Dvadasharam Naychakram Part 1 Tika

Author(s): Mallavadi Kshamashraman, Sighsuri, Jambuvijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha

Page 89

७२
प्रस्तावना
बौद्ध ग्रंथ हस्तवालप्रकरणमांथी मल्लवादीए एक कारिका अहीं उद्धृत करेली छे अने ते हस्तवालप्रकरण संस्कृतम् अत्यारे नष्ट थई गयुं छे पण तेना प्राचीन टिबेटन अने चीनी अनुवादो मळे छे । लंडननी रोयल एशियाटिक सोसायटीना सन् १९१८ ना जर्नलमां ए अनुवादो छपाया छे एटले ए टिबेटन अनुवाद मेळवीने तेना उपरथी संस्कृतमां कारिका तैयार करीने नयचक्रमा मूळरूपे अमे गोठवी दीधी अने ए कारिका नयचक्रवृत्तिमा आवतां प्रतीको साथे बराबर मळी रहे छे ए वाचको जोई शकशे ।
ए उपरांत बौद्धाचार्य दिङ्नागरचित प्रमाणसमुच्चय आदि अनेक ग्रंथोमां आवता पाठोने पण मल्लवादीए खंडन करवा माटे नयचक्रमां उद्धृत करेला छे । ए ग्रंथो संस्कृतमां नष्ट थई गया छे, छतां जे केटलाकना टिबेटन भाषांतरो मळे छे तेना उपरथी संस्कृतमा पाठो तैयार करीने नयचक्रमूळमां अनेक स्थळोए ते ते पाठोने ते ते स्थाने अमे गोठव्या छे अने टिबेटन ग्रंथने आधारे तैयार करेला नयचक्र मूळ साथे नयचक्रवृत्ति पण बराबर मळी रहे छ ।
___ पृ० १३१ पं० २६ मा 'उक्तं हीति पुनरुक्तापवादमर्थविशेषापेक्षं दर्शयति अनुवादादर ।' आ प्रमाणे प्रतीकोनो उल्लेख करीने नयचक्रवृत्तिमां एनी विस्तारथी व्याख्या छ । 'उक्तं हि' एम कहीने मल्लवादीए अन्यग्रंथमाथी कयो पाठ उद्धृत कर्यो छे ए टीकाना आधारे नक्की करवानुं शक्य ज नथी, परंतु विशेषावश्यकभाष्य उपरनी कोट्टार्यगणिरचितवृत्ति वगेरेमां नीचे मुजब आ उद्धरण संपूर्ण आवे छे
'अनुवादादरवीप्सामृशार्थविनियोगहेत्वसूयासु ।
ईषत्सम्भ्रमविस्मयगणनास्मरणेष्वपुनरुक्तम् ॥' एटले एने आधारे अमे ए कारिकाने पृ० १३१ पं० ६ नयचक्रमूळमां गोठवी दीधी।
आ तो उदाहरणोनुं मात्र दिग्दर्शन छ। अनेक देशोमां छपाएला अने अनेक भाषाओमां रचाएला विविध साहित्यने आधारे आवा अनेक स्थळे अमे नयचक्रनुं मूळ तैयार करवानो प्रयत्न कर्यो छे । वाचको समग्र ग्रंथर्नु तथा टिप्पणोनुं परिशीलन करवाथी आ वस्तु सहज जोई शकशे ।।
- आ उपरांत नयचक्रनुं मूळ तैयार करवा अमे बीजो मार्ग पण लीधो छ । केटलेय स्थळे वृत्तिमां आवतां प्रतीको उपरथी मूळनो निर्णय थई शके तेम नथी, छतां वृत्तिकारे दूर गया पछी अतिदेशादि प्रसंगोमां ते ते मूळनो अक्षरशः अथवा कईक भेदथी निर्देश करेलो छ । नयचक्रवृत्तिनुं संपूर्ण अवलोकन करीने आवा आवा पाठो एकत्र करीने तेना आधारे ते ते अनेक यथायोग्य स्थाने अमे नयचक्रमूळनी योजना करी छ । आ उपायथी अमने घणे ज स्थळे मूळनी योजना करवामां सुगमता थई छे, जेमके पृ० ६५-७० मां आवतुं नयचक्रमूळ पृ० १०९ पं० २५-पृ० ११० पं० १६ नयचक्रवृत्तिमा आवता अतिदेशने आधारे ज मुख्यतया तैयार कयुं छे । पृ० २४८ थी पृ० २५८ सुधीनुं नयचक्रमूळ मुख्यतया पृ० २७५ पं० २८-पृ० २७७ पं० १३ नयचक्रवृत्तिमा आवता अतिदेश उपरथी तैयार कयु छ । मूळ तैयार करवा माटे आवा आवा नाना मोटा अतिदेशादि प्रसंगोमां नयचक्रवृत्तिमा आवता अनेक संदर्भोनो अमे अनेक स्थळे उपयोग कर्यो छे अने वाचकोना ख्यालमा तरत आवे ते माटे ए संदर्भोने अमे जुदा टाईपोमां (पैका ब्लेक नं० १) मां छापेला छे । अतिदेशादिवाळां वाक्यो वृत्तिमां क्या क्यां आवेलां छ ए पण अमे टिप्पणोमां स्थळे स्थळे जणाव्युं छे । नयचक्रवृत्तिने आधारे मूळनी संकलना करवानुं कार्य अत्यंत