________________
ધર્મકથાનુમ–મહાવીર-તીર્થ માં વિજય તસ્કર જ્ઞાત કથાનક : સૂત્ર ૮૫
સુર્યાસ્તના સમયે ચાબુક આદિનો પ્રહાર કરતા
ત્યારે પંથકે ભદ્રા સાર્થવાહીના આ પ્રમાણે વિચારવા લાગ્યા.
કહેવા પર હg-તુષ્ટ થઈને તે ભોજન-પિટકને
અને ઉત્તમ સુરભિમય પાણીથી પરિપૂર્ણ ઘડાને દેવદત્તના અંતિમ સંસ્કાર–
ગ્રહણ કર્યો, ગ્રહણ કરીને પોતાના ઘરેથી નીકળ્યો, ૮૫. ત્યાર પછી ધન્ય સાર્થવાહે મિત્ર, જ્ઞાતિજનો નીકળીને રાજગૃહના મધ્યભાગમાં થઈને જ્યાં
પોતાના, સ્વજન-સંબંધી, પરિજનોની સાથે કારાગૃહ હતું અને જ્યાં ધન્ય સાર્થવાહ હતો રોનાં રોતાં-ચાવતુ-વિલાપ કરતાં કરતાં બાળક ત્યાં પહોંચ્યા. પહોંચીને ભોજનનો પિટક મૂક્યો, દેવદત્તના શરીરનું અદ્ધિ-સત્કારના સમૂહની તેને ચિત અને મહોરથી રહિત કર્યો, પછી સાથે નીહરણ કર્યું, અર્થાત્ અગ્નિસંસ્કારને ભોજનનાં પાત્રો લીધાં, તેને ધોયાં, પછી હાથ માટે શમશાનમાં લઈ ગયા. ત્યાર પછી અનેક ધોવાનું પાણી આપ્યું અને ત્યાર પછી ધન્ય લૌકિક મૃતક કર્મ (અંતિમ સંસ્કાર) કર્યા, સાર્થવાહને વિપુલ અશન, પાન, ખાદિમ મૃતકકૃત્ય કરીને કાળાન્તરમાં તે શોકથી રહિત
અને સ્વાદિમ ભજન પીરસ્યું. થઈ ગયા.
વિજય ચેર દ્વારા ભેજનની માગણું– ધન્યનું કેદ પકડાવું–
૮૮. તે સમયે વિજય ચોરે ધન્ય સાર્થવાહને આ ૮૬. ત્યાર પછી કઈ સમયે ચાડી કરનારાઓએ પ્રમાણે કહ્યું–“દેવાનુપ્રિય ! તમે મને આ ધન્ય સાર્થવાહને માથે નાને એ રાજકીય વિપુલ અશન, પાન, ખાદિમ અને સ્વાદિમઅપરાધ લગાડયો. ત્યારે નગરરક્ષકએ ધન્ય
માંથી સંવિભાગ કરો-હિસ્સો આપો.” સાર્થવાહને પકડી લીધે, પકડીને જ્યાં કારાગાર ધન્ય દ્વારા ઈન્કારહતું ત્યાં લઈ ગયા, લઈ જઈને કારાગારમાં
૮૯, ત્યારે ધન્ય સાર્થવાહે વિજય ચોરને આ પ્રવેશ કરાવ્યો અને પ્રવેશ કરાવીને ત્યાં વિજય
પ્રમાણે કહ્યું- હે વિજય ! ભલે હુ ઓ વિપુલ ચારની સાથે એક જ હેડ (પગની બેડી)માં
અશન, પાન, ખાદિમ અને સ્વાદિમને કાગડા બાંધી દીધો.
કૂતરાને આપું અગર ઉકરડામાં ભલે ફેંકી દઉં, ધન્યના ઘરેથી ભેજન આવવું–
પણ તું તો મારા પુત્રનો ઘાતક, પુત્રનો
હત્યારે, શત્રુ, વેરી, પ્રતિકૂળ આચરણ કરનાર ૮૭. ત્યાર પછી ભદ્રા ભાર્યાએ બીજે દિવસે ભાવતુ
અને પ્રત્યેક વાતમાં વિરોધી છે. તેને આ સૂર્યના જાજવલ્યમાન થવા પર વિપુલ અશન,
અશન પાન ખાદિમ અને સ્વાદિમમાંથી પાન, ખાદિમ અને સ્વાદિમ તૈયાર કર્યા.
સંવિભાગ નહિ કરું.” ભોજન તૈયાર કરીને, ભોજન રાખવાનું પિટક
ત્યાર પછી ધન્ય સાર્થવાહે તે વિપુલ અશન (વાંસની છાબડી) બરાબર કર્યું –અને તેમાં
પાન, ખાદિમ, અને સ્વાદિમનો આહાર કર્યો, ભોજનનું પાત્ર રાખી દીધું. પછી તે પિટકને
આહાર કરીને પંથકને પાછો વાળ્યો. પંથક લાંછિન કર્યું અને તેના ઉપર મહોર લગાવી
દાસ ચેટકે ભોજનનો ને પિટક લીધો અને લઈને અને સુગંધી પાણીથી પરિપૂર્ણ નાનો એવો
જે તરફથી આવ્યો હતો તે તરફ પાછો ગયો. ઘડો તૈયાર કર્યો. પછી પંથક દાસ ચેટકને અવાજ કર્યો, અને કહ્યું—“ હે દેવાનુપ્રિય ! મળ-મૂત્ર બાધા માટે સાથે જવા ધન્યની માગણી તું જા અને આ અશન, પાન, ખાદિમ અને ૯૦. ત્યાર પછી વિપુલ અશન, પાન, ખાદિમ સ્વાદિમ્ આહાર કારાગૃહમાં ધન્ય સાર્થવાહની અને સ્વાદિમ ભોજન કરેલ ધન્ય સાર્થવાહને પાસે લઈ જા.”
મળ-મૂત્રની બાધા ઉત્પન્ન થઈ. ત્યારે ધન્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
