________________
અર્થાત્ર માટે શું કરવું ? ધર્મ જ ]
[ ૨૦૯
કે મોક્ષપ્રાપ્તિ સુધીનું આત્મહિત સાધી શકાશે એવી કલ્પનામાં રાચવું, એ નરી આત્મવંચના જ છે. એટલે ખરેખર તો અર્થકામ પ્રત્યે જરાય કૂણી લાગણી ન રહી જાય, એ માટે સાધકોએ જાગ્રત રહેવું અત્યાવશ્યક છે.
હું સાધકોને પુનઃ પુનઃ ચેતવવા માગું છું કે આ આખી સમીક્ષાનું નિરૂપણ અન્યત્ર દર્શાવેલ વિશેષ પ્રયોજન ઊભું થવાથી કરવામાં આવ્યું છે; પણ એના પરથી અર્થકામ પ્રત્યે જે વૈરાગ્ય કેળવ્યો હોય,તે જરા પણ મોળો પડી જાય કે અર્થકામ પ્રત્યેની લાગણી પુનઃ ક્રુણાશવાળી બનતી જાય, એવું ન થવું જોઈએ. કારણ કે આ પ્રરૂપણા એ માટે છે નહીં કે એના યથાર્થ ભાવને પકડવામાં આવે તો આ સમીક્ષામાંથી એવું કાંઈ ધ્વનિત પણ થતું નથી. દિલના ખૂણેખાંચરે પણ આવી કુષ્ણાશ રહી ન જાય અને રહી હોય, તો એ દૂર થઈ જાય એ માટે પરમ કાણિક શાસ્ત્રકારોએ ઠેર ઠેર અર્થકામની અનર્થકારકતા વર્ણવી છે અને મોક્ષના આશયની –નિરાશંસભાવની મહત્તા સ્થાપી છે.
એટલે જ સાધનામાર્ગમાં આગળ ને આગળ વધી, છેવટે મોક્ષનું અંતિમ લક્ષ્ય હાંસલ કરવા માટે હું સાધકોને પુનઃ પુનઃ નમ્ર સૂચના કરું છું કે તેઓએ...ધર્મ મોક્ષ માટે જ કરવો જોઈએ'... ધર્મ નિરાશંસભાવે જ કરવો જોઈએ.’.. ધર્મસાધનામાં કર્મનિર્જરા સિવાય અન્ય કોઈ પ્રયોજન ન રાખવું જોઈએ.' ...ધર્મસાધનામાં ઘૂસી ગયેલું અન્ય પ્રયોજન બધી સાધના પર પાણી ફેરવી દેશે?... આ અને આવાં વાક્યો દિલમાં કોતરી લેવાં જોઈએ.
બાકી છેવટે મુનિવર !પૂજ્ય ઉપાધ્યાયજી મહારાજાની અનેક ગ્રન્થોમાં જોવા મળેલી આવી ગાથા અહીં ટાંકવાનું મને પણ મન થઈ જાય છે.
ण अत्थि अभिणिवेसो लेसेण वि अम्हमेत्य विसयंमि ।
हु
तहवि भणिमो ण तीरइ जं जिणमयमन्नहा काउं ||१२४|| ( उपदेशरहस्य)
અર્થ : આ ખાખતમાં અમારે લેશ પણ કદાગ્રહ નથી. તેમ છતાં, અમે આ બાબત કહીએ છીએ; કારણ કે શ્રીજિનવચનને અન્યથા કરી શકાતાં નથી.
ભૌતિક ચીજો માટે બીજા-ત્રીજા ઉપાયો કરવા કરતાં તો ધર્મ જ કરવો વધુ સારો છે' એ રીતે ધર્મ કરવાનો ઉપદેશ આપી શકાય છે. એ રીતે ધર્મ
