________________
કરવું? ધર્મ જ].
[૧૭૭ વગેરેમાં નિયાણાની પણ કોઈ વાત શાસ્ત્રકારોએ કરી નથી કે એનાથી હમિલનું દુર્ગતિ કે સંસાર વધવાનું પણ કાંઈ થયું નથી કે સચ્ચિત્તનું ભારણા થયું નથી. કેમ કે મારણ થયું હોત, તો એ છેવટે ચારિત્ર સ્વીકારી-અનશનાદિ ન કરત.) તે પ્રશ્ન પણ એ અગડદત્ત મુનિ તો અતિશય જ્ઞાનવાળા હશે અને તેથી આ રીતે એનો ભવિષ્યમાં અભ્યદય થવાનો જાણી એ તપોવિધિ દેખાડ્યો હોય. માટે આપણે કાંઈ તેના પરથી આ ફલિત ન કરી શકીએ કે આ રીતે આલોક સંબંધી સુખની ઈચ્છાની પૂર્તિના ઉપાય તરીકે તપ વગેરે દેખાડી શકાય.
ઉત્તર : તે મહર્ષિએ એ રીતનો તપ કરવો તે વ્યક્તિવિશેષરૂપ ધર્મિલને માટે દુષ્ટ બનનારો નથી એ જ્ઞાનથી જાણીને ઉપદેશ્યો છે એવું નથી... કેમ કે તેઓશ્રીએ તો સામાન્ય કાયદા તરીકે જ કહ્યું છે કે જિનશાસનમાં
ભવાદિની પ્રાપ્તિના મેં ઘણા ઉપાયો (કહેલા) જોયા છે...ઉપવાસની વિધિઓ પણ અનેક પ્રકારની છે, જે આલોકમાં અને પરલોકમાં ફળ આપે છે. અમોઘ સાધન ઉપવાસ છે, એવું સાધુઓ કહે છે. જે છ મહિના આયંબિલ કરે છે તેને આલોક સંબંધી ઈષ્ટ ફળની સંપ્રાપ્તિ થાય છે. આ બધી વાતો સામાન્ય જ કહી છે. ક્યાંય “આમ તો આ રીતે આલોક-પરલોકની ઈચછાથી ઘર્મ કરવો એ નિષિદ્ધ છે, પણ તને આ રીતે તપ કરવાથી પણ લાભ થવાનો છે એવું અને જ્ઞાનમાં દેખાય છે, માટે તું આ તપ કર.” ઈત્યાદિ આવું કાંઈ તે ગીતાર્થ મુનિએ કહ્યું નથી.
' એમ ઘર પડી જાય એવું લાગે છે, એ ન પડે એ માટે યા ઉપદ્રવની શાંતિ થઈ જાય એ માટે મથુરાના લોકો ઘરની બારસાખ ઉપર શ્રી જિનબિંબ પધરાવતા હતા, જે “મંગલ ચૈત્ય” તરીકે પ્રસિદ્ધિ પામ્યું. આ જિનબિંબ પધરાવવામાં લોકોનો આશય સ્પષ્ટ રીતે ઘરને પડતું અટકાવવાનો હતો. એટલા માત્રથી જો એ વિષાનુષ્ઠાન બની ગયું હોત તો શાસ્ત્રકારોએ જિનબિંબ પધરાવવારૂપ અનુષ્ઠાનને વખાણ્યું ન હોત... પણ શાસ્ત્રકારોએ તો એને વખાયું જ છે. જુઓ, શ્રી પ્રવચન સારોદ્ધાર વૃત્તિમાં કહ્યું છે કે -
तथा उत्तरङ्गस्य - गृहद्वारोपरिवरिवर्तितिर्यकाष्ठस्य मध्यभागे घटिते = निष्पादिते जिनबिम्बे मङ्गलचैत्यमिति समयज्ञाः-सिद्धान्तवेदिनो ब्रुवते = वदन्ति, मथुरायां हि नगर्या
