________________
પુષ્લે - પુષ્પ. ફલે - ફળ.
ગંધ - બરાસ પ્રમુખ ગંધ. મલ્લુ - પુષ્પની માળા.
૧૧૩
ઉવભોગ-પરિભોગે - ઉપભોગ પરિભોગ નામના.
બીઅંમિ - બીજા .
ગુણત્વએ - ગુણવ્રતને વિષે.
બીજા વ્રતના અતિચાર
બીએ અણુવ્વયંમિ, પરિશૂલગ-અલિઅવયણવિરઇઓ ।। આયરિઅ-મપ્પસત્યે, ઇત્ય પમાયપ્પસંગેણું ॥૧૧॥
અર્થ :- અહીંયા, બીજા અણુવ્રતને વિષે, પ્રમાદના પ્રસંગ થકી અપ્રશસ્ત ભાવે વર્તતાં થકાં અતિશયે કરીને મોટા જૂઠાંની વિરતિનું ઉલ્લંઘન કરીને જે આચરણ કરેલું હોય તે જેમકે-૧૧.
૧. મોટા જૂઠાણાં પાંચ છે, તે આ પ્રમાણે - (૧) દ્વેષાદિવડે અવિષકન્યાને વિષકન્યા કહેવી વગેરે કન્યા સંબંધી ફેરફાર બોલવું તે કન્યાલીક. (૨) થોડા દૂધવાળી ગાય (ઉપલક્ષણથી દુઝણા જાનવર) ને ઘણા દૂધવાળી અને ઘણા દૂધવાળીને થોડા દૂધવાળી કહેવી ઇત્યાદિ કહેવું તે ગવાલીક. (૩) પારકી ભૂમિને પોતાની ભૂમિ કહેવી વગેરે ભૂભ્યલીક. (૪) ધન-ધાન્યાદિ પારકી થાપણ રાખી હોય છતાં નથી રાખી એમ જૂઠું બોલી ઓળવવી તે ન્યાસાપહાર. (અદત્ત વસ્તુને રાખવાથી અદત્તાદાન લાગે છે છતાં વચનની મુખ્યતા હોવાથી અહીં મૃષાવાદપણું ગણ્યું છે.) અને (૫) લાંચ લઈને અગર મત્સર વડે ખોટી સાક્ષી પૂરવી તે કૂટસાક્ષિત્વ. આ પાંચ પૈકી પહેલામાં દ્વિપદ સર્વ સંબંધી અને બીજામાં ચતુષ્પદ સર્વ સંબંધી અલીકનો સમાવેશ છે. ન્યાસાપહાર તથા ફૂટસાક્ષિત્વ એ બેનો દ્વિપદાદિના જૂઠાણામાં અંતર્ભાવ થાય છે, છતાં પણ લોકમાં અત્યંત નિંદિત હોવાથી જુદા ગણ્યા છે.
८
