________________
હે રામ!
/wwwwww w w w
હે રામ (ાહે દુપના તા. ૭-૪-૧૯ર૭ ના અંકમાંથી) 'श्रीरामः शरणं समस्तजगतां रामं विना का गति । रामेण प्रतिहन्यते कलिमलं रामाय कार्य नमः ॥ रामात् त्रस्यति कालपीमभुजगो रामस्य सर्व वशे ।
रामे भक्तिरखंडिता भवतु मे राम त्वमेवाश्रयः ॥" પ્રભો ! આજ કા હી વહુ દિન થા, જબ તુમ અયોધ્યા કે રાજમહલે મેં માતા કૌશલ્યા કે ગર્ભ સે પ્રકટ હુએ થે. યહી ચત્ર શુકલ નવમી કી પુણ્યતિથિ થી, અસી હી મધુમાસ કી મધુર મલય-વાયુ પ્રવાહિત હો રહી થી. જગત મેં ઋતુરાજ વસત કી નિરાલી શોભા છાયી હુઈ થી. વૃક્ષ-વૃક્ષ મેં નયે પત્ત, ડાલડાલ મેં નયે ફૂલ નિકલ આયે થે. મજઝરિત રસાલ કી ડાલ પર બેઠી
મારી કોકિલા પ્રાણ-મન-વિનંદિની સૂરીલી તારેં છેડ રહી થી. હૃદય-હૃદય મેં નવી ઉમંગે લહરે લે રહી થી ઔર દશરથ કે આગનમેં તો –
પારાવાર પૂરન અપાર પરબ્રહ્મ-રાસિ, કોસિલા કે કોર એક વાર હી કરે પરી.”
ઉસ સમય પૃવી પાપ કે બેઝ સે દબી હુઈ થી, ઋષિ-મુનિયે ઔર સાધુ-સંતે કા પૂજા-પાઠ ' ભી નિવિધ નહીં હાને પાતા થા. કલ-લલનાઓ કા સતીત્વ દુષ્ટ રાક્ષસે કી ક્રીડા કી સામગ્રી હી રહા થા, ચારે એર અત્યાચાર નગ્ન મૂર્તિ ધારણ કર તાંડવનુત્ય કરતા દિખાઈ દેતા થા. લંકા મેં રાવણ નામક રાક્ષસે કા રાજા અન્યાય, અધર્મ, અત્યાચાર, અતિચાર ઔર અવિચાર કી સંદેહમૂર્તિ બનકર ધર્મ ઔર ધર્માત્માઓ કે વંસપર તુલા બેઠા થા. પ્રતિકાર કા કોઈ ઉપાય દષ્ટિગોચર નહીં હોતા થા. સિવા અન્યાય કે સામને સિર ઝુકા દેનેકે કિસીમેં વહ શક્તિ નહીં રહે ગયી થી, જે સંસાર કે ઇસ પ્રબલ ધૂમકેતુ કે ઉપદ્રવ સે બચા દે.
ઉસી સમય છે રામ ! તમ ધરાધામપર આવે. દશરથ ને સાચા. કિ ઉનકે જીવનવ્યાપી ધમોચરણ કે ફલ સે, પુણ્ય કે પ્રતાપ સે, ચોથેપન મેં ઉનકે પુત્ર-રન પ્રાપ્ત હુઆ હૈ, પરંતુ રામ ! તુમ તે કેવલ દશરથ યા કૌશલ્યાકી હી સમ્પત્તિ નહીં થે-તુમ તે અખિલ બ્રહ્માંડ કે નાયક છે, પરમાત્મા કે અવતાર છે, જગત કે અસંખ્ય છે કે અત્યાચાર કી ચક્કી મેં પિસને સે બચાને કે લિયે નરરૂપ મેં અવતીર્ણ હુએ થે. ઇસ સે ભરી જવાની મેં, જબ સંસાર કે સાધારણ સે ભી સાધારણ શ્રેણી કે યુવક જીવન કી સબસે પ્યારી ઘડિયે કે આનંદકે સાથ,હસીખુશી મેં હી બિતા દેના ચાહતે હૈ તુમને સસાગરા પૃથ્વી કે ચક્રવર્તા–રાજ્યપર લાત મારકર ચૌદ વર્ષો કે લિયે કઠિન વનવાસ કા વ્રત અંગીકાર કર લિયા.
રાજતિલક કી પૂરી તૈયારી હો ચુકી થી.સારે અવધ મેં બધા જ રહે છે. ઘર-ઘર મંગલ કે ગીત ગાયે જા રહે થે ગતઃકાલ હી રામ કે યુવરાજ કા પદ દિયા જાયેગા, યહ નિશ્ચિત છે ચૂકા થા; પરંતુ કાએક સુધા-કલશ મેં વિષ કી બુંદ પડ ગયી. સૌતેલી માતા કૈકેયી કે મનમેં કુટિલા મંથરાકી કપટ-મંત્રણ કે કારણ કુમતિ ઉત્પન્ન હુઈ ઔર ઉહાંને સત્યવ્રત રાજા સે રામ કે વનવાસ કી આજ્ઞા માંગ લી. પુત્ર-વત્સલ પિતાને અપને મુહ સે વહ કઠોર આજ્ઞા જારી નહીં કી-યહ કામ ભી ઉનકી ઓરસે કેયીને હી કિયા. પરંતુ નિર્દોષપર વ-પ્રહાર કરતે હુએ એક વાર ભી ક્રર આત્મા ભી કાંપ જાતી હૈ. કૈકેયી સે તુરત હી કુછ કહતે ન બન પડા. રામ કે યહ પૂછપર કિ પિતાજી એકાએક અસે દુઃખી કયો હે રહે હૈ ? ઉનકે મનમેં કૌનસા કછ હૈ ? કેકેયી ને કહા “પુત્ર ! ને તે મહારાજ કે કઈ દુઃખ હૈ, યે તુમસે અસંતુષ્ટ હૈપરંતુ કોઈ બાત એસી ઉનકે મનમેં અવશ્ય હૈ, જિસે સંકેચકે મારે તુમસે નહીં કહ સકતે. યદિ તુમ ઉનકી બાત માનને કે
નયાર હો, તો અભી તુમસે મેં સબ બાતેં ખોલકર કહ સકતી હું.”
થહ સુન, રામને કિસ શાંતિ ઔર ગંભીરતા કે સાથ ઉદારતા એવે વીરતા સે ભરે હુએ વચન કહે છે, વહ સુનિયે – “સ ! ધિ : ના રિ! વજનુમાશં રજા જ ફિ વવરાવાન્ન પ્રથમ વાર્થ
Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat
www.umaragyanbhandar.com
