________________
અર્થ-કામ માટે શું કરવું ? ધર્મ જ]
[ ૨૦૧ ઉદ્દેશથી સૌભાગ્યાદિની ઈચ્છાથી આ રોહિણી વગેરે તપ કરાય છે, એવા શાસ્ત્રવચનનો વિરોધ છે.
(૩) વળી, આ રીતે મોક્ષના ઉદેશવાળો જ એ તપ થવાથી, તપ પંચાશમાં રોહિણી તપની વાત પૂર્વે જે બાર પ્રકારના તપનું તથા જિનકલ્યાણક વગેરે અન્ય તપોનું વર્ણન કર્યું છે, એમાં જ આ રોહિણી વગેરે તપનો પણ સમાવેશ થઈ જવાથી, સવિ ગયિ વિત્તો ઈત્યાદિ ગાથા દ્વારા અન્ય પણ અનેક પ્રકારનો તપ છે.” ઈત્યાદિપે કરેલી સ્વતંત્ર પ્રરૂપણાનો વિરોધ થશે. .
(૪) આરોગ્યબોધિલાભાદિની પ્રાર્થના એ નિયાણું નથી, કારણ કે આમાં નિયાણાનું લક્ષણ જતું નથી. તે પણ એટલા માટે કે નિયાણું તો ઠેષ, અભિન્કંગ કે મોહગર્ભિત હોય છે - એમ શાસ્ત્રોમાં પ્રસિદ્ધ છે. આ પ્રમાણે લલિતવિસ્તરામાં જે જણાવ્યું છે એનાથી જણાય છે કે આરોગ્યબોધિલાભાદિની પ્રાર્થનાયુક્ત ચિત્તમાં અભિવૃંગ હોતો નથી; જ્યારે આ રોહિણી વગેરે તપોને પ્રત્યકારે સાભિવંગ જણાવ્યા છે, માટે એનો વિરોધ. “ (૫) રોહિણી વગેરે તપ તો મુખ્યતયા મુગ્ધ જીવો માટે છે, જેઓની બુદ્ધિ અવ્યુત્પન્ન હોવાથી મોક્ષની કે મોક્ષના ઉદ્દેશથી જ તપ કરવો જોઈએ એની જાણકારી હોતી નથી, આવાના ચિત્તને માત્ર મોક્ષના ઉદ્દેશવાળી પ્રાર્થનાયુક્ત ચિત્તે કહેવું એમાં વિરોધ સ્પષ્ટ છે.'
(૬) માત્ર મોક્ષના ઉદેશવાળી પ્રાર્થનારૂ૫ આરોગ્યબોધિલાભાદિની પ્રાર્થનાવાળું ચિત્ત તો સાધુઓનું પણ હોય છે, કેમ કે તેઓ પણ એવી પ્રાર્થના કરે છે. તેથી તેઓ પણ રોહિણી વગેરે તપના અધિકારી બની જશે, કારણ કે તેમાં પણ તમારા મતે એવું જ ચિત્ત જોઈએ છે ! “ - આમ, રોહિણી વગેરે તપ કરનાર મુગ્ધ જીવનું ચિત્ત પણ માત્ર મોક્ષના જ ઉદેશવાળું અને તેથી અભિષંગ વિનાનું હોય છે. એવું પ્રતિપાદન કરીને, “રોહિણી વગેરે તપો મુગ્ધ જીવોને હિતકર છે એ વાત સાચી, પણ એ કાંઈ
ભૌતિક આશંસાથી કરાયા હોતા નથી અને તેથી ભૌતિક આશંસાથી કરાતું - અનુષ્ઠાન પણ હિતકર નીવડી શકે છે, એવું પંચાશકજીના અધિકાર પરથી સિદ્ધ થતું નથી. આવું ઉપસાવવાનો તમારો અભિપ્રાય ગલત છે એ તમારે
