________________
૧૨]
[ધર્મ શા માટે કરવા પણ માટે જ વળી, એક વાર માની લઈએ કે અર્થ-કામ માટે ધર્મ તો ન જ કરાય? તો પ્રશ્ન ઊભો થશે કે ધર્મન જ કરાય તો શું પાપ કરાય?... કાંઈ જ ન કરાય.’ એમ તો કહી શકાય નહીં, કારણ કે ગૃહસ્થને અર્થ-કામની આવશ્યકતાઓ ઊભી થવાની જ છે ને તેના માટે એ કંઈ ને કંઈ તો કરવાના જ છે. - હા,ગીતાર્થ ગુરુભગવંત, અર્થકામ માટે પણ ધર્મ જ કરવાનું જે કહે છે, તે પણ, એ જીવ અર્થ-કામ મેળવીને એમાં જ અટવાઈ જાય એ માટે નહીં; પણ આ રીતેય ઘર્મ કરતો થાય,ધર્મમાં સ્થિર થાય, આગળ વધે ને પરંપરાએ મોક્ષ પામે એ માટે જ હોય છે.આ વાત પૂર્વે પણ કહેવાયેલી જ છે તેમ છતાં પુનઃ એટલા માટે કહું છું કે આ વાત તમે જાણતા ન હો એવું માની શકાતું નથી અને તેમ છતાં, તમે ઠેર ઠેર એવા ભાવનું પ્રતિપાદન કર્યું છે કે અમે તો જાણે અર્થ-કામ માટે જ એમાં જ બધા જીવો મોજ-મજા કરતા થઈ જાય એ માટે જ... જાણે કે આવો ઉપદેશ આપીએ છીએ. (તમારે આવું કેમ કરવું પડે છે એ તમે જ તમારા અંતઃકરણને પૂછી લેશો)
વળી, આવો ઉપદેશ આપવા પાછળ, શાસ્ત્રકાર મહર્ષિઓનો તેમજ અમારો આશય ઉપર કહા મુજબ, પરિણામે તો સામા જીવને ધર્મમાં આગળ વધારી ભવવૈરાગ્ય વગેરે કેળવાવી, મોક્ષ સુધી પહોંચાડવાનો હોય જ છે. આ જ કારણસર, અર્થ-કામ માટે પણ ધર્મ જ કરવો જોઈએ” ઈત્યાદિ વાતો ઘરાવનાર ઉપદેશ પણ શુદ્ધ ધર્મના જ ઉપદેશરૂપ છે.આ વાત આ સમીક્ષામાં અન્યત્ર ઉપમિતિ ભવપંચાકથાના આઘારે જણાવેલી જ છે. અને જ્યારે એ શુદ્ધધર્મના ઉપદેશરૂપ છે, ત્યારે એને મોક્ષમાર્ગમાં બાઘા પહોંચાડનાર છે. સંસારમાર્ગની પોષક કે આસક્તિ વધારનાર વગેરે કહી શકાય નહીં.
એટલે તમારાં નીચેનાં પ્રતિપાદનો પ્રસ્તુત વિચારણામાં કેટલાં બધાં અપ્રસ્તુત છે, એ હવે તમે જ સ્વયં વિચારી લેશો...
(૧) ૪ જન શાસનનું ગુરુતત્ત્વ એટલે મોક્ષમાર્ગનું સાધક, સહાયક, પ્રકાશક અને સંરક્ષક તત્ત. એ કદાપિ મહામાર્ગમાં બાઘા પહોંચે કે સંસાર માર્ગની પુષ્ટિ થાય; અર્થાત્ જે ઉપદેશથી રાગદ્વેષ કે મોહની વૃદ્ધિ થાય,વિષયોની આસક્તિ વધે કે કષાયોનો આવેશ પ્રગટે તેવા ઉપદેશ કદાપિ આપે નહિ, અપાવે નહિકે આપનારનું અનુમોદન પણ કરે નહિ.xxx (તસ્વા.. ૨૦)
