________________
૧૦૬
ધર્મકથાનુયોગ–મહાવીર-તીર્થમાં અંજૂ કથાનક : સૂત્ર ૩૪૧
નામ અંજૂ રાખ્યું. શેષ વર્ણન દેવદત્તાની ત્યાર પછી તે અનેક વૈદ્ય અને વૈદ્યપુત્રો, જેવું જાણવું.
શાતા અને શાતાપુત્રો, ચિકિત્સક અને ચિકિત્સકત્યાર પછી તે વિજય રાજા અશ્વક્રીડા કરવા પુત્રો, અંજદેવીના યોનિશૂળને ઉપશમાવવા નિમિત્તે નીકળ્યો તે સમયે વૈશ્રમણદત્ત રાજાની શક્તિમાન ન થયા, ત્યારે તેઓ શ્રત એટલે જેમ તેણે અંજ દારિકાને પ્રાસાદ ઉપર ક્રીડા શરીરે ખેદવાળા થયા, તાંત એટલે મનમાં કરતી જોઈ. પરંતુ વિશેષતા એ છે કે તેતલિની ખેદવાળા થયા અને પરિતાં એટલે શરીર અને આ રાજાએ પોતાના માટે તેણીની
મન બંનેમાં ખેદવાળા થયા અને જે દિશામાંથી માગણી કરીયાવતુ-અંજ ભાર્યાની સાથે ઉત્તમ આવ્યા હતા તે જ દિશામાં પાછા ફર્યા. પ્રાસાદના ઉપલા માળમાં-વાવ-મનુષ્ય સંબંધી
ત્યારબાદ તે અંદેવી આ વેદનાની પીડાથી કામભોગ ભોગવતો રહેવા લાગ્યો.
શરીરે સુકાઈ ગઈ, ભૂખ વડે દુર્બળ થઈ, માંસ ૩૩૯. ત્યાપછી તે અંજદેવીને કેઈ એક સમયે રહિત થઈ અને કષ્ટકારક-દુ:ખદાયક, સાંભળયાનિશૂલ નામનો રોગ ઉત્પન્ન થયો.
નારને પણ કરુણા ઉત્પન્ન થાય એવા ખરાબ
સ્વર સાથે વિલાપ કરતી જીવન વ્યતીત કરી ત્યારે તે વિજ્ય રાજાએ કૌટુમ્બિક પુરુષને
રહી છે. બોલાવી આ પ્રમાણે કહ્યું- હે દેવાનુપ્રિયો ! તમે જાઓ અને વર્ધમાનપુર નગરમાં શૃંગાટકે, ઉપસંહાર-- ત્રિકો, ચતુષ્ક, ચતૂરો, ચતુર્મુખો (ચૌટા) ૩૪૦. હે ગરમ ! આ પ્રમાણે તે અંજૂરાણી પૂર્વના રાજમાર્ગો અને માર્ગોમાં જઈ જોરશોરથી આચરેલા-ઉપાર્જન કરેલા દુષિત અશુદ્ધ પાપઉદુષણા કરતાં આ પ્રમાણે કહો-દેવાનુપ્રિયે! કર્મને ભાગવતી અનુભવતી વિચરી રહી છે. વિજયરાજાની રાણી અંજૂદેવીને યોનિશૂળ રોગ
અંજના આગળના ભવની કથા– ઉત્પન્ન થયો છે. તેથી જે કઈ વૈદ્ય, એટલે
૩૪૧. ગૌતમ સ્વામીએ પૂછયું- હે ભગવન્! તે વૈિદકશાસ્ત્રમાં તથા ચિકિત્સામાં કુશળ હોય,
અંજદેવી અહીંથી મરણ સમયે મૃત્યુ પામી અથવા તેવા વૈદ્યનો પુત્ર હોય, અથવા કઈ શાયક અથવા શાયકપુત્ર હોય, અથવા ચિકિત્સક
ક્યાં જશે? અને ક્યાં ઉત્પન્ન થશે? અથવા ચિકિતકપુત્ર અંજદેવીના યોનિશુલ
ભગવાને ઉત્તર આપ્યા- હે ગીતમ! તે રોગને ઉપશાંત કરવામાં સફળ થશે તેને વિજય
અંજૂદેવી નેવું વર્ષનું ઉત્કૃષ્ટ આયુષ્ય પાળીને રાજ વિપુલ ધન-સંપતિ આપશે.”
મરણ સમયે મરણ પામીને આ રત્નપ્રભા
નામની પહેલી નરકમૃથ્વીમાં નારકીપણે ઉત્પન્ન ત્યારપછી તે કૌટુમ્બિક પુરુષોએ-યાવતુ
થશે. જે પ્રમાણે પ્રથમ અધ્યયનમાં વર્ણન ઉદ્ધોષણા કરી.
કર્યું છે તે રીતે સંસાર ભ્રમણ જાણવું–થાવત્ ત્યારે તે અનેક વૈદ્ય અને વૈદ્યપુત્રો, શાયક -વનસ્પતિકાયના જીવોમાં વારંવાર ઉત્પન્ન થશે. અને શાયકપુત્રો, ચિકિત્સક અને ચિકિત્સક
ત્યારપછી ત્યાંથી નીકળીને સર્વ ભદ્ર પુત્રો આવા પ્રકારની ઉદ્ઘાષણ સાંભળી અને
નામના નગરમાં મયૂર રૂપે ઉત્પન્ન થશે. વિચાર કરી જ્યાં વિજય રાજા હતા ત્યાં આવ્યા અને આવીને ઔપાત્તિકી, વૈનાયિકી, કાર્મિકી
ત્યાં તે શિકારીઓ વડે હણાઈનો તે જ અને પારિણામિકી એ ચાર પ્રકારની બુદ્ધિવડે
સર્વતોભદ્ર નગરમાં કઈ શ્રેષ્ઠીના કુળમાં પુત્ર નિદાન અને નિર્ણય કરી અંજૂદેવીના યોનિ
રૂપે જન્મ લેશે. શુલ રોગને શાંત કરવા પ્રયત્ન કરવા લાગ્યા,
ત્યાં તે બાલ્યાવસ્થાથી મુક્ત થઈ તથાપરંતુ તેઓ શાંત કરી શક્યા નહીં.
પ્રકારના સ્થવિર મુનિની પાસે પ્રવૃજિત થશે,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
