Dvadasharam Naychakram Part 1 Tika

Author(s): Mallavadi Kshamashraman, Sighsuri, Jambuvijay
Publisher: Atmanand Jain Sabha

Page 610

प्रत्यक्षपरिच्छेदः ]
न
तत्समुदायः प्रज्ञप्तिसत्त्वात् । तदेवाह -
भोटपरिशिष्टे प्रमाण समुच्चयः ।
दाभासा न सौ तस्माञ्चितालम्बं हि पञ्चकम् । यतः सा परमार्थेन तत्र न व्यपदिश्यते ॥ १५ ॥
[ इत्यान्तरश्लोक: Psvt. ] । चक्षुरादीनामप्य/लम्बनत्वप्रसङ्गः । तेऽपि हि परमार्थतोऽन्यथा विद्यमाना नीलाद्याभासस्य द्विचन्द्राद्याभासस्य च ज्ञानस्य कारणीभवन्ति ।
5 दोन ग्य छु ग्यिस् बेन्' प' यङ् ॥ बूर्जोद् ब्य' म यिन् युल् ऽदिsि' यङ् ॥ स्प्यि' यि छुल् ग्यस् ब्स्तन् पर्" ब्य ॥ देस् न' थ' स्द्' दु' मि' ब्य ॥ १६ ॥ Ps.
११७
दोन् ं ग्यि' छुल्' ग्यिस्' दुबेन्' प' यङ् ब्र्जोद् ब्य' म' यिन् । शेस् प थैम्स् चद् दोन ग्यि छु दङ्' ब्रल्' न' यङ्' * थ' स्ञद्' दु ब्य' बर्' मि' नुस्' सो ॥ युल् ऽदिsि' यङ् । स्प्यि' यि' छुल्' ग्यिस्' बस्तन् पर्" ब्यं ॥ देस् न' थ' स्ञद्' दु' मि' ब्य ॥ र्नम् पर्" शेस्' प' लङ' र्नम्स्' क्यि' युल्' [ नि' युल्' Psvt.] देsि' [स्प्यि sि N. ed.] छुल् 10 ग्थिस्' थ' स्ञद्' दु' ब्य' ब' यिन् ग्यि' रङ् गि' ङो' बोडि छुल् ग्यिस् थ स्त्रद्' दु' ब्य' व' नि म यिन् नो ॥ स्प्यिfs ङो बोडि छुल् लस्' (नस् PSv. ) नि' गुसुग्स् ल सोग्स्' प' [ जिद् क्यि Psv ] थ' स्जद्' दु' ब्येद्" दो ||' देsि फियर् र्नम्' पर शेस् प लङ नम्स्' क्यि' युल् नि' थ' स्वद्' दु' ब्य बर् ( बस्' Psv" ) मि' नुस्' सो शेस् ब्य' ब' नि' चॊद्' प' स्प्रुब् लो ( पडो N. ed.) ॥
रिग्स्' प' चन्' र्नम्स् नि' दुबङ् पो दङ्' दोनू' फद् प लस् स्क्येस् पsि शेस् पथ स्त्रद् दु ब्यस्' प' म' 15 यिन् प' खुल्प मेद्' प शेन् पsि ब्दग् जिद् नि मुङोन् सुम् मो शेस् सेर् रो ॥" दि' यङ् रिग्स्' प' म' यिन् ते ख्यद्' पर्' sदि दग् नि मि ग्शsो । गङ्' गि' पियर् ।
दुबङ्' पो लस्' ब्युङ् दोन् ब्लो लस् ॥ थ' स्त्रदू' ल" सोग्स्" स्त्रिद्' म यिन् ॥ [ पृ० १७B] |
+ 'खुल्' प' खिद्' पsि युल्' ल' नि' ख्यद्' पर्' दु' ब्य' ग्रड् न । थ' स्वद् दु ब्य' बडि युल्ल' नि'
5
१ PSV अनुसारेणैतत् । PSv' अनुसारेण तु 'न तत्समुदायः प्रज्ञप्तिसन्' इति संस्कृतं भवेदिति भाति । २ अत्र 'तदेव आह' इत्यस्य स्थाने 'आह च' इति यद्वा 'उक्तं च' इति सम्यक् सम्भाव्यते, तुलना - टिपृ० १०३ पं० ११ टि० ९, टिपृ० १०४ पं० १० । ३ " ततोऽर्थाज्ज्ञानं प्रत्यक्षम्' इति तु लक्षणमेव । कथं तर्हि आचार्येणोक्तं 'यदाभासा न सा तस्माच्चितालम्बं हि पञ्चकम् । न हि परमाणुभ्य उत्पद्यमानं तदाकारं चक्षुरादिज्ञानम् । अन्याकारस्यापि विज्ञानस्य कारणत्वेनालम्बनत्वे चक्षुरादिपरमाणू नामप्यालम्बनत्वप्रसङ्गः । तेऽपि हि तथाऽन्यथा वा भवन्तो द्विचन्द्रनीलाद्याभासविज्ञानहेतुः” इति । परमार्थमधिकृत्योतमेतत् । लोकप्रसिद्ध्या तु वादविवे (विधिव ? ) चनम् । लोके हिन परमाण्वादिकल्पना ।" - प्र० वार्तिकालं० पृ० ३३९ । “ मानसं तदपीत्येके तेषां ग्रन्थो विरुध्यते । नीलद्विचन्द्रादिधियां हेतुरक्षाण्यपीत्ययम् ॥२॥ २९४ ॥ तद् द्विचन्द्रादिज्ञानं मानसं मनोभ्रम इत्येके आचार्याः । तेषामेवंवादिनां नीलद्विचन्द्रादिधियामक्षाण्यपि हेतुरित्येतदर्थवाचको ग्रन्थो विरुध्यते । ग्रन्थः पुनरयं यावच्चक्षुरादीनामप्यालम्बनत्वप्रसङ्गः । तेsपि हि परमार्थतोऽन्यथा विद्यमाना नीलाद्याभासस्य द्विचन्द्राद्याभासस्य च ज्ञानस्य कारणीभवन्तीति । स्यादेतत् - मानसस्य प्रत्यक्षस्येन्द्रियं पारम्पर्येण हेतु:, तेन विरोधाभावश्चेत्, वादविधिप्रकरणे इन्द्रियज्ञानस्य प्रत्यक्षस्य गोचरे विचार्यमाणे मानसस्य बिकल्पस्येहावसरे कीदृशः प्रस्तावः येन परम्परया तद्धेतुरिन्द्रियमुच्यते । " - प्र० वा० म० पृ० २०६ - २०७ । “ तेषां ग्रन्थविरोधः । ' यद्यपीन्द्रियविज्ञप्तेः कारणं परमाणवः । अतदाभतया नास्या अक्षवद् विषयोऽणवः ॥ १ ॥ [ आलम्बनपरीक्षा ], त एव हि चक्षुरादिपरमाणवः तथाऽन्यथा च भवन्तो द्विचन्द्रनीलाद्याभासहेतवः ।' द्विचन्द्रप्रतिभासस्य हि मानसत्वे नेन्द्रियहेतुतोक्तिः समर्था ।" - प्र० वार्तिकालं० पृ० ३३६ । ४ सा विज्ञप्तिरित्यर्थः । इयं कारिका कुतश्चिदन्यस्माद् ग्रन्थादत्रोद्धृता प्रतीयते । ५** 'थम्स्' चद् क्यि' दोन् ग्यि ङो' बो लस्' गशून् दु" - PSv ६ Psv" मध्ये "देsि पियर्" नास्ति । ७ "बस्म्रुब्' पsि sो ॥" - PSV" | ८ " दिर् यङ् ं ख्यद्' पर्' र्नम्स्' रिग्स्' प' म' यिन्' ते । गङ्' गि' पियर् ं ।” – Psv ै । ९ " खुल् प त्रिद्' प' योद्' पल नि' ख्यद्' पर्" दु" ब्य' ग्रड् न । बङ्' पोडि' ब्लो' ल' ब्स्तन् पर्" ब्य' बडि युल्' विद्' त्रिद्' प' म' यिन्' ते । ब्स्तन्' पर्" ब्य' ब' नि' र्जेस्' सु' दुपग्' पडि' युल् यिन्' पडि फियर्' रो ॥ बस्तन् पर्" ब्य' ब' यिन्' प' ञिद्' ल' यङ् ऽखुल्