________________
વર્ષ-કામ માટે શું કરવું ? ધર્મ જ ]
[ ૧૭
મળ્યા, હવે એ મુજબ કરવા પ્રયત્ન કરીશ' એ રીતે આશ્વાસન મળે, એ માટે પણ અનુપાયનેં ઉપાય તરીકે જણાવવા માટે જેટલી માયા વગેરે કષાયો જોઈએ એટલા પણ તે ભગવાનમાં હતા નહીં. નહીંતર તો નૂતન દીક્ષિતોને સારણાદિ માટે સ્થવિરોને શા માટે સોંપે ?
(૨) નરક-દુઃખવારણરૂપ પારલૌકિક ચીજ મોક્ષ વિરુદ્ધ જ હોય તો ઉપાય પુછાયેલા ભગવાન તેવી પારલૌકિક ચીજની ઈચ્છા કાઢી નાખ’ એવું કહેત અથવા મૌન રહેત. પણ ઉપાય દેખાડવાનો જવાબ ન આપત. એમ ઇહલૌકિક-પારલૌકિક ચીજવસ્તુ માટે ધર્મ કરવાનું ન જ કહી શકાય.’ એ વાત પણ જો ભગવાનને માન્ય હોત તોપણ ભગવાન આ ઉપાય ન દેખાડત. કેમ કે ભગવાનનું એ વચન નરક દુઃખવારણરૂપ પારલૌકિક ચીજ માટે તું સામાયિક મેળવવારૂપ, દાન દેવરાવવારૂપ કે હિંસા અટકાવવારૂપ ધર્મ કર.’ એવા સ્પષ્ટ અર્થમાં ફલિત થાય છે.
પ્રશ્ન : આ બધી વાતો જવા દો ને ! અમને પણ શ્રી પ્રભાચંદ્રસૂરિ મહારાજાની વ્યાખ્યા માન્ય જ છે, પણ તેઓએ જે ઇહલૌકિક-પારલૌકિક ચીજ’ એવી વ્યાખ્યા કરી છે, તેનો અર્થ આલોક-પરલોકમાં મળનારા સમ્યક્ત્વ-પ્રભુભક્તિ-ચારિત્ર વગરેરૂપ મોક્ષનાં કારણો જ કરવો; જેથી સોમોય ગણિવર્ગની વ્યાખ્યાનો વિરોધ પણ ન થાય.
ઉત્તર : એવો અર્થ કરવો એ શ્રી પ્રભાચંદ્રસૂરિ મ. ના અભિપ્રાયથી વિરુદ્ધ જવારૂપ છે,કેમ કે જો તેઓનો અભિપ્રાય સમ્યક્ત્વાદિરૂપ મોક્ષસાધક સામગ્રીને જ.જણાવવાનો હોય, તો તો એ વસ્તુને જણાવવા માટે તેઓ ‘ઐહિક-આામુષ્મિક’ શબ્દોનો પ્રયોગ ન કરત, તે પણ એટલા માટે કે આ શબ્દો શાસ્ત્રોમાં કે લોકમાં ધન-કીર્તિ વગેરેરૂપ અર્થને તૂર્ત ઉપસ્થિત કરી આપનાર' તરીકે અત્યંત પ્રસિદ્ધ છે, અત્યંત પરિચિત છે, માટે તેઓશ્રીએ મોક્ષસાધક સામગ્રીને જણાવવા માટે જો ઐહિક-આમુષ્મિક' શબ્દોનો ઉપન્યાસ (ઉલ્લેખ) કર્યો હોય, તો એ અસાંપ્રદાયિક (જૈનશાસ્ત્રકારોના સંપ્રદાયથી વિરુદ્ધ) ખની જવાની આપત્તિ આવે, જે તમને પણ અભિપ્રેત નથી.તેથી માનવું પડે કે ઐહિક-આમુષ્મિક' શબ્દોથી મોક્ષસાધક સામગ્રીરૂપ સમ્યક્ત્વ આદિને જણાવવાનો તેઓશ્રીનો અભિપ્રાય નથી.
AS 2
