________________
૧૫૪]
[વર્ષ શા માટે કરો છો માટે જ કરાય, અર્થકામ માટે નહિ. પણ એવું ન લખતાં, આવું જ એકસરખું લખ્યું છે કે ધનાર્થીને ધર્મ એ ધનદાતા છે, કામાર્થીને ધર્મ એ કામદાતા છે, મોક્ષાર્થીને ધર્મ એ મોક્ષદાતા છે. તે સૂચવે છે કે આમાં ગ્રન્થકારને ધનાર્થી વગેરે જીવોને તે ઘન વગેરેને આપનાર ઉપાયનું વિધાન કરવું છે એટલે કે તેઓશ્રીએ એવું વિધાન કરવું છે કે ધનની ઇચ્છા હોય, કામની ઇચ્છા હોય કે મોક્ષની ઇચ્છા હોય, તે તે ઇચ્છાને પૂરી પાડનાર સાધન ધર્મ છે. માટે આમાંની કોઈ પણ ઇચ્છા હોય તો ધર્મ જ કરો. '
શારવચનોનું રહસ્ય પકડવા માટે એ વિવેક કરવો જોઈએ કે આ ઉત્સર્ગ-વચન છે કે અપવાદ-વચન. આ અનુવાદ વચન છે કે વિધાન-વચન છે? અનુવાદ-વચન હોય તો અનુવાય અન્ય કોણને અનુવાદક કોણ? તે જેવું પડે. વિધિનિષેધ વચન હોય તો આ વચનમાં ઉદેશ્ય શું છે?ને વિધેય કે નિષેધ્ય શું છે? - અર્થાત્ ઉદેશ્યને ઉદ્દેશીને શું કહેવું છે? શાનું વિધાન કે નિષેધ કરવો છે? એ જોવું પડે. પ્રસ્તુતમાં મોક્ષાર્થીને ઉદ્દેશીને જેમ ધર્મકરણ કહેવું છે, તેમ ધનાથને ઉદ્દેશીને પણ ધર્મકરણ કહેવું છે; ધર્મકરણનું વિધાન કરવું છે.
આ હિસાબે આ શ્લોકમાં ધર્મના આશયનું વિધાન નથી કે ધર્મ શા માટે કરવો ?” કિન્તુ ચાહે ધન, ચાહે કામ કે ચાહે મોક્ષ –ગમે તેની ઇચછા હોય તો પણ તમે ધર્મ જ કરો એ વિધાન છે. ટૂંકમાં, ધમાથી વગેરે શ્રોતાને આ શ્લોકથી ધર્મ કરવાનો બોધ થાઓ એવું શાસકારને આ શ્લોક લખવા પાછળ અભિપ્રેત છે.
બાકી,અર્થકામનાં પગલિક સુખોની ઇચ્છાવાળો માણસ તે તે ઇચ્છાથી જે ધર્મ કરે, એ ધર્મ મહાભૂંડો જ છે, તેને સંસારમાં રિબાવી રિબાવીને મારનારો જ છે,વિષાનુષ્ઠાનરૂપ જ છે, સંસાર વધારનારો જ છે ઇત્યાદિ બધી તમારી જે માન્યતાઓ છેને,તેનો મુનિવર !તમારા પ્રત્યક્ષ ગુરુદેવ આચાર્યદેવેશ શ્રીમદ્ વિજયરામચન્દ્રસૂરીશ્વરજી મહારાજાનાં પૂર્વપ્રવચનોનાં વચનો સાથે કેટલો મેળ છે તેનું તમે સ્વયં નિરીક્ષણ કરી લેશો એવી ભલામણ છે. જુઓ, તેઓ શ્રીમદુનાં વચનો – (આત્મોન્નતિનાં સોપાન ભાગ-૩) (૧) xxx વિમધ્યમ પ્રકૃતિના જીવો પૌગલિક સુખના અર્થી હોય. એ જેમ આલોકના પૌગલિક સુખના અર્થી હોય તેમ પરલોકના પૌદ્ગલિક સુખના