Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ moharite saccavayaNassa palimaMthU (ThANaMgasutta, 529) anusandhAna - 77 zrI hemacandrAcArya prAkRtabhASA ane jainasAhitya viSayaka saMpAdana, saMzodhana, mAhitI vagerenI patrikA saMpAdaka : vijayazIlacandrasUri kalikAlasarvajJa zrI hemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi - amadAvAda JUNE - 2018
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ moharite saccavayaNassa palimaMthU (ThANaMgasutta, 529) 'mukharatA satyavacananI vighAtaka che' anusandhAna prAkRtabhASA ane jainasAhitya-viSayaka sampAdana, saMzodhana, mAhitI vagerenI patrikA 77 sampAdaka: vijayazIlacandrasUri 04 0900-060VXR zrIhemacandrAcArya kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi ahamadAbAda jUna - 2019
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna 77 Adya sampAdaka : DaoN. harivallabha bhAyANI sampAdaka : vijayazIlacandrasUri samparka : C/0. atula eca. kApaDiyA A-9, jAgRti phleTsa, pAlaDI mahAvIra TAvara pAchaLa, amadAvAda-380007 phona : 079-26574981 E-mail:s.samrat2005@gmail.com prakAzaka : kalikAlasarvajJa zrIhemacandrAcArya navama janmazatAbdI smRti saMskAra zikSaNanidhi, ahamadAbAda prAptisthAna : (1) A. zrIvijayanemisUri jaina svAdhyAya mandira 12, bhagatabAga, jainanagara, navA zAradAmandira roDa, ANaMdajI kalyANajI peDhInI bAjumAM, amadAvAda-380007 phona : 079-26622465 sarasvatI pustaka bhaNDAra 112, hAthIkhAnA, ratanapola, amadAvAda-380001 phona : 079-25356692 . prati : 250 mUlya : Rs 150-00 mudraka : kriznA grAphiksa, kirITa harajIbhAI paTela 966, nAraNapurA jUnA gAma, amadAvAda-380013 (phonaH 079-27494393)
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ nivedana vidyA-adhyayananA kSetre gujarAtamAM kAramo duSkALa pravartI rahyo che. prAkRta bhASA, vyAkaraNa ane sAhitya- adhyayana tathA adhyApana karanArA vidyArthI, adhyApako ke jijJAsu keTalA ? prAkRta bhASA tulanAtmaka athavA bhASAzAstrIya adhyayana Aje ApaNe tyAM rayuM che khalaM ? jetuM prAkRta, tevU apabhraMzanuM paNa. ApaNI gaIkAla prA. candrA, DaoN. bhAyANI, paM. mAlavaNiyA sameta aneka tajjJa vidvAnothI bharI bharI hatI. Aje teno ekAdo avazeSa paNa nathI jaDato! ___ hA, paramparAgata paddhatithI prAkRta vyAkaraNa- adhyayana tathA granthonuM vAMcana karanArA-karAvanArA sAdhuo, sAdhvIo ane jaina adhyApako avazya che; parantu te badhAM pizelanA prAkRtavyAkaraNathI tathA tenA upayoga mATenI sajjatAthI taddana vegaLA-vimukha-ajANa ! dhvanizAstra, bhASAzAstra, bhASAnA vikAsa tathA parivartano ityAdi sAthe temane koI ja levAdevA nahi hovAnI. koI navo ke ajANyo zabda Ave ane kozamAM te na jaDe to te loko lAcAra banI rahe. AvI ja sthiti saMzodhanavidyAnI paNa che. Aje saMzodhana kyA cha ? UMDu adhyayana, anveSaNa ane maulika tAraNo ke arthaghaTano ke pAThazuddhi - A badhuM kyAM che ? yunivarsiTInA sarakArI niyamo prayANe prAdhyApake amuka saMkhyAmAM lekho, nibaMdho, zodhalekho lakhavAnA hoya ane chapAvIne tenI nakalo saMsthA samakSa
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ rajU karavAnI hoya; tenA AdhAre temane DigrI, hoddo, adhikAra, pagAra vagere maLavAnA hoya; A dRSTithI lakhAtA lekhomAM saMzodhana keTaluM hoya, maulika cintana ke UMDaM adhyayana keTaluM hoya, te to lekhaka pote, tenA parIkSako tathA tenI sAthe saMkaLAyelA badhA ja samajatA hoya che. __ ghaNIvAra lAge ke nA pADavAnI, asvIkAra ke napAsa karavAnI himmata nathI hotI tethI A badhuM cAlI jAya che; tenAthI sambandhita lokone thoDoka sthUla lAbha thAya e kharaM, paNa hAni to vidyAne ane saMzodhananA kSetrane ja thAya che. jo A rIte vartavAthI ja badhA bhautika lAbho maLI jatAM hoya to, binajarUrI vediyAveDA karavAnuM kone pAlave ? A manovalaNanuM pariNAma che ke Aje ApaNe tyAM vidyAniSTha saMzodhanakArono prAyaH sarvathA dukALa che. DaoN. hasubhAI yAjJike zrIpuNyavijayacandraka-samArohamAM Takora karI ke 'jene tene aivorDa ApavA jevo nathI; kALajI rAkhajo' tyAre manamAM keTalAMka varSothI cUMTAto savAla hoTha para AvI gayelo ke 'to have A badhAM candraka kone ApavAnAM?' hemacandrAcArya candraka hoya ke puNyavijayacandraka hoya ke anya evaoNrDa hoya, te zaru karyA tyAre ekamAtra bhAvanA hatI ke ApaNe tyAM aneka sarvottama kakSAnA paNDito-vidvAno che, jemanAM vidyAkIya kAryo amUlya-ajoDa che; temanuM tathA temanI vidyAnuM sanmAna karavU. nA, temane madadarUpa thavAno ke temanA para upakAra karavAno leza paNa Azaya nahoto. hato mAtra bahumAnano bhAva. thoDAM varSo to A bhAvanA ThAThamAThathI phaLatI rahI, ane teno harakha paNa khUba rahyA karyo. parantu eka dahADo ociMtuM ja bhAna thayu ke jemanA mATe naryu bahumAna ja jAge e peDhI to samApta thaI gaI ! have to rahyo zUnyAvakAza ! Aje A evorDa kone ApavA e prazna eka samasyA banI rahyo che. AnA pAyAmAM vidyAdhyayananI bAbatamAM ApaNe tyAM pravartetI zUnyatA ja paDI che tema kahevAmAM have khacakATa thato nathI. A zUnyAvakAza kyAre dUra thaze ?
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ anukramaNikA sampAdana vAcanAcArya zIlazekharagaNiviracitAH siddhahemavyAkaraNakatipayodAharaNamayAH stavAH / / - saM. upA. vimalakIrtivijaya gaNi 1 mahopAdhyAya zrIsomavijayagaNiviracitA saMskRtageyapaJcastavI // - saM. vijayazIlacandrasUri 48 eka saMskRta stuti - saM. vijayazIlacandrasUri 54 be saMskRta patro - saM. upA. bhuvanacandra 56 12 bola - paTTaka : bAlAvabodha - saM. muni zrutAGgacandravijaya 65 maMgaladIvo - saM. vijayazIlacandrasUri 78 kavi zrIzubhavIra-kRta rAjanagarasatka cintAmaNipArzvanAtha stavana - saM. muni muktizramaNavijaya 79
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ karamabatrIzI tathA be stavano - saM. sA. samayaprajJAzrI 81 be stavano - saM. rasIlA kaDIA 87 pAMca hariyALI - saM. upA. bhuvanacanda 94 vAcaka puNyasAgarakRta aMjanAsundarI-pavanaJjayarAsa (khaNDa 3) - saM. prA. anilA dalAla 98 zrIcaramatIrthapati dIkSAmahotsavAdhikAra stavana -saM. muni zIlacandra vijaya (DahelAvALA) 119 vihaMgAvalokana - upA. bhuvanacandra 126 zrIpuNyavijaya-smRti-candraka pradAna samAroha 128 DaoN. bhagavAnadAsa paTene puNyavijayajI saMzodhana-caMdraka arpaNa ___ - hasu yAjJika 129
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 vAcanAcArya zIlazekharagaNiviracitAH siddhahemavyAkaraNakatipayodAharaNamayA: stvaaH|| - saM. upA. vimalakIrtivijaya gaNi siddhahema vyAkaraNanA adhyayana-adhyApanano pracAra madhyakALanA jaina saMghamAM khUba rahyo haze, tema te viSe lakhAyelI-racAyelI aneka racanAo jotAM lAge che. prastuta stavAtmaka kRti paNa te vyAkaraNanAM udAharaNone kendramA rAkhIne ja racAI che, je A vyAkaraNanA adhyetAo mATe abhyAsottejaka zambala pUruM pADe che. A kRtimAM 11 'stava' che. temAM vyAkaraNanA 1 thI 4 adhyAyanA 16 pAdonAM udAharaNone AvarI levAmAM AvyAM che. AvI vyAkaraNamaya racanA, te paNa prabhunI stutirUpa racanA banAvavI e keTaluM kaThina kAma che te vidvAnone tarata samajAze. kAvyazAstra ane vyAkaraNazAstramA UMDaM pANDitya hoya, uparAMta te bannene sAMkaLIne kAvyasarjana karavA jevI pratibhA paNa hoya, tyAre ja AIM sarjana thaI zake che. A stavanonA racayitA A prakAranA pratibhAvaMta vidvAna hatA teno khyAla to A stavano jotAM ja samajAI jAya tema che. kartAno mukhya Azaya vyAkaraNanA prayogono bodha karAvavAno che. kAvyamaya bhakti karatAM jatAM Avo bodha thaI jAya to abhyAsIone vadhu sugamatA thAya tevA koI AzayathI A racanA thaI che. jo ke kartA racanAnA cheDe abhyAsIo samakSa AkarI zarata mUke cha : "A stavano teNe ja jovA, jene vyAkaraNanAM sUtro jIbhanA Terave ramatAM hoya, ane tenA arthono vizada bodha hoya." arthAt nabaLA vidyArthI mATe A racanA nathI. racanAmAM kula 11 stava che. 402 zlokapramANa sampUrNa racanA che. 1 thI 5 stava anukrame AdinAtha, zAntinAtha, pArzvanAtha, neminAtha, mahAvIra - e pAMca jinanI stavanArUpa che. 6-7-8 mAM mahAvIrastuti, tathA 9-10-11 mAM sarva(sAdhAraNa) jinastavanA che. A racanAnA kartA vAcanAcArya zIlazekharagaNi che; teo zrIdevasundarasUri mahArAjanA ziSya hatA; temano sattAsamaya 14mA zatakano uttarArdha che. temaNe aneka stotronI racanA karI che. jayapurasthita maho. sva. vinayasAgarajIe amanA abhyAsakAlamAM koIka
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 ha.pra. parathI A stotronI nakala utArI rAkhelI, te temaNe (jeroksa nakala) mokalelI, te parathI A sampAdana yathAmati karyu che. kSati rahI hoya to zakya che. phUTanoTamAM Tippanaka tarIke mUla kartAe karela TippaNI che, to bIjI noTamA je te prayoganA sUtrakramAGka sampAdaka dvArA noMdhavAmAM AvyA che. ___vAcakazIlazekharagaNiviracitAH siddhahemavyAkaraNakatipayodAharaNamayAH stavAH / // zrIAdidevastavaH // // prathamA'dhyAyasya prathamaH pAdaH // paramAtmanamAdyaM ta-mahaMkArasthitaM stuve / siddhiH syAdvAdato yenA-'sAdhi lokAntasaMsthitA // 1 // mahAvratAni(5) tattvAni(9) jIvasthAnAni(14) ca prabhuH / husva(5)-dIrgha(9)-svara(14)mitA - nyupakRtyai sadasyavak // 2 // Attha sandhyakSarA'ntasthA, saGkhyA(23) dharmabhidaH prabho! / samAna(10)-nAmi(12) mAnAzca, sAdhudharma(10)-tapo (12)-bhidaH(22) // 3 // bho! gururvyaJjana(33)mitA-zAtanAH projjhya sevyatAm / varga(5)pramAn pramAdAMzca, sadA'pyAdijino'rcyatAm // 4 // devAn dhuTa(24)saGkhyayAdhIzo-pasargAn(20) ghoSavAn(20) mitAn / tvamaghoSa(13)pramANAni, kriyAsthAnAni(8) coktavAn // 5 // cittaM divya'ti nA''pteSu, bhavadIyavacassu naH / brahmIyati tamo(12)bhAsvan, marutvadbhirnamaskRtAH // 6 // Tippanakam : 1. divamicchati = divyati / 'amAvyaH' (3 / 4 / 23) kyanpra0 / 2. __ prApteSu / 3. brahmaNIvA''carati / 'AdhArAcco0' (3 / 4 / 24) kyanpra0 / zlokaH : 1. sUtrAGkaH 1 / 1 / 1-3 / 2. sU0 4,5 / 3. sU0 6-8, 15 / 4. sU0 10, 12 / 5. sU0 11, 13, 14, 17 / 6. sU0 21-23 /
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 // prathamA'dhyAyasya dvitIyaH pAdaH // jinAdhIzaM guNAdhAraM, mudA'haM karuNAkaram / bahUrjaM surabhartRSi, sevyaM siddhIhyamAzraye // 7 // mahatRddhisuropAsyaM, vandite(tai)kajinarSabham / sajJAnAditrirUpaH syAd, yavalkAra RtA saha // 8 // tatheza --- rUpo, jAyate dezanAM sRjan / RkAro hi RkAreNa nR(la)kAreNa samaM yathA // 9 // [ka] mohena paramartaM mAM, pApaM prANa RNArNavat / doSArtaM pIDayed vIkSya, tvAM tu prArchAmyahaM sukham // [kha] prAlkAranti bhavannatyA, kSamayA prArSayanti ye / guNaughaidhautacittAste, sadaivoddhatyavarjitAH // 10 // yo'puSyat praiSyatAM prauDha!, prauha prauDhau tvayi prabho ! / svairimohanRpasvairA-'kSauhiNIbhayamasyaja ! // 11 // vidrumoSThA avRddhau tu, krUrAmA iheva te / ye dadhyustvAM mudo rUpaM, prelitAH prokhituM zivam // 12 // tvaM bhUtyA praidhase cArvA, duHkhe ca proSadhIyase / bhAtraGgaM maJju ApannaH, ziva evotka ! nAyaka ! // 13 / / nAvyase'tra bhavAmbhodhA-vArjave javano'nizam / bhavyaizca navyavistIrNa-stavauyata yazaH payaH // 14|| Tippanakam : 1. prakRSTaM RNaM = prArNam / 2. RNasya RNaM = RNArNam / 3. dAsatAm / 4. prakRSTo hasya prauDhiryasya / 5. 'ilaN preraNe' / 6. 'ukha gatau' / 7. bhAtIti bhAtA / 'Naka-tRcau' (5 / 1 / 48) tRcapra0 / 8. javanastvaritaH / 9. nantRSu sAdhurnantryaH / 'tatra sAdhau' (7 / 1 / 15) yapra0 / zlokaH : 7. sU0 1 / 2 / 1 / 8. sU0 6 / 9. [kha] sU. 7-9 / 10. sU0 10 13 / 11. sU0 14, 15 / 12. sU0 16, 17, 19 / 13. sU0 19-23 / 14. sU0 24-27 / /
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 tvAM gavAkSavimAneSaH, nIhA nemurgavIzvarAH / gavendrAzca garvAbhISTa !, goaya iha go'vana ! // 15 / / prINAte Azu rodasyau, mRdU aMhI ime ina ! / tava tau nA'namannetya, kudhiyo'mI aho iha // 16 // prabho ! ityA ime bhejuH, kimvajaM kimu Izvaram / tvAmapAsya pare'syantaM, yazovAgbhyAM dadhi madhum // 17 // // prathamA'dhyAyasya tRtIyaH pAdaH // bhaktiyuG Duvate yaste, guNAn sannapasadma tAn / zazvacca vakravAgyuktaH, sa SaNNAM rakSako'GginAm // 18 // rugghInadvidRtau dakSa !, viSvaghita ! vipaddhara ! / vAkchAnta ! sacchamazchAntaH, puNyaiH khalu guNaiH prabho ! // 19 // mahazzastaH sahassAra-SaT dravyapracanazcitam / viratazchadmatastanyA-STaGkastvaM me smarA'zmani // 20 // svAmizcandrasamAMzcAru- guNAMzchinnamitIMstatAn / zaMset pumASTaNatkAra-karAn vizve prazAn tava // 21 // puMskAntako na puMspa'STho-'puMscalo'puMzcalo bhavet / tvAM puMkhyAto'tra puMzUraH, puMSThakaH puMstamo naman // 22 // tvaM n prINAsi nUM: pAsi, yathA saMskArayug vacAH / saskartA bhUtalaM neta-rvacmi kAMskAn parAstathA // 23 // Ti0 : 1. gorabhISTo gavAbhISTaH / 2. gavi agyo goagryaH / 3. prtiirthikaaH| 4. DuG zabde / 5. jagatprasiddhAn / 6. vipad hrtiiti| 7. jJAnam / 8. 'praSTho'grage' (2 / 3 / 32) Satvam / 9. prakRSTaH pumAn / 3. anyatIrthikAn / zlo0 : 15. sU0 28-31 / 16. sU0 34, 35 / 17. sU0 34, 37, 41 / 18. sU0 1 / 3 / 1, 2 / 19. sU0 3, 4, 6 / 20. sU0 6, 7 / 21. sU0 8, 9 / 22. sU0 9 / 23. sU0 10, 11, 13 /
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 bhuvi caGkramyate nA'yaM, sukhaM jaJjanyate'sya ca / yastvAM vavvanyate kaMvvaM, yamyamyeta pramodataH // 24 // so'vazya~llAdate khedaM, hanute'laM hyArjavamamjhalet / samrAD bhavenmudA tvAM yo, yuGku sadA zrutaMguNT zrayet // 25 // dviD tsamUhaM haran tsA~dhu, vahaJc zAnti jino'rcyatAm / dharmo jetA bhago daityA, bho devA bhuvyagho narAH // 26 // tvatpAdA arvati svacchA-vabhIta iha mArdayaH / tastrodratArttayiddhAMza - vAtanyAvibha iSTazam // 27 // bho uttamAyaghoyindrA - yeSayeva maddhAninaH / saMvi yudu'ghaM bhinda-nnamRtAdhvasubhaNNiha // 28 // tvAM natvA sattanUcchAyaM, prabho ! chadmojjhitaM naraH / karma kiM mAcchidad brahmama, gacchedarhaguNahRdaH // 29 / / sadhyAnago 3 priya ! zrImann, proNNunAva guNairbhavAn / dizo varya ! sudhAjalpya, hRdyazaM kkalitaH pprabho ! // 30 // puMsAM niSkampa ! ruzzAnta !, darzaneza ! vacAMsi te / bRMhayanti mudaM svArAD, vandyA'rcIrAnivigraha ! // 31 // yena mADhiH kRtA te vAga, lIDhA gUDhaM nijaM.1 manaH / soDhuM kaSTaM ca kAyotthaM, voDhA saiSa zivazriyam // 32 // Ti0 : 1. kaM saukhyaM yasyAstIti kaMvvaM / 'kaM-zaMbhyAM0' (7 / 2 / 18) matvarthe vapra0 / 2. uparameta / 3. 'guNaN AmantraNe / zrutaM guNayatIti / 4. kriyAvizeSaNam / 5. mArdavaM karotIti mArdavayati / Nicapra0 / mArdavayatIti kvip / 6. jJAnena / 7. suSTha bhaNatIti / 8. "bRMha vRddhau' / 9. maddharma ! (?) mADhiH pUjA / 10. svAditAH / 11. saMvaritaM / 12. 'tadaH seH svare pAdArthA' (1 / 3 / 45) serluk / zlo0 : 24. sU0 14, 15 / 25. sU0 15-17 / 26. sU0 18-22 / 27. sU0 24, 26 / 28. sU0 24, 27 / 29. sU0 28, 30, 31 / 30. sU0 31, 32, 35 / 31. sU0 36, 37, 40 / 32. sU0 42-45 /
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 sa tvaM piNDhi bhayaM me'rti, piNDDi tapta satAM guNaiH / sako yena jito moho-'neSo bhUbhAga Araci // 33 // nayajJati bhave buddha-tattvo vi tvayi bhaktibhAk / deva uttamadhIH prAjJaH, "sahaH khyAtaH tapaH kSamaH // 34 // gI:patiko yaza sphItaM, gIrSu dhUtapayaHsu te / gIrpatiH stutya ! tejo'stA-'harpate ! ninatA'psaraH ! // 35 // UnastavA'ntikastho'nya-svabhAvo'pi sadRg bhavet / yoge yathA tavargo hi, syAccavargaTavargayoH // 36 / / loke mUrddhanyatA Tava-Thava-Dava-Dhavasya vat / tvaca zAsanasya piSTA'gha-tamaH pUSNo'bhavajjina ! // 37 // jajJe yastvat pumAJ zAnta-zcavargAkSaravatsamam / kuryuH svehi tavargaM ta-dakSANyekatra saMsthiteH // 38 // yastvAmITTe tamastasya, vRzcA'prazne'pi satpatham / bambhaNmi sma ca SaTatarkA-gamA SaT sa tvaruNa nanu // 39 // SaNNAM vizeSaM hRdi darzanAnAM, matvA javAt SaNNavatiM ca hitvA / pAkhaNDinAM tvAmiti nauti yastaM, zivaM bhavAMllabhayatAjjinAya // 40 // iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH zrIAdidevastavaH / Ti0 : 1. 'piplUp saMcUrNane / 2. 'tRpauca prItau' / 3. viT puruSaH / 4. saha-balena rama.. / zlo0 : 33. sU0 46, 48 / 34. sU0 49, 51, 53, 54 / 35. sU0 55 59 / 37. sU0 60 / 38. sU0 60 / 39. sU0 60-62 / 40. sU0 63, 65 /
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 // zrIzAntinAthastavaH // // prathamA'dhyAyasya caturthaH pAdaH // zAnti zivAya sarvajJa, mudyanAbhyAM janAH stuta / amIbhirimakairdevaiH, sadA'tijarasainatam // 1 // ko na vAkkAyayoH zuddhyA, guNebhyaH spRhayettava / zamena jitaroSasya, keSAM vAkyeSu nAdaraH // 2 // yasmai hitAya sarvasmai, zakrAH sarve natA rayAt / nezuryasmAcca loke'smin, doSAstasmAnmudastu me // 3 // natirguNatvataM hetuM, tvAdRze kriyate yadi / katamasmai tadA tvasmai, katarasmiMzca vismayaH // 4 // yuSmAdRze namaskArye-'nyatarasminnatirmudhA / svasmin niHsve hi kaH svAye-tarasminnAdaraM sRjet // 5 // bhAvArayo ratA nemA, jitA neme'jitA guNAH / tvayA'nalpe surAstuSTA, nemuzca tvAM catuSTaye // 6 // svA'nye dAnAt tvayA svA'nyA, girA ca prINitAH prabho ! / jane pUrvA'vare'cinti, mAsapUrve yathAhitam // 7 // sve pUrvasmin bhave taptaM, yaisteSAM tvaM hi gocaraH / bhuvane'tra dvitIyasmi-stRtIye vizruto guNaiH // 8 // parve jinA nRpA Asa-nnasamAH ke'pi vA'parAH / rAjyalAbhe'pyarajyanta, samasminna bhavAdRzAH // 9 // Ti0 : 1. alpA imA imakAstairvyantarAdibhiH / 2. maharddhikairindrAdibhiH / 3. 'spRheApyaM vA' (2 / 2 / 26) caturthI / 4. guNasamUhahetum / 5. anyasmai / 6. catvAro'pi bhavanapatyAdayaH / zlo0 : 1. sU0 1 / 4 / 1 -3 / 2. sU0 4, 5 / 3. sU0 6-8 / 4. sU0 7-9 / 5. sU0 8 / 6. sU0 10 / 7. sU0 11-13 / 8. sU0 14, 16 / 9. sU0 16 / /
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 prajAyai hitasarvasyai, ramAyA bhAjanaM bhavAn / sarvasyA deva ! sarvasyAM, kRpAyAmasti yatnavAn // 10 // sAdhavo dadhataH kSAnti-kUpe astAdhayastava / aGgrIpadmamRdU dadhyuH, zraddhayA kSamayoH priya ! // 11 // yo vizvabandhave te'ti-straye'naMsInna tasya bhIH / paToH sphuTamaterdIptyA, raviNA maJjunA sama ! // 12 // tvayi trijagataH patyau, prApte sakhyau gurau ca kim / sakhyA'nyena kSitau patyA, vrate sakhyurakAGkSaka ! // 13 // buddhyai yo'zlAghata tAn vai, tavA'tanvAM natau rataH / cArvAH sa gurubuddheH syA-jjetA buddhayAH zucerguroH // 14 // ratnastriyai yathA pavai, mahyAmaspRhayAlunA / siddhivadhvAM tvayA'saJji, zucyAstanyA jitArjana ! (?) // 15 // zivazriyai zriyAstyAgaM, svaHzriye svarthiyo'Ggivat / vyadhA vijJo hi rajyenna, zriyAM bhuvi ca subhruvAH // 16 / / akSobhyaH subhruvAM bhInAM, bhettA'gryANAM zriyAM gRham / surANAM tadvadhUnAM ca, vandyaH SaNNAM hito'GginAm // 17 // catuNA~ padadharmANAM, paJcAnAM srotasAM jayI / trayANAM jagatA trAtA, goH priyo'si matervaraH // 18 // yugmam // Ti0 : 1. kSamA ca kSAntiH, kSamA ca pRthvIkSame / samAnAnAmekazeSaH tayoH / 2. indriyANAm / zlo0 : 10. sU0 17, 18 / 11. sU0 19, 21, 22 / 12. sU0 23, 24 / 13. sU0 25-27, 36 / 14. sU0 23, 25, 28 / 15. sU0 24, 28, 29, 30 / 16. sU0 30, 31 / 17. sU0 31-33 / 18. sU0 32-35 /
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 patyuH zivazriyaH patyu-rneturjAtaM nutAgamam / pitaraM nu prazAstAraM, bhettAraM ratibhartari // 19 // sattrAtaracirAmAtaH !, zAnte ! rakSa guNakSame ! / zamAmbu na hi vizvAmba !, mAM zrIgehajite ! jina ! // 20 // tvayorvI rakSitA rAjye, zaktInAM tisRNAM padam / bhavAn SaNNAM guNAnAM cA-'jani sapreyasI bhRzam // 21 // catuNA~ kAyupAyAnAM, jetA catasRNAM dizAm / apanetA'rinRNAM ca, nRNAmRddhIrdadan mahAn // 22 // sA yA hanyA''gamAdhIti-whni varyA mahAtmanAm / tvayA nyaSedhi pathyAya, namro'smi tvayi munniyAm // 23|| so'STAsu dikSu vikhyAta-stvaM jayA'STau haran madAn / aSTAnAM karmaNAM bhettA, yenA'STau mAtaraH smRtAH // 24 // tvayA rakSyante SaDjIvA, viSayAH paJca dUritAH / guNA yati yathAttAzca, tathA'nye tati katyadhuH // 25 // zaityamAdhuryava(ca)ryANi, payasI dve vacAMsi te / vijigyire jinA'mUni, munivRndaM sAdhvapA(sA)t // 26 // anyatte'nyatarad dUre-ujara ekataraM vacaH / dade'tijarasaM sthAnaM, bahuvAre ! bhavAnale // 27 // Ti0 : 1. gamaM zivazriyaH patyustIrthaGkarAn jAtaM kRtaM, kathambhUtAn netuH parivRDhasya patyuH svAminaH / 2. jita i:-kAmo yena sa jite, tasya sambodhanam / 3. prabhutvotsAhamantrajAstisraH zaktayaH / 4. sandhivigrahayAnAsanadvaidhAzrayAH SaDguNAH / 5. mudi nayatIti vip / 6. tati guNA anye kati adhuH / zlo0: 19. sU0 30, 36-39 / 20. sU0 40-44 / 21. sU0 45-47 / 22. sU0 47, 48 / 23. sU0 50, 51 / 24. sU0 33, 49, 52, 53 / 25. sU0 54 / 26. sU0 55, 56 / 27. sU0 58-61 /
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 akSNoH zriyA jitAmbhoja !, bahu no yazasaH zuceH / dadhnaH kSIrAbdhivIrANAM, samA dvizvAnyapUrayaH // 28 // vacAMsyamRtasadhyaJci, sAdhuSu prAG vadan bhavAn / bahUJji mohamaGge yuG buddhyA zrIyug mudaM vyadhAt // 29 // gatyA'naDvAn jaya tvaM sa, gaudyauryena kRtA mahaiH / gA yasyA'nupamAH pItvA, pumAn dyAmapi naihata // 30 // zaivo'darzi tvayA panthA, dharmo'bhASi bhavAmbudhau / manthAstvAM sAdhavaH pathya, RbhukSANazca bhejire // 31 // RbhukSA'rcya padAbje te, gIzca darzitasatpathI / nyasyatAM pathi muktermA, zasyabuddhyA jitozanan ! // 32 // bhejurdharmadhurA'naDvaM-zcatvArastvAM natozana ! / aticatvaH ! kaSAyairgoH, sakhAyaM surasaJcayAH // 33 // so'nehA''sIt paro namra-purudaMzAnayozanA / yatra rAjA pitevA'bhUH, priyakartA sakheva ca // 34 // tasya bhadrANi bhUyAMsi, hArINi syurguNairmahAn / tamohA yena pUSeva, tvaM yazasvI nataH zamI // 35 / / natavRtrahaNau te'hI, zritau paGkajarAjitau / yena tejo'ryamA kuryA-stvaM tamApa ivA'malam // 36 / / deva ! svAmpi sarAMsIva, tRSNAM tvAM hatavAniha / dehinAM sanmahAH zrImAn, nIrajaH sarvadoSajaH / / 37 / / Ti0 : 1. prathamaH / 2. panthAnamicchavaH / 3. so'nehAkAlaH prakRSTa AsIt / 4. 'jasUc mokSaNe' - sarvadoSAn jasyatIti kvip / zlo0 : 28. sU0 62, 63 / 29. sU0 66, 67, 69-71 / 30. sU0 72-75 / 31. sU0 76-79 / 32. sU0 76-80 / 33. sU0 80-83 / 34. sU0 80, 84, 85 / 35. sU0 85, 86, 87 / 36. sU0 87, 88 / 37. sU0 89, 90 / /
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 helayA tvaM haranmohaM, kroSTAramiva kesarI / duSTakroSTrani tanvarpi, vanAnApya tapovyadhAH // 38 // sthIyate yatra niHzaGkha, hareH kroSTorivAntike / kroSTA kroSTyA ca sA kasya, dezanorvI mude na te // 39 // tyaktvA kalatrANi varANi devadArANi vA''datta cataryamI yaH / taM stauti yaH zAntijinaM suzabda brahmAzritaM tAdRgihApi sa syAt // 40 // iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH zrIzAntinAthastavo dvitIyaH ||ch|| // zrIneminAthastavaH // // dvitIyA'dhyAyasya prathamaH pAdaH // yaM zritA guptayastisraH, zrInemi naumi taM gatIH / catasro'pAsituM jJAnA-dizriyAM tisRNAM gRham // 1 // rAbhiradbhirivAbdena, toSitaM jarasojjhitA / jagad yuSmAbhirasmAbhi-stadarthyatA'jaraH padam // 2 // zaLe yatpUrite viSNu-rbalamAha mayA tvayA / ajayyastvayi mayyeSa, hito bhAvI sakhA''vayoH // 3 // kaSAyAdhIna yuSmAkaM, rAgadveSau yuvAM jaDau / yAtA'smabhyaM yuSabhyaM ya-ddhito jetA'sti vaH prabhuH // 4 // Ti0 : 1. tanva Apo yeSu tAni tanvampi / 2. zuddhajJAnAzritam / 3. palAyadhvaM, yat yasmAt asmabhyaM jitaH prabhuH, vo yuSmAkaM ca jetA'sti / kiviziSTebhyo'smabhyaM yuSmAnAcakSmahe Niji yuSmayAmaH / yuSmayAma iti kvipi yUyaM tebhyo yuSabhyam / zlo0 : 38. sU0 89, 91 / 39. sU0 91-93 / 1. sU0 2 / 1 / 1, 2 / 2. sU0 3-6 / 3. sU0 7 / 4. sU0 8-10 / 5. sU0 11-13 / 6. sU0 14-17 /
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ 12 anusandhAna-77 tvAM tadvaco'hakaM tIrthaM, tvadIyaM naumi rakSa mAm / tvaM maduHkhaM hara prItyA, vayaM yUyaM yadIkSitAH // 5 / / mahyaM hita ! namastubhyaM, tava sevA sadA mama / kAmakrodhau yuvAM mAM co-jjhatamasmAnavetprabhuH // 6 // asmabhyaM nata yuSmabhya-miSTaM dehyasmadApadam / dUraya tvaM mudasmAkaM, stutyA yuSmAkamastu ca // 7 // hito vo no janAH so'vyA-dIzo vIkSya yamUcatuH / dambhalobhau madakrodhau, kruddho vAM nau nihantyasau // 8 // mude hitaM mataM te me, naumi tvA rakSayA bhavAn / UnA yuSmAn jinaH pAtu, santo mA vo'stu sa prabhuH / / 9 / / neme'haMste namaH svAmyaM, tava tvAM ca na ko'rcati / samIkSya tvAM jano'bhyeti, bhAgyAt tvAM pazyatIha saH // 10 // dhanyo'haM pAsi yanmA tvaM, jinastattvA'bhajan surAH / janA yUyaM vinItAstat, prabhurvo bhavato'vati // 11 // pazyaitakaM nataM loka-matho rakSainamIzate / mukhyenaitena jigye'bja-menenenduH sadA zriyA // 12 // padorastyanayoH zrIste, jano dRSTA(TvA) tadenayoH / prajJemi(ma)keSu vAkyeSu, tadeSveSAM satAM ratiH // 13 / / ayaM moha iyaM mAyA, vacasA'pAsyanena te / rAgadveSau hatau cemau, ko'sminnA'taH kadA rataH // 14 // Ti0 : 1. stutyA yuSmAn cakSmahe Nij kvip / zlo0 : 7. sU0 18-20 / 8. sU0 21, 22 / 9. sU0 23, 24 / 10. sU0 23,24 / 11. sU0 31 / 12. sU0 31, 33 / 13. sU0 33-36 / 14. sU0 37-40 /
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ 13 jUna - 2019 gate yato'pyuMbhe dhyAne, dve yenA'si smaro'sukaH / lobho'suko mude saiSa, devaH syA'sau ca tasya gIH // 15 // jajJe'syA'daumavannAdrau, vikalpo'mumuyaG na kaH / amunA bhIhatA doSA, jJA amuSyAmuke'smaran // 16 // ye te'[pya]dhyaita siddhAntaM, luvaM prIterniyaM pathi / yuyuvuH svaM divIyuste, zivaM nAyaka ! zizriyuH // 17 // rAjImatI striyAM vAJchan, tvAM stuvannaznuvIta nA / gostriyaH subhravaH strIzca, muktistrImapi tAM kramAt // 18 // ye ninyuH sudhiyo vasvaH, patyastvAM cicyurArjavam / doSalvo'grAtha eSAM syu-rguNAH pratibhuvaH zriyaH // 19 // kArabhvamiva varSAbhva-miva cArtaM bhave'tra mAm / pAntu vAkyAni te'gyANi, tamaHpUSNo vipajjihI // 20 // bhagnarug doSalUnyuste, vRkNAtte'ghaM pipikSataH / mate ko mokSamArokSman, bhavottIrNa ! na dIvyati // 21 // Ti0 : 1. ArttaraudralakSaNe / 2. adaso maH = adomaH / adrau adripratyaye yathA vikalpabhAg bhavati tathA'sya na / amumaJcatIti / 2. vigatA icchA yasya / 3. vasu icchanti, kyan / vasUyatIti kvip / evam-patyaH / 4. ka(ha)rtumicchati jihIrSati, san / 'svara-hana-gama0' (4 / 1 / 104) dIrghaH / 'RtAM kDitIr' (4 / 4 / 116) ir / vipadaM jihIrSatIti vipajjihIH, kvip / 'dIrghaDyAb0' (1 / 4 / 45) silopaH / 'padAnte' (2 / 1 / 64) dIrghaH / 5. lavanaM = luuniH| 'striyAM ktiH' (5 / 3 / 91) ktipra0 / doSANAM lUniryasmAt sa, tasya / zlo0 : 15. sU0 41-44 / 16. sU0 46-49 / 17. sU0 50-52 / 18. sU0 53-55 / 19. sU0 56-59 / 20. sU0 59-60 / 21. sU0 61-63 /
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 sa no divyati gIryenne, guroH kuryAt taporajaH / churyAtte samatA dhuryA, gIryenA'ghaluvaH zrutA // 22 // jaganvAn siddhimati@n, nemivadbhiH sadA prazAn / zreyorathe'naDudbhistvaM, zrito vidvadbhiruktardik // 23 / / sudRguSNika stuto dhIspRk, sragbhistvaM pUjito'maraiH / ajIvanak nareSu prAG zrIsajUryuG guNairdadhRg // 24 // kiM tairahobhirahanna, yatrAhanizamAnataH / ahorAtraM manovAg ghuTa, tattvabhunnatakAmadhuk // 25 // bhavyA yUyaM nyagUDhaM hRt, sadgiro'dhugdhvamAzritAH / jina ! samyag nighokSyadhve, yogAn bhotsyadhva AzravAn // 26 // budhAstattvamabu(bhu)ddhvaM ce-nnAghaM dhacchAzaye zamam / dhaddhve rundha ca durbuddhiM, sAmyaM dhattaH sadA tadA // 27 // vizvaM yazobhirastIva-mavRDhavaM muktimunnatim / vavRdve zarma ceSIDhvaM, stIrSIDhvaM duHkhamIza ! me // 28 // agrahIdavaM zriyAyiTvaM, zreyo'grAhivamutsavaiH / jagRhive zamAsidhvaM, siddhau mehidhvamuttamaiH // 29 // alaviDhvaM tamobADhaM, pupuviDhve svamuccakaiH / trAtumutsahiSIDhvamA-yiSIDhvaM hRdi me prabho ! // 30 // Ti0 : 1. divamicchati = divyati / 'amAvyayAt' (3 / 4 / 23) kyanpra0 / 2. girimicchet = gIryet na / 3. 'NamaM pravatve' nemurnemivAMsaH / 'tatra kvasu kA0' (5 / 2 / 2) kvasupra0 / 'anAdezAde0' (4 / 1 / 24) ne0, taiH / 4. ukto digmArgo yena / 5. sudRgbhiH samyagdRSTibhiruSNigbhiH chandobhiH stuta: sudR0 / pragalbhaH / 6. 'guhaug saMvaraNe' / 7. manovAkkAyAn / zlo0 : 22. sU0 63-66 / 23. sU0 67-69 / 24. sU0 69-73 / 25. sU0 74-77 / 26. sU0 77 / 27. sU0 78 / 28. sU0 80 / 29. sU0 81 / 30. sU0 81 /
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 anAyitvaM manoyenA-'smAriSIDhvaM sa mohadhak / leDhi te vAksudhAM dagdha-tApAM hastajitAmburuT // 31 // adrogdhA snugdhazaM sneDhA, snUDhasatyeSvamUDhadhIH / amugdhasnigdhahRd daitya-dhug rukmidhuD nato jaya // 32 // satyavAg bhaktibhAgbhistvaM, muktopAnadbhirAnataH / nirgranthairiSTasiddhAntai-stIrthasraSTAcchasatpatham / / 33 / / namrasamrAT tamomAA , zrIvibhrAT guNarASTisRT / lAbhadraSTA vibho ! nanda, yazobhrASTikRdarttimRT // 34 // pApabhRT tApavRT karma-bhraSTA pumbhirnato bhavAn / diSTaviT sukha AvraSTA, pRSTo'pi zreya AdhitaT // 35 / / svAmin ! mukticikIrmoha-sUtamohaH sudhIrimA / zaMvAn ! zrIdhAma ! dhIsadman !, dayAvAn zamavAnava // 36 / / mugdhAn bhAsvAn yazasvAMzca, prajAM rAjanvatI sRjan / lakSmIvAMstvAM harirbheje, kakSIvAn nu munIvatIm // 37 // guNodanvAn natA'SThIrvAn, munyogho yavamatkaram / vIkSya tvAM mohanizyaka, hRSTaH siMhAsani sthitam // 38 // datAM padoso doSNo-haMdo'snazcopamA na te / sudhAyUSNA samA gI: syA-dudnastulyA tamo'nale // 39 // Ti0 : 1. snugdhamuktaM zaM yena saH / 2. snehavAn / 3. snUDha uktasatyeSu / 4. amugdhaM snigdhaM hRt yasya sa cAsau daityadhug vAsudevazca rukmidhruD vanadevazca tAbhyAM nataH / 5. nu yathA kakSIvAn RSimunIvatI nadI bhajati / 6. asthIni santyeSAM te'sthIvantaH, natA aSThIvanto yasya munyoghasya / / zlo0 : 31. sU0 81-83 / 32. sU0 83, 84 / 33. sU0 85-87 / 34. sU0 87 / 35. sU0.87-89 / 36. sU0 90-94 / 37. sU0 94-96, 98 / 38. sU0 97, 97, 100 / 39. sU0 101 /
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 dvipAdastvAM yathA nemu-stathA vandyaM catuSpadAm / tvaM bodhayannudIcyAdIn, prAcyAdiprasarad yazAH // 40 // munibhistvAM viduSmantaM, viduSyaM viduSAM cayaH / kiM hitvA'nyasurAn saktAn, yUnaH zUna iva zrayet // 41 // maghono'rcya maghonyA ca, santoSAmRtapA' tvayA / rAjJo rAzyAH samudrasya, zivAyAzca kRtaM sukham // 42 // niHsImani padAbje sa-ddhAmnI nirdhUtakarmaNI / tava hRdvAmni vArcanaH saGgho nyasyAnizaM smaret // 43 / / vande suparvaNAM sevyaM, tvAM prAptaM zivadhAmani / tamoghnantaM jinA'nantaM, namajjantau pituH samam // 44 // bhAntI tanuste punatI tudantI, zyantI harantI ca tamo'zubhAtI / netre ca neme ghusado dhucakru-mahairbhuvaM tvAM stuvato'priyA dyauH // 45 // iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH zrInemistavaH tRtIyaH ||chaa| Ti0 : 1. viduSi sAdhuH - viduSyastam / 2. santoSAmRtaM pibatIti santoSAmRtapAH, tena / 'lugA''to'nApaH' (2 / 1 / 107) Aluk / 3. vRtraghno devendrasyA'yaM - vAghnaH / 4. bhAntI tanurastIti sambandhaH, evaM netre ca / evaM sarvatra / zlo0 : 40. sU0 102-104 / 41. sU0 105, 106 / 42. sU0 106-108 / 43. sU0 109-111 / 44. sU0 109, 111-114 / 45. sU0 115118 /
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 17 // zrIpArzvanAthastavaH // // dvitIyA'dhyAyasya dvitIyaH pAdaH // arhantaM nau'mi taM pAzrvaM, hetuM kAra[ka]vajjane / satkriyANAM tapaHkartA, svatantro yo'bhavad vrate // 1 // tvAM naman ko na duSkarma, dahedanyAMzca mocayet / mArgaM yAti sato harSa, gamayed bhojayed varam // 2 // tvaM bodhayannato yenA-'dhyApayannAgamaM munIn / modayan nAthayaMstaizca, vrataM zaM tena vAhaya // 3 // na vRSAn vAhayed bhAraM, bhakSayen na zuno mRgAn / satkriyAM kArayen nAnyai-dharmaM yaM tvamacIkaraH // 4 // dezaM vihArayan sAdhUn, bhaikSamAharayaMzca taiH / bhavyAn darzayase zrAddha-zcAbhivAdayase tathA // 5 // dayamAnaM zivaM dyauzca, tvaM smarennaparasya nA / sarpiSo nAthate nAtha !, na tailaM hi vizeSavit // 6 // upaskartuM guNAn kSAntaiH, sajjaM tvAM na rujo'rujan / gozca prabhAvato nojjA-sayataH piSanazca te // 7 // nihanti nAGginAM dIvyet, paNAyed vyavahRtya ca / sahasrasya zataM vA na, pradIvyati natastvayi // 8 // nA'kSairdevayate'nyena, jano'kSAMzca na dIvyati / matamadhyAsya mArga te-'dhitiSThan sAmyamA''vasan / 9 / / Ti0 : 1. tvayi nato'GginAM na dIvyet, aGgikrayavikrayakriyAM na kuryAt, tathAGginAM paNAyennaGgino dhUtapaNaM na kuryAt, tathA sahasrasya vyavahRtya krayavikrayaM kRtvA na sahasrasya zataM vA pradIvyati, riktasahasraM zataM vA paNaM na karotItyarthaH / zlo0 : 1. sU0 2 / 2 / 1, 2 / 2. sU0 5 / 3. sU0 5 / 4. sU0 6-8 / 5. sU0 8, 9 / 6. sU0 10, 11 / 7. sU0 12-14 / 8. sU0 15-17 / 9. sU0 19-21 /
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ 18 anusandhAna-77 zreyo'bhinivizate'sau, mAsamAste ca yogataH / godohaM yasya hRdyAsse, mudaM vAcA dadad gave // 10 // dive na spRhayet kupyet, mohAya druhyate bhuve / sa lobhAd viramed yasya, cittAnnAnyatra gacchasi // 11 // sa tvaM jaya prabho ! doSAH, samayA'sthurna yaM surAH / nikaSA yaM sthitA lokaM, hA dhik ca tvayi durdhiyam // 12 // anyo'ntarA bhuvaM dyAM ca, prabhustvAmantareNa na / tena tvAM santa ityAguH(huH), padmaM yenA'layo yathA // 13 / / dyA uparyuparIyustvAM, natA zakrAzca sarvataH / abhito'vIjayan devA-zcAmaraiH parito guNAH // 14 // abhyazokaM prabho!'nu tvAM, ratnavapraM paristhitam / santo'haraharatyeyu-rna tundyAM pratyanAdarAH // 15 // tvajjanmotsavamanvAyuH, surAstaccA(tattvA?)mupetare / devA grahA ivAnvarkaM, tvaM natAn bahurakSasi // 16 / / satpathaM pRcchataH sAdhUna, manastvAM nayataH sadA / bhavAnanvaziSaddharma, svAmAha(?) natimagrahIt // 17 // sarvaghasrAn surA''namya, muhUrtena vyadhustvayA / gaNezA dvAdazAGgAni, dhyAnena jJAnamApi ca // 18 // bhAmaNDalena buddhastvaM, zakraiH saha suraiH samam / daityaiH sAkaM naraiH sArdhaM, dezanodU~ sthito janaiH // 19 // Ti0 : zlo0 : 10. sU0 22-25 / 11. sU0 26, 27, 29 / 12. sU0 31-33 / 13. sU0 33 / 14. sU0 34, 35 / 15. sU0 36, 37 / 16. sU0 38, 39 / 17. sU0 38-41 / 18. sU0 42-44 / 19. sU0 44, 45 /
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 prakRtyA darzanIyastvaM, zivenotsuka! cennataH / rAjyenA'laGkRtaM strIbhi-divA tatki sRtaM zriyA // 20 // saJjAnAno guNaiH kAme-'vabaddhaH saMprayacchate / dvidroNena jaDo dhAnyaM, kustriyA nanu te'rcane // 21 // mahyaM dehi mude zaM tvaM, yasmai sAmyamarocata / zakro'zlAghiSTa lokAyai-kSathA jJAnAya So'vasan (so'vasat?) // 22 // vAk te lAbhAya muktAbhyaH, svAtyambuvadakalpyata / pAtre'nyatra tu tApAya, sA mukteva taDid bhavet (?) // 23 // sadhyAnAya vane'sthAstvaM, pure grAmaM ca nA''gamaH / natvA hitaM sukhaM covya, tvAM manye dyAM tRNAya na // 24 // jIvebhyo'stu zamAyuSyaM, lokAnAM kSemamanvaham / arthazca siddhyatu svasti, tvanmatasthitavAgiti // 25 // bhadraM te tvanmatAyA'stu, namasyaMste janaH prabhuH / mohacchide nivRtto'ghA-dAsiddheH zarma cAznute // 26 // nyastorvI paryabhavyebhyaH, kevalAt prabhRti tvayA / dharme tato bahirmohAt, ko'nyastvat prati pazcimaH // 27 // doSA(:) stokAjjitA jJAnAd, dUre kRcchrAt tvadantike / guNAste syuradevasyA-'jJAsIt tvAM kudhiyAM gaNaH // 28 // uparyadhaH kSateH kIrtiH, parastAt te yayau sthitaH / na mohaH purataH kAmaH, purastAjjeturaMhasAm // 29 // Ti0 : 1. hetunA / zlo0 : 20. sU0 46-49 / 21. sU0 49-52 / 22. sU0 53-55, 58, 60 / 23. sU0 55, 59 / 24. sU0 60, 63-65 / 25. sU0 66, 68 / 26. sU0 66 / 27. sU0 71, 72, 75 / 28. sU0 77-80 / 29. sU0 82 /
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 // bhedako'rterdviSan bhIte-rnetA dyAM tvAM zivasya ca / puMsAM tavA''sikA siddhau, kRtiH kSAntestvayA dhRteH // 30 // bibhitsA bhedikA'ghasya, tava ghAtyo madastvayA / lobho jeyo'sanIyA bhI-neMtavyaM ca mudaM jagat // 31 // dayAmicchurjagattraptA, vidvAMstrAtuM rato guNAn / dadhAnaH zarma lebhAna-stanvan jJAnaJca vAvahiH // 32 // tvAM yoginAM mataM sadbhiH, sulabhaM kArakaiva'tam / zritavadbhirnataM devai-stattvaM sujJAnamAstikaiH // 33 // zikhino nRttavattaptaM, nirAmnAyaM yudhAGgibhiH / vidhijJAH kAmukA muktaistat tvadAjJAM prapAdukAH // 34 // nirvRti gamino'pyanye, yAnti mAse dvirambupAH / dvirbho ! jino'pi mAso na, mokSe lakSaM nu dAyinaH // 35 // vrate kuzalamAyuktaM, tapaso'dhipati zriyAm / tvAM divi svAmino bhejuH, svabhre ca bhuva IzvarAH // 36 // siddhAnte'dhItino'tIta-pUrviNo'ghaM tatarSayaH ? / sAdhavaH pauruSImAne, chAyAyAM tripadAnyaduH (?) // 37|| doSeSvasAdhavaH sAmye, nipuNAstvayi vIkSite / ahRSyan bhASyamANe ca, tvayA dharme sunirmale // 38 // sarvArthasiddhiryAstyUna - saptarajjUSu goH suraiH / tasyA nApyeta tenApteH, siddhirdAdazayojanI // 39 // Ti0 : zlo0 : 30. sU0 83-86 / 31. sU0 87-89 / 32. sU0 90 / 33. sU0 90, 91 / 34. sU0 92, 93 / 35. sU0 94-96 / 36. sU0 97; 98 / 37. sU0 99, 102 / 38. sU0 101, 103 / 39. sU0 107 /
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 lokasya rudato'pyAtta-dIkSaM nRSu ca nAkinAm / prazasyaM tvAM janaH pazyan, pakSAt bhavenna mAsi vA // 40 // pRthakkopena mAnAcca, nAnA dambhena bho ! bhRtaH / na tvaM bhAgyAdRte puNyaM, cApyase pApahajjanaiH // 41 // vinA''lasyaM pramAdena, mohAcca tvAM zraye tapaH / meruM pUrveNa sotpadya, siddhayedindoH samairguNaiH // 42 // yo vittena nimittena, hetoH svargAcchivasya ca / rAjyArthAya ca mudyarthe, tvAM bhajettasya tad bhavet // 43 // yo hetuH satyavAg hetuM, yaM satpUjyo'si hetunA / yenA'doSo yato heto-AnI tasya tvamiSyase // 44 // dUreNa te karNaM madazca dUrAd, dUre smaro'gAt tvadaghaM ca dUram / prApurguNAste'ntikamantikena, kSamAntikAt tvacca dayAntike zrIH // 45 / / yaH phalgunISu gatamarkamaphalguvalga dhAmnA'jayastamiha pArzva ! namAmyahaM tvAm / stutvA ca vo vayamiti kramapaGkajeSu sadbhaktimeva satataM spRhayAma uccaiH // 46 / / iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH zrIpArzvanAthastavazcaturthaH / Ti0 : 1. tasya hetostvamiSyasa ityarthaH / zlo0 : 40. sU0 108-110 / 41. sU0 113 / 42. sU0 115-117 / 43. . sU0 118 / 44. sU0 119 / 45. sU0 120 / 46. sU0 122, 123 /
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 // zrImahAvIrastavaH // // dvitIyA'dhyAyasya tRtIyaH pAdaH // vIraM staumi tiraskRta-mAnaM bhaktipuraskRtaH / tiraHkRtA'ghamuskAntaM, namaskRtya purasya tat // 1 // zreyaskAri tapaskAma-mahaspAtraM ziraspadam / tattvAM yena payaskalpaM, yazaskAmyannaro namet // 2 // surociSkA'dhanuSkAmya-nnAtha ! niSkopa ! duSkRta ! / nAviSkRtacatuSpuNyaM, dviSka(:) tripUjito dine // 3 // vapuHkhavitahemArci-SprAptaM catuSpriyaM prabho ! / bhrAtuSputraM supArzvasya, kasko na tvAM nunUSati // 4 // AyuHSTomavido niSNo, havIMSIva lilikSati / vAkyAnutkaH pratiSNAta!, pratisnAteddhISu te // 5 // mAtuHSvasRpitRSvasro-bhavAnnAsiSTa viSTare / gaviSThira ivAgniSTa-dagniSTomAya puMsvina ! // 6 // zrISeNAAbhiniSThAna -vRttAGguSThanakhasthitaH / goSThe rohiNiSeNA'ryaH, kuSThale parameSThadhIH // 7 // aduHSedhoSitapraSTha !, tvaM siSevayiSu tim / abhIruSThAna ! niSTapta- rai suSandhivapuSTamaH // 8 // Ti0 : 1. ISatparisamAptaM payaH - payaskalpam / ISatparisamApte kalpappra0 / evaMvidha yazaskAmyan / 2. vapuSA kharvitA hemAciryena / 3. ghRtAnIva / 4. pratiSNAtaM nirmalaM yat pratisnAtaM sUtraM tasya yA iddhA girastAsu / 5. agnihotRdvijo hi agnisamUhA yAnyakuleSu na gacchati / 6. abhiniSThAno varNaH visargaH ityarthaH / zlo0 : 1. sU0 2 / 3 / 1-3 / 2. sU0 4-7 / 3. sU0 8-10 / 4. sU0 11, 13 15 / 5. sU0 15, 17, 20, 21 / 6. sU0 16-19, 23, 25 / 7. 24, 26-28, 30 / 8. sU0 31-37 /
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 tvAM sisAhayiSu kaSTaM, siSaJjayiSumArjavam / susa'ryuH karma tuSTaSurabhiSTutyaM nyaghAdagham // 9 // moho'bhyaSeNa yattvAM nA-'bhiSiSeNayiSurjagat / bhA'dhiSThitaM niSiddhAMho-'bhiSiktaM niSiSedha bhIH // 10 // buddhyA yo'bhyaSajad bAlye-'bhyaSiJcan yaM ca vAsavAH / vitaSTambha sa viSTabdha-nistabdhArijino bhayam // 11 // sAvaSTambhA avASTabhnan, dharmopaSTambhakaM surAH / yaM sadA vyaSvaNad yo'nna-mavASiSvaNadakSati // 12 // yaH sAmye nyaSadan mokSe, niSasAda viSAdahRt / zaM nyaSevata lakSmyA sA-bhiSTaGga pariSaSvaje // 13 / / viSayA'niSito yastaM, viSiSeve guNairdizaH / sa li(ni)SIvyala(t) zriyA nArti, viSaheta pariSkRtaH // 14 // vizeSakam // vyaSTaud yastvAM visoDhArte, nyastaud gAnte nyaSIsahan / nAnyaM saMnyaSahiSTA'zaM, paryaSvajata sa zriyA // 15 / / viSyandimadaniSyande, bhaviSkantAMzu visphuran / pariskantatamo nanda, niSphulad visphurad guNaH // 16 / / natvA niHSamasusvapna-viSUte viSamA'rijit / tvAM suSupetakalyANe, naraiH prAduHSadindaraiH // 17 // sesicyate natiM yaste, saMvare so'bhisoSyati / zaM viSyAt supissyeta, zive tenA'bhisedhinA // 18 // Ti0 : 1. 'ghut preraNe' / 'NistorevA0' (2 / 3 / 37) SatvAbhAvaH / zlo0 : 9. sU0 37-39 / 10. sU0 40 / 11. sU0 40, 41 / 12. sU0 42, 43 / 13. sU0 44-46 / 14. sU0 46-48 / 15. sU0 49 / 16. sU0 5054 / 17. sU0 56-58 / 18. sU0 58-62 /
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ 24 anusandhAna-77 nRNAM nistAraNaM puSNan, darzanArjavavarddhana ! / vraNAnAM kSAlanaM kurvan, druNasA'?'sya durNasaH // 19 // pravaNe girinadyanta-rvaNe zigruvaNe sthitaH / kSIrapANamASavana-surApANAgraNInataH // 20 // tvaM sa trihAyaNAzvekSu-vAhaNorvIzavanditaH / aparANAntacAritra-bhUribhAvena sevyase // 21 // prapakvAni zubhAnIcchan, doSahANi prayANirAm / praNaman vRkSakAmeNa, tvatpadAnyastadurnayaH // 22 // pranaSTamarmavA[ka] pANi, vAkpANyantarNayAmi te / zaradyottoSNadIrghAyA-mahaM saddharmabhAvinaH // 23 / / prahiNoSi zive bhavyAn, pramINAsi bhayaM jagat / praNimAya praNidAyA-'praNazyat praNipAtinAm // 24 // praNigadyA'praNidehya, tattvaM pranikaroSi zam / praNipacya tamo'sImA, praNisyat praNihaMsyayam // 25 // yaH sthAvaraH prANiNiSed, yo'GgI paryaNiti trasaH / prANaparyAninayiSyeta, sa tvayA na prahaNyate // 26 / / prahaNamo'ghaM prahanmo'trtiM, tvAM prahINa ! pranindanam / natvA pramaGganaM puNya-praGkhaNaika ! pramehaNam // 27|| zivaprayApyamANAya, niviNNAGgI prapAvanam / prapyAnaH puNyaprakhyAna !, prabhAneka ! prakAmana ! // 28 // deze'ntarayane sarpi-SpAne'ntarhaNyate ruciH / tvayA mutprAvanaddhendra-praNatAstapravepanA // 29 // zlo0 : 19. sU0 63-65 / 20. sU0 66-71 / 21. sU072-74 / 22. sU0 75 77 / 23. 75-78 / 24. sU0 77-79 / 25. sU0 79, 80 / 26. sU0 81, 82 / 27. sU0 83-88 / 28. sU0 88-90 / 29. sU0 90-93 /
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 25 te'ghaM prajanti lobhaM ca, prabho ! kSubhnanti tadyazaH / narInartyabhito namrA, ye bhavanti bhavadguNAn // 30 // sahase SThIvanaSTyAnaM, klRptasaGkalpito'GginAm / kRpaNAH satkRpITatvaM, palAyante sma zatravaH // 31 // jagannijegilyata AptayastaM, mohaM lasaddoH parigho gilaMstvam / javoSThaparyaGkajitarphilarSe, palyaGkanUtaH paliyogajIyAH // 32 // iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH zrImahAvIrastavaH paJcamaH / // zrIvIrastavaH // // dvitIyA'dhyAyasya caturthaH pAdaH // yasyAbdhiduhiturdAtrI, bhehin ! mutkAriNI ca vAk / rakSantI viduSAM vIraM, taM prAcIzAcitaM stuve // 1 // dvipadyAdivarAyAste, giro dhUtAghadhIvarI / bhAvarISTa smarA vAcA, prajAsIttattvadRzvarI // 2 // kuNDonI paJcahAyanya-zizvI na syAd yatheza ! gauH / tathA zarmAnaman mUrtI, surAjJI janatA tvayi // 3 / / bhAratyAzravyasImnA te, prItAjAdisuparvayA / zrutayA guNagauryAkai- syante tripadA RcaH // 4 // kumArAdipriye rAtnI, trayIM parSadi jalpati / trilokIzena ! riktorvI, trikANDI dvipuruSyapi // 5 // nAgIH kAlIstarI goNIH, projjhyAzvAH kevalIyutam / nIlIstrAM(stAM) rohiNIzAsya, samAnyA stuvate nRpAH // 6 // zlo0 : 30. sU0 94-97 / 31. sU0 98-100 / 32. sU0 101-105 / 1. sU0 2 / 4 / 1-3 / 2. sU0 4-6 / 3. sU0 7-9, 12 / 4. sU0 13-17 / 5. sU0 18, 20, 22, 24, 25 / 6. sU0 26-30 /
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 satkaTI kabarIyuktA, yaM kAmukyA'pi nAkSipan / zoNyo ghusRNadhulyAtra, tatra dhyAnAvanau gatiH // 7 // zaktI kupaddhatI hAni-muktaM zaktiM guruM zritam / paTvIM tvAM rohiNI zyenI, rucA zaktI surAlpanaut (?) // 8 // sukezyo bhAsurakroDAH, kambukaNThyakRzodarAH / sumukhyaH svaGgya iddhoSThayaH, paliknIva tvayojjhitAH // 9 // dIrghapucchayA maNipucchayA, vyantaryA kSubhita ! prabho ! / tava kIrtyA guNakrItyA, dyorajyotsnA viliptyabhUt // 10 // bhAladIptI zAlijagdhI, dezapatnI mahApatiH / asapatnI supatnI syAt, tvayA dantamitA prajA // 11 // antarvatnI jahau pANi-gRhItI kukkuTImiva / kSatriyAM mudgaparNI ca, zaGkhapuSpI tava smaran // 12 // vAsIphalI darbhamUlI, praSThI vRSAkapApyapi / manAvI syAnna zarvANI-ndrANI tvAM namato mude // 13 // tvAM mAtulAnyupAdhyAyI, sUryANI nirmamo'namat / tamohimAnyarkabhavA'-raNyAnIM laGghate janaH // 14 // AvaTyA kSatriyANyAryA, lauhityAyanyapAsana ! / dhyAnaM gAAyaNI dAkSI, kauravI(kauravyA)yaNyadhIzate // 15 // madrabAhUH kadUlAkR:(?) kadrU rajjUvadujjhitA / karabhorUH kurU: surU-rnArI paGgariva tvayA // 16 // bAlAkyAhatakArISa-gandhyA naupagavIva te / krauDyA bhojyA ca pauNikyA-''hicchatrI yuvatirmanaH // 17 // zlo0 : 7. sU0 30, 31 / 8. sU0 32-36 / 9. sU0 37-40 / 10. sU0 41, 42, 44, 45 / 11. sU0 46-50 / 12. sU0 52-56 / 13. sU0 57-62 / 14. sU0 63-65 / 15. sU0 66-72 / 16. sU073-76 / 17. sU0 77-81 /
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 daivayazyA zaucivRkSyoH, saugandhIpatirIzatA / saugandhIbandhUrItvatvA(?), maudgandhImAta Anaman // 18 // mA(ma)nuSISu tathA te'mbA-mukhyA matsI calAkSijit / saurIprabhAsu bhA yadva-dahaH pauSaM dineSu vA // 19 / / na gArgakamiva svAmin, gArgIyati tataM tvayi / aSTarAmahayaM rAja-nyakaM bailvakavaiNukam // 20 // niHzastriratirambhoru-rbhAvarInuSNagu prabho ! / saktayasi zriyezo'rddha-pippalIvadakhaNDayan // 21 // dhIna sthirIkRtA'dhistri, bhIrulakSmisutA sa ka(:) / tvayA revatimitraH zrI-gaGgAva(ma)ha ! surInata ! // 22 // nAjatvaM rohiNitvaM so-'znate tvAM goNizAlinA / bhrakuMzA bhrakuTI bhImo, mAlabhArI yazomahet // 23 // lakSmikA vadhukA prItyai, paTvikA khaTvikA na te / suvadhUkAH salakSmIkAH, surAH suramakA naman // 24 // tvadgIH sudhA pIkAM nautI(ti), dvikAM zuddhAnnajIvakAm / dhIsvakAM munimAlAkAM, sadayA'svikAM [jJakAM] jJikAm // 25 // bhASA syAnnityekA(yakA) hantye-SikA te durgatI dvake / mAmikA vartikA zyenI, ruSAvallyasiputrikA // 26 // gIrmAmikA sunayikA dhruvakA sakA ti, vRndArikAM bhavaripukSipakAM guNAlim / zrIvIra! sasatiyakA tava tArakeza!, rugvarNakAM jayati sajjanatArikA zrIH // 27 // iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH zrIvIrastavaH SaSThaH ||ch| zlo0 : 18. sU0 82-85 / 19. sU0 87-90 / 20. sU0 91-95 / 21. sU0 96, 97 / 22. sU0 97-99 / 23. sU0 100-103 / 24. sU0 104-107 / 25. sU0 108, 109, 111 / 26. sU0 108-110 / 27. sU0 108, 109, 111-113 /
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 // zrIvIrastavaH // // tRtIyA'dhyAyasya prathamaH pAdaH // stoSye surAsuraiH sevyaM, paramezaM samAsataH / jitamohaM mahAvIraM, trilokIhatamanvaham // 1 // taM sAmyasusthitaM vIraM, praNato'bhiSTuve'bhavat / viMzaterupasargANAM, yogo yaddehadhAtubhiH // 2 // UrIkRtyAdaraM cittaM, sthirIkRtyAvagatya ye / satkArArha namanti tvAM, mAmalaGkuryurIzate // 3 // tvagiraM ye manohatya, puraskRtya mudaM papuH / te tiraskRtya rAgAdIn, pANaukurvanti nirvRtim // 4|| dvinavAn brahmaNo bhedA-nadizo'dUraSoDazAn / saMyamasyA'rddhaviMzAni, mohasthAnAnyahan prabho ! // 5 // tvamAsannadazA brahma- guptirupadazAniva / tattvAnyavoca iddhAGga(:), siMhamadhya sa kevalaH // 6 // daNDAdaNDi na kuryuste, tarjanaM vA kacAkaci / yAnti pArebhavaM madhye, cittaM ye tvagiraM dadhuH // 7 // yAvad bhavyaM paryabhavyaM, tavezA yojanaM girA / abhyazokaM sthitasyAdhi-ratnasAlaM sudharmadhIH // 8 // puSpan sabrahma sAdhUnA-mupayuSmad yathAvidhi / tapaH sotsargamAtanvan, pratyahaM gautamo'vasan // 9 // kutIrthinastvayA sAkSAt, kRtamarthaM sunizcitam / atyadoSaM ruSA raktA, na bhejurdurmatizritAH // 10 // zlo0 : 2. sU0 3 / 1 / 1 / 3. sU0 2, 4 / 4. sU0 6, 7, 10, 15 / 5. sU0 19, 20 / 6. sU0 20, 21 / 7. sU0 26, 30 / 8. sU0 31-33 / 9. sU0 39-41 / 10. sU0 42-45 /
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 . 29 pramugdhe hyatimaryAde, paryadhyayana utkrame / gozAle nirdaye'nArye'nubhUtaste na matsaraH // 11 // madhyAhne'pyAtapa: sehe, pUrvakAyA'dharAGgayoH / tvayA'oktamapi tyaktvA-'grahastaspRSTajAnunA // 12 // kSaNajAtaH svayambuddhA-'kampayaH svargiriM [tadA] / vratazrito vyahAbhuktaH, kSaNaM tvaM prAptacetanAn(t) // 13 // ISattAmrAn ruSA duHkha-gatA madapaTUn sthitAn / dvirarddhacatasRSvavI-ryonAnRbhUSu nArakAn // 14 // yugmam // saikAnnatriMzatI SaSThI-zate apyanyaduSkare / tvatkRte bhUhitA'bhUtAM, zivArye bhavatArakaH // 15 // paraHzatAyataM te'tra, tvanmatAvagatA janAH / satpUjakA vijetAro, mohasyA'ghasya bhedakAH // 16 / / caturviMzena sArvANAM, tvayA'rINAhRtiH kRtA / tRptArthasya satAM sAkSAt, paramArthasya tattvatA // 17 // tvAM jJAtaM yoginAmiSTaM, dAnazauNDaM nayo'bhajat / martyasiMhaM matisUtra - gatA bhasmanihutyabhUt // 18 // na vezo jAtyahemAGga, ekadevastvamatyajaH / dRSTanaSTAM purANauka- jarattRNamiva zriyam // 19 // dvaimAtura ! trilokyAvi ! tvayAdhikadayAdhana ! / nRsihena hato moho-'rivyAghraH pUrvasArvavat // 20 // zlo0 : 11. sU0 45, 47 / 12. sU0 52, 53, 55, 56 / 13. sU0 57, 58, 62, 63 / 14. sU0 64-67 / 15. sU069-71 / 16. sU0 75, 78, 81 / 17. sU0 85, 86 / 18. sU0 86, 88, 89, 92 / 19. sU0 96, 97 / 20. sU0 99, 102, 103 /
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ 30 anusandhAna-77 nAsamAnaguNAn zreNi-kRtAMste caramAptakaH / hatAhatendriyo vakti, sadbhAvottamabuddhibhAk // 21 // punnAGgaistvaM zrito deva-vRndAraka ! mahAmune ! / sarpiHkatipayAktAgni-stokavardhiSNuroSabhit // 22 // kaThazrotriyakAlApA-dhyAyakAdyAnaye naman / jaDAmuniprakANDaM tvAM, tajjanirgovazA phalA // 23 // nAsIstvaM yuvakhalati-rna vA yuvapalasabhUH (yuvapalitabhUH) / svAmin ! yuvavalino'nya-puMvad yuvajaranna ca // 24 // kumArazramaNA tulya- vinItAkhila sAdhuSu / vandanAjani te sarva-zvetakIrtiH pravartinI // 25 // rAgadveSau tvayA dhvastau, devAsuranarAstataH / dadhata vAktvacaM snigdha-madhIza ! tvAmupAsata // 26 // akSA mude yathA nAtha !, krIDAnastriphalArthinAm / tvaddehAgamasiddhInAM, tathAGgAni satAmiha // 27 // gRhavAse mudaM pitro-vrate brAhmaNayowdhAH / prApo vetti jano mAtA-pitarau zvazurau samau // 28 // gA azvavaDavau projjhya, samo'bhUH sukhaduHkhayoH / lAbhAlAbhe kharebhe ca, rasAlAmalake prabho ! // 29 // azvebhaM tadgRhe garne, bherIzaGkhasya cAravaiH / sa bodhyate zubhaM tasyA, hastAM hitvA zrayeta yaH // 30 // kuzakAzaM bhRzaM yatra, jajJe plakSadhavaM vane / RzyaiNaM haMsacakraM ca, dhyAnaM tatrA'pi te'dhikam // 31 // zlo0 : 21. sU0 103-105, 107 / 22. sU0 108, 111 / 23. sU0 111 / 24. sU0 113 / 25. sU0 114-116 / 26. sU0 117, . 118, / 27. sU0 119 / 28. sU0 122, 123 / 29. sU0 130- 132, 136 / 30. sU0 134, 137 / 31. sU0 133 /
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 31 asAhi saGgamocchAhi - nakulasya vyathA tvayA / kauzAmbI bhadrile sthAyi, modakApUpamujjhatA // 32 // tvayAsi madakarmopa-vanaM sarvamahotsava ! / .. kIrtyAste dadhipayasI, rAjadantAstamauktika! // 33 // varSajAtajaDAroSA-syudyatA AhitAgnayaH / mudhA tvAM jina ! hitvendu-mauliM zUlakaraM zritAH // 34 // kSamApriyaM priyazreyAn, nA tvAM dharmArthadaM zrayet / zraddhAdhIyuk zivavaMga-hetuM saddamasaMyamam // 35 // zItaM tvayA'sAhi sahasya mAyayoH, sthitaM ravau puSyapunarvasU gate / tvAM ceti yo dvAdazamAsikaM stute, vIraprabho ! dvitrabhavaiH sa sidhyati // 36 / / iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH zrIvIrastavaH samAptaH ||ch| // zrIvIrastavaH // // tRtIyA'dhyAyasya dvitIyaH pAdaH // zrIvIraM staumi taM zakti-kSame ucchidya matsaram / parasparAzrite ye zrAk, dyotike itaretarAm // 1 // yathA prINAtyupAmbhoja, prAptAnupavanAdalIn / modaste'nupadadvandvaM, tathAdhikSiti dehinAm // 2 // tvayA vinopalokenA- jalpatAgrejane purA / icchAM sumagadhaM hitvA, badrazo'dhyaTavi sthitam // 3 // tvAM svAmIyati ramyAGgaM, yastasmin syAnnanu smaraH / striyaMmanyo vizeSa so-'darzaya ojasAkRtam // 4 // zlo0 : 32. sU0 141, 142 / 33. sU0 145, 149 / 34. sU0 152 155 / 35. sU0 157, 159, 160 / 36. sU0 162, 163 / 1. sU0 3 / 2 / 1 / 2. sU0 2 / 3. sU0 3-6 / 4. sU0 7, 9, 12 /
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 tapasAkRtaM sadbodha - tvAmArAdhya naro bhavet / januSAndho'pi sadRSTi-stamasAkRtaM doSajit // 5 // pratirUpAtmanAturyA-'dhyAyaH sAdhvAtmanepadam / prAk parasmaipadamatha, lakSaNe tvanyathA'ramathAH // 6 // stamberamagate'raNye - tilA madhyeguruzriyam / kaNThekAlayazomuJca - stvaM pUrvAhNatanAkaimaH // 7 // kuzezayakarAsyAnte - vAsIndro gautamaH sadA / bheje'manasijaste'hI, bhRGgaH sarasijaM yathA // 8 // niHpazyatoharaH prApa, manojadivijAcita ! / vAcoyuktiradevAnAM - priyasyApi na te stutau // 9 // mAtApitRhito vAca-spativAstoSpatistutaH / sUryAcandramasaiAvA-bhUmI vyApa guNairbhavAn // 10 // kIrtirdivaspRthivyau cA-dRzyAvaskarate'znute / darzanIyatanoH zetA-yiteza ! paTayen mudam // 11 // kalyANIbhaktayo ye sto, yazodAbhArya ! te'smaran / sadbuddhiH paTujAtIyA, teSAM vAkpaTutAdbhutA // 12 / / na jahuste manorAja-drUpAH sarvasurAGganAH / haMsI vrajattarA vidvat-kalpAH saubhAgyasattamAH // 13 // jalpanmatA calaccelI, bhAdgotrA viduSibruvA / strI pazyantIhatApi syAt, tvaduktA viduSAM mude // 14 // mahAviziSTamAhAtmya !, tasya paTvitarA matiH / mahAjAtIya ! vAg yena, maheza ! tvaM hRdi smRtaH // 15 // zlo0 : 5. sU0 12, 13 / 6. sU0 14, 17 / 7. sU0 18, 20-22, 24 / 8. sU0 25, 26 / 9. sU0 26, 27, 32 / 10. sU0 36, 37, 41, 44, 47 / 11. sU0 45, 48, 49 / 12. sU0 53, 54, 58, 59 / 13. sU0 61, 63 / 14. sU0 63 / 15. sU0 64, 68, 70 /
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 3 tvAM natvA mahatIbhakti-mahadbhUtamahaM naraH / na mahattaradhIH kuryAn, muSTAmuSTi zarAzari // 16 // bhinattyaSTAgavamano'-STApadaH koTarAvaNe / yathA tathA smaro vizvA-mitrAdIMstvanmatojjhitAn // 17 // dantAvalakSamazarA-vatyAdyAnI vRto'punA / nIttamunniSpratIkAro, marmAviddhi haran vibho ! // 18|| niHSoDazakaSAya ! tvatripadyA gautamAdayaH / vyadhurekAdazAGgAni, SoDhA SaDDhA tapaH parAH // 19 // vyazItiH prabhRtI: pApA, doSAnaSTAdazAkSipaH / trayodaza dvAdaza vA-'yogAntyasamaye jinAH // 20 // dvAcatvAriMzataM nAma-bhido'rhastrizataM jagau / tathA trinavatiM jitvo-pasargAn dvidazAnnizi // 21 // bhavatpadAtitAM bhUri-hallekho hRdya ! hArdadhIH / na satpaddhatibhAgicche-nnasto'statilapuSpakaH // 22 // nasyazvAsavapurgandho-dapeSaM piSTadarpaka ! / kezAnutpATya zIrSaNyAn, prAvrAjI: paJcamuSTinA // 23 // tvamudadhyadavindvAbha (dadhyaravindAbha)-guNo merau januH kSaNe / kSIrodAdyambha AnIyo-dakumbhaiH snapitaH suraiH // 24 // vyudagAhAzcale zabda - pUrvottarapade iva / kAmAdyAstvagirA'jAna-nnaihikAmuSmike sukhe // 25 / / zlo0 : 16. sU0 70-72 / 17. sU0 74-76, 79 / 18. sU0 78, 82, 85, 86, 88 / 19. sU0 91 / 20. sU0 92 / 21. sU0 92, 93 / 22. sU0 94096, 99 / 23. sU0 100, 102, 104 / 24. sU0 104, 105, 107 / 25. sU0 106 /
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ 34 anusandhAna-77 dhanyammanyaH samIpe te, bhavAbdhau dvIpamApyanA / dharmaM rujAgadaGkAraM, satyaGkAraM zivAptaye // 26 / / divAmanyA nizA pApaM, tvayi gacchatyabhUt suraiH / agnibhindyAMzubhirlokaM - pRNamadhyandinArkabha ! // 27 // anyadarthAdanAnaGga-timiGgilavadhe'bhavaH / bhadrakaraNaM jAtaM tvaM, moharAtriJcarA hataH // 28 // tiryaJco'pi sudhAsadhyak, samyak te'purvaco'samam / tvAM viSvavyagguNaM vA''pya, ko'nyadIyaM mataM zrayet // 29 // nagadhIrAGgikalpAga !, padmarAganakhAnagha ! / tvAM kApathaharaM prApya, kadvado na kadaryadhIH // 30 // na so kApuruSo'kAccha-buddhiH koSNamanAH krudhA / kavoSNagIzca te'vazya-kAryadeza(ze)na ya: smaret // 31 // satataM hantukAmo'ghaM, yastvAM zrIsahitaM zrayet / muktigantumanAH sAmya-samanA(:) santataM sa nA // 32 // saguNaM sahakAruNyaM, satAM sabrahma kAraNam / natvA sabrahmacArI tvAM, sadharmA ca mahAtmanAm // 33 // vIraM tamo'rkasadRzaM vinayAsadRkSo-'nanyAdRzAtizayazastamiti stute yaH / dyauH kIdRgasya pihitAtiranIdRzazrIH, so'tAdRzaM zivamavApya jagadvataMsaH // 34 // iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH zrIvIrastavo'STamaH // cha / zlo0 : 26. sU0 109, 111, 112 / 27. sU0 111, 113 / 28. sU0 115 117, 119 / 29. sU0 121-124 / 30. sU0 127, 128, 131, 134 / 31. sU0 135-138 / 32. sU0 139, 140 / 33. sU0 143, 146, 149, 150 / 34. sU0 151-154, 156 /
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 // zrIsarvajinastavaH // // tRtIyA'dhyAyasya tRtIyaH pAdaH // syAdvAdarAvI guNavRddhikArI, zrInAyako yaH praNidhIyate'tra / dattAbhaya: sadbhirimaM jinaM nau-tsukAyata stotumupAsaratkaH // 1 // aSTAdazabrahmaNi sa dvibhede, bhavAn bhidazcittakRtAdiyogAt / vibhaktiSu vyAkRta vartamAnA-dikAsu vizveza ! dazasvapIva // 2 // saukhyaM kriyetA'si zive tvayA''ya!, jito'sudAno durasazca kAmaH / satparvamAnAya upAsata tvAM, te'saMzayAnAM nyavizanta kRtye // 3 // vyakreSTa kAcA ati agyaratnaM, nirasyate'bhyUhati nAtmapathyam / vyajeSTa mohaM na zame nyayukta, yaH svaM na natyA tava saMkSNute sma ||4|| vRSo yathA'paskirate rajastvaM, tathAmbujaiH saJcarase kRpAyAm / saMkrIDase te'zapato'vanantA, bhuGkte sukhaM nAnuhareta sAdhoH / / 5 / / tvamIza ! tattve nayase vyaneSThA-stamo'mRtA'ghaM tava zIyate sma / niyeta moho nakhabhUribhAsA, bhuulohitaayet maho'dyutacca // 6 // tvAM vaya'tIhA'sya vivRtsatIza !, dharme ravAvAkramamANa uccaiH / krameta te prAkramata stuti ya, Adatta nA''pRcchata satpathaM ca ||7|| AhvAsta mohaM zamupAyatA'sau, yastvAmupAtiSThata ziSTamArge / uttiSThate'vAsthita karma jijJA-sate sma satyaM jina ! saGgireta // 8 // Ti0 : 1. saha dvAbhyAM divyaudArikabhedAbhyAM varttate yat tat / 2. tavAvanantA nA puruSaH azapata svarUpaM prakAzitavAn / 3. sAdhusamAnazIlo bhavet / 4. yo nA pumAn satpathaM prAdatta pRcchata ca tasya zaM vaya'ti bhaviSyatIti sambandhaH / zlo0 : 1. sU0 3 / 3 / 1, 2, 4, 5 / 2. sU0 6-16 / 3. sU0 21, 22, 24 / 4. sU0 25-29 / 5. sU0 30, 32, 33, 35, 37, 38 / 6. sU0 39-44 / 7. sU0 45, 47, 52, 53, 54 / 8. sU0 56, 59, 60, 62, 63, 66, 70 /
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ 36 anusandhAna-77 zuzrUSate nAtha ! didRkSate yaH, susmUrSate tvAM ca vivandiSeta / zikSeta dharmaM sa vivekamIhA-Jcakre smarAnno bibhayAJcakAra // 9 // tamo'dhicakre zamupaskRtocca-rbhavAn guNaughe'vadatopadeze / saMprAvadanteza ! caturmukhAni, tava smarAnnA samagasta siddhyA // 10 // saMpRcchate saMzRNute sma tattve, tavAGkite yaH samavitta so'tra / viSvak tavA''yacchata' bhAvite ye, mAM nAmayasva smarayAnizaM tvam / / 11 / / tvaM vaJcayethA jina ! bhISayethA, mohaM sadA bhApayase guNaizca / vismApayethAH smara bhApanA'rI, nAyAsayethAH parimohayethAH // 12 // jAne tudethA harase ca rAga-mudyacchase brahmaNi vetsi vizvam / rucyA raviM cAnukaroSi dIpaM, pratyakSipo'haM parimRSyasIha // 13 // zivaM prabho ! paryavaho vyaraMsIH, pramAdatazcoparamasyavadyAt / gavyAMsayazcetayase ca bhavyA-nabodhayaH kArayase sma dharmam // 14 // akampayaH krodhamayodhayo'dhyA-payo bhayaM prAvayasIha lobham / tamazca me drAvaya nAzayA'ghaM, zaM bhojaya tvaM janayA'pavargam // 15 // ___ // ekAdazaH pAdaH // || tRtIyA'dhyAyasya caturthaH pAdaH // yastvAM paNAyettava gAM panAyed, gopAyitA kSmA ca RtIyate tam / zrIH kAmayetaiSa titikSate'laM, jugupsate no vicikitsatIha // 16|| mImAMsate tattvamihA'nasUyan, dIdAMsati tvAM bhRzamIkSate yaH / vAvandyate'bhIkSNamasau cakAsti, nArAryate duHkhamazAzyate zam // 17|| Ti0 : 1. prasasAra / zlo0 : 9. sU0 71-75, 77 / 10. sU0 76-79, 84 / 11. sU0 84, 86 / 12. sU0 89-92, 94 / 13. sU0 95, 98, 101, 102, 104 / 14. sU0 104-107 / 15. sU0 108 / 16. sU0 3 / 4 / 16 / 17. sU0 7-10 /
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 jaGgamyate neha sa dandahIti, lolupyate'ghaM na gRNAti nindyam / muccecya ! zaM bhAvayate ca kaSTaM, yaH sAhayette kathayed guNaugham // 18 // cikIrSatastArayasIha bhaktiM, bhavyAstapaHkAmyata ArjavIyan / maNi tRNIyan bhavane vanIyan, potan bhave nIranidhIyamAne // 19 // dezanAsadasi te payAyitau- jAyite rajasi mud bhRzAyate / , lohitAyati maNI mahobharai-rambare paTapaTAyate dhvajaH // 20 // vairAyate ko'pi na gauzca roma-nthAyate kaSTAyata utkaro na / tvaddezanodU~ na bhayAjjineza !, bASpAyate kintu sukhAyate'GgI // 21 // tvayIza ! satyApayatA namasyAM, na zabdayeddhastayate viruddham / lobhAnna sambhANDayate'NayeccA-''rambhaM saccittaM vratayettapasyet // 22 // zivaM dayAmAsa bhavAMzcakAsA-JcakAra kAyena dhiyA samIdhe / IkSAmbabhUvA'mRtamatimoSA-mAsa smaranto bibhayAJcakAra // 23 // tvajjiyAmAsa bibhAya moho, rAgo'pi norjaM bibharAmbabhUva / gururvidAmAsa na te vivedo-zanA balaM ko'tra vidAGkarotu // 24 // ye tvAM naro'drAkSurihA'tRpaMste-'sprAkSurvyamakSan vRSamadhyarukSan / giro'dadhaMste'cakamanta ye ca, te'zizriyannetara'pUpujaMstvAm // 25 // sato'ziSaddharmamavocadAran, muktiM raNe yo'situmAhvatA'rIn / kIrtyA'lipadvizvamasikta zarmA-'gamanmudaM so'puSadadyutacca // 26 // tamo'bhidattenaM jino'jaranna, zama'zvadiSTaM samapAdi tasya / dharmastato'janyudadIpyabodhi, jano'vadhIrSyAziva Asi tena // 27 // Ti0 : 1. kAraNena / zlo0: 18. sU0 11-13, 15, 17-19 / 19. sU0 20-24, 26 / 20. sU0 27-30 / 21. sU0 31-35 / 22. sU0 35-38, 40, 4244 / 23. sU0 46-50 / 24. sU0 50-52 / 25. sU0 53-55, 58, 59 / 26. sU0 60-64 / 27. sU0 65-68 /
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 adarziSAtAM tava yena pAdA-vazrAyiSAtAM jina ! ghAnito'gham / ghAniSyate tena tamaH zamazca, grAhiSyate karma vijAyito ca // 28 // tvAmarcato dhIrina ! vAriSISTa, hAriSyate karma ca darziteSTam / bhIryA(C)niSISTa kriyate ca sAmyaM, divyAsyate tasya zivaM bhavecca // 29 // truTyettamo'sya trasati smaro'smAt, krAmatyaghaM no sa bhave bhramenna / khidyeta yo bhrAsyata ArjavAtte, dharme yasannIza ! giro'bhilaSyet // 30 // rajyenmate yastava so'znute zaM, takSNotyaghaM sanmatimakSNuyAcca / stabhnAti lobhaM kudhiyaM dhunAti, hinasti mohaM tudate madaM ca // 31 // puSANa zaM tasya tanu zriyaM ca, vyabhedi moho mRdugIradohi / kSIyeta duHkhaM tava sRjyate gAM, yo'sarji tapyeta tapAMsi bhaktim // 32 // pAlaM dravo'pakSata bhIraruddha, tavAntike tIrthapate!'hRteti / puSpotkaro'kITa tamo'nvataptA, stotA jano'tapta tapaH zamApa // 33 // // dvAdazaH pAdaH // iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH sarvajinastavo navamaH // Ti0 : 1. tena aghaM ghAniSyate ityarthaH / 2. zvastanI tA - vijeSyate ityarthaH / 3. tvamarcatA puMsA dhIrvAriSISTa / idaM darzitetyAdi / zlo0 : 28. sU0 69 / 29. sU0 69-72 / 30. sU0 73 / 31. sU0 74, 79, 81, 82 / 32. sU0 80, 83-85, 87 / 33. sU0 88-91, 93 /
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 // zrIsarvajinastavaH // // caturthA'dhyAyasya prathamaH pAdaH // yastatAna sukRtAnyazizriyat, pathyajIgamadaghaM jigISati / sAmyamArjijiSadApipat paraM, nApyasUyiyiSati stuve jinam // 1 // yo'calAcalamalaM dadAti zaM, dAzvadaGgimudamaGgacaknasaH / jJIpsurIpsitapadaM na dhIpsati, brahma dhipsati sa mitsatu krudham // 2 // lipsate zamuru yastavaM tavA-ripsatAM sa nava redhuraGginaH / tvAM vinemurina ! ye ca bhejire, te na jeruriha vemurAzravam // 3 // ceritha vratamayaM ca teritha, bhramitheha na made na rejitha / grethithA'malaguNAnna debhitha, tvaM bhayaM zazaritheza ! dehi zam ||4|| digyire'Ggina ina ! prajighyire, nirvRtau giramapIpyaduttamAm / zaM cikAya bhuvanaM jighAMsato-'rIn jigAya ca bhavAn jigISitAn / / 5 / / gurviyeSa zamaghaM jahau mada-drUnuvoSa bhuvi didyute bhavAn / tasthivAnina ! zive cakAra gAM, jAgadat pathamarIzca bebhidat // 6 // sampanIpadati sampadazcanI-kasyate'sya bhayamIza ! yaH kramau / naMnamIti tava caJcarattamA, bambhajIti sa ca dandahItyagham // 7 // saMvare sa varivartyaghaM carI-kRtya te tapa iyarti nenijan / yo vivakSati bibharti te giraM, svaM pipAvayiSate pipati ca ||8|| Ti0 : 1. taM jinaM stuve iti sambandhaH / 2. dattAGginAM mut yena evaMvidhaM zaM yo dadAti / 3. aGgena caknaso nirmalaH / 4. antarbhUtaNyarthatayA varddhayitumicchuH / 5. 'mIMgz mIMc vA hiMsAyAm' / 6. prAptumicchati yaH / 7. 'hiMTa gativRddhyoH ' / 'yo'neka0' (2 / 1 / 56) ya0 / 8. caJcuryamANaM tamo yasya sa / 9. nirmalIkurvan / zlo0 : 1. sU0 4 / 1 / 1, 3, 4, 6, 9 / 2. sU0 12-16, 18, 20 / 3. sU0 21, 23-26 / 4. sU0 24-27, 29-31 / 5. sU0 32-36 / 6. sU0 37-42, 44-46 / 7. sU0 50-54 8. sU0 55-60 /
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 kSmAM jijAvayiSasIha siddhaye-'ghaM lilAvayiSasi priyaM vacaH / tvaM rirAvayiSasi tvayA ca zi-zrAvayiSyata inAgamaM janaH // 9 // tvaM vyalIbhava inA'zubhAni su-SvApayiSyata iha tvayA zive / bhuvyajIharadadhaM bhavAn zame-'tatvarajjanamajIgaNat samam // 10 // naivaM suSvapitha yogataH kramA, mAdithAnaziSa AndhurguNAH / tvAM natasya parivIya gAM tavo-vAha yo na hi sa vivyathe smarAt // 11 // satyamUcurina ! te ya Ijire, tvAM praviddharuDasUSupannagham / jInaruk zama ! muSanti bhRSTabhI-guNate ca bhuvi sesimItyamum // 12 // tvAM hi ve--ti(?) budhA ajUhavan, satyamArjavamazUzavan bhavAn / zaM juhUSati zuzAva dhIzca zo-zUyate tava zuzAvayiSyate // 13 // sphItabhAgya ! damapIna ! te guNAH, pipyire bhuvi kRpAM cikIrSasi / zItavANirabhizInabhIH prazAn, zAntapRSTavRSa zaM titAMsasi // 14 // dyUtajInajagadUtirnUmada-zcUticUrNaguNayUtitUrmaNA / . praznapUrtikuzala ! tvayA tamo mUrtirAsijanajUrti tormaNA // 15 // zokameghapavanA(nau)ghapAkakRd, yogyabhogaviraso'stabhojyadhIH / prAjyayAjyapaTuvAcyasadbhujA-'nyubja ! nA''gasi jinArttivIrudhi // 16 // // trayodazaH pAdaH // // caturthA'dhyAyasya prathamaH pAdaH // varma vivyayitha hRgirau vyayaM-strAtavizva ! bhavato'didAsata / sphArabhIravilaya pramAya zaM, kAma Amaya ito vilAya ca // 17 // Ti0 : 1. syamU zabde / 2. yAjya: satkAraH / zlo0 : 9. sU0 60, 61 / 10. sU0 62-65, 67 / 11. sU0 68-71, 78 / 12. sU0 79-81, 84, 85 / 13. sU0 87-90 / 14. sU0 91, 92, 94, 97, 105, 107, 108 / 15. sU0 103, 108-110 / 16. sU0 111, 112, 117-121 / 17. sU0 4/2/1-4, 6, 8, 9 /
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 sphArayan dhanuriSUnnicApayan, bhUbhRtaM manasijo vilInayat / ropayannaghamajApi dehinA'-dhyApitena samayaM tvayA jina ! // 18 // dhUnayA'ghamaratiM vilApaya, prINayAgyabalapAlayeza ! mAm / moha ulbaNabalena zAyaye, chAyayan vyAyayatIha no yathA // 19 // pAyayAmRtatayaM ca zAtayA-''nandamarpaya vidhApaya kSamAm / sphAvaya zriyamaghaM ghaTaMghaTaM, zarma me ghaTaya dhIraghATi ca // 20 // duHkhamAzva'jarizaM janaMjanaM, hRt tvayA damitayAmitaM tamaH / nAtha ! vijJapakavAmitA'rate, zrIrajAnyazami bhIracAhi na // 21 // chadmanA'glapitazaM snapaM snapaM, tvAM surA namitamastakA yayuH / jvAlitakSamajanuH kSaNe sita-cchatrayuktasamapIpadan mudam // 22 // nAzazAsadavanImabibhrajana, kiM bhavAn kRtamalIlapat prabho ! / pathyatiSThipad dUSayaMstamo-'cIkRtad vRSamajighripajjanaiH // 23 // mud babhUva bhavabhIrabhAji zaM, jajJa iddha ! dazana ! tvayA'GginAm / satpade'ghadahanAspadAdyata !, tvaM zive rata ! sajasyarAgibhiH // 24 // jAtasAtadhana ! tAyate tvayA, mudviratya rajaso vitatya zam / tUrNajAvecidaghaM cAkhAyate lannalUnamadakarma! tIrNavat // 25 // bhagnaroSa ! rugadUna ! pUnabhIH !, styAnapuNya ! jina ! nunnavittadhIH / kSINa(ba)rAga! kRzamoha ! bhinddhya ghaM, kSAma kAma! hara karma zAdhi mAm // 26 // Ti0 : 1. 'turvai hiMsAyAm' / 2. camU chamU jamU adane / man-van-kvanip tato hiMsAvinAzi kAcit yasya saH / zlo0 : 18. sU0 10, 12, 14, 15 / 19. sU0 16-18, 20 / 20. sU0 20-24 / 21. sU0 25, 26, 28-32 / 22. sU0 32, 33, 35 / 23. sU0 35-40 / 24. sU0 43, 44, 48-50, 54, 55 / 25. sU0 56, 57, 60, 62, 63, 67-69 / 26. sU0 69-71, 7678, 80, 82-85 /
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 edhi zaM tanu mudaM girazca te, santu kuryuranayaM ca bhindatAm / kurmahe manasi tanma IzatA, ye'di(dvi)SuH zivayayurna te vyamAn // 27|| ye'vidustava vacAMsya'vAriSuH, saMdadhati mudamIza ! zAsati / te cakAsurajakSustamo luna-ntyadbhutaM dadati jAgrato vRSe // 28 // dhatta Iza ! hadi yo bhavagiraM, nirmimIta iha cA'punIta saH / svaM tato hi bibhito madasmarau, vikramaM ca jahito daridritaH // 29 // mA vibho ! jahihi mAM janan punan, yena jArarayo na bhIH zyati / jAyate ca mama sAmyamicchato, gacchataH zamiha jAnataH zamam // 30 // brahma pazya pathi tiSTha sadvaco, dhinvadAzRNu jinAgamaM piban / klAma mA mana zamRccha zAmya bhoH, krAma dAmya yuji yaccha sIdatAm // 31 // tvAM namAmi jina ! taM vitanvate, yadguNAH pramadamatyazerata / kSmApa veda vidaturvidurnayAn, vAsavo gurukavI surA bahUn // 32 // saMvidrate ye tava gAM tayAhu-rnecchet krudhIrnAha dadhau bhajeyam / ye tvAM nuveyurjina ! rakSatAttAn, yadi zrayet zuzive tvaretAm // 33 // // caturdazaH pAdaH // iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH sarvajinastavo dazamaH // Ti0 : 1. saukhyAya bhavaH / avyayatvAccaturthI lopa: / saukhyAya mud / 2. tas tas tas / 3. kAraNena / zlo0 : 27. sU0 84, 86, -91 / 28. sU0 92-96 / 29. sU0 97-100 / 30. sU0 101-106 / 31. sU0 108-111 / 32. sU0 113-115, 117 / 33. sU0 116, 118-121, 123 /
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 43 // zrIsarvajinasAdhAraNastavaH // // caturthA'dhyAyasya tRtIyaH pAdaH // siddhiM karoti sma vRNoti vetti, sAmye'sarajjAgaritaH zame yaH / tattvAnyadarzat praNutA jinaM taM, saJcaskaruH kSmAM nara aiyaruH zam // 1 // terurbhavaM te tava sasmarurye, sAsmaryate'bhUdvirato ya iSTam / tenA'ryate sannaya cecyate'haM, smaryAsama'ryAsamRtaM suvai ca // 2 // svaM nenijAni tvayi nAtha ! juhva-dayAni zaM me duritAni yantu / stuvanti ye tvA kuTitAra IzA-'dhiyanti bhogodvijitA'vatAMstvam // 3 // kIrtyA dizaH proNNuvitA bhavAn yai-ninye manaH sasvajire guNaiste / bhaGktvA madaM sattapasA kRzitvA, sadA mRSitvA ca zirolucitvA // 4|| nutiM grathitvA tava gAM likhitvA, cicetiSantaH sutarAM muditvA / pradyotitA yena ca zocitaM yai-ste'rSitAH syuH pavitA guNaizca / / 5 / / prasveditaM te na vapurmadaM co-SitvA bhRzaM marSitavAn kSudhitvA / skanvA samatvaM zaThatAM mRditvo-SitvA zame tattvamabhA viditvA // 6 // tamo muSitvA vividiSyate yaiH, pRSTvA jighRkSyeta vibho ! vacaste / te'ghaM jigISanti zamaM gRhItvA, mohaM bibhitsanti suSupsito'ham // 7 // bhitsISTa kaSTaM sa bhavAn kRSISTa, sukhaM sadA me hRdi saGgasISTa / yaH sarvato'buddha tamo'hRto'ha-mupAyateSTaM vyadhitAdita dyAm // 8 // mArTA madaM doSabharaM nyakArSIH, karmANyabhi(bhai)tsIH sukRtAnyabhANIH / ajAgarIAnakRte'zasIstvaM, tamAMsyavAdIH zivamagrahIcca / / 9 / / Ti0 : 1. svaM tvayi juhvat dadat nenijAni nirmalaM karau ve / 2. gatvA / 3. zAyitumiSTaM aho yena mohena sa tam / zlo0 : 1. 4 / 3 / 1-4, 6-8 / 2. sU0 8-13 / 3. sU0 14-18 / 4. sU0 19, 21-24 / 5. sU0 24-27 / 6. sU0 27, 28, 30-32 / 7. sU0 3234 / 8. sU0 35-37, 40, 41 / 9. sU0 42, 44, 45, 48, 49 /
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 sadvAda zaM dAyaka ! dvArakArte- brahmaNyajAgAri jina ! tvayAram / adAyi mudbhIravadhItajanye-nA'janyaroSA'zami kAmadAyin // 10 // agAmi dhIkAmuka ! zaM zamADhyA-vizrAmayAmodyamasAdhunAma / tvayA giraM te ninayeza ! naumi, bravImi pApemi tRNemi-- // 11 // stavImi taM tvAM jina ! yasya bhA''sI-ddIprA vilAsIcca jano vaco'pAt / adhAt suraugho'tata hRdyasAthAH, zaM yo rajo'zAzca bhayAnyabhitthAH // 12 / / tamo'lavidhvaM sadayo'si karmA-'bhino'cakAdyastava gAmalIDha / nyagUDha yogAnna hi so'daridrIt, sucetanaH saGkathitAmRtAdhvan // 13 // kSmAM tArayAmAsa bhavAnavAtsIt, muktAvajayyaM prazamayya karma / akSayyazarmaspRhayAluraMhaH, prakSIya te'yAt stanayitnunAda ! // 14|| moho didIye tvadagustamAMsi, gleyAdaghaM ye ca giro'dadhaste / zivaM yayuste dadithe hitaM me, stheyA hRdi tvaM samatAM ca deyAH // 15 // jegIyase tattvamalivrajaste, jeghrIyate'GgaM jina ! pIyate vAk / surai rajoghAtaka ! ghAtahIna !, jenIyate'ghaM ca jaghAna nantA // 16 // tattvAnyavocastvamapAstha ena-stvadbhIranezad divi caiSa zete / zAzayyate zreyasi yena te vAk, samuhyate dhIrudiyAt prasAdAt // 17 // tvaM nUyase rugbhirinAyase ca, cecIyase puNyamihAnasUyan / jIyAH zucIbhUtacaritranetrI-yase ca pitrIbhavasi trilokyAm // 18|| Ti0 : 1. gatasaMgrAmena / zlo0 : 10. sU0 50, 52-55 / 11. sU0 55-59, 62-64 / 12. sU0 64-70 / 13. sU0 72-74, 76, 78, 79, 82, 83 / 14. sU0 85, 86, 89, 90, 92 / 15. sU0 93-96 / 16. sU0 97-101 / 17. sU0 102-107 / 18. sU0 108, 109 /
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 45 cekrIyase mohavadhaM hiyA me, duHkhaM dayA mA driyase kSamIyan / tvayA dhRtiH svIkriyate'dadhisyan, vyudanyacitteSvarasAzanAya' // 19 // // paJcadazaH pAdaH // // caturthA'dhyAyasya caturthaH pAdaH // tattvAni bhavyeSu bhavAnavocad, bhaktipraveye nRsamAjapUjya ! / prattA'Ggimuddharmarathe pravetA-''cakhye zivaM saMsRtimAkhyate saH // 20 // nItteSTavIttAmRta AttasAmya !, sudattadharmA'ditazaM sthito'si / hitvA mamatvaM vihitAmRtazrI-zchitA'ghajagdhakrudhazuddhaghAsa // 21 // ye tvadguNAnUyuraghaM vidadru-rmadaM vizazruH paparuH kSamAM te / vadhyA bhayaM nirvRtimadhyagAstvaM, karmAvadhIzcAru jigAMsyate zam // 22 // tavAgamaM yo'dhijigAMsate'dhi-jage'nyamadhyApipadadhyagISTa / nArhan kuzAstraM bhavahetumAtrA-'dhyajIgapaccAbhavaduttamo'yam // 23 // AsannatA ye tvayi te zamAya-nnaicchan guNAnnAriSurApadaM ca / avAriSuH zAntimazastra haste-hA''sse varItuM nigRhItimarteH // 24 // bhavaM tarItA'variSISTa zaMso-'variSTa yaste giramAstariSTa / svaM gopitA sAdhuguNairadhotA, tenAjaritvA smariSISTa tatram // 25 // manodamitvA'JcitavAn pavitvA, yastvAM klizitvA kSudhito'rtisoDhA / zizrISate'ghaM titarISatIha, zivaiSitA zaM vivarISate tam // 26 / / Ti0 : 1. vigatA udanyA tRSNA yasya sa vi0 / citteSu / na vidyate raseSu azanAyA kSudhA yasya / 2. 'zAstyasU-vakti-khyAteraG (3 / 4 / 60) apra0 / zlo0 : 19. sU0 109-111, 113, 115 / 20. sU0 4 / 4 / 1-3, 5, 7 / 21. sU0 8, 10-12, 15-17 / 22. sU0 19-23 / 23. sU0 2529 / 24. sU0 30-35 / 25. sU0 35-38, 41 / 26. sU0 4247 //
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 bhave na pitsed yiyaviSyate sa, zriyA ririSyeta dhiyA ca doSAn / haniSyatIrthyAM ca hariSyate yaH, pipRcchiSet tvA'ziziSeta mArgam // 27 // viSvagyazo naya'ti tasya so'rti, katiSyatIhAzu gamiSyatISTam / nivartyati prakramituM zive'ghAt, kartA zamaM dhIvRta ! yaH zritastvAm // 28 // dayAyutasvAntaM nunUSati tvAM, titikSate yo nijughukSate'Ggam / abhyarNamokSo dRDhakaSTadAnta ! so'trasta ! guptendriya ! vAntadoSa ! // 29 // amUrta ! lambhArjava ! bADhazAntA-'ghadhvAnta ! pUrNehita ! japta tatvA(ttva?) / aruSTa hRSTeza ! dadarzitha kSmAM, papAtha zaM bhejitha vA cakartha // 30 // duHtrotha(dudrotha) dhAmA''ritha zaM natAstvAM, zIrSaM ca saJcaskarimA'divAMsaH / mudaM vRSaM cicyimahe giraM te-'naMsiSma bhAgyAdavajagmivAMsaH // 31 // ya iha vividivAMsastattvamastAviSustvAM, svamina ! dadRzivAMsaste jaghanvAMsa enaH / giramabhidadhivAMsaste dhyAnato nA'svapId yaH, svapiti divi zamAdatso'vituM ceziSe tam // 32 // kSmAM saMskaroSi svamupaskaroSi, vRttena dhIlambhaka ! zumbha nanda / mohA'pratiskIrNa vimuJcamAno-'nArambha randhoragaviSkireza ! // 33|| lambhaM lambhaM tvagiraH mopalambhyA, zreyolambhyA''nandathuH sUpalambhaH / sa tvai sraSTA te namaH saGganaMSTA, draSTA tattvaM mA bhavAbdhau na maGktA // 34 // traptA janastIrthakaraM namaMstvAM, sraptA zamaM spraSTA kRSISTa mArgam / zrIzobhamAnaM bhavamIza ! tIA -''sInaH samAdhau kiratIha karma // 35 // zlo0 : 27. sU0 47-49 / 28. sU0 50, 51, 53, 55, 57 / 29. sU0 58-61, 64, 67, 69, 70, 74, 75 / 30. sU0 70, 74-76, 78, 79 / 31. sU0 80, 81, 83, 86 / 32. sU0 82, 83, 85, 87-89 / 33. sU0 91, 92, 94, 96, 98, 99, 101-103 / 34. sU0 98, 105, 106, 108, 110, 111 / 35. sU0 112, 114-116 /
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 .47 yaste guNAn kIrtayatIti siddhiM, vuvUrSate'sAvaziSacca moham / na tena ziSyeta jina ! dhukAntA-staM knopayanti prathitA''ziSo'tha // 36 // // SoDazaH pAdaH // iti haimavyAkaraNakatipayodAharaNamayaH sarvajinasAdhAraNastava ekAdazaH / yasya lakSaNasUtrANi, jihvAgre santi jAgrati / sphuradpa stadarthazca, stavAnetAn sa pazyatu // 1 // kRtiriyaM vAcanAcAryazIlazekharagaNipAdAnAm // cha / bhadramastu zrIsaGghAyeti // zlo0 : 36. sU0 117, 118, 120-122 /
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 mahopAdhyAya zrIsomavijayagaNiviracitA sNskRtgeypnycstvii|| . - saM. vijayazIlacandrasari upAdhyAya somavijayagaNi e 17mA saikAnA mahAna jainAcArya jagadguru hIravijayasUri mahArAjanA atyanta prIti-vizvAsabhAjana ziSya hatA, tevA ullekho aneka rIte jovA maLe che, parantu temanI vidvattA viSe khAsa kAMi jANavA nathI maLatuM. upAdhyAyanI padavI amastI to na ja maLI hoya, eTale teo paNa, temanA samakAlIna anya upAdhyAyonI jema ja, vidvattA ane pANDityanA svAmI haze ja. teno aka Acho aMdAja, ahIM pragaTa thaI rahelI, temanI pAMca saMskRta geya bhakti-racanAo dvArA maLe che. zuddha dezI DhALomAM gavAtI gurjara racanAo jevI ja geya racanAo, te paNa saMskRta bhASAnA badhAM niyama-niyantraNo jALavIne, akSara tathA mAtrAno sumeLa sAcavIne racavAnuM kAma sarala nathI. vyAkaraNa-kAvya-koza Adi hastagata hoya, rajUAtamAM sahaja mAdhurya tathA prasAda ANavAnI sakSama pratibhA hoya, tyAre ja AvI sarasa racanAo zakya bane che. A stavano joIzuM to khyAla Avaze ke kyAMya zabdo ke mAtrAo ke bhAvo meLavavA jatAM kheMcatANa nathI karavI paDI; kyAMya koI paMkti kaSTathI ke zramathI sAdhya nahi jaNAya; badhuM bhItarathI anAyAse ja, sahajatAthI ja, phUTI AvatuM anubhavAya. A upAdhyAyajInI anya koI racanA hovAnuM ke pragaTa thaI hovA- prAyaH jANamAM nathI. te jotAM temanI A racanAo prathama vakhata prApta thaI che. A racanAo zodhIne prakAzamAM lAvavAno yaza mitra ane kavivarya munirAja zrIdhurandharavijayajIne ghaTe che. temanA nijI saMgrahagata, 2 pAnAMnI, sambhavataH kartAnA haste lakhAyelI pratinA AdhAre A pAMca geya kRtio ahIM mudrita thaI rahI che, A mATe ApaNe teonA RNI rahIzuM. kartAno samaya 17mo saiko che te spaSTa che.
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 mahopAdhyAya-zrIsomavijayagaNiviracitA saMskRta-geya-paJcastavI zrIgurupadakamalaM nije, mAnasasarasi nidhAya re zrIjinavIramahaM nuve, bhavijanasaGghazivAya re // zivazAntikArakacalananalinaM kamalakomalakaratalaM kevalAlokavilokitAkhilanAkamartyarasAtalam / saMsArasAgarapAragAmI tvamasi vIravibho ! yathA tadapArapArAvArataraNe syAmalaM mama kuru tathA // 1 // dehi vibho ! mama zivapadaM, tvaM karuNArasasindho ! / bhavabhayanItimato yate(teH), samajagatIjanabandho ! // . bandhuvadamarazUlapANe roSadoSanivArako vikaTadRSTiviSo'pi bhogI kauziko'maranAyako(kaH) / bhavatA kRto jinarAja ! pIDA'tIva soDhA surakRtA aparAdhavatyapi saGgame jina ! kRpAdRSTirudIritA // 2 // mohamahIdharakaragataM mAmuddhara jina ! vIra ! re hetumRte hitakArako merumahIdharadhIra ! re // dhIrimAdiguNaughabandhura-gatijitAmarasindhuro vikaTasaMkaTakoTikArakavAmakAmamudhAkaro(raH) / mayi kiGkare kuru bhUrikaruNAmiha bhave'pi bhavAntare tvamakAri jagadupakAravidhaye vedhasA bhavanodare ||3|| yadi mama mAnasamandire vasa salavaM jina vIra ! re ahamataraM bhavasAgare labdhabhavodadhitIra ! re // bhavatIradAyaka ! yoginAyaka ! jantutAyaka ! zubhavidhe ! samabhItivAraka ! bhuvanatAraka ! zAntikAraka ! zamanidhe ! / hariharasurAsuravazIkArakakAmakuJjarakesarI(rin !) karavANi tAvakavANimanizaM kuru tathA bhavatarukarI(rin !) // 4 //
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 yadi mama mAnasamAnase kSaNamapi haMsasi deva ! re / kiM bahunA tapasA tadA suranarapatisakRtaseva ! re // sevAsu hevAkino jIvA labhante zivasampadaM kimu bhavikalokA ! vigatazokA ! bhajata no guNasampadam ? / mama bhavatu deva ! sadaiva sevakapAvanaM tava zAsanaM tathA zrIguruhIrasUreraparamiha kimu yAcanam ! // 5 // iti zrImahAvIrastavanam // (2) trizalAsuta! re vAJchitaphalamandAra! re haripUjita! re karuNAmRtabhRGgAra! re janajIvana! re tribhuvanajanatAdhAra! re natasuranara! re gatabhavapArAvAra! re // bhavavArapArAvArataraNe deva ! zaraNaM dehi me zrIvIrajinavara ! bhuvanahitakara ! rucirasUro hi sa hi me (?) / saMsArakArAgArapatitaM moharAjavazIkRtaM mAM mocayA''zu jineza ! tAvakasevakaM zaraNAgatam // 1 // gatadUSaNa! re tribhuvanabhUSaNa! vIra! re sukhasAgara! re merumahIdharadhIra! re samatAkara! re mAradavAnalanIra! re ___mamatAhara! re AsAditabhavatIra! re // bhavatIrayAyI bhuvanapAyI pAhi pAhi kRpAnidhe ! bhavarUpakUpAdativirUpAdIza ! sAdhitazubhavidhe ! / bhavikAmitAmitasiddhidAne tvamasi daivatatarunibho nijacalananaline lInamanizaM mAnasaM mama kuru vibho ! // 2 // vikarAle re kalikAle tava zAsanaM jina ! lebhe re kathamapi bhavabhayanAzanam / mama kuru kuru re sauvagirA mativAsanaM mA punarapi re bhavatu manobhavapAzanam //
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 manobhavabhavapAzanaM me'nantazo'jani jinapate ! tadabhAvakaraNe deva ! zaraNe sameto'haM zubhamate ! / atha yathocitakaraNacature nAtha ! kiM kathanena me ? tathA kuru na bhavanti roSAdayo doSA mayi same // 3 // karuNApara! re nAgaravanditapAda! re bhavirAze re nAzitasakalaviSAda! re / jinapuGgava! re vidalitavAdivivAda! re nijavacasA re viphalitavINAnAda! re // tava nAdalInA devadAnavamAnavA vikacAnanA AyAnti pAtuM bhAvapInA doSahInA dezanAm / tathA chAgamRgArivAraNavAjirAjimukhA ghanA bahujAtivairavinAzakaraNe samavasaraNe te sanA // 4 // tvayi gatavati re'mitasukhasaMgatazivapure dIpAle re divase deva ! zivaGkare / saMjAte re bhAratanari virahAture kathamevaM re samatA guNamaNisAgare / guNasAgare jina ! kathaM samatA zive nAtha ! tathA bhave ? samatAdharo jinarAjavIro bhavantaM iti kimu nuve ? / atha virahavAraNakRte sauvaM sevanaM diza yatipate ! zrIhIravijayamunIzazizunA nuto vIro hitakRte // 5 / / iti zrIvIrastavanam // (3) cetana ! kuru sImandharazaraNaM, bhavasAgarataraNe varakaraNam / yadi tava bhAti bhayaGkaramaraNaM, kiM bahu vilapasi mUDha ! sakaruNam? // 1 // cetana0 saMprati kAle yAnasamAno, rAjati sImandharabhagavAno / manujabhavo nahi punarapi sulabho, nijahitasAdhanamiti kuru bho bhoH ! // 2 // cetana0 zaraNAgatamaGke nijabAlaM, mAmava bhavato bhUgatabhAlam / tvamasi vibho ! karuNArasasindho !, samajanasukhado'kAraNabandho ! // 3 // cetana0
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 saMyamayogAkaraNavigAno, bhavasAgarapatito jinabhAno ! / saMprati tava padasevanalIno, mAM kimu pAraga ! tArayase no ? // 4 // cetana0 tava padapaGkajabhajanavihInA, bhavamaTanti manujA atidInAH / ye punaranizaM sevanalInAH, te bhavanti sukhasAgaramInAH // 5 // cetana0 mAM vidhehi nijasevAlInaM, sImandhara ! bhavasaGgatidInam / naiva samIhe suranarabhogaM, kintu vibho ! tava sevanayogam // 6 // cetana0 cetana ! kuru sImandharazaraNam // iti sImandharajinavarazaraNaM ye satataM viracanti jAtijarAmRtisantatibhItiM te bhavikA na karanti / munijanacaritArAdhanaviSaye nijacetasi vikasanti zrIhIravijayasUrIzavineyo vadati zive nivasanti // 7 // iti zrI sImandharasvAmistavanam // // 3 // (4) zrIgurucaraNamudAraM, smAraM smAraM svamAnase bhaktyA / merumahIdharadhIraM, vIraM nutigocarIkurve // 1 // kevalakamalAlIlAgAraM, zamadamaguNamaNipArAvAram / bhavijanavAJchitaphalamandAraM, vande zrIjinavIramudAram // 2 // bhavavanagahane nizitakuThAraM, bharatabhUmilalanAgalahAram / / munimarAlakoTIkAsAraM, vande0 // madanadavAnalavipulAsAraM, tribhuvanajanatAvarazRGgAram / upazamarasabharabhRtabhRGgAraM, vande0 // helATAlitamAravikAraM, bhavakUpe patatAmAdhAram / / rUpAkampitakamanAkAraM, vande0 // // 5 // bhavikakoTikRtabhavanistAraM, trijagati vikasitaguNavistAram / kRtitatimAnasazukasahakAraM, vande0 // // 6 // kAJcanakajakRtapAdavihAraM, suranarazaMsitaguNasambhAram / samajanalocanasukhadAtAraM, vande0 // // 4 // // 7 //
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 bhavijanavAraM tAraM tAraM, siddhimito(taM?) ditapunaravatAram / hadi nidhAya taM vAraMvAraM, vande0 // // 8 // evaM jinakoTIro, vinuto rAgAdijitvaro vIraH / zrIhIravijayasUreH ziSyeNa zivaprado bhUyAt // // 9 // iti zrIvIrastotram // svasti zrIdAtAraM, jJAtAraM vizvavastunaH sAram / natasuranaranetAraM, navImi vIraM zamAgAram // 1 // jayati sadA jinanAyakavIro, jinamatabhAsanabhAnu re / kevalakamalAlIlAvAso, dhIratayA girisAnu re // 1 // jayati sadA0 // tvamasi vibho ! bhavapArAvAre, bhavijanatAraNasetu re / jJAtakulAvAse'malabhUSA-karaNe bandhuraketu re // 2 // ja0 // dehi vidherArAdhanamanaghaM, saMyamaviSaye deva ! re / zivagatisaGgatisAdhanamanizaM, suranarapatikRtaseva ! re // 3 // ja0 // tvamasi pitA mAtA mama netA, kAmitadAtA vIra ! re / vitara vibho ! nijacaraNe vAsaM, kAJcanagaurazarIra ! re // 4 // ja0 // azokatarutalamaNisiMhAsana-AsIne jinarAji re / AtapavAraNa-cAmara-dundubhi-bhAsurabhUtivirAji re // 5 // ja0 // kusumanikara-bhAmaNDalabhAsati, bhavikajanA vikasanti re / vINAnAdavinAditaloke, ke samudo na bhavanti ? re // 6 // ja0 // jina ! tava sevAlInaM lokaM, samakamalA vilasanti re / jagadupakAre jinapavihAre, ItigaNA na bhavanti re // 7 // ja0 // cidAnandarUpe tvayi nAthe kimu mayi nanu bhavabhIti ? re / karuNArata ! zaraNAgatavatsala !, naivaM bhavato rIti re // 8 // ja0 // no viphalA vimalA jina sevA, mA bhava vidhuro dhIra ! re / / evaM sAtakRte mama vacanaM, dehi kRpApara ! vIra ! re // 9 // ja0 // evaM tribhuvanajanatA-netA vinuto jinAdhipo vIraH / zrIhIravijayasUreH zizunA saGghasya bhadrakRte // 10 // iti zrImahAvIrastotraM, kRtaM mahopAdhyAya zrIsomavijayagaNibhiH / /
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ 54 anusandhAna-77 eka saMskRta stuti - saM. vijayazIlacandrasUri A zakezvarapArzvanAthanI stuti che. gujarAtImAM 'thoya' tarIke oLakhAtI tathA dharmakriyAmAM bolAtI te racanA che. jainomAM prasiddha 'varasa divasamAM aSADha comAsa, temAM vaLI bhAdaravo mAsa, ATha divasa ati khAsa' A tathA AvI thoyonA DhALamAM racAyelI A saMskRta thoya che. AvI racanA prAyaH prathamavAra jovA maLI che. thoyanAM badhAM lakSaNo AmAM jovA maLe che. samAsapracura, prAsamadhura ane pANDityadarzaka A racanA kavi kAntivijayajI nAmanA kavi-sAdhue karI che. temanA gurunu nAma premavijayajI che. 18mA zatakanA te kavi che. temanI gujarAtI geya bhakti-racanAo jaino khUba gAya che. temanI racanAo atyanta bhAvavAhI ane bhaktimaya hoya che. teo saMskRtamAM paNa AvI vilakSaNa ane pragalbha racanA karI zakatA haze te to A thoya joI tyAre ja khyAla Avyo. ____ A racanAnA prakIrNa patranI jeroksa munizrIdhurandharavijayajIe ApI che. temano AbhArI chu. 'thoya' nA patramA chevaTe vyAkaraNane tathA nyAyane lagatI abhyAsanoMdha hatI. te paNa yathAtatha, thoyanI sAthe ja - pAchaLa pragaTa karavAmAM Ave che. jo thoyanaM pAnu kartAe pote ja lakhyuM hoya to, A abhyAsanoMdha temanA vizada bodhanI sAhedI ApI jAya che. svasti zrIkulagRhamabhirAma -- prakaToddharaguNamaNigaNadhAma svavazahaSIkagrAmaH, yo'gamadavyayapadamativAma-prakRtimadAdribhidAtyAdhAmastajitadurjayakAmaH / niSThitamohamahAsaMgrAmaH kRtasamudaJcatpratighAcAmaH kalpitazokavirAmaH, bhaktyullasadAzayasUtrAma-pramukhastutasitakIyuddAmastaM pArvaM praNamAmaH // 1 // avinazvarasukhabhUruttAlA-yataduritAgavi darajalabAlA paramamahodayazAlA'vighnavatI navadahanajvAlA-zoSitakaluSaviSayajambAlA racitA'janyoccAlA / pratyAdiSTabhavabhramiphAlA jJAnAdarzaphalatsamakAlA zamitakaSAyAGgAlA, caraNapraNamadamaranarapAlA trijagajjAgradvacanarasAlA vandyA'sau jinamAlA // 2 //
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 navarasapUrasudhAsandhAna-prasarannavatattvIvijJAna-vyatikaranUtnapratAnaH, sukRtaviTaparacanAdyasamAnaH kovidamadhukararacitodgAnaH kRtasumanaHsammAnaH / dAriyoddharaNAdyavadAna-prastutacitrapavitravidhAnaH sthitimuccairlabhamAnaH, cAritrAmodaM vidadhAnaH sa jayati siddhiphalaM cinvAnaH zrIpravacanasantAnaH // 3 // komalatanubhAsA vikacAni cchalayantI zyAmalakamalAni prathitAriSTajyAniH, dharaNIdharadayitA sakalAni vyathayantI pratipakSakulAni kSapitAgAdhamlAniH / zrIzakezvarapArzvapadAni dhyAyantI vidalitapApAni premavijayasukhadAni, padmAvatyabhidhA vipulAni pradizatu sA devI sukhakhAniH kAntivijayakuzalAni // 4 // iti zakezvarapArzvanAthastutiH samApteti // sopasargo'nyArthavRtti-rantarbhUtakriyAntaraH / Nigartho'ntarNigartho vA, paJcopAyaiH sakarmakaH // 1 // phala-vyApArayoreka-niSThatAyAmakarmakaH / dhAtustayoddharmibhede, sakarmaka udAhRtaH // 2 // 'devadattaH pacatI'tyatraudanaviklityAdikaM phalaM phUtkRtyagnisamiccAlanAdinA vyApAreNaikaniSThaM vivakSyate ityakarmatA / vivakSAtaH kArakavibhaktayo nAnA bhavantIti zAbdikAH / ata eva 'AtmAnamAtmanA vettI'tyAdau tRtIyA / ____ sAdhyatAvacchedakasambandhena yAdRzapratiyogitAvacchedakAvacchinnapratiyogyanadhikaraNabhUtaM yatpratiyogitAzrayaM sad hetutAvacchedakasambandhena hetutvAvacchedakAvacchinnahetvadhikaraNavRttyabhAvapratiyogitAvacchedakatAnavacchedakasAdhyasAmAnadhikaraNyaM hetorvyAptiH //
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 be saMskRta patro - saM. upA. bhuvanacandra jaina zve0 zramaNasaGgha tathA zrAvakasaGghanI chellA 300-400 varSanI gatividhisthitinI jhAMkhI karAvatA be saMskRta patra saMkalita karIne ahIM rajU karyA che. prathama patra nAgorI vaDatapagacchanA (pArzvacaMdragacchanA) zrIpUjya bhaTTAraka zrIvivekacandrasUri (vi.saM. 1837mAM AcArya pada) upara lakhAyelo che. lAMbA vijJaptipatranA prArambhanA zloko ja che. UtAro apUrNa rahyo che. patramA lakhanAra sAdhunI prauDha pratibhA taravarI rahe che. bIjo patra khambhAtathI bhaTTAraka vidyAsAgarasUri taraphathI mundrAnagaramAM cAturmAsa rahela zrIvRddhisAgara gaNi Upara lakhAyelo che. sAdhuo gacchAdhipatine kSamApanApatra / vijJaptipatra lakhatA, temAM paryuSaNa, cAturmAsa sambandhI vRttAntanivedana karatA. zrIpUjya bhaTTAraka valatA patramA potAne tyAMno vRttAnta lakhatA. patra ane tenA uttara utkRSTa saMskRta bhASAmAM, kAvyamaya AlaGkArika bhASAmAM lakhAtA. prastuta patra Avo ja eka pratyuttara patra che. patramA saMvatno ullekha nathI, parantu patra pUro thayA bAda, khAlI jagAmAM, anya hastAkSaramAM bIjo patra che ane temAM 1781no ullekha che, tethI A patra enAthI pUrvano (saMbhavataH 1780no) che evaM tAravI zakAya che. zramaNonI gurubhakti, saMskRtabhASA paranuM prabhutva, zrAvakonI zraddhA, cAturmAsa / paryuSaNanI tatkAlIna paripATI, zramaNonI Antarika vyavasthA vagere tathyo AvA patromAMthI sAMpaDe che. paryuSaNanA vRttAntamAM svapnadarzananI ke anya uchAmaNIono ullekha nathI. banne patro amArA nijI saMgrahamAM che. (1) namaH zrI sarasvatyai // svastizrIzreNiyukto vRSabhajinapate'gaNyanaipuNyapuNyalAvaNyAnalpajalpapravaraguNagaNairgIyamAnaH sadAnaH / jJAnadhyAnapratAnaH kumadadharaNibhRdvajrivajrAgrajAgratsAmagyodagrakAgrastabahulavilasatsatprabhAvaprabhAva // 1 // kartR-karma-kriyAguptam / sragdharAchandaH /
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 indradvaivendracandraprakarahimabharakSIradhikSIrahIraDiNDIrakSIranIraprabhavazucilasatkAntizuklIkRtAzaH / nityAnantaikavAso jagati parisaraddhvAntavidhvaMsadakSaH, zrImannarhanmRgAGka prathitapRthuyazaH kaumudaM varddhaya tvam // 2 // [zleSAlaGkAraH] sragdharAchandaH / vIraM hemAdridhIraM namadamarabharaM yAdavazreNivayaM sAmodaM medinInaM vihitavihitakRdvizvavizvaprakAzam / zazvatkRSNazvavaMtI dvipapativilasatsatprabhAvaijayantIrudyaddIptIrdadhAnaM pravarajinapati nIrajAGkaM namAmaH // 3 // prasiddhanAmamAlAnAmagarbhitam / vo vaNyai(Nya)kavaryo vimalakamalabhadvarNavarNaikavarNyaH nihi~so haMsahaMso duritatamatamohaMsahaMsaikahaMsaH / zrIpArzvaH pArzvapArzvaH kumadaviTapabhRtpArzvapArzvaH supAryo rAjyAdrAjAdhirAjaH zaThakamaThahaThAbhrAjirAjaikarAjaH // 4 // [varNAlaGkAraH] siddhArtho'ddhArthavettA pravaranRpatisiddhArthasiddhArthaputraH tIrthAdhIzaH sudhIzapraNatapadayugaH sAdhutIrthopadeSTA / prodyatproddAmadhAmadhumaNiparisaratsvarNavarNapravarNaM zrImacchrIvardhamAno bhavatu bhavabhide zreyase vardhamAnaH // 5 // [varNAlaMkAraH] sragdharAvRttam / athAgrato nagarapravaravarNanaM prArabhyate - yasmin saMlihyate'harnizamami(ma)larucAmabhramabhraMkaSAbhiryeSAM satketanAnAM tatibhiratha caladvastrajihvAchalena / gaMgAraMgattaraMgasphuradamalacalatkAzasaMkAzabhAsaH prAsAdAste vibhAnti pracuraraNaraNadghaNTikAntaHpradezAH // 6 // akharvagarvaharvaizca durdAntoddAntadantibhiH / rathaiH pAdAtikairyatra, prAjyaM rAjyaM virAjate // 7 //
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 krINanti krayiNaH krayAya kiraNavAtAvRtAn sundarAn / / sarvotkRSTatarAn mayUkhanikaradhvastAndhakAravrajAn / ratnAMzcAruvicitracitranicayaizcArUNi vastrANi ca yatrAnalpasukalpatalpakalitaH zRGgATakaH zobhate // 8 // atilasatkanakAbharaNasphuranmaNigaNadyutidIpitadiggaNAH / guNagaNaprathitAH pRthupauruSA aparuSAH puruSA pya(a)ruSAnvitAH // 9 // vimalakamalanetraM prasphuraccandravaktraM mRdutaratalahastaM rUpasampatprazastam / kalitalalitagAtraM sphItimatprItipAtraM aviratamabhirAmaM strIkulaM yatra kAmam // 10 // tadupakaNThamahIkamalAkarA gatasanatkamalAH kamalAkarAH / dadati yatra mudaM kamalAkarAH vimalacArulasatkamalAkarAH // 11 // sadakadambakadambakadambakaM mativizAlavizAlavizAlakam / vimalapuSkarapuSkarapuSkaraM bhavati yatra ca kAnanakAnanam // 12 // kalahaMsakRtArAvA vApyaH pInapayodharAH / viTapItAH sadA bhAnti yatra vArAMganA iva // 13 // [zleSAlaGkAraH] ye taM jagati vikhyAta-muttamamuttamapradam / prakAmaM vIramagrAmaM supratiSThamadhiSThitAH // 14 // atha zrIpUjyAnAM prazastiH - pavitraM yadgAtraM rucirarucipAtraM prakRtitaH kalAbhiH saMyuktaM vimaladhavalAMzukavRtam(?) / babhau ratnazreNIyutakanakasiMhAsanavare, yathA cAndraM bimbaM pravaramudayAkhye zikhariNI // 15 / / zikhariNIvRttametat / rajataparisaradrociHstomaprakAzitadiGmukhe, nayanasukhade dRSTe doSAbhirAjiyadAnane / ka iha manujaH sampUrNi_(mni?)na kaumudavarddhiNi pradadhati bhRzaM prItiM sphItAM manohariNIpsite // 16 // hariNIvRttam //
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 yeSAM vai pravaladazukratArakAntanetre dve dadhata iha prabhUtazobhAm / bhrAmyatkabhramarasuketakadvayasya atyarthaM sujanamanaH praharSiNISTe // 17 // praharSiNIchandaH / pravararasasametA prollasadvarNavA , bahutarasumanobhirnirbharaM stUyamAnA / vilasati khalu yeSAM vAksanatsUtrasaMgA varataraguNamAlAmAlinI mAlikeva // 18 // mAlinIchandaH / sadyo hRdyAnavadyaprabahulavilasadgadyapadyAdividyA sAmastyadhvastagarvA kRtajitabahulonnAdivAdivrajAnAm / yeSAM yeSAM hi teSAM padakamalayugaM vandyate'harnizaM vA kSAmakSemakSamAbhRttatibhiratha lasanmauktikasragdharAbhiH // 19 // sragdharAvRttam / siddhAntasiddhAntavicArasArAn kUpArasaMprAptasamastapArAn / udyabahUddAmamadAdrivRnda-bhedendravajrAmitasatprabhAvAn // 20 // indravajrAvRttam / athAtimAtraM caraNojjhitAMzca sadA sphuratkokanadAhiyugmAn / kopakramAnvItasumAnasAnapi(sAMzca) samastavidhvastakukopajAtIn // 21 // upajAtivRttam / pravarapaJcamahAvratadhArakAn sakalamAnavamAnavapUjitAn / vihagarAjivirAjivirAjitAn drutavilambitasadgatisundarAn / / 22 / / drutavilambitavRttam / sadgacchamAnasasarovararAjahaMsAn ajJAnatAnatimiraikavighAtahaMsAn / / kAryaghnavighnabalavattaradantihiMsAsiMhoddhatAn parisarakSitisatprazaMsAn // 23 // siMhoddhatAchandaH / SaTtriMzadguNabhUrisambhRtayazaHzuklIkRtAzAmukhAn siddhivyomanizAkarapramitibhRcchrIbhiH sadA saMyutAn / zrImatpUjyavivekacandramunibhRnmukhyAnamAnopamAn tAn sandehamRgaughaghAtanavidhau zArdUlavikrIDitAn // 24|| zArdUlavikrIDitavRttam /
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 (2) mundrAnagare zrIvRddhisAgaragaNivarAn prati patram svastizriyAM dhAma mahAvirAma-zrIkAmasutrAma--- dhAmA / zrIgauDikAkhyaH prabhupArzvanAthaH sadA zriye stAt prabhutAsanAthaH // 1 // induM kairaviNIva kokapaTalIvAmbhojinIbAndhavaM megha cAtakamaNDalIva madhupazreNIva puSpAkaram / bhavyAnAM nayanAlikAmRtadhiyA draSTuM yamutkaNThate / sa zrImAnamarAbdhisUrisuguruH kalyANamAkalpatAm // 2 // zrIstambhatIrthAdalakAsatIrthyAt sUrIzvarA vArSikaparvalekham / likhanti vidyAdimasAgarAH zrIsamastabhaTTArakacakracakriNaH // 3 // zrImunarAbaMdire vA.zrIvRddhisAgaragaNivareSusukhasaMyamayAtrAtra satrA kalyANamAlayA / zrIgurUNAM kRpAdRSTeH satprabhAvAt pravartate // 4 // atha prastutam / vihartumutkamAnaso(sA) sadA babhUvimo vayaM, sudAkSiNAtyajAlanApurasthasusthabhAvinAm / trivArSikI nimantraNAM cikIrSavaH phalonmukhIM tadaihikAr2yAgehinAmiti pravRttirAgamat // 5 // zrIpUjyA yadyasmAn sauvAn suzrAvakAn vijAnItha / tadavazyaM vandApyaH saMgho'yaM kiM bahUktaiH syAt // 6 // teSAmatyAdarataH sudine prasthAya taraNipuranagarAt / vaizAkhamAsi kRSNe'pyekAdazyAM bhRgovari // 7 // upatIrthamitA yAvattAvat saGghana pU:pravezArtham / AnIto'hamahamikotkalikAkalitaH supaurajanaH // 8 // yugmam galaddAnodrekabhramadalikadambA: karaTinaH, hayA velA(lo)dvelajjanapraguNavelAvalagitAH / nRvAhinyo'nanyopamaghanaruco (caH) srastakavacA, rathA saccItkArAH prabalabalapAdAtikagaNAH // 9 //
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 nItAH saGgharabhimukha-mAtodyAlyastathA magadhajAlyaH / jAto jayajayazabdaH pUritadiGamaNDalo'vikalaH // 10 // talastani[ta]gAnaniHsvAnasakarNIkRtazacIpatijAhaM, sauvarNarAjatamudrikAmAnadAnakharvitavArivAhaM; nRtyatsugAtrapAtrAnekavAdyAtodyadhvanibadhiritadigantaM; lokalocanacakorAstokA(ka) bibbokakArita[ta]nmahotyantam // __ citradaNDakapadyaM / evaM mahotsavaM kRtvA nItvA mahadupAzrayam / zrIphalapUgAdIndattvA saMgho lebhe mahAkIrtim // 12 // paJcabhiH kulakam / zrIzrIstambhanamaNDana-jIrApallIzapArzvanAthau ca / / anyA api tIrthAlyo namaskRtAH kIrtitAzca tataH // 13 // atha prabhAte prArabdhaM vyAkhyAtuM saMghasaMsadi / nandIsUtraM vRttiyukta-masmAbhirbahubhedataH // 14 // dezanayA pezalayA puSkaravarameghasAradhArikayA / iva gRhabhRtkalyANa-mANika-sacavIrasaMjJAnAm // 15 // sazrIkAnAM hRdaye'pyabhilASAbIjamaGkuritamittham / tatkicidAcarAmo yena syAnnu januH saphalam // 16 // yugmam / candraprabhatIrthezvara-zrImacchIzAntinAthamUrtezca / jainAgamaguruvacanaiH prArabdhA taiH pratiSThA vai // 17 // sadhavanavavadhUnAM kiGkiNIkvANaramyA, prabaladhavalalUlUdhvAnasanmAnagamyA / navanavaravajAgradgAtrasatpAtranRtyaprakaraNakaraNairdAg dhUnitAcAryazIrSA // 18 // gaNapatisthitijuSTA devatAdhvAnazreSThA, kRtazubhajalayAtrA zuddhanirmANamAtrA / zritanayanazalAkA svIyavaMze patAkA bhavikamilanaziSTAstaiH kRtA zrIpratiSThA // 19 // ASADhamAse vimale navamyAM zukravAsare /
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 kRtvA pratiSThAM te prApuH pratiSThAM bhuvi bhUyasIm // 20 // caturbhiH kalApakam / tasyAM pratiSThikAyAmasmAbhiH sacca yadyadupadiSTam / vAcAmagocarataraM tatkiyallikhyate yatra (patre) // 21 // atha ca - kurvatsu ca kriyAkANDaM vineyAn pAThayatsu ca / kArayatsu jinendrArcA jinendrabhuvane'naghe // 22 // tribhivizeSakam / bhANayatsu ca zrAddhArbhAn SaDAvazyakamuttamam / zrAvikANAM jinendrANAM gItAdyupadizatsu ca // 23 // evamanAratamAviHkRtasasnehaM saraNaraNakaM ca / pracalatsu dharmakarmasu samAgamat parvaNAM netA // 24 // tribhirvizeSyakam / tadAgame'tha zrIsaGghaH sarvatrAmArighoSaNAm / avAdayajjagajjantu-jIvAtRkasahodarIm // 25 // tadA dosI gulAlAkhyaH kalpasUtraM nije gRhe / nItvA tasya maho jAgAdi sarvamacIkarat // 26 // prAtargajArUDhakumArahasta-saMnyastapustaH sasamastasaMghaH anastabhAvaH sa ca kalpasUtra-masmatkare'dAdvizadAgamaM tat // 27 // asmAbhistatsadAkhyAtaM vyAkhyAtaM saMghasaMsadi / vyAkhyAnadazakaiH pUjA-prabhAvanAprabhAvitaiH // 28 // sAMvatsarikaparvAhe sUtritaM jJAnasindhunA / sUtrataH zrIkalpasUtraM gacchasUtravidA hRdA // 29 // caityaprapATikAmatha baMdhudvAnaM gurozca guNagAnam / kSAmaNadAnapurassara-sAMvatsarikapratikramaNam // 30 // modakapeTakapUgaiH sAMvatsarikapradAnamuttAnam / savivekI zrIsaGghaH sadA suraGgaH prakurute sma // 31 // yugmaM pAraNAdhikAraH / rAdhAmAyAH pAraNakaM gAndhiko vIrapAlo'pi / lopitakarmavitAnaH satpakvAnnairdadAti sma // 32 //
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 datte sma savajIyA pAraNakaM jyeSThazuddharAkAyAH / jyeSThavadipAkSikasya ca sA. sacavIro mahAbhaktyA ||33|| ASADhacaturmAsyAH pAraNakaM saptabhedapakvAnnaiH / adadAt sA. velajIko ratnaM sA. ratnajidvaMze // 34 // ASADhavadikapAkSika-pAraNakaM sA. abhA pradadau / zrAvaNarAkAbhuktiM sA. panajI hemajit pradade // 35 // asitazrAvaNapAkSika- pAraNakaM satsukhI sakhIgoDI / trelAdharapAraNakaM prattaM mANikyasaMjJena ||36|| adita zreSThI (SThi) kalyANo dIpacandraH subAndhavaH / zrIvArSikapAraNakaM manomodakamodakaiH // 37 // sabalIkartuM pAraNagarvaM svadharmacandracchreSThI / panajIputraH prAdAt pAraNakaM durbalASTamyAH ||38|| taptaM tapaH sujaptaM dvAbhyAM vidhinA ca viMzadupavAsaM / zrAddhIpaJcakamarghyaM pakSakSapaNaM tapastepe // 39 // tadvaddazopavAsaM zrAddhIdazakaM tapaH pratapate sma / saptadazASTAhikakA dazabhaktaM paJcadazasaMkhyam // 40 // saMkhyAtItAni jAtAni SaSThASTamatapAMsyapi / jajJe vividhapakvAnnairbhaktiraSTamakAriNAm // 41 // saMzIlayanti zIlaM satyaM dhanA: (nyAH) zrAvakAH zrAdbhUyo'pi ca mahAsatyaH satyaM zIlaM na bhindanti // 42 // dAtavyaM lAtavyaM parihartavyaM tathA ca kartavyam / dAnaM jJAnaM mAnaM dhyAnaM syAd bhAvanA bhavinAm // 43 // evamatratyaM satkRtyaM pArvaNaM nu niveditaM / bhavadbhistacca, tatratyaM karttavyaM patragocaram // 44 // atratyAnAM munizrIsundarasAgaragaNi-munizrIlalitasAgaragaNi-mu. mu. valabhasAgarajI mu. gulAlasAgaragaNi munizrI kapUrasAgaragaNi jJAnasAgaragaNi mu. hitasAgaragaNi mu. vimalasAgaragaNi ciraM. kRpAcaMda-kastUracaMdaprabhRtInAM vandanA jJeyA / saMghasya dharmalAbho lAbhyaH / - 1 - - 63 -
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ 64 anusandhAna-77 munizrI lalitasAgaragaNilikhitaM / mu. kapUrasAgaragaNinI vaMdaNA / [ahIM patra pUro thAya che. te pachI saM. 1781nI parvatithinI TIpa lakhI che. tenI nIce anya hastAkSaramAM eka patra lakhAyelo cha :] tathA tume yogya, gItAratha, garaDhA, DAhA, catura pATabhakta cho. tumanai zrI mAMDavInau Adeza che te prIchajo. tathA tamAruM patra 1. hIrasAgara haste AvyuM tehathI samAcAra sarva jANyA, paNi tume DAhA hatA anai ehanai ihAM mokalyau e nahatuM ghaTatuM / kSetranuM samAdhAna karInaiM mUkyo hote to jima tume likhata tima karata, paNi kSetranuM samAravai tume sarva vAtai samartha hatA anaiM paDatuM melyuM te tumanai na ghaTai. mATai ehanau udyama karavo sahI 2. mu. premasAgara - mu. sahajasAgaranai sAtA pUchavI / valatA patra saMbhArI likhavA / posa vadi 13 gurau. ThA. vIrAnai upagAra karAvajau / jaina derAsara nAnI khAkhara-370435 kaccha, gujarAta
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 12 bola - paTTaka : bAlAvabodha - saM. muni zrutAGgacandravijaya (somazizuH) __ prastuta kRti 'bAra bolano paTTaka'nA bAlAvabodharUpa che. jagadguru zrIhIravijayasUrIzvarajIo saM. 1646nA poSa zudi 1ne divase zukravAre pATaNamAM tapagacchano caturvidha saMgha ekaTho karI jaina saMghanI akatA mATe bAra bolano paTTaka banAvyo hato. A paTTaka para paMDita zrIzubhavijayajIo saM. 1680mAM bAlAvabodha racyo che. paMDita zrIzubhavijayajI jagadguru zrIhIravijayasUrIzvarajInA ziSya che. (jaina paramparAno itihAsa, bhAga-3 pustakamAM pRSTha 364 para paNDita zrIzubhavijayajIne maho. zrIkalyANavijayajInA ziSya batAvyA che parantu zrIzubhavijayajI racita 'senaprazna'nI ane prastuta kRtinI prazastimAM granthakAra zrIzubhavijayajI potAne zrIhIravijayasUrIzvarajInA ziSya ja darzAve che, maho. zrIkalyANavijayajIno nAmollekha paNa nathI karatA.) 'senaprazna'nI prazasti anusAra zrIzubhavijayajIo tarkabhASAvArtika, kAvyakalpalatAmakaranda, syAdvAdabhASAsUtra tathA tenI vRtti, kAvyakalpalatAvRtti ityAdi granthonI racanA karI che. prastuta kRtinI racanAzailI A pramANe cha : pahelAM je-te bolanI jarUra zA mATe che te jaNAvI, tyArabAda bolanuM samarthana karanArA zAstrapATho ApI, te zAstrapAThonuM yathAyogya vivecana karI, ante bolano ullekha karyo che. zAstrapAThone jotA granthakArazrInI vidvattAno sahajatAthI khyAla AvI jAya che. AcArya zrIvijayazIlacandrasUrijI mahArAje prastuta kRtinA sampAdana mATe potAnA aMgata saMgrahamAMthI prata ApI che. pUjya AcArya mahArAje tathA munizrItrailokyamaNDanavijayajI mahArAje prastuta kRtinuM sampAdana karavAmAM ghaNI madada karI che. te mATe huM teozrIno khUba RNI chu. ante, hastaprata-sampAdanano A mAro pahelo ja anubhava che. tethI AmAM ghaNI badhI kSatio rahI gaI haze. te mATe kSamA karavA ane dhyAna doravA vidvajjanone namra vinaMti.
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 bhaTTArakapurandarabhaTTArakazrIhIravijayasUrIzvarapaTTAlaGkArahArabhaTTArakabhaTTArakazrIvijayasenasUrIndratatpaTTapUrvAcalasahasrAMzusamAnasamprativijayamAnabhaTTArakazrIvijayadevasUrigurubhyo namaH / ___ bAra bolanuM artha likhIya chai / yathA - "pharusavayaNeNa diNatavaM ahikkhivaMto haNai mAsatavaM / varisatavaM savamANo haNai haNaMto a sAmannaM // 34 // " ityupadezamAlAdvitIyazatake / ehanuM artha likhIya chai / kaThina vacana bolai teha- AkhA divasanuM tapa kIdhu hui, te phoka thAi / tiraskAra- vacana bolai tehanu masavADA- tapa phoka thAi / zAparnu vacana bolai tenu varasa divasa, tapa phoka thAi / je krodhi karInaiM racarasti para prati haNai-mArai tehay cAritra phoka thAi // 1 // tathA - "kuMbhabhittizakalena kilbiSaM bAlakasya jananI vyapohati / oSThatAlurasanAbhiruSTatA durjanena jananI tirohitA // " iti sUktAvalIgranthe ( ) / ehanu artha - mAtA bAlakanI viSTA bi ThIkarAnai paTaMtarai karInai UsArai chai paNi je parannu apavAda bolai chai te potAnai behu hoThe tAluI jihvAiM karInai paranA avaguNarUpa viSTA UsArai chai / te mATi viSTAnI UsAranAra mAtAthI adhika apavAdanu bolanAra jJAnavaMti kahau / / 2 / / tathA - "taheva kANaM kANitti pi(paM)DagaM pi(paM)Dagatti vA / vAhio(aM) vA vi rogitti teNaM coritti no vae // " iti dazavaikAlike (saptamAdhyayanam-12) ehanu artha likhIya chai / kANAnaI kANo na kahIi / napuMsakanaI napuMsaka na kahIi / rogiAnaI rogio na kahIi / coranai cora na kahIi // 3 // tathA - "deve(vA) NaM bhaMta(te) ! saMjaya tti vattavvaM siyA? goyamA ! No yama(tiNa)Dhe samaTe, abbhakkhANameyaM / [devA NaM bhaMte !] asaMjaya tti vattavvaM siyA? goyamA ! No yama(tiNa)Dhe samaDhe, niTTharavayaNameyaM / [devA NaM bhaMte ! 1. mAsakSamaNarnu /
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ 67 jUna - 2019 saMjayA'saMjayA(ya) tti vattavvaM siyA? goyamA ! No tiNaDhe samaDhe, asabbhUyameyaM / ] devA NaM bhaMte ! kiM khAi NaM devA vattavvaM siyA? (se kiM khAi NaM bhaMte ! devA iti vattavvaM siyA ?) goyamA ! devA NaM nosaMjayA iti (i) vattavvaM siyA / " iti zrIbhagavatIsUtrapaJcamazatakacaturthoddezake / ehanu artha - zrImahAvIra prati gautama pUchai chaD - "je devatA saMyati kahIi?" bhagavaMta kahai chai - "e abhyAkhyAna kuDuM Ala vacana thAi te mATai saMyati na kahII" | tivArai gautamaiM pUchiuM - "asaMyati kahIi ?" bhagavaMta kahai - "niThTharavacana-kaThinavacana te mATai asaMyati na khiii|" "khAi kahatAM valI devatAnai syuM kahI bolAvIi ?" ehavaM gautamai pUchiuM / tivAriM bhagavaMti kahauM - "devatAnai nosaMyati kahIi" / ityAdika siddhAMtaprakaraNanai viSai kaThina vacana bolavU niSedhyuM chai / anaI kuNi kiM "parapakSInI pratimA holInA rAjAnai sarakhI" ehavAM ghaNAM kaThina vacana potAnAM kIdhAM zAstranai viSai likhyA chai / te mATaI zrIhIravijayasUrIzvaraiM prathama bolanai viSai likhyauM chai - "parapakSInaiM kuNiM kaThina vacana kahivU nahI / " // e prathama bola // tathA ApaNAM piArAM dharmakArya anumodavAnA akSara likhIyai chai / yathA - "jiNajammAi[su] Usava-karaNaM taha maharisINa pAraNae / jiNasAsaNaMmi bhattIe(bhattI)-pamuhaM devANa aNumanne // 308|| tiriANa desaviraI pajjaMtArAhaNaM ca aNumoe / sammaiMsaNalaMbhaM aNumanne nArayANaM pi // 309 / / sesANaM jIvANaM dANaruittaM sahAvaviNiattaM / taha payaNukasAyattaM parovagArittabhavvattaM // 310 // dakkhinnadayAluttaM piyabhAsittAi vivihaguNanivahaM / sivamaggakAraNaM jaM taM savvaM aNumayaM majjha // 311 / / iya parakayasukayANaM bahUNamaNumoaNA kayA evaM / aha niyasucariyaniyaraM saremi saMvegaraMgeNaM // 312 // emAi(I) aNNaM pi a jiNavaravayaNAnusAri jaM sukaDaM / kaya kAria aNumoia mahayaM taM savvamaNumoe // 313 (369) / ityArAdhanApatAkAyAm /
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ 68 anusandhAna-77 ehanu artha - jiNazAsananai viSai bhakti karInaiM tIrthaMkaranA janmamahotsava, mahARSIzvaranA pAraNAnA mahotsava pramukha devatA karai chai, te anumodauM chu / tiryaMcanI dezaviratiparyaMtArAdhana tathA nArakInai samyaktvanu lAbha anumodauM chu / bIjA jIvanA dAnarucipaNuM, svabhAvi vinItapaNuM, alpakaSAyipaNuM, paropakArIpaNuM, bhavyapaNuM, dAkhiNAlupaNuM, dayAlupaNuM, priyabhASIpaNuM ityAdika vividha guNanA samUha mokSamArga, kAraNa te saghaluM mujhanai anumodaq hoi / [i]Ni meli paranAM kIdhAM ghaNAM je sukRta, tehanI anumodanA kIdhI / atha potAnA kIdhA sukRtano samUha, te saMvegaraMgi karInaI saMbhAruM chu ityAdika / anyai paNi jinavacananai anusAri je puNyakaraNI karyu, karAvyuM, anaiM anumodiuM hui; te saghaluM anumodauM chuN|| tathA - "ahavA savvaM vi ciya vIyarAyavayaNANusAri jaM sukaDaM / kAlattae vi tivihaM aNumoemi tayaM savvaM // 47 // " iti catuHzaraNaprakIrNake / ehanu artha - saghaluM vItarAgavacananai anusAri je sukRta jinabhavanabiMba karAvavAM, tehanI pratiSThA, pustaka lakhAvavAM, tIrthayAtrA, saMghavAtsalya, jinazAsanaprabhAvanA, jJAnAdikanu upabaMbha dharmasAMnidhya kSamA-mArdava-saMvegAdirUpa, mithyAdRSTisaMbaMdhi paNi mArgAnusAri dharmakArya, traNya kAlanai viSai manavacana kAyAI karInaiM karyu, karAvyuM, anumodiuM hui, te saghaluM anumodauM chu // 2 // tathA - "aNumoemi savvesi arahaMtANaM aNuThA(TThA)NaM, savvesi siddhANaM siddhabhAvaM, *evaM savvesi iMdANaM, savvesi jIvANaM maggasAhaNajoge hou me esA aNumoaNA sammaM vihipuvvii(vvi)aa|" iti paJcasUtrake prathamasUtre / ehanu artha - saghalAi arihaMtanuM anuSThAna dharmakathAdi, saghalAi siddhanu siddhapaNuM avyAbAdhAdirUpa ityAdi, tathA saghalAi jIvanA mArgasAdhana yogasAtatyai kuzala vyApAra te anumoduN| mithyAdRSTinA paNi guNasthAnakanI anumodanA samyag vidhipUrvaka zAstrani anusAri ho // 3 // 'evaM savvesiM iMdANaM' iti pAThaH samprati paJcasUtre na dRzyate / tathA cA'sya pAThasyA'rtho'pi atra na kRtaH /
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 tathA - "paJcamatizAvavadhikatarodyotaka(?)zcarakaparivrAjakAdidharmastasya mithyAtvatamobhRttve'pi tAdRk kSamAzamendriyadamasarvajIvAnukampApariNAmabhavanirvedAdirUpAdhikyodyotakatvAt / etaddharmArAdhakAstAmaliRSyAdayo bahuzuddhi]pariNAmAH pratipAditAH svAgame'pi / " ityupadezaratnAkare / ehanuM artha zveta paMcana nIrAdinI (?) pari adhikatara udyotaka cara[ka]parivrAjakAdikanu dharma chai je mArTi te dharmataiM mithyAtvarUpa aMdhakAriM vyApavApaNuM thakai paNi tathAvidha kSamA, upazama, iMdriyadamana, sarvajIvadayApariNAma, bhavanirvedAdirUpa adhika udyotakapaNA thakI e dharmanA ArAdhaka tAmali RSIzvara pramukha ghaNuM zuddhapariNAmavaMta kahyA chai siddhAMtanai viSai // 4 // tathA- "pAvaMti jasaM asamaMjasA vi vayaNehiM jehiM parasamayA / tuha samayamahoahiNo te maMdA biMdunissaMdA // " iti dhanapAlapaJcAzikAyAm / ehanu artha - visaMstha(sthu)lapaNi paranA siddhAMta caMdrasUryagrahaNAdikarUpa jiNi vacani karInai yaza pAmai, pachai te vacana maMda stoka prakAzaka tAharA siddhAMtarUpa mahAsamudranA biMduAno rasa // 5 // tathA- "savvappavvAyamUlaM duvAlasaMgaM jao samakkhAyaM / rayaNAyaratullaM khalu taM savvaM suMdaraM tammi // " iti zrIha[ri] bhadrasUrikRtopadeza[pada]prakaraNe [695] / ehanu artha - saghalAI pravAdanuM mUla bA(bau)ddha, na(nai)yAyika, sAMkhyAdidarzananu Adi kAraNa te kuMNa? dvAdazAMga kahauM siddhasenadivAkarAdikaI / etalA mATaiM ratnAkaranaI tulya kSIrodadhipramukha samudranaI sarakhaM khalu-nizcayiM / te mATaI saghaluMi je kAi pravAdAMtaranai viSai suMdara dIsai te dvAdazAMgImAhilaM jANavU / tehanI avajJA karatai tIrthaMkaranI avajJA thAi / / 6 / / tathA "mithyAdRzo'pi hi varaM kRtamArdavA ye samyagdRzo'pi na varaM(rAH) kRtamatsarA ye / te mecakA api zukAH phalazAlibhojyA bhavyAH sitA api bakA na hi mInabhakSyAH // iti sUktAvalIgranthe /
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ 70 anusandhAna-77 ehanu artha - saralasvabhAvI mithyAdRSTii bhalA, paNi matsaravaMta samyagdRSTIi bhalA nahI / jima kAlA sUDalA bhalA je mArTi phala, zAli khAi, paNi ujalAI bagalAM bhalA nahI je mArTi mAchalAM khAi // 7 // tathA je kahai chai mithyAtvIpramukhanuM dharmakaraNI anumodIi nahI, te khA(kho)TuM / je koino thoDoi guNa hoi te zAstri anumodavu kahauM chai / yathA- "daMsaNanANacaritte tavaviNayaM jattha jattiyaM jANa / jina(Na)pannatte bhattIi pUae taM tahiM bhAvaM // " iti bRhatkalpabhASyatRtIyakhaNDe / ehanu artha - ja(jJA)na, darzana, cAritra, tapa, vinaya pArzvasthAdikanai viSai te(je)talu jANIi tetalu bhAva-bhakti karInaI pUjavauM mAnavauM // 8 // tathA nayasAra, dhanazreSThi, saMgamAdika mithyAtvi- paNi dAna ghaNA graMthanai viSai anumodIuM dIsai chai // 9 // tathA tIrthaMkaranA pAraNAnai viSai, sAtizaya sAdhunA pAraNAnai viSai, paMcadivyanI velAi "aho dAnam aho dAnam" e udghoSaNApUrvaka abhinavazreSThipramukhanAM dAna devatAI zAstranai viSai anumodyA dIsai chai / timaja sAkSAtpaNi zrIAcArAMgavRttyAdikanai viSai sAdhuiM anumodIu dIsai chai / je zItakAliM sAdhunaiM agnizakaTI, nimaMtraNa kIg tivArai sAdhui kauM- "mujanai na kalpai paNi ti puNyaprAgbhAra uparAjyu" // 10 // ____ tathA zrImunisuMdarasUriM upadezaratnAkaragraMthanai viSai jinazAsananA prabhAvaka kahyA chai, te madhye sAtizayacAritrI zrIjinaprabhasUri ANyA chai / etalA mATai kuNiM kiM ajJAnapaNi kadAgrahabuddhi karInai svakRtagraMthanai viSai zrImunisundarasUrIzvaranai ajJAnI kahyA chai / te kahanAra kevala abhinivezagrasta jANavU // 11 // tathA- "zrIsUrayaH ke'pi kalau yuge'bhavan dIpA iva shriijinshaasnauksi| ___ atrocyate mlecchapatii(pra) bodhakR-jjinaprabhaH sUrivaro nidrshnm||[68] ityAdika akSaranai anusAraiM zrIsomaprabhasUriM utsUtrabhASI zrIjinaprabhasUrinI anumodanA kIdhI chai / iti zrIsomasundarasUriziSyopAdhyAyazrIcAritraratnagaNitacchiSyapaNDitazrIsomadharmagaNiviracitA
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 71 yAmupadezasaptatau tRtIyagurutattvAdhikAre // 12 // ityAdika graMthAkSarani anusAraiM karInai mithyAtvInAM parapakSInAM potAnAM dharmakartavya anumodyAM dIsai chai / te mATi zrIhIravijayasUrIzvaiM bIjA bolanai viSai likhyuM chai - "je parapakSIkRta dharmakArya sarvathA anumodavA yogya nahI ima kuNiM kahavU nahI / je mArTi dAnarucipaNuM, svabhAvi vinItapaNuM, alpakaSAyipaNuM, paropakAripaj, bhavyapaNuM, dAkhiNAlupaj, dayAlupaNuM, priyabhASIpaNuM ityAdika ye ye mArgAnusArI dharmakArya te jinazAsanathI anerAM samastajIvasaMbaMdhIAM zAstranai anusAra anumodavA yogya jaNAi chai / to jainaparapakSIsaMbaMdhI mArgAnusArI dharmakartavya anumodavA yogya hui e vAtanuM syuM kahavU ? ihAM 'mArgAnusAri' zabdanuM syu artha te likhIi chai - "jIvadayA, dAnAdika ye ye vItarAgavacananaI anusaratAM sAdhAraNa dharmakArya te mArgAnusAri kahIi / " tathA- "mArga-tattvapathamanusarati-anuyAtItyevaMzIlaM mArgAnusArIti / " ___ iti tRtIyapaJcAzakavRttau / ehanu artha- 'mArga'zabdai tattvamArga-jinapravacana, tehanai anusaratAMAzrayatAM ye ye dharmakArya te 'mArgAnusArI' kahIi / anai upadezapadavRttinai viSai paNi 'mArgAnusArI' zabdanu ima ja artha vakhANu chai / te mArTi zAstravIiM 'mArgAnusArI' zabdanu eha ja artha satya karI mAnavu || e bIjo bola // ___ tathA posAmAhiM bisaNuM karavu AvazyakacUrNivRttipramukha graMthanai viSai kahauM chai / tathA zAstramadhye soparmi-nopakarmi' AukhAno vicAra kahauM chai / ityAdika bola zAstranai viSai kahyA chai / te jANavAsvarUpa paNi prakAsavAsvarUpa nahI / ani koeka navI navI prarUpaNA karatA te mArTi zrIhIravijayasUrIzvarai trIjA bolanA(na)i viSai likhiuM chai je- "gacchanAyakanai pUchyA vinA kisI zAstrasaMbaMdhinI navI prarUpaNA kuNai na karavI / " // e trIjo bola // tathA havaDAM gacchanAyakanI dIkSA vinA yogavahanAdika kriyAnuSThAna kariuM na sUjhai, te akSara kihA sUtramAMhi chai ? / 1 / 1. sopakrama-nirupakrama /
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 tathA sabhAmadhye navavakhANe kalpasUtra vAMcu chu te akSara kihAM sUtramAMhi chai ? sAhAmu nizIthacUrNimAMhiM navavakhANe sabhAsamakSa zrIkalpasUtra vAMcai tehanaiM prAyazcitta kahauM chai / tau sabhAsamakSa kima vAMcau chau / 2 / tathA kAlagrahaNapUrvaka rAtri zrIkalpasUtra vAMcavu kahau chai, anai havaDAM kAlagrahaNa pAkhi divasi kalpasUtra vAMcau chau, te akSara kihAM siddhAMtamAMhiM chai? // 3 // tathA "ThavaNI mAMDu chu', te akSara kihA siddhAMtamAMhi chai ! / 4 / tathA morapIchAnAM DaMDAsaNAM vAvaro chauM, te akSara kihAM siddhAMtamAMhi chai ? 5 / tathA zalIiM kAna vadhAravA kIda(hAM) siddhAMtamAMhiM chai ? / 6 / tathA svargaprApta sAdhunuM zarIra paraThavavAnA akSara siddhAMtamadhye chai ani havaDAM agnisaMskAra thAi chai, te akSara kihAM siddhAMta kihA prakaraNamAMhiM chai ? 7 tathA "upadhAna vahyA vinA namaskArAdika sUtrAM bhaNai tu anaMta saMsAra vadhArai" ehavA akSara mahAnizIthamadhye chai ani havaDAM upadhAna vayA vinA nukArapramukha sUtrAM samasta zrAvaka-zrAvikA bhaNai chai anai bhaNAvu chu, te akSara kihA sUtramAMhiM chai ? / 8 tathA "chAsi trivihAramAMhiM kalpai" ehavA akSara zrAddhavidhipramukhani viSai chai ani havaNAM pANInA AhAramAMhiM chAsi nathI levAtI te syuM kAraNa? / 9 / tathA 'gula duvihAramAMhiM kalpaI' ehavA akSara bhASyAdika graMthamadhye ch| ani havaDAM gula azanamadhye gaNai chai, duvihAraM kalpAvatI nathI, te akSara kihAM sUtramAMhi chai ? / 10 / ityAdika bola siddhAMtamadhye kahyA nathI, ani havaDAM keTalAeka bola zAstramAhiM kahyA chai, te karatAM nathI / te AcaraNAiM gurunI paramparA jima mAnIya chai tima ja zrIhIravijayasUrIzvaraiM cothA bolanai viSai likhiuM chai / je digaMbaranA caitya (1) kevala zrAddhapratiSThita caitya (2) dravyaliMgInaiM dravyaiM niSpanna
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 73 caitya - e traNya TAlInaI, bIjAM kharatarapramukhanAM caitya vAMdavA-pUjavA yogya kahyAM chai te mAnavA / e vAtanI kuNi zaMkA na karavI / je mAhi AcaraNAnuM lakSaNa kalpabhASyanai viSai kahauM chai - yathA - "asaDheNa samAinnaM jaM kattha ya keNai asAvajjaM / na nivAriamannehiM bahumaNumayameyamAyariaM // " ehanu artha - azaTha gItArthi-amAyi gItArthi kuNiM ki jiNaiM kAliM kSetriM asAvadya-pAparahita kArya Acaryu hui, anaI bIji kuNi gItArthi vAriu na hui, ani ghaNi mAnyuM hui, te 'AcaraNA' kahIi, ani ehavI je AcaraNA te jinAjJA-samAna ja kahIi, ehavaM bhASyAdikanai viSai kahauM chai / yathA - asADhainnaNavajjaM gIatthaavAriaM ti majjatthA / 'AyaraNA vi hu ANa'tti vayaNao subahu mannaMti" // 49 // iti / ehanu artha - azaTha gItArthi Acaryu je kArya, ani gItArthiM vAriuM na hui, madhyasthapaNA jinanI AjJA kahIi / ehavAM vacana mArTi ghaNuM ja AcaraNA mAnavI te mATiM pahalA 10 bola je na mAnai te guruparamparAlopI, tIrthaMkaranI AjJAnA virAdhaka kahIi tima zrIhIravijayasUri caitya 3 TAlInai bIjAM caitya vAMdavA-pUjavAM kahyA chai anaiM je na vAMdai - na pUjai te guruparamparAlopI, tIrthaMkaranI AjJAnA virAdhaka kahIi / tathA 'dravyaliMgInai dravyai niSpanna caitya' ehanu artha koika viparIta karai chai / je dravyaliMgI kharatarapramukhanA yati ani tehanu dravya zrAvaka tehanAM karAvyAM caitya niSedhyA chai e artha khoTu jANavu / je mArTi kharatarapramukhanAM caitya niSedhyA tu bIjAM vAMdavA-pUjavAM yogya kahyAM te kihA - e pUrvApara virodha upajai, te mArTi ehanu artha dravyaliMgI mAhAtmA teha- dravya kAmaNa, TumaNa, vazIkaraNa, pustakalikhanAdikathI upanu, tehai nIpanI pratimA te vAMdavI niSedhI chai / tivAriM pUrvApara virodha Talyu / anai jima praznavyAkaraNAMgiM prathama AzravadvAriM 'vihAra' zabda a(A?)Nyu chai, ehanu artha kalpasUtra nAmamAlApramukha graMthamadhye 'vihAro jinasadmani' e vacana mATiM jinanu prAsAda, te 'vihAra' kahIi / tivAraM jinaprAsAda pApanuM hetu thAi, ani tRtIya saMvaradvAri 'ceiaDhe nijjaraDe' ima kahauM chai, tivAraM jinaprAsAda puNyanuM hetu thAi, tivAri pUrvApara virodha
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ 74 anusandhAna-77 upajai ani sudharmasvAminAM vacana tu pUrvApari virodhI na hui, te mArTi ihAM 'vihAra' zabdi 'bauddhanA ghara' kahIi ehavu artha vakhANyu chai, tivAri pUrvApara virodha Talu / ani e artha mukInai zAstrani anusArai 'vihAra' zabdi 'jinaprAsAda' artha karai te utsUtrabhASI khiii| tima 'dravyaliMgI' zabdi ihAM 'mahAtamA' ja kahIi e artha mukInai bIju artha karai te utsUtrabhASI kahIi / tathA koeka 'dravyaliMgInai dravyaI niSpanna caitya'nu ehavu artha karai chai je dravyaliMgInau dravya zrAvaka teNai karAvI pratimA vAMdavI-pUjavI nahI / tehanai mati vRddhazAlika-laghuzAlika-kamalakalasA pramukhanI vAMdavAnu niSedha thAi je mATai upAdhyAyazrIdharmasAgaragaNi svakRta-SoDazakazlokIvRttinai viSai kahauM chai je "tapovannAmamAtradhArakapArzvasthAdilakSaNe tIrthAbhAse tIrtho" iNi pava(Tha)niM karInai vRddhazAlika-laghuzAlikapramukhanai pAsatthA kahyA char3a, ani pAsatthA tu dravyaliMgI kahIi tivAriM tehanI pratimA vA(vAM)davAnu niSedha thAi tu tehanI pratimA kima vAMdau chau ? te pUchayU~ / anai laghuzAlikapramukha tu suvihita chai sahu ko tehanI pratimA vAMdai chai / te mArTi e svamatikalpita artha jANavu / ani valI tehanA gharano AhAra lIi tehanai dravyaliMgInA dravyanu bhakSaNa thAi ani je dravyaliMgIno dravya khAi tehanaiM mahAdUSi]Na kahauM chai ani ApaNe pUrvAcAryi kharatarapramukhanA gharanu AhAra lIdhu chai ani havaDAiM paNi ApaNA vaDA lIi chai te mATi ihAM dravyaliMgInu dravya te mAhAtmAnu dravya e artha ihAM satya karI mAnavu / jima bhojanavelAI saiMdhava mAgai tivAriM 'saiMdhava' zabdi biDa-lavaNanu artha jANavu / ani gAmi jAtA saiMdhava mAgai tivAri 'saiMdhava' zabdi ghoDAnu artha jANavo / tima ihAM 'dravyaliMgInu dravya' iMNi zabdi 'mAhAtmAdravya' e artha jANavu / . tathA jima zrutadevatA avratI, apaccakhANI ani strI; tehanai paMcamahAvratadhArI bahuzruta zrIharibhadrasUri AvazyakabRhadvRttinai dhurai namaskAra kIdhuM chai ityAdika viSai pUrvAcAryi namaskAra kIdhu chai, te siddhAMtamAMhi nathI kahauM, paNiM AcaraNAiM pUrvAcAryaparaMparAI pramANa jA[Na]vu / tima ja 'kharatarapramukha parapakSInAM caitya guruparaMparAiM vAMdavA-pUjavA' te pramANa jANavAM / je mATi kahauM chai- "na khalu AjJArAdhanato'nyaH pathaH" iti paJcasUtre tRtIyasUtraprAnte /
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 75 tathA jima lokanai viSai kalaMbinAM gharanA, rabArinA gharanA pANii sahita chAsi-dUdha, tathA taMbolinA gharanai pANaiM chATA pAnavaDAnI pravRtti mATaiM uttama varNa sahu ko vAvarai chai, paNi tehanA gharanuM pANI piya tu nAtibAharinuM dUSaNa Upajai, tima kharatarapramukhanI pratimA vaDAnI paraMparA mATaiM vAMdavI-pUjavI, paNi tehanA yatipramukhanai vAMdavA nahI, vAMdai tu dUSaNa Upajai, e dRSTAMta sAMbhalInai haThavAda muMkInai dharmArthI hui, teNai gurunI AjJA pramANa karavI / kevala-zrAddhapratiSThita caitya, ihAM 'kevala' zabdi gurunA utthApaka zrAddha kaDuAmati jANavA / tiNi pratiSThi je pratimA, teha na vAMdavI-pUjavI niSedhI chai, paNi bIjI koe niSedhI nathI te prIchayo // e cotho bola // tathA digaMbaranI pratimA (1), kevalazrAddhapratiSThitapratimA (2), dravyaliMgInai dravyai niSpanna pratimA (3) kaTakamAhithI AvI hui, devAthI lIdhI huI tathA paDI lAdhI hui te gItArtha pAsiM pratiSThAvInai vAMdavI-pUjavI zAstramAMhiM kahI chai / te mATi zrIhIravijayasUrIzvaraI pAMcamA bolanai viSai likhiuM chai - "je svapakSInA gharanai viSai pUrvokta traNyanI avaMdanIka pratimA hui, te sAdhunaiM vAsakSepi vAMdavA-pUjavA yogya thAi // e pAMcamo bola // ___tathA rakhe koinaiM ehavI zaMkA Upajai je kharatarapramukhanI pratimA vAMdavI-pUjavI kahiu tehanI pratiSThAi mAnavI thai tivAraiM kharatarapramukhanI pratiSThAI pratimA pratiSThAvIi tehai vAMdavI pUjavA yogya thAi, e zaMkA TAlavAnai kAji ani kharatarapramukhanI pratiSThA mAnavI niSedhavAnai kAji zrIhIravijayasUrIzvarajJa chaThThA bolanai viSai likhiuM chai je "zAstriM sAdhunI ja pratiSThA chai" havai e bola Upari koeka kadAgraha karInaiM viparIta artha karai je iNi bolaI kharatarapramukha asAdhunI pratiSThA pratimA vAMdavA-pUjavAnu niSedha karyu chai, e artha ihAM khoTu jANavu / je mArTi cothA bolanai viSai zrIhIravijayasUrIzvarajJa kharatarapramukhanI pratimA vAMdavI kahI anaI potaI vAMdI to ihAM te pratimA vAMdavAnu niSedha kima kahai ? ani ApaNA pUrvAcArya to ehavA nathI, je kahai juduM anai karai jueM / e pUrvApara virodha thAi anaiM gaNadharanAM vacana pUrvAparavirodhi na hui / te mATi e bola kharatarapramukhanI pratiSThA mAnavI niSedhavAnai kAryi' 1. kAji /
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ 76 anusandhAna-77 likhau chai, paNi tehanI pratimA vAMdavI-pUjavAnI niSedhanaiM kAji nathI likhu, e artha ihA satya karI mAnavU / tivAraM pUrvAparavirodha Talai anai kharatarapramukhanI pratimA zrIhIravijayasUrIzvarai, zrIvijayasenasUrIzvaraI vAMdI, anaiM saMprati zrIvijayadevasUrIzvara vAMdai chai / te mATi e bolanu viparIta artha karai ch| te utsUtrabhASI kahIi, anaiM utsUtrabhASInai tu anaMta saMsAranI vRddhi thAi / yathA - "ussuttabhAsagANaM bohinAso aNaMta saMsAro / pANaccaye vi dhIrA ussuttaM tA na bhAsaMti" // 1 // iti / tathA devaloka, bhavanapati, vyaMtara, jyotiSka, merupramukhanai viSai je pratimA chai te kihA tIrthaMkaranI ? anaiM kihA sAdhunI pratiSThI chai ? jima te pratimA aNapratiSThi vaDAnI AjJAiM vAMdavA-pUjavA yogya chai timA(ma) kadAgrahabuddhi mukInaI vAMdavI-pUjavI, e vAtanI za(zaM)kA na karavI, gurunI AjJA saghalai pramANa karavI / yathA - jaM kiMci nAma titthaM sagge pAyAle(li) mANasie (mANuse) loe / jAiM jiNabiMbAI tAI savvAiM vaMdAmi // 1 // yathA vA - kAraNaviu(U) kayAi(I) seaM kAyaM [vayaM]ti AyariyA / taM taha saddahiavvaM bhaviavvaM kAraNeNa tahiM // [upadezamAlA 95] // e chaTho bola // tathA zrAvaka parapakSInI putrI paraNai, tehanA hAthanu rAdhyu jimai chai ani potAnI putrI parapakSInaiM paraNAvai chai, tihAM tehano dharma karai chai, te potAnai ghara AvI jimai chai, tivAri samyaktvAdika dharma phoka thAto nathI / ani e kAryanai viSai sahu ko pravartai chai / ani koeka kahai je parapakSInai jimavA teDai, tehanu sAhAmIvatsala phoka thAi; te mArTi zrIhIravijayasUrIzvaraI sAtamA bolanai viSai likhuM chai - "je sAdharmikavAtsalya karatAM svajA(ja)nAdika saMbaMdha bhaNI kadAcita para[pa]kSIni jimavA teDai tu te mArTi sAhamIvatsala phoka [na] thAi" // e sAtamo bola // ___tathA Avazyaka pravacanasAroddhArapramukha graMthanai viSai ATha nihnava kahyA chai, ani koeka samasta parapakSInaiM nihnava kahai chai te mArTi AThamA
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 oo bolanai viSai liravyu chai je - "zAstrokta dezavisaMvAdI nihnava sAta, sarvavisaMvAdI nihnava eka; e TAlinaI bIjA kuNanaI nihnava na kahiduM / " // e AThamo bola // tathA parapakSI saMghAti dIvANa' jaini vAda karatAM te thakI ghaNu kalesa vAdhato, te mATi nUmA bolanai viSai likhiuM chai je - "parapakSI saMghAti carcAnI UdIraNA kuNiM na karavI / parapakSI koi UdIraNA karai tu zAstrani anusAra Utara devo, paNi kalesa vAdhai tima na karavU / " || e nUmo bola // tathA utsUtrakaMdakuddAlagraMthamAMhilA bolanI koika prarUpaNA karavA lAgA te mArTi dasamA bolanai viSai likhyauM chai je - "zrIvijayadAnasUriM vIsalanagaramadhye bahujanasamakSa jalazaraNa kIdhu je utsUtrakaMdakuddAlagraMtha te, tathA te mAhilu asaMmata artha bIjA koi zAstramAMhiM ANyo hui tu tihAM te artha apramANa jANavU / " // e dasamo bola // tathA koika kahai chai "[para]matInAM saMgha sAthi zrIzatrujayAdika tIrthanI yAtrA karai, tehanai yAtrAnu phala hui nahI te paga ghasI AvyA / " te mArTi agyAramA bolanai viSai likhiuM chai je - "svapakSInA sArthani ayogi parapakSI sArthi yAtrA karyA mArTi yAtrA phoka na thAi / " || e agyAramo bola // tathA koeka kahai chai - "je matikRta stutistotrAdika mAMDaliM kahai tu paDikkamaNuM sUjhai nahI !" te mATi zrIhIravijayasUrIzvaraI bAra[mA] bolanai viSai likhiuM chai je - "pUrvAcAryanai vArai je parapakSIkRta stutistotrAdika kahavAtAM te kahatAM kuNiM nA na kahavI / " // e bAra bola // iti zrIhIravijayasUriprasAditadvAdazajalpapaTTakasyA'yaM bAlAvabodhastatziSyazrIzubhavijayagaNinA bhaTTArakazrIvijayadevasUrIzvaranirdezAt saMvat 1680 varSe caitrasitadvitIyAyAM guruvAsare rAjanagare ca vihitaH svavAcanakRte / // zubhaM bhavatu // // kalyANamastu / 1. sarakArI nyAyAlaye /
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 maMgaladIvo - saM. vijayazIlacandrasUri kavi depAlakRta 'maMgaladIvo' jaina mandiromAM sadIothI gavAtI eka maMgalamaya kRti che. AratI sAthe ke akalo maMgaladIvo utAravAno (karavAno) hoya tyAre jaina mandiramAM A gIta ja gavAtuM ke bolAtuM hoya che. o rIte A laghugIta ne tenA kartA kavi depAla amara banI gayAM che. pracalita gIta-pATha karatAM jarA judo ane laMbANavALo pATha eka phuTakaLa purANA ha.li. patramA prApta thatAM te ahIM Apela che. or or mo s w divo re divo maMgalIka divo, bhuvanaprakAsI jina caraNa(ciraM)jIvo 1 caMdA suraja prabhu tuma kerA, luchaNa karatA dei nita pherA.. jina tuja ... saranI amarI, maMgaladIpaka detI bhamarI jima jima dhupaghaTI pragaTAve, tima tima dohaga dUre jAve nIra akSata kusumAMjalI caMdana, dhupa dIpa phala nevada vaMdana iNa pare aSTa prakArI kIje, pujA sanAta mocchava phala lAho re lIje / dIvo utAraNahAra bahu caraNa(ciraM)jIvo, sohAmaNI e paraba dIvAlI, ochava malI malI abalA bAlI je ghare maMgalIka te ghare maMgalIka, maMgalIka caturavidha sarava sIMghameM kavI dIpAlo bhaNe raMgarasAlo, AratI utArI rAjA kumArapAle dIvo0 itI AratI sampUrNa // ou ma
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 72 kavi zrIzubhavIra-kRta rAjanagarasatka cintAmaNipArzvanAtha stavana - saM. muni muktizramaNavijaya kavipaNDita zrIvIravijayajI-kRta cintAmaNi pArzvanAtharnu eka apragaTa stavana atre pragaTa thaI rayuM che. A stavanamA keTalIka aitihAsika vigato noMdhAI che te A pramANe : 1. cintAmaNi pArzvanAthanI zyAmavarNanI pratimA rAjanagaramAM che. 2. tenA derAsarano jIrNoddhAra vakhatazAhanA putra sUrajamale karAvyo hato. 3. A pratimA samakSa devarAja nAmaka gRhasthe zrutanA sAgara evA koI jJAnI AcArya taraphathI potAne maLela 18 akSarano mantra japIne potA, dAridma zamAveluM. A vAta paurANika kAlanI haze. kema ke devarAja rAjA hovAno tathA maMtrajapabaLe rAja pArcha pAmyAno saMketa kavie karyo che. 4. maMtrasAdhanA vanakhaNDamAM vasIne thaI hovA- paNa kavi darzAve che. to 'ajapAjAparnu ThANa mUla gabhAro re' e paMktithI derAsaranA mULagabhArA sanmukha maMtrajapa no saMketa paNa thAya che. DhUMkamAM, A stavana koI vIsarAyelA itihAsa pratye ApaNuM dhyAna dore che. A stavananI prati palAMsavA (kaccha)nA zrIkanakasUrijJAnabhaNDAramAthI prApta thaI che. te prati ApavA mATe tyAMnA kAryavAhakono AbhAra mAnuM chu. paMDitazrI vIravijayajIkRta zrIciMtAmaNi pArzvanAtha- satvana // 60 // preme gAvo re zrI ciMtAmaNa pAsa saMpada pAvo re sahajAnaMda vilAsa // e AMkaNI // guNIjana gAvo sarasa malhAvo jJAnadivAkaranA guNa gAvo / pAsajinezara jagamAM cAvo / purisAdANI re nIlavaraNa jasa kAya bhaktibharANI re gIravANI guNa gAya samaya khamANI re cauguNa paDimA TharAya // preme // 1 //
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 devarAja daladaraseM naDIo, bhamatAM dezAMtara raNa caDiyo zrutasAgara sUrI pAe paDio / / karuNAnidhi re munivara vizvadayAla, vidhisyuM diyo re ciMtAmaNi maMtrasAra vinaye liyo re akSara bIja aDhAra // preme0 // 2 // pArzvanAtha najareM ArAdhyo, vazi vanakhaNDe vidhisyuM sAdhyo surasAnidha bahu puNye vAdhyo ThakurAi chAje re bhogave rAjya paDura, dAMna avAje re nAse daladara dura e prabhu rAje re Aja te nayana hajura | preme0 // 3 // rAjanagara rasaraMga rahAve, sAmali murati sAMI suhAveM / ciMtAmaNa prabhu nAma dharAve vaMchita pUre re rayaNa ciMtAmaNi jema, ciMtA cure re ravi udaye jima hema, rehata hajure re darzana pharzana prema || preme0 // 4 // seTha vakhatasA pUtra nagIno, seTha surajamalla prabhu guNanIlo, jiNe uddhAra kiyo jinajIno mUla gabhAro re ajapA jAparnu ThANa, maMDapa sAro re mAM- svargavimAna, dilamAM dhAro re prabhu guNanAM bahumAna // preme0 // 5 // nautana caitya karAveM sAra, tehathI aSTaguNuM niradhAra, phala pAmeM te jiraNa udhAra paNa eka prANi re nyAya dravya anusAra, kharace jANi re, nijadhana citta udAra, samaye vAMNI re saMpratIne adhikAra // preme0 // 6 // vAmAnaMdana nita nita vaMdana, darzana nirmala zItalacaMdana bhavatati saMcita pApa nikaMdana dhyAyakatAiM re anvaya ne vyatireka, dhyAnaghaTAI re bhavajala tariyA aneka vizvagavAiM re zrIzubhavIranI Teka... // preme0 // 7 // iti zrI ciMtAmaNipArzvanAtha stavanaM //
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 karamabatrIzI tathA be stavano - saM. sA. samayaprajJAzrI karmano siddhAnta jaina dharma-darzanano pramukha siddhAnta che. jIvamAtrane je sukha ke duHkha sAMpaDe che te teNe pote upArjana karelAM zubha ke azubha karmonuM ja phaLa che - evaM A siddhAntathI siddha thAya che. A siddhAntane sAbita kare tevAM aneka paurANika-dhArmika-aitihAsika udAharaNonI sacoTa rajUAta A karamabattIsImAM thaI che. game tevA dhITha ke naphaTa janane paNa A vAto vAMcIne pApa karatAM bIka lAge tevI A rajUAta che. tapagacchapati zrIvijayadevasUrinA paTTadhara zrIvijayasiMhasUrijInA ziSya zrIamarasundara guru, temanA ziSya muni zrIanantasundarajIe A karamabattIsI racI che tevaM chellI be kaDI vAMcatAM phalita thAya che. temano samaya 18mo saiko haze tema A uparathI nakkI thAya che. eka guTakA jevI paNa adhUrI ane truTaka prati parathI A kRti utArela che. ___'be stavano'mAM pahelU goDI (guDI) pArzvanAthanuM stavana che. te jJAnasAgara nAmanA munirAje banAveluM che. sAta kaDInA A stavanamA 'namiUNa'nA sphuliGga mantrano nirdeza noMdhapAtra che (ka. 4) ane tenI sAdhanA dvArA sevakanAM vAMchita siddha thavAnI prArthanA thaI che. bIjuM stavana sukhasAgara pArzvanAthanuM che, tenI racanA lalitasAgara nAme kavie karI che. A sukhasAgara pArzvanAtha khambhAtamAM birAjamAna che te ja lAge che. eka prakIrNa patra, je saM. 1710mAM stambhatIrthamAM lakhAyuM che, te parathI A banne stavano utAryAM che.
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________ 82 anusandhAna-77 karamabattIsI kartA : anantasundarajI // 60|| zrI jJAnakusalajI gaNiparamagurubhyo namaH atha karamabattIsI likhyate // atheM DhAla - Adara jIva kSamAguNa Adara e desI / karama taNi gati alakha agocara, kaho kuMNa jANe sArajI / jJAnavaseM munisara jAMNe, ke jAMNe kiratArajI || karama0 // 1 // pUrva karama likhata je sukha-duHkha, jIva laheM nIradhArajI / udyama koDi karije to piNa, na phaleM idhaka' ligArajI // ka0 // 2 // eka janama laga phIreM kumArA, ekaNa reM doya nArajI / eka udara-bhara jagamAMhi kahIyeM, eka sahasa AdhArajI // ka0 // 3 // eka rUpeM raMbhA sama dIseM, dIseM eka kurUpajI / eka sahunA dAsa ja kahiyeM, eka sahunA bhUpajI // ka0 // 4|| sAyara laMghI gayo laMkAi, pavanaputra haNamaMtajI / sItA khabara karIne Ayo, rAMma kachoTo detajI // ka0 // 5 // vesyA ghari vasatAM reM AvI, tanu duragaMdha apArajI / duragaMdhA nRpati paTarAMNI, thAyeM karama prakArajI // ka0 // 6 // causaThi surapati sevA sAreM, mAhAvIra bhagavaMtajI / nIceM kuleM AvI avatarIyA, karama mAhAbalavaMtajI // ka0 // 7 // rasa kuMpI bharavAne kAjeM, paiTho jogI jAMmajI / bhAgyavaseM AkAseM vANI, bhari rAMkAneM nAmajI // ka0 // 8 // dvArikAdAha dIyo dIpAyaNa, tihAM kRSNanarezajI / aradha bharata svAmI cIta citeM, jaiyeM paMDava desajI // ka0 // 9 // nIravahyo caMDAla taNeM ghari, rahyo masAMNa nariMdajI / nija sUta khAMpaNa e tasa lIdho, je rAjA haricaMdajI // ka0 // 10 // sItA satI sIromaNI kahiyeM, jAMNe sahu saMsArajI / / tehaneM rAma tajI vanavAseM, sahuki vacana saMbhArajI // ka0 // 11 // 1. adhik|
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 jAta mAtra urAkAseM bhamADI, sura bhAkheM vanamAMhijI / kumara prabhaMjana pAMnaDAMmAMheM, rAkhyo karame sAhijI // ka0 // 12 // sAdhU bacana sAMbhalI sAgaradatta, damanakaneM doya vArajI / mAraNa mADyo paNi navi mukyau, hUu gRhapati sArajI // ka0 // 13 // vividha ratana maNi-mANika dekhI, brAhmaNa eka anAthajI / ratanAgaranI sevA kIdhI, DerDaka lAgo hAthajI // ka0 // 14 // somadeva nija bhaganI paraNI, piNa chAMDI tatakAlajI / nija mAtA gaNIkAsu lubadho, karama taNe jaMjAlajI // ka0 // 15 // alapakAla vrata pAlI pahutto, puMDarIka bhavapArajI / vrata virAddhI cirakAleM jAyeM, kuMDarIka naraka majhArajI // ka0 // 16 // ekaNi vAra gayA mayagala vara, cavadeMseM camAlajI (1444) / karamavaseM teM bhIkSA mAgeM, joi muMja bhupAlajI // ka0 // 17 // muni vacaneM brAhmaNa raMdhAveM, maMjara mastaka khIrajI / / seTha tanaya teha ja jImIneM, rAjA thAya sadhIrajI || ka0 // 18 // nApekaghari dAsIno beTo, jAti hIna kulamaMdajI / te pADali nayarano svAmI, navamo naMda narIMdajI // ka0 // 19 // yAtrA karaNa bAreM vratadhArI, zrAvaka vIro nAmajI / mAraga vAghaNi-siMgha bilUdho, karama taNA e kAMmajI // ka0 // 20 // sUra covIsa sahasa nIsavAsara, rahatA jeNeM pAsajI / teha saMbhUma lavaNa sAyara viceM, vahata gayo nIrAsajI // ka0 // 21 // durabhAgI purava bhava huto, naMdISeNa iNa nAmajI / strIvalabha vasudeva kahAMNo, karama taNo e kAmajI // ka0 // 22 // RSabhadeva tribhuvanano nAyaka, lIdhI nIrupama dISajI / varasa lageM AhAra na pAMmyo, karama dIyeM ima sIkhajI // ka0 // 23 // prasanacaMdaRSI kAusagamAMhi, narakataNA dala melIjI / tatakhINa niramala kevala pAMmyo, karama kareM ima kelajI // ka0 // 24 // 1. deDako / 2. nApita-hajAma /
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 mRgAputra parlakhaMDa palAsameM, purava karama vIseSajI / / kaDuA karama vipAka kahIje, citeM goyama dekhIjI // ka0 // 25 // brahmadatta jogI upadeseM, peTho vIvara majhArajI / to pINa dhana lava lesa na lAdho, kIdhA koDa prakArajI // ka0 // 26 // harIhara brahmAdika jogIsara, rAjA ne valI raMkajI / bivadha prakAreM karama vITaMbana, na kareM kera nIsaMkajI // ka0 // 27 // karama likhI sukha saMpati lahIyeM, adhika na kIjeM socajI / / Apa kamAyA phala pAmIjeM, avara na dIjeM dosajI // ka0 // 28 // iNapara karama vipAka vicArI, chAMDo karama kalesajI / jima avicala savi sukha pAmIje, praNameM pAya suresajI // ka0 // 29 // solakalAsuM puraNa sU(suM)dara, jAMNI bivadha vicArajI / karama battIsI nIsabhara kIdhI, dharI saMvega urapArajI // ka0 // 30 // zrI tapagacha nAyaka jaga jayavaMtA, jugapradhAna vIjeMdevajI / tAsa paTodhara dIna dIna sobhe, zrIvIjeMsiMhamunIsajI // ka0 // 31 // amarasuMdara guru sIsa payaMpeM, anaMtasuMdara suvicArajI / bhaNatAM guNatAM valI sAMbhalatAM, thAyeM harakha apArajI // ka0 // 32 // iti karamabattIsI saMpUrNa // 1. maaNs-khNdd|
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 be stavana (1) // 60 // rAga - sAriMga malhAra - DhAla - kaDakhAnI svAmI tuM hI sAdhAra duHkhapAra UtArivA, bhagatavacchala duHkha tuMhiM bhAjai / jaya tu paramesara gauDikA pAsajI, dhavala dhiMga satya tuma biruda chAjai // svAmI0 // 1 // dhyAna tumacai ari kari hari tharaharai, preta pizAca savi dUri nAsai / DAyaNI-sAyaNI vyaMtara-vyaMtarI, tehanA bhaya tuma nAmi trAsai / / svA0 // 2 // je daridrI duHkhI(khi)A hui janmathI, pAsa tuma nAmi te Rddhi pAvai / vayara virodha vikhavAda vArI karI, vIchaDyAM sajana tuMhIM milAvai / svA0 // 3 // OM hrIM zrIM hrIM namIuNa pAsa visahara, vasaha jiNa phulliMga maMtraiM ArAdhai / dhUpa dIpa AcarI AMbila tapa karI, te prabhu aSTa mahAsiddhi sAdhai // svA0 // 4 // ANi karuNA karu sAra sevakataNI, pahilI jima sevakAM sAra kIdhI / AvatI AulI vikaTa vArI karI, sevakAM vaMchita siddhi dIdhI // svA0 // 5 // kAmadughA thakI adhika sukha tuM dIi, kalpadruma thakI paNi tuM hI dIpai / vaMchitadAyaka pAsa guDI dhaNI, sevakAM sAra karayo samIpaiM // svA0 // 6 // tuma caraNAMbujaI madhukaranI pariM, rAti-divasa rahuM dhyAni lInu / nyAnasAgara kahi sAra karayo sadA, dhyAna tumacai rahuM raMgi bhInu // svA0 // 7 // iti guDI pArzvanAtha stavanaM samAptaM //
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 (2) rAga- dhanyAsI sakala kalA suMdari sa(za)zivayaNI, mRganayaNI sukamAlAjI / bAvana caMdana bharia kacolAM, pUju pAsakumArajI // 1 // sukhasAgara jinavaranaI pUji, duragatinAM duHkha choDaijI / svarga-mRtyu-pAtAlaI jotAM, nahIM ko ehanI joDaiMjI // 2 // prANezara e prabhAvatInu, nIlavaraNa prabhu sArajI / nidhana viyoga ja dUri nAsai, pAsai jaya-jayakArajI // 3 // bhavabaMdhanacA pherA vAru, tAru bhavacA pArajI / mahimAsAgara guNanu Agara, vAmAdevI malhArajI // 4 // tribhuvanasvAmI pAsa jinesara, vI(vi)nataDI avadhArujI / karajoDI paMDita lalitasAgara kahi, garbhavAsa duHkha vArujI // 5 // iti zrI sukhasAgara pArzvanAtha stavanaM samAptaM // saMvat 1710 varSe, phAlguna mAse, zukla pakSe, dvAdasI tithau vivisvAna-sunuvAsare likhitaM zrI sthaMbhatIrthanivAsinI zrAvikA ratana paThanArtham //
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 87 be stavano - saM. rasIlA kaDIA (1) zrI zAntinAtha bhagavAnanuM stavana. (2) zrI zaGkezvara pArzvanAtha bhagavAnanuM stavana. prastuta banne stavano mane lA. da. bhAratIya saMskRti vidyAmandira, amadAvAda pAsethI prApta thayA che. prathama stavanano naMbara lA.da. le.sU. 32709 che. bIjA stavanano naMbara lA.da.bhe.sU. 22432 che. zrI dazArNabhadra RSirAyanI sajjhAya pahelAM A stavano lipibaddha thayelA che. prathama stavana arvAcInakALanuM che. bIjuM stavana madhyakAlIna samaya, arthAt prAcIna che. zrI zAntinAtha bhagavAna- stavana 7 kaDInuM A sundara stavanane paM. maNivijayanA ziSya ratnavijaye racelaM che. racanA sAla ApI nathI. anumAne te 20mI sadInI hovArnu jaNAya che. antanI kaDImAM zyApura me sthaLavizeSanA jinAlayanA zAntinAthanI pratimAjInA stavana arthe racAyela kRti hovA jaNAya che. te zAhapura poLa hoI zake. ApaNA stavanasAhityamAM A kRti umerArUpa che. zAMti jiNesara pUjai, ANI adhiko he nija manano raMga ke, kavItta(kAmita?) pUraMNa surataru valI, Apai he zivaramaNI saMga kai // 1 // zAM0 / / hastInApura rAjIo, rAjA vizvazena he kulakamaLe diNaMda kai, acirA kukhi zara haMsalo, dAze mani kero he tupati sukha kaMda kai // 2 // zAM0 / / suMdara mUrati tArI joteM, upajai he mujha ati ghaNo prema ke, caMda cakora taNI parai, morAnaiM he mani jaladhara jema kai // 3 // zAM0 // nisadina sutA jAgatA, jinajInu he mujha Ali hameM dhyAna ke, darisaNa dIjai sAhibA, hu mAgu he prabhu taNuM mAna kai // 4 // zAM0 //
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 megharatha rAjAnai bhavi, kIdhI karuNA ke pArevA kAji kai, saraNAgata sAtha o tumai parakhyo he dila mai jinarAja kai // 5 // zAM0 // giruo ThAkura tAharo, sevakanI he karo sAra saMbhAla kai,| uttama prIti ja te sahI, jANInai he pAlai suvizAla kai // 6 // zAM0 // zyApura sukhakara zAMtijI, mRgalaMchana zevai jita jAsa kai, maNivijaya budharAjano sIsa ratnanI he prabhU pUro arasa kai // 7 // zAMti jiNesara pUjai / iti zrI zAMtinAtha stavana sampUrNam // zrI zaGkezvara pArzvanAtha bhagavAnanuM stavana (zrIhaMsabhavanasUri racita) 46 gAthAnA A dIrgha stavanamA 3 DhALo che. ante kalaza che. stavanamAM zrIpArzvanAthano mahimA gAvAmAM Avyo che. zaGkezvara pArzvanAthanI pratimA sAthe joDAyelI kathA ahIM kahevAI cha. zrI neminAthanA samayamAM A pratimA hatI ane tenA nhavaNajaLathI zrIkRSNe jarAsaMdhanI jarAthI acetana thayela sainyane zuddhimAM ANyuM hatuM tenI kathA ahIM manohara rIte kahevAI che.. kalazamAM racanAkAre potAnuM nAma zrIhaMsabhavaNasUri darzAvela che. stavana sampUrNa karyA bAda ApelI mAhitI jaNAve che ke prastuta kAvya zrIsthambhaNa pArzvanAthanA prasAdathI saM0 1837nAM bhAdaravA vada pAMcamanA somavAre paM. kuMara saubhAgyagaNi dvArA lakhAyeluM che. stavananI racanAsAla saM. 1610 che. stavanamAM racanAkAre kyAreka eka zabda upara bIjo zabda sudhArIne lakhyo che. kyAMka husva i ane dIrgha I banne karela che. akane bhUsavA mATenuM cihna karavAnuM rahyaM hoya tema jaNAya che. stavanane ante gAthA kula 47 jaNAvela che. parantu, oka sthaLe aMkalekhanamA doSa che : 28mI gAthAmAM naMbara lakhAyo nathI e jo krama meM Apela che. pharIthI evI bhUla 43 gAthA pachI 44mI lakhavAne badale 45 lakhAyelI che. lipyantara karatAM A banne krama sudhAryA hovAthI stavana kula 46 gAthAo vALU bane che. kRtimAM jyAM Sa che tyAM kha nA arthamAM hoya to kha karI lIdhela che.
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 zrIpArzvanAtha jinanAM stavano vipula pramANamAM lakhAyAM che. teno anero mahimA gAtuM, sthaLaviSayaka A dIrghastavana amAM umerArUpa che. zrI paM. kuMarasaubhAgyagaNi A ja hastapratamAM, AnA pachI, A ja sAlamAM, anya divase, zrIlAlavijaya racita dazArNabhadranI sajjhAya lakhI hovAnuM jovA maLe che. zrIpArzvanAthAya namaH zAsanadevIya mana dharI a, gAuM pAsa jiNaMda saMkhezvara pura maMDaNo a, dIThe paramAnaMda // 1 // azvasena kulacaMdalo o, vAmA devIya mAta nIla varaNa sohe sadAo, lacchana nAga vikhyAta // 2 // jehano mahimA vistaryo me, jagamAM[hi] abhirAMma saMkaTa savi dUre TaleM me, japatAM jehanuM nAma // 3 // mUrati mohana velaDI me, jotAM tripatI na pAmeM harakheM nayaNe nirakhatAM o, opama naviM AveM // 4 // mastaka mugaTa sohAmaNo o, kAMne kuMDala soheM bhAla tilaka dIpeM bhalo a, rUpeM jana mana moheM // 5 // locana amIa kacolaDAM a, nAsyA vaMza sucaMga vadana kamala jItyo caMdalo a, adhara pravAlI raMga // 6 // ArI sama baheM kapola [a], bhuja behu anopama ratana jaDIta dIpeM beherakhA o, teja zazIhara ravi sama // 7 // haiDaiM hiseM bahabahI a, zrIvatsa sucaMga hAra hIiM sobhe navalakho , [a] bIjo re raMga // 8 // ratana jaDIteM bihu bAhaDI o, valI phUlanI mAla parimala bahake kusumanA a, guNa gAI rasAla // 9 // AveM zrI saMgha kula dyA a, kareM pAsanI khAtra bhAvaisyu pUjA kareM a, kare nIramala gAtra // 10 // sucaga
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 // DhAla // [1] mRtyuloka jina mUrati AvI, saMgha prati saMkhezvara bhAvI zrAvI deM nitu rAja to jayo jayo nitu rAja to // 11 // pahile devaloka surarAja pUchyA caMdraprabhu jinarAja sAmI mugatinuM rAja to, jayo jayo svAmI muktinuM rAja to // 12 // kahIiM hosaiM mujhane deva, valatuM sAmI kaheM suNi heva devarAja saMkhepato jayo jayo devarA[ja saMkhepato] // 13 // trevIsamA hoseM zrI pAsa tahIiM hoseM mugatinuM [nI]vAsa tasa gaNadhara tuM hosi to jayo jayo tasa gaNadhara // 14 // harI harakhyA devaloke jAiM pAsa taNI pratimA nIpAI pUjeM mani ulhAsa to jayo jayo pUjeM mani ulhAsa // 15 // caupanna lAkha varasa harI pUjI payapaMkaja praNameM surarAjI kaMcaNa balANe muMkI to jayo jayo kaMcaNa balANeM // 16 // caMda sura pUche tIrthaMkara kahIiM mokSa jAsyuM paramezvara pArzvanAthane vAreM to jayo jayo pArzvanAthane vAreM // 17 // asuMa suNI harakhyA harakhyA ravicaMda kaMcaNa balANe pAsa jiNaMda tihAMthI pratimA ANI to jayo jayo tihAMthI... // 18 // caupana lAkha varasa pramANa juA pUjeM caMda ne bhAMNa vaLI teNe thAnakeM mukI to jayo jayo valI teNeM... // 19 // ghaNe iMdre Ima pUjA kIdhI tehaneM avihaDa mugati ja dIdhI sIjheM Ave sIdha to jayo jayo sIjheM... // 20 // nAganAtha kahIiM dharaNendra teNeM pUchya zrI jinacaMdra kahIiM bhavano pAra to, jayo jayo kahIiM... // 21 // mujhanaI hoseM kaho bhagavaMta, tava bolyA jagaguru arihaMta trevIsamAMne vAre to jayo jayo tre0 ... // 22 //
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 asuM kahI jiNavara java rahIyA, nAgarAja hIyaDai gahagahIyA AvyA ApaNe ThAmi to jayo jayo A0 // 23 // kaMcaNa balAo(0) gamo(yo) he jANI, pAsa taNI pratimA tihAM AMNI deharAsara nita pujato jayo jayo deharAsara nita pUjato // 24 // // DhAla // [2] have nisuNo i ho AvIyA o zrI saMkhesara pAsa to te saMkhepe huM kahuM o jima vidhana vinAsa to // 25 // dvArikA nayarI kRSNa nRpa me, rAjagRhI jarAsaMdhi to vayara bhAva behune ghaNAM a, pUrava karmano baMdha to // 26 // dUta mokalyo jarAsaMdhi me, mAno mAhari AMNa to ke sajja thAo jhUjhavIo, ke leiM nAso prANa to // 27 // vacana suMNI vayarI taNA a, kesava kIdha prayAMNa to kaTaka leIne saMcaryA me, jarAsaMdhini AMNa to // 28 // dala be huI jhUjheM bhalA , paDeM subhaTanI koDi [to] kAyara ketI Ima kaheM o, sAmI saMkaTa choDi to [ // 29 / / ] jarAsaMdhi mukI jarA a, kaTaka thayuM aceta to zrIpati mani ci(ciM)tA thai a, jinane pUche kaheM saMketa to // 30 // neminAtha kaheM kRSNa suNo a, o che viSama virodha to anna pAMna savi pariharo a, nAgarAja ArAdhI to // 31 // tehaneM deharAsari ache e pArzvanAtha, biMba to teNeM nhavaNe jarA a, kAja sIje avilaMba to // 32 // muNi vacana hari harakhIyo o, kIdhA traNa upavAsa to nAgarAja tava AvIA a, tuThA ApaNa pAsa to // 33 / / nhavaNa karI cchATyuM sahu a, UThI subhaTanI koDi to dAmodara praNamI karIo rahIA be kara joDI to // 34 //
Page #99
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 jarAsaMdhi jItI karIo, kesava pAleM rAja to lakhamI lIlA bhogave o, karI valI dharmanAM kAja to // 35 // nagara saMkhezvara vAsIuM a, tihAM thApyA zrIpAsa to je jina pUje bhAvasyuM a, pUre mananI Asa to // 36 // roga soga saMkaTa TaleM a, nAse viSama virAdha to bhUta preta te navi chaleM a, mahimA na lahu pAra to // 37 // // DhAla // [3] pAsa mUrati sohAmaNI o mAhAlaMtaDaIM pUjA karai manaraMgasu suNi suMdarI pUjA karo manaraMga guNa gAtI svAmI taNA ama, ANaMda upajai aMgi // 38 // su0 chapanna koDi jAdava taNI a, mA0 jarA utAraNahAra su0 kuSTa aDhAreM upazame a, mA0 vizvaneM kareM upagAra su0 // 39 // agni cora bhaya rAjanA o mA0 jalanidhi jalamA pUra su0 vAgha saMgha rAjanA o mA0 bhaya nAse savi dUra su0 // 40 // tujha guNa rayaNAyara samo me mA0 tujha guNa na lahuM pAra su0 tAharA guMNa gAiM sadA o mA0 tihAM ghari jaya jaya kAra su0 // 41 // kAMmagAvI tuM surataru se mA0 tuM ciMtAmaNi sAra su0 . tujha samovaDi jagi ko nahi o mA0 guNaha taNo bhaMDAra su0 // 42 // kara joDIne vInatuM o mA0 vInatI suNo mujha deva su0 bhavasAgaramAM huM bhamyo >> mA0 bhavi bhavi dyo tumha se0 // 43 / / triNakAla pUjeM sadA o mA0 saMkhesaro zrI pAsa su0 / zrIhaMsabhavanasUri iMma bhaNe o mA0 pUre mana taNI Asa // 44|| saMvata sola dAhotareM mA0 tavana racyuM atI sAra su0 saMbhavanAtha pasAula o sA0 banIA re nayara majhAra su0 // 45 //
Page #100
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 // kalasa // saMkhesaro zrI pAsa jina jiNavara vizva sukhakara suMdarUM azvasena narapati vaMzamaMDaNa dUrita khaMDaNa jayakarUM je jina ArAhi svAmI dhyAiM pApa jAiM bhava taNAM zrIhaMsabhavaNasUrisa jaMpeM zAsvatAM sukha laheM ghaNAM // 46 / / iti zrI saMkhesara pArzvanAtha stavana sampUrNam saMvata 1837nA bhAdravA vadi 5mI some li0 paM. kuMarasaubhAgyakena zrIstaMbhanapArzvaprAsAdAt zubhaM bhavatu lekhakapAThakayoH zrI //
Page #101
--------------------------------------------------------------------------
________________ 94 anusandhAna-77 pAMca hariyALI - saM. upA. bhuvanacandra prAcIna prakIrNa patro tathA hastapratomAM prApta thatI keTalIka hariyALIo AgaLanA aGkomA pragaTa thaI che. te ja zRGkhalAmAM bIjI pAMca apragaTa racanAo ahIM prastuta che. eka nArI te ati bhalI re, dezAurathI ANI re; muha mIThI te jANIiM, hRdaya kaThiNa kahANI re... paM0 1 paMDita e hariAlaDI, catura hoi te lahayo re; avadhi deuM dina sAtanI, hIiM vicArI kahayo re... paM0 2 nAhA moTA nai vallahI, pAmyaI harSa na thAvaI re; mAnavijaya kahaI jANyo, te dAma vinA na pAvai re... paM0 3 [ ] rAga : kedAro nArI batrIsa jagi vistarI re, janamyA puruSa ja cyAra; cyAra milI valI upanu re, puruSa eka vicArI re... 01 paMDita kahU kuNa nara te suNIiM, e to hRdaya vimAsI bhaNIiM... paM0 naranaiM hAthe ati bhalu re, kAma hoi saMsArI; jina pUjAdika jANayo re, te viNa na hoiM niradhAra re... paM0 2 te nara hoi jehanaiM pAdharo re, tehanaiM na gaMjai koi, mAnavijaya kahaiM pAdharo re, puNya karo jima hoiM re... paM0 3
Page #102
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 naranArIthI upanI re, nArI anopama eka, bAlakanaiM te vAlahI re, jANaiM paMDita eka suMdara kahU kUNa nArI kahai, jANapaNAthI lahIi... 1 nArI java zravaNe suNI re, lAgaI atihiM rasAla, nArI te vali thIra nahI re, viNasaI te tatakAla re... suMdara0 2 deha vinA te bolatI re, rUpa nahIM lagAra; mAnavijaya kahai jANayo re, jina hu~lAvaNa sAra re... suMdara0 3 [ ] sahIyara he meM to abhinava dIThaM, panara jIbha sola loyaNA e, behanara he ATha mAthA eka pUMchaDUM e; / sahIyara he kAyA hoya te jinavara namuM e, behanara he kIDIiM meru upADIo e... sahIyara he lAkha puruseM nArI ghaDI e, behanara he paranArIthI ziva lahyo e: sahIyara he hAthI mAtheM maso caDhyo e, behanara he heDamAM peTho cauTeM pharai e... sahIyara he suke kASTa aneka phalAM e, behanara he paraniMdA sukha lahyo re; sahIyara he kevalanAMNI dekhe nahiM re, behanara he taruNI vinA sAmAyaka kareM e... sahIyara he sIAleM sIhane vaza karyo e, behanara he rAjA sevakaneM namai e; sahIyara he tAMtaNe bAMdhyo siMha pharai e, behanara he agani vinA tapato girI e...
Page #103
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 sahIyara he viNa sUrye udaya thayo e, behanara he viNa pANI tRSA miTai e; sahIyara he viNa paiDeM ratha cAlie e, vehanara he kaMthuA peTamAM hAthIu e... sahIyara he dIvo ajuAluM navi karai e, behanara he eka magara sAyara gilai e: sahIyara he jala viNa nAva tarI gayuM e, behanara he aMga vinAnI sevA kareM e... sahIyara he koyala upara AMbalo e, behanara he samalI AkAzaneM rokIu e; sahIyara he gAya duheM do nArane e, behanara he ekalo sahUneM jIpato e... sahIyara he kAyA vinA bhogaveM sahu e, behanara he rUpa vinA haMsa boliu e; sahIyara he loyaNa viNa dekheM sahu e, behanara he paga vina cAleM malapatu e... sahIyara he cakra bhamADeM kuMbhAranai e, behanara he paMkha vinA uDai paMkhIuM e; sahIyara he bhamarA uDI bagalA thayAM e, behanara he to piNa prabhu na saMbhAriyA e... sahIyara he nava pAiyeM eka sejaDI e behanara he nArI ramADai kaMtanai e; sahIyara he putra hIMcole bApane e, behanara he sukhazayyA poDhyA munivarA re... [ ]
Page #104
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 97 raMga suraMgI ho nArI dIsai, tiNa pUThaI nara paMca... raMga suraMgI ho bhaviyaNa suMdarI, nArI mana mohaMti; putra sarIkhA ho bhaviyaNa tehanA, paMce nara sohaMti, raMga0 1 tina anerA ho nava(ra?) jehanai, cauthI kanyA hoi; rAjA mahatau ho seTha senApatI, tasu nAmai sahU koya, raMga0 2 tasu nArInA ho bhaviyaNa potarA,... chai tevIsa; tIna bhuvanai ho bhaviyaNa..., vyApI rahyA nisadIsa, raMga0 3
Page #105
--------------------------------------------------------------------------
________________ anusandhAna-77 vAcaka puNyasAgarakRta aMjanAsundarI-pavanaJjayarAsa (khaNDa 3) __ - saM. prA. anilA dalAla vAcaka zrIpuNyasAgare vi.saM. 1689mAM racelA 'aJjanAsundarIpavanaJjayarAsa'nA pahelA 2 khaNDo A pUrvenA aGkomA kramazaH pragaTa thaI gayA che. atre teno trIjo ane chello khaNDa ApavAmAM Avela che. kartA vAdivetAla zAntisUrinA pIpalagacchanA upAdhyAya che. tribhuvanapati praNamI karI zivaramaNI dAtAra bahUMlI mati kara bolasyuM trIjau khaMDa udAra. paDasU dhI ghRta akaThAM molA khAda akhAda mIThAI trIjI malaI to havei sakhara savAda. trIjA khaMDa kahyA vinA koI svAda na hoi sAMbhalatAM paMDita mane raMga na lAgai koI. tiNi kAraNe bhaviyaNa suNo sarasa kathA saMketa pApa paNAsaNa sukhakaraNa guNahIta kAraNa heta. aMjanA tihAM rahitAM huA koI diha vitIta ihAthI Agali sAMbhalo kima vAdhA paratIta. ___ DhAla jhUbakhArI prathamA - rAga kedArau giri parisara rahatAM thakAM keika vaulyA dIha sobhAgI sAMbhalo jalanaI kAraNa okalI dAsI jAya abIha... so... 6 parabata upari pekhiuM munivara oka mahaMta... so. dhyAna dharI Ubho rahyo trikaraNa gapti okaMta... so... 7 dAsI karai tasu vaMdanA AvI rANI pAsi... so. bAI maI aMka pekhIuM garuvo sAdhu suvAsa... so....
Page #106
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 sAMbhalI vANI sIalI aMjanA harakhI citta... so. cAlau bAI vAMdIye paya paMkaja subha mitta... so... beu jaNa uMcI caDI sutanai teDI khaMdhi... so. jihAM riSi Ubho dhyAnasyuM AvI teNai saMdhi... so... 10 deI triNi pradakSaNA namaNI karaI paMcAMga... so. tuM jaMgama surataru jisiu nirmala jala guNagaMga... so.... Aja saphala dina mAharo Aja ciMtAmaNi lAdha... so. darisaNa dIThau tAharo maNimaya moTA sAdha... so... yo sAcI dhrama desaNA kima sukha pAmaI jIva... so. duragati jAtAM Udharo choDAvo dukha rIva... so.... kAusaga pAryo munivaraI baITho draDha Asanna... so. dyaI madhura dhRtidezanA zaMzaya haraNa vacanna... so... anitya padAratha o saha tiNarI kehI Asa... so. jIvita jalarau budabudau saMdhyA rAga prakAsa... so... kAyA bahU rogaI bharI khiNataI viNasI jAI je pudagala dIhaI hoiM te nizi na valI thAI...so... moha timaravasi jIvaDo aMdha rahaI nisadIsa... hAvakoto(?) phirato rahaI mani nANaI jagadIsa... so... 17 prANInaI yama saMharaI kAyA hovaI chAra tana dhana jana pUThaI rahaI koI nAvaI lAra... kIdha kamAI bhogavaI na kharI sakharI Apa... saraNaI ko rAkhaI nahI ADau AvaI pApa... so.... durlabha bhava mAnava taNo valI Agamarau joga saddahaNA jina dharmanI kiriA karaNa prayoga... so... dase prakAre dohilA cyAriye paramAMga thAvaratrasa bhava pUraNA karavI karmaprasaMga... so... kiNahI dosa na dIjIiM sukhaduHkha sirajyA hoi Ima jANI dharma Adaro jima duHkha nAvaI koI. so... 22
Page #107
--------------------------------------------------------------------------
________________ 100 anusandhAna-77 roga jarA ghaTa jA nahIM tAM Adari dharma suddha iMdrI paDasyaiM balahINAM rahasyai jIva abudha... so... 23 ahavI amRta desanA dIdhI para upagAra satIi akamanA suNI Atamahita sukhakAra... so... kara joDI UbhI thaI duI prabhu saMyama bhAra o saMsAra bIhAmaNo hUM choDisi niradhAra... so... valatuM ama kahaI yatI avasara tujha nahI Aja bhogakarma ghaNo tAharai pAmisa ghaNa ridhi tu sAja... so... 26 cAritra leI khaMDatAM pApa asaMkha baMdhAI caugati mAhi raDavaDaI durnavA(durnaThI?) prANI thAiM... so...27 tiNa kAraNa hivaNAM nahIM dIkSArau prastAva Ima sAMbhalI aMjanA satI baiThI nizcala bhAva... so... 28 trIjai khaMDaI o kahI pahilI DhAla rasAla kavi kahai je sUdhA jatI vaMdaNa tAsu trikAla so... dUhA vinaya karI pUchai yatI bhagavana karo prasAda karma phalAphala dAkhavo TAlo mana vikhavAda... tuM samaratha moTo jatI jinazAsana siMNagAra vimala kamAI tAharI ziva maMdara dAtAra... dosa pakhaI hUM INa bhavi pAmyA kaSTa aghora pavva bhavaMtara maI kisyAM kIdhA karma kaThora... suNi suMdari jaMpaya jatI tujha pUvva avatAra jJAna pramANaI hU kahUM vItaka saghalI vAta... DhAla - rAga - kAlaharau sAMbhalI re sAmalIyA sAmI... e dezI pUravabhava guru jJAnI bolaI sAMbhali satya sobhAgaNi nArI pRthavIbhUSaNanagara niropama rAja karaI nAmaI jayasAra... 33
Page #108
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 101 aNekha adekhAI phala bhaMDAM je karasyaI te lahasyaI Apa apayaza aNakidhAM zira caDasyaiM bhavi bhavi pAmisyaI saMtApa... 34 tiNa pura oka vasi vyavahArI nAmi dhanAvo nidhi bhaNDAra sakala kalAguNa jANa vicakSaNa dAtA bhugatA parama udAra... 35 tasu ghari pratyakSa do anopama rAMNI iMdrANI paratakhi avatAra vijayA nAma jayA bIjIro mAhomAhi dveSa apAra.... vijayA ati ghaNa jinadharma vidveSaNa, jaya(jayA) dharma taNo pratipAla sUdho samakita mana ArAdhai jina pratimA pUjai triNakAla... 37 jayA karai prANIrI jayaNA akamanI sUdhai AcAri jayA asatya na bhASai mAyA kapaTa karai parihAra... pratimA jinarI nita pUMjyA viNa agaDa vahai anapANI leNI phAsU ana paDilAbhaI munIvara sukRta bhaMDAra bharAi jeNi... 39 jima jima karaNI mADai adhikI timatima soki karai anurAga rAti divasa tasu chidra nihAlai joi dosa caDAvaNa lAga... 40 durjana kAlA nAga sarIkho mata sayaNa karoI vesAsa bAra varasa jo khIra pAIjaI tauhI vikharo na thAyau nAsa... oka divasa te dharmaNi nArI bAhira karaNa gaI gharakAma tiNi tasu deharAsararI pratimA corInai sAMtI anyaThAma... pratamA arcaNa AvI nArI joi paNi navi lAdhI ThANi bAra pahora lagai sAMtI rAkhI tAM mukha aMnajala na lIDe ANi.. 43 valI tasu mani anukaMpA AvI kADhIne tasu pratimA dIdha bhAva ghaNAsauM pUjA kIdhI mAnava bhavarauM lAho lIdha... 44 te bhava tihAMthI pUraNa kIdho bicapaNi bhava kIdhA keI rAjasutA huI aMjanA zrI jina mAraga citta dharei... bAra puhora jinamUrati sAMti tiNanaI anajala kIdha viyoga te tujha karaNI ADI AvI bAra varasa lagi paDIu viyoga... karma taNI gati visamI dIsaI karmai naraka taNI gati hoI karma na chUTA sura nararANAM haladhara cakravarti nahIM koi...
Page #109
--------------------------------------------------------------------------
________________ 102 anusandhAna-77 48 48 raNabhUhi te rAvaNa ralIyo nIca taNai ghari haricaMdarAu lakhamaNa rAma huA vanavAsI korava haNIyA raNavaTa ghAu... pAMDava pAMcai kula nIgamIyo nalanRpa kUbaDa rUpasU Ara dvArikA dAha nArAyaNa nirakhyo karma taNI gati pAra apAra.... ruSiro zrApa lahyo surarAjAi caMdrai pAmyo zyAma kalaMka prathamodadhirau pANI khArau karme naDIA rAu nai raMka.. ima suranara bahu karmai jItyA kahitA pAra na lAbhai koi suguru kahai suNi iNi pari bAI bhogavIyA viNa aMta na hoi... 49 kara joDI ima bolai aMjanA mai duHkha pAmyAM aNi virAma paNi ya(ye) dAsI mAharai kemai bahu duHkha sevai te kima sAMmi..50 taI pratimA sAMtI UkaraDai tAraI tujha e hUMtI pAsi pUraNa DhAMki UghADI dIsaI o Ima bolI vacana prakAsi... 51 teha vacanathI aha paNi tosyuM sukha duHkha sevai Apa zarIra laghu dIragha je kIdha kamAI ADI Avai soI udAra... 52 atighaNa saMpada pAmisa suMdarI ma karai kAMi vimAsaNa aMga rAjaRdhi ghaNa lIlA pAmisi milasai prItama tosyu raMga... 53 ahavA vacana suNI jJAnI mukhi harakha ghaNo mana mAhi koIka abhigraha lIdhA sUdhAM jAM prIu na milai raMga ucchAha... 54 trIjA khaMDa taNI o bIjI DhAla kahI phala karma vicAra kavi kahai jJAnI guru viNa saMsaya koI na dIsai TAlaNahAra... 55 dahA tuM jaMgama moTo yatI karaNI to sukayattha para upagArI parama guru saMsaya haraNa samattha... tavanA karI baiThI satI gAvaMtI guNa grAma havaI akamanA thaI sAMbhalau kima pAmI vizrAma.. ravidhvaja nAmaI mAulo aMjanA kero aka yAtrA naMdisara karI valyo nija ghari naI suviveka...
Page #110
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 103 te giri Upari AvIyo vidyAbali asamAMna sAdha taNA apamAnathI thaMbhyo tethi vimAna... dRSTi adho tiNi khecaraI dIdhI dITho sAdha nIco tihAMthI utarI vaMdana karai abAdha... dharamalAbha munivara dIyu valI dIdhau Upadesa oha athira saMpada thakI pAmai jIva kalesa... desaNa sAMbhali UThIyo te vidyAdhara rAya tiNi avasari sA saMdarI dIThI vadana vichAya... vaMdaNa hetaI AvIu sAhamiNi budhiM pAsa aMga avayave ulakhI bhANejI suvilAsa... he vacche! tuM okalI kima dIsaI INi ThAya sAca prakAso amha bhaNI manimaI acarija thAI... teNaI mAmau olakhyo jAi valagI kaMTha hubakanai roi ghaNuM garui sagapaNI gAMThi... vAta sahU dhurathI kahI mAmaI suMNI ucchAha paraNI chAMDI AdarI valI melhI vanamAhi... mAmaI akamanai suNI vItaka saghalI vAta Adara karI AsAsanA dIdhi dila saMghAta... te triNai vimAnamaI leI cAlyo baIsAri vATai cAlaMtAM thayuM te suNajyo niradhAra.. DhAla - Au mhArA rAmajI, to viNa sUno rAjya... dezI rAga-malhAra gayaNa vimANe cAlatAMjI raNakI ghaMTAlAla bAlaka jhAlaMtAM paDyojI uchalInaI tatakAla... 69 mhA0 mAharA putrajI kavaNa ahma AlaMba jhUrI maresyaI mAvaDIjI koI nahIM AlaMba... 70 mhA0 hA hA karInaI jhalaphalIjI paDatAM ghAlI bAtha piNa phalasI nIco gayojI graha na sakyA paga hAtha... mhA0 71
Page #111
--------------------------------------------------------------------------
________________ 104 anusandhAna-77 taDaphaDa karato raDakatojI paDato jAto dITha mAtA dekhI AraDaIjI hA dhig prANI dhITha... mhA0 72 prANa nahIM kima kIjIiMjI dharatI khoha apAra paDasyaI khAgala khAdarejI kiMkara lahisyAM sAra... mhA0 73 mAthu phATasyaI gaDejI paData samo tatakAla ADA kara kuNa mAMDasyaIjI tAharaI kAji bAla... mhA0 74 bacukArI bolAvisyaijI tujha naI kavaNa sapUtra phuka deI kAne kharIjI kuNa teDasyaI aMgUtra... mhA0 75 yadapi na rahasyaI jIvatojI piNa jo rahasyai kadApi to kuNa paya pAyasyaIjI valI kulasyaI thaNatApa... mhA0 76 hAlaraDAM kuMNa gAIsyaIjI pAlaNai poDhADi beTA to mAtA pakhaijI kuNa helavasyai hADi... mhA0 77 huM puNyahINI pApiNIjI karma ghaNI mujha ghora duHkha upari duHkha upajaIjI koI na hAlaI jora...mhA0 78 puvvabhavaMtara maI kIyAMjI kaDUAM karma kaThora iNi bhavi ADAM AvIyAMjI prANI parihari sora... mhA0 79 thApiNamosA maI kIyAMjI dIdhA kUDAM Ala cADI khAdhI cUMpasuMjI peTaI pADi jhAla... mhA0 80 garbha adhUrA gAlavyAjI pAmyA mitra vitroTa kAmaNa karinaI mAriyAjI dIdhA viSa manakhoTa... mhA0 81 naMdA kIdhI pArakIjI paragaTa caDI bAjAra akara karInaI pADavyAjI kumaNi mAri mAri... mhA0 82 gurumukha le vrata bhAMjIAjI bolI kUDI sAkhi mAla gamADyA pArakAjI cora caraDa ghari rAkhi... mhA0 83 matsara gurusuM mADIyojI pAmyo gaccha vici phAMTa zrAvaka kIdhA dohilAjI cUkAvI dharma vATa... .mhA0 84 dveSa karI jina devasuMjI thApyo kumatI dharma INi bhavi mujhanaI o sahUjI ADAM AyAM karma... mhA0 85
Page #112
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 hAtha thakI naMga khosinaijI daivaI lIdho Aja rAMka na phira pAmIsa kaIjI royAM nAvaI rAja... mhA0 86 duHkha ghaNA saMsAraDejI oka okathI aNatAga / rAti divasi bAlaI ghaNuMjI peTa taNI vajrAMgi... mhA0 aNajAi aka vAtaDIjI na huAnai nistAra piNa jAi paraNI maraijI te bAlevo jimavAra... mhA0 88 duHkharI dAdhI aMjanAjI rudana karaI vAravAra jiNarai ghaTi vItI hUsyaijI te duHkha jANaNahAra... mhA0 89 mAmai bA bIsI ghaNuMjI bAI ma karia doha parabhavi taiM dIdhu hasyaijI te tujha lAgo choha... mhA0 90 haTakI lyai mana ApaNuMjI sarajita na Talai vAta aha avasthA se lakhI iNi velAM me ghAta... mhA0 DhAla bhaNI trIjI ihAMjI karamataNI niradhAra beTA kima jagI jIvasyAMjI je kula thobhaNahAra... mhA0 92 dUhA Uchalato bhUmai paDyo hanumaMta nAma kumAra turata vimAna rakhAviu AkAsai niradhAra... dhAI vAMsai Utaryo kumara paDato dekhi visamA DuMgara khohalA sojhaMto suvisesa... paDatArI aTakala karI AvI jovaI jAma kUmara silA te UparaI paDIyo dITho tAma... paDataI ghADIlai taNai silA karI cakacUra ramala karaI ANaMda ghaNaI beTho harakha paDUra... dekhInaI acarija thayo mAmAMnaI tatakAla o mAnavarUpI nahI daiva sarUpI bAla... bAMha dharI bolAvIyo teDI cuMbyo mukha hRdaya lagADI bhIDiyo bhAgo manano duHkha...
Page #113
--------------------------------------------------------------------------
________________ 106 anusandhAna-77 gayo vimAnanaI UDinaI teDI kumara sujANa lyai bAi mai ANiyo o tujha jIvana prANa... nayaNe mAiM nirakhIyo ThariyAM saghalAM gAtra teDi hiyaDe bhIDiyo tuM mujha jIvana pAtra... ravidhvaja kahaI he aMjanA o chaI moTo vIra pAthara cakacUrI kio paDiu bhUmi zarIra... haNamaMtarA tihAM thApiu vIra biruda vistAra zilAcUra dIdho valI bIjo nAma udAra... nAma taNI karI thApanA AgaI cAlyo vegi kuzale mAmo puri gayo TalIyo manaha udega... Utarinai muhule jaI bhAgo bhramaNa kalesa sayaNa sahU AvI milyA pUchI lahyA aMdesa... mAmo kahaI he aMjanA baiThI kari dhramadhyAna dAna taNI zAlA karI dyai SaT darisaNa dAna... saMtoSANI aMjanA sAMbhalI vANI sIta akamanA baIThI karai dAMna puNyasyuM prIti... puruSa prasaMsA je lahai astrI triNi visarAMma patipakha mApakha tAtapakha cothI kAi na ThAma... suta ucherai ApaNo valI sukRta sAMco kareI vAta suNo hivai pAchalI rUDai citta dhareI... DhAla - phAganI rAga toDI pavana kumara lasakarathI Ayo digapati varuNa harAya dazazirakI bagasIsa lahInaiM nija puri Ayo nUra vajAyo. raMgIle pIA rasa sAMbhalo ho... 108 rAjapramukha saba purijana harakhyA jaya jaya zabada vadhAya haya gaya ratha saMjoDa karInai saba milI sanamukha Aya. raM0 109 abhimukha Avi caraNe lAgo tAta taNe tatakAla kuzalAgama pUchI paravarIA gAvata mohana gIta rasAla. raM0 110
Page #114
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 107 AnaMdasyu maMdiramai Avai Apa-mita khavAsa pUchai vallabhA kayuM dIsai nahI bolAI lyAvo vegi AvAsa. raM0 111 sayaNa kahai prabhu nAma na lIjaI UNi pApaNiko Aja kukarama karInai vaMsa viTAlyo kAI na rAkhI kulavaTa lAja. raM0 112 jiNa dina kaTakI tumha sIdhAo iNikuM viNa bolAI tiNi dina jAra saMghAtai khelI ApaNai jIu raMga lAgAi. raM0 113 garbha dharyo tiNakerai yogaI pApa huu paragaTTa rAjA rANI bheda lahInai kADhInai melhI jaMgalavaTTa... raM0 114 valatI kAI khabari na pAi muI gaI kihA rekha kumara suNInai aMgaNai DhalIu hai hai lAgo duHkha alekha... raM0 115 rAjArAMNI AvIyA pavana DhalAyA sIa TADhA jalasyuM aMga chaMTAyo cetanavAlI sUrati kIa... raM0 116 kumara kahe re mUDha gamAro o kuNa kArija kiidh| satIyAM siri aMjanA nArI apajasa sIra koI na lIdha... raM0 117 kai mujha nArI vega milAvo kai huM chaMDisa prANa hAsI karatA vikhAsI hosaI viraharA lAgA mujha bANa... raM0 118 nAri pAkhai saba alUNo chayala puruSa kuM hoya mUrakha khara paDi pAya pachADai payachADai taiM sA doi... raM0 119 hA hA priyA tujha amRtavANI kaba sAMbhalIsyAM kAMni capala nayaNa kava dekhasi nayaNe kaba kaMThi lAi saprANi... raM0 120 kanakalatA caMdanakaI rUkhai kaba caDhasai lapaTAi prIti sajalasuM kaba sIMcIsyaiM hA dig pApI jagata rAya... raM0 121 Agai paNi mujha virahai dAdhI valI o Upari dAha prANa gayA hoi vana bhamatAM melhatAM moTI dhAha... raM0 122 mai o nArI rAkhe na jANI hAravI nAkhI Ali karmahIna nara mohanavelI kema Ucherai pAli... raM0 123 sUnAM maMdira mAlIAM ho to viNa sugaNI nArI baiThAM UThyAM cayana na pAyuM Ao milIjaI hRdayabAri... raM0 124
Page #115
--------------------------------------------------------------------------
________________ 108 anusandhAna-77 je mANasasyuM raMga vilUdhao so ghaTahuM tana jAya mUDha gamAra karai para niMdA bheda na jANai aMtara bhAya... raM0 125 hAM re priyA tai dAha upAyo mili guNarasa dekhAya jau huM jANuM duHkha deisa to kuNa rahaI prIti lagAi... jiNasuM prANa vilAI rahiu de kula lajjA cheha te sAjaNa viracInaI baisaI te dukha lahIi keteha... pavanakumAra manamAMhi jhUrai nAkhai bhari nIsAsa prANapriyA to darisaNa pAkhai kSiNa aka varasa cha mAsa... raM0 128 pavanakumara dukhIo dekhI samajhAvai mAi tAta dukha kiso ANa nai nArIno avara bhalerI paraNe sAta... raM0 129 je nara abalA pUThiM jhUraiM te nara adhama kahAi loka karai parapUMThai niMdA rAkhIjai mana dhIra dharAi... raM0 130 jo nAri to iNi bhavi aMjanA nahIMtara saraNa aganni jo valai to vegI lyAvao bIjI chai merIi mAta bahinni... raM0 131 kumara jai vanamAMhaI baiTho karavA agana praveza sakala loka hai hai pukAraI mahAjana maMtrI nareza... raM0 132 RSabhadatta AvInaiM bolaI amha oka mAnI vacanna triNi divasa mAhi jo nANuM to kari je je hoi manni.... raM0 133 mitra vacanna mAnInaI rahIyo virahI pavanakumAra cothI DhAla thaI o pUrI prIti Upari paDo dhikAra... raM0 134 dUhA maMtrI tihAMthI cAlIu avadhi kahI triNa dIha giri pura vana jotau phirai sAsavaMta abiha... pUchai vanacara vAnarA valI vanataNA puMliMda DhUDhai Azrama RSi jatI jogI jaMgama vRMda... ko na kahai dIThI kiNai iNi mana ghaNuM dalagIra phirata phirata AvIyo mAtulapuranaI tIra... 137
Page #116
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 109 139 140 143 sajala sarovara dekhio te pura nikaTai prauDha naranArI Avai ghaNAM krIDA karaNa nigUDha... 138 RSabhadatta tihAM AvIo niramala kIdha sanAMna pAchai vaDavRkSanai talai baiTho melhi vimAna... kAcitta AvatI jAvatI vAta karai paNihAra dhanya se bAi aMjanA jiNarai vIrakumAra... RSabhai vANI sAMbhalI pAyo mana saMtoSa suguM vAta aMjanA taNI guNa bolai kii dosa... 141 te ihAM nizcala achai paNi chai kavaNa sarUpa chAnai rahinai sAMbhaluM nAma gAma guNa bhUpa... hUI ho aNahAra je vAta desAura jeha paNi paNihArI vATaDI saghalI lahIi teha... DhAla : vadhAvA gItanI jAti - rAga : malhAra RSabhadatta baiTho sAMbhalai aka jAtI he valI valatI nAri kahaMti sobhAgI sAjaNa sAMbhalo aMjanA nai hanumaMta vAta virataMta... so... 144 kAcit bolai kAminI aMjanA nai he mAMnI ApaNai kaMti-so. ApaNi sAsarie pariharI zira deI he kUDo dosa kalaMka.... eka satavaMtI suMdarI eNa mohiM he nahI vale vaMka kuvaMka so. 145 kAika valI nAri kahai bahu dIhAhi rAkhyuM zIlaratanna... so. paNi dhaNIiM navi AdarI taba chehaDai hai viNasADyuM manna... 146 kAcita ima kahai satI iNai avaDAM he kAM duHkha dIu zarIra... koi zira karavo hUMto joInai dilla hIra... so0. 147 kAika vAta isi kahai nArInai he suMdara rUpa viNAsa...so. bhramara nara bhamatA rahai pAkhatIyAM he mADai pAsa vesAsa... 148 kAcita nArI ima kahe jhakha mArao he jo mana dyai sAkhi khUTAmAhiM kheDIiM na bulAvai he ko UbhAM thira rAkhi. 149
Page #117
--------------------------------------------------------------------------
________________ 110 anusandhAna-77 kAci nArI ima kahe anna rAMdhyA he nArI kavaNa parANa to valatI bIjI kahaiM paya paDyA he Ape rAu na rANa... 150 kAika bolai kAminI narasetI he cUkI akavAra tau havai baisI su rahI kAM nigamai he Alai jamavAra... 151 syuM bolI bIjI kahai jANai che he Adarasyai bharatAra o sarikho kihAMthI milai nara bIjo he ko nahI oNi saMsAra. 152 haNumaMta jehavA jAIA pati bhagatI he kAI ahavI na nAri so giri vasatu rahI jIvatI to iNane he chai sIla AdhAra oka kahai nAri isyo suta iNaro re varI aNuhAri sahI tUTho he tiNanai deva murAri... kAcita mohI kAminI dekhInai haNumaMta kumAra suMdara nara dekhI karI nArInai he vAdhai prema apAra. jiNa ghari nArI rUaDI ghari teNai he rUDA nAhanI khoDi puruSa bhamara nArI pakhaiM jaga mAhi he nahi sArikhI joDI. 154 . manamAhai ima cItavai je bolI he para-ghara-bhaMjI nAri to prANa uNaro sAbato jANe jyo he paMDita hRdaya vicAra... 155 Apa tihAMthI UThinai mana ciMtai he aMjanA lAdhI mai athi to havi mujha ciMtA TalI jai jovU he hivai rahichai jethi... 156 ima cItavi tihAMthI calyo puramAMhi he Ayo rAjaduAri DhAla bhaNI a pAMcamI nArInAM he kutUhalaro kuNa pAra... 157 dUhA rAjasabhAi AvIyo RSabhadatta paradhAna harakha dharI sahu ko milyA dIdho Adara mAna... 158 sAiM de(?) rAjA milyo pUchI kusalI khema bAhi dharI baisArIyo AMNI aMtara prema... kema huu tumha AvaNo prakaTa karo saMketa milavA kAraNi majalasaiM ki ko bIjo heta...
Page #118
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 111 161 RSabha kahai rAujI suNo milaNau dhari kAma aMjanA kAraNi AvIyo joto pura vana gAma... kumara sidhAyA kaTakIyaiM rAjA rAvaNa sAthi vAMsai dosa deI zirai kADhI vAhya anAtha... kai khAdhI vana sAvaje kai mUi trasa bhUkha kai nara khecara le gayo kai dAdhI priya dUkhi... 163 kAika sUdhi lAdhI ihAM te suNi Ayo athi chatI vatAvao ju huI nahItara bhamavao kethi... 164 avadhi kahI triNa dIhanI te dIna huA Aja milatAM rahasyai mAharI pUMThai saghalI lAja... 165 cahi racAvI vedimai baiTho pavanakumAra miliyAM viNa jIvai nahI o nizcaya niradhAra... 166 jo hoi to te vAuDo ma karo DhIla lagAra tiNai kahyo ahma ghari achai karijyo dilla karAra... 167 o baiThI nirakho jaI dAnasAla dyai dAMna puNya taNo poto bharai putra sahita sAvadhAna... 168 RSabhadatta tihAMthI UThinai Ayo teNai ThAma satIi dekhI ulasyo o mujha pati mitra mAna... 169 aMjanA UThI dekhinai ANI lAja viveka RSabha juhAra karI tihA Agai rahyo su cheka... 170 mana ulhAsa dharI ghaNo pUchI priya kuzalI vAtta kuzalekheme Ayani milIyAM nija mAya tAta... 171 RSabha kahai sahU ko milyA pAmyo ghaNa ANaMda piNi tujha pAkhai tujha pati jhAMkho rayaNi vinA jima caMda 172 huM tumha Ayo teDavA ma karo koI vilaMba jANiuM prIu jIvatAtaNo dekhAM mukhI pratibiMba... 173
Page #119
--------------------------------------------------------------------------
________________ 112 anusandhAna-77 DhAla : bhalai re padhAryA tujhe sAdhajI re... ahanI desi vayaNa suNyAM prIu mitranA re mana ati pAmyo ghaNa raMga re hUu re umAho mana milavA taNo valI jAgyayo mayaNa taraMga re.. 174 jovo sAcI mahimA zIlanI re jiNi huMtI bhavabhIDi jAya re phalai mana kerI AsA ghaNI re Apada Talanai sukha thAi re...jovo. 175 vAta sAMbhalInai cAlI aMjanA re baiThI baiThI AvI mAmA aMti re ahmanai prItamarau ANo AvIyo re hivi saMpreDo mani khaMti re.. jovo. 176 bhalai bAi thArai ANao AvIyo re amhe pAmyo paramANaMda re dosa utarasyai zirathI kArimo re vali pAmesyai sukha jiMda re...jovo. 177 mAmai saMpreDI rUDai suMdarI re bahalA dIdhA hIrA lAla re hAra motInA dIdhA navalakhA re valI dIdhI sovana mAla raI... jovo. 178 naMga jaDita dIdhA bahirakhA re valI dIdhA bAju baMdha re cIra paTolA nArIkuMjarI re valI dIdhA kasabI saMdha re... jovA. 179 vIra kumaranai ApIyAM re vAgA DIla pramANa re sovana kaDalI sAMkalI re valI sIsai khuMpa maMDANa re... jovA. 180 iNaire sAhamAMNI cAlI aMjanA re valI dIdhA sAthi joddhAra re mAmo paNi cAlyo sAthai cUMpasyuM re haya gaya ratha paravAra re... 181 kei nara baisa rUDI pAlakhI re ke nara AgeU jAya re kei gagani uMcA vahai re kei azva palAya re... jovo.. 182 iNi pari rUDai mAraga cAlatI re puhatA nija pura tIra re gayo re vadhAo kumara Agalai re baiTho chai jihA dilagIra re... jovA. 183 jAInai vadhAU ima bolIu re AvI aMjanA nAri re kumara suNInai UThyo jhalaphalI re avalokai vArovAri re... 184 rAjAnai rANi behu raMgasuM re vajaDAvai nisANA re bheri napherI bhuMgala bharaharai re ThANa mADyo raMga maMDANa re... 185 paMcamaMgala gUDa uchAlai re valI bAMdhyA toraNa bAri re kalasa javArA zira kAminI re hAlai gajagati sAra re... 186 sanmukha jAI sahu ko milyA re vAgAM varamaMgalatUra re madhurA gAvai gorI sohalA re huvo purI sakalo nUra re... jovo. 187
Page #120
--------------------------------------------------------------------------
________________ 113 jUna - 2019 113 pavanakumara nAri aMjanA re hUAM be gaja ArUDha re khalaka logAI Agai saMcarI re ke pAchali ke valI gUDha re... 188 ima gahagahatAM pura mai AvIyAM re mohala mai kIdha praveza re / vAjAnai vadhAi kerAM vAjIyAM re harakhyo nagara naresa re.... 189 jou aMjanAnai prIuDo milyo re vAdhyo harakha apAra re DhAla chaThI kahI raMgamai re kaviyaNa harSa dharaMta re... jovA... 190 dahA pavanakumara nai aMjanA miliyAM puNya pramANa duHkha bhAgo sukha upano ghari ghari harSa maMDANa... 191 rAya prahlAdana kumara bhaNI suMpyo saghalo rAja bApai dIkSA AdarI saguru samIpa sukAja... saMyama pAlI subha manai puhato svarga majhAri pavanakumara sukha bhogavaI rAja ramaNi sukhasAra.. aMjanA paTarANI karI dIdhA artha bhaMDAra ramai ralI rasamAlIo nAnA bhoga prakAra... rAjanIti vidhi sAcavai pAlai rAja pracaMDa sAdhu saMta prajA sAcavai dIi anyAi daMDa... cora caraDa naTa viTa jike trAsavI kADhaI mUla dAtA kavi guNavaMtanai dIThai mana anukUla... iNi pari rAjA ApaNo, pAlai zubha mati rAja hivai bhaviyaNa ika mani suNo kiNi pari sArai kAja 197 DhAla : tuMgiyAgiri zikhari sohaI - e dezI rAga : kAlaharao vA parajio vicaratA bhUpITha pAvana vizudha tapajapa kAya re pura prahlAdana taNai upavani AviA RSirAya re... sAdhu vANI bhavIka prAMNI sAMbhalo citta lAya re anaMta karamanI rAzi trUTai vimala Atama thAi re... 198 199 sAdhu
Page #121
--------------------------------------------------------------------------
________________ 114 anusandhAna-77 202 203 204 205 206 sumati sumatA gupati gupatA ajjava maddava khaMti re sahasa daha aTha zIlarathadhara dhIranai dhImaMta re... 200 sAdhu turata jAi dyai vadhAI rAyanai vanapAla re AviyA prabhu sAdhu vanamai vAMdiyA triNi kAla re... vacana sAMbhalI rAya harakhyo UThIyo tatakAla re snAna kRtabalikarma kIdhA raMga maMgala rola re... aMjanA nai pavanarAjA beu vaMdana kAji re cAliyAM maMDANa moTai sAthi haya gaya sAja re... pAya vaMdI pAsi baiThA sAMbhalai upadeza re suguru bolai haraNa saMsaya vANi amRta lesa re... kAma nai saMbhogasukha rasa sArikhA madhu biMda re aMtakAlai naraki ghAlai bhogavai duHkha jiMda re... jIvahiMsA karai rasavasi manai nANai saMka re nigoda mAMhi teha prANI lipta thAsai paMka re... kamma aTTaha satta payaDI aTThAvana bAMdhai jIva re lakhi corAsI yoni pharasyai karata ati ghaNa rIva re... 207 cauda khANI taNai yogai bhogavai gati cyAra re sudha kiriyA viNa na pAmaiM pAMcamI gati pAra re... 208 saMsAra sAgara kUpa uMDo maNua mIna kahoi re neha mAyAjAla baMdhana kAla dhIvara joi re... bahu parigraha bahu AraMbhI baMdha karato aha re tuccha AraMbha tuccha parigraha mokSa kAraNa aha re... Aya tUTI nahI saMdhai deva dANava koi re o janama valI paDhAvalA AvatI hama joi re... ohavA mRdu vacana sAMbhali AvIyo vairAga re satI UThI hAtha joDI dekhi rUDo lAga re... saMsAra kaDUA thakI sAmI UbhagI niradhAra re... anumati mAMgI prIu pAsaI leisyu vrata sAra re... 209
Page #122
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 115 218 rasa upajai sukha jima tumhanai karo teha vicAra re dharmano pratibaMdha ma karo gaI nAvai vAra re... Adeza mAgai kaMta pAsai dekhinai prastAva re gurunI lAjai bola na sakyo dekhIo manabhAva re... vaMdanA kari UThi cAlyAM AviyAM pura mAhiM re pavanarAjA ima ciMtai leuM dIkha uchAha re... o priyA mujha prANavallabha chaMDi mo maI jAya re saMsAra sUno oha pAkhaI kaho kIma rahAya re... ama ciMtavi teDi hanumaMta supIyo rAjabhAra re karai mahotsava ghaNai harakhaI lIyaI vrata suvicAra re pAlakhIi beisI cAlyA ghaNA nara haya thATa re bheri bhuMgala saMkha vAjai paDaha duMdubhi jhATi re... AviyAM ima karatAM gahamaha saguru pAsai khaMta re saMkoca kari mana vacana kAyA loca kIdha abhrAMta re... aMganai upAMga bhaNinai Adarai tapa ghora re / karai sUdhI kaThina kirIA haNai manamatha cora re... ghaNA varasAM lagaI iNa vidhi suddha cArita pAli re aMjanAnai pavana munivara lahaI svarga vizAla re... sAra sukha sura taNAM bhogavi tihAM thakI cavi teha re mahAvideha le cAritra sIjasyai nisaMdeha re... AThamI o DhAla suNatAM karma taTai koDi re puNyasAgara kahai prAMNIyA suNo macchara choDi re... DhAla : phAganI holIiM gAvai so jANijyo A he aMjanA kerI copaI, pUraNa huI aha je nara bhaNasyai bhAvasyuM maMgala lahasyai teha... A he satIyAMrai sirai aMjanA bolai kavirAya sAMbhalatA UlaTa lahasai haIyaDai harakha na mAya... 220 221 223 224 226
Page #123
--------------------------------------------------------------------------
________________ 116 anusandhAna-77 SaT darasaNarA graMthamAMhi aMjanA kerI vAta pavanasutana haNumaMta rAya pragaTyA avadAta A he guNe satI su vaNNiyai jAsu vadai saMsAra jaina mAhiM ThAme ghaNI dIsai attha adhikAra... piNa paramAratha jUjUA nAma taNA niradhAra... zIlataraMgaNI graMthathI e racio saMketa kAMika kavi mati keLavI bhinna kiyo achai heta... A he te dUSaNa mata kADhijyo guNagraha karajyo raMga sobhato mai ANiyo lAgaiya sarasa sucaMga... zrI munisuvrata sAmirai vArai hUi vAta cyAra vahI jina vaci gayA kuNa jANai avadAta... yugapradhAna zrIjiNesarai kahyo jJAna taNA (vANa?) tAsu vacana satya mAMnIyaI jau vahIyai AMNa... tAsu vacana lopI karI je kahyai matisAra te mujha micchA dukkaDaM suNijyo naranaiM nAri... pipalagacchai jANIi zAMtisUri gaNadhAra cakesarI padamAvatI sevai vArovAra... bhaMga cha vaTTaNa bhAkhIi dhUli kola saMketa kuTuMba zrImAlI sAtasaI UgAryA guNaheti... bhojacha(sa)bhAnai sAtasai jItA vAda vizAla jinazAsana zobhAvIyo vAdI biruda vetAla... tiNa gaccha pIpala thApiyo ATha zAkha vistAra saMvata rudra bAvIsa mai dasai dIpai huI sukhakAra... te gaccha dIpatA sAcora majhAra vIra jiNesararo jihAM tIratha achaI udAra... tAsu pATi anukrama huA lachIsAgara sUri vinaya rAja karma sAgaru vAcaka sadAi sanUra... tAsa sIsa puNya sAgaru vAcaka bhaNai ama aMjanAsuMdarI copaI puraNa vadhatai heja...
Page #124
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 117 saMvata sola nevyAsai zrAvaNa mAsa rasAla suda tithi paMca vRdhi maMgala mAla... 241 itizrI aMjanAsuMdarI pavanaMjayakumAra saMbaMdhe pUrvabhava varNana, mAtulapure samAgamana, pavanajaya punarapi gRhAgamana, aMjanAsuMdarIya darzana viraha vilApa, RSabhadatta saddhikaraNAya ............,* aMjanAsuMdarI pavanajayakumAra mIlana, .....* samIpa dIkSAgrahaNa, suraloka gamanAdhikAra varNano nAma tRtIyakhaMDa saMpUrNa. saMvata 1715 varSe mAgazira sudi aSTamI somavAsare likhitaM, ahamadanagara madhye, gaNi kIrtisAgareNa. lekhaka pAThakayo subhaM bhavatu. zrIrastu kalyANamastu zrIH / /
Page #125
--------------------------------------------------------------------------
________________ 118 anusandhAna-77 keTalAka zabdonA artha paNAsahA = nAza karanAra abIha = bIka vinA duHkharIva = (duSkRtya ?) aNekha = atyaMta paratakhi = pratyakSa agaDa = pratijJA phAsU = acitta padArtha soki = sapatnI vikharo = viSa sAMtI (sAMtai) = chupAvaq tavanA = stavanA ghurathI = gherA avAjathI, hRdayapUrvaka jhalaphalIjI = AraDaI = duHkhI thaq, raDavU khAgala khAdare = khADA-TekarA vitroTa = truTita, toDyAM a-kara = na karavA jevAM kumaNi = ? bAlaI = duHkhathI valoyAI sayaNa = svajana hArekha = ? alUNo = a-rasika chayala = rasika pAkhai = vinA pAkhatIyAM = AjubAju pharatA hAra = samAna paMktimAM / chatta = hovU te aNahAra = -nA jevAM, -nA jevI desAura = dezAvara bhAMghira = alaga, judI ? nigamaI AlaI = niSphaLatAthI pasAra kare che. jamavAra = jIvanakALa khoDi = kSati khaMti = kSamAbhAva, samabhAva khuMpa = mAthA parano zaNagAra khalakalo = raNakAra karatuM ajjava = Ajeya ? khANI = jIvayoni (?) UbhagI = nirveda anubhavavo paDhAvalA = samajaNa ? sIjhasyai = siddha kare, sIjhaze bhaMga cha vaTTaNa = cha pATaNa (nagara)no dhvaMsa
Page #126
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 119 zrI caramatIrthapati dIkSAmahotsavAdhikAra stavana -saM. muni zIlacandra vijaya (DahelAvALA) pU. munizrI guNavijayanAM ziSya zrI sumativijayajIo 56 kaDIone pAMca DhALamAM vaheMcIne A stavananI racanA karI che. zailI sarala ane sundara che. chelle kaLazamAM potAnA guru ane dAdAgurunAM nAmano ullekha karyo che te sivAya bIjI koI vAta jaNAvI nathI. jaina gurjara kavio bhA. 6mAM sumativijayanAM ziSya muni uttamavijayajIo 45 AgamanI pUjA racI hovAno ullekha cha saM. 1834mAM. ATalI vigatanA AdhAre prastuta stavana paNa 1834nI AsapAsamAM sumativijayajI dvArA racAyu haze ema anumAna thaI zake.' stavanane ante lakhyuM che ke "iti zrI caramatIrthadIkSAmahotsavAdhikArastavanam" amAM tIrtha pachI pati zabda lakhavo rahI gayo hoya ama lAge che. tyAra pachI subhASitanA be zloka lakhyA che. stavananI 1lI DhALanI 6ThThI ane 7mI kaDImAM vIraprabhunA moTAbhAI sATe nandIvardhana a pramANe nAmollekha karAyo che tyAra pachI dareka ThekANe nandIrAja ane nandInRpa o pramANeno zabda prayojAyela che. stavananI 1lI DhALamAM prabhuvIrano gRhavAsa sambandhI paricaya karAvI dIkSA mATenI naMdIvardhana rAjAo karela abhiSeka sambandhInI vyavasthAnuM varNana che. 2jI DhALamAM vividhajAtinA ane nAnA prakAranAM dravyothI saMyukta avA jalabhRta kaLazo dvArA sura-naroo karAyela prabhune snAna tyAra pachI prabhu para karAyela viziSTa prakArano zRGgAra ne ante nandIrAjAo prabhu mATe kevA prakAranI zibikA taiyAra karAvI tenuM rocaka varNana che. 3jI DhALamAM prabhunu zibikAmAM ArohaNa sAthe sAthe kulamahattarA avaM dhAvamAtA AdinI vyavasthA ne tyArapachI indra vagereo zibikAne kevI rIte vahana karI ityAdinuM kramazaH varNana che. 4thI DhALamAM prabhunAM varaghoDAnI vizeSatAo ane temAM rAjA vagereno krama batAvavAmAM Avyo che ne chellI 5mI DhALamAM jJAtakhaNDa nAmanA vanamAM jaIne prabhu 1. stavananI 56mI kaDImAM tathA kalazamAM spaSTa ullekha che te pramANe, upA. yazovijayajInA ziSya paM. guNavijayanA ziSya sumativijayanI A racanA che. -zI.
Page #127
--------------------------------------------------------------------------
________________ 120 anusandhAna-77 kaI rIte dIkSA svIkArI anuM jIvaMta varNana che. tyArapachI prabhuno vihAra, svajanonI vidAya, anukrame kevalajJAna ane ante zivavadhU sAtheno antima vivAha ityAdi sarva vigato AvarI levAI che. ___A hastapratanI prApti vi.saM. 2067mAM kalakattAnA cAturmAsa daramyAna gurudeva zrI A.bha. jagatcandrasUrijI ma. (DahelAvALA) dvArA 96 keniMga sTrITanA saMpUrNa udhaIgrasta hastalikhita jJAnabhaMDAranA jIrNoddhAra, kArya hAtha dharAyuM tyAre A stavana hAthamAM AvyuM. tarata ja tenuM lipyantara karI dIdhela. te atre pragaTa thaI rahyu // 0 // zrI vItarAgAya namaH // alabelAnI dezI // prathama DhAla // vaMdu vIra jiNesarU re lAla tIrathapati arihaMta mere pyAre re dIkSA kalyANaka gAyasyuM re lAla mahimAvaMta mahaMta mere pyAre re vaMdu 1 e AcalI / trizalAnaMdana caMdalo re lAla tAta siddhAratha rAya mere pyAre re hemavaraNa harilaMchalo(no) re lAla jasa pada seve surarAya mere pyAre re. 2 yauvanavaya jina AvIyA re lAla paraNyA yazodA nArI mere pyAre re paMcaviSaya sukha bhogavu re lAla tribhuvanano ziNagAra mere pyAre re. 3 trIsa varasa gRhame vasyA re lAla vrata grahavA dhare bhAva mere pyAre re te samaye deva lokAMtikA re lAla AvI kahe sadabhAva mere pyAre re. 4 bhogakarama pUre thaye re lAla svayaMbuddha bhagavAna mere pyAre re u(pU)raNa savi pRthavI karI re lAla dIdhu varasIdAna mere pyAre re. 5 naMdIvardhanabhrAta ne re lAla prabhu pUche karuNAvaMta mere pyAre re rAjana avadhi pUrI thai re lAla have vrata lesyuM guNavaMta mere pyAre re 6 dIkSA mahochava mAMDiyu re lAla naMdIvardhana neha mere pyAre re / kuMDa:pura ziNagAriyu re lAla svarga samovaDI teha mere pyAre re. 7 maMDapa moTo mAMDiyu re lAla toraNa bAMdhyA bAra mere pyAre re dhvaja AropyA lahakatA re lAla racanA kIdhI sAra mere pyAre re 8
Page #128
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 121 naMdIrAja zakrAdike re lAla aSTabhAtInA kalazA kIdha mere pyAre re eka ekanI jAtinAM re lAla aSTottara sahasa prasiddha mere pyAre re 9 sovanamayI rUpAmayI re lAla kalaza maNimaya caMga mere pyAre re sovana rUpyamayI sahi re lAla kare kanaka maNimaya raMga mere pyAre re 10 rajata maNimaya dIpatA re lAla kanakarajata maNikuMbha mere pyAre re aSTama mRnmayI jANii re lAla khIrasiMdhunuM bhariyu aMbha mere pyAre re. vaMdu vIra... 11 . // DhAla dezI // manarA mAnyA // dvitIya DhAla // *** coSaSTi hari acyutAdike kIdhA kalaza variSTa manarAmAnyA naMdIrAja kRta kuMbhamAM re divyAnubhave paviTTha manarA mAnyA prabhu ahanizi dharu tumha dhyAna mujane Apo samakitadAna jehathI lahIi mugati nidAna manarA mAnyA 4 A0 pUrvAbhimukha besArI ne re svAmIne naMdIrAja manarA mAnyA surAnIta kSIrodake re sarvauSadhi mRttikA samAja manarA mAnyA. snAna karAyu teNe jale re harikara Adarza zRMgAra manarA mAnyA prabhu Age ubhA rahyA re bole jayajayakAra manarA mAnyA aMgavilepana caMdane re kaMThe kalpataru pupphamAla manarA mAnyA zvetavastrAvRta gAtrasyu re vara hAra kirITa vizAla manarA mAnyA kAne kuMDala zobhatA re kaTaka maMDita bhujadaMDa manarA mAnyA kaMThapITha bahumUlyanuM re dhArita vastra akhaMDa manarA mAnyA. naMdIrAjakRta zibikA re candraprabhA je pavitra manarA mAnyA bahu thaMbhazata jehamAre maNi motI kanaka vicitra manarA mAnyA paNavIsa dhanu vikkhaMbha cha re lAMbI dhanuSa pacAsa manarA mAnyA chatrIsa dhanunI uccatAre sure tima kIdhA ullAsa manarA mAnyA
Page #129
--------------------------------------------------------------------------
________________ 122 anusandhAna-77 20 // DhAla - rAmapUrA bAjAramAM // tRtIya DhAla // manu zibikAmA samAvatA sura vi(pi)Nate tatakAla mere lAla tehamA purava saMmukhe siMhAsana beThA kRpAla mere lAla suguNa sanehi sAhibo | e AMkaNI // 19 kula mahattarikA aMganA dakSiNa beThI teha mere lAla haMsa lakSaNa paTa sA grahI prabhu sukha jyoti sasaneha mere lAla. dIkSopakaraNa leine aMba dhAtrI vAmAMga mere lAla eka puMThe chatra kara grahI varataruNI manaraMga mere lAla 21 su0 IzAna kuNa eka strI rahI kara pUrNa kalaza vistAra mere lAla agnikoNa mAMhi tathA vIMjaNo lei ekanAri mere lAla 22 su0 beThI sahu bhadrAsane have naMdInRpa Adeza mere lAla sahasa game zibikA prate upADe harakhe azeSa mere lAla uparalI bAhA vahe dakSiNa saudharmendra mere lAla uttaranI bAhA tihAM agretana IzAnendra mere lAla tima camarendra adhastanI e dakSiNabAhA vahaMta mere lAla uttaranI te pAchalI balIndra vahe harakhaMta mere lAla bhavanapati vyaMtara jyotiSI valI vaimAnika iMdra mere lAla yathAyoga zibikA vahe dharatAM vinaya amaMda mere lAla 26 su0 // DhAla dezI // mohananI // caturtha DhAla // puSpavRSTi suravara kare gAje duMdubhinAda mohananI te samaye sukha svarganA tRNa samaNatA AhlAda mohananI vArI huM vIra jiNaMdanI e AMkaNI zakra izAnendra be dize cAmara DhAle sazrIka mohananI suravRMde nabha zobhato bhUtala viNa ramaNIka mohananI 28 vArI maMgalatUra vajAvate bhaMbhA bherI pradhAna mohananI saMkha mRdaMga ne jhallarI vAje Dhola nizAna sohananI 29 vArI0 27
Page #130
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 123 ima aneka vAjiMtrano prasaryo tribhuvananAda mohananI prabhu guNa gIta gorI mIlI gAve sarale sAda mohananI 30 vArI vAjiMtra zabda suNyo tadA mIlIyA nArInA thoka mohananI jina mukha ati harakhe karI nirakhe nAgarika loka mohananI 31 vArI0 zobhita prabhu mukha Agale aSTa maMgalika caMga mohananI puMThe naMdInRpa cAlatA senA lei caturaMga mohananI . 32 vArI0 ima anukrame jANii pUrNa kalaza bhaMgAra mohananI cAmara ne moTI dhajA te Age chatra saphAra mohananI 33 vArI0 siMhAsana saNi hemanu pAdapITha saMjutta mohananI aSTottara zata gaja turI Arohaka rahitaja vutta mohananI 34 vArI0 ghaMTa patAkA manoharU zastra bhRtaratha caMga mohananI aSTottara zata nakharA mana dharatA atihi umaMga mohananI 35 vArI0 cAra anika cAle vahi laghu sahasa patAkA hu~ta mohananI joyaNa sahasa uMco sahi mahendradhvaja lahakaMta mohananI 36 vArI vIrajiNaMdanI aSTottarazata mAlatA caivadhara(?) kuMtanA dhAra mohananI pIThaphalaga hAsyakArakA narmavacana kahaNAra mohananI 37 vArI0 ugrabhogAdika vaMzanA talavara mADaMbi joya mohananI zeTha koTuMbika sAmaTA sArathavAha bahu joya mohananI 38 vArI0 maMjula mana karI AviyA sura mAnava keI koDI mohananI jai jai zabda prayuMjatA prabhune name kara joDI mohananI 39 vArI0 huM vIra jiNaMdanI DhAla 2 // mukhane marakalaDe e dezI // paMcama DhAla // zrI vardhamAna jina rAyAjI jinamukha bhAmaNa mahe (che) surapati sevita jasa pAyAjI jina. dIkSAkalyANaka juojI jina. mAgasira vadI dazamI huojI jina mukha. 40
Page #131
--------------------------------------------------------------------------
________________ 124 anusandhAna-77 kuMDapurathI udyAnejI jina. jJAtakhaMDavana zubha thAnejI jina. rAkhe zibikA karuNA iThajI jina. azoka taruvara heThajI jina. 41 svAmi tihAthI utarIyAjI jina. upazamarasanA dariyAjI jina. AbharaNAdika svayamevajI jina. prabhu utAre tatakhevajI jina. 42 kulanI mahattarikA nArijI jina. prabhune kahe jAuM balihArIjI jina. kccha pramAda na karajojI jina. kevala siri vege varajyojI jina. 43 prabhune ima kahatI vANIjI jina. praName joDI doya pANIjI jina. loca te pAMcamuSTi kIdhojI jina. tapa bahu ko suprasiddhojI jina. 44 vAmakhaMdhe devadUSya bhUkejI jina. zakra samaya navi cUkejI jina. indre vAryAM vAjiMtrajI jina. tava kolAhala saMpyo tatrajI jina. 45 svAmi siddhane kareya praNAmajI jina kahe karemi sAmAiya tAmajI jina. manaHparyava upanu jJAnajI jina.caunANI suguNa nidhAnajI jina. 46 indrAdika jinane vaMdIjI jina. naMdIzvara pahotA AnaMdIjI jina. yAtrA karI abhirAmajI jina. sura pahotA nija ThAmajI jina. 47 baMdhuvarganai puchI svAmijI jina. vihAra kare zivagAmIjI jina. vIra vIra ima mukha kahatAjI jina. naMdInRpa nija ghara pahotAjI jina. 48 lasi bahulane dIdhojI jina. mAhe pAraNu kIdhujI jina.(?) chadmasthapaNe niradhArajI jina. anukrame sAdhika varSa bArajI jina. 49 ghAtIkarama khapAyAjI jina. kevalajJAna upAyAjI jina. samavasaraNa prabhu rAjejI jina. bhavijananAM saMzaya bhAjejI jina. jaladharanI pari dhvani gAjejI jina. tIna chatra zira chAjejI jina. vANIguNa paNatIsajI jina. prAtihAraja yuta jagadIsajI jina. svAmi cotrIsa atisayavaMtajI jina. bhavibhayabhaMjana bhagavaMtajI jina. bihottarI varasanu AyajI jina. prabhu pUraNa pAlIya mAyajI jina. 52
Page #132
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 pura apApai utsAhajI jina. kare siddhi vadhuno vivAhajI jina. prabhu janamanaraMjana rUpajI jina. aMjana rahita svarUpajI jina. zAntisudhArasa siMdhujI jina. zAsananAyaka jagabaMdhujI jina surataru cintAmaNi sArajI jina. eto bhagata mugatidAtArajI jina. 54 prabhu bhavadava meha samAnajI jina. dio samakita akhaya nidhAnajI jina. ima vIrajinesara gAvojI jina. syAdvAdarasa pAyogI jina. 55 tArkika AcArya kahAyAjI jina. jasavijaya uvajjhAyAjI jina. guNavijaya vibudha tasa zisajI jina. kahe sumativijaya sujagIzajI jina. 56 kalaza iya vIra dIkSA samaya varNana varNavyo bhAve karI ajara amara akalaMka nirmama taraNa tAraNa citta dharI zrI jasavijaya uvajjhAyano suzisa guNarayaNAyaru guNavibudha sevaka sumativijaye saMthuNyo paramesaru // itizrI caramatIrtha(pati)dIkSAmahotsavAdhikAra stavanaM //
Page #133
--------------------------------------------------------------------------
________________ 126 anusandhAna-77 vihaMgAvalokana - upA. bhuvanacandra anu0 76nI viziSTa ane rasaprada kRti cha : vijayasenasUrIndra svAdhyAya. hariyAlI svarUpanI A sajjhAya para kartAe pote saMskRtamA vyAkhyA karI che. kharekhara, vyAkhyA vinA A kRti samajAya ema nathI. kRti zuddha che. kyAMka ma.gU. bhASAnI dRSTie vAcanabhUla che. ka. 1 ghuraghuraI, ka. 2 dekhiiM vagere sthAnomAM bindu-anusvAra na hoya. anusvAra hoya to bahuvacana thAya, jyAre ahIM ekavacana apekSita che. AvAM sthAno sampAdake zuddha karavAM joIe. prakIrNa stotrAdimAM prathama brahmarSikRta sthaMbhanapArzvanAtha stavana che, te prakAzita che, pArzvacandragacchamAM prasiddha che. bIjuM 'jinastavana' noMdhapAtra che. A kUTakAvya prakAranI prahelikAvALu stavana che. zloka 2 thI zaru karI kramazaH sAta vibhaktinI kartRgupta, karmagupta vagere prahelikA AmAM che. sta. 7, ka. 2 - 'huA AyatI' che tyAM eka A vadhArAno che. 'huA yatI' pATha hoya. sta. 9, kaDI 5 - 'avyAM sAta' ne sthAne 'AvyAM sAta' ema vAMcatAM arthasaMgati thAya che, (avyAghAta)nI kalpanA karavI jarUrI nathI. ka. 6mAM 'sAmiNauM'ne sthAne 'sumiNauM' vAMcaq yogya rahe. ka. 39mAM 'daha-tApa' nahi, paNa 'duhatApa' hovU ghaTe. khambhAtanA cintAmaNi pArzvanAtha jinAlayanA itihAsane tathA seTha rAjiyAvAjiyAnA sukRtyonI vigatane samAvatI gujarAtI racanA mahattvapUrNa che. racanA prAyaH zuddha che. sampAdake pUrvApara vigato ApI che ane jarUrI carcA paNa karI che. DhA. 3 ka. 93 : choti, zabdanoMdhamAM Ano artha 'chotarAM' Apyo che paNa tema nathI. artha che : chUtAchUta, AbhaDacheTa. DhA. 5 ka. 4 trUTakamAM 'khAMparyu' che. artha khoDa, khAmI, kacAza jevo samajavAno che. gujarAtImAM Aje 'khor3akhAMpaNa' pracalita che ja. e ja kaDImAM 'so,' che te sthAne 'po,' zabda sambhavita che. poDhuM = moTuM. 'khAMpaNuM dhananai eha pohU~' : dhananI moTI khoTa. zubhavIra kRta pUjAomAM DhALane ante zloko bolAya che temAMnA amukanA. racayitA vibudhavimalasUri che e vAta A aGkamAM chapAyela aSTaka thakI jANavA maLe
Page #134
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 127 che. bAkInA zloko zubhavIranA ja che ke vaLI koI anyanA che - e prazna Ubho rahe che. pUjAnI jUnI hastaprato tapAsavI joIe. bAlacaMdakRta zikhAmaNabattIsI eka bodhaka kRti che ane potAnA samayamAM te sArI lokapriyatA pAmI hatI. A vAcanAmAM dareka chandanA prArambhe eka (ar3adhI) paMkti vadhArAnI che, je zIrSaka jevI lAge che. gAvAnI DhabamAM e paMkti kadAca upayogI thatI haze. bAramAsAnI be kRtio zuddhaprAyaH che. virahabhAvane yUMTatI zabdAvalI ane tevI ja dezI, je bAramAsInI vizeSatA che, te AmAM paNa che. 'aMjanAsundarIrAsa'mAM keTalIka vAcanabhUlo che. pR. 99 nIcenI paMkti : 'sanathavadha', 'sanadhabadha' joIe. pR. 101 nIcethI 5 ane 6 paMkti : 'hejAlu dha' ema chapAyuM che. prAsanI jarUrata pramANe 'hejAludha' joIe. pR. 102, paM. 7 : 'dhaNi'. ahIM 'dhaNa' zabda che. rAjasthAnImAM 'dhaNa' eTale vadhU. ___'kamalAvatI rAsa'nI bhASA jUnI che, tethI vAcanabhUla thavI sahaja che. dA.ta. ka. 50 : 'tihA tha(cha)kAya' ema vAMcyuM che. tyAM chakAyanI koI vAta che ja nahi. 'kAya' vAMcyuM che tyAM 'kI ya' haze. A zabdo Ama vAMcavAthI artha spaSTa thaze :- "tihAM thakIya'. ka. 10 : 'vasu' - 'vastu' ka. 11 'viDaisi' - 'vihaDasi' ka. 24 : 'satIi bApa' - 'satIiM [ja]bApa'. ka. 24 : 'pAMvasai' - 'pAMca sai'. caturtha devalokamAM alpabahutvanI carcAno lekha viSayane spaSTa kare che, sAthe sAthe lekhaka munizrInA Agamika viSaya paranA prabhutvane paNa prakAzita kare che.
Page #135
--------------------------------------------------------------------------
________________ 128 anusandhAna-77 zrIpuNyavijaya-smRti-candaka pradAna samAroha AgamaprabhAkara zrutazIlavAridhi munirAja zrIpuNyavijayajI mahArAjanI smRtimAM, temanI dIkSA-zatAbdInI ujavaNI prasaMge saM. 2065mAM, A0 zrIvijayazIlacandrasUrijInI preraNAthI, 'zrIpuNyavijaya smRti candraka' pradAna karavAnA kAryano prArambha karavAmAM Avelo. A nimitte eka sthAyI phaNDa karAvIne te 'gujarAta vizvakoza TrasTa' saMsthAne soMpAveluM, temaja 'candraka pradAna samiti'nuM gaThana kareluM, jemAM zrIpaMkajabhAI zeTha tathA Do. kumArapAla desAIne niyukta karelA. A candrakano samAroha, dara bIje varSe, vizvakoza bhavananA upakrame yojavAnuM tathA manonIta vidvAnane te candraka arpaNa karavAnuM paNa nizcita thayelaM. tadanusAra, prAkRta, saMskRta, apabhraMza, gujarAtI ityAdi vividha bhASAnA prAcIna yA madhyakAlIna sAhityanA kSetramA saMzodhana-adhyayanAdi dvArA mUlyavAna pradAna karanAra koI eka vidvajjanane te candraka apAto thayo. atyAra sudhImAM pAMca vidvAnone A candraka arpaNa thayo che.. saM. 2075nA cAlu varSe A candraka mATe, sAbarakAMThA (gujarAta)nA AdivAsI vistAranI prajAnA sAhitya, bhASA, bolI ityAdi upara advitIya kAma karanAra tathA te viSayonA 50thI adhika zodha-svAdhyAya grantho ApanAra vidvajjana Do. bhagavAnadAsa paTelane pasaMda karavAmAM AvatAM, temane te candraka-pradAnano eka sundara samAroha, tA. 19-5-19ne ravivAre savAre 10 kalAke, gujarAta vizvakoza bhavana - amadAvAdamAM, A. zrIvijayazIlacandrasUrijInI nizrAmAM, yojAyo hato. A prasaMge candrakanI sAthe, paramparAgata rIte, sarasvatI-pratimA, zola, prazastipatra tathA ru. 51/-hajArano ceka arpaNa karavAmAM Avela. A prasaMge Do. hasu yAjJika sahita vividha kSetranA vidvAno, sthapati zrI bAlakRSNa dozI vagere sambhAvita sajjano, zrI pra.ka. laherI vagere rAjanIti kSetranA agraNIo, zrIsaMvega lAlabhAI vagere zreSThIvoM sahita jijJAsu zrotAjanonI vizAla hAjarI rahI hatI. ullekhapAtra che ke A pUrve A candraka zrIrUpendra pagAriyA, zrI cimanalAla trivedI, zrI kAntilAla bI. zAha, zrI ramaNIka ma. zAha, zrI bhAratIbena zelata - ATalA vidvajjanone arpaNa thayelo che.
Page #136
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 129 DaoN. bhagavAnadAsa paTelane puNyavijayajI saMzodhana-caMdraka arpaNa (te prasaMge apAyela vaktavya) ___ - hasu yAjJika DaoN. bhagavAnadAsa paTelane pU. puNyavijayajI saMzodhana-avaoNrDa pradAna thaI rahyo che te prasaMge upasthita rahevAnA Ananda sAthe sanmitra bhagavAnadAsane hRdayapUrvaka abhinandana ApuM chu, tema ja saMsthAe ucita rIte ja AdivAsI sAhityakRtinA maukhika pATha - oral text-nA sampAdana-saMzodhanano paNa bhAratIya-pracyavidyA Indological studynI saMlagna zAkhA rUpe svIkAra karyo ane prArambhamAM ja sarvathA yogya evA abhyAsInI pasaMdagI karI te mATe mukhya sUtradhAra ane saMzodhanazAstrI evA pU. zrI vijayazIlacandrasUrIzvarajIne, DaoN. kumArapALa desAI tathA pasaMdagI samitinA sadasyazrIone Ananda sAthe abhinandana ApuM chu. ahIM pU. zrI vijayazIlacandrasUrIzvarajI vize 'saMzodhanazAstrI' evaM narbu ja paryAyavAcaka vizeSaNa huM sahetuka sArthaka rUpamA ja prayoga~ chu. inDolojikala sTaDImAM pAThanirdhAraNa-saMzodhita-sampAdana aneka thayA, parantu A prakAranAM saMzodhananA hetu ane svarUpanI zAstrIyatAnI mitAkSarI carcA to mArI jANakArI pramANe vijayazIlacandrasUrIzvarajI dvArA ja 'anusandhAna'nA mAdhyame AlekhAI. A badhI ja carcAo, vizada chaNAvaTa, suvarNa vAkyomA nibaMdha saMzodhananAM badhAM ja pAsAMonA siddhAnto tAravatI tattvacarcAo ja, je ApaNe tyAM haju sudhI thaI nathI, anyatra paNa jovAmAM AvyuM nathI, te saMzodhana zAstra bAMdhavAno pAyo nAkhe che. AthI ja mArA preraNAmArgadarzanamAM e taMtrIlekhonuM viSayAnusArI sampAdita svarUpa taiyAra karavAnuM sUcana kareluM che. bhagavAnadAsa paTelane avorDa apAya che tenA mArA bevaDA AnandanuM kAraNa e che ke emanAM badhAM ja sampAdano-saMzodhanomAM huM pratyakSa rIte ja saMkaLAyelosaMDovAyelo rahyo. mukhaparamparAnI mahAkAvyakuLanI sudIrgha kRtionA svarUpa, prakAra, lakSaNo, rajUAta -Performance mukhapAThanuM lipibaddha rUpa, transcription of oral text, enI paddhati, enAM bhayasthAno, inDolojikala sTaDI
Page #137
--------------------------------------------------------------------------
________________ 130 anusandhAna-77 anDa TekasTa eDiTiMganI paddhati, saMzodhana prakAra-paddhati, AdivAsI kaMThyaparamparAnA sampAdanano itihAsa, grAmINa-nAgarika paramparAthI enI bhinnatA ane oLakha, e mATenAM paribaLo ne.kAraNo : A badhuM je itihAsa ane saMzodhananI bhUmikAe meM cacryu ke A kaNThapravAhanI viziSTa ke lAkSaNika evI jAtio ane svarUpo genres & forms, eno cheka RgvedakALa sAtheno anubandha vagere tAravyu emAM mane badhI ja abhyAsakSama sAmagrI gherabeThA khurazITebala para kAma karatAM bhagavAnadAsanA sampAdanamAMthI maLI che. ame banne A rIte pArasparika mitra ane ekabIjAnA guruziSya jevA ja chIe. banne ekabIjAmAMthI ja ghaj jANIne zIkhI zakyA. Amacera risarca ne philDabeijhDa risarca joDiyA che. I. sa. 1943nA navembaranI 19mIe janmelA A paTela I. sa. 1983mAM, emanI cAlIsanI vaye, bhIla goThiyA gItonuM sampAdana 'lIlAmoriyA' Ape che. tenAM traNa varSa pahelA ja eTale ke I. sa. 1980nA phebruArImAM bhIla AdivAsInI bhASA-saMskRtinI dIkSA le che. kaho ke kheDabrahmAnA AdivAsI bhIla paTela bane che. ane mileniyamanA ArambhanA dasakA sudhI eka ja jAti ane eka ja pradezanI AdijAtinI bhASA-saMskRtimAM rata rahe che. kaho, be pUrA 'tapa'. emaNe eka ja nizcita pradeza, jAti, bhASA-saMskRtino abhyAsa karyo. AvA sAtatyapUrNa kAryamAM emanA pahelAM gujarAtamA mAtra zaMkarabhAI ane revAbahena taDavI che. paraMtu teo to sambandhita bhASA-saMskRtimAM ja ucharelAM. svajAti para kAma karavAnuM muzkela na gaNAya. ahIM bhASA-saMskRti ane jAti ekadama judAM ne pAchA A to kRSikAra paTela ! bIjA pUrvasUriomAM dakSiNa gujarAtanA rAjapIpaLA vistAranA premagIta 'cheliyA' para kAma karanArA Do. jayAnanda jozI ane yu.jI.sI.nA projekTa para AdivAsI bolIo para kAma karI cUkelA bhASAzAstrI evA samartha lokavidyAvida DaoN. zAntibhAI AcArya. e to gujarAta vidyApIThanA prophesara eTale guru paNa kharA. bhagavAnadAsanI vizeSatA e ke emaNe yunivarsiTI kakSAnA abhyAsa vagara ja bhIlI bhASA paramparAnA sAhajika prema-lagAvathI ja kAma karyu - nijAnande ! zAstra ane siddhAnto emaNe anubhave ja AtmasAt karyAM. lokasAhityanA koI paNa kSetranA ke prakAranA kaNThapravAhanI sAmagrI meLavavI muzkela. temAM paNa jenI mAtRbhASA, jAti, saMskRti bhinna che uparAMta
Page #138
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 131 pramANamAM ajANI che tenA para kAma karavU to khUba ja muzkela. mAhitIdAtA zodhavA, pasaMda karavA, ene mAhitI ApavA saMmata karavA, khuza rAkhI khIlavavA, DhaMDhoLavA, jarUra paDye chaMcheDavA, manAvavA, ajANyo koI 'pote ja jeno mAlika che' te laI jAya che, dhvani mudrita kare che, lakhI le che ethI je kSobha-saMkocavirodha janme tene samajI samAdhAna karavaM, durgama pradezomAM AvAgamananAM TAMcA sAdhano dvArA pahoMcavU, vyaktigata-sAmAjika-rUDhi-vidhi-mAnyatAgata virodhajanya prazno ane saMgharSono sAmano karavo, manAvI-paTAvI dhvani mudrita karavU, ekanI eka keseTa vAraMvAra sAMbhaLI tene lipimA utAravI, keTalAka taddana ajANyA ane spaSTa tenA uccAro sAMbhaLIne jemAM badhA ja uccAro mATenA akSaro nathI, nizcita cihno nathI teno pATha bAMdhavo, nathI jyAM koI mukhya zIrSaka ke khaMDa ane paMkti krama, kayAM mULa gAna-kathana ane protsAhaka dhvanio, hoMkArA-paDakArA, ziSTamAM bolI paNa na zakAya evA gAlipradAno che te badhuM jALavI eno pATha bAMdhavo, A badhI sAmagrIne e jAtinI ane anya ziSTa manAtI paramparAo sAthenA anubandho tAravavA, koI paNa kAraNe mAhitIdAtA cheDAya, manahRdaya corato thAya tyAre sAhajika prema-lAgaNI-niSThAthI vAraNa karavU, e sAmagrIno sAMskRtika sambandhaanubandha tapAsavo - e paNa jene ApaNe jANatA nathI, jANIe to tiraskAra karI nIti nAka caDAvI choDavA tatpara thaI evI sthiti nivAravA granthimukta tharbu : keTakeTalA agaNita tabakke kevI-kevI-keTakeTalI muzkelIo ! je anubhavI hoya te ja jANe ! - A sthiti vacce A sampAdaka-saMzodhake kArya karyu che. emanI saMskRtine samajI, graMthimukta banI kAma kayuM che. khAsa to bahu ja mahatvanI bAbata e che ke bhagavAnadAse bhIlo pote potAnI A sAmagrIne je paryAye jANe-oLakhAveullekhe che te ja Ape che. e badhAMnuM praziSTIkaraNa karavU e moTuM bhayasthAna che. ane bhIlo pote A sAmagrIne, kRti, paramparAne je nAma Ape che te ja nAma Ape cha ! 'arelo'- e 'lokamahAkAvya' nathI karatA ke kevaLa 'vAratA' prayukta che te mATe 'rAmAyaNa' ke 'rAmakathA' nathI prayojatA. mAtra abhyAsa-bhUmikAmAM AkhyAna/lokAkhyAna vagere paryAyo prayoje che. emanI A zistane kAraNe ja 'arelo' zabdanA mULamAM vaidika samayano 'ILe' evo parAkramagAthAno ja mULa paryAya che te tathya pragaTa thAya che.
Page #139
--------------------------------------------------------------------------
________________ M anusandhAna-77 DaoN. bhagavAnadAsa sampAdita lagabhaga samagra sAmagrI kula pAMtrIseka jeTalI che. emAM premagIto, vahInI vArtAo-DAkaNakathA vagere purAkathAo, maraNottara vidhisaMlagna kathAo ane sudIrgha mahAkAvyanA kuLanI rAThora vAratA (1982), gujarAMno arelo(1983) romasItamAnI vAratA (1995) bhIlonuM bhAratha (1997), gopIcaMda-bharatharInI vAratA (2005) vagereno samAveza thAya che. bhIlonA jIvanacakra ane Rtucakra banne sAthe saMkaLAyelI mahattvanI lagabhaga badhI ja sAmagrI bhAratIya saMskRti ane sAhitya tathA tenI vividha dhArAo ahIM che. inDiyana kalcara ane inDiyana liTarecara anDa kanekTeDa ArTsa - A samajavU hoya, abhyAsaq hoya to emAM anivArya rUpamA upayogI bane evI A abhyAsasAmagrI che, je aNamola che. AmAMthI moTA bhAganI sAmagrI kathA-sAhitya ane kathanakalA - nereTolojI dRSTie khUba ja mahattvanI che. AvI kathAonA ghaTakonuM A lakhanAra-bolanAre lagabhaga pUrNa evaM pRthakkaNa karI hajAreka kathAghaTako tAravI tenI carcA karI che ane Do. pinAkina davee A ghaTakone sTItha thomasananI moTIpha-inDeksa sAthe sampAdita karI che. Ano artha e che ke A badhI ja kathAono anubaMdha mAtra bhArata sAthe ke enI saMskRta-prAkRta-apabhraMza-dhArA sAthe che evaM nathI, vizvapracalita ane pravartita kathAo sAthe che. eTale ke vaizvika kSetranA kathA-sAhityanA abhyAsanI dRSTie A mahattvanI sAmagrI che. bIjUM, sAhityasametanI saMgIta, nRtya, nATya, citrAdi sAhitya saMlagna bhaginI kalAoe bhAratanI saMskRtine ghaDI, poSI, samayAnusAra emAM je kaMI avanavA pravAho AvyA, lupta thayA, vaLAMko AvyA - sthityantaro pragaTa thatA gayAM e jANavAnI paNa anivArya- rUpanI upayogI mUrta ane dastAvejIkRta Alekhagraph - ahIM che. mAnavazAstra-hyumanolojI sAthe saMkaLAyelI koI paNa vidyA ane tenAM tattvo, lakSaNo, svarUpo, zAstro sAthe ane vyApakarUpa dharma ane saMskRti sAthe saMkaLAyelI aneka bAbato A saMpadA TrejharamAM che. ____ aMte ahIM saMzodhana ane e mATenA avorDo sAthe saMkaLAyelI navI UbhI thayelI paristhitigata samasyA adhikArI vidvAnonA dhyAnamA lAvavA jevI che. pahelI bAbata, e to spaSTa cha ja ke likhita hastapratanA rUpamAM jaLavAyelI ane sampAdita thayelI sAmagrInA AdhAre pATha-nirdhAraNa ane sampAdana karavU : eno sIdho saMbaMdha inDolojI sAthe che. A ja vAta maukhika paramparAthI sampAdita thato
Page #140
--------------------------------------------------------------------------
________________ jUna - 2019 133 saMzodhita evo pATha-text che. hAla paristhiti e che ke AmAM zodhita pAThanI tAravaNa ane e mATenuM saMzodhana lagabhaga lupta che. pariNAma e AvyuM che ke AvAM badhAM ja sampAdanone saMzodhana mAnI levAmAM Ave che. likhita paramparAnI kRtionA sampAdananI vAta karIe to be-traNa hastaprato uparacoTiyA joI ekane pasaMda karI ane lipibaddha karI lADu paranI khasakhasanI jema TIpamAM anya hastapratonAM pAThAntaro noMdhavA e zuM saMzodhita sampAdana che ? pATha-nirdhAraNanI sajjatA kyAM che ? e mATenI paddhati vize keTaluM jANIe chIe ? svIkRta mULa pAThanI paNa cakAsaNI kema karavI enI jANakArI keTalAne ? koI paNa hastapratanA akSaro, enA zabdo, paMktio ukelI tenA AdhAre pATha mUkI Apavo ke pUrvasUrie ApelA pAThane ja punarmudrita karI uparaTociyA abhyAsa sAthenAM, adhakacarA TippaNa sAthenAM saMpAdanono saMzodhita sampAdanamA samAveza thAya ? AsvAdana-vivecana(pravAha/ prakAra/kartA/kRtiniSTha) vagereno paNa saMzodhanamA samAveza karIzuM ? 'sTaDI ina', ke anya bIjA prakAro - je kaMI adhyApakIya vivecanAmAM thAya e badhAno samAveza paNa Re-serchmAM zuM thaI zake ? saMskRta-prAkRta-pAli, ardhamAgadhI jevA prakAro, apabhraMza, navI janmelI AryabhASAonA prAcIna-madhyakAlInaarvAcIna jevA tabakkA, emAM thayelA zabda ane arthanAM parivartano, enA paranA tatkAlIna saMjogo ane kAraNonI jANakArI, koI paNa abhyasya kRtinAM jAtikuLa ane svarUpanAM samayAnusArI parivartano vagerenI jANakArI vagara koI paNa kRtipATha paro nirdhArita thaI zake ? ke. bI. vyAsa, bhogIlAla sAMDesarA, ke. ha. dhruva, harivallabha bhAyANI e ApaNI najIkanI peDhI ane pachInA jayaMta koThArI ke ramaNikabhAI ke kAntibhAI zAha jevA saMzodhakonI paramparA have che ? saMzodhaka avaoNrDo kone ApavA? apAyA ke apAya to kone ? mArI mAnyatA, jinavijayajI kuLanA ja eka chAtra tarIke evI che (kadAca khoTI ke rUDhicusta) ke A dRSTie keTalAka saMzodhaka-avaoNrDa cIlo cAtarI gayA che. mArI rUDha dRSTie to inDolojikala sTAnDarDa - dRSTi, dhoraNa, paddhatie je abhyAsa pAra pADe te ja saMzodhana gaNAya. have jyAre maukhika paramparAnI kRtionAM sampAdanone saMzodhaka tarIke nizcita karavAnAM thAya tyAre paristhiti ane nirNaya vizeSa muzkela che. kaMI paNa sAMbhaLavU, noMdhaq ke dhvanimudrita karI lipimA utAravU mAtra TrAnsaskrIpzana che.
Page #141
--------------------------------------------------------------------------
________________ 134 anusandhAna-77 lipibaddhIkaraNa che. saMzodhita pAThanirdhAraNa - sampAdana nathI. navI ke jUnI kaMTha pravAhanI zruta-racanAnuM lipyantaraNa karavU te saMzodhana nathI. navI havA 'lipyantara' mAtrane AchA-thoDA-chIcharA abhyAsa-rasadarzana sAthe ApI 'saMzodhaka-sampAdaka' rUpe prastuta thavaM, tema ja teno likhita rUpamA ullekha karavo ucita na gaNAya. kathaka-gAyananI mULa rajUAtanA svIkRta pAThanA kaumAryane jALavaq, emAM kyAMya paNa saMzodhaka-sampAdake hastakSepa na karavo e svIkRta suvarNanIti che. kema ke e mAhitodAtA kalAkAra kathaka-gAyakanI proparTI che. temAM hastakSepa na thAya, paraMtu e jALavIne paNa mULanA kramamAM enI tarkabaddha evI ghaTanAzRMkhalAmAM, gRhIta ke smRtidoSane kAraNe thatI visaMgatine sampAdake TIpanoMdhamAM ke kauMsamAM jaNAvavI paDe. enA e mAhitIdAtAnI anya rajUAtane paNa dhyAnamA levI paDe, e kRtiparamparAnA anya kalAkAranA prastutIkaraNanA sampAdita pATha ke pATho dhyAnamAM levA paDe ane noMdhavA paDe. bhAratanA sudIrgha kathAonA DaoN. je. DI. smitha jemaNe pAbujI-kathA ApI ke zyAma manohara pAMDeya jemaNe canainI(candrA) kathAnA ATha rUpAntarita pAThonAM kSetrakArya, dhvanimudraNa, sampAdano karyAM emaNe maukhika rajUAtanA pAThanI cakAsaNI ane nirdhAraNamAM A paddhati apanAvI che. likhitamAM jema mukhya rUpamA svIkRta nathI evI hastapratonA pAThane paNa jema dhyAnamA levA paDe che, tema maukhika pAThanA sampAdanamAM paNa A prakAranI paddhatino AdhAra levo paDe che. hakIkata e che ke inDolojikala sTaDInI ja paddhati likhita ane maukhika banne pATha nirdhAraNamA samAna che. eka sanmitra sAthInA avaoNrDamAM mane sAmela thavAnI, bolavAnI taka maLI e badala huM saMsthAno AbhAra mAnU chu ane zrotAono paNa. aMte mArA je vicAro vyakta karyA emAM mukhya hetu saMzodhananI ApaNI vibhAvanA spaSTa bane ane sampAdanamA zAstrIya dhoraNo jaLavAya e spaSTa karavAno ja che. icchIe ke likhita hoya ke maukhika evI kRtinA sampAdanamA vizeSa sAvadhAnI varatAya ane abhyAsadhoraNa jaLavAya. AbhAra. khAsa to 'yojaka : tatra durlabha' ukti ja badhe prayojI zakIe evI vartamAna sthitimA vizvakoza jevI Adarza-sarvottama kalAsaMsthA ane tenA mukhya sUtradhAra DaoN. kumArapALa desAI traNa traNa kAryakramone paNa pUrI kAryadakSa Ayojana dRSTie yojI pUrNa saphaLa banAve che.
Page #142
--------------------------------------------------------------------------
_