________________
વિષય - ૬ અનામિકાના નિયાણાની વાત
(તસ્વા૦ પૃ. ૧૩૨) સમીક્ષા : “ત્રિષષ્ટિ શાસ્ત્રમાં નિયાણાની વાત નથી.”
- આવા હેડિંગ નીચે તમે લખ્યું છે કે xxx ષભદેવ ભગવાનના જીવલલિતાગે અનામિકા પાસે નિયાણું કરાવ્યું છે અને તેણે નિયાણું કર્યું છે.' આવા પ્રકારનું વિધાન ત્રિષષ્ટિ શલાકાપુરુષ ચરિત્રના પહેલા પર્વમાં કરાયેલ રજૂઆતના આધારે જોતાં તદ્દન ભિન્ન પ્રકારનું જણાય છે. જેમાં નિયાણાની કોઈ વાત જ નથી xxx વળી તમે આગળ લખ્યું છે કે xxx પરંતુ ધર્મના અર્થાતુ અનશનના ફળરૂપે “હું આની પત્ની થાઉં અગર તો મને આ ધર્મના પ્રભાવે લલિતાંગની પ્રાપ્તિ થાઓ.” એવો કોઈ ભાવ આવ્યો હોય તેવો કોઈ પણ નિર્દેશ અહીં ગ્રન્થકાર શ્રી કલિકાલસર્વજ્ઞ પ્રભુશ્રી હેમચન્દ્રસૂરિ મહારાજે આપ્યો નથી xxx ત્રિષષ્ટિ શલાકાચરિત્રના શ્લોકોનો અર્થ કરી ફલિતાર્થ તરીકે આગળ પાછળ તમે આવું લખ્યું છે. આ બધી તમે તે શ્લોકોની વ્યાખ્યા કરી કહેવાય, કેમ કે સૂત્રોના અર્થ કહેવો, ફલિતાર્થ તાત્પર્યાર્થ કહેવો એ એની વ્યાખ્યા છે. આ રીતે વ્યાખ્યા કરીને નિયાણાનો નિષેધ સૂચવતાં તમે
ઉપમહાપુરુષચરિય” તથા કલિકાલસર્વજ્ઞના ગુઋી દેવચંદ્રસૂરિકૃત મૂલશુદ્ધિપ્રકરણવૃત્તિ ગ્રન્થને સ્પષ્ટ રીતે દૂષિત ઠેરવ્યો છે, જેમાં નિયાણાની સ્પષ્ટ વાત લખી જ છે. તેથી તમારું આ વ્યાખ્યા-કથન અપસિદ્ધાંતરૂપ છે. આ વાત વ્યાખ્યા વગેરે અંગેનાં પૂ.ઉપાધ્યાયજી મહારાજાનાં નીચેનાં વચનો પરથી આપણે તારવી શકીએ છીએ...
xxx તે (પૂર્વપક્ષીએ કરેલી વ્યાખ્યા) ખોટું છે, કેમ કે પ્રાચીન આચાયોએ કહેલી વ્યાખ્યાનું ઉલ્લંઘન કરીને વિપરીત વ્યાખ્યા કરવી તે અપસિદ્ધાંતરૂપ છે. xxx – એ (પૂર્વપક્ષીએ કહેલી વાત) બરાબર નથી. એક શાસ્ત્રનું અવલંબન લઈ અન્ય શાસ્ત્રને દૂષિત ઠેરવવું = ખોટું ઠેરવવું એ મહા આશાતનારૂપ છે. માટે ઉભય શાસ્ત્રનું સમાધાન થાય (એવો અર્થ કરવો). એ જ ન્યાયોચિત છે. આ જ વાતનું કલિકાલસર્વજ્ઞ શ્રી હેમચંદ્ર સૂરીશ્વરજી १. तदसत्, प्राचीनाचार्यव्याख्यामुल्लङ्घय विपरीतव्याख्यानस्याऽपसिद्धांतत्वात् । .
(ધર્મપરીક્ષા, બો. ૨૪, વૃત્તિ) २. मैवं, एंकशास्त्रावलंबनेनापरशास्त्रदूषणस्य महाशातनारूपत्वाद् उभयशास्त्रसमाधानस्यैव વાધ્યાત |
(પરીક્ષા, એ. રૂ૭, વૃત્તિ:)
