________________
વિષય-૮
કો ધર્મ કિંપાક ફળતુલ્ય ? (તત્ત્વા॰ પૃ. ૪૭)
ઉપદેશપદમાં શ્રીવજસ્વામીની દેશનામાં જે ધર્મને કિંપાક ફળની ઉપમા આપીને પરિણામે અસુંદર કહ્યો છે, તે જૈનભિન્ન અન્ય ધર્મ જાણવો. મોક્ષનો આશય ન હોય તો જૈનધર્મ પણ જિનાજ્ઞાખાહ્ય છે અને તેથી એ પણ કિંપાક ફળતુલ્ય છે’ એવું ઉપસાવવાનો તમે જે પ્રયાસ કર્યો છે (તત્ત્વા૦ પૃ. ૪૭-૫૦ ) તે ઉચિત નથી એ નીચેની વિચારણા પરથી, મુનિવર ! તમને સ્પષ્ટ થઈ જશે.
જમ્મિ ન... શ્લોક પૂર્વે એવો શ્લોક છે કે,
धम्मो अत्यो कामो जओ न परिणामसुन्दरा एए ।
किंपागपाग - खललोयसंग - विसभोयणसमाणा ॥
આમાં જે ધર્મને પરિણામસુંદર ન હોવો કહ્યો છે, એ ધર્મનું એ પછીના શ્લોકમાં પ્રતિપાદન છે :
जम्मिन संसारभयं जम्मि न मोक्खाभिलासलेसो वि ।
इह धम्मो सो ओऽ वेणाकओ जो जिणाणाए ॥
અહીં = કિંપાકફળ વગેરે ઉપમાથી પરિણામે અસુંદરતા કહેવાના અધિકારમાં ધર્મ તરીકે તે ધર્મ જાણવો કે જેમાં સંસારનો ભય નથી, જેમાં મોક્ષની અંશમાત્ર પણ અભિલાષા નથી (અર્થાત્ મોક્ષનું નામનિશાન પણ નથી), તથા જે જિનવચન વિના કરાય છે, અર્થાત્ જે જિનોક્ત નથી.
(મહાત્મન્ ! શાસ્રપાઠોના અર્થ-પ્રતિપાદનમાં તમારા દ્વારા જે ગરબડો થયા કરે છે, એના કેટલા નમૂના દર્શાવવા ? શ્રીવજસ્વામીના નામે તમે પૃ. ૨૪ ૫૨ જણાવ્યું છે કે ××× તેઓ શ્રીમદ્દે તો સ્પષ્ટ વ્યાખ્યા આપી છે કે જેમાં સંસારનો ભય ન હોય, જેમાં મોક્ષાભિલાષનો લેશ પણ ન હોય અને જે શ્રી જિનેશ્વરદેવની આજ્ઞા વિના કરાતો હોય,એવો ધર્મ, પછી ભલે તે ખાહ્યાકારથી દેખાતો જૈન ધર્મ હોય કે જૈનેતર ધર્મ હોય, તે પરિણામે કિંપાક ફળ જેવો જ છે' ××× આમાં પછી ભલે તે... ઈત્યાદિ જે લખ્યું છે તે તમારા ઘરનું જ ઘુસાડ્યું છે ને ! કારણ કે શ્રીવજસ્વામીએ કહેલા આ શ્લોકમાં તો એને જણાવનાર કોઈ શબ્દો નથી.)
