Shubh Sangraha Part 02

Author(s): Bhikshu Akhandanand
Publisher: Sastu Sahityavardhak Karyalay

Page 505

-
^
^
^
^
^
^
^
^
^^
^
^
^^
^^^
^
^
^
^
^^
^
^
^^
^^
*******
એક વીરાત્મા કા વૃત્તાંત અથવા કુદરત કા કાનુન
૬૦૭ () યહ કહકર કતયાનસ ને મિત્ર–મંડલી કે ઉઠને કા સંકેત કિયા, ઔર જાકર પલંગ પર લેટ ગયા; પરંતુ ઉસે નિંદ ન આઈ. સારી રાત અગશા કી કલ્પિત મૂર્તિ, આંખે મેં ફિરતી રહી. સોચતા થા, કબ દિન ચઢે ઔર કબ જાકર ઉસે દેખું. આજ ઉસકા રાજસી વિસ્તાર અંગાર કી ભાંતિ ગરમ હે રહા થા. ઉસ પર લોટતા થા ઔર તડપતા થા. બાર-બાર ઉઠતા ચા ઔર આકાશ કે તારે કે દેખકર ઝુઝલાતા થા. અગર ઉસકે બસ કી બાત હતી. તો વહ ઇસ ચિંતા કી રાત ઔર રાત કી ચિંતા, દેને કો ક્ષણભર મેં સમાપ્ત કર દેતા; પરંતુ પ્રકૃતિ અપને નિયમ કે કિસી ભી અવસ્થા મેં નહીં બદલતી.
આખિર દિન નિકલા. કેતયાનસ ને અપને રાજસી વસ્ત્ર પહને ઔર અપને અસ્તબલ કે સબસે ખૂબસુરત ઘેડ પર સ્વાર હેકર રાજ-મહલ સે બાહર નિકલા. થેડી દેર બાદ વહ અગશા કે શાંતિ-ભવન કે સામને ખડા દિલ મેં સોચ રહા થા–ઉસે કેસે દેખું? વહ ગવર્નર થા, અગશા ઉસકી પ્રજા થી, વહ ઉસકે મકાન કે અંદર જા સકતા થા, વહ ઉસે બાહર બુલા સકતા થા. ચહ સબ કુછ ઉસકે લિયે મુશ્કિલ ન થા, મગર વહ ફિર ભી સોચ રહા થા.
સહસા દરવાજા ખુલા ઔર એક ભલી-ભાલી લડકી ફૂલ ચુનને કી ટોકરી લિએ હુએ આહિર નિકલી. ઉસકે મુંહ પર ચાંદ કી ચાંદની, ફૂલોં કી આભા, ઔર પ્રભાત કી છટા થી, ઔર ઉસકે સાથ વસંત કી બહાર. કંતયાનસ ને ઉસે દેખા ઔર સબ કુછ સમજી ગયા. યહી અગશા થી. કિતની રૂપવતી, કેસી લજજાશીલ, કિતની જલદી મન કો મોહ લેનેવાલી ! કંતયાનસ ને હજારો સુંદરી દેખી થી, મગર ઉસકે મન કી જે દશા અગશા કો દેખકર આજ હુઈ, વહ ઇસસે પહલે કભી ન હુઈ થી. યહ સ્ત્રી નહીં થી, દેવી થી. ઉસકે યૌવન મેં બદલ જાનેવાલી, મર જાનેવાલી, નષ્ટ હે જાનેવાલી પાર્થિવ શોભા ન થી; સ્વર્ગીય આભા થી, જો કભી નાશ નહી હેતી. યહ મહિની મૂર્તિ ઉન પાપ-લિસિત વાસના થી બેટિયોં સે કિતની ઉંચી થી, કેસી પવિત્ર ! ઉનકે સાથ ઇસકી તુલના નહીં કી જા સકતી થી, જૈસે નાલી કે બદબૂદાર કીચડ કા વર્ષા કે નિર્મલ ઔર સ્વચ્છ જલ સે મુકાબિલા નહીં કિયા જા સકતા. તયાનસ હતબુદ્ધિ-સા હે ગયા. વહ આગે ન બઢ સકા. ઉસને બેલના ચાહા, મગર ઉસકે શબ્દ ઉસકે ઓઠ પર જમ ગએ. છતને આયા થા, હારકર લૌટ ગયા.
ઈસકે બાદ ૬ મહીને તક Áતયાનસ વહ સબ કુછ કરતા રહ્યા, જે પ્રેમી કર સકતા હૈ. પત્ર લિખે, સંદેશે ભેજે, પ્રલોભન દિયા, દીનતા પ્રકટ કી, આત્મ-હત્યા કી ધમકી દી; પર અગશા પર કછ અસર ન હુઆ. ઉસને કહ દિયા કિ મેં અવિવાહિત રહના ચાહતી . ર. ઇસ નિશ્ચય સે અણુ-માત્ર ભી વિચલિત ન હઈ. આખિર પ્રેમ ને શત્રુતા ક રૂપ ધારણ કર લિયા. કેતયાનસ હાકિમ થા. એક સ્ત્રી કી ઇતની મજાલ કિ વહ ઇસ ભાંતિ ઉસકી ઉપેક્ષા કર સકે ! ઔર વહ ભી ઇસાઈ સ્ત્રી. હાં, વહ ઇસાઈ થી ઔર અબ ઉસે નીચા દિખાના બહુત આસાન થા.
વહ અબલા ઇસ સમય ઉસ દીપક કે સમાન થી, છસંકે આસપાસ કોઈ દીવાર યા કોઈ ઓટ નથી. ઐસા દીપક વાયુ કે તેજ-ઝેક સે કબ તક બચ સકતા હૈ ?
આખિર એક દિન અગશા ગિરફતાર હો ગઈ. અકતાનિયા કે લોગ ચકિત રહ ગએ. કિસી કે જ્ઞાત ન હુઆ કિ અગશા કા અપરાધ ક્યા હૈ! બહુત-સે લોગ કચેહરી મેં ટૂટ પડે. ઉનકે દિલ મેં સહાનુભૂતિ થી, ૫ર સાહસ ન થા. ક્યા કરતે, ક્યા ન કરતે. અગશા ઉનકે શહર કી શોભા થી. ઉસને કભી કિસી સે દુર્વ્યવહાર ન કિયા થા, કિસી કા દિલ ન દુખાયા થા. ગરીબઅમીર સબ ઉસકે શુભચિંતક થે, વૈરી કેાઈ ભી ન થા. ઉસે ઇસ સંકટ મેં દેખકર, લોગ લોદ્દ કે આંસ રહે પર કર કર ન સકતે થે. અગશા કચરી મેં પહુંચી. કતયાનસ ને પૂછો:-નૂ કૌન હૈ ? તેરે માતા-પિતા કૌન હૈ ? તેરા ધર્મ ક્યા છે?
દર્શકે કે દમ રૂક ગએ. વે સોચતે થે, કહીં યહ મહિલા ઈસાઈ તો નહીં, અગર ઐસા હુઆ, તે બડા ગજબ હેગા. કૅતયાનસ કસાઈ , વહ કભી દયા ન કરેગા. સબ આંબે ઉસ