________________
૧૦]
[ ધર્મ શા માટે કરવો? મોક્ષ માટે જ
કરાવનારી હોય છે... xxx ઇત્યાદિ લખ્યું છે. મહાત્મન્ !તમે એ જણાવશો કે અમારા તરફથી આવા અર્થનું પ્રતિપાદન ક્યાં કરાયું છે કે પછી અમારા પ્રતિપાદનમાં કોઈ દોષોદભાવન શક્ય ન હોવાથી, સ્વયં અનુચિત પ્રતિપાદનની કલ્પના કરી એવી રીતે રજૂઆત કરવી કે જેથી અમે એવો અનુચિત અર્થ કરી રહ્યા છીએ એવો વાંચનારના મનમાં ભાવ આવે, એ માટેની આ ચાલાકી છે? “સૌભાગ્યાદિ ફળની વાંછા બાધ્ય અને અબાધ્ય એમ ઉભય સ્વભાવવાળી હોય છે. ઇત્યાદિ તમે જે લખ્યું છે એમાં નવી ધાડ શું મારી? કેમ કે અમે પણ જેવો અર્થ કરીએ છીએ એમાંથી સૌભાગ્યાદિ ફળની દરેક ઇચ્છા બાધ્ય સ્વભાવવાળી જ હોય છે. અને તેથી “સદનુષ્ઠાનનો રાગ કરાવનારી જ હોય છે. એવો તાત્પર્યાર્થ ધ્વનિત થતો નથી. .
અમારો તાત્પર્યાર્થ પણ આ જ ધ્વનિત થાય છે કે સૌભાગ્યાદિ ફળની ઇચ્છા બન્ને પ્રકારની હોય છે બાધ્ય સ્વભાવવાળી અને અબાધ્ય સ્વભાવવાળી. એમાંથી જે બાધ્ય સ્વભાવવાળી હોય છે તે સદgષાનનો રાગ કરાવનારી હોય ! છે. આ ઉપરથી અમે એટલું પણ કહીએ છીએ કે જેમાં સૌભાગ્યાદિ ફળની વાંછા હોય તે વિષાનુષ્ઠાન જ હોય.” ઇત્યાદિ જે હાઉ લોકોના મનમાં ઊભો કરવામાં આવે છે તે ખોટો છે. જો એ વાંછા બાધ્ય સ્વભાવવાળી હોય, તો એ અનુષ્ઠાન તહેતુ અનુષ્ઠાન બની શકે છે? તે માટે અમારાં વચનોનો તાત્પર્યાર્થ સમજ્યા વિના જ ખોટો તાત્પર્યાર્થ મનમાં કલ્પી,એનું ખંડન કરવા પાનાંનાં પાનાં ભર્યા છે તે વિપ્રલંભક આડંબર સિવાય બીજું શું છે?
(ક) તત્ત્વાવલોકનમાં પણ તપ પંચાશકની વિચારણામાં પૃ. ૨૩૪ ઉપર લખ્યું છે કે xxx કેટલાક જીવો એવા હોય છે કે જે અભિન્કંગ અર્થાત્ આશંસાવાળા અનુષ્ઠાનમાં પ્રવૃત્ત થઈને અભિન્કંગ વિનાના એટલે કે નિરાશસ અનુષ્ઠાનમાં પ્રવૃત્ત થાય છે. xxx તેમજ એ પૃષ્ઠ પર આગળ પણ લખ્યું છે કે એટલે જે જીવોનો અભિપ્રંગ દૂર થઈ શકે તેવો એટલે કે મંદ કોટિનો હોય તેવા જીવના સાભિધ્વંગ અનુષ્ઠાનને માર્ગની પ્રાપ્તિના કારણરૂપે સ્વીકારી શકાય. xxx
આમ, પ્રત્યાખ્યાન અષ્ટક,બત્રીસીનો ઉક્ત શ્લોક, તપ પંચાશક વગેરેની આ બાબતો આટલી બધી સુસ્પષ્ટ હોવા છતાં, અને તમે પણ આગળ-પાછળ
