________________
७८
ધર્મકથાનુગ–મહાવીર-તીર્થમાં અભગ્નસેન કથાનક : સત્ર ૨૫૦
ત્યાર બાદ અભગ્નસેન ચેરસેનાપતિ દ્વારા આહત, પરાસ્ત થયેલો તે દંડનાયક તેજહીન, બળહીન, વીર્યહીન તેમજ પુરુષાર્થ પરાક્રમથી હીન થઈને તેમ જ ચોર સેનાપતિને પકડવો અશક્ય સમજીને જ્યાં પુરિમતાલ નગર હતું,
જ્યાં મહાબળ રાજા હતો, ત્યાં ગયો, ત્યાં જઈને બંને હાથ માથા પર રાખી આવર્તપૂર્વક અંજલિ રચીને તેણે મહાબળ રાજાને આ પ્રમાણે નિવેદન કર્યું-“હે સ્વામિન્ ! અભસ્રસેન ચોર સેનાપતિ ભોજન-પાણી લઈને દુપ્રવેશ્ય દુર્ગ–વૃક્ષના વનમાં અવસ્થિત છે, તેથી વિશાળ અશ્વબળ અથવા હસ્તિબળ અથવા સૈન્યબળ અથવા રથબળ, રથસેના અથવા ચતુરંગિણી સેના દ્વારા પણ જીવિત પકડી શકાશે નહીં.” ત્યારે મહાબળ રાજા તેને સામ, ભેદ, ઉપપ્રદાન અને દાનનીતિ વડે વિશ્વાસમાં લાવવા પ્રયત્ન કરવા લાગ્યો. આ માટે તેની સદૈવ સાથે રહેનારા મંત્રી આદિ અને મુખ્ય માનવામાં આવતા પ્રમુખ રક્ષકે તથા મિત્રો, સાતિજનો, સ્વજન સંબંધીઓ, પરિજનોને પ્રચુર ધન, સોનું, ૨ત્ન આદિ સારભૂત દ્રવ્યો આપીને ભેદન કરવા પ્રયત્નશીલ થયો તથા અભસસેન ચોર સેનાપતિને વારંવાર મહાર્થક મહામૂલ્યવાન મહાપુરુષોને યોગ્ય રાજાને અનુરૂપ ઉપહાર મોકલવા લાગ્યો અને મોકલીને અગ્રસેન ચોર સેનાપતિને પોતાના વિશ્વાસમાં લીધો.
તત્પશ્ચાતુ મહાબળ રાજાએ કોઈ એક સમયે પુરિમતાલ નગરમાં એક બહુ વિશાળ કુટિરશાળા બનાવડાવી જે અનેક સ્તંભો યુક્ત હતી, મનને પ્રસન્ન કરનારી, દેખવામાં યોગ્ય મનોહર તેમ જ અસાધારણ સુંદર હતી.
રાજા દ્વાન દસાત્રિક પ્રમોદ ઘોષણા૨૫૦. તત્પશ્ચાતું મહાબળ રાજએ કઈ સમયે
પુમિતાલ નગરમાં “જે દિવસોમાં રાજ્યમાં શુલ્ક-મહેસૂલ જકાત વગેરે ઉધરાવવાનું બંધ કરવામાં આવે, રાજ્ય કર માફ કરી દેવામાં આવે, તલાશી લેવાઈ રહી છે તેવા ઘરમાં
રાજપુરુષોનો પ્રવેશ બંધ કરી દેવાય, શારીરિક અને આર્થિક દંડ ન આપવામાં આવે, ઋણમુક્તિ આપવામાં આવે, દેણદારને પકડવામાં ન આવે. તથા સદૈવ સર્વત્ર મૃદંગ આદિ વાઘો વાગતા રહે, ચારે તરફ અમ્યાન-તાજાં વિકસિત ફૂલોની માળાઓ લટકતી હોય, શ્રેષ્ઠ ગણિકાઓ દ્વારા નૃત્ય-નાટક ચાલતાં હોય, તાલ મેળળીને નૃત્યકારે પોતાનું કૌશલ દાખવતા હોય અને પ્રમુદિત જનો દ્વારા ક્રીડાઓ કરવામાં આવે” એવા દસ દિવસના ઉત્સવની ઘોષણા કરી. ઉલ્લેષણા કરાવીને કૌટુમ્બિક પુરુષને બોલાવ્યા, બોલાવીને આ પ્રમાણે કહ્યું,
હે દેવાનુપ્રિયો ! તમે લોકો શાલાટવી ચોરપલ્લીમાં જાઓ ત્યાં અગ્નિસેન ચોર સેનાપતિને બે હાથ જોડીને આવપૂર્વક, મસ્તક પર અંજલિ રચીને આ પ્રમાણે કહો-હે દેવાનુપ્રિય ! વાત એમ છે કે પુરિમતાલ નગરમાં મહાબળ રાજાએ ઉત્સુક યાવતુ દસ દિવસના પ્રમોદ ઉત્સવની ઘોષણા કરી છે. તેથી તે દેવાનુપ્રિય ! વિપુલ અશન, પાન, ખાદ્ય, સ્વાદ્ય, પુ૫, વસ્ત્ર, ગંધ, માળા, અલંકાર આદિ અહીં ઉપસ્થિત કરીએ અથવા આપ સ્વયં ત્યાં પધારો.'
ત્યાર બાદ તે કૌટુમ્બિક પુરુષોએ બંને હાથ જોડીને મસ્તક પર અંજલિ રચીને “હે સ્વામિનું આપ કહો છો તેમ કરીશું.” કહીને મહાબળ રાજાની આશાનો સ્વીકાર કર્યો, સ્વીકાર કરીને પુરિમતાલ નગર બહાર નીકળ્યા, નીકળીને લાંબી નહીં પરંતુ નાની-નાની યાત્રા કરતા યથાયોગ્ય વિશ્રામ સ્થાનોએ વિશ્રામ કરતા, પ્રાત:કાળે ભોજન-નાસ્તો કરતા જ્યાં શાલાટવી ચોર પલ્લી હતી, ત્યાં પહોંચ્યા પહોંચીને બંને હાથ જોડીને, મસ્તક પર આવર્તપૂર્વક અંજલિ રચીને અગ્નિસેન ચોર સેનાપતિ આગળ આ પ્રમાણે નિવેદન કર્યું–‘હે દેવાનુપ્રિય ! પુરિમતાલ નગરમાં મહાબળ રાજાએ ઉત્સુક યાવતુ દસ દિવસના પ્રમોદ ઉત્સવની ઉલ્લેષણા કરી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
