________________
૧૨૪]
(ધર્મ શા માટે કરવો ? મોક્ષ માટે જ
દેતી નથી કે ચારિત્ર-પાલન આલોક-પરલોકમાં કે મોક્ષમાં પણ ઉપસર્ગપરિષહ સહન કરવાનું જ મળ્યા કરે એ માટે કરવાનું છે.
અહીં તમારે બધાએ એટલું ખ્યાલમાં રાખવા જેવું છે કે આ બધી વાતો સાધનમાં જે કરવાનું કામ હોય તે સાધ્યમાં પણ હોવું જ જોઈએ.” એવો નિયમ જે તમારા લખાણ પરથી ફલિત થાય છે તે ખોટો છે એ જણાવવા માટે જ છે, પણ સર્વત્ર સાધન કરતાં સાધ્યમાં ભિન્નતા જોઈએ એવું જણાવવા નહિ. માટે પોતાની વાત તૂટી જતી દેખાય અને સામાની વાતને તોડવાનો બીજો કોઈ સાચો ઉપાય હોય નહિ (કેમ કે સામાની વાત સાચી જ હોય) ત્યારે સામાની સાચી વાતમાંથી જે વાતો નીકળતી ન હોય, તેવી પણ શબ્દ અને તેના તાત્પર્યાર્થ સામે આંખ મીચામણાં કરી બનાવટી વાતો ઉપજાવી કાઢી, લોકોમાં ખોટી બુમરાણ મચાવવાનો અને એ દ્વારા “આ લોકો જનશાસનની પ્રણાલિકા વિરુદ્ધ કેવી કેવી વાતો કરે છે!” તેવો ખોટો હાઉ ઊભો કરવાનો, જે મહાવરો પડી ગયો છે, તેનો અહીં ઉપયોગ ન કરવો એટલે કે “આ વ્યક્તિ (હું) એવું કહેવા માંગે છે કે “સાધનભૂત તપમાં કષાય-નિરોધ વગેરે છે, માટે સાધ્ય એવા મોક્ષ વગેરેના કષાય-નિરોધાદિ નથી”, જે વાત અત્યંત અયુક્ત છે.” એવી બુમરાણ મચાવશો નહિ. તમારો આ મહાવરો તમે લોકોએ લોકોમાં ઊભા કરેલા નીચેના હાઉ પરથી સ્પષ્ટ જણાય છે:
(૧) મુક્તિપરના દ્વેષ વિનાના જીવે, કદાચ મોક્ષના આશય વિના લા વગેરેથી ધર્મકાર્ય કર્યા હોય તો પણ તેને અમેચ ફળ મળે છે, એવી શાસ્ત્રસિદ્ધ બાબતનું નિરૂપણ કે જે તમારા પોતાના પકડાયેલા આગ્રહથી વિરુદ્ધ છે; તેના પરથી એવી હવા ફેલાવા મંડાઈ છે કે “આ લા વગેરેથી ઘર્મ કરવાનું કહેનારાઓ મોક્ષના પવિત્ર આશયની ઠેકડી ઉડાવે છે. એની કોઈ આવશ્યકતા જ નથી એવું થાપે છે, જે કોઈ રીતે યોગ્ય નથી. ઈત્યાદિ. (પણ આગળ બતાવી ગયો છું તેમ ઉક્ત નિરૂપણ પણ વાસ્તવિક રીતે મોક્ષના આશયની ઠેકડી ઉડાવતું જ નથી.) . (૨)નવો જીવ ઘર્મમાં જોડાય સ્થિર થાય વગેરે અપેક્ષાએ અર્થ-કામ માટે પણ ધર્મ જ કરવાનો ઉપદેશ આપી શકાય છે, એવી વાત શાસ્ત્રોના જ ફ9૬ ઘ િવગરે શ્લોકો પરથી સ્પષ્ટ જણાય છે. પણ એ વાતનો કોઈ શાસ્ત્રીય વિરોધ દેખાડી શકાય તેવું ન હોવાથી એવી જોરશોરથી વાત
