________________
૧૪૪ ધર્મ કથાનુયોગ–મહાવીર-તીર્થમાં સદાલપુત્ર કુંભકાર ગાથાપતિ સ્થાનક : સત્ર ૨૧૨
- - -- ~
- વાસણો ઉત્થાન, કર્મ, બળ, વીર્ય, પૌરુષ, છે, મારે છે, બાંધે છે, કચડે છે, ઝપાઝપી કરે છે, પરાક્રમ વગર બન્યાં છે. ઉત્થાન, કર્મ, બળ, સારું-ખરાબ કહે છે અને અકાળે તેના પ્રાણ વીર્ય, પૌરુષ, પરાક્રમનો કોઈ અર્થ-અસ્તિત્વ- હરી લે છે–તો પછી તું જે કહે છે કે ઉત્થાન,
સ્થાન નથી. બધા ભાવ-થનારાં કાર્યો–નિયત બળ, વીર્ય પૌરુષ, પરાક્રમનું અસ્તિત્વ નથી, નિશ્ચિત છે. ”
બધા ભાવો નિયત છે-આ કથન મિથ્યા છે.” તે ઉત્તર સાંભળીને શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે આ સાંભળીને સદાલપુત્ર આજીવિકપાસક આજીવિકપાસક સદ્દાલપુત્રને કહ્યું, “હે સદાલ- સંબુદ્ધ થયો અર્થાત્ સત્ય હકીકત સમજી ગયો. પુત્ર ! જો કોઈ પુરુષ હવાથી સુકાયેલા અથવા સાલપુત્રની ગૃહિમ-પ્રતિપત્તિ (ગૃહસ્થમ શપમાં સૂકાવા મૂકેલા અથવા પાકા થયેલા સ્વીકાર)આ માટીના વાસણોને ચોરી લે, છિન્ન-
ભિન્ન
૨૧૨. તદનન્તર સદ્દાલપુત્ર આજીવિકપાસકે શ્રમણ કરી નાખે, ફોડી નાખે, છીનવી લે, કે ફેંકી દે
ભગવાન મહાવીરને વંદન-નમસ્કાર કર્યા, વંદનઅથવા તારી ભાર્યા અગ્નિમિત્રો સાથે વિપુલ
નમસ્કાર કરીને પ્રાર્થના કરી– “હે ભદન! ભોગપભોગો ભોગવે તો તું એ પુરુષને શું
હું તમારા પાસેથી ધર્મ જાણવા ઇચ્છ છું.' દંડ આપે ?”
ત્યારે શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે સદાલપુત્ર હે ભગવનું ! હું તે પુરુષને ઉપાલંભ
આજીવિકપાસક અને તે માટી પરિષદને યાવતુ આપીશ, તેને ફટકારીશ, મારીશ, બાંધી દઈશ,
ધર્મોપદેશ આપ્યો. કચડી નાખીશ, તર્જના કરીશ, ચેતવણી આપીશ, તાડન કરીશ, નિર્ભર્સના કરીશ, અથવા અકાળે
ત્યારે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર પાસેથી ધર્મજ મારી નાખીશ.” સદાલપુત્રો ઉત્તર આપ્યો.
શ્રવણ કરીને અને ચિંતન કરીને તે આજીવિકે
પાસક સદ્દાલપુર છુ, તુષ્ટ, આનંદિતચિત્ત, ત્યારે ભગવાન મહાવીરે કહ્યું, “હે સદ્દાલ
પ્રીતિમા, પરમ પ્રસન્ન, હર્ષાતિરેકથી વિકસિત પુત્ર ! ઉત્થાન, કર્મ, બળ, વીર્ય, પૌરુષ, પરાક્રમ
હૃદય થતો પોતાના સ્થાનેથી ઊભા થઈ શ્રમણ નું અસ્તિત્વ નથી, બધા ભાવો નિયત છે એ
ભગવાન મહાવીરની ત્રણવાર આદક્ષિણા-પ્રદક્ષિણા તારી માન્યતા અનુસાર તો ન કોઈ પુરુષ તારાં
કરી, પ્રદક્ષિણા કરીને વંદન-નમસ્કાર કર્યા અને હવામાં સૂકવેલાં, પાકાં થયેલાં માટીનાં વાસણો
વંદન-નમસ્કાર કર્યા પછી આ નિવેદન કર્યું : ચારે છે, છિન્ન-ભિન્ન કરે છે, ફોડે છે, ખૂંચવી
“હે ભદત! હું નિગ્રંથ પ્રવચનમાં શ્રદ્ધા લે છે, ફેંકે છે અને ન તો અગ્નિમિત્રા ભાર્યા
રાખું છું. હે ભદત : હું નિગ્રંથ પ્રવચનમાં સાથે વિપુલ કામભોગ ભોગવે છે અને નથી
પ્રતીતિ-વિશ્વાસ રાખું છું. હે ભગવન્! મને તો તું કઈ પુરુષને ફટકારી શકતો, મારી શકતો,
નિર્ચન્જ પ્રવચન ગમે છે. હે ભગવન્! હું બાંધી શકતો, કચડી શકતો, તર્જના કરી શકતો
નિર્ઝન્ય પ્રવચનનો આદર કરું છું. હે ભદન્ત ! કે ધોલ-ધપાટ કરી શકતો નથી તો ઝપાઝપી
આ આમ જ છે. હે ભગવન્! આ યથાર્થ છે. તે કરી શકતો, ન તો તેની ભર્જના કરી શકે છે
ભગવન્! આ શંકારહિત છે. હે ભદન્ત ! આ અને અસમયે તેના પ્રાણ પણ નથી લેતો.
અસંદિગ્ધ છે. હે ભગવન્! આ અભિસિત પરંતુ તેનાથી વિપરીત જો કોઈ પુરુષ તારાં છે. હે ભગવન્! આ મને અભિપ્રેત છે-આ હવામાં સૂકવેલાં, પકાવેલાં માટીનાં વાસણો ઇષ્ટ છે. હે ભગવન્! આ મને ઇચ્છિત-પ્રતિચારે છે, છિન્નભિન્ન કરે છે, ફોડે છે, છીનવી ઇછિત છે. આ તમે પ્રદિપાદિત કરો છો તે લે છે, ફેકે છે અથવા અગ્નિમિત્રા ભાર્યા સાથે પ્રમાણે જ છે. આપ દેવાનુપ્રિય પાસે જે પ્રમાણે કામભાગો ભોગવે છે અને તું તે પુરુષને ફટકારે ઘણા બધા રાજા, ઈશ્વર, તલવર, માડંબિક,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
