________________
બર્થ-કામ માટે શું કરવું? ધર્મ જ]
[૧૮૩ જોકે, આમાં સીધેસીધું કાંઈ વાંધાજનક નથી, તેમ છતાં, “અર્થ-કામ માટે પણ ધર્મ જ કરવો જોઈએ એવો જે શાસ્ત્રાધારપૂર્વક ઉપદેશ અપાયો છે, એને મનમાં રાખીને, એને ખોટો ઠરાવવા માટે તમે આ બધું પ્રતિપાદન કરી રહ્યા છો, માટે એ અયોગ્ય છે. . (૨) આ જ રીતે તમે આગળ કહ્યું છે કે xxx સર્વ સાવઘ યોગની ત્રિવિધ ત્રિવિષે પ્રતિજ્ઞા કરનાર મહર્ષિઓ સ્વને પણ એવું કેમ વિચારી શકે કે - “જગતના જીવોને સંસારનાં નાશવંત અને દારુણ વિપાકવાળાં સુખો મેળવવાનો હું પણ માર્ગ બતાવું ! બધા જ મોક્ષનો ઉપદેશ આપશે, તો આ બિચારા જીવોને સંસારમાં સુખ મેળવવાનો - સંસારનાં દુઃખોથી બચવાનો માર્ગ કોણ બતાવશે ? xxx
વળી આગળ,(૩) જેની વિવેકદષ્ટિમાં કોઈ પણ કારણે વ્યામોહ પ્રગટ્યો હોય, તેઓ મૂળ માર્ગને ચૂકી જાય છે. પરિણામે તેઓને મહાઅનર્થ કરનાર ભૌતિક સુખોના માર્ગ બતાવવાનું દિલ થઈ આવે છે. xxx
() xxx ત્યારે માત્ર ઘર્મની -પછી ભલે તે અર્થ-કામના સાધનભૂત જોય... xxx •
(૫) xxx જ્યારે સંસારનાં દુઃખ ટાળવા અને સુખ મેળવવા માટે જ કરાતો ધર્મ (તત્ત્વાપૃ. ૩૬) - મહાત્મનું! આમાંથી (૨) અને (૩) નંબરનાં જે પ્રતિપાદનો છે, તે
પૂર્વના શાસકારો તરફ કાદવ ઉછાળવા બરાબર છે, કારણ કે અમે તો • ઉત્તરાધ્યયન-સૂત્રવૃત્તિ, મનોરમાકહા વગેરેના અર્થ મા...', “જડ છર'. ઈત્યાદિ જે વચનો સંસ્કૃત-પ્રાકૃતમાં છે, એનો ગુજરાતી અનુવાદ કરી લોકોને ઉપદેશ આપીએ છીએ કે અર્થ-કામના ઈચ્છકે પણ ધર્મ જ કરવો જોઈએ.” ઈત્યાદિ એટલે, સંસારનાં નાશવંત અને દાક્સ વિપાકવાળાં સુખો મેળવવાનો માર્ગ એ શાસકારોએ આપ્યો છે એવું, તેમજ તેઓને વ્યામોહ પ્રગટવાના કારણે મહાઅનર્થ કરનાર ભૌતિક સુખોનો માર્ગ બતાવવાનું દિલ થઈ ગયું હતું એવું ભયાનક આક્ષેપાત્મક દોષારોપણ તમે જાણે અજાણે તેના પર કરી રહ્યા છો, એ કેટલું ઘોર અહિતકર નીવડશે એ સ્વયં વિચારી લેવા ભલામણ. એમ (૪) અને (૫) માં “જકાર શા માટે ઘુસાડ્યો છે? શું સંસારનાં દુઃખ
