________________
आलम्बनपरीक्षायोश्चाशः]
भोटपरिशिष्टमं ।। जि' ल्तर्' नम्' शेस्' चिग्' गिस्' नि ॥ दोन्' जिस्' नम्' पर' मि शेस्' ५ ॥ .
दे शिन् नम्' पर शेस्' गूजिस्' क्यिस् ॥ दोन्' चिग्' नेम्' पर मि शेस्' सो ॥ २६८ ॥ पृ० ९१ पं० १७ विषयो हि नाम...। दिमागविरचिताया आलम्बनपरीक्षावृत्तेर्वाक्यमेतदुद्धृतमत्र तथाहि । -
गङ्' दग्' मिग्" ल' सोगस् पडि नम्' पर शेस्' पडि मिग्स्' प फ्यि' रोल्' ग्यि' दोन यिन् पर्' ऽदोद् प' दे' भोट. दग् नि देडि यिन् पडि फियर् र्दुल्फ रब्' दग् यिन् पऽम् देर् स्नङ् बडि शेस्' प स्क्येस्' पडि फ्यिर् दे ऽदुस्' प. यिन्' पर तॊग्' ग्रङ् न । दे' ल' रे' शिग्'
बङ् पो नम्' पर रिग्' पडि यु ॥ फ्र' रब् र्दुल' दग् यिन् मोद्: क्यि ॥
देर् मि' स्नङ् फ्यिर् देडि युल् नि ॥ र्दुल् फ्रन् म यिन्' बङ् पो शिन् ॥ १ ॥ युल्' शेस्' ब्य' व नि शेस्' पस्' गैङ् गि' रङ्' गि' डो' बो डेस्' पर' ऽजिन्पयिन् ते । देडि नम्' पर्' स्क्ये' बडि फ्यिर् रो ॥ दुल् फ्र' मोदग् नि देडि [ जिद् यिन् दुः सिन क्यङ् दे ल्त' म यिन्' ते बङ् पो' शिन्' 10 नो ॥ दे ल्तर् न रे शिग् र्दुल् फ्र' मो' दग्' मिग्स् प• म यिन' नो ॥- D. ed. पृ० ८६ A-B ।
ये चक्षुरादिविज्ञानस्य बाह्योऽर्थ आलम्बनमिति मन्यन्ते ते तत्कारणत्वात् परमाणून् तदाभासज्ञानजनकत्वात् तत्सञ्चयं सं. वा कल्पयेयुः ? तत्र तावत्
यद्यपीन्द्रियविज्ञप्तेः कारणं परमाणवः ।
अतदाभतया नास्या अक्षवद्' विषयोऽणवः ॥ १॥ **विषयो हि नाम यस्य ज्ञानेन स्वभावोऽवधार्यते तदाकारोत्पत्तेः । परमाणवः तत्कारणत्वेऽपि न तथा इन्द्रियवत् । एवं तावत् परमाणवो नालम्बनम् ।
15
Vaidyaरचितः संस्कृतानुवादः' Etudes sur Aryadeva et son Catuhsataka, Paris, France, 1923 इत्यस्मिन् ग्रन्थे वर्तते, तत्र "विजानाति यथा नैकं विज्ञानं वस्तुयुग्मलम् । विजानाति तथा नैकं वस्तु विज्ञानयुग्मलम् ॥ ११।१८ ॥” ईशमनूदितमिति ध्येयम् । चन्द्रकीर्तिप्रणीतवृत्तिसहितस्य अन्तिमस्य प्रकरणाष्टकस्य भोटतः संस्कृते विधुशेखरभट्टाचार्यरचितोऽनुवादः Visva-Bharati Series. No. 2 - मध्ये विद्यते, तत्र चेदृशोऽनुवादः- “इतश्च स्थिति
र्नास्ति । तथाहि - विजानाति यथा नार्थद्वयं विज्ञानमेककम् । विज्ञानद्वयमेवं न विजानात्यर्थमेककम् ॥ ११॥१८॥ यदि भावस्य स्थितिनोम भवेत् तदा क्रमेणानेकविज्ञानज्ञेयो भवेत् । नास्य सम्भावनापि, ज्ञानज्ञेययोर्द्वयोः क्षणिकत्वाद् यदेकेन गृहीतं न तदन्येन ग्रहीतुं शक्यते । तस्मान्नास्ति स्थितिः। स्थितेरभावाच न भावो नापि काल इति सिद्धम् ।"-चतुःशतकवृत्ति. पृ० १२५ । वस्तुतस्तु 'विजानाति न विज्ञानमेकमर्थद्वयं यथा। एकमर्थ विजानाति न विज्ञानद्वयं तथा ॥' इत्येवं यथा नयचक्रवृत्तौ [पृ. ७३ पं० १३, पृ० ८२ पं०१६ ] इयं कारिकोद्धृता तथैव चतुःशतके पाठ आसीदिति ध्येयम्। ...
१ अस्या मूलसंस्कृतं सम्प्रति नोपलभ्यते, प्राचीनौ चीन-भोटभाषानुवादौ केवलं प्राप्येते । दृश्यतां टिपृ. ९५ टि. ४ । अत्र Prof. Dr. E. Frauwallner इत्येभिर्महाशयैर्विहिता सूचनाप्यनुसन्धेया
As to the Alambanaparikşâ the following editions might be mentioned: Susumu Yamaguchi, Examen de l'objet de la connaissance, Journal Asiatique 1929 [ Tibetan and Chinese texts with translation and notes ]; E. Frauwallner, Dignaga's Alambanaparīkņā, Wiener Zeitschrift für die Kunde des Morgenlandes. Bd. 37/1930 [Tibetan text with translation and notes ]; further Susumu Yamaguchi has added the Tibetan text and a translation into Sanskrit to his studies in Vijnaptimātratā, which were published in Japanese ( Kyoto 1953 ).
२ "गङ् गि" N.ed. मध्ये नास्ति । ३ प्र० वार्तिकालं० पृ. ३३६ । ४ * * नयचक्रवृत्ति. पृ० ९१ पं० १७ ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
