zabda anarthamUlaka paNa thaye che ema mane lAgyuM che. AthI "avatAralIlA lekhamALA" e nAma kADhI nAMkhyuM che. paNa, meM prastAvanAmAM "avatArI puru" evA zabdo A caritranAyake viSe vAparyA hatA ane te uparathI prakAzake "avatAralIlA lekhamALA" evuM nAma rAkhyuM hoya e saMbhavita che. marAThI bhASAmAM avatArI puruSa" eka rUDhiprayoga che, ane tene artha kevaLa vizeSa vibhUtimAna puruSa eTale ja thAya che. ane e rIte zivAjI, rAmadAsa, tukArAma, ekanAtha, lekamAnya tilaka vagere koI paNa lokottara kalyANakara zakti pragaTa karanAra jana "avatArI puruSa" kahevAya che. e zabda vAparavAmAM mArA manamAM eTalI ja kalpanA hatI. paraMtu gujarAtImAM e zabdaprayoga na hovAne lIdhe ethI thoDoka goTALo utpanna thaye che, ane tethI e zabdaprayoga A AvRttimAMthI kADhI nAMkhe che. A TUMkAM caritronI sAcI upayogitA keTalI ? itihAsa, purANa ke bauddha-jaina-khristI zAstrono bArIka abhyAsa karI, cikitsaka vRttithI meM kAMI navuM saMzodhana karyuM che ema kahI zakAya ema nathI. e mATe vAcake zrI ciMtAmaNi vinAyaka vaidya ke zrI baMkimacaMdra caTTopAdhyAya vagerenAM vidvattApUrNa pustakone abhyAsa karavo joIe. vaLI caritranAyake Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vize asAMpradAyika dRSTi rAkhyA chatAM rAjanA dhArmika vAcanamAM upayogI thaI zake evAM aba ke vistArathI sArAM caritro lakhAyelAM nathI. evAM pustakanI jarUra che ema huM mAnuM chuM, paraMtu te kArya upADavA mATe je abhyAsa joIe te mATe huM samaya ke zakti meLavI zakIza evo saMbhava jaNAto nathI. tyAre, mArI A lekhamALAnuM prajana ATaluM ja che - mANasa svabhAvathI ja koIkane pUjato hoya che ja keTalAkane deva karIne pUje che to keTalAkane manuSya samajato chatAM pUje che; jene deva karIne pUje che, tene potAthI alaga jAtino samaje che; jene manuSya rAkhIne pUje che, tene je pitAne - ochA vo - Adarza karIne pUje che; rAmakRSNa-buddha-mahAvIra-IzuM vagerene judI judI prajAnA leke deva banAvI -- a-mAnava karI - pUjatA AvyA che. ene Adarza karI enA jevA thavAnI hoMza rAkhI prayatna karI . teno abhyadaya sAdhave ema nahIM, paNa enuM nAmAcaraNa karI, uddhAraka zaktinuM AropaNa karI temAM vizvAsa mUkI potAno ja daya sAdhave e Aja sudhInI ApaNI rIta che. e rIta chIvattI paNa aMdhazraddhA - eTale ddhi na cAle che adhInI ja mAtra zraddhA nahIM paraMtu buddhino virodha karavAnI zraddhAnI che. vicAra AgaLa e TakI zakatI nathI. judA judA mahApuruSomAM e devabhAva vadhAre dRDha banAvAne prayatna e ja sarva saMpradAyanA AcAryo, sAdhuo, paMDita vAranAM jIvanakAryanA itihAsa thayo che. emAMthI camatkAronI, bhUtakALamAM thayelI AgAhIonI ane bhaviSyakALa mATe karelA ane sAcA paDelA vara to enI khyAyikA racAyelI che, ane ene vistAra eTale baMga vadhI gayuM che ke jIvanacaritramAMthI saMkaDe nevuM ke ethI vadhAre pAnAM e ja hatuthI bharelAM hoya che. AnuM sAmAnya janatAnA mana upara evuM pArekha thayuM che ke mANasanI enAmAM rahelI pavitratA, lekettara zIlasaMpatA, dayA Adi sAdhu ane vIra puruSanA guNane lIdhe enI kiMmata e AMkI zakatA nathI, paNa matakAranI apekSA rAkhe che, ane camatkAra karavAnI zakie mahApurupanuM Avazyaka lakSaNa mAne che. zilAnI aha hyA karavAnI, govardhanane TacalI AMgaLI para UMcakavAnI, sUryane AkAzamAM ghAbhAvI rAkhavAnI, pANI parathI cAlI javAnI, hajAre mANasane Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka TApalI roTIthI jamADavAnI, maryA pachI sajIvana thavAnI - vagere vagere dareka mahApuruSanA ciratramAM AvatI vArtAonA racanArA e janatAne A rIte khATA dRSTibiMdumAM caDhAvI dIdhI che. AvA camatkAro karI batAvavAnI zakti sAdhyuM hoya teAye tethI ja kAI mANasa mahApuruSa kahevaDAvavAne lAyaka na gaNAvA joIe. mahApuruSAnI catrakArA karavAnI zakti ke ' arebiyana nAiTsa ' jevAM pustakAmAM AvatI jAdugarAnI zakti e beunI kiMmata mANasAInI dRSTie sarakhI jevI ja che. evI zakti hovAthI kAI pUjApAtra na thavA joIe. rAme zilAnI ahalyA karI, ke pANI para paththara tarAvyA e vAta kADhI nAMkhIe, kRSNa kevaLa mAnuSI zaktithI ja peAtAnuM jIvana jIvyA ema kahIe, zue eka paNa camatkAra batAvyeA nahAtA ema mAnIe, chatAM rAma, kRSNa, buddha, mahAvIra, Izu vagere puruSo mAnavajAtinA zuM kAma pUjApAtra che e dRSTithI A caritra AlekhavAnA prayatna che. e keTalAkane na ruce e saMbhavita che; paNa e ja sAcI daSTi che ema mArI khAtarI che ane tethI e rItane na cheDavAne meM Agraha rAkhyA che. mahApuruSone nihALavAnuM A dRSTibiMdu jemane mAnya hoya temane mATe A pustaka che. vile pArle phAgaNa vada 30 saMvata 1985 3 trIjI AvRttinA khulAsA A AvRttimAM kArya mahattvanA sudhArA nathI. ekAda be jagyAe gheADuMghaNuM saMzodhana karyuM che, eTaluM ja. mArI aa A Ardrattane nAgarIkRta lipimAM ja chapAvavAnI hatI. pazu dilagIra chuM ke prakAzaka pAse huM ema karAvI zakayA nathI. vardhA, 6ThThI mArca, 1937 kizAralAla gha. mazarUvALA ? s gha Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI dharmAnaMdajI keAsaMkhI tathA paM. zrI sukhalAlajI saMdhavIne savinaya arpaNa 'e Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tAraNa prakAzakanuM nivedana prastAvanA 6 e o o 21 mahAbhinimaNu 1. janma 2. sukhopabhega 3. vivekabuddhi 4. vicAre 5. mokSanI jijJAsA 6. vairAgyanI vRtti 7. mahAbhiniSkramaNa 8. siddhArthanI karuNA tapazcaryA 1. bhikSAvRtti 2. gurunI zeAdha-kAlAma munine tyAM ka. asateSa 4. pAchI zedha-udraka munine 11 5. punaH asaMtoSa 6. Atmaprayatna 7. dehadamana 8. annagrahaNa 9. bodhaprApti saMpradAya 1. prathama zi 2. saMpradAyane vistAra 3. samAjasthiti 4. madhyama mArga 5. Aryasa 6. baudazaraNatraya -8. buddhadharma 9. upAsakanA dharmo 10. bhikSunA dharmo 11. saMpradAyanI vizeSatA upadeza 1. AtmapratIti e ja pramANa 2. dizAvaMdana 3. daza pApa 4. uSathavrata 5. sAta prakAranI patnIo 6. sarva varNanI samAnatA 28 che. zreDa yajJa 8. rAjyasamRddhinA niyame 32 9. alyunnatinA niyamo 34 10. upadezanI asara 11-13. keTalAka ziSya 14-15. nakulamAtAnI samajaNa 16. khare camatkAra zreSTha zikSApada 1-2. prastAvanA 3. ziSyanA dharma - prAtaHkarma, vicaraNa, vAcA saMcama, 0 tyAM 0 0 cha e cha 6 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratyAgamana, bheAjana, snAna, nivAsasvacchatA, azrcayana, gurunA dASAnI zuddhi maMdavADa 421-45 4. gurunA dharma - yApana, ziSyanI saMbhALa, maMdavADa, karmakauzalya bhikSunI lAyakAta - ArAgyAdi, bhikSunAM tA 45-46 taiyArI, 46-47 6. thA 47 9. tethanA dharmo 47 8. yunAnanA dhameAM 48 9. vadAya lenAranAM kartavye 49 10. strI sAthe saMbaMdha - ekAMta, ekAMtabhaMga, paricaya, bheTa 12 satA--Asana 11. keTalAMka pramANa - khATale, Asana, kaccha-paMcayuM. ghetI-STi, cIvara gAMte, bheAjana, gauca ane 49 4950 khulAse gRhasthAzrama 1. janma 2. lavabhAva-mAtRbhakti 7. parAkramapriyatA 4. buddhimattA 5. vivAha 6. mAtA petAnuM avasAna 7. gRhatyAga 8. vastrAryadAna 50--51 hara mahAvIra 74 74 74 Gu N 75 76 keTalAka prasaMgo ane aMta 15 para para 1. jJAnanI kaseATI 2. mitrabhAvanA 37. kauzAmbInI rANI 53-54 8-11. khUnane Apa 54-55 12-18. devadatta 56-57 19-20. zilAprahAra 57 5 21. hAthI upara vijaya 22-26. devaHttanI vimukhatA 59 24. panirvANa 59 25, uttarakriyA, stUpA 59-60 26. boddha tI 27. upasaMhAra 28. kharI ane khATI dhRjA noMdha siddhArthanA vivekadi siddhArthanI bhikSAvRtti samAdhi samAjasthita rAraNatraya varNanI samAnatA sAyanA 1. mahArva253 2. sAdhanAne bAdha 6. niyA 4. veThelA upasarge pariSada 5. keTalAka prasaMge,merAka ane 6. digaMbara dazA 7. lADhamAM vicaraNa Fo 4 pa che. , pa pAva kona G" gAma ane paMcatratA 79-88 <3 ei Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8. tamane prabhAva 7-10 syAdvAda ' 85-87 9. chello upasarga 11. agiyAra gautamo . * 87 10. bodhaprApti uttarakALI upadeza 1. ziSya-zAkhA 1. pahele upadeza 2. jamAline matabheda 2. dasa saddha 5. nirvANa 3. svAbhAvika unnatipaMtha 84 4. jaina saMpradAya 4. mahilA paramo dharma: pa. dAruNatama yuddha che mAtRbhUmi 6. viveka e ja kharo sAthI 85 vAda muda-mahAvIra samAlonA . satyanI jijJAsA 100 1. janma-maraNathI mukti 97 5. ni ta bhUmikA 101 ra-da. dukhamAMthI mukti 98-100 6. buddhiprakRtinI viralatA 102 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha Page #19 -------------------------------------------------------------------------- Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbhiniSkramaNa nitya baLatA agnimAM A hAsya ne AnaMda zA? aMdhAre athaDAtA, he, ze dI na kAM bhalA?" Azare 2500 varSa pUrve himAlayanI taLeTI AgaLa caMpAraNyanI uttare nepALanI tarAImAM kapilavastu nAme eka nagarI hatI. zAkya kulanA kSatriyenuM tyAM eka nAnakaDuM mahAjanasattAka rAjya hatuM. zuddhodana nAme eka zAkya temano : dhyakSa hato. tene "rAjA" evuM pada hatuM. zuddhodana tamavaMzanI mAyAvatI ane mahAprajApati nAme be bahene joDe paraNyA hatA. mAyAvatIne peTe eka putrane janma thaye, paNa tenA janma pachI sAta divasamAM ja te paralokavAsI thaI ane tene ucheravAne bhAra mahAprajApati upara paDyo. eNe bALakane piTanA dIkarA pramANe ucheryo ane e bALake paNa ene sagI mAtAnI jema cAhI. A bALakanuM nAma siddhArtha. 1. ko nu hAso kimAnando niccaM pajjalite sati / andhakArena onaddhA pradIpaM na gavesatha / / ( pa) 2. A kAraNe buddha zAkya ane gautama muninA nAme paNa oLakhAya che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha 2. zuddhodane siddhArthane ati lADamAM ucheryAM. eNe rAjakumArane chAje evI ene keLavaNI ApI kharI, paNa sAthe sAthe saMsAranA vilAse pUrA pADavAmAMye mA rAkhI nahIM. yazeAdharA nAme eka guNavAna kanyA joDe enuM lagna thayuM hatuM ane tenAthI rAhula nAme eka cheAkarA ene thaye hatA. peAtAnA bhAgeAnuM varNana siddhArtha A pramANe karyuM' che sukhApabhAga "huM bahu sukumAra hatA. mArA sukha mATe mArA pitAe taLAva kheAdAvI temAM vividha prakAranI kamalinIe vAvI hatI. mArAM vastrA rezamI hatAM. TADha tApanI mArA upara asara na thAya eTalA mATe mArA sevake mArI upara zveta chatra dharatA. ziyALA mATe, unALA mATe ane cAmAsA mATe mArA judA judA traNa rAjamahela hatA. jyAre huM cAmAsA mATe AMdhelA mahelamAM rahevA jatA tyAre cAra mahinA sudhI bahAra na nIkaLatAM, strIonAM gIta ane vAdya sAMbhaLI kAlakramaNa karatA. bIjAeAne tyAM sevakAne halakA prakAranuM anna apAtuM, paNa mAre tyAM mArAM dAsadAsIone uttama kheArAka sAthe bhAta apAtA hatA."1 3. A rIte enI juvAnI cAlI jatI hatI. paNa ATalA ezaArAmamAMye siddhArthanuM citta ThekANe hatuM. bALapaNathI ja e vicArazIla ane ekatra cittavALA hatA. je najare paDe tenuM vivekabuddhi khArIkAIthI nirIkSaNa karavuM ane enI upara atyaMta 1. 'buddha, dharma ane saMdha'mAMthI. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbhiniSkramaNa vicAra karo, e ene sahaja svabhAva hato. sadeva vicArazIla rahyA vinA kayA puruSe mahattA meLavI che? ane kaye prasaMga e tuccha hoI zake ke je vicArI puruSanA jIvanamAM adbhuta pheraphAra karI mUkavA samartha na thAya? 4. siddhArtha juvAnI kevaLa bhagavato ja nahote, paNa juvAnI eTale zuM, tenA AraMbhamAM zuM ane aMtamAM zuM, e vicArato paNa hato. ezaArAma vicAra bhegavate hatuM eTaluM ja nahIM, paNa eza ArAma eTale zuM, enuM sukha keTaluM, emAM duHkha keTaluM, e bhegane samaya keTale, ene vicAra paNa karato hato. e kahe che : "AvI saMpattine upabhoga letAM letAM mArA manamAM evo vicAra Avyo ke avidvAna sAmAnya manuSya pite ghaDapaNanA sapATAmAM AvavAno che te paNa gharaDA mANasa tarapha joI kaMTALe che ane tene tiraskAra kare che ! paraMtu huM ghaDapaNanA phAMsAnAM phasAvAne chuM, mATe je sAmAnya manuSyanI jema jAgrasta mANasathI kaMTALuM ke teno tiraskAra karuM te te mane zebhe nahIM. A vicArane lIdhe mAro juvAnIne mada samULage jato rahyo. avidvAna sAmAnya manuSya pite vyAdhinA sapATAmAM sapaDAvAno che chatAM vyAdhigrasta manuSya tarapha joIne kaMTALe 1. juo pAchaLa dha 1lI. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ane tene tiraskAra kare che ! paraMtu huM jAte vyAdhinA sapATAmAMthI chUTyo nathI, ane vyAdhirAtathI kaMTALuM ke tene tiraskAra karuM to te mane zobhe nahIM. A vicArathI mAre Arogyamada samULage jato rahyo. "avidvAna sAmAnya manuSya pote maraNadharmI hovA chatAM mRta zarIra tarapha joI kaMTALe che ane tene tiraskAra kare che ! paraMtu huM paNa mRtadhamI chuM, chatAM sAmAnya manuSyanI peThe mRta zarIra tarapha joI kaMTALuM ke tene tiraskAra karuM te te mane zobhe nahIM. A vicArathI mAro jIvitamada tadana gaLI paDyo." 5. jenI pAse ghara, gADI, gheDA, pazu, dhana, strI, putra, dAsadAsI vagere hoya te A jagatamAM sukhI manAya che. manuSyanuM sukha A vastuone AdhAre mekSanI jijJAsA che ema mAnavAmAM Ave che. paNa siddhArtha vicAravA lAgyoH "huM pote jarAdhama chatAM, vyAdhidharmI chatAM, maraNadharmo chatAM, zAkadhama chatAM, jarA, vyAdhi, maraNa ane zekathI saMbaMdha rAkhanArI vastuo upara mArA sukhane AdhAra mAnI beThe che e ThIka nathI." je pite duHkharahita nathI, tenAthI 1. "buddha, dharma ane saMdhIne AdhAre. siddhArthane gharaDe, rogI, zaba ane saMnyAsInuM anukrame ocituM darzana thavAthI vairAgya Upaje, ane te rAtorAta ghara choDI eka divase nIkaLI gayo, evI pracalita kathA che. e kathAo kapita jaNAya che. juo uparanA pustakamAM zrI kosaMbInuM vivecana. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAbhiniSkamaNu khIjAne sukha kema thaI zake? mATe jyAM jarA, vyAdhi, maraNu ke zeka na heAya evI vastunI kheALa karavI ceAgya che ane ene ja Azraya leve joI e. 6. A vicAramAM je paDe tene saMsAranAM sukhAmAM ze rasa rahe? je sukha nAzavaMta che, jene bhega eka kSaNa pachI ja, kevaLa bhUtakALanI smRtirUpa thaI rahe che, vairAgyanI vRtti je ghaDapaNa, rega ane maraNane najIka ne najIka kheMcI lAve che, jene viyeAga zekane karAvavAvALA che, e sukha ane bhegamAMthI enuM mana udAsa thaI gayuM. jenA gharamAM kAI priya manuSya divALIne dahADe hamaNAM maraze' evI sthitimAM hAya, tene te divase pavAna vahAlAM lAge ? ke rAtre dIpAvalI jovA javAnI icchA thAya ? tema siddhArthane dehanuM jarA, vyAdhi ane maraNumAM thanAruM Avazyaka rUpAMtara kSaNe kSaNe dekhAtuM hAvAthI ene sukhApabhAga tarapha kaMTALA AvI gayA. e jyAM tyAM e vastuene najIka AvatI jovA lAgyA ane tethI peAtAnAM sagAMvahAlAM, dAsadAsI vagerene e sukhanI pAchaLa ja valakhAM mAratAM joI enuM hRdaya karuNAthI bharAI javA lAgyuM. leAkeA AvA jaDa kema haze? vicAra kema karatA nahIM hAya ? AvAM tuccha sukha mATe kema Atura thatA haze ? vagere vicArA ene AvavA lAgyA. paNu A vicAre! kayAre kahI zakAya? e sukhane badale bIjuM keAIka avinAzI sukha khatAvI zakAya teA ja A vAtA kADhavI kAmanI che. evuM sukha zeAdhye ja chUTakeA. peAtAnA hita mATe e sukha ja Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yuddha meLavavuM joI e ane priyajanA upara hAya tApaNa avinAzI sukha ja zeAdhavuM kharuM. heta batAvavuM joI e. 7. vaLI, e kahe che ke, AvA vicArAmAM keTalAka vakhata gayA pachI, joke te vakhate huM (29 varSanA) juvAna hatA, mAre eka paNa vALa pAkayo na hatA, mahAbhiniSkramaNa ane mArAM mAmApa mane paravAnagI detAM na hatAM, AMkhAmAMthI nIkaLatA azrupravAhathI temanA gAla bhIMjAI gayA hatA, ane tee ekasarakhAM raDayAM karatAM hatAM, tepaNa huM zAmuMDana karI, bhagavAM paherI, gharamAMthI mahAra nIkaLI gayA.''1 8. Ama sagAMsaMbaMdhI, mAtApitA, patnIputra vagerene cheDavAmAM siddhArthe kAMI niSThura na hatA. enuM hRdaya te pArijAtakathI paNa kAmaLa thayuM hatuM. prANImAtra siddhArthanI karuNA tarapha premabhAvathI chalakAtuM hatuM. jIvavuM te jagatanA kalyANane mATe ja ema ene lAgavA mAMDayuM hatuM. kevaLa peAte meAkSa prApta karavA eTalI ja icchAthI e gRhatyAga mATe prerAyA na hatA, paNa jagatamAM duHkhanivAraNane kAI upAya che ke nahIM enI zeAdha Avazyaka hatI, ane tene mATe je kheATAM jaNAyAM che evAM sukhanA tyAga na na karavA te te meha ja gaNAya ema vicArI siddhArthe saMnyAsadharma svIkArI lIdhe. 1. buddha, dharma ane saMdha'mAMthI. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapazcaryA aprajJane nahIM dayAna, nA prajJA dayAnahInane, prajJA ne dhyAnathI yukta tene nirvANa pAsamAM ghara cheDI siddhArtha dUra nIkaLI gayo. camArathI laIne brAhmaNaparyaMta sarva jAtinA mANaso pAsethI meLavelI bhikSAne eka pAtramAM bhegI karIne te khAvA lAge. bhikSAvRtti pahelavahelAM ene Ama karavuM bahu ja AkaruM lAgyuM. paNa eNe vicAra karyo : "are jIva, tane koI e saMnyAsa levAnI jabaradastI karI na hatI. rAjIkhuzIthI te A veSa lIdhe che; rAjasaMpattine AnaMdathI tyAga ryo che. have tene A bhikSAnna khAvAmAM zAne kaMTALo Ave che? manuSya manuSya vacce bhedabhAva joIne tAruM hRdaya cirAI jatuM, paNa have tArI pitAnI upara hIna jAtinA mANasanuM anna khAvAne prasaMga AvatAM ja tArA manamAM e loke vize anukaMpA na AvatAM kaMTALe kema Ave che? siddhArtha, choDI de A nabaLAI! sugaMdhI bhAtamAM ane hIna lekae ApelA A anamAM tane bhedabhAva na lAgavo joIe. A sthiti tuM prApta karIza te ja tArI pratrajyA saphaLa thaze." A 1. natthi jJAnaM apaJjassa paJjA natthi ajjhAyo / yamhi jJAnaM ca paJjA ca sa ve nibbAnasantike / / (dhamapara) Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANe pitAnA manane bodha ApI viSamadaSTinA saMskArono siddhArthe daDhatApUrvaka tyAga karyo. 2. have e AtyaMtika sukhane mArga batAvanAra gurune zodhavA lAgyuM. pahelAM e kAlAma nAme eka yegIne ziSya thaI rahyo. eNe pahelAM gurunI zodha- siddhArthane pitAnA siddhAnta zIkhavyA. kAlAma munine siddhArtha e zIkhI gaye ane e viSayamAM tyAM kaI paNa kAMI pUche to barAbara enA uttara ApI zake tathA enI joDe carcA karI zake e kuzaLa thaye. kAlAmanA ghaNA ziSya A pramANe kuzaLa paMDite thayA hatA, paNa siddhArthane kAMI ATalethI saMtoSa thaye nahIM. ene kAMI amuka siddhAnta upara vAdavivAda karavAnI zakti joItI nahotI. ene to duHkhanuM nivAraNa karavAnuM esiDa joItuM hatuM. e kevaLa vAdavivAdathI kema maLe ? tethI eNe potAnA gurune vinayapUrvaka kahyuM : "mane ApanA siddhAntanI mAtra samajaNa nathI joItI, paNa je rIte e siddhAnta anubhavAya te rIta zIkhavo." A uparathI kAlAma munie siddhArthane pitAne samAdhimArga batAvyo. e mArganI sAta bhUmikAo hatI. siddhArthe e sAte bhUmikA jhaTa jhaTa siddha karI. pachI eNe gurune kahyuM : have AgaLa zuM?" paNa kAlAe kahyuM: "bhAI, huM ATaluM ja jANuM chuM. meM jeTaluM jANyuM teTaluM te paNa jANyuM che, eTale tuM ane huM have sarakhA thayA chIe. mATe have ApaNe 1. juo pAchaLa neMdha rajI. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapazcaryA be maLIne A mArA mArgane pracAra karIe." ema kahI eNe siddhArthane ghaNuM mAna ApyuM. 3. paNa ATalethI siddhArthane saMtoSa thaye nahIM. eNe vicAryuM: "A samAdhithI keTaleka vakhata duHkhanAM kAraNone dAbI rAkhI zakAze paNa tene samULago asaMtoSa ucheda nahIM thAya. mATe mokSano mArga mArA guru kahe che tenA karatAM kAMIka judo hovo joIe." 4. AthI eNe kAlAmane Azrama choDyo ane udraka nAme bIjA eka gIne tyAM gaye. eNe pAchI zedha- siddhArthane samAdhinI AThamI bhUmikA udraka munine tyAM batAvI. siddhArtha e paNa siddha karI, eTale udrake ene pitAnA je ja thayelo kahI bahu mAna ApyuM. 5. paNa siddhArthane haju saMteSa thaye nahIM. AthI paNa dukharUpa vRttione keTaleka kALa punaH asatiSa dabAvI zakAya, paraMtu samULago nAza to nahIM ja thAya. 6. siddhArthane lAgyuM ke have sukhane mArga eNe jAte ja prayatna karIne ze joIze. ema vicArI e pharato pharato gayA pAse uruvelA gAmamAM Abhe. apriyana 1. juo pAchaLa noMdha 3che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7. tyAM eNe tapa karavAno nizcaya karyo. te vakhatamAM ema manAtuM ke tapa eTale ugrapaNe zarIranuM damana. e pradezamAM ghaNA tapasvIo rahetA hatA. e dehadamana sarvenI rIta pramANe siddhArthe paNa bhAre tapa karavA mAMDyuM. ziyALAmAM TADha, unALAmAM tApa ane mAsAmAM varasAdanI dhArAo sahana karI, upavAso karI eNe zarIrane atyaMta kRza karI nAkhyuM. kalAkanA kalAka sudhI zvAsocchavAsane rekI laI te kASThanI mAphaka dhyAnastha thaI besato. AthI enA paTamAM bhayaMkara vedanA ane zarIramAM dAha thatAM. enuM zarIra kevaLa hADakAMnuM kheDuM thaI rahyuM. chevaTe UThavAnI paNa enAmAM tAkAta na rahI ane eka divasa te mUchathI DhaLI paDyo, tyAre eka bharavADaNe dUdha pAI ene jAgrata karyo. paNa ATaluM kaSTa veThatAMye ene zAnti na thaI 8. siddhArthe dehadamanane pUrNa anubhava laI lIdhuM ane joyuM ke kevaLa dehadamanathI kazI prApita nathI. jo satyane mArga zodhavo hoya to te zarIranI zaktino annagrahaNa nAza karIne te na ja maLI zake ema ene lAgyuM. tethI eNe pAchuM annagrahaNa karavA mAMDyuM siddhArthanI ugra tapazcaryAthI keTalAka tapasvIo enA ziSya samAna thaI rahyA hatA. siddhArthane anna lete joI emane ene mATe halake abhiprAya baMdhAya. siddhArtha gabhraSTa thaye, mokSane mATe nAlAyaka thayA vagere vicAro bAMdhI emaNe ene tyAga karyo. paNa siddhArthane kevaLa Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 tapazcaryA lokomAM sArA kahevaDAvavAnI lAlaca na hatI. ene te satya ane sukha zodhavAM hatAM. ene vizenA anyanA abhiprAye badalAze e vicArathI je mArga ene bhUlabhale lAge tene e kema vaLagI rahI zake? 9 A pramANe siddhArthane rAjya cheDyAne cha varSa vItI gayAM. viSayenI IcchA, kAmAdika vikAre, khAvApIvAnI tRSNA, ALasa, kuzaMkA, garva, mAnecchA, badhaprApti kIrtinI IcchA, Atmastuti, paraniMdA vagere aneka prakAranI cittanI AsurI vRttio sAthe ene e varSo daramiyAna jhaghaDavuM paDyuM. AvA vikAro e ja manuSyane meTAmAM moTo zatru che evI enI paripUrNa khAtarI thaI. chevaTe e sarva vikArone jItI eNe cittanI atyaMta zuddhi karI. jyAre cittanI saMpUrNa zuddhi thaI gaI tyAre enA hRdayamAM jJAnane prakAza thayo. janma ane maraNa zuM, sukha ane duHkha zuM, duHkhane nAza thAya ke nahIM, thAya to kema thAya e sarve vAtano khulAso thaI gaye zaMkAonI nivRtti thaI gaI jIvananuM rahasya samajAI gayuM; zodhatA hatA te maLI gayuM; mananI bhramaNAo bhAMgI; cittanA jhaghaDA maTI gayA; azAnti hatI tyAM zaktinuM sAmrAjya beThuM. siddhArtha ajJAna nidrAmAMthI jAgI buddha thayA. vaizAkha suda pUnamane divase emane prathama jJAna kurya mATe e ja divase buddhajayaMtI manAya che. keTalAka divaso sudhI emaNe pharIpharIne pitAne kurelA jJAna para vicAra karyo. jyAre sarva saMzanI nivRtti thaI gaI ane pitAne prApta thayelA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khuda jJAnanI yathArtha pratIti thaI, tyAre pite zodheluM satya jagatane batAvI pitAnA bhagIratha prayatnano lAbha jagatane ApavA emanI jagata pratyenI maitrI ane kAruNyanI vRttie emane preryA. 1 1. bauddha graMthamAM lakhyuM che ke brahmadeve emane jagaduddhAra karavA preryA. paNa maitrI, karuNA, muditA (puNyazALI lokone joIne AnaMda ane pUjyatAnI vRtti) ane upekSA (haThapUrvaka pApamAM rahenAra pratye) e cAra bhAvanAone ja buddhadharmamAM brahmavihAra kahyo che; eTale rUpakane teDI sAdI bhASAmAM ja upara samajAvyuM che. caturmukha brahmadevanI kalpanAne vaidika granthamAM aneka rIte samajAvI che tema A bIjI samajUtI che. sAdI vastune sAdA rUpamAM na kahetAM kavio rUpakomAM kahe che. kALAntare rUpakane artha bhUMsAI jAya che, sAmAnya jano rUpakane ja satya mAnI pUje che ane navI kavi potAnI kalpanA doDAvI e rUpaka upara pitAne rUce evo artha besADe che, chatAM rUpakane rAkhI ja mUke che ane rUpakane rUpakanA rUpamAM ja pUjavAnuM choDato nathI. mArAmAM kAvyavRtti ochI che e Apa svIkArIne paNa mAre kahevuM joIe ke mane A parokSapUjA thatI nathI. aneka sAdA janone bhramaNAomAM nAkhavAno A sIdhe rasto che. A pratyakSa bhautika mAyA karatAM zAstrIo ane kavionI vAtmAyA vadhAre vikaTa hoya che. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpradAya mAge aSTAMgika che, satya cAra pade vaDAM dharmomAM zreSTha vairAgya, jJAnI zreSTha dvipAdamAM. vANIne ni saMbhALe, manane saMcamI rahyo. pApa nA Acare dehe, te pAme naSimArgane pitAnI tapazcaryA daramiyAna buddha aneka tapasvIonA saMsargamAM AvyA hatA. e badhA sukhanI zodhamAM zarIrane aneka prakAranuM kaSTa ApI damI rahyA hatA. prathama ziSya buddhane e rIta bhUlabharelI lAgI hatI, tethI emaNe e tapasvIo paikI keTalAkane pitAne prApta thayelA satyane upadeza karyo. emAMthI je brAhmaNe e buddha anna khAvA mAMDavAthI emano tyAga karyo hato te emanA prathama ziSya thayA. 1. maggAnaTuGgiko seTTho saccAnaM caturo padA / virAgo seTTho dhammAnaM dvipadAnaM ca cakkhu / vAcAnurakkhI manasA susaMvuto __ kAyena ca akusalaM na kayirA ete tayo kammapathe visodhaye ArAdhaya maggamisippaveditaM / / ( ) Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha 2. je zAti emane prApta thaI hatI tene e ekalA upabhega kare evo buddhane svabhAva na hatA. pitAnA sADA traNa hAthanA dehane sukhI saMpradAyane karavA emaNe ATalo prayAsa karyo nahate. vistAra tethI jeTalA vegathI emaNe satyanI zodha mATe rAjyane tyAga karyo, teTalA ja vegathI emaNe pitAnA siddhAntane pracAra karavA mAMDyo. jotajotAmAM hajAra mANasoe emanuM ziSyatva svIkAryuM. keTalAye mumukSue emane upadeza sAMbhaLI saMsArane tyAga karI emanA bhikSusaMghamAM dAkhala thayA. emanA saMpradAya tathA saMghamAM UMca-nIca, dhanavAna-garIba vacce bhedabhAva na hato. varNa ane kuLanA abhimAnathI e para hatA. magadhane rAjA biMbisAra, emane pitA zuddhodana, kAsalane rAjA pasenadi tathA anAthapiMDaka vagere dhanADhaya gRhasthAe jema emane dharma svIkAryo hato, tema upAdhi hajAma, cuMda luhAra, aMbApAlI gaNikA vagere pachAta komemAMthIye emanA AgevAna zive hatA. strIo paNa emane upadeza sAMbhaLI bhikSuNI thavA prerAI prathamataH strIone bhikSaNa karavA buddha nArAja hatA, paNa emanI mAtA gAtamI ane patnI yazodharAe bhikSaNa thavA atyaMta AturatA batAvI ane temanA Agrahane vaza thaI emane paNa bhikSaNa thavAnI buddhane chUTa ApavI paDI. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 saMpradAya 3. buddhanA samayamAM madhyama varganA lokonI madazA nIce pramANenI hoya ema lAge che. eka varga aihika sukhamAM rapa raheto. madyapAna ane samAjasthiti vilAsamAM ja e varga jIvananI sArthakatA mAnato. bIjo eka varga aihika sukhanI kAMIka avagaNanA karato, paNa svargamAM evAM ja sukha prApta karavAnI lAlasAthI mUMgA prANuonAM balidAna devene pahoMcADavAnA kAmamAM rokAyelo hato. trIjo eka varga ethI UlaTe ja mArge jaI zarIrane nAza thAya tyAM sudhI tenuM damana karavAmAM rokAI gaye hato. 4. A traNe mArgamAM ajJAna rahyuM che ema buddha zIkhavyuM. saMsAra ane svarganA sukhanI tRSNA tathA deha damanathI pitAne nAza karavAnI tRSNa e mayama mArga bane cheDA paranI IcchAone tyAga karI madhyama mArgane emaNe upadeza Ape. e madhyama mArgathI duHkhane nAza thAya che, e emane mata hato. 5. madhyama mArga eTale cAra AryasatyenuM jJAna. e Aryasa cAra Aryasatye te A pramANe - (1) janma, jarA, vyAdhi, maraNa, apriya vastune vega ane priya vastune viga-e pAMca duHkharUpI jhADanI DALIo che. e pAMca ja duHkhe kharAM che eTale 1. juo pAchaLa noMdha 4thI. bu-2 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 buddha anivArya che, e pitAnI IcchAne AdhIna nathI, e sahana karyo ja chUTake che. A paheluM Aryasatya. (2) e sivAyanAM bIjAM badhAM duHkhe mANase pite ja upajAvI kADhelAM che. saMsAranA sukhenI tRSNA svarganAM sukhanI tRNA ane AtmanAzanI tRSNa - e traNa prakAranI tRSNA pahelAM duHkhane pAchAM upajAvavAnuM tathA bIjAM badhAM duHkhanuM kAraNa che. e tRSNAthI prerAIne manuSya pApAcaraNa kare che ane pitAne tathA jagatane duHkhI kare che. tRSNa e duHkhenuM kAraNa che e bIjuM Aryasatya. (3) e tRSNAne nirodha thaI zake che. e traNa tRSNaene nirmULa karavAthI ja mokSaprApita thAya che. A trIjuM Aryasatya. (4) tRSNAone nirodha karI duHkhano nAza karavA mATenA sAdhananAM nIce mujaba ATha aMga che : 1. samyaka jJAna- eTale cAra Aryasatyane sArI piThe vicAra karI jANavAM te. 2. samyaka saMkalpa- eTale zubha karmo karavAne ja nizcaya. 3. samyak vAcA-eTale satya, priya ane hitakara vANI. 4. samyak karma eTale satkarmomAM ja pravRtti. 5. samyaka AjIva - eTale prAmANikapaNe ja AjIvikA prApta karavA mATe udyama. 1. samyapha eTale yathArtha athavA zubha. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpradAya 6. samyaka prayatna eTale kuzaLa puruSArtha. 7. samyak smRti eTale huM zuM karuM chuM, zuM beluM chuM, zuM vicAruM chuM enuM niraMtara bhAna. 8, samyaka samAdhi eTale potAnA karmamAM ekAgratA, pitAnA nizcayamAM ekAgratA, pitAnA puruSArthamAM ekAgratA, pitAnI bhAvanAmAM ekAgratA.1 A aSTAMga mArga e buddhanuM zuM Aryasatya che. Ane madhyama mArga kahe che, kAraNa ke AmAM azubha pravRttiono svIkAra nathI ane zubha pravRttione tyAga nathI. je azubha athavA zubha ane azubha bane pravRttiemAM paDe che te eka cheDe che, je banne pravRttithI dUra rahe che te bIje cheDe che. buddhane abhiprAya zubhanA svIkAra ane azubhanA tyAgane che. 6 buddhane je mArgadarzaka tarIke svIkAre, eNe upadezelA dharmane mAnya rAkhe ane enA bhikSusaMghano satsaMga kare e bauddha kahevAya. yuddha saraLa chAmi dharme bauddhazaraNatraya saT TchAmi | saMgha saray TchAmi | A traNe zaraNanI pratijJA laI buddhadharmamAM praveza thAya che. 1. bhAvanAmAM ekAgratA eTale kadIka maitrI - kadIka deva, kadIka ahiMsA - kadIka hisA, kadIka jJAna-kadIka ajJAna, kadIka vairAgya - kadIka viSayecchA ema nahIM; paNa niraMtara maitrI, ahiMsA, jJAna, vairAgyamAM sthiti e samAdhi che. juo gItA a. 13 zleka 8thI 11 : jJAnanAM lakSaNa. 2. juo pAchaLa nedha pamI. Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhadharma 7. cAra AryasamAM manuSyane pitAnI ochIvattI zakti pramANe mana, karma, vacane niSThA thAya ane aSTAMga mArganI sAdhanA karatAM karatAM te buddhadazAne pAme e hetune anukULa Ave evI rIte buddha dharmano upadeza karyo che. eNe ziSyanA traNa bheda pADyA che : gRhastha, upAsaka ane bhikSu. 8 gRhastha nIcenI pAMca azubha pravRttimAMthI dUra rahevuM joIeH (1) prANInI hiMsA, (2)cerI, (3) vyabhicAra, (4) asatya ane (5) dArU vagerenAM vyasane. te uparAMta eNe nIcenI zubha pravRttiomAM tatpara rahevuM joIe H (1) satsaMga, (2) guru, mAtA, pitA ane kuTuMbanI sevA, (3) puNyamArge dravyasaMcaya, (4) mananI sanmArgamAM daDhatA, (5) vidyA ane kaLAnI prApti, (6) samayecita satya, priya ane hitakara bhASaNa, (7) vyavasthitatA, (8) dAna, (9) saMbaMdhIo upara upakAra, (10) dharmAcaraNa, (11) namratA, saMteSa, kRtajJatA ane sahanazIlatAnA guNonI prApti ane chevaTe (12) tapazcaryA, brahmacarya vagerene mArge jaI cAra AryasAne sAkSAtkAra karI laImekSaprApti upAsake gRhasthanA dharmo uparAMta mahinAmAM cAra divasa nIcenAM vrate pALavAM joIeH (1) brahmacarya, (2) madhyAhna pachI jamavuM nahIM, (3) nRtya, upAsakanA dharme gIta, phUla, attara vagere vilAsene tyAga ane () UMcA ane moTA bichAnAne tyAga. A vratane upAsathe kahe che. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 saMpradAya 10. bhikSu be prakAranA che : zAmaNera ane bhikSu. vIza varSanI aMdaranA grAmara kahevAya che. bhikSunA dharmo e kaI bhikSunA hAtha taLe ja rahe, eTale ja emAM ane bhikSumAM pharaka. bhikSA para AjIvikA karavAnI, jhADa nIce rahevAnI, phATelAM kapaDAM bhegAM karI te vaDe zarIra DhAMkavAnI ane auSadhAdika vinA calAvavAnI bhikSunI taiyArI hevI joIe. eNe sonArUpAne tyAga kare joIe ane niraMtara cittanA damanano abhyAsa karyA kare joIe.' 11. buddhanA saMpradAyanI vizeSatA e che ke sAmAnya nItipriya manuSyanI buddhimAM UtarI zake saMpradAyanI vizeSatA tevA ja viSaye upara e zraddhA rAkhavAnuM ' kahe che. pitAnA ja baLe buddhimAM satya tarIke pratIta na thAya evAM koI daivata, siddhAnta, vidhio ke vratomAM e zraddhA rAkhavAnuM kahetA nathI. koI kalpanA athavA vAda para pitAnA saMpradAyane pAye eNe racyo nathI. paNa sarva saMpradAyamAM thAya che tema satya karatAM saMpradAyane vistAra karavAnI 1. bhartuharikRti nIcenA lekamAM sadAcAranA je niyamo darzAvyA che te jANe bauddha niyamo ja ekatra karyA hoya tevA che. prANAghAtAnnivRti:1 paradhanaharaNe saMyama:2 satyavAkyam kAle zaktyA pradAnaM yuvatijanakathAmUkabhAvaH pareSAm 5 tRSNAsroto vibhaGgo guruSu ca vinaya: sarvabhUtAnukampAra sAmAnyaH sarvazAstreSvanupakRtavidhiH zreyasAmeSa panthAH // Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 IcchAvALA janee pAchaLathI e sarve vastuo buddha dharmamAMye nAkhI dIdhI che kharI. hiMdu ane jaina dharmanI jema bauddha dharma paNa punarjanmanI mAnyatA para racAyeluM che. aneka janma sudhI prayatna karatA karatA koI paNa jIva buddha dazAne prApta karI zake che. buddha thavAnI IcchAthI je jIva prayatna karato hoya tene teo bedhisattva kahe che. e prayatna karavAnI rIta A prakAranI cheH buddha thatAM pahelAM aneka mahAna guNone siddha karavA paDe che. buddhamAM ahiMsA, karuNA, dayA, udAratA, jJAnayega tathA karmanI kuzaLatA, zaurya, parAkrama, teja, kSamA vagere badhAye zreSTha guNono vikAsa thayela hoya. jyAM sudhI ekAda saddaguNanI paNa UNapa hoya tyAM sudhI buddha dazA prApta thAya nahIM eTale ke, tyAM sudhI enAmAM pUrNa jJAna Thare nahIM, vAsanAone jaya thAya nahIM, meha nAza pAme nahIM. eka ja jIvanamAM A badhAye guNane vikAsa karI zakAya nahIM. paNa buddha thavAnI IcchAvALo sAdhaka eka eka janmamAM eka eka guNamAM pAraMgatatA meLave te janmAMtare e buddha thavAnI lAyakAta meLavI zake. gautama buddha A ja rIte aneka janma sudhI sAdhanA karI buddhatva prApta karyuM hatuM ema bauddho mAne che. A vAta te dharmanA anuyAyIenA mana para ThasAvavA mATe eka badhisattvanI kalpanA karI tenI janmajanmAMtaranI kathAo joDI kADhavAmAM AvI che. arthAt, e kathAo kavionI kalpanAo che. paNa sAdhakanA mana para Thase evI rIte ghaDelI che. e kathAone Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza jAtaka kathAo kahe che. sAmAnya loko e kathAone buddhanA pUrvajanmanI kathAo tarIke mAne che. paNa e bheLI mAnyatA che. paNa emAMnI keTalIka kathAo bahu badhaprada che. upadeza pApa nA Acare eke, samAge AgrahI rahe; svacittane sadA zeAdhe, e che buddhonuM zAsana cAritra, cittazuddhi ane daivI saMpattine vikAsa e buddhanA upadezomAM sUrya rUpe parovAI gayAM che. paNa enA samarthanamAM e svargano lAbha, narakanI bhIti, AtmapratIti brAne AnaMda, janmamaraNane trAsa, bhavae ja pramANa sAgarano utAra ke koI paNa bIjI AzA ke bhIti ApavA IcchatA nathI. e koI zAstranA AdhAre ApavA icchatA nathI. zAstra, svarga-naraka, AtmA, janma-maraNa vagere emane mAnya nahIM hoya ema nahIM, paNa enA upara buddha pitAne upadeza ra nathI. e je vAto kahevA irache che tenI kiMmata svayaMsiddha che ane pitAne vicAre ja samajI zakAya evI che ema emanuM kahevuM jaNAya che. e kahe che ? "he leAko, huM je kAMI kahuM te paraMparAgata che ema jANuM kharuM mAnaze nahIM. tamArI pUrvaparaMparAne anusarIne 1. sabapApassa akaranaM kusalassa upasaMpadA / sacittapariyodapanaM etaM buddhAna sAsanam / / ( 56) Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha che ema jANIne paNa kharuM mAnaze nahIM. AvuM haze ema dhArI kharuM mAnaze nahIM. tarkasiddha che ema jANuM kharuM mAnaze nahIM. laukika nyAya che ema jANuM kharuM mAnaze nahIM. suMdara lAge che mATe kharuM mAnaze nahIM. tamArI zraddhAne piSanAruM che evuM jANuM kharuM mAnaze nahIM. huM prasiddha sAdhu chuM, pUjya chuM evuM jANuM kharuM mAnaze nahIM. paNa tamArI pitAnI vivekabuddhithI mAro upadeza khare lAge, to ja tame tene svIkAra karaje." 2te kALamAM keTalAka leko evo niyama pALatA ke savAramAM snAna karI pUrva, dakSiNa, pazcima, uttara, Urdhva ane adhaH e cha dizAonuM vaMdana karavuM. dizAvaMdana budde e cha dizAonuM vaMdana nIce pramANe batAvyuM che : snAna karI pavitra thavuM e basa nathI. cha dizAne namaskAra karavAvALAe nIcenI cauda bAbatono tyAga karavo joIe : (1) prANaghAta, cerI, vyabhicAra ane asatya bhASaNa e cAra duHkharUpa karmo (2) svachaMda, dveSa, bhaya ane meha e cAra pApanAM kAraNe ane (3) madyapAna, rAtribhramaNa, nATaka-tamAzA, vyasana, jugAra, kusaMgati ane ALasa e ja saMpattinAzanAM dvAro. A rIte pavitra thaIne eNe mAtApitAne pUrva dizA samajI temanI pUjA karavI. emanI pUjA eTale emanuM kAma Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza 25 ane pASaNa karavuM, kuLamAM cAlI AvelAM satkarmAM cAlu rAkhavAM, emanI saMpattinA yeAgya vibhAga karave ane marI gayelAM bhAMDuenA bhAganAM dAnadharma karavAM. gurune dakSiNa dizA samajI e Ave tyAre UbhA thaI, bImAra hAya tyAre zuSA karI, zIkhave tyAre zraddhApUrvaka samajI laI, prasaMge temanuM kAma karI ane emaNe ApelI vidyAne saMbhArI rAkhI e dizAnI pUjA karavI. pazcima dizA strInI jANavI. enuM mAna rAkhavAthI, apamAna na thavA devAthI, patnIvratanA pAlanathI, gharanA kArabhAra ene sAMpavAthI ane joItAM vastrAdika pUrAM pADavAthI enI pUjA thAya che. uttara dizA eTale mitravarga ane sagAsaMbaMdhI, emane ApavA jevI cIjo emane bheTa karavAthI, emanI sAthe mIThAza rAkhavAthI, emane upayeAgI thaI paDavAthI, emanI joDe samAnabhAve vartavAthI ane niSkapaTa vyavahArathI e dizA kharAkhara pUjAya che. adhAdizAnuM vaMdana sevakane gajA pramANe ja kAma soMpavAthI, pUrate ane vakhatasara pagAra cUkavavAthI, khImArImAM emanI mAvajata karavAthI tathA sAruM bheAjana ane prasaMgepAtta inAma ApavAthI thAya che. Urdhva dizAnuM pUjana sAdhusaMtAne kAyA, vAcA ane mane Adara karavAthI, bhikSAmAM aDacaNa na karavAthI ane ceAgya vastunA dAnathI thAya che. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 yuddha A rItanuM dizAnuM pUjana peAtAnuM ane jagatanuM kalyANa karavAvALuM nathI ema keANu kaheze? 3. prAghAta, cArI ane vyabhicAra, e traNa zArIrika pApa che; asatya, cADI, gALa ane makavAda, e cAra vAcika pApa che; ane paradhananI icchA, bIjAnA nAzanI IcchA tathA satya, ahiMsA, dayA, dAna vageremAM azraddhA, e traNa mAnasika pApa che. za pApa 4. upeAthatrata karavAvALAe te divase A pramANe vicAra karave joI e H Aja huM prANaghAtathI dUra rahyA chuM.. prANImAtra vize mArA manamAM dayA utpanna thaI che, prema UpajyuM che. huM Aja cerIthI dUra rahevAnA chuM, -- jenA upara mArA adhikAra nathI, evuM kazuM levAnA nathI; ane e rIte meM mArA manane pavitra manA che. Aje huM brahmacarya pALavAneA chuM; Aje meM asatya bhASaNanA tyAga karyAM che; AjathI meM satya khelavAnA nizcaya upeAthavata 1. buddhanA kALamAM mAMsAhAranA rivAja sAdhAraNa hatA. Aje pazu bihAra tarapha vaiSNuvA sivAya khIjA sarva mAMsAhArI che, ane vaiSNuvAmAMye badhAne macchI varjya heAya ema lAgatuM nathI, buddha ane bauddha bhikSue (ane kadAca zarUAtanA jaina bhikSue paNa) zAkAhArI ja hatA ema mAnavAne AdhAra nathI. nirAmiSa bhejana ja karanArA varSe dezamAM dhIme dhIme utpanna thayele che, ane tenI zarUAta temAMthI thayelI che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza karyAM che; AthI karIne leAkeAne mArA zabdo para vizvAsa besaze. meM sarva prakAranA mAdaka padArthonA tyAga karyA che; akALabheAjanane tyAga karyo che; madhyAhna pahelAM eka ja vAra huM jamavAne chuM. Aje nRtya, gIta, vAdya, mALA, gaMdha, AbhUSaNu vagerenA tyAga rAkhIza. Aje huM taddana sAdI zayyA para sUIza. A ATha niyama pALIne huM mahAtmA buddhapuruSanuM anukaraNa karavAvALA thAuM chuM. 27 5. vadhaka, cAra, zeTha, mAtA, bahena, mitra ane dAsI evI sAta prakAranI patnIe thAya che. jene pati vize aMtaHkaraNamAM prema ja na heAya, jene paise ja vahAle| hAya te strI vadhaka (mArA)nA jevI che. je dhaNInA paisAmAMthI cArI karI khAnagI dhana kare che te cAranA jevI che. je kAma karatI nathI paNa atyaMta khAvAvALI che, patine gALeA devAmAM kasara rAkhatI nathI ane patinI mahenatanI kadara karatI nathI te zeThanA jevI che. je patnI ekanA eka putra pramANe patinI saMbhALa laI enI saMpattine jALave che te mAtAnA jevI che. nAnI bahenanI mAphaka je dhaNIne mAna Ape che ane tenA kahyA pramANe kare che te mahenanA jevI che. jANe kAI mitra lAMbe vakhate maLatA hAya tema je patine jotAM ja atyaMta harSita thaI jAya che evI kulIna ane zIlavatI patnI mitranA jevI che. dhaNI ciDAya tApaNu je ciDAtI nathI, paNI vize je kharAkha vicAra paNa manamAM lAvatI nathI te dAsI samAna patnI che. sAta prakAranI patnI Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 buddha 6. buddha varNanA abhimAnane mAnatA nahIM. sarva varNane mekSano adhikAra che. varNanuM zreSThatva TharAvavAnuM koI svataH siddha pramANa nathI. je kSatriyAdika vaNe pApa sarva varNana kare to te narakamAM jAya, ane brAhmaNadika samAnatA pApa kare to te na jAya? jo brAhmaNa puNya karma kare te te svargamAM jAya, ane kSatriyAdika kare to te na jAya? brAhmaNa rAgadveSAdikathI rahita thaI mitrabhAvanA karI zake, ane kSatriyAdika na karI zake? e sarve viSayamAM cAre varNane sarakhe adhikAra che e spaSTa che.1 vaLI eka brAhmaNa nirakSara hoya ane je vidvAna heya, to yajJAdikamAM tene prathama AmaMtraNa karavAmAM Avaze ? tame kaheze ke vidvAnane, tyAre vidvattA e pUjanIya thaI jAti nahIM. paNa je te vidvAna brAhmaNa zIlarahita, durAcArI hoya ane nirakSara brAhmaNa atyaMta zIlavAna hoya te kene pUjya gaNaze? uttara spaSTa che ke zIlavAnane. paNa A rIte jAti karatAM vidvattA zreSTha karI ane vidvattA karatAM zIla eka TharyuM. ane uttama zIla te sarve varNonA manuSya prApta karI zake. mATe jenuM zIla uttama te ja sarve varNomAM zreSTha ema siddha thAya che. 1. sarakhA : ahiMsA, satya, asteya, niSkAma-krodha-lebhatA, sarvabhUtahitecchA -e dharma che sahu varNane. (saMskRta sAhitya parathI) ''18 : Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza buddha bhagavAna brAhmaNanI vyAkhyA kare che keH "sarva saMsAranAM baMdhanene chedIne, saMsAranAM duHkhothI je Darato nathI, jene koI paNa ThekANe Asakti nathI, bIjA mAre, gALe de, baMdhanamAM nAkhe tene sahana kare che, kSamA e ja jenuM baLa che, tene huM brAhmaNa kahuM chuM, kamaLanA pAMdaDA para paDelA pANInA TIpA pramANe je jagatanA viSayasukhathI alipta rahe che tene ja huM brAhmaNa kahuM chuM." 7. manoraMjaka ane baMdhabesatAM, buddhimAM Utare evAM dAnto ane kAraNo ApI upadeza devAnI buddhanI paddhati anupama hatI. enuM eka ja daSTAna atre zreSTha yajJa ApIzuM. buddhanA kALamAM yajJamAM prANIone vadha karavAno rivAja ati pracalita hate. yajJamAM thatI hiMsA baMdha karAvavAnI laData hiMdustAnamAM buddhanA kALathI cAlI AvI che. eka vAra kRdaMta nAme eka brAhmaNa e vize buddhanI sAthe carcA karavA Avyo. eNe buddhane pUchyuM: "zreSTha yajJa karyo, ane tene vidhi zo?" buddha bAlyA : prAcIna kALamAM mahAvijita nAme eka moTe rAjA thaI gayo. eNe eka divasa vicAryuM, mArI pAse puSkaLa saMpatti che. ekAda mahAyajJa karavAmAM tene huM vyaya karuM te mane ghaNuM puNya lAgaze. eNe e vicAra pitAnA purohitane jaNAvya. 1. juo pAchaLa noMdha 6ThThI. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha purohite kahyuM: "mahArAja, hAla ApaNA rAjyamAM zAnti nathI. gAma ane zaheramAM dhADo paDe che, lokone cArene bahu trAsa che. AvI sthitimAM loko upara (yajJa mATe) kara besADavAthI Apa kartavyathI vimukha thaze. kadAca Apane ema lAgaze ke dhADapADu ane corene pakaDIne phAMsIe caDAvavAthI, keda karavAthI ke dezapAra karavAthI zAti sthApI zakAze, paNa te bhUla che. e rIte rAjyanI aMdhAdhUMdhIne nAza nahIM thAya, kema ke e upAyathI je tAbAmAM nahIM Ave te pharIthI baMDA karaze. have e tophAna zamAvavAno kharo upAya kahuM. ApaNA rAjyamAM je leke khetI karavA Icche tene Ape bI vagere pUrAM pADavAM, je vyApAra karavA Icche tene mUDI pUrI pADavI, je sarakArI nokarI karavA Icche che tene yegya vetana ApI egya kAma para tenI nimaNuka karavI. AvI rIte sarva lokone temane yogya kAma maLavAthI e loko tophAna nahIM kare. vakhatasara kara maLavAthI ApanI tijorI tara thaze. lUMTaphATane bhaya na rahevAthI leka bALabaccAMnA koDa pUrA pADI ughADA daravAjA rAkhI AnaMdathI sUI zakaze." rAjAne purohitane vicAra bahu ja gamyuM. eNe tarata ja e pramANe vyavasthA karI. Ane lIdhe ghaDA kALamAM rAjyamAM samRddhi vadhI gaI. loke ati AnaMdathI rahevA lAgyA. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 upadeza eTale vaLI rAjAe purohitane bolAvI kahyuM : he purohita, have mane mahAyajJa karavAnI IcchA che, mATe mane egya salAha Apo." purohita beH "mahAyajJa karavAno nizcaya karyA pahelAM ApaNe prajAnI anumati levI yaMgya che. mATe jAheranAmAM coMTADI ApaNe prajAnI saMmati meLavIe ThIka che." puhitanA kahevA pramANe rAjAe jAheranAmAM coMTADI prajAne pitAne abhiprAya nirbhayatAthI ane spaSTapaNe jaNAvavA kahyuM. sarve anukULa mata Aye. "tyAre purohite yajJanI badhI taiyArI karI rAjAne kahyuM: "mahArAja, yajJa karatAM, mAruM keTaluM dhana kharcAI jaze evo vicAra paNa Ape manamAM na lAvavo joIe, yajJa cAlatAM, bahu kharca thAya che evo vicAra na lAvavo joIe; yajJa pUro thayA pachI, bahu kharca thaI gayuM evo vicAra na lAvavo joIe. ApanA yajJamAM sArA-narasA sarva prakAranA mANase Avaze. paNa kevaLa sapuruSanA upara ja daSTi rAkhI Ape yajJa kare jeIe, ane cittane prasanna rAkhavuM joIe." A rAjAnA yajJamAM gAya, bakarAM, meMDhAM ityAdi prANI mAravAmAM AvyAM nahIM. jhADe ukhADIne tenA staMbha ropavAmAM AvyA nahIM. nekarane ane majUrone jabaradastIthI kAme lagADavAmAM AvyA nahIM. jemanI IcchAmAM AvyuM temaNe kAma karyuM; jemane na pAlavyuM temaNe na karyuM. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 ghI, tela, mAkhaNa, dahIM, madha ane goLa eTalA ja padArthothI yajJa pUrNa karavAmAM Avyo. tyAra pachI rAjyanA zrImaMta leAko meTAM moTAM najarANAM lAvyA. paNa rAjAe temane kahyuM: "gRhastha, mane tamAruM najarANuM nahIM joIe. dhArmika karathI bheguM thayeluM mArI pAse puSkaLa dhana che. emAMthI tamane je kAMI joItuM hoya te khuzIthI laI jAo." A pramANe rAjAe najarANuM na svIkAravAthI e leoe AMdhaLA, lUlA vagere anAtha loko mATe mahAvijitanI yajJazALAnI AsapAsa cAre dizAmAM dharmazALAo bAMdhavAmAM ane garIbone dAna ApavAmAM e dravya khacyuM." A vAta sAMbhaLI kUTadaMta ane bIjA brAhmaNe belyAH bahu ja suMdara yajJa! bahu ja suMdara yajJa!" pachI buddhe kUTadatane pitAnA dharmane upadeza karyo. te sAMbhaLIne e buddhane upAsaka thaye, ane belyaH "Aje huM sAtaso baLada, sAtaso vAchaDAM, sAtaso vAchaDI, sAtase bakarAM ane sAtaso meMDhAne yajJastaMbhathI cheDI mUkuM chuM. huM emane jIvitadAna ApuM chuM. tAnuM ghAsa khAI ane ThaMDuM pANI pI zItaLa havAmAM e AnaMdathI phare." 8. eka vAra rAjA ajAtazatrue buddhanI pAse pitAnA amAtyane mekalIne kahevaDAvyuM ke "huM rAjyasamRddhinA vaizAlInA vajI leke upara AkramaNa karavA niyama dhAruM chuM, mATe te vize Apano abhiprAya Apaze." Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza A sAMbhaLI buddhe pitAnA AnaMda nAmanA ziSya tarapha vaLIne pUchyuM: "AnaMda, vajaja loko vAraMvAra bhegA thaIne rAjakAraNano vicAra kare che ke ?" AnaMda: hA bhagavana, buddhaH e loko bhegA thaIne ghera pAchA phare tyAM sudhI emanAmAM ekasarakhuM ekya hoya che ke? AnaMdaH meM evuM sAMbhaLyuM che kharuM. buddhaH e leke potAnA kAyadAone bhaMga te karatA nathI ne? athavA ene game tevo artha te karatA nathI ne? AnaMdaH jI, nA, e leke atyaMta niyamapUrvaka cAlavAvALA che ema meM sAMbhaLyuM che. buddhaH vRddha rAjakAraNa puruSane vajI loko mAna ApI emanI salAha pUche che ke? AnaMdaH jI, hA; tyAM emanuM ghaNuM mAna jaLavAya che. buddha: e loka pitAnI vivAhita ke avivAhita vIo upara julama te nathI karatA ne? AnaMda: jI, nA, tyAM strIonI pratiSThA ucca che. buddhaH vajajI loke zaheranAM athavA zahera bahAranAM devasthAnenI kALajI le che ke ? AnaMda: hA, bhagavana. buddha: A leke saMtapuruSano AdarasatkAra kare che ke? AnaMda : jI, hA. A sAMbhaLI buddhe amAtyane kahyuM: "meM vaizAlInA leone A sAta niyame ApyA hatA. jyAM sudhI e bu.-3 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 niyamonuM pAlana thAya che tyAM sudhI temanI samRddhi ja thaze, avanati thaI zakavAnI nathI." amAtye ajAtazatrune vajajI lekene na kanaDavAnI ja salAha ApI. 9. amAtyanA gayA pachI buddha pitAnA bhikSuone alyunnatinA ekatra karI nIce pramANe zikhAmaNa niyame ApI : bhikSuo, huM tamane ammunnatinA sAta niyamo samajAvuM chuM te sAvadhAnapaNe sAMbhaLeH (1) jyAM sudhI tame ekatra thaIne saMghanAM karmo karaze, (2) jyAM sudhI tamArAmAM aikya raheze, (3) jyAM sudhI tame saMghanA niyamane bhaMga karaze nahIM, (4) jyAM sudhI tame vRddha ane vidvAna bhikSuone mAna Apaze, (5) jyAM sudhI tame tRSNAone vaza thaze nahIM, (6) jyAM sudhI tame ekAMtapriya raheze, ane (7) jyAM sudhI tamArA sAthIone sukha thAya evI kALajI levAnI Teva rAkhaze tyAM sudhI tamArI unnati ja thavAnI che, avanati thaze nahIM. bhikSao, vaLI huM acunnatinA bIjA sAta niyamo kahuM chuM te sAvadhAnapaNe sAMbhaLe: (1) gharagathu kAmamAM AnaMda mAnaze nahIM, (2) bAlavAmAM sarva kALa vitADavAmAM AnaMda mAnaze nahIM, (3) UMdhavAmAM vakhata gALavAmAM AnaMda mAnaze nahIM, (4) sAthIomAM ja sarva vakhata gALI nAkhavAmAM AnaMda mAnaze nahIM, (5) durvAsanAne vaza thaze nahIM, (6) duSTanI saMgatamAM paDaze nahIM, (7) alpa Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza rUpa samAdhilAbhathI kRtakRtya thaze. nahIM. jyAM sudhI A sAta niyameAne tame pALaze| tyAM sudhI tamArI unnati ja thavAnI che, avanati thaze nahIM. bhikSue, vaLI alyunnatinA khInna sAta niyame kahuM chuM te sAvadhAnapaNe sAMbhaLeA : (1) zraddhALu thAe, (2) pApakarmathI lAjo, (3) leAkApavAdathI DarA, (4) vidvAna thAe, (5) satkarmAM karavAmAM utsAhI raheA, (6) smRti jAgrata rAkhe ane (7) prajJAvAna thAe. jyAM sudhI A sAta niyamenuM tame pAlana karaze! tyAM sudhI tamArI unnati ja thaze, avanati thaze nahIM. 42 bhikSue, vaLI ajyunnatinA sAta niyame kahuM chuM te upara dhyAna ApeA. jJAnanAM sAta aMgeAnI hamezAM bhAvanA kare. e sAta aMge (1) smRti, (2) prajJA, (3) vIrya, (4) prIti, (5) praznadhi, (6) samAdhi ane (cha) upekSA.'1 1. (1) smRti eTale satata jAgRti, sAvadhAnatA H zuM karuM chuM, zuM vicAruM chuM, zI lAgaNIo, icchA vagere manamAM udbhave che, AjubAju zuM thaI rahyuM che, e sarve vize cakAratA. vagere (2) prajJA eTale manettionuM pRthakkaraNa karavAnuM sAmarthya : AnaMda. zAka, sukha, du:kha, jaDatA, utsAha, dhairya, bIka, krodha vagere lAgaNIone udbhavatAM ke uddbhavyA pachI ekhI, enI utpatti kema thAya che, e kema zame che, enI pAchaLa kaI vAsanA rahyAM che tenuM pRthakkaraNu, Ate dharmavicaya pazu kahe che. (3) vIrya eTale satkarmAM karavAneA utsAha. (4) prIti eTale satkamAM karavAthI thatA AnaMda. (5) praznadhi eTale cittanI zAMtatA, prasannatA. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhya 10. yuddhanA upadezanI sAMbhaLanAra upara tatkALa asara thatI. jema DhAMkelI vastune keAI ughADIne khatAve, athavA aMdhArAmAM jema dIveA vastuone prakAzita upadezanI asara kare, tema buddhanA upadezathI zrotAone satyanA prakAza thatA. lUMTArA jevA pazu emanA upadezathI sudharI jatA. aneka jAne emanAM vacanAthI vairAgyanAM khANu vAgatAM, ane tee sukhasaMpatti cheDI emanA bhikSusaMdhamAM dAkhala thai jatA. 11. 34 emanA upadezathI keTalAMka strIpuruSAnAM caritra kevAM ghaDAyAM te ekae vAta parathI keTalAka ziSyA DIka samajAze. 12. pUrNa nAme eka ziSyane pAtAnA dharmopadeza saMkSiptamAM ApI buddhe ene pUchyuM, "pUNuM, have tuM kayA pradezamAM jaIza ?" pUrNa : bhagavan, ApanA upadezane grahaNa karIne huM have sunAparanta prAntamAM janAra chuM. buddha : pUrNAM, sunAparanta prAntanA leAkeA ati kaThera che, bahu krUra che. te jyAre tane gALA deze, tArI niMdA karaze, tyAre tane kevuM lAgaze ? (6) samAdhi eTale cittanI ekAgratA. (cha) upekSA eTale cittanI madhyamavasthA, vikAra upara kAbU, veganA jhapATAmAM na AvavuM te. harSe pazu rekI zakAya nahIM ane zAka, krodha, bhaya paNu rekI zakAya nahIM e madhyamAvasthA nathI. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza 37 pUrNa: te vakhate, he bhagavana, huM mAnIza ke A leke bahu sArA che, kAraNu ke teee mArA upara hAthathI prahAra karyAM nathI. buddha : ane jo teoe tArA upara hAthathI prahAra karyAM te ? pUrNa : mane teoe paththarathI mAryAM nahIM, tethI te leAkeA sArA ja che ema huM samajIza. yuddha : ane patharAethI mA te? : pUrNa mArI upara teoe daMDaprahAra karyAM nahIM, tethI te bahu sArA leAka che ema huM samajIza. buddha ane daMDaprahAra karyAM te? pUrNa: zastraprahAra karyAM nahIM e temanuM bhalapaNu che ema samajIza. buddha : ane zastraprahAra karyAM te pUrNa : mane ThAra mAryAM nahIM e temanI bhalAI che ema samajIza. buddha ane ThAra mAryo te : pUNaeN : bhagavad, keTalAeka bhikSu A zarIrathI kaMTALIne AtmaghAta kare che. evA zarIranA jo A sunAparantanA rahevAsIoe nAza karyAM, te temaNe mArA upara upakAra karyAM ema huM mAnIza. ane tethI te leAke bahu ja sArA che ema samajIza. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddhaH zAbAza! pUrNa, zAbAza! AvA prakAranA amadamathI yukta hovAthI tuM sunAparanta pradezamAM dharmopadeza karavAne samartha thaIza. 13. duSTane daMDa de e enI duSTatAne eka prakArane pratikAra che. duSTatAne vairya ane zauryathI sahana karavI, ane sahana karatAM karatAM paNa enI duSTatAne virodha karyA vinA rahevuM nahIM e bIjA prakArano pratikAra che. paNa duSTanI duSTatA vAparavAmAM jeTalI UNapa eTaluM zubha cina lekhI, enI maitrI ja karavI ane mitrabhAvanA vaDe ja ene sudhAravA mathavuM e duSTatAnI jaDa ukhADanAro trIjo prakAra che. mitrabhAvanA ane ahiMsAnI keTalI UMcI sImAe pahoMcavAne pUrNa prayatna haze tenI kalpanA karavA jevI che. 1 14. nakulamAtA nAme oLakhAvavAmAM AvelI buddhanI eka ziSyAnuM vivekajJAna, eNe nakulamAtAnI pitAnA patine enA bhAre maMdavADa vakhate rasamajaNa kahelAM vacana parathI oLakhAya che. eNe kahyuM: "he gRhapati, saMsAramAM Asakta rahIne tame maraNa pAme e barAbara nathI. AvA prakAranuM prapaMcAsaktiyukta maraNa duHkhakAraka che evuM bhagavaMte kahyuM che. he gRhapati, kadAcita tamArA manamAM evI zaMkA Avaze ke "huM mUA pachI nakulamAtA chokarAMonuM pAlana karI 1. aMgulimAla nAme lUMTArAnA hRdayaparivartananI vArtA paNa vilakSaNa che. tene mATe juo, buddhalIlAsArasaMgraha. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza zakaze nahIM. saMsAranuM gADuM hAMkI zakaze nahIM. paraMtu evI zaMkA tame manamAM lAvaze nahIM. kAraNa mane sUtara kAMtavAnI kaLA AvaDe che, ane Una taiyAra karatAM AvaDe che. enA vaDe huM tamArA maraNa pachI chokarAMonuM piSaNa karI zakIza. mATe he gRhapati, Asaktiyukta aMta:karaNathI tamAruM maraNa na thAo ema huM icchuM chuM. he gRhapati, tamane bIjI evI zaMkA AvavAno saMbhava che ke "nakulamAtA mArA pachI punarvivAha karaze. paraMtu A zaMkA tame choDI de. huM Aja rasoLa varSathI upasathavata pAchuM chuM, te tamane khabara che ja. te pachI huM tamArA mRtyu pachI punarvivAha kema karIza? he gRhapati, tamArA maraNa pachI huM buddha bhagavAnane ane bhikSusaMghane dharmopadeza zravaNa karavA nahIM jAuM evI tamane zaMkA AvavAne saMbhava che. paNa tamArI pAchaLa pahelAM pramANe ja buddhopadeza sAMbhaLavAmAM mAro bhAva raheze evI tamAre pAkI khAtarI rAkhavI. mATe koI paNa prakAranI upAdhi sivAya maraNane zaraNa thAo. he gRhapati, tamArI pAchaLa huM buddha bhagavAne upadezeluM zIla yathArtha rIte nahIM pAchuM evI tamane zaMkA AvavAno saMbhava che. paNa je uttama zIlavatI buddhopAsikAo che temAMnI ja huM eka chuM ema tame khAtarIthI mAna. mATe koI paNa prakAranI ciMtA vagara maraNa AvavA do. he gRhapati, mane samAdhilAbha thaye nahIM, tethI tamArA maraNathI huM bahu duHkhI thaIza ema tame samajazo nahIM. je koI buddhopAsikA samAdhilobhavALI haze temAMnI huM eka chuM ema samaje ane mAnasika Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upAdhi cheDI de. he gRhapati, bauddha dharmanuM tattva mane hajI samajAyuM nathI evI paNa tamane kadApi zaMkA Avaze. paraMtu je tatvajJa upAsikAo che temAMnI ja huM eka chuM ema cekakasa dhyAnamAM rAkhe ane manamAMnI ciMtA kADhI nAkho." 15. paraMtu sadbhAgye A jJAnI strIne pati sAje thaI gaye. jyAre buddhe A vAta sAMbhaLI tyAre enA patine temaNe kahyuM, "he gRhapati, tuM moTe puNyazALI che ke nakulamAtA jevI upadeza karanArI ane tArA upara prema rAkhanArI strI tane maLI che. he gRhapati, uttama zIlavatI je upAsikAo che, temAMnI e eka che. AvI patnI tane maLI e tAruM mahAbhAgya che." 16 hRdayane AvI rIte palaTAvI nAkhavAM e ja mahApuruSonA moTA camatkAra che. bIjA khare camatkAra camakArA bALakone samajAvavAnA khela che. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bauddha zikSApado bhaluM anizikhA jevA tapta lehanuM prAzana; nA ja asaMyamI duSTa karyuM rASTrAna bhajana dareka saMpradAya pravartake potAnA ziSyonuM vartana sadAcAra, zuddhAcAra, sabhyatA ane nItine piSaka thAya e mATe niyamo ghaDelA hoya che. e niyamo paikI keTalAka sArvajanika svarUpanA hoya che, ane keTalAka te te saMpradAyanI khAsa rUDhionA svarUpanA hoya che, keTalAka sarva kALamAM mahattvanA hoya che, ane keTalAkanuM mahattva te kALamAM ja hoya che. 2. buddha dharmanA AvA niyamone zikSApade kahe che. tenI savistara mAhitI zrI dharmAnaMda kosaMbInA bauddha saMghane paricaya e pustakamAM ApelI che. zrI sahajAnaMda svAmInI zikSApatrI jema dareka Azrama ane varNanAM strI puruSone mATe che, tevA A niyama nathI. e mukhyatve bhikSuo ane bhikSuNIone mATe ja che. eTale e badhA niyamano ullekha kare ahIM jarUrI nathI. paNa emAMnA keTalAka niyamo sArvajanika rIte upayogI che ane keTalAka khAsa karIne samAjasevakone mATe mahatvanA che. tevA 1. seyyo ayoguLo bhutto tatto aggisikhUpamo / yaJce bhujeyya dussIlo raTTapituM asaMyato // (ghamapada) 2. gUjarAta vidyApITha taraphathI prasiddha. 41 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 buddha niyamonI mAhitI Aje yogya lAge tevI bhASAmAM ahIM TUMkAmAM ApI che. 3. ziSya potAnA gurunI zuzraSA nIce pramANe karavI: (1) prAtaHkarma- savAre vahelA UThI, jeDA utArI nAkhI, kapaDAM vyavasthita rAkhI, gurune dAtaNa ane mAM devA mATe pANI ApavuM ane besavA mATe ziSyanA dharma Asana mUkavuM. tyAra bAda, emanA nAstAne khorAka hAjara kara. nAsto karI rahyA bAda hAthameM dhevA pANI ApavuM, ane nAstAnAM pAtro sApha karI vyavasthita rIte tenI jagyAe mUkI devAM. guru UThe eTale Asana ThekANe mUkI devuM ane e jagyA gaMdI thaI hoya to sApha karI nAkhavI. (2) vicaraNa-gurune bahAra javuM hoya tyAre emanAM bahAra javAnAM vastro ANuM ApavAM, ane paherelAM kapaDAM kADhI nAkhe tyAre te laI levAM. guru bahAragAma janAra hoya te emanAM pravAsanAM pAtro, bichAnuM tathA kapaDAM vyavasthita rIte bAMdhIne taiyAra rAkhavAM. gurunI sAthe pitAne javAnuM hoya te pite vyavasthita rIte kapaDAM paherI, zarIrane sArI rIte DhAMkI, pitAnAM pAtro, bichAnuM tathA kapaDAM bAMdhI laI taiyAra thaI javuM. (3) mArgamAM cAlatAM ziSya guruthI ghaNuM dUra ke ghaNuM najIka cAlavuM nahIM. (4) vAcA saMyama - guru bolatA hoya tyAre ziSya vacamAM bolavuM nahIM. paraMtu, niyama bhaMga thAya evuM kAMI guru bele te enuM namratAthI nivAraNa karavuM. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ auddha zikSApada kara (5) pratyAgamana - mahArathI pAchA pharatI vakhate peAte pahelAM AvI gurunuM Asana taiyAra karavuM. paga dhAvA mATe pANI tathA pATalA taiyAra rAkhavAM. AgaLa jaI ne gurunA hAthamAM chatrI khesa ityAdi haiAya te laI levAM. gharamAM paheravAnuM vastra ApavuM ane pahereluM vastra khadale te laI levuM. jo te vastra pasInAthI bhIMjAI gayuM heAya te ane thoDI vAra taDakAmAM sUkavavuM; paNa ene taDakAmAM ja rahevA devuM nahIM. vastrane bheguM karI laI levuM ane bheguM karatAM phATe nahIM enI kALajI rAkhavI. vastranI gaDI karIne mUkavuM. - (6) bhAjana - nAstAnI mAphka jamatI vakhate paNu gurunAM Asana, pAtra, leAjana vagerenI vyavasthA karavI, ane jamI rahyA khAdya pAtrAdika sApha karavAM ane jagyA sAph karavI. (7) jamavAnAM pAtra ekAda sApha pATa ke bAjaTha para mUkavAM, pazu narI jamIna para mUkavAM nahIM. (8) snAna -- jo gurune nAhavuM haiAya te tenI vyavasthA karavI; emane ThaMDuM pANI joItuM hAya te ThaMDuM ApavuM, UnuM joItuM heAya teA UnuM ApavuM, majjainanI jarUra haiAya te zarIrane tela ceApaDavuM ke ghasI ApavuM. jalAzaya para nAhavAnuM hAya te tyAM paNa tenI vyavasthA karavI. pANImAMthI pahelAM mahAra nIkaLI zarIra leAhI tathA kapaDAM badalI, gurune aMgUche| Apave ane jarUra hAya teA zarIra leAhI ApavuM. pachI emane dhAyelAM kapaDAM ApI, bhIMjavelAM kapaDAM svaccha karI dheAI Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 buddha nAkhavAM. tene derI para sUkavavAM, ane sukAyA bAda vyavasthita gaDI karI mUkI devAM, paNa taDakAmAM lAMbo vakhata rahevA devAM nahIM, (9) nivAsasvacchatA - gurunA nivAsamAM kacare roja sApha karI nAkhave. nivAsa sApha karatI vakhate pahelAM jamIna uparanI vastuo, jema ke, pAtro, kapaDAM, Asane, godaDAM, ozIkAM vagere upADI laI bahAra ke UMcAM mUkavAM. khATale bahAra kADhatI vakhate bAraNA sAthe bhaTakAya nahIM tenI kALajI rAkhavI. khATalAnA pratipAdaka (pAyA nIce mUkavAnAM lAkaDAnAM ke paththaranAM eThIMgaNa) eka bAjue mUkavAM. pikadAnI upADI laI bahAra mUkavI. pAtharaNuM kevI rIte pAtharyuM che te dhyAnamAM rAkhI pachI bahAra kADhavuM. je nivAsamAM jALAM bAjhayAM hoya te pahelAM chata sApha karavI. pachIthI bArIe, kamADa tathA khUNAo sApha karavAM. geruthI raMgelI bhIMto tathA chAthI taiyAra karelI jamIna kharAba thaI hoya to pANImAM kapaDuM bALI ene nicovI nAkhI pachI enAthI te sApha karavI. sAdI lIMpelI jamIna ke AMgaNAne, dhULa UDe nahIM te mATe, pahelAM te para pANu chAMTI pachI sApha karavAM. kacaro bhego karI niyata ThekANe nAkhI de. pAtharaNAM, khATalA, pATa, ozIkAM, pikadAnI vagere badhI cIjo taDakAmAM sUkavI cogya sthAne mUkI devI. (10) makAnamAM je dizAmAMthI pavanane lIdhe dhULa UDatI hoya te taraphanI bArIo baMdha karI devI. TADhanA divasamAM divase bArIo ughADI rAkhavI ane rAtre baMdha karavI, tathA unALAmAM divase baMdha rAkhavI ane rAtre ughADavI. Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baddha zikSApada 45 (11) ziSya pitAnI rahevAnI oraDI, besavAnI oraDI, bhegA maLavAnuM dIvAnakhAnuM, snAnagRha tathA pAyakhAnAM sApha rAkhavAM. pIvAnuM tathA vAparavAnuM pANI bharI rAkhavuM. pAyakhAnAmAM rAkhelI kAThImAM pANI thaI rahyuM hoya te e paNa bharI rAkhavuM. (12) adhyayana-guru pAse niyata samaye pATha levAnuM hoya te laI le ane prazno pUchavAnA hoya te pUchI levA. (13) gurunA deSAnI zuddhi-gurumAM dharmAcaraNamAM asaMteSa ke khAmI utpanna thaI hoya, athavA manamAM zaMkA udbhavI hoya athavA mithyA daSTi prApta thaI hoya to ziSya bIjA mAraphate te dUra karAvavI, athavA jAte karavI, athavA dharmopadeza kare. guruthI saMsthAnA, khAsa karIne naitika ane saiddhAtika, niyamono bhaMga thayo hoya te tenuM parimArjana thAya ane saMsthA tene pharIthI pUrva sthitimAM lAvI mUke evI beThavaNa karavI. (14) maMdavADa-gurunI mAMdagImAM te sAjA thAya ke mare tyAM sudhI enI sevA karavI. 4 (15) adhyApana - gurue ziSya para prema rAkhave ane tenA para anugraha kare. tene zrama laI pATha zIkhavavA, tenA dhArmika praznonA javAba gurunA dharmo ApavA, upadeza kara tathA rItarivAjanI mAhitI ApI ene madada karavI. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha (16) ziSyanI saMbhALI - pitAnI pAse vastra, pAtra vagere hoya ane ziSya pAse na hoya te pitAnAM ApavAM agara meLavI ApavAM. (17) maMdavADa- ziSyanA maMdavADamAM guru jANe pite ziSya hoya ane ziSya gurusthAne hoya ema vartavuM. (18) karmakauzalya - kapaDAM kema dhovAM, svacchatA tathA vyavasthA kema ANavI ane jALavavI vagere bAbate ziSyane zrama laI zIkhavavI. 5. (19) AregyAdi - bauddha bhikSu thavA IcchanAramAM nIce mujaba lAyakAta joIe ? te koDha, gaMDa, kilAsa, kSaya tathA aparamAranA rogathI pIDAto bhikSu (samAja na hoya; puruSatvahIna na hoya; svataMtra hAya sevaka)nI (eTale koInA dAsatvamAM na hoya); devAdAra lAyakAta na hoya; mAbApanI AjJA laIne Avela hoya; vIsa varasa pUrAM karelAM hoya; ane kapaDAM, vAsaNo ityAdi sAdhanayukta hoya. (20) taiyArI- bhikSunI nIce pramANe taiyArI hovI joIeH (1) AjIvana bhikSATana karI rahevAnI taiyArI vagara bhikSAe maLI Ave che te sadbhAgya, (2) cIMtharAnI kathA para rahevAnI taiyArIH AkhAM kapaDAM maLe to sadbhAgya, (3) jhADa nIce rahevAnI taiyArI ghara maLe te sadabhAgya (4) gemUtranA esaDathI calAvI levAnI taiyArIH ghI, mAkhaNa vagere vastuo osaDa dAkhala maLe te sabhAgya. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bauddha zikSApada (21) tratA -- bhikSue nIce pramANe vratA pALavAM bhikSunAM vatA joI e H bhASA (1) zuddha brahmacarya; (2) asteya : bhikSue ghAsanI saLI paNa cAravI joIe nahIM - cAra AnA ke ethI vadhAre kiMmatanI cArI kare te bhikSu saMghamAMthI kharataraph thAya; (3) ahiMsA: jANI joIne jhINAM jaMtune paNu mAravAM nahIM manuSyavadha karanAra, bhruNuhatyA karanAra, bhikSu saMdhamAMthI kharatarapha thAya; (4) adaMbhitva : peAtAne prApta na thayelI samAdhi prApta thayelI che ema jaNAve te bhikSu saMdhamAMthI kharatarapha thAya. 6. (22) bauddha dharmanA eka khAsa niyamathI lekabhASAomAM ja upadeza Apave evI AjJA karavAmAM AvI che. vaidika (saMskRta) bhASAmAM bhASAntara karavAnI manAI karavAmAM AvI che. 7 7. bahAra gAmathI keIka vihAramAM janAra bhikSue tyAM pahoMcatAM nIce pramANe vartavuM atithinA dhAM (23) pesatAM, caMpala kADhI khaMkherI nAkhavAM, chatrI nIce namAvavI; mAthA para kapaDuM ejyuM hAya teA te kADhI nAkhI khabhA upara khaseDavuM ane dhImethI praveza karaveA. bhikSuone ekaThA thavAnI jagyA kayAM che tenI tapAsa karavI; peAtAnA sAmAna eka mAjIe mUkare; pANI kayAM che tenI tapAsa karI, paga dheAvA; paga dheAtI vakhate eka hAdhe pANI reDavuM ane khIjA hAthathI paga ceALavA; caMpala lUchavAnuM lUgaDuM kayAM che te Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha pUchI enAthI caMpala lUchavA. pahelAM korA kakaDAthI lUchI, pachI bhInA kakaDAthI lUchavA vihAramAM rahenAra vaDIla bhikSuone praNAma karavA, ane nAnAnA praNAma svIkAravA; pitAne rahevA mATenA sthAnanI tapAsa karI, tyAM Asana karavuM, khAvA-pIvAnI tathA pAyakhAnA-pezAbanI zI sagavaDa che te jANI levI javAnA, AvavAnA, rahevAnA tathA sAmudAyika upAsanAnA samaya jANI levA. 8. AvAsika (vihAramAM rahenAra) bhikSue AgaMtuka yajamAnanA bhikSune nIce mujaba satkAra karavo dharmo (24) je AgaMtuka bhikSu pitAthI mATe hoya to ene mATe Asana taiyAra karavuM, paga devAnuM pANI tathA pATale taiyAra rAkhavAM, sAmA jaI enA hAthamAM sAmAna laI le; pANI pIvA joItuM hoya to pUchI jevuM banI zake te enA caMpala sApha karavAnuM lUgaDu joI nAkhavuM. AgaMtukane praNAma karavAnuM tene rahevAnI jagyA batAvavI; javA AvavAnA, sUvAnA ItyAdi niyamathI vAkepha kara, pAyakhAnA-pezAbanI jagyA batAvavI. je AgaMtuka bhikSu pitAnAthI nAnuM hoya to pote Asanastha rahIne ja belAva ane "amuka jagyAe pAtra mUka, amuka jagyAe vastro mUka, amuka jagyAe Asana para besa' vagere sUcanAo karavI. 9 vihAramAMthI vidAya lenAre jatAM pahelAM nIce pramANe vyavasthA karIne javuM H Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ obda zikSApada 48 (25) pite vaparAzamAM lIdhelAM vAsaNa mULa kekANe pAchAM mUkI devAM, athavA jene ApavAnAM vidAya hoya tene svAdhIna karavAM; pitAne rahevA lenAranAM mATe maLelA sthAnanAM bArIbAraNAM baMdha kartavya karI bIjA bhikSuone (ane te na hoya te rakhevALane khabara ApyA pachI javuM. khATale cAra paththaranA oThIMgaNa upara mUkI tathA enA para bAjaTha vagere mUkIne javuM. 10. (26) ekAMta - bhikSue ApatkAla ke anivArya kAraNa vinA keI strI sAthe ekAMtamAM vasavuM nahIM ane sujJa puruSonI gerahAjarImAM enI sAthe strIo sAthe pAMca-cha vAkya sivAya vadhAre saMbhASaNa, saMbaMdha carcA ke upadeza karavAM nahIM, enI sAthe ekAkI pravAsa kare nahIM. (27) ekAMtabhaMga -- pati-patnI ekalAM beThAM ke sUtAM hoya te khaMDamAM AgaLathI jANa karyA vinA bhikSue temAM dAkhala thavuM nahIM. (28) paricaryA - bhikSue pitAnA nikaTa sagA sivAyanI bIjI strI pAse pitAnAM vacce bevaDAvavAM nahIM ke sivaDAvavAM nahIM. (29) bheTa - bhikSue koI sagapaNa vinAnI strIne ke bhikSaNane vastrAdikanI bheTa karavI nahIM. 11. (30) khATalo- pAyA nIcenI aTanIthI ATha keTalAMka pramANa aMgata AMgaLa UMce rAkha, vadhAre nahIM. 1. pAyAnI beThaka AgaLa ghoDAnI kharI ke dAbaDA jevo bhAga. bu.-4 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31) Asana - AsananuM pramANa vadhAremAM vadhAre laMbAI be sugata vitasti, paheALAI Azare doDha sugata vitasti, ane jUnA AsanamAMthI kADhelI cAre bAju pharatI kora eka veMta. cAre bAju nA AsananI judA raMganI kAra karyA vinAnuM Asana na banAvavuM. (32) karacha pAMcamuM - laMbAI cAra sugata vitasti, pahoLAI be suga vitasti. (33) dhotI-pacayuM- laMbAI cha su. vi., paheLAI Azare aDhI su. vi. (3) cIvara - laMbAI nava su, pahoLAI cha su. vi. 12. (35) Asana ane gati- zarIrane vegya rIte DhAMkIne cAlavuM tathA besavuM. najara nIcI rAkhI cAlavuM-besavuM. vastra uDADatAM cAlavuM ke besavuM nahIM. moTethI hasatAM hasatAM ke satA 1. sugata vitati eTale lagabhaga doDha hAtha ema kahyuM che; paNa emAM kAMIka bhUla hoya ema lAge che. bIjI jagyAe sugata AMgaLa, surata cIvara evA zabdo vaparAyA che. mane lAge che ke surata eTale buddha, ane surata AMgaLa, sugata vitasti ane surata cIvara eTale buddhanA AMgaLa, vaita ane cIvaranuM pramANu. vitati eTale deDha hAtha e dekhItI rIte bhikSuonuM bIjI rItanuM jIvana jatAM bahu moTuM pramANa che. dA. ta., luMgI mAphaka paheravAnuM paMciyuM 61 = 9 hAtha lAMbuM, ane rAI x 1 = kAma hAtha pahoLuM hoI zake nahIM. paNa da x ramA veta (Azare 1AAthI 1 vAra lagabhaga 24") e pUratuM gaNAya. Asana paNa 30 x 2panuM pUratuM thAya. Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bauddha zikSApada moTethI avAja karatAM cAlavuM ke besavuM nahIM. cAlatAM ke besatAM zarIrane halAvyA karavuM nahIM. hAtha halAvyA karavA nahIM. mAthuM dhuNAvyA karavuM nahIM. keDa para hAtha mUkI rAkhave nahIM. mAthA para oDhI rAkhavuM nahIM. eDI UMcI rAkhavI nahIM. pahelasthikA (DhIMcaNa bAMdhIne ArAma khurazI ke DolatI khurazI jema zarIrane) karI besavuM nahIM. (36) bhajana bhajana karatI vakhate pAtra tarapha dhyAna rAkhavuM, pIrasAtI vastuo tarapha dhyAna rAkhavuM, kAMIka vastu vadhAre pirasAvavA mATe DhAMkavA ke saMtADavAnI yukti karavI nahIM, maMdavADa vinA khAsa pitAne mATe vastuo taiyAra karAvavI nahIM. bIjAnA bhANa sAme tAkavuM nahIM, moTA keLiyA levA nahIM, keLiye maDhA sudhI lAvyA vagara moDhuM ughADavuM nahIMhathelI moMmAM ghAlIne jamavuM nahIM, keLiye moMmAM pheMkIne jamavuM nahIM, khAvAnI vastune mAMthI bhAMgIne jamavuM nahIM, gAlamAM anna bharIne jamavuM nahIM. mAM koLiyo hoya tyAre belavuM nahIM, hAtha tarachoDatAM taraDatAM jamavuM nahIM, bhAta Amatema uDADatAM jamavuM nahIM, jIbha Amatema halAvatAM jamavuM nahIM. capacapa avAja karavo nahIM, sU-sU avAja karatAM jamavuM nahIM, hAtha, hoTha ke thALI cATayAM karavAM nahIM. eDA hAthe pANIno pyAle levo nahIM. eThavADavALuM pANuM rastAmAM nAkhavuM nahIM. (37) zauca - maMdavADa vinA, UbhA rahIne ghAsa upara ke pANImAM zauca ke laghuzaMkA karavAM nahIM. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka prasaMgo ane aMta karI titikSA khama anya doSa mahAna sothI tapa e gaNAya; mahAna sauthI gati saMskRtithI nivRtti thAvI surata kathe che. hiNe bIjAne athavA pIDe je kaSAyadhArI paNa nA ja sAdhu. mahApuruSonA upadeze emaNe zuM vicAryuM che e darzAve che. emanA upadezathI samAja jJAnanI kasoTI upara thayelI asara emanI vANIne prabhAva jaNAve che. paNa e vicAra ane vANInI pAchaLa rahelI niSThA emanA jIvananA prasaMge parathI ja jaNAya che. mANasa vicAre che teTaluM bolI zakatA nathI, ane bele che teTaluM karI zakato nathI. mATe e je kare che te uparathI ja enuM tattvajJAna enA hRdayamAM keTaluM UtaryuM hatuM te pArakhI zakAya che. 2. je jagata pratyenI mitratAnI bhAvanAnI ApaNe mUrti banAvI zakIe te te buddhanA jevI hoya mitrabhAvanA ema kahevAno harakata nathI. prANImAtra vize maitrI sivAya bIjI koI emane daSTi ja na 1. khantI paramaM tapo titikkhA nibbAnaM paramaM vadanti buddhA / na hi pabbajito parUpaghAtI sapaNo hoti paraM viheThayanto // | ( H ) para Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka prasaMge ane aMta pa3 hatI. emanA upara vairabhAva rAkhanArA keTalAye jana nIkaLyA, halakAmAM halakAM ALa caDAvavAthI laIne emane mArI nAkhavA sudhInA prayatna karavAmAM AvyA, paNa emanA hRdayamAM e virodhIo vize paNa mitratAthI halako bhAva nIkaLI zakyo ja nahIM, e nIcenA prasaMgo parathI samajAze, ane te uparathI avatAra eTale kevA puruSa hoya tene khyAla Avaze. 3. kauzAmbInA udayana rAjAnI rANuM jyAre kumArI hatI, tyAre enA pitAe buddhane enuM kozAbanI rANI pANigrahaNa karavA vinaMtI karelI. paNa buddha te vakhate javAba vALyuM hatuM ke : "manuSyanA nAzavaMta zarIra uparathI meha chUTI javAthI meM ghara choDyuM. paraNavAmAM mane kazo AnaMda jaNAtuM nathI. huM e kanyAne svIkAra kevI rIte karuM ?" 4. pitAnA jevI suMdara kanyAne asvIkAra karavAthI e kumArInuM apamAna lAgyuM. vakhata Avye buddha para vera vALavA eNe manamAM nizcaya karyo. te dahADe e udayana rAjAnI paTTarANuM thaI 5. eka vAra buddha kauzAmbImAM AvyA. zaheranA laphaMgAone paisA ApI A rANIe emane zIkhavyuM ke jyAre buddha ane enA ziSya zaheramAM bhikSA mATe phare, tyAre emane khUba gALe devI. te uparathI jyAre buddhane Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMgha galIomAM pise ke cAre taraphathI emanA upara bIbhatsa gALe varasAda varasavA lAgyuM. keTalAka ziSya apazabdothI mUMjhAyA. AnaMda nAmanA eka ziSya zahera cheDI javA buddhane vinaMtI karI. 6. buddhe kahyuM: "AnaMda, je tyAM paNa ApaNane leke gALe deze te zuM karIzuM?" AnaMda beH bIje kyAMya jazuM." buddha ane tyAM paNa ema thAya to? AnaMdaH vaLI koI trIje ThekANe. buddhaH AnaMda, je ApaNe A pramANe nAsabhAga ryA karazuM, te niSkAraNa kalezabhAgI ja thaIzuM. ethI UlaTuM, je ApaNe A lekene apazabdo sahana karI laIzuM te emanI bIkathI bIje javAnuM prayojana nahIM rahe, ane emanI cAraATha divasa upekSA karavAthI e pitAnI meLe mUMgA thaI jaze. 7. buddhanA kahevA pramANe ja sAtaATha divasamAM ziSyane anubhava thaye. 8. vaLI eka vAra buddha thAvastImAM rahetA hatA. emanI lokapriyatAne lIdhe emanA bhikSuone khUnane Apa zaheramAM sAre AdarasatkAra thatA. AthI anya saMpradAyanA verAgIone IrSyA thavA lAgI. emaNe buddha vize evI vAta phelAvI ke emanI Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka prasaMge ane aMta cAlacalagata sArI nathI. thoDA dahADA pachI verAgIoe eka verAgI strInuM khUna karAvI, tenuM zaba buddhanA vihAra pAse eka khADAmAM pheMkAvyuM, ane pachI rAjAnI AgaLa pitAnA saMghanI eka strI chevAya che ema phariyAda karI ane buddha ane emanA ziSya upara vahema khAdho. rAjAnA mANasoe zaba mATe tapAsa karI ane buddhanA vihAra pAsethI ene zodhI kADhyuM. thoDA vakhatamAM AkhA zaheramAM A vAta phelAI gaI ane buddha tathA emanA bhikSuo parathI lokone vizvAsa UThI gaye. je te emanA upara zUngU karavA maMDyA. 9buddha AthI jarAye badhA nahIM. khoTAlAne pApa sivAya bIjI gati nathI," ema jANe e zAnta rahyA 10. keTalAka divasa pachI je mArAoe verAgaNanuM khUna karyuM hatuM teo eka dArUnA pIThAmAM bhegA thaI khUna karavA mATe maLelA paisAnI vaheMcaNI karatA hatA. eka belyoH me suMdarIne mArI mATe huM mATe bhAga laIza." bIjAe kahyuM: "meM gaLuM dAmyuM na hota te suMdarIe bUma pADIne ApaNane ughADA pADI dIdhA heta." 11. A vAta rAjAnA gupta mANasoe sAMbhaLI. emane pakaDI e rAjA pAse laI gayA. mArA pitAne gune kabUla karIne je hakIkata banI hatI te kahI dIdhI. buddha paranuM ALa khoTuM TharavAthI emane vize pUjyabhAva UlaTe bamaNa vadhyuM, ane pelA verAgIone sarvane tiraskAra AvyuM. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12. emane trIje virodhI devadatta nAme temane eka ziSya ja hatuM. devadatta zAkya vaMzane devadatta ja hatuM. e ezvaryane atyaMta lebI hato. ene mAna ane moTapa joItAM hatAM. ke rAjakumArane prasanna karI eNe A kArya sAdhavA vicAra karyo. 13. biaisAra rAjAne eka ajAtazatru nAme putra hato. devadatte ene phelAvI pitAne vaza karI lIdhe. 14. pachI e buddha pAse AvI kahevA lAgyaH tame have gharaDA thayA che. mATe sarva bhikSuone mane nAyaka banAvo, ane tame have zAntapaNe bAkInuM AyuSya gALe." 15. buddhe e mAgaNI svIkArI nahIM. emaNe kahyuM: "tuM e adhikArane lAyaka nathI." 16. devadattane AthI apamAna lAgyuM. eNe buddha upara vera vALavA manamAM gAMTha bAMdhI. 17. e ajAtazatru pAse gayA ane bolya: "kumAra, manuSyadehane bharoso nathI. kyAre marI javAze te kahevAya nahIM. mATe je prApta karavAnuM che te tarata ja meLavI levuM joIe. tuM pahele marIza ke tAre bApa pahelo maraze e nakakI nathI. tene rAjya maLe te pahelAM ja tAro kALa AvavAno saMbhava che. mATe rAjAnA maravAnI rAha na jotAM ene mArIne tuM rAjA thA, ane buddhane mArIne huM buddha thAuM." Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka prasaMgo ane aMta 57 18. ajAtazatrune gurunI yukti pasaMda paDI. eNe gharaDA bApane kedakhAnAmAM nAkhI bhUpe mAryo ane pite siMhAsana para caDI beThe. have devadattanI rAjyamAM vaga vadhI jAya emAM zI navAI? loko jeTalo rAjAno bhaya rAkhatA tethI paNa vadhAre devadattathI DaratA. buddhanuM khUna karAvavA eNe rAjAne preryo. paNa je je mArA gayA te buddhane mArI ja zakyA nahIM. buddhanI niratizaya ahiMsA ane premavRtti, emanA vairAgyapUrNa aMtaHkaraNamAMthI nIkaLato sacoTa upadeza, emanA zatruonAM cittane paNa zuddha karI detAM. je je mArA gayA te buddhanA ziSya thaI gayA. 19 devadatane AthI bahu cIDa caDI. eka vAra guru parvatanI chAyAmAM pharatA hatA tyAre parvatanI zilA prahAra dhAra parathI devadate eka moTI zilA emanA upara dhakelI dIdhI. vage zilA to emanA upara na paDI, paNa emAMthI eka cIpa UDIne buddhadevanA pagamAM vAgI. buddhe devadattane je. emane enA upara dayA AvI, e bAlyA: "are mUrkha, khUna karavAnA IrAdAthI te A je duSTa kRtya karyuM tethI te keTalA pApano bhAgIdAra thaye tenuM tane bhAna nathI." 20. paganA jakhamathI buddhane ghaNI vakhata haravApharavAnuM azakya thayuM. bhikSuone bIka lAgI ke devadata vaLI pAche buddhane mAravAne lAga zedhaze. tethI teo rAtadivasa enI Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha AsapAsa cekIpahero rAkhavA lAgyA. buddhane jyAre A vAtanI khabara paDI tyAre temaNe kahyuM: bhikSuo, mArA deha mATe ATalI kALajI levAnI jarUra nathI. mArA ziSyathI bIne mArA zarIrane huM sAcavavA irachatA nathI. mATe koIe cokI na karatAM pitApitAnA kAme lAgI javuM." 21. keTaleka divase buddha sAjA thayA. paNa devadate vaLI temane eka hAthI taLe cagadAvI nAkhavAno hAthI upara vijaya vicAra karyo. buddha eka galImAM bhikSA levA nIkaLyA ke sAmI bAjuthI devadate rAjAnA eka matta hAthIne choDAvI mUkyo. leke Amatema nAsavA lAgyA. jene jyAM jagyA dekhAI tyAM caDI gayA. buddhane paNa keTalAka bhikSuoe eka mALa upara caDI javA bUma mArI, pazu buddha te daDhapaNe jema cAlatA hatA tema ja cAlatA rahyA. potAnI sarva premavRttinuM ekIkaraNa karI, e sarva karuNa pitAnAM netremAMthI emaNe hAthInA upara varasAvI. hAthI pitAnI sUMDha nIce nAkhI eka pALelA kUtarAnI peThe buddha AgaLa UbhuM thaI gaye. buddha enA upara hAtha pheravI pitAne lADa darzAvyo. hAthI garIba banI pAche gajazALAmAM pitAne sthAnake jaI Ubhe rahyo. daMDathI pazu rAkhe ke, aMkuze vA lagAmathI, vinA TaMDe, vinA za, hAthI rokyo maharSi e." daMDeneke damayanti aMkusehi kasAhi ca / adaMDena asatthena nAgo danto mahesinA // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka prasaMge ane aMta 22. pachI devadate buddhanA keTalAka ziSyane bheLavIne jude paMtha kADho. paNa emane e rAkhI devadattanI na zakyo ane sarve ziSya pAchA buddhane vimukhatA zaraNe AvyA. keTaleka kALe devadatta mAM paDyo. ene enAM karmo mATe pazcAttApa thavA lAgyuM. paNa te buddha AgaLa prakaTa karatAM pahelAM ja tenuM maraNa thayuM. 23. ajAtazatrue paNa enAM karmo mATe pazcAttApa karyo. eNe pAchuM buddhanuM zaraNa lIdhuM ane sanmArge vaLagyo. 24. eMzI varSanI vaya thatAM sudhI buddha dharmopadeza karyo. AkhA magadhamAM emanA eTalA parinirvANa vihAra phelAI gayA ke magadhanuM nAma bihAramAM paDI gayuM. hajAre mANase buddhanA upadezathI pitAnuM jIvana sudhArI sanmArge vaLagyA. eka vAra bhikSAmAM kAMI agya anna maLavAthI buddhane atisArane roga lAgu thaze. te maMdavADamAMthI buddha UDyA ja nahIM. gerakhapura jillAmAM kayA nAme eka gAma che, tyAMthI eka mAIlane aMtare "mAthAkuMvarakA keTa' nAme sthAna che, tyAM AgaLa te kALe kusinArA nAme gAma hatuM. tyAM buddhanuM parinirvANa thayuM. 25. emanA maraNathI emanA ziSyomAM atyaMta zeka chavAI gaye. jJAnI ziSyae sarva saMskAra uttarakriyA anitya che, koInI sAthe kAyamane samAgama rahI zakato nathI, evA vivekathI gurune Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viga sahana karI lIdho. buddhanAM kle para kyAM samAdhi bAMdhavI e vize emanA ziSyamAM bahu kalaha stUpe thaye. chevaTe e phUlenA ATha vibhAga kara vAmAM AvyA. ene jude jude ThekANe dATI e upara stUpo bAMdhavAmAM AvyA. e phUla je ghaDAmAM rAkhyAM hatAM te ghaDA upara ane emanI citAnA kolasA upara paNa be stUpa baMdhAyA. 26, phUla paranA ATha stUpe nIcenAM gAmamAM che? - rAjagRha (paTanA pAse), vaizAlI, kapilavastu, bauddha tIrtho allaka5, rAmagrAma, veThadvIpa, pAvA ane kasinArA, buddhanuM janmasthAna lumbinIvana (nepALanI tarAImAM), jJAnaprAptinuM sthAna buddhagayA, prathamepadezanuM sthAna sAranAtha (kAzI pAse) ane parinirvANanuM sthAna kasinArA e bauddha dharmanAM mukhya tIrtho tarIke lAMbA kALa sudhI A vidhithI buddha Adara 27. evI pUjAvidhithI buddhanA anuyAyIoe pitAnA guru pratine pitAne Adara batAvyuM. paNa upasaMhAra emaNe pite te chevaTanA upadezamAM A mujaba kaheluM: "mArA parinirvANa pachI mArA dehanI pUjA karavAnI bhAMjagaDamAM paDatA nahIM. meM je sanmArga zIkhavyuM che te pramANe cAlavA prayatna karaje. sAvadhAna, udyogI ane zAna raheje. mArA abhAve mAro dharma ane vinaya ene ja tamArA guru mAnaje, jenI utpatti thaI che teno nAza che ema vicArI sAvadhAnapaNe varto." Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ keTalAka prasaMge ane aMta 28. buddhadevanI prasAdInAM sthaLomAM pharIne ApaNe emanI pUjA nathI karI zakavAnA. satyanA khI ane zodhana ane AcaraNa mATe emane Agraha, priTI pUba tene mATe bhAremAM bhAre puruSArtha tathA emanI ahiMsAvRtti, maitrI, karuNA vagere sabhAvanAe e badhAne ApaNA hRdayamAM ApaNe vikasAvIe e ja emanA pratine ApaNe kharo Adara hoI zake, ane emanAM bodhavacanenuM manana e ja emanI pUjA ane yAtrA karI gaNAya, Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ beMdha noMdha 1lI: siddhArthanI vivekabuddhi-je manuSya hamezAM AgaLa dhasavAnI vRttivALo che te eka ja sthitimAM kadI paDI rahe nathI. e pratyeka vastumAMthI sAra-asAra zodhI laI, sAra jANI levA jeTalI ene mATe pravRtti karI ane tyAga kare che. AvI sArAsAranI cALaNI tenuM ja nAma viveka, viveka ane vicAra e unnatinA dvAranI kUMcIo che. keTalAka manuSya atyaMta puruSAtha heya che. bhikhArI jevI sthitimAMthI zrImaMta bane che. samAjanA cheka nIcalA tharamAMthI potAnAM parAkrama ane buddhi paDe cheka upalA tharamAM pahoMcI jAya che ane apAra lokaprasiddhi meLave che. jaDa gaNAtA vidyArthIo kevaLa khaMta ane udyoga vaDe samartha paMDite thaI jAya che. A sarva puruSArthane mahimA che. puruSArtha vinA koI paNa sthiti ke yaza prApta thatAM nathI. paNa puruSArthanI sAthe je viveka na hoya to ene vikAsa thato nathI. vikAsanI IcchAvALe manuSya je vastune mATe puruSArtha karI rahyo hoya te vastune kadI potAnuM aMtima dhyeya lekha nathI, paNa ene prApta karavA mATe potAne je zakti dAkhavavI paDaze te zakti prApta karavA pUratuM ja ene beya kare che. dhanane ke prasiddhine e jIvananuM sarvasva mAnato nathI, paNa dhana ane prasiddhi meLavatAM AvaDe, e A pramANe meLavI zakAya, ApaNe ene meLavI zakIe chIe, emAM ja maMDI rahIe te ATale dhananA Dhagale ane ATalI lokaprasiddhi Ave- eTaluM joI ane anubhavI laI eno meha choDe che, ane ethI AgaLa zuM, e zodhavA potAnI zakti dore che. ethI UlaTuM, bIjA mANase eka ja sthitimAM jInaparyaMta paDayA rahe che. dhanane ke lokaprasiddhine ke ethI maLatAM ne ja Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvasva mAnI, e baMne bhArarUpa thaI paDe, ene sAcavavAmAM ja AyuSyane nAza thaI jAya, eTalA DhagalA bhegA karyA chatAM emAMthI teo nIkaLatA ja nathI. dhana vaDe -moTAI vaDe huM chuM ane sukhI chuM, ema mAnavAnI e bhUla kare che; paNa ema nathI vicArI zakatA ke mArA vaDe, mArI zaktio vaDe dhana ane moTAI AvyAM che. huM mukhya chuM ane e gauNa che. pitAnI zaktine koI paNa kAryakSetramAM rahI atyaMta, nissIma vikAsa karavo ISTa che. a5saMtoSa, alpayazathI tRpti e egya nathI, paNu kAryakSetra e pradhAna vastu nathI, kArya dvArA jIvanano abhyadaya e pradhAna che, e bhUlavuM na joIe. je e bhUlatA nathI tene jIvananI koI paNa sthitimAM gayelA bhAga mATe zeka karavAnI jarUra bhAsatI nathI. enuM AkhuM jIvana ene UMce laI janArA rastA jevuM bhAse che. kAryakSetra pradhAna nathI, eno artha ema na karo ke pravRttio vAraMvAra badalavI joIe. paraMtu pravRttimAMthI pitAnI pratyeka zakti ane bhAvanAnA vikAsa para daSTi rAkhavI e jarUranuM che. dhana meLavatAM vaDayuM, to dAna karatAM AvaDavuM joIe; dAna mATe prasiddhi maLI hoya teNe guptadAnamAM pAraMgatatA meLavavI joIe. dhana upara prema karatAM AvaDyo, to manuSya upara paNa prema karatAM AvaDavuM joIe. ema uttarottara AgaLa ja dhasavuM ghaTe che. noMdha 24 : siddhArthanI bhikSAvRtti - snAnAdika zaucavidhi, pavitrapaNe karelAM sAtvika anna-jaLa, vyAyAma, e sarvenuM phaLa cittanI prasannatA, jAgRti ane zuddhi e che. nAhavAthI prasannatA lAge che, UMgha UDI jAya che, sthiratA Ave che ane keTaleka samaya jANe tahevArane divasa hoya evI pavitratA bhAse che e sarvane anubhava haze ja. AvuM ja pariNAma zuddha anna, vyAyAma vagerenA niyamenA pAlanathI Ave che. AjubAjunuM vAtAvaraNa pitAnA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 yuddha zarIra ane mana upara kharAba asara na karI zake eTalA mATe A sarve niyamenuM pAlana che. paNa e vastu jyAre bhulAI jAya tyAre e niyameAnuM pAlana ja jIvananuM sarvasva thaI bese che; sAdhana e ja sAdhya thaI jAya che, ane ema thAya tyAre unnati tarapha laI janAra jIvananaukA para e niyamA jamIna sudhI pahoMcelA laMgara jevA thaI paDe che. pachI emAMthI chUTavA IcchanAra mANusa ene sAva teADI nAkhe ema paNa bane. vaLI, A niyamA e kusaMskAra, aprasannatA, ajAgRti vagere sAme killArUpa che. je vakhate killAmAMthI bahAra paDI laDavAnI lAyakAta AvI hAya, tyAre emAM paDI rahevuM bhArarUpa ja lAge, tema, jyAre maitrI, karuNuA, samatA vagere udAtta bhAvanAothI citta bharAI jAya, tyAre e niyamAnuM pAlana prasannatA vagere na lAvatAM udvega ja karAve. e manuSya e killAmAM kema bharAI rahI zake? cittanI prasannatA eTale viSayAne AnaMda nahIM, bhAgavilAsathI keTalAkanuM citta prasanna rahe che. cA, bIDI, dArU vagerethI keTalAkanuM citta prasanna thAya che ane buddhi jAgrata thAya che; keTalAka miSTAnnethI prasanna thaI jAya che. paNu A prasannatA kharI nathI, e vikArAne kSaNika AnaMda che, mana upara kaze| mejo na heAya, kAmamAMthI paravArI dhaDIka ArAma letA hAI e, te vakhate jeve akRtrima svAbhAvika AnaMda hAya che te prasannatA sahaja che, noMdha 3jI : samAdhi - A zabdathI sAmAnya rIte leAkA ema samaje che ke prANune rokI daIne lAMkhe| vakhata sudhI rAkhavat rahevuM te. amuka eka vastu athavA vicAranI bhAvanA karatAM karatAM evI sthiti thaI jAya ke jemAM dehanuM bhAna na rahe, zvAsecchvAsa dhIme athavA baMdha paDI jAya ane kevaLa e vastu athavA vicAranuM ja darzana thAya ene samAdhi zabdathI eLakhavAmAM Ave che. upara kahelI sthiti prApta karavAnA mArgane haThayeAga kare che. siddhArthe kAlAma ane urdUka dvArA A hayeganI samAdhi prApta karI Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya ema jaNAya che, ane zAMti hoya che, tevA ja e. noMdha kapa AvA prakAranI samAdhithI samAdhikALamAM sukha e UtarI jAya eTale jevA khAjo mANasa paNa samAdhi zabda A eka ja arthamAM vaparAtA nathI. ane siddhArthe pAte je samAdhiyAganI potAnA ziSyAne bhalAmaNu karI che, te A hayeAganI samAdhi nahIM. je vastu athavA bhAvanAnI sAthe citta evuM tadrupa thaI gayuM hoya ke enA sivAya e bIjuM kazuM dekhyA hatAM lekhI ja zake nahIM athavA sarvatra ene ja jue te viSayamAM cittanI samAdhidazA kahevAya. manuSyanI je sthira bhAvanA hoya, je bhAvanA karatAM e kadI nIce UtaratA na heAya, te bhAvanAmAM enI samAdhi che ema samajavuM. samAdhi zabdanA dhAvartha paNa A ja che. udAharaNathI A vizeSa spaSTa thaze. lebhI manuSya je je vastune jue temAM dhanane ja khALe che. ukaraDA hoya ke rasALa jamIna heAya, nAnakaDuM phUla hoya ke seAnAmaheAra hAya, e emAMthI keTalI dhanaprApti thAya e ja tAke che. je dizAe e najara nAkhe te dizAmAMthI e dhanaprAptinA saMbhava zeAdhe che. ene AkhuM jagata dhanarUpe ja bhAse che. uDatAM pakSInAM pIMchAMA, jAtajAtanAM pataMgiyAM, havAvALI TekarIe, nahera khaNI zakAya evI nadIe, tela kADhI zakAya evA kUvAo, puSkaLa lekA jyAM jatA hoya evAM tIrthasthAne sarvane e dhanaprAptinAM sAdhana rUpe utpanna thayelAM hAya ema mAne che. AvI cittanI dazAne leAbhasamAdhi kahI zakAya. koI rasAyanazAstrI jagatamAM jyAM tyAM rAsAyanika kriyAenA ja pariNAma rUpe badhuM thayeluM jue che. e zarIramAM, jhADamAM, paththaramAM, AkAzamAM sarvatra rasAyanane ja camatkAra jue che, ema kahI zakAya ke enI rasAyanamAM samAdhi thaI che. kAI manuSya jyAM tyAM hiMsAthI ja jagata cAlatuM jue che. moTA jIva nAnAne mArIne ja jIve che ema e sarvatra nihALe che. aLiyAne ja thavAnA adhikAra che' evA niyama e duniyAmAM dekhe che. ene hiMsAbhAvanAmAM samAdhi thayelI gaNAya. -p Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha vaLI, keI bIjo mANasa AkhuM jagata premanA niyama upara ja racAyeluM jue che. TreSane e apavAda rUpe athavA vikRti rUpe pekhe che. jagatano zAzvata niyama - jagatane TakAvanAre niyama- paraspara premavRtti che ema ja ene dekhAya che. enA cittanI premasamAdhi che. koI bhakta pitAnA ISTa devanI mUrtine ja aNuaNumAM pratyakSavata dekhe che. enI mUrtine vize samAdhi gaNAya. e rIte je bhAvanAmAM cittanI sthiratA thaI hoya te bhAvanAnI ene samAdhi che ema kahevAya. dareka manuSyane A rIte koI ne koI samAdhi che. paNa je bhAvanAo manuSyanI unnati karanArI che, enuM citta zuddha karanArI che, ene sukhadu:khathI para karI zAMta karanArI che, e bhAvanAonI samAdhi abhyAsa karavA jevI kahevAya. evI sAttvika samAdhio jJAnazakita, utsAha, Aregya vagere sarvene vadhAravAvALI che. e bIjAne paNa AzIrvAdarUpa thaI paDe che. emAM sthiratA thayA pachI emAMthI vyutthAna thatuM nathI; eTale, pachI nIcalI halakI bhAvanAmAM praveza thato nathI. evI bhAvanAo te maitrI, karuNa muditA, upekSA vagere vRttionI che. eka vAra sthirapaNe prANImAtra pratye mitrabhAvanA baMdhAya, pachI emAMthI UtarIne hiMsA ke dveSa thAya ja nahIM. AvI bhAvanAo ane zIlenA abhyAsathI manuSya zakti ane satyanA dvAra sudhI pahoMce che. bhAvanAonA A pramANenA utkarSa vinAnI haThaganI samAdhi vizeSa phaLa ApanArI nathI. evA prakAranA samAdhilAbha mATe bauddha graMthamAM ghaNI suMdara sUcanAo che. noMdha 4thI : samAjasthiti kharuM jotAM, pratyeka kALamAM traNa jAtanA mANase hoya che. eka pratyakSa nAzavaMta jagatane bhegavavAnI tRSNAvALA; bIjA, maraNa pachI evA ja paNa kAlpanika hovAthI vizeSa ramya lAgatA jagatane bhegavavAnI tRSNAvALA) (e kAlpanika bhoge mATe kAlpanika devenI athavA bhUtakALamAM thaI gayelA puruSone kalpanAthI pitA karatAM vijAtIya svarUpa ApIne tenI upAsanA kare Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ noMdha G -- che.) trIjA, meAkSanI vAsanAvALA -- eTale pratyakSa sukhaduHkha, harSazAkamAMthI mukti icchavAvALA nahIM, paNa janmamaraNunI ghaTamALamAMthI mukta thavAnI icchAvALA, ethI ceAthA, saMta puruSA, pratyakSa jagatamAMthI bhAgabhAvanAne nAza karI, tema ja maraNu pachI bhAga bhAgavavAnI icchAne paNu nAza karI, tathA janmamaraNanI paraMparAnA bhayathI utpanna thatI meAkSa-vAsanAne paNa cheDI, je sthitimAM je samaye peAte hAya te sthitine zAntipUrvaka dhAraNa karavAvALA heAya che. e paNa pratyakSane ja pUjavAvALA che, paNa emAM emane bhAgavRtti nathI; kevaLa maitrI, karuNA ke muditAnI ja vRttithI e pratyakSa guru ane bhUta-prANIne pUje che. A pratyeka upAsanAmAMthI manuSyane pasAra thavuM paDe che. keTalA vakhata sudhI e eka ja bhUmikAmAM Take e enI vivekadazA upara avalaMbIne rahe che. noMdha mI : rAraNatraya jude jude nAme A 'zaraNaya'ne pratyeka saMpradAye mahimA svIkAryAM che. enuM kAraNa e che ke e zaraNutraya svAbhAvika ja che. gurumAM niSThA, sAdhanAmAM niSThA ane gurubhAIAmAM prIti athavA saMtasamAgama e tripuTI vinA kAI puruSanI unnati thatI nathI. baudghazaraNutrayanI pAchaLa A ja bhAvanA rahI che. svAmInArAyaNu saMpradAyamAM A ja traNa bhAvanAne nizcaya (sahajAnaMda svAmImAM niSThA), niyama (saMpradAyanA niyamenuM pAlana) ane pakSa (satsaMgIesa mATe baMdhubhAva) e nAmeAthI saMedhI che. yuddha zaraNaM gacchAmi / e zaraNunI yathArthatA tA vAstavika rIte buddha pratyakSa hatA tyAre ja hatI. peAtAnA gurunI pUrNatA vize dRDha zraddA na hoya te ziSya caDI zake ja nahIM. jyAM sudhI brahmaniSTha sadgurunI prApti na thAya, tyAM sudhI ja mumukSune kAI devAdikane vize ke bhUtakALanA avatArAnI bhaktimAM rasa lAge che. guruprApti bAda guru e ja parma daivata paramezvara bane che. veda dharmAMmAM, eTale anubhava athavA sAnanA AdhAre racAyelA sarve dharmAMmAM, gurune ja zreSTha daivata gaNeluM che. bedrivst Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 paNa jyAre jyAre koI guru saMpradAya sthApI jAya che, tyAre pratyakSa gurunI upAsanAmAMthI parokSa avatAra ke devanI upAsanAmAM e saMpradAya UtarI paDe che. kALe karIne Adya sthApaka paramezvaranuM sthAna prApta kare che, ane e ApaNe tAraka che evI zraddhAnA pAyA upara saMpradAyanI racanA thAya che. tyAra pachI A prathama zaraNunI bhAvanA juduM ja svarUpa pakaDe che. A traNa zaraNa AdhyAtmika mArgamAM ja upakArI che ema mAnavAnuM nathI. koI paNa saMsthA ke pravRtti, netA ke AcAryane vize zraddhA, enA niyamanuM pAlana ane emAM joDAyelA bIjA ne pratye baMdhubhAva vinA yazasvI thaI zakatI nathI. "pitAnI saMsthAnuM abhimAna e zabdomAM A traNa bhAvanAo ja parovAyelI che; ane tethI, upara kahyuM che ke A zaraNatraya svAbhAvika che. hAlanA kALamAM gurubhakti vize upekSA ke anAdaranI vRtti keTaleka ThekANe jovAmAM Ave che. unnatinI IcchA rAkhanAre e vRttine svIkArI levAnI lAlacamAM paDavuM na joIe. AryAvartanA dharmo anubhavanA mArgo che. anubhava kadI paNa vANuthI barAbara batAvI zakAya nahIM. pustako ethI paNuM ochuM batAve. pustakathI ja sarva jJAna prApta thatuM hoya to vidyAthIne mULAkSara, bArAkhaDI ane so ke hajAra sudhI AMkaDA zIkhavI zALAo baMdha karI zakAya. paNa pustaka kadI zikSakanI avejI laI zake ja nahIM; tema zAstro anubhava lIdhelA saMtanI tele AvI zake ja nahIM. vaLI, bhakti - pUjyabhAva, Adara - e manuSyanI eka svAbhAvika vRtti che. DeghaNe aMze sarvemAM e rahelI che. jema jema e parokSa athavA kapanAomAMthI nIkaLI pratyakSamAM Utare tema tema te pUrNatAnI vadhAre samIpa pahoMce. evI pratyakSa bhaktinI bhUkha pUrepUrI UghaDe ane tenI tRpti thAya tyAra pachI ja nirAlaMba zAtinI dazAe pahoMcAya. gurubhakita sivAya e bhUkhanI pUrepUrI tRpti thaI zakatI nathI. mAtApitA pratyakSapaNe pUjya che, paNa temane vize apUrNatAnuM bhAna hovAthI Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nedha emanI sArI peThe bhakti karyA bAda paNa bhaktinI bhUkha rahI jAya che. ane tene bhAMgavA jyAM sudhI sagurunI prApti na thAya tyAM sudhI manuSyane pakSa devAdikanI sAdhanAne Azraya levo paDe che. e rIte guru jJAnaprApti mATe Avazyaka che ke nahIM e vicArane bAjue rAkhIe te paNa ema kahI zakAya ke enA vinA manuSyanI bhaktinI bhAvanAno pUrNa vikAsa thaI tyAra pachInI bhAvanAmAM praveza thaI zakato nathI. neMdha 6ThThI: varNanI samAnatA - samAjamAM varNavyavasthA hovI e eka vastu che ane varNamAM UMcanIcapaNAnuM abhimAna hovuM e bIjI vastu che. varNavyavasthA sAme koI saMtoe vAMdho lIdho nathI. vidyAnI, zAstranI, arthanI ke hunnaronI upAsanA karavAvALA puruSonA samAjamAM judAM judAM karmo hoya emAM kaIne vAMdho levApaNuM na hoya, paNa e karmane lIdhe jyAre UMcanIcanA bheda pADI varNanuM abhimAna dhAravAmAM Ave, tyAre saMta enI sAme kaTAkSa kare ja che. e abhimAna sAme pokAra uThAvanAra mAtra buddha ja nathI. zaMkarAcArya, rAmAnujAcArya, jJAnezvara, nAmadeva, ekanAtha, tukArAma, vallabhAcArya, caitanyadeva, nAnaka, kabIra, narasiMha mahete, sahajAnaMda svAmI vagere koI paNa saMte varNanA abhimAnane vakheDayA vinA rahyA nathI. emAMnA ghaNAkharAoe pitApUratAM to cAlu rUDhionAM baMdhane kApI ja nAkhyAM che. sarvee e rUDhione teDAvavAno Agraha karyo nathI, enAM be kAraNe hoI zakeH je premabhAvanAnA baLathI emane pitAne e niyamamAM rahevuM azakya lAgyuM, te bhAvanAnA vikAsa vinA e rivAjone bhaMga kaze phAyadAkAraka nathI te eka, tathA rUDhionA saMskAra eTalA baLavAna hoya che ke e sahelAIthI jItI zakAtA nathI te bIjuM Page #87 -------------------------------------------------------------------------- Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra" vize khulAso mahAvIranuM caritra joIe teTalI vigatothI nathI lakhI zakayA e mATe dilagIra chuM. "triSaSTizalAkA puruSamAM emanuM jIvana vistArapUrvaka che; paNa emAM ApelAM vRttAntomAMthI keTalAM sAcAM che e zaMkAspada che. "Achavaka vagerenI vAto ekataraphI ane sAMpradAyika jhaghaDAthI raMgAyelI lAge che. jaina dharmanuM hindustAnamAM je mahattva che te jotAM mahAvIra vize bahu theDI vizvasanIya mAhitI maLI zake che e zocanIya che. jaina dharmanA tattvajJAnane samajAvavuM e A pustakane uddeza nathI, eTale enI carcAmAM huM Utaryo nathI. A kAraNathI "mahAvIrane bhAga bahu TUMko lAge che. chatAM jeTaluM che teTaluM e mahApuruSane sAcA rUpamAM darzAve che ema huM mAnuM A bhAgamAM paM. sukhalAlajI tathA zrI ramaNIkalAla maganalAla modInI mane je sahAya maLI che, te mATe temane AbhArI chuM. ki. gha0 ma. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gRhasthAzrama buddhadevanA janmanI thADAM varSe pahelAM e ja magadha dezamAM ane e ja ikSvAku kuLanI eka zAkhAmAM jeneAnA chellA tIrthaMkara zrI mahAvIranA janma thayA janma hatA. emanA pitA siddhArthe kSatriyakuMDa nAme eka gAmanA rAjA hatA. emanI mAtAnuM nAma trizalA hatuM. te pArzvanAtha tIrthaMkare sthApelA jaina dharmanA anuyAyI hatAM.1 mahAvIrane janma caitra suda terazane dahADe thayA hatA. emanA nivANu kALathI jaina leAkeAne vIra saMvata gaNavAmAM Ave che ane te vikrama saMvata karatAM 1. jaina dharma mahAvIra pahelAMne che. keTalA jUnA che e kahevuM kaThaNu che, paNa mahAvIra pahelAM pArzvanAtha tIrthaMkara manAtA ane temane saMpradAya cAlatA. cAvIsa muddha, cAvIsa tIrthaMkarA ane ceAvIsa avatArA : ema. bauddha, jaina ane brAhmaNu traNe dharmamAM gaNunA che, AmAMnI cAvIsa muddonI vAteA kAlpanika ja jaNAya che. gautama yuddha pahelAM bauddha dharma heAya ema mAnavA jevuM nathI. tIrthaMkarA ane avatAro paikI RSabhadeva jevAM keTalAMka nAmeA aMte dharmoMmAM sAmAnya che, tIrthaMkara neminAtha zrIkRSNanA kAkAnA dIkarA hatA ema jaina mAnyatA che. paNu A badhI vAtamAM aitihAsika AdhAra keTalA che ane pAchaLathI joDI kADhelI vAta keTalI che e nakkI karavuM kaThaNa che. cAvIsanI saMkhyA kAIka eka dharme kalpanAthI zarU karI che ane khIjAe tenI dekhAdekhI karI che ema jaNAya che. utta Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 mahAvIra 470 varSa jUne che. nirvANa samaye mahAvIranuM vaya 72 varSanuM hatuM ema manAya che. eTale emane janma vikama saMvatanI pa4ra varSa pUrve thayele kahI zakAya. 2. mahAvIranuM janmanAma vardhamAna hatuM. e nAnapaNa thI ja atyaMta mAtRbhakta ane dayALu svabAlasvabhAva bhAvanA hatA, ane vairAgya tathA tapa tarapha mAtRbhakti rucivALA hatA. 3. vardhamAna bAlyAvasthAmAM kSatriyane chAje evI ramatanAye bahu zokhIna hatA. emanuM parAkramapriyatA zarIra UMcuM ane baLavAna hatuM ane emane svabhAva parAkramapriya hatA. nAnapaNathI ja bIkane to emaNe kadI pitAnA hRdayamAM saMgharI ja na hatI. eka vAra ATha varSanI uMmare e keTalAka chokarAo sAthe ramatAM ramatAM jaMgalamAM jaI caDyA. tyAM eka jhADa nIce bhayaMkara sarpa paDelo hato. bIjA chokarAo ene joIne nAsabhAga karavA lAgyA, paNa ATha varSanA vardhamAne eka mALAnI mAphaka ene UMce karI dUra pheMkI dIdhe. 4. jema parAkramamAM tema bhaNavAmAM paNa e agresara hatA. kahevAya che ke nava varSanI uMmare te buddhimattA emaNe vyAkaraNa zIkhI lIdhuM hatuM. 1. juo pAchaLa noMdha 1 lI. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che gRhasthAzrama 5. sAta hAtha UMcI kAyAvALA vardhamAna yathAkALe juvAna thayA. nAnapaNathI ja emanI vRtti vivAha vairAgyapriya hovAthI saMnyAsa e emanA jIvananuM lakSya hatuM. emanAM mAtApitA emanA lagnane mATe bahu Agraha karatAM hatAM, paNa e paraNavAne mAnatA nahatA. paNa chevaTe emanI mAtA atyaMta Agraha karavA lAgyAM ane pitAnA saMteSArthe emane paraNavA vinavavA lAgyAM. emanA avivAhita rahevAnA AgrahathI mAtA bahu duHkha karatAM hatAM, ane vardhamAnane kamaLa svabhAva e duHkha joI zakato nahote. tethI chevaTe emaNe mAtAnA saMteSArthe yazadA nAme eka rAjaputrI sAthe lagna karyuM. yazodAne priyadarzanA nAme eka putrI thaI. te AgaLa jatAM jamAli nAme eka rAjaputranI sAthe paraNuM. 6. vardhamAna aThThAvIsa varSanA thayA tyAre emanAM mAtApitA jaina bhAvanA pramANe anazanavrata mAtApitAnuM karI dehatyAga karI gayAM. vardhamAnane moTo avasAna bhAI naMdivardhana rAjyArUDha thayo. 7. beeka varSa vItyA bAda have saMsAramAM rahevAnuM prayojana nathI ema vicArI je saMnyAsagRhatyAga jIvana mATe emanuM citta talapApaDa thaI rahyuM hatuM, te svIkArI levAne emaNe nizcaya karyo. emaNe pitAnI sarva saMpattinuM dAna karI dIdhuM. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra kezaleAcana karI, mAtra eka vastra rAkhI, rAjya cheADI tara karavA mATe te cAlatA thayA. 76 vArthadAna 8. dIkSA lIdhA pachI e cAlyA jatA hatA, eTalAmAM eka vRddha brAhmaNu emanI pAse AvI bhikSA mAgavA lAgyA. vardhamAna pAse paherelA vastra sivAya kazuM rahyuM na hatuM, eTale ene ja aDadhA bhAga karI eNe e brAhmaNane ApI dIdhA. e brAhmaNe peAtAne gAma jaI enA cheDA baMdhAvavA mATe e vastra eka tUNanArane ApyuM. tRNunAre vastra mUlyavAna che ema joI brAhmaNane kahyuM, "jo AnA khAkInA aDadhA bhAga maLe te e vI na zakAya evI rIte joDI dauM. e vastrane pachI vecavAthI bhAre kiMmata Upajaze, ane te ApaNe sarakhe bhAge vaheMcI laIzuM." AthI leAbhAI brAhmaNa pAche vardhamAnane zeAdhavA nIkaLI paDayo. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanA nIkaLyA tyArathI ja varSamAne kadI paNa keAInA upara krodha na karavAnA ane kSamAne peAtAnuM jIvanavrata gaNuvAne nizcaya karyAM hatA. sAmAnya vI meTAM parAkrame karI zake che; kharA kSatriyA vijaya meLavyA pachI kSamA khatAvI zake che; paNa sahAvIpada vIre| sudhdhAM krodhane jItI zakatA nathI ane parAkrama karavAnI zakti haiAya tyAM sudhI kSamA ApI zakatA nathI. vardhamAna parAkramI hatA chatAM emaNe krodhane jye ane zakti chatAM kSamAzIla thayA, tethI emanuM nAma mahAvIra paDayuM. 2. mahAvIra nIkaLyA tyAMthI mAMDIne pachInAM mAra varSanuM emanuM jIvana tapazcaryAMnuM ucamAM ugra sAdhanAno Adha svarUpa kevuM heAI zake, satyane zeAdhavA mATe mumukSunI vyAkuLatA keTalI tIvra hAya, satya, ahiMsA, kSamA, yA, jJAna ane yeAganI vyavasthiti, aparigraha, zAnti, krama, ityAdi daivI guNeAnA utkarSa keTale sudhI sAdhI zakAya, tathA cittanI zuddhi kevA prakAranI thavI joIe, enA uttama dRSTAMta rUpe che. 3. emanA jIvananA A bhAgane vigatavAra ahevAla ApavA A sthaLe azakaya che. emAMnA nizcayA keTalAka prasaMgeAnA ja ullekha karI zakAze. emaNe sAdhanAkALamAM vartananA keTalAka nizcayeA karI rAkhyA hatA. temAM pahele nizcaya e hatA 77 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra ke parasahAyanI apekSA rAkhavI nahIM, paNa pitAnA puruSArtha ane utsAhathI ja jJAna prApta karI mekSa meLavave. bIjAnI madada vaDe jJAna prApta thaI zake ja nahIM e emane abhiprAya hate. emano bIje TharAva e hatuM ke je je kAMI upasargo tathA pariSaho AvI paDe temAMthI bacavAne prayatna kare nahIM. emane e abhiprAya hato ke upasargo ane pariSaha sahana karavAthI ja pApakarmone kSaya thAya che ane cittanI zuddhi thAya che. duHkhamAtra pApakarmanuM phaLa che, ane te AvI paDe tyAre ene dUra karavA yatna kare te AjanuM duHkha mAtra bhaviSya para ThelavA jevuM che. e phaLane kadI paNa bhegAvyA vinA chUTako thatA ja nathI. 4. A kAraNathI A bAra varSa emaNe evA pradezamAM pharI pharIne gALyAM ke jyAM vekelA upasargo emane adhikamAM adhika kaSTa prApta ane pariSaha thAya. jyAMnA leke kUra, AtithyahIna, saMtahI, garIbane trAsa denArA, niSkAraNa parapIDanamAM AnaMda mAnanArA heya tyAM e jANIbUjIne jatA. evA loke emane mAratA, bhUkhyA rAkhatA, emanI upara kUtAM cheDatA, rastAmAM aghaTita mazkarI karatA, emanI samakSa bIbhatsa vartana calAvatA ane emanI sAdhanAmAM vina 1. anya prANuoe karelAM vidane ane kaleze. 2. naisargika Apattio. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanA nAkhatA. keTalIka jagyAe emane TADha, taDake, vaMToLiyA, varasAda vagere naisargika viTaMbaNAo tathA sarpa, vAgha vagere hiMsa prANuo taraphathI paNa bhAre Apattio veThavI paDI. A bAra varSano ahevAla A upasargo ane pariSahanAM karuNAjanaka varNanathI bharAI jAya che. je pairya ane kSamAnI vRttithI emaNe e sarve sahI lIdhAM tethI svAbhAvika rIte ja ApaNuM hRdaya emanI tarapha AdarabhAve khecAya che. sarpa jevAM verane na bhUlanArAM prANIo paNa emanI ahiMsAvRttinA prabhAva taLe AvI verabhAva choDI detAM. paNa manuSya ghaNI vAra sarpa ane vAgha karatAMye vizeSa parapIDaka thatuM ema emanuM jIvanavRtAnta batAve che. che. eka vAra mahAvIra merAka nAme gAma pAse AvI pahoMcyA. tyAM emanA pitAnA eka mitra keTalAka prasaMge kulapatine Azrama hato. eNe mahAvIrane merAka gAma pitAnA AzramamAM eka jhUMpaDI bAMdhI cAturmAsa sAdhanA karavA vinaMtI karI. jhUMpaDI ghAsanI banAvelI hatI. varasAde hajI maMDANa karyuM na hatuM. eka divasa keTalIka gAye AvI ane emanAM tathA bIjA tApasanAM jhUMpaDAM khAI javA lAgI. anya tApasIe te gAne lAkaDI vatI hAMkI kADhI, paNa mahAvIra te pitAnA dhyAnamAM ja sthira besI rahyA. AvI nispRhatA bIjA tApasethI khamAI nahIM, ane tethI emaNe kulapati pAse jaI mahAvIre pitAnI jhUMpaDI khavADI devAnI vAta karI. kulapatie mahAvIrane Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra bedarakArI mATe Thapako Ape. AthI mahAvIre vicAryuM ke pitAne lIdhe anya tApamAM aprIti thAya paMcavate mATe emaNe tyAM rahevuM ucita nathI. te ja samaye emaNe nIcenAM pAMca vrata dhAraNa karyA : (1) jyAM bIjAne aprIti thAya tyAM vasavuM nahIM, (2) jyAM rahevuM tyAM sadA kAryotsarga karIne ja rahevuM, (3) sAmAnya rIte mauna rAkhavuM, (4) hAthamAM ja bhejana karavuM; ane (5) gRhasthane vinaya kare nahIM. saMnyAsa letAM ja emane bIjAnA mananI vAta jANI levAnI siddhi prApta thaI e siddhine emaNe kAMIka upayoga paNa karyo. 6. e varSane aMte ja eka vAra eka chIMDAmAMthI jatAM emanuM bAkI raheluM aDadhuM vastra kAMTAmAM digaMbara dazA bharAI gayuM. je chUTI gayuM te upayogI nahIM ja hoya ema mAnI laI mahAvIra tyAMthI AgaLa cAlatA thayA. pelA brAhmaNe A kaTakA upADI lIdho. 1. kAtsarga = kAyAne utsarga. zarIrane prakRti svAdhIna karIne dhyAnastha rahevuM. enA rakSaNa mATe koI jAtanA kRtrima upAya - jevA ke kaMpaDI bAMdhavI, kALI oDhavI, tApavuM vagere - levA nahIM. 2. pitAnI jarUriyAto mATe gRhasthanA upara avalaMbIne na rahevuM, ane enA kAlAvAlA na karavA. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhanA mahAvIra A divasathI pitAnA aMtakALa sudhI vastrarahita dazAmAM pharyA. 7. mahAvIrane sauthI vadhAre kanaDagata ane krara vartana lADhara nAmanA pradezamAM maLyAM hatAM ema kahevAya che. tyAMnA lAThamAM leke atyaMta AsurI che ema jANIne vicaraNa ja mahAvIra tyAM ghaNe vakhata pharyA hatA. 8. mahAvIra prasiddhine dUra ja rAkhavA IcchatA hoya ema vartatA. keI ThekANe lAMbe tapane prabhAva vakhata sudhI rahetA nahIM. jyAM mAnane saMbhava jaNAya tyAMthI cAlI nIkaLe emanA cittane haju zAnti na hatI, chatAM lAMbA kALanI tapazcaryAne svAbhAvika prabhAva leke upara paDavA lAgyuM, ane anicchA chatAM dhIme dhIme e pUjanIya thatA cAlyA. 1. atyAra sudhI mahAvIra sAmbara - vastra sahita - hatA, have nirakhara thayA. Ane lIdhe jemAM mahAvIranI upAsanAnA be bhede paDI gayA che. je vastra sahita mahAvIranI upAsanA kare che te zvetAmbara, je nirvastra upAsanA kare che te digambara. digambara jaina sAdhuo have kavacita ja hoya che. 2. Ane keTalAka lATa' samaje che ane te gujarAtamAM che ema mAne che. paNa e nAmasadazyathI thayelI bhrAnti che. kharI rIte atyAre je "rADha nAmano (murzidAbAda, ajImagaMja jemAM Ave che te bhAgIrathInA kinArA pAseno baMgAla e) bhAga te ja lADha che. bu-6 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra 9. A rIte bAra varSa vItI gayAM. bArame varSe emane sauthI bhAre upasarga thaye. eka gAmamAM chelle upasarga eka jhADa taLe e dhyAnastha thaI beThA hatA eTalAmAM eka bharavADa baLadone carAvato tyAM Avyo. ene kAMIka kAma yAda AvavAthI baLadanI saMbhALa mahAvIrane karI e gAmamAM pAchA gaye. mahAvIra dhyAnastha hovAthI emaNe bharavADanuM kaheluM kazuM sAMbhaLyuM nahIM. paNa emanA maunane arthe bharavADe saMmati tarIke mAnI lIdhe. baLada caratA caratA dUra cAlyA gayA. thoDI vAre bharavADa AvIne jue che te baLada na maLe. eNe mahAvIrane pUchyuM, paNa emaNe dhyAnastha hevAthI kazuM sAMbhaLyuM nahIM. AthI bharavADane mahAvIra upara khUba krodha caDyo. ane eNe emanA kAnamAM eka jAtanI bhayaMkara zikSA karI. eka vaidya mahAvIranA kAna sAjA karyA, paNa e IjA eTalI vedanAbharI hatI ke ATalA pairyavAna mahAvIrathI paNa vaidyanI zastrakriyA vakhate cIsa pADI devAI hatI. 10. A chelle upasarga sahana karyA bAda, bAra varSanA kaThora tapane aMte vaizAkha suda dazamane badhaprApti divase jAsmaka nAme gAmanI pAsenA eka vanamAM mahAvIrane jJAna UpajyuM, ane emanA cittane zAti thaI. 16 1. kAnamAM khUMTIe mArI ema muLamAM kahyuM che. kAMI paNa sakhta IjA karI eTaluM nakakI. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pahele upadeza jAbhaka gAmathI ja mahAvIre pitAno upadeza zarU karyo. karmathI ja baMdhana ane mokSa thAya che, ahiMsA, satya, brahmacarya, asteya ane aparigraha e mekSanAM sAdhana che. e upadeza emanA pahelA upadezano sAra hatA. 2. sarva dharmanuM mULa dayA che. paNa dayAnA pUrNa utkarSa mATe kSamA, namratA, saralatA, pavitratA, saMyama, dasa saddha saMteSa, satya, tapa, brahmacarya ane aparigrahaH e daza dharmo sevavA joIe. AnAM kAraNa ane lakSaNe nIce mujaba cheH (1) kSamArahita mANasa dayAnuM sArI rIte pAlana nathI karI zakata; tethI je kSamA karavAmAM tatpara che te dharmane uttama rIte sAdhI zake che. (2) sarva sadUguNe vinayane AdhIna che; ane vinaya namratAthI Ave che, je puruSa namra che te sarvaguNasaMpanna thAya che. (3) saralatA vinA koI puruSa zuddha thaI zakato nathI. azuddha jIva dharma pALI zakato nathI. dharma vinA mekSa nathI ane mekSa vinA sukha nathI. (4) mATe saralatA vinA pavitratA nathI, ane pavitratA vinA mekSa nathI. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra (5-6) viSayasukhanA tyAgathI jeNe bhaya tathA rAgadveSane tajyA che evA tyAgI puruSa nircantha (saMyamI ane satANI) kahevAya che. (7) tana, mana ane vacananI ekatA rAkhavI, ane pUrvApara aviruddha vacanane uccAra kare e cAra prakAranuM satya che. (8) upavAsa, AhAramAM be-cAra keLiyA UbhuM rahevuM, AjIvikAne niyama, rasatyAga, zItaSNAdi samavRttithI sahevAM ane sthirAsane rahevuM e cha prakAranuM bAhya tapa che. prAyazcitta, dayAna, sevA, vinaya, kAtsarga ane svAdhyAya e cha prakAranuM alyantara tapa che. (9) saMpUrNa saMyamapUrvaka mana, vacana ane kAyA vaDe rahevuM e brahmacarya che. (10) ni:spRhatA e ja aparigraha che. A daza dharmonA sevanathI ApoApa bhaya, rAga ane dveSa nAza pAme che ane jJAnanI prApti thAya che. 3. zAnta, dAna vrataniyamamAM sAvadhAna ane vizva vatsala mekSAthI manuSya niSkapaTapaNe je je svAbhAvika kiyA kare che tethI guNanI vRddhi thAya che. unnatipatha je puruSanI zraddhA pavitra che tene zubha ane azubha bane vastuo zubha vicArane lIdhe zubha rUpe ja phaLa Ape che. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza 4. he muni, janmanAM ane jarAnAM duHkha je. tane jema sukha priya che tema sarve jIvone sukha helA priya che ema vicArI, koI paNa jIvane varamo ghA mArIza nahIM ane bIjA pAse marAvIza nahIM. lokonAM duHkhene jANanAra sarve jJAnI puruSoe munione, gRhasthane, rAgIone, tyAgIone, bhegIone ane yogIone A pavitra, ane zAzvata dharma kahyo che ke koI paNa jIvane haNa nahIM, tenA para hakUmata calAvavI nahIM, tene kabaje kare nahIM ane tene herAna kare nahIM." parAkramI puruSa saMkaTo paDatAM paNa dayA choDatuM nathI. 5. he muni, aMdara ja yuddha kara, bIjAM bahAranAM dAruNatama yuddha yuddhanI zI jarUra che? yuddhanI AvI sAmagrI maLavI ghaNI muzkela che. 6. viveka hoya te gAmamAM rahetAM paNa dharma che viveka e ja ane jaMgalamAM rahetAM paNa dharma che. viveka khare sAthI na hoya te banne nivAsa adharma rUpa ja che. 7. mahAvIrane syAdvAda tattvaciMtanamAM moTAmAM moTo phALe gaNAya che. vicAramAM samatolapaNuM yAdvAda sAcavavuM kaThaNamAM kaThaNa kAma che. moTA moTA vicArako paNa keI viSayane vicAra karavA bese tyAre pitAnA pUrvagrahathI derAI jAya che ane eka bAjue kheMcAI jAya che. vastutaH jagatanA sarve vyavahArya 1. muni eTale vicArazIla puruSa. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra siddhAnta amuka maryAdAmAM ke arthamAM ja sAcA hoya che. ethI judI maryAdAmAM ke judA arthamAM ethI UlaTA siddhAnta sAcA thAya ema bane. dA.ta. "sarve jIvo samAna che e eka mATe vyavahArya siddhAnta che. paNa vyavahAramAM mUkavA jatAM ja e siddhAnta maryAdita thaI jAya che. udAharaNArtha, garbha ke mAtA bemAMthI ekane ja bacAvI zakAya ema hAya, dariyAnA tephAnamAM AgaboTa bhAMgI paDe ane ApatkALamAM vAparavAnI hoDIo pUratI saMkhyAmAM na hoya tyAre hoDIone lAbha pahelAM bALako ane strIone Apavo ke puruSane Apa e prazna hoya, vAgha bhUkhe marato hoya ane gAyane pakaDavAnI taiyArImAM hoya tyAre gAyane choDAvavI ke nahIM e gUMca hoya - e badhAmAM sarva jI samAna che e siddhAntane ApaNe amala karI zakatA nathI, paNa jANe jImAM tAratamya che e siddhAH sAco hoya ema vartavuM paDe che. paNa Ano artha e thayo ke "sarva jIvo samAna che' e siddhAnta amuka maryAdA ane arthamAM ja sAce che. A ja pramANe aneka siddhAnto vize kahI zakAya. 8paNa ghaNA vicArako ane AcAraka maryAdAno atireka kare che, athavA maryAdAne inakAra kare che, athavA svIkAratAM chatAM bhUlI jAya che. pariNAme, AcAra ane vicAramAM matabheda ane jhaghaDA thAya che, athavA na vakhANavA jevA AcAranI rUDhio sthapAya che. 9 dareka viSaya aneka daSTie vicArI zakAya che. eka daSTie eka rUpe bhAse ane bIjI daSTie bIje rUpe bhAse Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upadeza ema banI zake che, ane tethI viSayanuM sarva bAjuthI parIkSaNa karavuM ane dareka bAjuthI enI maryAdA zeAdhavI e sujJa mANasanuM kAma che. koI eka ja daSTithI kheMcAI jaI te ja eka sAcI dRSTi che e Agraha bAMdhavo emAM samatolapaNAnI khAmI che. bIjA pakSanI daSTine samaja prayatna karo, ane e pakSanI daSTinuM khaMDana karavAno mamata rAkhavAne badale kaI daSTie enuM kahevuM sAcuM hoI zake te zodhavA prayatna kara, - e TUMkAmAM syAdvAda che ema huM samajuM chuM. cAr eTale ema paNa hoI zake. e vicArane anumodana ApanArA mata te syAdvAda. satyazodhakamAM evI vRtti hevI Avazyaka che. 10. syAdvAdano artha e nathI ke mANase koI paNa viSaya upara kAMI paNa nizcaya upara ja AvavuM nahIM. paNa maryAdita siddhAntane amaryAdita samajavAnI bhUla na karavI ane tethI maryAdA nakakI karavA prayatna kare e syAdvAda.1 11. mahAvIranA upadezano atyaMta phelAvo karanAra ane emanI atizaya bhaktibhAvathI sevA agiyAra karanAra emanA pahelA agiyAra ziSyo hatA. tame e sarve gautama gotranA brAhmaNa hatA. agiyAre bhAIe vidvAna ane moTA moTA kulenA adhipatio hatA, sarve tapasvI, nirahaMkArI ane mumukSu hatA. vedavihita karmakAMDamAM pravINa hatA. paNa yathArtha 1. A vAdanA vizeSa zAstrIya vivecana mATe juo zrI narmadAzaMkara devazaMkara mahetAne "darzananA abhyAsamAM jALavavA gya madhyasthatA" uparano lekha ('prasthAna', pR. 6, pR. 331thI 338). Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAvIra jJAnathI zAntine pAmyA na hatA. mahAvIre emanA saMza chedI emane sAdhunI dIkSA ApI hatI. uttarakALa mahAvIre jaina dharmamAM navuM cetana reDI enI punaH pratiSThA karI. emanA upadezane pariNAme ziSyazAkhA prajA vaLI pAchI jaina dharma pratye AkarSAI vairAgya ane ahiMsAne navo juvALa deza upara pharI Avyo. aneka rAjAo, gRhastha ane strIoe saMsArano tyAga karI saMnyAsadharma grahaNa karyo. enA upadezane pariNAme jaina dharmamAMthI mAMsAhAra sadaMtara baMdha thaye eTaluM ja nahIM, paNa e dharmane pariNAme vaidika dharmamAM paNa ahiMsA parama dharma manA ane zAkAhArane siddhAnta vedadharmI vaiSNavomAMye ghaNe bhAge svIkArAyo. 2. saMsArano tyAga karavAmAM emane jamAI jamAli ane putrI priyadarzana paNa hatAM. AgaLa jamAline jatAM mahAvIra ane jamAli vacce matabheda matabheda paDavAthI jamAlie jude paMtha sthApe. kauzAmbInA udayana rAjAnI mA mRgAvatI mahAvIranI parama bhakta hatI, ane pAchaLathI jaina sAdhI thaI hatI ema kahevAya che. buddhanA caritramAM udayananI paTTarANee buddhanuM apamAna karavA prayatna karyo hate ema kahyuM che. e uparathI jaina ane bauddho vacce matapaMthanI IrSAnA jhaghaDA cAlatA hoya ema saMbhave che. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarakALa 3. botera varSanI vaya sudhI mahAvIre dharmopadeza karyo, emaNe jaina dharmane navuM svarUpa ApyuM. nirvANa emanA kALamAM pArzvanAtha tIrthaMkarane saMpradAya cAlato. pAchaLathI mahAvIranA ane pArzvanAthanA anuyAyIoe pitAnA bhedane zamAvI daI jaina dharmane ekarUpatA ApI, ane tyArathI mahAvIrane sarve jainee aMtima tIrthakara tarIke svIkAryA. terame varSa Ase (uttara hiMdustAnI kArataka) vada amAsane divase mahAvIranuM nirvANa thayuM. 4. mahAvIranA upadezanuM pariNAma potAnA samayamAM ja keTaluM bhAre hatuM, e jANavuM muzkela che. jaina saMpradAya paNa e saMpradAye hiMdustAnamAM pitAne pAye sthira rAkhe che. eka kALamAM vaidike ane jene vacce bhAre jhaghaDA cAlatA hatA, paNa Aje bane saMpradAya vacce kaze vairabhAva rahyo nathI. AnuM kAraNa e ke jaina dharmanAM keTalAMka to vaidikAe - ane khAsa karIne vaiSNava saMpradAya ane paurANikoe--eTalAM pUrNapaNe pitAmAM meLavI dIdhAM che, ane te ja pramANe jenee paNa dezakALAnusAra eTalA vaidika saMskAre svIkArI lIdhA che ke e be dharmo vacce bhAre prakRtine ke saMskArane bheda have rahyo nathI. Aje have jenene vaidika thavAnuM ke vaidikane jaina thavAnuM bhAre kAraNa paNa nathI, ane tema thAya te kaI jAtanA judA ja vAtAvaraNamAM praveza karavA jevuM lAge ema paNa nathI. tattvajJAnane samajAvavAnA viSayamAM beunA judA judA vAdo che, paNa ema te vaidika dharmamAM paNa aneka vAde che. 1. juo pAchaLa noMdha rajI. bu.- 7 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 mahAvIra paNa ene aMtima nizcaya tema ja sAdhanamArga paNa eka ja prakAranA samajAya che. vaidika dharma Aje mahudhA bhaktimArgI che, ane jaina paNa bhaktimAgI ja che. iSTa devatAnI atyaMta bhakti vaDe citta zuddha karI, manuSyatvanI sarve uttama saMpattie saMpAdana karI, chevaTe tenuM paNa abhimAna tajI AtmasvarUpamAM sthira rahevuM e bannenuM dhyeya che. banne dharmoe punarjanmanA vAdane gRhIta karIne ja pAtAnI jIvanapaddhati racI che. saMsAra yavahAramAM Aje jaina ane vaidika atyaMta gADha prasaMgamAM rAja rAja Ave che; ghaNeka ThekANe ane vacce reTI-beTI vahevAra paNa heAya che. chatAM, ekabIjAnA dharmo vize atyaMta ajJAna ane gerasamajUtI paNa sAdhAraNa che. vaidika dharma, avatAra, varNAzramavyavasthA vize jaina kazuM na jANatA hAya evuM vadhAre ochuM hoya che; paNa jaina dharmanAM tattvA, tIrthaM'kara ityAdi vize vaidika kAMI ja na jANatA hAya evuM atyaMta sAmAnya che. e sthiti icchavA jevI nathI. sarve dharmAM, sarve granthanuM avaleAkana karI, sarve mata paMthe vize nivai r vRtti rAkhI, pratyekamAMthI sArAsArane viveka karI sAranA svIkAra ane asAranA tyAga karavA, e mumukSune mATe Avazyaka che keAI dharma evA nathI ke jemAM satya, ahiMsA, brahmacarya ityAdikanA svIkAra na heAya; keAI dharma evA nathI ke jemAM kALe karIne azuddhio peThI na hAya, mATe jema varNAzramavyavasthAnA dharmo pALyA chatAM, enuM mithyAbhimAna rAkhavuM ucita nathI, tema ja peAtAnA dharmane anusaryAM chatAM enuM mithyAbhimAna tyAjya ja che. Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ naidha naidha 1lI : mAtRbhakti - jagatanA sarve jJAna ane sAdhutAmAM zreSTha puruSonAM jIvanacaritra jotAM, temane mAtApitA ane guru pratye apAra prema dhyAna kheMce che. jeNe bALapaNamAM mAtApitAnI tathA gurunI atyanta premathI sevA karI temane AzIrvAda prApta nathI karyo e mahApuruSa thaI zake evuM jovAmAM nahIM Ave. rAma, kRSNa, buddha, mahAvIra, IzuM, jJAnezvara, tukArAma, ekanAtha, sahajAnaMda svAmI, niSkuLAnaMda vagere sarve mAtApitA ke gurune ja devatulya samajanArA hatA. A sarve satparuSe atyanta vairAgyanika paNa hatA. ghaNAkanuM evuM mAnavuM che ke prema ane vairAgya e be virodhI vRtio che. evI mAnyatAmAMthI lakhAyelAM ghaNuMeka bhajane hiMdustAnanI judI judI bhASAomAM che. e mAnyatAnA jeramAM saMpradAyapravartakoe ghaNI vAra premavRttino nAza thaI jAya evA upadeze paNa karelA che. mAtApitA kheTAM che, kuTuMbIo sarve svArthanAM ja sagAM che, "kenI mA ane kAnA bApa ? vagere premavRttine nAza karanArI upadezazreNane ApaNA dhArmika graMthomAM toTo nathI. e upadezazreNInI asara taLe AvI keTalAka puruSo pratyakSanI bhaktine gauNa karI pakSa avatAre athavA kAlpanika devonI jaDa bhaktinuM mAhAmya samajI athavA bhUlabharelA vairAgyanI bhAvanAthI prerAI kuTuMbIo pratye niSphara thaI jAya che. yAvajIvana sevA karatAM prANa khapI jAya toye je mAtApitA ane gurunA RNamAMthI chUTI zakAtuM nathI evA atyaMta pUjanIya ane pavitra saMbaMdhane pAparUpa, baMdhanakAraka ke svArthayukta lekho e eka bhAremAM bhAre bhUla che. A bhUle hiMdustAnanA AdhyAtmika mArgane paNa cetanathI bharI devAne badale UlaTo jaDa banAvyo che. je 1 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 92 mahAvIra saMto mahattAne pAmyA che temaNe kadApi eka kALe e bhUle karI hoya, topaNa emAMthI emane chUTavuM ja paDayuM che. naisargika rahela pUjyabhAvanA, vAtsalyabhAvanA, mitrabhAvanA vagerene svAbhAvika saMbaMdhamAM batAvavAnuM pitAnI bhUlane lIdhe azakya thaI paDavAne lIdhe emane e bhAvanAo kRtrima rIte paNa vikasAvavI paDI che. eTale koI devImAM, pAMDuraMgamAM, bALakRSNamAM, kanaiyAmAM, dvArikAdhIzamAM ke dattAtreyamAM mAtRbhAva, pitRbhAva, putrabhAva, patibhAva, mitrabhAva ke gurubhAva Aropo paDyo che, athavA koI bIjAne mAtApitA mAnavAM paDyAM che ke ziSya para putrabhAva keLavavo paDyo che. paNa e bhAvanAonA vikAsa vinA te kAInI unnati thaI ja nathI. vairAgya eTale premane abhAva nahIM, paNa premapatra janamAMthI sukhanI IcchAne nAza. emane svAtha gaNuM emano tyAga karavAne bhAva nahIM, paNa emane vizenA potAnA svArthone tyAga ane emane kharuM sukha ApavA mATe potAnI sarvazaktino vyaya. prANIo saMbaMdhe vairAgyanI bhAvanAnuM A lakSaNa. paNa jaDa sRSTi pratyeno vairAgya eTale indriyonA sukha vize anAsakti. paMcaviSaya pitAne sukhaduHkhanuM kAraNa nathI, ema samajI e vize aspRhA thayA vinA premavRttino vikAsa thaze ke Annati thavI azakaya che. prema hoya paNa temAM viveka na hoya, to e kaSTadAyaka thAya che. jenI upara prema che, tene sAcuM sukha ApavAnI IcchA, eno paNa kadI viyega thaze ja e satyane jANa ene svIkArI levAnI taiyArI ane prema chatAM bIjAM kartavyanuM pAlana e vivekanI nizAnIo che. e viveka na hoya to prema moharUpa kahevAya. noMdha 2jI: vAdaje pariNAmo ApaNane pratyakSapaNe nAma paDe che, paNa tenAM kAraNe atyaMta sUkamatAne lIdhe athavA bIjA Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ noMdha kAI kAraNane lIdhe pratyakSa pramANathI TharAvI zakAtAM nathI, te pariNAme samajAvavA tenAM kAraNA vize je kalpanA karavAmAM Ave che te vAda (hypothesis theory) kahevAya. udAharaNArtha, sUryanAM kiraNA ApaNI pRthvI sudhI Ave che e ApaNe rAja joI e chIe. e pariNAma ApaNane pratyakSa che. paNa e kiraNA karoDA mAIlanuM aMtara kApI ApaNI AMkha sAthe krama athaDAya che, eTale tejanAM kiraNA prakAzamAna vastumAM ja na rahetAM AgaLa kema vadhe che, e kAraNu ApaNe pratyakSa rIte jANI zakatA nathI. paNu kAraNu vinA kArya hAI zake nahIM ema ApaNI khAtarI hovAthI, emAM kaMI paNa kAraNanI kalpanA karavA prayatna karIe chIe; dAkhalA tarIke, kiraNanI bAbatamAM 'Ithara' tattvanAM delana e prakAzanA anubhava ane vistAranuM kAraNu kapAya che, AMdolananI AvI kalpanA e vAda gaNAya. evAM AMdelane che ja ema kadI purAvAthI sAbita nahIM thAya. AvI kalpanA jeTalI saraLa ane sarve sthULa pariNAmeA samajAvavA mATe baMdhabesatI hoya teTalA e vAda vizeSa grAhya thAya che, paNa judA judA vicArA judI judI kalpanAo athavA vAdo racI eka ja pariNAmane samajAve tyAre e vAdo vize matabheda thAya che. mAyAvAda, punarjanmavAda vagere A prakAranA vAde che. e jIvana tathA jagatane samajAvavA mATenI kalpanAe ja che e bhUlavuM na joI e. jenI buddhimAM je vAda ruce te grahaNa karI e bannene samajI levA emAM dASa nathI; paNu e vAte eka siddhAMta eTale sAbita karelI vastu tarIke svIkAravAmAM Ave che tyAre vAdabhedane mATe jhaghaDA karavA tarapha ja pravRtti thAya che. dharmanA viSayamAM aneka matapaMthI potAnA vAda vizeSa sayukti che e TharAvavA mATe ja mAthAkUTa kare che. eTalethI ja aTake teApaNu eka vAta che. paNa e vAdane siddhAMta tarIke mAnI laI enAM pAchAM pratyakSa rIte anubhavAya ethI judAM pariNAmenAM tarkazAstranA niyamothI anumAnA kADhI, te uparathI jIvananuM dhyeya, dharmAcAranI vyavasthA, nItinA niyama, bhega 3 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 mahAvIra ane saMyamanI maryAdAo vagere racavAmAM Ave che, tyAre muzkelIone cheDe ja nathI Avato. jijJAsune kaI paNa vAdane zarUAtamAM svIkAro te paDe. paNa eNe ene siddhAMta mAnI e vize atyAgraha rAkha ucita nathI. jevI kalpanA para sthira thaI e tevI jAtane anubhava laI zakAya evuM cittamAM Azcarya rahyuM che. koI mANasa potAne rAjA gaNyA kare to tenI e kalpanA evI daDha thAya ke keTaleka divase e pitAmAM rAjApaNuM ja anubhave. paNa e prakAre karela kalpanAne ke vAdane sAkSAtkAra e kAMI satya sAkSAtkAra nathI. je anubhava koI paNa vAda ke kalpanAthI para hoya te ja satya. e rIte vicAratAM mAluma paDI Avaze ke maitrInuM sukha pratyakSa che, vairAgyanI zakti pratyakSa che, mAtApitA ane gurunI sevAnuM zubha pariNAma pratyakSa che, prANImAtra pratye prema rAkhavAnuM phaLa pratyakSa che, ma-damanAM pariNAmo pratyakSa che; bIjI bAjue, bhegavilAsanAM mAThAM phaLo pratyakSa che, vairabhAvathI thatI mAnasika vedanA pratyakSa che, mAtApitA, guru vagerene kanaDavAthI thatI tiraskArapAtratA pratyakSa che. bhagavAna mahAvIra kahe che tema svarganuM sukha parokSa che; mekSa(mUA pachI janmamaraNa vinAnI dazA)nuM sukha atyaMta parokSa che, paNa prazama(nirvAsanA, niHspRhatA)nuM sukha pratyakSa che. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha-mahAvIra [samAlocanA] Page #113 -------------------------------------------------------------------------- Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha-mahAvIra [samAlocanA] buddha ane mahAvIra e Arya saMtanI prakRtinAM be bhinna svarUpa che. jagatamAM je sukha ane janma-maraNathI duHkhane sarvane anubhava thAya che te satkarma mukti ane duSkarmanAM pariNAma rUpe che ema spaSTa jaNAya che. je sukha athavA duHkhanuM kAraNa zodhI zakAtuM nathI, te paNa koI kALe thayelAM karmanuM ja pariNAma hoI zake. huM na hato ane nahIM hoIza, evuM mane kadI lAgatuM nathI, te parathI A janma pahelAM huM kyAMka paNa hovo ja joIe ane maraNa pachI kyAMka hoIza ja; te samaye paNa meM karma karyA ja haze, ane te mArA A janmanAM sukhaduHkhanuM kAraNa hovAM joIe. ghaDiyALanuM lolaka jema DAbI bAjuthI jamaNI bAjue ane jamaNuthI DAbI bAjue mUlyAM ja kare che, tema huM janma ane maraNanI vacce jholAM khAnAre jIva chuM. karmanI cAvIthI e lelakane gati maLI che ane maLatI jAya che, jyAM sudhI e cAvI caDelI che, tyAM sudhI mArAthI e lAMmAMthI chuTAze nahIM. e jholAMnI sthiti duHkhakAraka che; emAM kadIka sukhano anubhava thAya che, paNa te atyaMta kSaNika che; eTaluM ja nahIM paNa e ja sAme dhakko lAgavAmAM kAraNarUpa thAya che. ane tethI pariNAme duHkharUpa ja che. mAre e duHkhakAraka lAMmAMthI chUTavuM ja joIe, kaI paNa prakAre mAre e cAvIne phera utAravI joIe. AvA prakAranI 97 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 buddha mahAvIra vicArazreNIthI prerAI keTalAka A janmamaraNanAM jholAMmAMthI chUTavAne-- mokSa meLavavAne-vividha prakAranA prayatna kare che. karmanI cAvI jema bane tema jaladI khapAvI devAnA e prayatno kare che. Arya prajAmAM thayelA ghaNAka mumukSuo A punarjanmanA vAdathI uttejita thaImekSanI zedhe lAgelA che. enI zodhakhoLamAM jene je je mAge zAni thaI - janmamaraNanI bIka TaLI gaI- teNe te te mArgone pracAra karyo. e mArgonI zodhamAM ja aneka prakAranAM darzanazAstra UpajyAM. mahAvIra A prakAranI prakRtinuM eka utkRSTa udAharaNa che. 2. buddhanI prakRti AthI bhinna che. janma pahelAMnI ane maraNa pachInI sthitinI ciMtA karavAnI dukhamAMthI emane hoMza nathI. janma je duHkharUpa hoya mukti topaNa A janmanuM duHkha te sahana thaI gayuM. punarjanma Avato haze te A jIvananAM sukRta ane duSkRtane anusarIne ja Avaze. mATe A janma ja - AgalA janmane kahe ke mane kahe - sarvene AdhAra che. A jIvanane sudhArIe to bhaviSyanA janmanI ciMtA karavAnI kazI jarUranathI. kAraNa ke jeNe A janma sudhAryo che tene bIje janma A janmakaratAM kharAba Ave te satkarmanuM phaLa duHkha thAya ema Thare. have rahyAM A jIvananAM sukhaduHkhe. A jIvananAM te pAMca ja duHkha anivAryapaNe bAkI rahe che, jarA, vyAdhi, maraNa, priya vastune viyega ane apriya vastune ga. te uparAMta tRNune lIdhe paNa sukhaduHkha bhegavAya che. je kaI zodha karavA jevI hoya to A duHkhamAMthI chUTavAnA mArganI; jagatanI sevA karavAnI hoya to A viSayamAM ja Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha-mahAvIra karavA jevI che. A vicArathI prerAIne e A duHkhanuM esiDa zeAdhavA nIkaLI paDyA. A duHkhamAMthI huM chUTuM ane jagatane cheDAvI sukhI karuM. dIrgha kALanA prayatna pachI emaNe joyuM ke pahelAM pAMca duHkhe anivArya che. ene sahana karavA manane baLavAna karyuM ja chUTake che. paraMtu bIjA duHkha tRNAthI utpanna thatAM hovAthI ene nAza karavo zakaya che. bIjo janma Avaze te te paNa tRSNAonA baLane lIdhe ja. manane citana karatuM haMmezane mATe rokI zakAtuM nathI. e je sadviSayamAM na lAge te vAsanAo ja bhegI karyA karaze. mATe ene sadviSayamAM vaLagADI rAkhavAno prayatna karyo, e ja parama puruSArtha che. ethI sAttvika vRttinAM sukha ane zAnti pratyakSapaNe maLaze ethI bIjA prANIone sukha thaze, ethI mana tRNumAM taNAyA karaze nahIM. ethI jagatanI sevA thaze. tRSNa ja punarjanmanuM kAraNa che e vAta satya hoya to mana nirvAsanika thavAthI punarjanmanI bhIti rAkhavAnI jarUra nathI. dhruvaM garama mRtacara e vAta kharI hoya te paNa sadviSayamAM ja lAgI rahelA manane ciMtA karavAnI jarUra nathI. A janmamAM je pAMca anivArya duHkha che tethI huM duHkha bIje janme paNa AvavAnuM nathI. e duHkhane mATe je Aje taiyArI hAya, te pachI bIjA janmamAM paNa e sahana karavo paDaze, evI ciMtAthI mUMjhAvAnI jarUra nathI. mATe janmamaraNa vagere duHkhanI bIka TALI, manane zubha pravRtti, zubha vicAra vageremAM lagADI devuM, e zAnine nizcayapUrvaka mArga che. A mArgane vizeSa vistArapUrvaka samajAvI buddha Arya aSTAMgika mArgane upadeza karyo. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 buddha-mahAvIra 3. je sukhanI icchA kare che, te ja duHkhI che, je svarganI IcchA rAkhe che, te ja niSkAraNe narakayAtanA bhegave che, je mokSanI vAsanA rAkhe che, te ja pitAne baddha jue che; je duHkhane AvakAra ApavA niraMtara taiyAra che, te hamezAM zAnta ja che; je satata sadvicAra ane satkarmamAM mazagUla che, tene jema A janma Abe, tema bIjA hajAra janme Ave to paNa zI phikara che? e punarjanmanI IcchA paNa rAkhatA nathI, ane ethI Darate paNa nathI je sukhI prANIo pratye sadaiva mitrabhAvathI jue che, duHkhI pratye karuNathI bharAI jAya che, puNyazALIne joIne AnaMdita thAya che ane pApIone sudhArI na zake te emane mATe nidAna dayAbhAva ane ahiMsAvRtti rAkhI rahyo che, tene jagatamAM zuM bhayAnaka lAge? enuM jIvatara jagatane bhArarUpa thavAno saMbhava ja kayAM che? ane chatAM koIne ene paNa masara Ave toye e ene vyAdhi, maraNa, priya vastune viyega, ke apriya vastune bhega, e sivAya bIjuM kayuM duHkha ApavAno hato ? vicAranI ochIvattI AvI bhUmikA upara daDha thaI, buddha tathA mahAvIre zAnita prApata karI. 4. A banne prayatnamAM satyanA anveSaNanI jarUra paDe ja che. jagatanuM satyatattva zuM che? huM satyanI jijJAsA huM karIne A dehanI aMdara je bhAna thayA kare che, te "huM koNa chuM, kevo chuM, keTale chuM? A jagata zuM che? mArI ane jagata vacce zo saMbaMdha che? trIjI prakRtinA keTalAka Aryoe satyatattvanI zodha mATe Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha mahAvIra 101 ja prayatna karyo. paNa, jema bIjane jANyAthI jhADanuM sarvasva jJAna thatuM nathI, athavA jhADane jANyAthI bIjanuM anumAna thatuM nathI, tema kevaLa chevaTanuM satyatattva jANavAthI kharI zAnti thatI nathI, ane upara upadezelI bhUmikA upara ArUDha thayA pachI paNa satyatattvanI jijJAsA rahI jAya te tene paNa azAMti rahI jAya che. satyane jANIne paNa aMte UpalI bhUmikA upara daDha thavuM paDe che, athavA e bhUmikA upara dRDha thaI, satyanI zodha bAkI rahe che. paNa jema jhADane jANanArA manuSyane bIjane zedhavA mATe mAtra phaLanI Rtu Ave eTalI ja vAra che tema e bhUmikA upara AvelAne satya Adhu nathI thatuM. 5. janmamRtyunA pherAmAMthI mukti IcchanArAne, harSa zekamAMthI mukti IcchanArAne, AtmAnI zodha nizcita karanArAne, - sane aMte te vyavahArika bhUmikA jIvanamAM uparanI bhUmikAe AvavuM ja paDe che. cittanI zuddhi, nirahaMkAra, sarve vAda- kalpanAo vize anAgraha, zArIrika, mAnasika ke koI paNa prakAranAM sukha mATe nirapekSA, bIjA upara naitika sattA calAvavAnI paNa anicchA, je choDI na zakAya evI rIte pitAne AdhIna che tenuM anyane mATe arpaNa - e ja zAntine mArga che; emAM jagatanI sevA che; prANImAtranuM sukha che, e ja utkarSane upAya che. jema koIne kahIe ke A raste raste cAlyo jA, jyAM e rasto pUro thaze tyAM tAre je ghera javuM che te Avaze tema A mArge cAlI janAra satyatattva AgaLa AvIne Ubho raheze. bahu bAkI raheze to mAtra tyAMnA keI Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 buddha-mahAvIra rahevAsIne pUchIne khAtarI karI levAnuM ke A ja satyatattva ke nahIM ? 6. paNa AvA vicAre jagata jIravI zakatuM nathI. vAdonI ke pakSanI pUjAmAM paDyA vinA, buddhaprakRtinI auhika ke pAralaukika kaI paNa jAtanA viralatA sukhanI AzA rAkhyA vinA, virala manuSya ja satya, sadAcAra ane sadvicArane ja lakSya banAvI tenI upAsanA kare che. e vAde, pUjAe ane AzAonA saMskAra eTalA baLavAna thaI paDe che ke buddhine enA baMdhanamAMthI choDAvyA pachI paNa vyavahAramAM enuM baMdhana cheDI zakAtuM nathI. ane evA manuSyane vyavahAra jagatane dRSTAMtarUpa thatuM hovAthI jagata e saMskArene vadhAre jorathI vaLagI rahe che. 7. brAhmaNa dharmamAM vIsa ke daza avatAre, bauddhomAM vIsa buddho ane jainomAM covIsa tIrtha karenI mAnyatA piSAI che. e mAnyatA sauthI pahelI keNe utpanna karI e jANavuM kaThaNa che. paNa avatAravAda tathA buddha tIrthakaravAda vacce eka bheda che. buddha ke tIrthakara tarIke khyAti meLavanAra puruSa janmathI ja pUrNa, Izvara ke mukta hoya che ema manAyuM nathI. aneka janma sudhI sAdhanA karate karate Avele jIva chevaTe pUrNatAnI chellI pagathIe AvI pahoMce, ane je janmamAM e pagathI paNa sara kare te janmamAM e buddha ke tIrthaMkarapaNAne pAme che. avatAra vize jIvana paNanI ke sAdhakapaNunI mAnyatA nathI. e te pahelAMthI Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ buddha-mahAvIra ja Izvara ke mukta che ane kAMIka kArya karavA mATe IrAdApUrvaka janma le che evI kalpanA che. AthI, e jIva nathI manAte, manuSya nathI manAte. A kalpanA bhrama utpanna karanArI nIvaDI che, ane ene pAsa thaDeghaNe aMze bauddha tathA jaina dharmone paNa lAgyo che. Ama buddha ane mahAvIranA anuyAyIo paNa vAda ane pakSa devanI pUjAmAM paDyA che, ane tethI jagata cAlatuM hatuM tema ja pAchuM cAlyA 1. badhA prakAranI bhaktimAMthI Adara uThADavAnA AzayathI A lakhAyuM nathI. ApaNA jevA sAmAnya manuSya mATe parAvalaMbanamAMthI svAvalaMbanamAM, asatyamAMthI satyamAM, ajJAnamAMthI jJAnamAM javAno mArga rahyo che. paNa dhyeya svAvalaMbanamAM, satyamAM ane jJAnamAM pahoMcavAnuM hatuM joIe, ane bhaktine uddezya cittazuddhi hovo joIe e bhulAvuM na joIe. pUrva kALamAM thaI gayelA avatArI puruSo ApaNane dIvAdAMDI jevA che. emanI bhakita eTale emanA cAritranuM satata dhyAna. emanI bhaktine niSedha thaI zake ja nahIM paNa jema avatAre parokSa thatA jAya che, tema enuM mAhAtmya vadhAre jaNAya che; tema na thatAM ApaNA kALanA saMtapuruSone zodhI temano mahimA samajatAM AvaDavuM joIe. jagata jema asurahita nathI, tema saMtarahita paNa nathI thatuM. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma eka ja che. | 'mArI daDha mAnyatA che ke jagatanA badhA mahAdharmo sAcA che, badhA Izvare nirbhelA che, ane badhA teno ja Adeza phelAve che, ne te te vAtAvaraNamAM ne te te dharmamAM UcharelA lokonI AdhyAtmika bhUkhane tRpta kare che. huM nathI mAnato evo samaya kadI Ave jyAre ApaNe kahI zakIe ke jagatamAM dharma eka ja che. eka arthamAM Aje paNa jagatamAM mULa dharma eka ja che. paNa kudaratamAM kakyAMye sIdhI lITI che ja nahIM. dharma e aneka zAkhAovALuM mahAvRkSa che. zAkhAo rUpe dharmo aneka che ema kahI zakAya; vRkSarUpe dharma eka ja che.'' - gAMdhIjI dharmane samajo sAta pustakono saMpuTa 1. hiMdu dharmanuM hArda 40.00 2. rAma ane kRSNa 20.00 3. buddha ane mahAvIra 15. 00 4. gItA ane kurAna 30.00 5. hajarata mahamada ane islAma 20 , 00 6. Izu khrista 20, 00 7. azo jarathuSTra 5. 00 SHBHRIHIT HOHRHM A sAta pustako ekasAthe kharIdanArane 004915 Ahmedabad rU.150ne badale rU. 60mAM ApavAmAM bhudha ane mahaveer Avaze. TRP :Rs. 15 kiMmata : 150 /- (seTanA). ISBN 81-7229-124-8(Set)