________________
૭૦
ધમકથાનગ–મહાવીર-તીર્થ માં ઉઝિતા કથાનક : સૂત્ર ૨૭
હજઝતકનો ગણિકા સહવાસ
ત્યારે કોઈ એક વખતે મિત્રરાજા સ્નાન ૨૨૪. પશ્ચાતુ કઈ એક સમયે તે ઉઝિક કરીને, બલિકર્મ, કૌતુક મંગલ અને પ્રાયશ્ચિત કામધ્વજા ગણિકાના સંપર્કમાં આવ્યો, ત્યારે
કરીને, સર્વ અલંકારોથી વિભૂષિત થઈને, કામધ્વજાગણિકા સાથે મનુષ્ય સંબંધી વિશેષ
જનસમુદાયથી પ્રેરાઈને જ્યાં કામધ્વજા ગણિકાનું ભોગપભોગ ભોગવતો સમય વ્યતીત કરવા ઘર હતું ત્યાં ગયો, જઈને તેણે ત્યાં ઉક્ઝિક લાગ્યો.
કુમારને કામધ્વજા ગણિકા સાથે પ્રધાન મનુષ્ય
સંબંધી ભોગપભોગો ભોગવતો જોયો, જોઈને ત્યાર બાદ કોઈ એક સમયે તે મિત્રરાજાની
ક્રોધાભિભૂત, રુષ્ટ, કેપિત, ચંડિકાવતુ વિકરાળ રાણી શ્રીદેવીને યોનિશૂળ રોગ ઉત્પન્ન થયો,
બનીને, દાંત કચકચાવતા ભમર ચઢાવીને જેથી મિત્રરાજા શ્રીદેવી સાથે મનુષ્ય સંબંધી
પોતાના માણસોને કહીને ઉઝિક કુમારને ઉદાર ગોપભોગો ભોગવવા અસમર્થ,
પકડાવી લીધો, પકડાવીને લાઠી-મુઠ્ઠી–ઠોંસા, અશક્ત થઈ ગયો.
લા અને કેણીના પ્રહારથી તેનું અંગેગણિકાસક્ત મિત્ર રાજા ઉઝિક વિડંબના
અંગ ભાંગી નખાવ્યું અને પછી અવકોટક
બંધન (ગળા અને પીઠ પર હાથ બાંધવા)થી ૨૨૫. તત્પશ્ચાત્ મિત્રરાજાએ કોઈ એક સમયે બાંધ્યો, બાંધીને આ પ્રમાણે વધ કરવાની
ઉઝિતકને કામધ્વજા ગણિકાના ઘરેથી કાઢી આજ્ઞા આપી. મૂક્યો, કામધ્વજા ગણિકાને અંત:પુરમાં રાખી
ઉપસંહાર-- લીધી અને રાખીને કામધ્વજા ગણિકા સાથે મનુષ્ય સંબંધી વિશેષ ભાગમભાગે ભાગવત
( ૨૨૬. આ પ્રમાણે હે ગૌતમ! તે ઉઝિક કુમાર
પૂર્વજન્મના અને પહેલાંના દુપ્રતિક્રાન્ત અશુભ વિચારવા લાગ્યો.
પાપકર્મોના પાપમય ફળવિશેષનો અનુભવ તત્પશ્ચાત્ કામધ્વજા ગણિકાના ઘરેથી કાઢી
કરતો વિચરી રહ્યો છે.”ભગવાને કહ્યું. મૂકાયેલો તે ઉજિઝતક કામધ્વજા ગણિકામાં
ઉજઝનકના આગામીભવનું વર્ણન-- આસક્ત, વૃદ્ધ, ગ્રથિત, સ્નેહ જાળમાં ફસાયેલો, અધ્યાપન્ન, આસક્ત થયેલો અને અન્યત્ર ૨૨૭. ભગવાન ગૌતમ શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને ક્યાંય પણ સ્મૃતિ, સ્મરણ, રતિ-પ્રીતિ તેમજ
પૂછયું“ હે ભગવન્! તે ઉજિઝતક કુમાર ધૃતિ - માનસિક શાંતિનો અનુભવ ન કરતે
મરણ સમયે મરણ પામીને ક્યાં જશે? ક્યાં તેનામાં ચિત્ત અને મન લાગેલો, તેનામાં લિપ્ત,
ઉત્પન્ન થશે?” તેની પ્રાપ્તિ માટે પ્રયત્નશીલ, તેનામાં જ મગ્ન,
ભગવાને ઉત્તર આપ્યો – “હે ગૌતમ ! તે તેને જ સમર્પિત અને તેને જ મેળવવાની ઉજિઝનક પચીસ વર્ષનું પરમ આયુ ભેળવીને ભાવનામાં ભાવિત થતો કામધ્વજા ગણિકાની આજના દિવસના ત્રીજા પ્રહરમાં શૂળી પર નબળાઈઓનો ખ્યાલ રાખતો વિચારવા લાગ્યો. ચઢીને મરણ સમયે મરણ પામીને આ રત્નત્યાર બાદ કઈ એક સમયે કામધ્વજા
પ્રભા પૃથ્વીના નાકમાં નારકરૂપે ઉત્પન્ન થશે. ગણિકાની નબળાઈ જાણીને તે ઉઝિનક કુમાર
તદનન્તર તે ત્યાંથી નીકળીને જમ્બુદ્વીપ " ગુપ્તરૂપે કામધ્વજા ગણિકાના ઘરમાં પ્રવેશ્યો
નામના દ્વીપમાં ભારતવર્ષમાં વૈતાઢય પર્વતની અને પ્રવેશીને કામધ્વજા ગણિકા સાથે મનુષ્ય
- તળેટીમાં વાનર કુળમાં વાનરરૂપે ઉત્પન્ન થશે. સંબંધી વિશિષ્ટ ભેગાપભેગો ભેગવત ૨૨૮. ત્યારે તે ત્યાં બાલ્યકાળ વિતાવ્યા પછી તિર્યંચ 'વિચારવા લાગ્યો.
- સંબંધી ભાગોમાં મૂચ્છિન, વૃદ્ધ, આબદ્ધ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
