Shubh Sangraha Part 02

Author(s): Bhikshu Akhandanand
Publisher: Sastu Sahityavardhak Karyalay

Page 470

વિસર્જન
પર
કે એક પ્રાંત પર ખડી હેાકર એક તેજોમયી મૂર્તિ મેરી એર વાત્સલ્યભરી દૃષ્ટિ સે દેખ રહી મને દેખા ઔર મેરે હૃદય તે અનુભવ કિયા કિ ઉસ માંગલમયી મૂર્તિ કી મુસકાન મે' મેરે સંકલ્પ કા અનુમેાદન થા, ઉસકી પ્રસન્ન મધુર દષ્ટિ મેં મેરે નિશ્ચય કા સમન થા. અબ મુઝે કિસી પ્રકાર કી ચિન્તા નહીં રહી-અમંગલમયી આશકા મ`ગલમય સકલ્પ કે સામને હર ન સી. મૈને દિવ્ય દૃષ્ટિ સે દેખા કિ મેરા કવ્ય-પથ સામને હૈ, ઉસ પર ધ' કી જ્યેાતિ ટિકી હુઇ હૈ; ઔર સ્વયં પુણ્ય ઉસે પરિષ્કૃત કર રહા હૈ.
મૈં નિર્ભય, નિર્દે, નિશ્ચિત હાકર ઉસ પથ પર ખઢને કે લિએ અગ્રસર હુઆ !
ઉસ સમય મેરા હ્રદય–કમલ આનંદ કે આમેાદ સે પરિપૂર્ણ હેાકર ઉજુલ્લ હા રહા યા. ઉસકે ઉસ દિવ્ય આમેાદ સે મસ્ત હેાકર મેરે હ્રદય કી સમસ્ત ભાવ-રાશિ ચિરક-થિરક કર નાચ રહી થી.
પુણ્યસ’કલ્પ દિવ્ય સંદેશ કા રૂપાન્તર માત્ર હૈ.
( ૪ )
મેરે ઘર મેં મેરી વૃદ્ધા સહેાદરા કે છેડ કર દૂસરા ઔર કાઈ નહીં થા-સ ખાત કી સૂચના મૈં ઉપર હી દે ચૂકા . શૈશવાસ્થા હી મે' મેરે માતા-પિતા મુઝે ઇન્હીં દયામયી, સ્નેહમયી ગિની કી કામલ વાત્સલ્યમયી ગેાદ મેં દેકર, કુછ હી મહીનાં કે અંતર સે પરમપિતા પરમાત્મા કી શરણ મેં ચન્ને ગએ થે. મેરે પિતા કે એક બડે ભાઇ અવશ્ય હી અવશિષ્ટ ઘે; પર વે બાલબ્રહ્મચારી થે. ઉત્ત્તાંને આજન્મ વિવાહ નહીં કિયા થા. માતા-પિતા કે મરતે કે ઉપરાંત વેહી ઘર કે અભિભાવક અને. ઉનકી વિતાવસ્થા કે તે એક પ્રકાર સે વે વૈરાગ્ય–જીવન હી વ્યતીત કરતે થે. ઉનકે શરીર મેં પ્રકાંડ બલ થા; લાડી કે વે સિદ્ધહસ્ત પડિત થે. ઉન્હાંને મુઝે વ્યાયામ કી એર પ્રવૃત્ત કિયા; ઔર લાદી કી સમસ્ત કલા મુઝે સિખા દી. ચાર વર્ષ હુએ ઉનકા ભી શરીરપાક હે! ગયા. ઇસ સમય કૈવલ મેરી વૃદ્ધા સહેાદરા હી મેરી અભિભાવકા થીં. યદ્યપિ ઇસ સમય મેરી અવસ્થા લગભગ ૨૦ વર્ષ કી હૈ, પર અબ ભાવે દયામયી ભગિની મુઝે નિરીહ બાલક હી સમઝતી હૈ; ઔર ઉસી પ્રકાર મેરા લાલન-પાલન કરતી હૈ. થાડી સી ભી અધિક રાત્રિ વ્યતીત હૈ। જાતી હૈ, તેા વે ચિંતા સે આકુલ હા ઉઠતી હૈ; ઔર મુદ્દે નૌકર કા મેરી ખેાજ મે' ભેજતી હૈ.... હાં, ઉન્હાંને વિવાહ કરને કે લિએ અવશ્ય મુઝસે અનેક બાર આગ્રહ કિયા, મગર મને સ્વીકાર નહીં કિયા, ઇસકે લિએ વે બહુત અપ્રસન્ન હુઇ. કઈ ખાર મુઝે ભલા-જીરા કહા; પર જબ મૈને ઉન્હેં યહ ભય દિખાયા કિ મૈં ધર છેડકર જા’ગા, તબ વે ચૂપ હેા રહી. ઉસકે ઉપરાન્ત ઉન્હોંને ફિર મુઝસે કભી આગ્રહ નહીં કિયા, વે આદશ હિંદુ-વિધવા ૐ; નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચારિણી હાતે કે સાથ-સાથ વે પરમ તપસ્વિની હૈ. સપ્તાહ મેં કમ સે કમ ચાર દિન ઉનકે અનાહારવ્રત મેં વ્યતીત હેતે હૈ, ઔર સાલ મે” એક નહીં, અનેક બાર વે કઇ-કઇ દિન તક જલ તક નહીં ગ્રહણ કરતી હૈં. આજ એકાદશીવ્રત હૈ, તેા કલ ચાંદ્રાયણ વ્રત; આજ શિવરાત્રિ કા અનુષ્ટાન હૈ, તેા કલ નવરાત્રિ કાનવ–દિવસવ્યાપી નિરાહાર વ્રત કા પ્રારંભ હૈ. ઇસા પ્રકાર ઉન્હાંતે તપ, નિયમ, સયમ, વ્રત, અનુષ્ઠાન ઇત્યાદિ કે દ્વારા અપને પવિત્ર વૈધવ્ય કા તન્મયી સાધના ઔર તપસ્યા કા સ્વરૂપ રકખા હૈ; પર ઇતના સબ કુછ હેતે હુએ ભી ઉન્હેં હિંદુ-ધર્મ કે પ્રચલિત આચાર-વિચાર પર એકાન્ત શ્રદ્ધા હૈ. વે દિન મે જીતની બાર શૌચ સે નિવ્રુત્ત હાંગી ઉતની હી બાર સ્નાન કરેગી. ઔર કી તા ખાત હી કયા! દિ મૈં ભી ઉન્હેં પૂજા કરને કે લિએ જાતે સમય સ્પર્શી કર લૂ, તે વે અવશ્ય હી ફિર સે અપને શરીર કે જલ સે પવિત્ર કરેગી; ઔર મેરે સ્પર્શરૂપી કલ`ક કા પ્રક્ષાલન કરને કે લિએ વે ધેાર શીત મે ભી 3 જલ કે ૧૦ લાટાં સે નહાએ’ગી. મ`ત્ર-જાપ કરતે સમય અથવા પૂજન કે આસન પર બેઠેતે સમય દ્દેિ કેાઇ ઐસા મનુષ્ય ઉનકી દૃષ્ટિ કે સન્મુખ આ જાય, જીસે હમ શુદ્ર કે નામ સે અભિહિત કરતે હૈ, તે ખસ અનહી હૈ। જાય. ફિર તા ગગાજલમિશ્રિત જલ સે સ્નાન કિએ બિના એવં કમ સે કમ એક સપ્તાહ કા નિરાહાર–વ્રત–ધારણ કિએબિના વે દષ્ટિ-દેષરૂપી પાપ સે પવિત્ર હૈ। હી નહીં સકતી. ભેાજન કરતે સમય યુર્દિન પર કિસી કી પરછાઈ પડ જાય, તેા બસ ભાજન કી સમાપ્તિ હી સમઝીએ. ઇસ