________________
ધર્મકથાનુગ–મહાવીર–તીર્થમાં જાતિ નિદ્ભવ કથાનક : સત્ર ૧૧ wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww પંડિત અને વિચક્ષણ છે; સુંદર, મિન, અને અનંત સંસારની વૃદ્ધિ કરનારા પરિણામે મધુર બોલવામાં, તેમજ હાસ્ય, વિપ્રેક્ષિત કફળવાળા છે; બળતા ઘાસના પૂળાની પેઠે (કટાક્ષ દષ્ટિ), ગતિ, વિલાસ અને સ્થિતિમાં ન મૂકી શકાય તેવા દુ:ખાનુબંધી અને મોક્ષવિશારદ છે; ઉત્તમ કુલ અને શીલથી સુશોભિત માગમાં વિધનરૂપ છે. વળી તે માતા-પિતા ! છે; વિશુદ્ધ કુલરૂપ વંશતંતુની વૃદ્ધિ કરવામાં તે કોણ જાણે છે કે કેણ પહેલાં જશે અને સમર્થ યૌવનવાળી છે; મનને અનુકૂલ અને
કણ પછી જશે ? એટલા માટે હે માતા-પિતા ! હૃદયને ઈષ્ટ છે, વળી ગુણો વડે પ્રિય અને હું આપની આજ્ઞા મેળવી શ્રમણ ભગવાન ઉત્તમ છે, તેમ જ હંમેશાં ભાવમાં અનુરક્ત
મહાવીરની પાસે મુંડિત થઈ ગૃહ ત્યાગ કરી અને સર્વ અંગમાં સુંદર છે. માટે હે પત્ર! અનગાર પ્રવજ્યા અંગીકાર કરવા ઇચ્છું છું.' નું એ સ્ત્રીઓ સાથે મનુષ્ય સંબંધી વિશાલ ૧૧. જમાલિની આ ભાવનાને સાંભળી માતાકામભોગોને ભોગવ અને ત્યાર પછી ભુક્ત- પિતાએ જમાલિ ક્ષત્રિયકુમારને આ પ્રમાણે ભોગી થઈ વિષયની ઉત્સુકતા દૂર થાય ત્યારે કહ્યું-“હે પુત્ર ! આ પિતામહ, પ્રપિતામહ અને અને અમારા કાલગત થયા પછી વૃદ્ધાવસ્થામાં
પિતાના પ્રપિતામહ થકી પ્રાપ્ત થયેલું ઘણું કુલવંશરૂપ તત્ત્વની વૃદ્ધિ કરીને નિરપેક્ષ એવો
હિરણ્ય, સુવર્ણ, કાંસ્ય, વસ્ત્ર, વિપુલ ધન નું શ્રમણ ભગવાન મહાવીર પાસે મૂંડિત થઈ
કનક, રત્ન, મણિ, મોતી, શંખ, શિલાપ્રવાલ, ગૃહવારાનો ત્યાગ કરી અનગાર પ્રવજ્યાથી
રક્તરત્ન (માણેક) વગેરે સારભૂત દ્રવ્ય વિદ્યમાન પ્રવૃજિત થજે.'
છે-પાવતુ-તે એટલું છે કે જેને રસાત પેઢી ત્યાર પછી તે જમાલિ નામે ક્ષત્રિયકુમારે
સુધી ઇચ્છાનુસાર દાન દેવામાં આવે, ભોગપોતાના માતા-પિતાને આ પ્રમાણે કહ્યું કે
વવામાં આવે, વહેંચવામાં આવે તો પણ તે હે માતા-પિતા ! તમે જે આ પ્રમાણે કહ્યું
પૂરું થાય તેમ નથી. માટે હે પુત્ર ! મનુષ્ય કે- હે પુત્ર ! તારે આ વિશાળ કુળવંશની
સંબંધી વિપુલ ઋદ્ધિ અને સન્માનને ભોગવ બાલિકાઓ ઈત્યાદિ–થાવતુ-પ્રવૃજિત થજે.
અને સુખનો અનુભવ કરી, અને કુલવંશને પરંતુ તે માતા-પિતા ! ખરેખર મનુષ્યસંબંધી
વધારીને પછી નિરપેક્ષ થઈને શ્રમણ ભગવાન કામભાગો અશુચિ અને અશાશ્વત છે; વાત,
મહાવીરની પાસે મુંડિત થઈ ગૃહવાસનો પિત્ત, લેમ્પ, વીર્ય અને લોહીને ઝરવાવાળા
ત્યાગ કરી અનાર પ્રજ્યા અંગીકાર કરજે.” છે; વિષ્ઠા, મૂત્ર, શ્લેષ્મ, નાસિકાનો મેલ, ત્યારબાદ તે જમાલિ ક્ષત્રિયકુમારે માતાવમન, પિત્ત, પરુ, શુક્ર અને શાણિતથી ઉત્પન્ન પિતાને આ પ્રમાણે કહ્યું કે-“હે માતા-પિતા ! થયેલાં છે; વળી તે અમનોશ, ખરાબ મૂત્ર
તમે જે આ પ્રમાણે કહ્યું કે, હે પુત્ર ! આ જે અને દુર્ગધી વિષ્કાથી ભરપુર છે; મૃતકના
પિતામહ, પ્રપિતામહ અને પિતાના પ્રપિતાજેવી ગંધવાળા ઉચ્છવાસથી અને અશુભ
મહથી મળેલ ધનનો ભોગ ભોગવી ચાવતુનિ:શ્વાસથી ઉદ્વેગને ઉત્પન્ન કરનાર, બીભત્સ, પ્રવૃજિત થજે. પરંતુ હે માતા-પિતા ! તે અલ્પકાળસ્થાયી, હલકા અને કલમલ-(શરીરમાં હિરણ્ય, સુવર્ણ–યાવહૂ-સર્વ સારભૂત દ્રવ્ય રહેલા એક પ્રકારના અશુભ દ્રવ્ય) ના સ્થાનરૂપ અગ્નિને સાધારણ છે, ચોરને સાધારણ છે, હોવાથી દુ:ખરૂપ અને સર્વ મનુષ્યને સાધારણ રાજાને સાધારણ છે, મૃત્યુને સાધારણ છે, છે; કામ ભોગો શારીરિક અને માનસિક અત્યંત દાયાદ (ભાયાત)ને સાધારણ છે તથા અગ્નિ,
દુ:ખવડે સાધ્ય છે; અશાને જનથી સેવાએલાન ચાર, રાજ્ય, મૃત્યુ, દાયાદને સામાન્ય છે. વળી . અને સાધુ પુરુષાથી હંમેશા નિંદનીય છે; તે અધ્રુવ, અનિત્ય અને અશાશ્વત છે. પહેલાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
